World oil production & peaking outlook. Bio energie in de industrie, 11 mei 2006, Eindhoven

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "World oil production & peaking outlook. Bio energie in de industrie, 11 mei 2006, Eindhoven"

Transcriptie

1 World oil production & peaking outlook Bio energie in de industrie, 11 mei 2006, Eindhoven

2 Inschattingen olievoorziening complex Gegevens OPEC & Rusland geheim Gegevens moeilijk beschikbaar ($$$) Complex geheel van factoren: Geologisch / vraag aanbod / politiek / infrastructureel / arbeidsmarkt / economisch Gevolg: veel contradicterende visies

3 Aannames olievoorziening energiebeleid NL Baseert zich op Internationaal Energie Agentschap: Voldoende voorraden maar: Het aantal exporterende landen neemt af non-opec als geheel piekt tussen Druk op aanwezige voorraden neemt toe Er wordt te weinig geïnvesteerd

4 Aannames olieprijs energiebeleid NL De verwachte olieprijsontwikkeling uit de International Energy Outlook 2003 van de Energy Information Administration dient als uitgangspunt.... De olieprijs groeit met gemiddeld 0.7% per jaar van 24,5 /vat in 2010 en 27,1 /vat in 2020 Bronnen: - MNP & ECN, referentieraming energie en emmissies , mei RIVM, kwaliteit en toekomst, verkenning van duurzaamheid, 2004 In the AEO 2006 reference case, world crude prices decline from current levels to about $47 per barrel (2004 dollars) in 2014, then rise to $54 per barrel in 2025 and $57 per barrel in Bron: Energy Information Administration, Annual Energy Outlook 2006, februari 2006

5 Hoge olieprijs gevolg Reserve Capaciteit as far as OPEC is concerned, even if we were to encourage (more output) we only have heavy, sour crude available., OPEC President Edmund Daukuro, 23 April, Dow Jones Newswires Reservecapaciteit Saoedi-Arabië niet raffineerbaar Prijs niet meer gebaseerd op voorraden maar op beschikbare capaciteit Bron: Energy Information Administration, PONL

6 Waardoor afname reserve capaciteit? Te lage investeringen in OPEC landen Vraag trekt aan met name in Aziatische markt Bron: Energy Information Administration

7 Onderliggende oorzaak Steeds meer landen te kampen met structureel dalende productie 50 grote olieproducenten ( b/d) 5 piek + einde plateau piek + einde plateau piek + einde plateau Bron: DTI oil & gas

8 Kan de markt zichzelf stabiliseren? non-opec productietoename loopt af Toename olieproductie met name offshore Offshore in afname behalve diepzee Diepzee breidt zich uit, toename is snel maar afname ook Teerzanden / NGL / Zware olie Productie neemt langzaam toe Kostbaar en complex Niet genoeg raffinagecapaciteit Bron: PONL

9 Gaat OPEC het gat opvullen? Drijfveer OPEC om olieprijzen te temperen? OPEC krijgt groter marktaandeel Olieprijzen gunstig voor inkomsten Toegang voor buitenlandse investeringen zeer beperkt Veel investeringen nodig Meeste productie komt van grote oude velden Nieuwe productie uit kleinere velden die technisch complex zijn om te ontwikkelen Bron: IEA, WEIO 2003

10 Gevolgen voor de markt Aanbod volgt niet meer de vraag maar omgekeerd Prijzen stijgen maar voorlopig remt de vraag nog niet genoeg af Aanbod neemt niet snel genoeg toe Prijzen nemen verder toe totdat vraag of aanbod reageert Zijn investeringen in de oliesector zelf voldoende op lange termijn?

11 Lange termijn trend afnames Bron: ExxonMobil

12 Lange termijn trend - ontdekkingen Bron: IHS Energy

13 Lange termijn trend - Technologie Verenigd Koninkrijk piek in 1999 Noorwegen piek in 2001 Bron: BP, Harper

14 Lange termijn trend - Onconventioneel Teveel gekeken naar Reserves en te weinig naar productie Industrie verwacht 10 mb/d in 2030 Gaat uit van lage olieprijzen Waarschijnlijker 10 mb/d in 2020 Maar: Milieubeleid? Voldoende energie voor productie? Beperkingen infrastructuur / personeel? Bron: CAPP

15 Olieproductie scenarios

16 Conclusies Reservecapaciteit blijft voorlopig laag tot nihil Productie non-opec neemt steeds langzamer toe en binnenkort op plateau OPEC kan niet snel genoeg reageren om markt af te koelen Prijs niet meer de bepalende factor van markt maar een gevolg van de markt Markt moet vertrouwen krijgen dat prijsstijging fundamenteel is Waardoor voldoende kapitaal beschikbaar komt om te investeren in met name alternatieve brandstoffen Grootschalige ontwikkeling alternatieven is nodig en snel competitief

Voorspellingen Peakoil Nederland. Realisten of doemdenkers?

