Elektriciteit Basislast - Kosten
|
|
- Joanna Laura Peters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Update 2008 Notitie opgesteld ten behoeve van het Smart Energy Mix Concept van KIVI NIRIA George Zon en Ger Kupers KIVI NIRIA Postbus GK DEN HAAG Telefoon: (070) Telefax: (070) Website: An R80 Juni 2008
2 Inleiding In deze notitie, een update van de notitie die in 2006 is opgesteld ten behoeve van het Smart Energy Mix concept van KIVI NIRIA, wordt een overzicht gegeven van de kosten van elektriciteit (basislast) uit aardgas, kolen en uranium. De variabelen die van belang zijn bij het vaststellen van de stroomopwekkingkosten, zijn de lasten van de investering in de elektriciteitscentrale, de lasten voor het bedrijven en onderhouden van de centrale en de kosten voor de brandstof. In aanvulling op deze voornaamste cost-drivers zijn ook de gevolgen voor de stroomopwekkingkosten vastgesteld die ontstaan wanneer de kosten voor het verwijderen en opslaan van CO 2 worden meegenomen. Ook zijn de gevolgen van de inspanningen die specifiek zijn voor de nucleaire brandstofcyclus zoals de opslag van gebruikte brandstofelementen, de reservering voor het ontmantelen van de kerncentrale en de kosten die verbonden zijn met transmutatie van de gebruikte splijtstof, geadresseerd. Naast de stroomopwekkingkosten hebben aardgas, kolen en uranium elk specifieke eigenschappen die een rol spelen bij de inzet van deze brandstoffen. De brandstofspecifieke overwegingen zijn weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 1 Aardgas Kolen Uranium Milieu 1 Geen reststromen Emissies minder dan bij kolen Reststromen Emissies meer dan bij aardgas Reststromen Geen emissies Klimaat ,5 Kosten Volatiel Redelijk stabiel Redelijk stabiel Voorzieningszekerheid Gelimiteerd (politieke onrust en koppeling olieprijs) Grote wereldvoorraden en geografisch gespreid Grote wereldvoorraden en geografisch gespreid De onderhavige analyse laat, ten opzichte van de kostenanalyse uit 2006 [2], duidelijk hogere waarden voor de kosten van elektriciteitsopwekking in basislast zien. Deze kunnen op hoofdlijnen worden verklaard door de gestegen materiaal- en loonkosten en brandstofkosten. 1 Milieuaspecten zijn enkele beoordeeld op basis van de brandstof. Ketenaspecten zijn niet meegenomen. 2 Voor kolen gesteld op 100%. Waarden (inclusief ketenaspecten, exclusief CO2 afvangst) zijn vastgesteld op basis van [1]. Pagina 2 van 16
3 Randvoorwaarden Voor de onderhavige analyse gelden de volgende randvoorwaarden: De overzichten zijn van toepassing op de Nederlandse situatie met een regelgeving en prijsniveau zoals bekend begin van dit jaar (2008). De berekeningen zijn uitgevoerd met een identieke methode als in het OESO rapport uit 2005 [2] waarin de verschillende varianten voor stroomopwekking zijn berekend op basis van de netto contante waarde methode, en wel aangepast voor kosten van elektriciteitsopwekking. De methode in het OESO rapport wordt aangeduid met Levelized Electricity Generation Costs LEGC. De gehanteerde rentevoet (discount rate) voor alle varianten bedraagt 6%. De economische levensduur van de elektriciteitscentrale is vastgesteld op dertig jaar voor aardgas en kolen en veertig jaar voor uranium. Uitgegaan wordt van Nederlandse omstandigheden voor onder meer regelgeving, industriële mogelijkheden, klimatologische omstandigheden en overige omstandigheden zoals de grondgesteldheid, volgens het Groene Weide concept. Belastingfactor (Loadfactor) bedraagt 85%. Dit komt overeen met ± 7350 vollast uren per jaar. Als inflatiekosten zijn voor de berekeningen gebruikt; materiaal en lonen gemiddeld 3%, voor brandstof gemiddeld 3% en voor CO 2 gemiddeld 3%. De olieprijs (waaraan de gasprijs is gekoppeld) bedraagt $ 80 per vat. Gemiddelde wisselkoersverhouding is gesteld op : $ = 1,25. De kostprijs van kolen bij de centrale bedraagt 100 per ton. De kosten van uranium bedragen $ 100 per kg. (excl. conversie, verrijking en brandstoffabricatie). Tabel 2 Kenmerken voor de stand van de techniek voor de huidige elektriciteitscentrales op basis van aardgas, kolen, uranium en afval zijn weergegeven in onderstaande tabel 2. Vermogen MWe Bouwtijd Jaar Rendement % Investering /kwe STEG 3 (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale STEG: Elektriciteitscentrale met stoom- en gasturbine. 4 Elektriciteitscentrale bestaande uit geïntegreerde KolenVergassing met STEG-eenheid. Centrale is gebaseerd op 2 lijnen van circa 375 MWe Pagina 3 van 16
