Visie en ruimtelijke principes

Transcriptie

1 Visie en ruimtelijke principes Het ontwerp Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) Richtinggevend gedeelte: Visie m.b.t de gewenste nederzettingsstructuur, p Voorstel van woningprogrammatie (p.98) - De gemeente kan werken aan een kwalitatieve invulling (afmetingen etc.) en omgeving van de rusthuizen (groenaanleg, ). ansluitend bij het nieuwbouwproject moet bijkomende ruimte voorzien worden voor het realiseren van serviceflats. 6. Uitbouw van een voorzieningenpool ten noordoosten van de stadskern (p.99) - Verplaatsen van zonevreemde en problematisch gelegen recreatieve infrastructuur (bv. voetbalvelden Rode Duivels Zoutleeuw en atletiekpiste) naar deze zone, opstellen van een landschappelijk masterplan voor de inpassing van deze en andere structuren in de historische omgeving Visie m.b.t de gewenste open ruimte structuur, p Beschermingsperimeter rond historische landschappen vrij maken en restaureren als zicht (p.103) Ten zuiden van de stadskern kan er een beschermd dorpsgezicht van de historische bolwerken en de citadel gevonden worden die momenteel niet erg duidelijk in het landschap af te lezen valt. Door enkele eenvoudige ingrepen, zoals het open maken van de zichten en het aanduiden van de bolwerken en de citadel, kan dit als een cultureel-toeristische kwalitatieve open ruimte geherwaardeerd worden. Dit houdt in dat de aanwezige infrastructuur waar mogelijk moet verwijderd worden. De sporthal nabij deze citadel met omliggende voetbalvelden is een goed voorbeeld van waaruit er mogelijkheden zijn om het zicht vanaf de straat terug open te werken (mits herlokalisatie van de voetbalvelden naar de voorzieningenpool). De sporthal kan blijven dienst doen voor gemeenschapsvoorzieningen. - Verwerven van de betreffende gronden of het opstellen/afsluiten van beheerscontracten, eventueel in samenwerking met andere instanties. Dit dient te gebeuren vooraleer men wijzigingen kan aanbrengen en zichten kan vrijmaken. - Het open maken van de zichten en het aanduiden van de bolwerken kan gebeuren door het kappen van laagstammen en struikgewassen. Het aanduiden of het verduidelijken in het landschap kan door ophogingen en houtkanten. Zo moet ook de illegale storting van bouwafval in de depressie worden weggenomen Visie m.b.t de gewenste natuurlijk structuur, p Creëren van een groene gordel rond de stadskern van Zoutleeuw (p.108) Rond de kern zijn er meerdere historische landschapsstructuren gelegen (stadsgrachten, lijnelementen) die kunnen op een natuurlijke manier verbonden en gerestaureerd worden. De open ruimte kan zo extra benadrukt worden door de harde groene grens, wat eveneens de compactheid van het historische stadscentrum benadrukt. Dit brengt vanzelfsprekend meerdere voordelen naar recreatie, archeologie, ecologie en woonkwaliteiten. De aangetaste gebieden (voetbalterrein RD Zoutleeuw, greppels met steenafval, ) dienen gericht aangepakt te worden door middel van aankoop of via beheersovereenkomsten. In een RUP moeten aan deze gebieden specifieke voorschriften opgelegd worden waardoor het mogelijk wordt effectieve vrijmaking van de historische relicten te bekomen.

