Peiling lezen en luisteren (Nederlands) in het basisonderwijs. 22 mei 2014 colloquium

Transcriptie

1 Peiling lezen en luisteren (Nederlands) in het basisonderwijs 22 mei 2014 colloquium

2 Voorstelling onderzoeksteam Promotor-coördinator Prof. Rianne Janssen Inhoudelijke promotor Prof. Koen Van Gorp Kernpromotoren Prof. Bieke De Fraine Prof. Sarah Gielen Prof. Francis Tuerlinckx Prof. Wim Van den Noortgate Projectcoördinatie Eef Ameel, Daniël Van Nijlen, Barbara Luyten Toetsontwikkeling Marijke De Meyst, Griet Callebert, Karen Van Renterghem, Tom Venstermans Data-analyse Jo Denis, Lien Willem Organisatie Marjan Crynen, Sabine Beringhs, Evelyn Goffin, Anne Grosemans

3 Overzicht

4 Overzicht de peiling lezen en luisteren resultaten lezen en luisteren schoolverschillen

5 De peiling lezen en luisteren (Nederlands) basisonderwijs

6 Selectie eindtermen lezen De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in 3.1 voor hen bestemde instructies voor handelingen van gevarieerde aard. 3.2 de gegevens in schema s en tabellen ten dienste van het publiek. 3.3 voor hen bestemde teksten in tijdschriften. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie ordenen die voorkomt in 3.4 voor hen bestemde school- en studieteksten en instructies bij schoolopdrachten. 3.5 voor hen bestemde verhalen, kinderromans, dialogen, gedichten, kindertijdschriften en jeugdencyclopedieën.

7 Selectie eindtermen lezen De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) op basis van hetzij de eigen mening, hetzij informatie uit andere bronnen, informatie beoordelen die voorkomt in 3.6 verschillende voor hen bestemde brieven of uitnodigingen. 3.7 reclameteksten die rechtstreeks verband houden met hun leefwereld.

8 Selectie eindtermen luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in 1.1 een voor hen bestemde mededeling met betrekking tot het school- en klasgebeuren. 1.3 een uiteenzetting of instructie van een medeleerling, bestemd voor de leerkracht. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie ordenen die voorkomt in 1.5 een uiteenzetting of instructie van de leerkracht. 1.6 een voor hen bestemde instructie voor een buitenschoolse situatie. 1.7 een voor hen bestemde informatieve tv-uitzending.

9 Selectie eindtermen luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) op basis van hetzij de eigen mening, hetzij informatie uit andere bronnen, informatie beoordelen die voorkomt in 1.8 een discussie met bekende leeftijdgenoten een door leeftijdgenoten geformuleerde oproep.

10 Peiling lezen en luisteren peiling: 30 mei 2013 lezen: herhaling 2002 en 2007 luisteren: herhaling 2007

11 Afnamedesign alle leerlingen maakten opgaven uit o o een leestoets (4 toetsboekjes met overlap) een luistertoets (1 versie)

12 De steekproef 2794 leerlingen 161 klassen 114 vestigingsplaatsen 107 scholen

13 Resultaten per vaardigheid

14 bepaling cesuur LEERLINGEN vaardigheid OPGAVEN moeilijkheidsgraad

15 bepaling cesuur Behalen eindterm Deze opgaven moeten de leerlingen (nog) niet beheersen Behalen eindterm nog niet Deze opgaven moeten de leerlingen beheersen

16 Voorbeeldopgaven lezen Leestekst Vakantiekampen o o o twee advertenties voor deelname aan twee vakantiekampen praktische informatie interesse opwekken

17 Voorbeeldopgaven lezen 1. Welke activiteit staat op het programma van het ADWA-kamp? zwemmen in de watervallen zelf muziek spelen op de fuif kampioen worden in spaghetti eten 83% juist kijken naar een roofvogelshow A: 6%, B: 1%, C: 6%, D: 83%

18 Voorbeeldopgaven lezen 2. Welke activiteit zou nog deel kunnen uitmaken van de LOLympische Spelen tijdens het ADWA-kamp? zo snel mogelijk 100m sprinten op een looppiste zo ver mogelijk springen in een bak met zand zo veel mogelijk T-shirts over elkaar aantrekken zo ver mogelijk gooien met een speer 79% juist A: 5%, B: 5%, C: 79%, D: 9%

19 Voorbeeldopgaven lezen 3. Juist of fout? Duid aan. juist fout a. Leon is nog geen lid van Natuur en Wetenschap en schrijft zich in voor het ADWA-kamp. Hij moet 225 betalen. 52% juist b. Chelsey beslist mee te gaan naar het Fata Morgana-kamp. Haar ouders moeten zorgen voor het vervoer naar Andocs.