4 Referentiecentrale Voor de verschillende typen elektriciteitscentrales zijn de integrale stroomopwekkingkosten (LEGC) en de verdeling over de kapitaalslasten, operationele lasten en de brandstofkosten berekend. De resultaten zijn weergegeven in onderstaande tabel 3 en de figuren 3.1 en 3.2. Tabel 3 LEGC 5 Investering % O&M 6 % Brandstof % STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale Figuur 3.1 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Figuur 3.2 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Investering O&M Brandstof % 5 LEGC: Levelized Electricity Generation Costs 6 O&M: Operations & Maintenance Pagina 4 van 16
5 In figuur 3.2 zijn de afhankelijkheden van de elektriciteitopwekkers van de belangrijkste kostenfactoren aangegeven. Op hoofdlijnen zijn stroomopwekkingkosten van productie-eenheden op basis van fossiele brandstoffen brandstofgedomineerd en worden de stroomopwekkingkosten van kerncentrales in belangrijke mate door de investeringen bepaald. Dit resultaat kan ook inzichtelijk gemaakt worden door te onderzoeken met welke factoren de stroomopwekkingkosten toenemen bij verdubbeling van de kostenfactoren investeringen, brandstof en bedrijfsvoering. Het resultaat van deze analyse is weergegeven in figuur 3.3. Figuur 3.3 1,80 1,70 1,60 1,50 Investering 1,40 1,30 O&M Brandstof 1,20 1,10 1,00 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale 1000 Indien alle kostenfactoren (investering, bedrijfsvoering en onderhoud en brandstof) worden verdubbeld dan is de factor voor de centrales met fossiele brandstoffen 2,0 en voor de centrales met kernenergie 1,9. Pagina 5 van 16
6 Investeringskosten Investeringskosten vormen een belangrijk aandeel in de stroomopwekkingkosten. Op hoofdlijnen zijn hierbij twee parameters van belang. In de eerste plaats de investeringskosten zelf (veelal aangeduid met Overnight Construction Costs - OCC) en in de tweede plaats de kosten voor het benodigde kapitaal. Deze laatste uitgedrukt in de rentevoet of discount ratio. Voor de investering worden die kosten meegenomen die ten tijde van het opstarten van de installatie zijn geëffectueerd. Hiertoe behoren zowel de kosten voor materialen en arbeid als ook de kosten van het kapitaal gedurende de bouw van de elektriciteitscentrale (bouwrente). Hiertoe behoren ook de kosten voor verzekeringen, reserveonderdelen, etc. De specifieke investeringskosten voor de bouw van elektriciteitscentrales zijn in de laatste sterk toegenomen. Dat is in de onderhavige notitie reeds vertaald in hogere specifieke investeringskosten ten opzichte van de analyses uit Om een indruk te krijgen van de rol van investeringen in de kosten voor elektriciteitsopwekking zijn de specifieke investeringskosten gevarieerd tussen 100% (= referentie) en 130%. De resultaten van de berekening zijn hieronder weergegeven. Tabel 4 100% 110% 120% 130% STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Figuur STEG Kolen % 110% 120% 130% Pagina 6 van 16
7 Discount rate Naast de investeringskosten zijn de kosten van de financiering van de investering van invloed op de stroomopwekkingkosten. In de IEA studie zijn de stroomopwekkingkosten bepaald voor een discount rate van 5% en van 10%. Deze bandbreedte wordt algemeen aangenomen als mogelijke bandbreedte voor kostenanalyses, echter ook hogere waarden worden als randvoorwaarde voor kostenstudies vastgesteld. Om de invloed van de discount rate op de stroomopwekkingkosten te onderzoeken is een berekening uitgevoerd in het bereik van 5%-10%. De resultaten zijn hieronder weergegeven. Tabel 5 5% 6% 8% 10% STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Figuur STEG Kolen % 6% 7% 8% 9% 10% Zoals te verwachten wordt de STEG-installatie vanwege de relatief geringe investeringskosten amper beïnvloed door de discount rate en is de kerncentrale gevoelig voor de discount rate. Pagina 7 van 16