2 134 - In het RUP voor het stadshart (zie deelruimten) voldoende aandacht geven - in de voorschriften - aan de verwezenlijking van de groene gordel en hier indien mogelijk garanties bieden Visie m.b.t de gewenste recreatieve structuur, p Versterken van de historische eigenheid als toeristisch potentieel (p.121) Hoewel delen van de kern van Zoutleeuw reeds degelijk zijn gerestaureerd ligt er nog een fantastisch potentieel dat momenteel onderbenut is. Zo moeten de vestenwandelingen geherwaardeerd worden tot een volwaardige toeristische ring rond Zoutleeuw. Informatieborden kunnen de historische structuur verduidelijken en waar verdwenen opnieuw tot leven brengen. De vestenwandeling dient meer opengelegd en verzorgd te worden, alsook gedetailleerd naar historische correctie. Deze historische correctie kan in het landschap verduidelijkt worden door het vervolledigen van de overblijvende bebouwde historische structuren (aanbouwen) en het suggereren van de locatie en vorm van verdwenen historische structuren. Een goede bewegwijzering met duidelijke aftakkingen naar het centrum, waarbij de vestenwandeling een continue en gemakkelijke lijn is, met prioriteit bij het oversteken van wegen. Het accentueren van de historische vesten (o.a. door houtkanten) kan samen met de verdere restauratie van het stadshart en duidelijke verbindingen hiertussen, van Zoutleeuw één van de belangrijkste (toeristisch) historische stadskernen van Vlaams-Brabant maken. - Het glooiend gebied achter de school in de Bethaniastraat en achter de voetbalvelden van Rode Duivels Zoutleeuw meer toegankelijk maken (eventueel beginplaats stadswandeling), steenstorten en ander oneigen materiaal verwijderen Visie voor de stad, p Opwaardering vestenwandeling: als historische grens en duidelijke scheidingslijn met open ruimte en als toeristische-recreatieve attractie; 2. Overgang open ruimte bebouwde ruimte benadrukken : scherpere afbakening tussen historische kern en open ruimte is wenselijk; 3. Spoorwegzate als zuidelijke begrenzing van het stadshart: als lijnvormig groenelement, als aanzet van groene vinger tot in de stad; 4. Heropwaardering historische structuren en landschappelijke en recreatieve invulling: Citadel terug duidelijk herkenbaar maken in landschap en hinderlijke elementen verwijderen of vermijden; 5. Toeristisch recreatief knooppunt als poort: De ingangen van het centrum terug een historisch allure geven (rustplaats ingericht als ruimtelijke poort tot het stadshart) 6. Te verplaatsen infrastructuren: hier is RDZoutleeuw geselecteerd, wegens ligging in beschermd dorpsgezicht van de citadel, gedeeltelijke zonevreemdheid en ligging in open ruimte In het bindende gedeelte van het ontwerp GRS zijn geen specifieke maatregelen opgenomen voor dit gebied. Schets 7.23.: Uittreksel uit ontwerp GRS (oktober 2003), Schetsmatige weergave ontwikkelingsperspectieven voor de stad, p. 129

