MACHEVO & BULK vereniging Algemene ledenvergadering Jaarbeurs Utrecht 7 december 2015

Transcriptie

1 Ik wil iets van jou, jij wilt iets van mij: Beïnvloedt de hersenen om te bereiken wat je wilt MACHEVO & BULK vereniging Algemene ledenvergadering Jaarbeurs Utrecht 7 december 2015 Prof. Dr. Margriet Sitskoorn Tilburg University Hoogleraar Klinische Neuropsychologie Director Topperformance lab Directeur NCCN

2 Opbouw Algemene kennis werking, ontwikkeling en beïnvloeding van de hersenen en van gedrag Waarom doen we wat we doen en willen we wat we willen? En hoe ontwikkelen we wijsheid?

3 Gedrag en het beïnvloeden hiervan in zijn algemeen bestaat bij de gratie van : WETMATIGHEDEN

4 Inwaarts Uitwaarts Door steeds dezelfde ervaringen leer je over tijd

5 Wetmatigheden zijn heel hardnekkig

6 Waarom werkt het zo? Hersenen Gedrag Iedere ervaring heeft invloed op de ontwikkeling van de hersenen Neuroplasticiteit

7 Brain Behaviour Experiences Thoughts Feelings Behaviour Experiences Thoughts Feelings Behaviour Experiences Thoughts Feelings Behaviour Neuroplasticity Your brain shapes your being But your being shapes your brain (Sitskoorn 2006, 2010)

8 Ontwikkeling van het brein Ontwikkelen van netwerken Synaptogenese Neurogenese Pruning (ruis) Myelinisatie Angiogenese Coupling en decoupling Netwerken Als iets vaak optreedt ontstaan er wetmatigheden Er ontstaan verwachtingsmodellen.

9 Herhaalde blootstelling Specifieke netwerken Wetmatige info verwerking Herkennen van patronen Verwachtingen Toekomst Voorspellen Gedrag

10 Over tijd ontstaan wetmatigheden in de hersenen Als je die wetmatigheden kent kun je ze gebruiken om te beïnvloeden Geldt voor alles Hersenen Gedrag

11 Om te beïnvloeden en te ontwikkelen moet u kennis hebben van de belangrijkste krachten in de hersenen. De belangrijke krachten in ons brein Verklaren waarom we doen wat we doen en willen wat we willen

12 Laten we het wat persoonlijker maken Wie verzamelt er hier? Wat? Van alles en nog wat Waarom is verzamelen zo aantrekkelijk? Omdat het genotsnetwerk in de hersenen gestimuleerd wordt.

13 Somatosensorische cortex Cingulate hersenschors Peri-aquaductaal grijs Insula Thalamus Ventraal Tegmentum Ventraal striatum/ NA Amygdala VMPFC/ OFC Nucleus caudatus Pijn Beloning/Genot Bron : 13 FEBRUARY 2009 VOL 323 SCIENCE; Matthew D. Lieberman and Naomi I. Eisenberger

14 Laten we het wat verder evalueren met een spel Dictatorspel Enveloppe euro Wat doe je? Laten we een kleine verandering doorvoeren en zien wat er gebeurt

15 Ultimatumspel (veto) Wat doe je? En waarom? (vanuit gezichtspunt verdeler) Macht maakt hebzuchtig maar straf kan dat beperken

16 De ander Hoe voelt degene zich die oneerlijk is behandeld? Wat wil je doen als je oneerlijk behandeld wordt? Pijnnetwerk (Insula, ACC) Wederkerig straffen. Nucleus caudatus (De Quervain et al., 2004) Genot en pijn reguleren ons gedrag.

17 Empathie Je kunt voelen wat een ander voelt Iemand pijn zien hebben activeert ongeveer dezelfde hersengebieden als zelf pijn hebben (bv. insula en anterieure cingulate hersenschors) (Singer & Lamm, 2009) Onze hersenen zijn niet alleen hebzuchtig en a-sociaal het zijn ook sociale hersenen. Ze zijn ook gericht op anderen en op hun belang.