8 Brandstofkosten In de berekeningen is als referentie een olieprijs van $ 80/vat aangenomen. De huidige olieprijs bedraagt circa $ 120/vat met mogelijk een groei naar waarden rond $ 160/vat. Indien de olieprijs structureel op het huidige niveau blijft of mogelijk nog hoger wordt, dan zullen ook de prijzen voor kolen en uranium toenemen, echter de toename zal minder zijn dan de toename van de olieprijs. Bij een verhoging van de olieprijs van 100% is een aanname voor de toename in de kosten voor kolen en uranium van 50% gerechtvaardigd, dus kolen voor 150/ton en uraan voor $ 150/kg. Tabel 6 In de onderstaande tabel zijn de kosten voor elektriciteitsopwekking weergeven als functie van de olieprijs. $ 80/bbl $ 120/bbl $ 160/bbl $ 200/bbl STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale Figuur STEG Kolen $/bbl Pagina 8 van 16
9 CO2-kosten Tabel 7 Een andere variabele is de prijs per ton vermeden CO 2. In de periode hebben de kosten per ton vermeden CO 2 zich bewogen tussen 5 en 30 /ton CO 2. Verwacht mag worden dat deze kosten in toekomst verder gaan stijgen naar 50 /ton CO 2 en mogelijk nog daarboven. Om de gevolgen hiervan op de kosten van elektriciteitsopwekking te bepalen zijn in onderstaande tabel de stroomopwekkingkosten voor 0, 15, 30 en 50 /ton CO 2 weergegeven. 0/ton 15/ton 30/ton 50/ton STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale Figuur STEG Kolen /ton Pagina 9 van 16
10 CCS 7 en Transmutatie In de voorgaande analyse zijn nog geen kosten meegenomen voor het verwerken (recycleren) en mogelijk transmuteren (omzetten van minor actinides in kort levende elementen) van kernbrandstof en kosten voor het vermijden van CO 2-uitstoot. Voor het recycleren en transmuteren van de gebruikte kernbrandstof worden kosten van 8/MWh aangenomen. Voor het afvangen en opslaan van CO 2 worden 20/ton CO 2 aangenomen, de kosten voor de extra investering (circa 20%) voor de afvanginstallatie en het rendement verlies van 15-20% zijn als gemiddelden meegenomen. Voor de CO 2-productie zijn de volgende waarden aangenomen: Aardgas 57 kg/gj, Kolen: 101 kg/gj, Uranium: 3 kg/gj. Het betreft zowel de directe als de indirecte CO 2-productie. Tabel 8 Op basis van deze aannamen kunnen de volgende kosten voor stroomopwekking worden vastgesteld. LEGC CCS Transmutatie LEGC STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale Figuur 8 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Referentie + CCS +Transmutatie CCS = Carbon Capture and Sequestration Pagina 10 van 16
11 Extreem scenario? De voorgaande analyses zijn samengevat in onderstaande tabel. In deze tabel zijn de toenames in stroomopwekkingkosten weergegeven voor veranderingen in de olieprijs en kosten voor CO 2. Dit extreme scenario is een situatie met hoge olieprijzen (200$/b) en hoge kosten voor CO 2 ( 80/ton). De kosten voor kolen en uraan zijn respectievelijk op 175 per ton en 175 per kilo aangenomen. Tabel 9 De CO 2-kosten zijn gebaseerd op uitspraken van het IPCC 8 die aangeven dat bij een CO 2-prijs van $ 100/ton maatregelen om de CO 2-uitstoot te beperken, effectief werkzaam zullen zijn. Referentie Olieprijs $/bbl CO 2-kosten 0 80 /ton Transmutatie STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale Figuur 9 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Referentie Olieprijs CO2 kosten Transmutatie Tabel 10 Om de CO 2-kosten te reduceren is het mogelijk om de aardgas en kolen gestookte centrales te voorzien van CCS. De resultaten zijn weergegeven in tabel 10 en figuur 10. Referentie CCS Transmutatie Olieprijs $/bbl CO 2-kosten 0 80 /ton STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Kerncentrale IPCC: Intergovernmental Panel on Climate Change Pagina 11 van 16
12 Figuur 10 STEG (aardgas) Kolen (superkritisch) Referentie CCS/Transm Olieprijs CO2 kosten De toename in het aandeel van de brandstof in de stroomopwekkingkosten wordt veroorzaakt door het feit dat de rendementen van de centrales door het toepassen van CCS afneemt, waardoor de centrale meer brandstof nodig heeft om het gewenste vermogen te realiseren. Pagina 12 van 16