3 135 Bijkomende en verduidelijkte standpunten vanwege het bestuur 1. Het zuidelijke deel van het gebied (t.o.v. de Ijzerenweg) is het meest waardevol/best bewaard als men een gedeeltelijk herstel van het historische landschap beoogt (momenteel in gebruik als voor paarden of koeien, maar behoren niet echt toe tot een landbouwbedrijf). Het beleid dat het stadsbestuur hieromtrent wenst te voeren gaat dan ook die richting uit. In samenwerking met de betrokken eigenaars en met VZW Natuurpunt wordt de aankoop van de meest belangrijke percelen overwogen en zijn er zelfs reeds onderhandelingen gestart. Streefdoel: een deel van de aarden vestingwerken van de oude citadel in oorspronkelijke staat herstellen/reminiscentiewerken (vnl. grondwerken), waar kan met grachten en water natuurontwikkeling/ecologisch beheer van de site door vb. aanplanten van hagen en houtkanten om de vormen te accentueren (boven op de taluds), de grachten kunnen ingericht worden als poelen voor amfibieën, de site openstellen voor archeologisch onderzoek (waarbij misschien een gedeelte van de gangen kunnen opengemaakt worden, zoeken naar fundamenten van verdwenen gebouwen, ) inrichten van wandelpaden en toegankelijk maken voor toeristisch/recreatief medegebruik. Hierbij kan ook het park achter het rusthuis opgenomen worden in het geheel. 2. In het verleden werd reeds beslist om de voetbalterreinen van RDZ Zoutleeuw niet op te nemen in het BP zonevreemde recreatie, maar op middellange termijn (tegen 2010) te herlokaliseren naar een ander gebied aansluitend bij de kern (zie deelgebied 3.9 Voorzieningenpool). Hierna kunnen ook deze terreinen geïntegreerd worden in het bovenvermelde project rond een gedeeltelijk herstel van de citadel. 3. Er is nog geen duidelijke visie aangaande de bestaande sporthal, gelegen binnen de zone voor openbaar nut. Momenteel worden de percelen met daarop de sporthal en het hoofdvoetbalveld te koop aangeboden door het bisdom, omdat Korzo afziet van een vernieuwing van de erfpacht. Er werden al verschillende opties besproken met ROHM. Zo was oorspronkelijk RVT Sint-Elisabethdal geïnteresseerd om hier haar rusthuis uit te breiden. Deze functie past in kader van de gewestplanbestemming als zone voor openbaar nut / gemeenschapsvoorzieningen. Blijft natuurlijk de ligging in de citadel. Daarom werd al gesteld dat als de sporthal wordt afgebroken voor een nieuwbouw, deze nieuwbouw slechts 1 bouwlaag mag bevatten en het gebouw zich dient te beperken tot het gebied dat buiten de bescherming als dorpsgezicht is gelegen. Hierdoor is de beschikbare oppervlakte te klein geworden om nuttig gebruik van te kunnen maken. Een optie die momenteel open blijft is het behoud van de huidige sporthal als 2 de loods voor de gemeentelijke dienst Openbare Werken. De dienst heeft op haar huidige locatie op de kmo-zone Lewa een acuut plaatsgebrek en er is niet voldoende plaats om deze naar behoren te kunnen uitbreiden, o.m. omwille van het aanpalende/achterliggende containerpark dat overgedragen wordt aan de afvalintercommunale Ecowerf. Om sporthal De Wallen functioneel te kunnen gebruiken zijn er slechts kleine aanpassingen nodig. Na de realisatie van een nieuwe stadsloods kan de bestaande infrastructuur van sporthal De Wallen afgebroken worden. Bovendien biedt de aankoop van de terreinen aan de voetbalclub de mogelijkheid om te blijven bestaan, totdat de nieuwe terreinen bij de geplande voorzieningenpool kunnen in gebruik genomen worden (planperiode van ongeveer 12 jaar). De stad moet er naar streven dat na de atletiekpiste ook niet nog eens de voetbalclub haar activiteiten moet opschorten omwille van een gebrek aan faciliteiten. Dit is nefast voor het maatschappelijke en sociale draagvlak van de kern. 4. Het landschap moet in een ruimere omtrek dan nu afgebakend in het beschermingsbesluit als historisch dorpsgezicht worden geklasseerd (tot aan de Pottebeek / Dormaalbeek), om zo het open zicht op de citadel te bewaren (dus behouden als weiland, geen fruitteelt of bosbouw en zeker geen bebouwing). VZW Natuurpunt heeft ondertussen de mogelijkheid om het kroonwerk te kunnen kopen. De stad heeft hiervoor in haar begroting een toelage van euro voorzien. Er is ook al een mondeling akkoord tussen de stad en VZW Natuurpunt waarbij zij na het herlokaliseren van de voetbal, ook dit terrein van de stad zullen overkopen.

