Gewoon doen! De gedragscode van het Medisch Centrum Leeuwarden

Transcriptie

1 Gewoon doen!

2 H e t M C L? d at z i j n w i j! 1 Wa a r o m e e n g e d r a g s c o d e? 2 1. Be jegen patiënten met respect 5 2. b e t r o u w b a a r, lo ya a l e n k r i t i s c h 9 3. d e s k u n d i g e n e l k a a r a a n s p r e k e n c o l l e g i a a l e n g o e d s a m e n w e r k e n i n t e g e r l e i d i n g g e v e n o o g v o o r d e s a m e n l e v i n g 2 5 inhoud

3 Het MCL? Dat zijn wij! Zorg is mensenwerk. Niet de organisatie zorgt dat patiënten tevreden zijn. Dat doen de medewerkers. Jij en je collega s dus. Bijvoorbeeld door goed te luisteren naar wat patiënten willen, door goed te kijken wat hun mogelijkheden zijn, door vriendelijk te zijn en door professionele zorg te verlenen. Maar ook door je collega s te ondersteunen bij het werk dat ze doen. Verschil mag er zijn... Dat betekent niet dat onze organisatie een eenheidsworst is. Integendeel. We hebben allemaal zo onze eigen mogelijkheden, talenten en ambities. Die verschillen zijn prima. Ze leiden tot creativiteit en nieuwe ideeën. Je krijgt van ons ruimte om te groeien, te leren en te ontwikkelen....maar hier zijn we het over eens Daar staat wat tegenover. Zo maken we duidelijke afspraken over wat we van elkaar verwachten. Wat patiënten van ons mogen verwachten. Bijvoorbeeld dat we deskundig zijn. Dat we in contacten met patiënten vriendelijk en correct zijn. Dat we integer zijn. Dat we bereid zijn ons te verdiepen in nieuwe ontwikkelingen die op ons afkomen. Alle afspraken die we met elkaar in het MCL maken, staan in dit boekje. Wij hopen dat van deze gedragscode een stimulerende werking uit zal gaan. Dat alle medewerkers zich als het ware eigenaar van de code gaan voelen en het een werkinstrument voor allen kan gaan worden. Wander Blaauw, Evelyn van Pinxteren, voorzitter Directie MCL voorzitter Bestuur Medische Staf MCL 1

4 Waarom een gedragscode? Hoe doe jij je werk? Stel tien collega s deze vraag en de kans is groot dat je tien verschillende antwoorden krijgt. Dat is ook logisch. De ene medewerker is de andere niet. We doen ons werk allemaal op onze eigen manier. Gelukkig maar. 2

5 Toch is het belangrijk dat we een aantal gemeenschappelijke afspraken maken over hoe we met patiënten en met elkaar omgaan. De kwaliteit van de zorg binnen het MCL hangt namelijk voor een belangrijk deel af van het gedrag en de houding van de medewerkers. Alle afspraken samen vormen de gedragscode van het MCL. De gedragscode sluit aan bij het beleid van het MCL en de manier waarop wij ons positioneren ( In het hart van de zorg ). De gedragscode bestaat uit concrete gedragsregels die houvast bieden in situaties waar het er toe doet. Die gedragsregels staan in dit boekje (zie de kaders Ik doe het zo! ). De gedragsregels beschrijven gedragingen die als goed, gewenst of nastrevenswaardig ervaren worden (positieve normen), maar ook gedragingen die wij als negatief, ongewenst ervaren (negatieve normen). Van alle medewerkers verwachten wij dat zij in de geest van de gedragscode handelen. Meer dan regels alleen Natuurlijk is het verschil tussen positief en negatief gedrag in de praktijk niet altijd even duidelijk. Er kan sprake zijn van conflicterende waarden en normen. Aan de waarheid vertellen, eerlijk naar de patiënt zijn, wordt bijvoorbeeld in onze samenleving veel waarde gehecht. Toch zijn er situaties denkbaar waarin het wel professioneel is als een arts een patiënt de waarheid niet vertelt. Als een arts bijvoorbeeld onomwonden een zeer slechte prognose aan een patiënt meedeelt die daar op dat 3