13 Opmerkingen De bovenstaande analyse is een analyse op basis van berekeningen en engineering judgement. In de analyses is een groot aantal parameters, die ook een rol kunnen spelen in het totstandkomen van de kosten voor stroomopwekking, niet meegenomen. Deze zijn ondermeer: 1. De lagere rendementen van deellast bedrijf zijn niet in de berekeningen opgenomen, maar de trends zullen hetzelfde blijven. 2. Kolen- en kerncentrales worden als regel ingezet als basislast eenheden; dit in tegenstelling tot aardgaseenheden. 3. Beschouwingen of grote eenheden passend in het Nederlandse elektriciteitsnet zijn hier niet meegenomen. 4. Mogelijk subsidieregelingen zijn buiten beschouwing gelaten omdat deze vaak van tijdelijke, onvoorspelbare aard zijn. Ten aanzien van de mogelijkheden die transport van elektriciteit in het hoogspanningsnet biedt nog het volgende: De productie van elektriciteit door middel van zon- en windenergie zijn in dit hoofdstuk niet meegenomen aangezien deze analyse is opgesteld voor basislast - eenheden. De fluctuatie van deze energiebronnen aan de productiekant zijn van dien aard dat circa 70-85% van het vermogen als back-up in reserve moet worden gehouden en dit met snelle op- en afregelkarakteristieken. Het huidige net kan leven met een fluctuatie van circa 8% waardoor de capaciteit van deze bronnen beperkt aan het net kunnen worden aangesloten zonder een adequaat Back-up systeem. Door de stijging van brandstofprijzen van onder andere olie (gas) en kolen zal het mogelijk zijn om minder rendabele bronnen in te zetten, zoals de laatste resten uit reservoirs, zoals Schoonebeek, teerzand, het vloeibaar maken van aardgas (LNG) etc. etc., wat in zal houden dat er meer energie nodig is om dit te realiseren. Het nadeel zal zijn dat deze extra energie extra CO 2 zal produceren en dat verwacht mag worden dat, gerekend naar de keten, de komende jaren een 10% tot 20% meer uitstoot aan CO 2 zal opleveren. Ten aanzien van de kosten voor opslag en verwerking van gebruikte kernbrandstoffen en het ontmantelen van de kerncentrale kan het volgende opgemerkt worden. In het verleden is circa 2% van de MWh prijs genomen voor ontmanteling van kerncentrales en voor de opslag van het gebruikte uranium. Nieuwe inzichten en de gewijzigde regelgeving geven aan dat hiervoor 5% genomen dient te worden. Voor een centrale van MWe zal in een periode van veertig jaar een bedrag gereserveerd moeten worden van circa 1 miljard. Bij een rentevoet van 3,5% betekent dit dat er jaarlijks 11 miljoen gereserveerd dient te worden. De reservering van 1 miljard is nodig voor volgende uitgaven: Kosten ontmanteling van de centrale voor circa M 500. Kosten voor de opslag van bestraalde delen en tussenopslag van de brandstof circa M 120 (wat ook de ervaring is geweest met de realisatie van de HABOG te Borssele). Kosten van de aanleg van bijvoorbeeld een mijn (klei of zout) zijn geraamd op circa 1,5 miljard, dus toereikend voor de verwerking van drie centrales. Met de ontwikkeling van de volledige recycling van afvalcomponenten Pu + M.A. (zijnde Pagina 13 van 16
14 Plutonium en de andere langlevende producten, de Minor Actinides) is echter de urgentie om aan opslag in mijnen te denken aan het afnemen, aangezien de levensduur qua stralingsbelasting van de brandstof zal afnemen tot minder dan vijfhonderd jaar. Om deze afvalcomponenten te verwerken zullen zij verwerkt worden in de brandstof wat weer uitstekend gebruikt kan worden in bijvoorbeeld snelle kweekreactoren om weer elektriciteit te genereren. Pagina 14 van 16
15 Aanbevelingen 1. De opwekking van elektriciteit is technisch en maatschappelijk een complex proces. In de onderhavige analyse is ten aanzien van elektriciteitsopwekking enkel het kostenaspect onderzocht en dan ook nog met minimale aandacht voor externe kosten. In wezen is alleen enig inzicht gegeven in de bijdrage van CO 2 in de stroomopwekkingkosten. Aspecten als verzuring, eutrofiering, smogvorming, ongevallen, maatschappelijke acceptatie, etc. zijn niet beschouwd. Toch is het voor een gedegen beoordeling van een mogelijke toekomstige elektriciteitsvoorziening in Nederland van belang naast de economische factoren ook de ecologische en de maatschappelijke factoren te betrekken. Het is daarom gewenst de onderhavige analyse uit te breiden met ecologische en maatschappelijke aspecten. KIVI NIRIA dient hierbij het initiatief te nemen. 2. Energie is een onderwerp met veel aandacht. KIVI NIRIA heeft aangetoond dat zij, gelet op de grote belangstelling voor de Energieconferentie in 2006 in Zwolle, in staat is om aandacht voor energievraagstukken te mobiliseren. Het is gewenst dit initiatief in 2009 of 2010 te herhalen. Het onderwerp van deze notitie zal op een dergelijke bijeenkomst aan de orde zijn. Pagina 15 van 16