4 Inrichtingsvoorstel Eigendomsstructuur Sectie Perceelnr. Opp. Huidig gebruik Eigenaar 19 4ha22a30 Corthouts Hubert Vianderstraat Tienen 20 b3 20 c3 20 y2 19a69 55a90 60a15 oefenveld Huybrechts Milia Stationsstraat b2 21 n2 21 p2 21 q2 21 r2 21 z 26a65 25a58 70a85 54a91 4a57 0a09 voetbalveld sporthal kantine reclamebord artsbisschoppelijk College en Gestichten van Brabant Wollemarkt Mechelen (erfpacht bij Korzo) 21 d 21 l 80a20 26a40 Roggen Jean Luc Sint-Truidensesteenweg Linter 21 h 129 n 4a53 11a15 fietspad Provincie Vlaams-Brabant Provincieplein Leuven 21 k 21 x 40a20 93a80 Beelen Francis Koepoortstraat m 21 w 1ha09a00 4a60 Briers Ludwig Stationsstraat p 2ha28a50 21 v 0a20 elek.kabine 34 b 34 l11 34 m11 34 n 34 t10 34 b/2 34 c/2 34 d/2 1ha56a56 0a53 0a24 3a63 16a06 68a08 7a24 1a50 park berging afdak klooster rusthuis ijzerenweg 34 c 29a26 woning 34 c12 21a23 rusthuis Grauwzusters Zoutleeuw Stationsstraat 40 P.B.E. Diestsesteenweg Lubbeek Grauwzusters Zoutleeuw Stationsstraat 38 (erfpacht Sint-Elisabethdal) Openbaar domein van de Stad Zoutleeuw Francis-Polleunis Stationsstraat 44 Sint-Elisabethdal Stationsstraat d 34 e 30a02 50a92 woning bos Vanmeer Winnen Stationsstraat Zoutleuw

5 137 Er wordt een gedeeltelijke reconstructie van het Citadel beoogd, vnl. op de percelen gelegen ten zuiden van de Ijzerenweg. Daar waar de restanten nog duidelijk aanwezig zijn in het landschap. De reconstructie zal een gedeeltelijke heraanleg bevatten van de 1 ste en 2 de gracht, de contrescarpe en een deel van het kroonwerk (voornamelijk grondwerken). Gebaseerd op de Spaanse kaart uit de 17 de eeuw (zie figuur 7.3., p.123) kunnen er ook een nieuwe uitkijktoren met bijhorende verdedigingswal voor kanonnen gebouwd worden. Van op deze toren kan men dan de vallei van de Dormaalbeek/Kleine Gete overzien. Op de kop van iedere wal kan een haagkant (meidoorn) worden aangeplant om deze extra te accentueren. Er moet eveneens nagegaan worden of er terug water in de grachten kan gebracht worden of op zijn minst kunnen ingericht worden als poelen (o.a. voor amfibieën). sanering oude vuilhoop en herstel oorspronkelijk maaiveld fietspad, Ijzerenweg fietspoort, tunnel wandelbrug houtkant wandellussen Parktuin rijbomen Zone voor herstellingsen reminiscentiewerken aan het Citadel uitkijktoren haagkant P P P Voormalige sporthal voorlopig in te richten als 2 de loods, nadien te slopen Schets 7.24.: Inrichtingsvoorstel (met KadVec als onderlegger)

6 138 Er werd eveneens een netwerk van wandelpaden aangelegd (dolomietpaden of onverhard). Het hoogste punt van het Citadel op het kroonwerk wordt aangelegd als open grasveld met hoogstam fruitbomen. Er is hier natuurlijk ook ruimte voor archeologisch onderzoek. Zeker de mogelijke restanten van ondergrondse gangen is een interessant gegeven dat als extra toeristische troef kan ingezet worden. Het park van het rusthuis is eveneens dringend aan heraanleg toe. Dit kan gebeuren rekening houdend met de nog aanwezige structuren van het Citadel. Het stadsbestuur zal er voor ijveren dat dit park een meer openbaar karakter krijgt en ingeschakeld wordt in de herwaardering/herstel van de site. De 2 wandelgebieden die door de Ijzerenweg en hoge taluds van elkaar gescheiden worden kunnen door een voetgangersbrug met elkaar verbonden worden. Om de aandacht te vestigen op de aanwezigheid van het Citadel kunnen landschappelijke aandachts/herkenningspunten of poorten worden aangelegd (zie schets 7.25.). De houtkanten op de taluds van de Ijzerenweg blijven zoveel mogelijk behouden. Schets en foto 7.25.: Impressie poorteffect waar de Ijzerenweg het herstelde Citadel binnenkomt Het hoofdvoetbalveld en de voormalige sporthal De Wallen werden ondertussen aangekocht door het gemeentebestuur. Op termijn zal het voetbalveld met bijhorende kleedkamer en tribune plaats ruimen voor de reconstructie van het Citadel, en dat vanaf het ogenblik dat de nieuwe sportinfrastructuur bij de voorzieningenpool (zie deelgebied 3.9.) in gebruik kan genomen worden. De Sporthal en bijhorend perceel zal in eerste instantie tijdelijke heringericht worden als bijkomende loods voor de dienst openbare werken. De omgeving rond het gebouw en bestaande parkeerruimte wordt gefatsoeneerd. Op langere termijn is de volledige afbraak van het gebouw voorzien, ten voordele van het herstel van het zicht op de Citadel. Een deel van het perceel kan eventueel wel heringericht