6 moment nog helemaal niet aan toe is, zet dat vraagtekens bij zijn of haar professionaliteit. Hoe de gedragscode in de praktijk wordt toegepast, hangt dus af van de specifieke situatie. Elke situatie is verschillend vanwege de aanleiding van de situatie, de unieke belangen die een rol spelen en de specifieke waarden van de betrokken medewerkers. Zo is het bijvoorbeeld de vraag of je een volwassen patiënt altijd met U moet aanspreken. Dat kan in een aantal situaties heel afstandelijk klinken, zeker als er al van een langdurige zorgrelatie sprake is. Het beleid rond de gedragscode binnen het MCL is daarom niet alleen gericht op regels, op wat je wel of niet mag. Het is ook gericht op de communicatie over en weer. Op het morele gesprek dat we keer op keer met elkaar aan moeten gaan (bijvoorbeeld in de vorm van moreel beraad). Dit boekje vormt daarvoor een prima startpunt. Wat verwachten we van jou? Van jou verwachten we dat je in de geest van de gedragscode handelt. Lees dit boekje en ga eens na hoe jij je werk doet. Wat gaat goed? Wat kan anders? Praat eens over de afspraken in dit boekje met je collega s en leidinggevende, bespreek ze in het team of de vakgroep. Zodat je weet waar je elkaar op kunt aanspreken. Gewoon doen! 4

7 Bejegen patiënten met respect

8 Het MCL hecht veel waarde aan een goede zorgrelatie tussen hulpverlener en patiënt. Dat vraagt om respect, vertrouwen, betrokkenheid en goede communicatie tussen hen beiden. De patiënt moet er op kunnen rekenen dat hij of zij serieus wordt genomen en dat de hulpverlener begrijpelijke taal spreekt. Bovendien moet de patiënt er op kunnen vertrouwen dat zijn of haar privacy voldoende is gewaarborgd. Betrokkenheid is meer dan een vriendelijke bejegening en zorg op maat. Begrip en aansluiting zoeken bij de leefwereld van de patiënt zijn minstens zo belangrijk. Mensen met gezondheidsproblemen zijn vaak extra kwetsbaar en kunnen ongewoon afhankelijk van anderen zijn voor zorg en ondersteuning. Dat vraagt hulpverleners die verder gaan dan het geven van informatie alleen. Hulpverleners die zich ook willen opstellen als raadgever en met de patiënten meedenken. Overigens zonder hem of haar te betuttelen. Zorg is dus niet alleen iets voor de ander doen, maar tevens iemand voor de ander zijn. Bejegen patiënten met respect 6

9 Aan betrouwbaarheid hechten we veel waarde. Door een veilige omgeving te bieden en afspraken zoveel mogelijk na te komen, werken we aan vertrouwen bij de patiënt. De meeste patiënten begrijpen best dat afspraken soms uitlopen of de specialist voor een crisissituatie wordt weggeroepen. Zolang we maar uitleggen waarom dingen soms anders gaan dan gepland. Aan het bieden van een veilig verblijf voor de patiënt hecht het MCL veel waarde. Datzelfde geldt voor een veilige werkomgeving voor medewerkers. Mogelijk agressief gedrag van medewerkers, patiënten of hun verwanten accepteren we dan ook niet. We weten dat het ziektebeeld van sommige patiënten (dementie, psychiatrische stoornissen) aanleiding kan zijn voor bepaald gedrag. Die gevallen vragen om een andere, meer begripvolle, benadering. Patiënten weten vaak niet hoe ze met hun ziekte om moeten gaan. Daardoor zijn ze opstandig en verdrietig. Dan moet je geduld hebben en begrip tonen en mensen de tijd geven om aan je te wennen. Als ik bot zou reageren op onaardige patiënten, bereik ik helemaal niets. Verpleegkundige Wat betekent betrokkenheid voor jou? 7

10 Ik doe het zo! Ik neem de patiënt serieus en behandel de patiënt met respect. Ik ben vriendelijk en spreek de patiënt aan met u. Ik geef aandacht en toon begrip voor de patiënt. Ik respecteer de opvattingen van de patiënt over leven, lijden, ziekte, sterven en dood. Ik zorg bij persoonlijke informatie voor voldoende privacy. Ik bespreek medische informatie goed met patiënten en familie. Ik informeer de patiënt op eerlijke en begrijpelijke wijze over de zorgverlening. Ik verzamel alleen de gegevens die voor de zorgverlening noodzakelijk zijn. Ik breng de patiënt op de hoogte dat hij inzage kan krijgen in zijn dossier. Ik probeer gemaakte afspraken te realiseren. Indien het noodzakelijk blijkt af te wijken van afspraken, dan zal ik dit tijdig en helder beargumenteren. Ik wijs de patiënt op de mogelijkheid van het indienen van een klacht. Zonodig adviseer ik hem daarbij. Ik draag bij aan het voorkomen en bestrijden van discriminatie. Ik eerbiedig de menselijke waardigheid zonder onderscheid van persoon en status. Ik zal niet discrimineren naar levensovertuiging, geslacht, seksuele geaardheid, afkomst, etniciteit, huidskleur, leeftijd of op andere grond. Van de patiënten, familieleden en andere betrokkenen verwacht ik een coöperatieve houding en gedrag volgens de normale omgangsvormen. Verbale of fysieke intimidatie, laat staan geweld, tolereer ik niet. 8