16 Referenties Hirschberg, S., Dones, R., Heck, T., Burgherr, P., Schenler, W. & Bauer, C. (2004) Sustainability of Electricity Supply Technologies under German Conditions: A Comparative Evaluation. PSI- Report No Paul Scherrer Institut, Villigen, Switzerland. Projected Cost of Generating Electricity, Update 2005 OECD/IEA, Rapport NRG van 2001 terugneembare berging, een begaanbaar pad. De vorige KIVI studies van De kosten van elektriciteit uit kolen in Nederland. Rapport over de kosten van elektriciteit uit kolen in Nederland. Hennings, W., Bauknecht, D., Preuschoff, S., Ökobilanzen für den Sektor Strom und Gas. Forschungszentrum Jülich und Öko-Institut, Pagina 16 van 16
Economie kernenergie versus andere opties
Economie kernenergie versus andere opties Bert Dekker KIVI NIRIA stuurgroep Energie Symposium De economie van kerncentrales 9 november 2007 Uitgangspunten SEM Maximalisatie van renderende besparingen (payback
Nadere informatieKernenergie & Brandstofmix Effecten vier kernenergiescenario s uit EZ s Energierapport 2008 Ad Seebregts, ECN Beleidsstudies
Kernenergie & Brandstofmix Effecten vier kernenergiescenario s uit EZ s Energierapport 2008 Ad Seebregts, ECN Beleidsstudies 2 (Nieuw) kern in de media diverse stakeholders Rapport Kernenergie & Brandstofmix
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieDe Energietransitie van de Elektriciteitsproductie
De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze
Nadere informatie: Nederlandse elektriciteitscentrales en onconventioneel gas
30109151-Consulting 10-2303, rev.2 8-Feb-11 HKo/JMW Notitie aan van Betreft : AER/Den Haag : KEMA Nederland : Nederlandse elektriciteitscentrales en onconventioneel gas 1 INLEIDING De AER gaat een advies
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatieEmissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies
Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1996 1997 25 026 Reductie CO 2 -emissies Nr. 3 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage,
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieEconomische aspecten Kernenergie
Economische aspecten Kernenergie Den Haag, 9 november 2007 KIVI Symposium Job van Roijen Essent Business Development Inleiding Een aantal voor utilities relevante elementen worden besproken Deze worden
Nadere informatieKernenergie - Keuzes voor overheid en bedrijfsleven
Kernenergie - Keuzes voor overheid en bedrijfsleven Peter Boerma, voorzitter RvB DELTA nv KIVI NIRIA DELFT 14 november 2006 Kleine enquête Met handopsteken: wie gelooft dat we in 2016 een 2e kerncentrale
Nadere informatieTransitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog
Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam
Nadere informatieBijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010
Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010 Toelichting bij de doelstelling van 9% duurzame elektriciteit: - De definitie van de 9% doelstelling is conform de EU richtlijn duurzame elektriciteit
Nadere informatieMondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN
Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Referentiescenario De WETO-studie (World Energy, Technology and climate policy Outlook 2030) bevat een referentiescenario
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieElektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto
Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatieECN Beleidsstudies ECN-BS--08-028 17 september 2008. Kosten van elektriciteitsopwekking
ECN Beleidsstudies ECN-BS--08-028 17 september 2008 Notitie: Kosten van elektriciteitsopwekking De kosten en onzekerheden van kernenergie en andere CO 2 -emissiereducerende technieken voor grootschalige
Nadere informatieIntroductie HoSt B.V.