7 139 worden als randparking voor bussen, vrachtwagens, personenwagens in een groen kader om zo de parkeerdruk op het centrum bij activiteiten te verlichten. Na de herlokalisatie van de voetbalvelden kan de bestemming van gemeenschapsvoorziening hier eveneens gewijzigd worden in parkgebied met cultuur-historische waarde. Gelet dat dit gebied initieel voorbehouden was voor de uitbreiding of vestiging van een nieuwe schoolcampus, wordt er hiervoor een nieuwe gebied aan de Koepoortstraat ingekleurd als zone voor gemeenschapsvoorzieningen aansluitend op de bestaande campus van het Sint-Leonardusinstituut (zie ook deelgebied 3.6., p.104) Het kasseiwegdek van de Koepoortstraat wordt hersteld en er worden rijbomen aangeplant langs weerszijden van de weg (zoals ook al te zien was op de Ferraris kaart). De voormalige vuilhoop van de Koepoort, die nog dienst doet als composterings, wordt op termijn gesaneerd en het oorspronkelijk maaiveld hersteld Richtlijnen 1. Indien er zich de mogelijkheid voordoet om de gronden van het Citadel aan te kopen, moet hiervan gebruik gemaakt worden. Onderhandelingen hieromtrent kunnen gevoerd worden in samenwerking met derden zoals VZW Natuurpunt, die eveneens interesse hebben voor de ontwikkeling van dit gebied. 2. Een voorstel indienen met vraag tot uitbreiding van de beschermingsperimeter van het beschermd dorpsgezicht tot aan de Dormaalbeek / Pottebeek. Op deze manier kan men de zichtrelatie op de citadel vanaf Helen en Dormaal open houden. bestaand uitbreiding Kaart 7.26.: voorstel uitbreiding beschermingsperimeter 3. Er dient eveneens een nieuwe werkgroep te worden opgestart met betrekking tot de heropwaardering van het Citadel. a. Voorstel samenstelling: fgevaardigde uit het gemeentebestuur/cbs, Stadsarcheologe, Gemeentelijk stedenbouwkundig ambtenaar, fdeling Onroerend Erfgoed, fdeling R-O, VZW Natuurpunt, Toerisme Vlaanderen/Vlaams-Brabant,

8 140 Deskundigen: o Lokale heemkundige kring (o.a. dhr.moria) o Univ. Leuven dienst archeologie (prof.m.lodewijks) b. Taken: discussieforum als voorbereiding voor de herstellingswerken adviesfunctie/beoordeling ontwerpen, promotie, onderzoek naar subsidiekanalen, helpen bij archeologisch onderzoek (voorbereiding en uitvoering), 4. Opmaken van een RUP voor het verwezenlijken van het project, waarbij de citadel de bestemming kan krijgen van landschapspark met historische waarde. Desnoods kan geopteerd worden om hierin ook onteigeningsplannen te laten opnemen en goedkeuren voor het verwerven van de nodige gronden. Dit is meteen ook de gelegenheid om de gedeeltelijk zonevreemdheid van het rustoord op te lossen, door er te voorzien in een zone voor gemeenschapsvoorziening (met beperkende voorwaarden naar verdere ontwikkeling). Voor een ruim deel van het landschappelijk waardevolle agrarische gebied rond het Citadel kan opgelegd worden dat het vrij moet blijven van iedere vorm van bebouwing. Phis Kaart 7.27.: Voorstel gewijzigde bestemmingen/rup