11 Betrouwbaar, loyaal en kritisch

12 Betrouwbaar, loyaal en kritisch Hulpverleners en medewerkers spelen een onmisbare rol bij het bereiken van de ambitieuze doelen van het MCL. Betrouwbaarheid en een loyaal kritische houding zijn daarbij van essentieel belang. Hulpverleners en medewerkers gaan zorgvuldig en verantwoord om met bedrijfsmiddelen. Ze onthouden zich van frauduleuze handelingen. Ook voorkomen zij ongewenste omgangsvormen. Vertrouwelijke of privacygevoelige informatie wordt goed opgeborgen. Informatiebeveiliging is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, van het omgaan met wachtwoorden tot het melden van incidenten. Binnen het MCL gaan we uit van kritische, zelfbewuste hulpverleners en medewerkers. Het kan voorkomen dat verschillende waarden met elkaar in conflict zijn. Bijvoorbeeld als men opdrachten verstrekt die indruisen tegen het algemeen belang, die inefficiënt, moreel laakbaar of zelfs strafbaar zijn. 10

13 Of als het opdrachten betreffen waar individuele hulpverleners en medewerkers zich vanuit persoonlijke of levensbeschouwelijke motieven niet mee kunnen verenigen. In dit soort gevallen mag van de hulpverleners en medewerkers worden verwacht dat zij een eigen afweging maken. Een professionele afweging tussen de verschillende waarden en belangen. Niemand kan zich achter een van hoger hand opgelegde opdracht verschuilen. Loyaliteit ontslaat medewerkers niet van een eigen morele verantwoordelijkheid. Ik wil mijn beroep goed en veilig kunnen uitoefenen. Ik weet waar de grenzen van mijn eigen deskundigheid liggen. Ik help onveilige of onhygiënische situaties te voorkomen. Als het moet spreek ik mijn collega, maar ook een patiënt er op aan. Facilitair medewerker Wat betekent betrouwbaarheid voor jou? 11

14 Ik doe het zo! Ik stel me loyaal en dienstbaar op. Ik houd me aan het uitgezette beleid. Binnen de beleidskaders is aandacht voor balans tussen de afstemming van capaciteiten en verwachtingen van de hulpverlener / medewerker / leidinggevende. Ik werk effectief en doelmatig. Ik laat frauduleuze handelingen na en bestrijd ze. Ik houd me strikt aan de geldende veiligheidsvoorschriften. Ik houd me strikt aan de geldende hygiënevoorschriften. Ik houd me aan de afgesproken kledingvoorschriften. 12

15 Deskundig en elkaar aanspreken

16 Professioneel handelen begint met gewoon goed je werk doen. We helpen patienten adequaat en trefzeker. We zijn ons bewust dat de patiënt kwetsbaar is en bovendien afhankelijk is van de inzet én samenwerking van professionals. We verstaan ons vak. Alle medewerkers realiseren zich dat hun handelwijze bepalend is voor de mate waarin de patiënt vertrouwen heeft in het MCL. Geen enkele organisatie of zorgverlener zal het ooit helemaal voor elkaar hebben. Het streven is om ons werk zo goed en gestroomlijnd mogelijk te laten verlopen. Belangrijk is dat de patiënt ervaart dat de organisatie uitgaat van zijn of haar belang. Patiënten moeten vertrekken met het gevoel: ze hebben het daar in het MCL goed voor elkaar. Professionals tonen hun kwaliteit niet alleen door te laten zien wat ze kunnen, maar ook door te weten waar de grenzen van hun kunnen liggen. Respect tonen voor de eigen inbreng van de patiënt is zo n grens. Je moet weten waar je moet stoppen met denken en regelen voor de Deskundig en elkaar aanspreken 14