HR Hout WKK (Vink Sion) voor glastuinbouw en stadverwarming door HoSt Imtech Vonk vof door H. Klein Teeselink info@host.nl Introductie HoSt B.V. Inhoud: Waarom biomassa WKK, belang van warmte? Wie zijn
Nadere informatieTariefontwikkeling Energie 08 2015
In dit bericht geeft Ploos Energieverlening (Ploos) haar visie op verschenen nieuwsberichten aangaande ontwikkelingen energietarieven van de afgelopen maand. Het betreft de analyses van verschillende partijen
Nadere informatieEnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16
EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI
Nadere informatieImpact van efficiënte openbare verlichting op de CO 2 uitstoot
Impact van efficiënte openbare verlichting op de CO 2 uitstoot CE4 N35N 13.5.29 Samenvatting Drie scenario s om de hoeveelheid CO 2 te berekenen, die niet uitgestoten wordt als er energie bespaard wordt
Nadere informatieFOSSIELE BRANDSTOFFEN
FOSSIELE BRANDSTOFFEN De toekomst van fossiele energiebronnen W.J. Lenstra Inleiding Fossiele energiebronnen hebben sinds het begin van de industriele revolutie een doorslaggevende rol gespeeld in onze
Nadere informatieEnergie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030
IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk
Nadere informatieNieuwe kernreactoren voor de toekomst. Mondiale energieconsumptie
Nieuwe kernreactoren voor de toekomst Jan Leen Kloosterman 1 Jan Leen Kloosterman Technische Universteit Delft Mondiale energieconsumptie Jan Leen Kloosterman 2 1 Energie voor welvaart & welzijn 6 5 Noord-Amerika
Nadere informatie2 Is het waar dat de effectieve capaciteit van wind door inpassingseffecten niet 23% maar minder dan 8% is?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatievoor tegen gemaakt door: 2009
In oktober 2008 maakte De Argumentenfabriek in opdracht van De Volkskrant een overzicht van de argumente n - en het bouwen van nieuwe kerncentrales in Nederlan d. De Argumenten kaart Kernenergie is gefabriceerd
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieDuurzame elektriciteit,
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van duurzame
Nadere informatieProfiel- en onbalans kosten (gemiddelde 2015-2029) [ /kwh]
Notitie Petten, 15 december 2014 Afdeling Policy Studies Van Aan Carolien Kraan, Sander Lensink S. Breman-Vrijmoed (Ministerie van Economische Zaken) Kopie Onderwerp Basisprijzen SDE+ 2015 Samenvatting
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit
Nadere informatieKosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?