18 Prosociaal gedrag Geven (Moll et al. 2006, Harbaugh et al. 2007) Trustgame (Tabibnia., et al. 2008)

19 Pijn, Genot en Overleven Pijn en genot motiveren ons om fysiek en sociaal gedrag te vertonen dat belangrijk is om te overleven Eten (honger, pijn, eten zoeken, eten, genot) Drinken, Voortplanten Goederen verzamelen Ontwikkelen, groeien, kennis verzamelen Bij de groep horen, eenzaamheid (oa eerlijk zijn, vriendelijk zijn, status verwerven, sociale interactie, enz)

20 Pijn en genot zijn gerelateerd aan de belangrijkste vijf domeinen van sociale interactie Onderzoek toont aan dat dit de sturende krachten zijn op de werkvloer SCARF model David Rock 2008 Status Certainty Autonomy Relatedness Fairness Deze sociale emoties zijn belangrijker dan wat ook, op basis daarvan wordt besloten bewust en onbewust.

21 Belangrijk principes in de hersenen: - Minimaliseer gevaar, optimaliseer beloning (pijn en genot) - Verlies werkt sterker dan winst Vermijden Pijn Status Certainty Autonomy Relatedness Fairness Willen, engaged Genot Als je dat weet kun je daar op in spelen en optimaal effect uit interactie halen

22 SCARF Vraag je af wat je kunt doen om. 1. Status/positie/inbreng van anderen te respecteren of te verhogen 2. Certainty te verhogen 3. Autonomy te verhogen 4. Relatedness te verhogen 5. Fairness duidelijk te maken

23 Pijn en genot verklaren veel maar een systeem alleen op basis van pijn en genot werkt niet perfect Uitsluitend acteren op basis van pijn en genot zorgt voor grote lichamelijke en sociale problemen

24 Beinvloeden van het wijsheid Het CEO brein planning, consequenties, sturen door feedback, inhibitie, controle emoties, abstract denken, complexe beslissingen, flexibiliteit, motivatie, LT denken, LT geheugen. Creativiteit, maatschappelijke betrokkenheid, waarden,leiderschap, verantwoordelijkheid

25 Derde kracht: Topmanager van het brein S - R Controle them, or they will control you! Gevoel speelbal te zijn. De meeste mensen hebben geen goed ontwikkelt CEO brein. De meeste instanties en maatschappijen ook niet.

26 Ontwikkelen PFC: de manager van het brein Ontwikkeling Stereotype gedrag Expertise, complex, prosociaal gedrag Wijsheid Tussen 10 en 20, een bijzondere periode

27 Wijsheid Neurobiologische systeem van wijsheid Meeks en Jeste (2009) Optimale balans tussen de functies van de evolutionair oudere hersengebieden (pijnen genotssysteem) en de nieuwere gebieden (PFC) Maar ook volwassenen worstelen er nog voortdurend mee en ontstijgen dat niveau niet. LT voor KT.

28 Algemene ontwikkeling prefrontale hersenschors Structuur, stabiliteit en geborgenheid Sporten (programma s) Meditatie/aandacht (headset, apps) Voldoende slaap (leren) Werkgeheugen training Nieuwe ervaringen EFFECT-programma

29 VOORBEELD w c o o m z m

30

31 Waarom is ontwikkelen naar betere prestaties/wijsheid soms zo moeilijk? Wetmatigheden Omdat de energie vaak op is Vaak gestuurd op pijn en genot, kortzichtigheid Omdat we vaak te weinig rekening houden met SCARF CEO brein is niet voldoende ontwikkeld

32 Wat moeten we doen? Ontwikkel de hersenen om te bereiken wat je wilt Wetmatigheden leren begrijpen SCARF gebruiken Energie leren verdelen (problemen multitasken) /aandacht leren richten Frontaalkwab ontwikkeling

33 Het stelt je in staat om echte wijsheid te ontwikkelen Neurobiologische systeem Van wijsheid Meeks en Jeste (2009) Optimale balans tussen de functies van de evolutionair oudere hersengebieden (pijnen genotssysteem en de nieuwere gebieden (PFC). Van homo sapiens naar homo sapiens verus

34 Meer lezen? 10 12,50 10 Speciale aanbieding setprijs: 30 euro

35