17 ander. Maar ook tonen we respect voor de expertise en inzet van collega s. Professioneel handelen laat ruimte voor inbreng van de ander en nodigt hem of haar daartoe uit. Dit uiteraard waar en voor zover mogelijk. Professionals in de zorg hebben veel ruimte om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen. Zij leggen daarover graag en vaak verantwoording af. Dit doen zij via vormen van (inter)collegiale toetsing, intervisie en/ of moreel beraad. Handelen heeft morele kwaliteit als mensen bereid zijn de verantwoordelijkheid te nemen die bij hun functie past, en bereid zijn tot onderlinge verantwoording over de manier waarop zij hun functie uitoefenen. Een goede planning, samenwerking en uitwisseling van informatie is essentieel voor een goede patiëntenzorg. Zo zorgen we ervoor dat we altijd voorbereid zijn op de komst van een patiënt, dat we kunnen anticiperen op vervolgacties en dat informatie tijdig en op de juiste plek beschikbaar is. Specialist Wat betekent deskundigheid voor jou? 15

18 Ik doe het zo! Ik lever kwalitatief goed werk op integere, oprechte en betrokken wijze. Ik bezit over de kennis en vaardigheden die nodig zijn om mijn beroep op een goede manier uit te oefenen. Ik gedraag mij op een adequate manier, ook in relatie tot anderen. Ik bevorder de verbreding en ontwikkeling van (wetenschappelijke) vakkennis. Ik ontplooi initiatieven en ondersteun activiteiten die zorgen voor een verdere ontwikkeling van het beroep. Ik ben in staat me te verantwoorden voor mijn keuzen vanuit publieke, professionele en persoonlijke waarden en normen. 16

19 Collegiaal en goed samenwerken

20 Collegiaal en goed samenwerken Collegialiteit is heel belangrijk binnen het MCL. Professionals hebben niet alleen een relatie met de patiënt, maar ook met collega s. Collegialiteit is een belangrijke voorwaarde om goed te kunnen werken. Binding en verbondenheid met collega s is de basis van waaruit professionals hun werk doen. 18

21 Medewerkers van het MCL werken open en collegiaal met elkaar samen. Zij delen relevante informatie en kennis met elkaar. Ook helpen ze elkaar waar dat nodig en gewenst is. Iedere hulpverlener of medewerker neemt zijn of haar verantwoordelijkheid. Trefwoorden zijn: onderling respect, openstaan voor kritiek en het nakomen van afspraken. Het maken van fouten kan iedereen overkomen. Het werkklimaat bij het MCL is zo dat medewerkers fouten durven toegeven. Als er een fout is gemaakt, zoeken medewerkers gezamenlijk naar een oplossing. Vertrouwelijke informatie over collega s blijft vertrouwelijk. We ergeren ons allemaal wel eens aan iemand. Over die ergernis praten we met de betrokkene. Roddel voorkomen we door iets aan de ergernis te doen. We gaan twee keer per jaar samen uit eten. Zo leren we elkaar ook buiten het werk om beter kennen. Dat komt de sfeer in ons team ten goede. We voelen ons niet alleen collega s, we zijn het ook. Dat is teamwork voor mij. Medewerker Wat betekent teamwork voor jou? 19

22 Ik doe het zo! Ik help anderen zoveel mogelijk. Ik speel niet op de persoon. Ik zie dat vriendelijkheid, humor, belangstelling en waardering bij ons onmisbaar zijn. Ik respecteer de opvattingen en deskundigheid van collega s die bij de patiëntenzorg betrokken zijn. Ik draag bij aan effectieve interdisciplinaire en multidisciplinaire samenwerking en ketenzorg. Ik besef dat samenwerken met anderen buiten ons team, onze afdeling of vakgroep om begrip en overleg vraagt. We moeten samen naar oplossingen zoeken. 20

23 Integer leidinggeven

24 Integer leidinggeven 22 Binnen het MCL hechten wij veel waarde aan integriteit. Leidinggevenden binnen het MCL vervullen een belangrijke rol als het gaat om integer handelen. Integriteit is een belangrijk onderdeel van hun functie. Met hun gedrag geven leidinggevenden het goede voorbeeld aan medewerkers. Medewerkers horen zo niet alleen wat er van hen verwacht wordt, ze zien het ook in de praktijk. Oftewel: Goed voorbeeld doet goed volgen. Op elk niveau spelen er zaken die op een betrouwbare manier behandeld moeten worden. Voor alle leidinggevenden geldt: een man een man, een woord een woord.