1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW
Nadere informatieFinanciële baten van windenergie
Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen
Nadere informatie1. Inleiding. Notitie Amsterdam, 8 december 2016
Notitie Amsterdam, 8 december 2016 Afdeling Policy Studies Van Aan Koen Smekens, Paul Koutstaal Gijs Zeestraten (Ministerie van Economische Zaken) Kopie Onderwerp Gevolgen van scenario s uitfasering kolencentrales
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 14 november 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2016 bedroeg het totale
Nadere informatieOverzicht energieproduktie in Belgie (2016)
Overzicht energieproduktie in Belgie (2016) Belgisch Primair Energie Verbruik (PEV) 657 TWh. Stemt overeen met een continue energieproductie van 75GW voor heel Belgie of 6.6kW/persoon Belgische Stroomproductie
Nadere informatieGoedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening)
WIND OP LAND 11% (10% BESCHIKBAAR LANDOPPERVLAK) VOORDELEN Goedkoopste alternatief op dit moment De grond onder de molens is gewoon te gebruiken Eigen coöperatie mogelijk (zelfvoorziening) NADELEN Bij
Nadere informatieCO2 impact kringloopbedrijven
CO2 impact kringloopbedrijven CO2 besparing gerealiseerd in 2014 door Stichting Aktief Dhr. G. Berndsen Gildenstraat 43 7005 bl Doetinchem Tel. 0314330980 g.berndsen@aktief-groep.nl Samenvatting Met 1
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieProf. Jos Uyttenhove. E21UKort
Historisch perspectief 1945-1970 Keerpunten in de jaren 70 oliecrisis en milieu Tsjernobyl (1986) ramp door menselijke fouten Kyoto protocol (1997) (CO 2 en global warming problematiek) Start alternatieven
Nadere informatieMKBA Windenergie Lage Weide Samenvatting
MKBA Windenergie Lage Weide Delft, april 2013 Opgesteld door: G.E.A. (Geert) Warringa M.J. (Martijn) Blom M.J. (Marnix) Koopman Inleiding Het Utrechtse College en de Gemeenteraad zetten in op de ambitie
Nadere informatieCogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport
Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch
Nadere informatieEconomische aspecten van kernenergie
Factsheet ten behoeve van de werkbijeenkomst Kernenergie op 25 februari 2005. Rathenau Instituut, Den Haag. Economische aspecten van kernenergie Bij de economische aspecten van kernenergie gaat het om
Nadere informatieFactsheet: Dong Energy
Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9
Nadere informatieWindenergie goedkoper dan kernenergie!
Go Wind - Stop nuclear Briefing 1 26 june 2002 Windenergie goedkoper dan kernenergie! Electrabel geeft verkeerde informatie over kostprijs van kernenergie en windenergie. Electrabel beweert dat windenergie
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 22 januari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2011 is 12 miljard kwh elektriciteit
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieLes De kosten van energie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De kosten van energie Werkblad Les De kosten van energie Werkblad Elke dag gebruiken we heel wat energie om het huis warm te houden en te verlichten, televisie te kijken,
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 3 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 28 april 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het binnenlandse
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - maart 2012
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - maart 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieBiomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)
Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA) Marit van Hout, PBL 10 oktober 2018, Den Bosch TKI BBE overleg Wat staat er over biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het
Nadere informatieWORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN
WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatieVerbruik van hernieuwbare energie
Indicator 11 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel hernieuwbare energie
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1310 Vragen van de leden
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieManagement Samenvatting
December 2008 Management Samenvatting Beleidsplan COVRA 2009-2014 Het beleidsplan 2009-2014 beschrijft de ontwikkelingen en achtergronden en legt COVRA s visie op de toekomst vast. Jaarlijks wordt van
Nadere informatieInsights Energiebranche
Insights Energiebranche Naar aanleiding van de nucleaire ramp in Fukushima heeft de Duitse politiek besloten vaart te zetten achter het afbouwen van kernenergie. Een transitie naar duurzame energie is
Nadere informatieCO2 reductie
CO2 reductie 2015-2020 1 In dit document willen wij onze CO2 uitstoot publiceren over de jaren 2015, 2016 en 2017. Daarbij nemen wij alvast een voorschot op de verwachting voor het jaar 2020 als we de
Nadere informatieLes Kernenergie. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Kernenergie Werkblad Les Kernenergie Werkblad Wat is kernenergie? Het Griekse woord atomos betekent ondeelbaar. Het woord atoom is hiervan afgeleid. Ooit dachten wetenschappers
Nadere informatieTechnologie en economie van drie CO 2 -arme opties van elektriciteitsopwekking
ECN Beleidsstudies ECN-BS--10-011 6 april 2010 Notitie aan Technologie en economie van drie CO 2 -arme opties van elektriciteitsopwekking : Werkgroep Heroverweging Energie en Klimaat Projectnummer : 50656
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieTB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen
TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen Oefententamen 1 Aanwijzingen: Lees de vragen vooraf door en deel de beschikbare tijd in voor beantwoording van de vragen. Dit tentamen beslaat 20 meerkeuzevragen
Nadere informatieAuteurs:E. Benz, C. Hewicker, N. Moldovan, G. Stienstra, W. van der Veen
30920572-Consulting 10-0198 Integratie van windenergie in het Nederlandse elektriciteitsysteem in de context van de Noordwest Europese elektriciteitmarkt Eindrapport Arnhem, 12 april 2010 Auteurs:E. Benz,
Nadere informatieLes De kosten van energie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De kosten van energie Werkblad Les De kosten van energie Werkblad Elke dag gebruiken we heel wat energie om het huis warm te houden en te verlichten, televisie te kijken,
Nadere informatieRol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:
Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures
Nadere informatieDatum 23 april 2014 Betreft reactie op analyse nut en noodzaak windenergie van de heer Lukkes
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Energie, Telecom & Mededinging Directie Energie
Nadere informatieMen gebruikt steeds meer windenergie in Nederland. Er wordt steeds meer windenergie gebruikt in Nederland.