20 Behalen eindtermen lezen

21 Behalen eindtermen lezen

22 Voorbeeldopgaven luisteren Luisterfragment Muiderslot 1. Waarom zegt meester Frans over het boogschieten: Niet onnozel doen daar, he!? Hij houdt niet van grapjes. Hij wil waarschuwen dat boogschieten gevaarlijk is. Hij wil dat de leerlingen veel in de roos schieten. 96% juist Hij vindt de leerlingen eigenlijk nog te jong voor boogschieten. A: 1%, B: 96%, C: 2%, D: 1%

23 Voorbeeldopgaven luisteren Luisterfragment Muiderslot 2. Wat moet je doen als je verloren loopt? 59% juist

24 Voorbeeldopgaven luisteren Luisterfragment Muiderslot 3. Waar en wanneer wordt er verzameld om de valkenier aan het werk te zien? 34% juist

25 Behalen eindtermen luisteren Lezen 91% 2013 Luisteren 87% 0% 25% 50% 75% 100%

26 Behalen eindtermen luisteren Lezen Luisteren 91% 89% 89% 87% 87% % 25% 50% 75% 100%

27 Resultaten per leerlingengroep

28 geslacht Lezen 89% 94% Luisteren 86% 87% Jongen Meisje 0% 25% 50% 75% 100%

29 schoolse achterstand 2% 2% 15% Voor op leeftijd op leeftijd 1 jaar achter 2 jaar achter 81%

30 schoolse achterstand 98% Lezen 78% 94% 84% Voor op leeftijd Op leeftijd Luisteren 68% 98% 91% 1 jaar achter 2 jaar achter 43% 0% 25% 50% 75% 100%

31 thuistaal 5% 17% Nederlands Nederlands + ander Ander 78%

32 thuistaal 94% Lezen 82% 83% Nederlands Luisteren 68% 92% Nederlands met andere taal Exclusief andere taal 65% 0% 25% 50% 75% 100%

33 Samenhang met toetsprestaties

34 Overzicht kenmerken context en input Leerlingkenmerken Geslacht Leeftijd Thuistaal Aantal boeken thuis Leermoeilijkheden Sociaal-economische status Schoolkenmerken Schoolgrootte Onderwijsnet Provincie Percentage GOKleerlingen in de school

35 Lezen Luisteren Leerlingkenmerken Jongens - Beperkingen bij het leren (t.o.v. geen) Dyslexie - Dyscalculie - -

36 De steekproef: leerproblemen Dyslexie 8% Dyscalculie 4% AD(H)D 4% ASS 2% Andere 7% 0% 2% 4% 6% 8% 10%

37 Lezen Luisteren Gezinskenmerken Gunstige sociaal-economische situatie van het gezin + + Weinig boeken thuis (25 of minder) - - Cognitief stimulerend thuisklimaat + + Huiswerkbegeleiding - -

38 Lezen Luisteren Schoolloopbaan Leeftijd (t.o.v. op leeftijd) voor op leeftijd + + één jaar achter op leeftijd - - twee jaar achter op leeftijd - Leeftijd bij instap in het kleuteronderwijs (t.o.v. 2,5 jaar) 6 jaar -

39 Lezen Luisteren Attitudes en motivatie Positieve zelfbeoordeling schools functioneren (algemeen academisch zelfconcept) + + Motivatie Leerling ziet nut niet in (amotivatie) - - Leerling voelt zich schuldig (geïntrojecteerde regulatie) - - Leerling moet van anderen (externe regulatie) - -

40 Lezen Luisteren Leerkrachtkenmerken Ervaring + Deeltijds voor de klas staan (t.o.v. voltijds) + +

41 Lezen Luisteren Contact Nederlands buiten school Thuistaal (t.o.v. uitsluitend Nederlands) Nederlands met andere taal - - uitsluitend andere taal - - Taal met vrienden (t.o.v. uitsluitend Nederlands) Nederlands met andere taal - - uitsluitend andere taal - - Contact Nederlands via media en verenigingen + +!

42 Lezen Luisteren Houding leerlingen en hun ouders tegenover school Positieve attitude ten opzichte van lezen + + Hard werken voor Nederlands - - Zelfbeoordeling Nederlands Positieve zelfinschatting vaardigheden Nederlands + +

43 Schoolverschillen

44 op basis van ruwe resultaten rekening houdend met achtergrondkenmerken lezen lezen luisteren luisteren

45 Besluit Goede resultaten o lezen: 91% (lichte verbetering t.o.v. 2007) o luisteren: 87% (gelijk gebleven t.o.v. 2007) Sterk effect van o o thuistaal gunstige sociaal economische thuissituatie o cognitief stimulerend thuisklimaat Nauwelijks nog schoolverschillen na controle voor variabelen uit het nettomodel