25 Leidinggevenden binnen het MCL zijn in de eerste plaats vakbekwaam. Daarnaast dienen zij deskundig te zijn en vaardigheden te hebben ontwikkeld om om te kunnen gaan met de hulpverleners en medewerkers die onder hun leiding vallen. Hoewel het geen voorwaarde is om goed leiding te geven, kan af en toe meewerken op de werkvloer wel een meerwaarde hebben. Je ervaart zelf hoe het team functioneert en medewerkers kunnen je makkelijker aanspreken. Ik ben mij bewust van mijn voorbeeldgedrag. Medewerkers kijken toch naar mij hoe ik het doe. Toch vind ik het ook heel belangrijk om te weten wat medewerkers vinden en wat hun mening is. Belangrijke besluiten bespreken we daarom in het team. Ik probeer altijd eerlijk te zijn en draai niet om zaken heen. Leidinggevende Wat betekent integriteit voor jou? 23

26 Ik doe het zo! Ik zal me onthouden van elke vorm van misbruik van mijn positie en functie als leidinggevende. Ik draag bij aan een hoge kwaliteit van het werkproces. Dit betekent dat ik medewerkers niet alleen zie als onderdeel van de dienstverlening. Ik zorg ook dat mensen in hun functie tot hun recht komen. Medewerkers bied ik de ruimte zich te ontplooien. Ik draag bij aan goede omgangsvormen. Iedereen moet zich veilig kunnen voelen. Intimidatie en (seksuele) agressie bestrijd ik met kracht. Ik bevorder dat medewerkers respectvol met elkaar omgaan. Ik draag bij aan een klimaat dat medewerkers uitnodigt vanuit hun betrokkenheid te participeren in de organisatie. Ik toon interesse voor al mijn medewerkers. Ik zal hen mede op die wijze inspireren. Ik communiceer op een open wijze met mijn medewerkers. 24

27 Oog voor de samenleving

28 Het MCL profileert zich als het topklinische ziekenhuis van Friesland. De laatste jaren heeft het zich ontwikkeld tot een ambitieuze en zelfbewuste organisatie. Kwalitatief goede patiëntenzorg staat bij ons hoog in het vaandel. Daarbij maken we gebruik van de mogelijkheden die medisch-technische ontwikkelingen ons bieden. De patiëntenzorg in het MCL is niet alleen effectief en doelmatig, maar ook (ethisch) verantwoord. Niet voor niets luidt ons motto: in het hart van de zorg. Dat betekent dat we oog hebben voor de patiënten en hun familie, maar ook voor alle medewerkers binnen het MCL. Ook zijn we ons goed bewust van het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Oog voor de samenleving 26

29 We willen een veilig ziekenhuis zijn. Voor onze patiënten, maar ook voor onze medewerkers. Zij hebben recht op een gezonde werkplek, waar ze zo min mogelijk risico lopen. Het MCL stelt zich transparant en open op. De (potentiële) patiënt heeft het recht te weten hoe we het als ziekenhuis op verschillende gebieden doen. Daarom vinden we het publiceren van prestatie-indicatoren van groot belang. We willen een ziekenhuis zijn met medewerkers voor wie patiënten uit heel Friesland waardering hebben. Op zo n ziekenhuis mogen we trots zijn en dat mag iedereen weten. Gedrevenheid betekent voor mij dat we steeds bezig zijn om ons als ziekenhuis te verbeteren. Bijvoorbeeld als het gaat om medische zorg, maar ook om de manier waarop we met patiënten omgaan. We willen een patiëntvriendelijk ziekenhuis zijn.een ziekenhuisopname is nooit leuk, maar als het dan toch moet, dan is het belangrijk dat patiënten zich bij ons welkom voelen. Ze moeten verzekerd zijn van de beste zorg. Lid van de directie Wat betekent gedrevenheid voor jou? 27

30 Wij doen het zo! Het MCL levert effectieve, doelmatige en (ethisch) verantwoorde zorg. Het MCL vindt dat de maatschappij het recht heeft te weten hoe het ziekenhuis het doet op allerlei verschillende gebieden. Het MCL hecht dan ook veel waarde aan het goed verstrekken van prestatie-indicatoren. Het MCL draagt bij aan de ontwikkeling van nieuwe inzichten ter verbetering van de volksgezondheid. 28 Het MCL ondersteunt medische projecten wereldwijd, zoals hier in Tanzania.

31 Tekst: Stuurgroep Ethiek MCL Productie: Voorlichting en Communicatie MCL Eindredactie en vormgeving: Groot Haar + Orth, Leeuwarden Fotografie: Marten Aukes, Hoge Noorden, Voorlichting & Communicatie, Gordon Schuringa Druk: Grafisch Bedrijf Hellinga, Leeuwarden November 2008

32 Meer weten? Wil je meer weten over deze gedragscode? Neem dan contact op met de Stuurgroep Ethiek MCL, telefoon (058) of