Herhalingsoefeningen De sprong, thema 8 Vocabulaire Oefening 1 Vul het goede woord in. Verander de vorm als dat nodig is. Kies uit: bewegen, bijdragen aan, biologisch, duurzaam, energiebronnen, energierekening,
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieAanbod en verbruik van elektriciteit,
Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieEnergie Rijk. Lesmap Leerlingen
Energie Rijk Lesmap Leerlingen - augustus 2009 Inhoudstafel Inleiding! 3 Welkom bij Energie Rijk 3 Inhoudelijke Ondersteuning! 4 Informatiefiches 4 Windturbines-windenergie 5 Steenkoolcentrale 6 STEG centrale
Nadere informatie5 Energiescenario s Nederland in 2050
STAPPENPLAN VOOR DUURZAME ENERGIEPRODUCTIE hoofdstuk 5, conceptversie 7 juli 2015 Maarten de Groot Kees van Gelder 5 Energiescenario s Nederland in 2050 5.1 Inleiding Op 15 november 2012 en 21 april 2013
Nadere informatieEmissie-inventaris scope 1 en scope 2 over 2016 (3.A.1)
Emissie-inventaris scope 1 en scope 2 over (3.A.1) Bovenstaande afbeelding geeft de verdeling van CO 2-emissies naar de verschillende scopes weer. Scope 1 emissies of directe emissies zijn emissies door
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieExterne notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van
Externe notitie Petten, 8 juli 2013 Afdeling Policy Studies ECN-N--13-028 Van Cees Volkers Wouter Wetzels Onderwerp Nieuwste inzichten Nederlands gasverbruik Inleiding ECN Policy Studies voert regelmatig
Nadere informatieTransport en opslag van CO 2. P. Lako
Transport en opslag van CO 2 P. Lako ECN-I--06-006 Februari 2006 Verantwoording Deze korte studie is uitgevoerd in het kader van het project Optiedocument energie en emissies 2010/2020 van ECN Beleidsstudies
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 20 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van
Nadere informatieNetgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB
Netgekoppelde fotovoltaïsche zonnepanelen op daken van gebouwen in eigendom van ANB Pagina 1 van 5 Inleiding Op 1/1/2006 besloot Vlaanderen om de decentrale opwekking van groene energie door zonnepanelen
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieVerbruik van duurzame energie,
Indicator 15 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel duurzaam in het
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 15 maart 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van hernieuwbare
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieEmissies naar lucht door de energievoorziening,
Indicator 1 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van vrijwel alle belangrijke
Nadere informatieWarmte Nieuwegein Raads Informatie Avond
Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond Frank Kersloot & Alex Kaat 21 april 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte in Nieuwegein 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) 3. Tarieven voor klanten 4. Afsluitkosten
Nadere informatieEffecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016
Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016 Ron.wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling aandeel kolenstroom in Nederland 2. Effecten
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieMark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken
Mark Frequin Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Energiebeleid: van context tot acties. Mark Frequin Rijks Universiteit Groningen Inhoud 1. Context 2. Richting
Nadere informatieHernieuwbare elektriciteit,
Indicator 9 april 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2014 (voorlopige cijfers) bedroeg
Nadere informatieBruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,
Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 Indicator 29 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatiebuffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net
3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek
Nadere informatie