Voorspellingen Peakoil Nederland. Realisten of doemdenkers? Voorspellingen Peakoil Nederland Realisten of doemdenkers? Lievelde, Erve Kots, 27 Mei 2009 World Oil Production & Peaking Outlook *Eerste Rapportage Peakoil Nederland met analyse van de toekomstige olieproductie

Nadere informatie

Afnemend aardolieaanbod voor 2020? De Rode Hoed, 20 januari 2007, Amsterdam

Afnemend aardolieaanbod voor 2020? De Rode Hoed, 20 januari 2007, Amsterdam Afnemend aardolieaanbod voor 2020? De Rode Hoed, 20 januari 2007, Amsterdam Het aardolietijdperk 1 vat = 159 liter Peak oil drijvende kracht in energiebeleid? Verwachtingen productie goedkope aardolie

Nadere informatie

Opdrogende bronnen en internationale spanning

Opdrogende bronnen en internationale spanning Opdrogende bronnen en internationale spanning NW-symposium 2008, Eindhoven, 1 November 2008 Inhoud De vraag naar energie en de menselijke natuur De beschikbaarheid van fossiele brandstoffen Energie, macht

Nadere informatie

Energie en geopolitiek

Energie en geopolitiek Energie en geopolitiek Pieter Boot Groningen, 15 juni 2009 Deze presentatie Introductie Internationale energiemarkt Energie voorzieningszekerheid Energie en beleid 1 Introductie Dalende prijzen na juli

Nadere informatie

Energiemonitor. Recordhoogte olieproductie VS. Economisch Bureau. 8 maart Economisch Bureau: Enabling smart decisions

Energiemonitor. Recordhoogte olieproductie VS. Economisch Bureau. 8 maart Economisch Bureau: Enabling smart decisions Energiemonitor Economisch Bureau Recordhoogte olieproductie VS 8 maart 2018 Hans van Cleef Sr. Energie Econoom Tel: 020 343 4679 hans.van.cleef@nl.abnamro.com VS op afzienbare termijn grootste olieproducent

Nadere informatie

DE PIEK KOMT ERAAN 1

DE PIEK KOMT ERAAN 1 DE PIEK KOMT ERAAN 1 Ook al praat niemand over een naderende oliekrapte, de prijs per vat wil maar niet onder de 100 dollar zakken. Kopers van olie hebben kennelijk iets door wat de rest van ons lijkt

Nadere informatie

De nieuwe oliecrisis en overheidsbeleid

De nieuwe oliecrisis en overheidsbeleid De nieuwe oliecrisis en overheidsbeleid De Waag Amsterdam, 24 September 2008 Olie, Gas en Kolenprijzen op ongekende hoogte Waarom zijn we hier vandaag Een discussie te voeren over: 1. Of specifiek beleid

Nadere informatie

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend

Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend , 14.30 uur Update grondstoffen Olieprijs en economische groei zijn richtinggevend In 2016 werd nog een mooi rendement geboekt met grondstoffen. Kunt u de komende tijd rekenen op goede rendementen op deze

Nadere informatie

Impact van hogere energieprijzen op energie- en klimaatbeleid. Ton van Dril

Impact van hogere energieprijzen op energie- en klimaatbeleid. Ton van Dril Impact van hogere energieprijzen op energie- en klimaatbeleid Ton van Dril vandril@ecn.nl Vragen: Lossen hoge energieprijzen vanzelf het klimaatprobleem op? Nee Zijn hoge energieprijzen nodig voor een

Nadere informatie

Energie Monitor juli. Olie: marktontwikkeling en risico s. 3 juli 2014. Economisch Bureau Hans van Cleef

Energie Monitor juli. Olie: marktontwikkeling en risico s. 3 juli 2014. Economisch Bureau Hans van Cleef Energie Monitor juli Economisch Bureau Hans van Cleef Olie: marktontwikkeling en risico s De beperkte invloed van de crisis in Irak op de olieprijs Stabiele tot licht dalende olieprijzen verwacht maar

Nadere informatie

Tariefontwikkeling Energie 08 2015

Tariefontwikkeling Energie 08 2015 In dit bericht geeft Ploos Energieverlening (Ploos) haar visie op verschenen nieuwsberichten aangaande ontwikkelingen energietarieven van de afgelopen maand. Het betreft de analyses van verschillende partijen

Nadere informatie

De permanente oliecrisis

De permanente oliecrisis De permanente oliecrisis Uitdagingen & oplossingen Stichting Peak Oil Nederland Stichting Peak Oil Nederland Onderzoek naar reserves en productie fossiele brandstoffen, olie in het bijzonder Onderzoek

Nadere informatie

Nationale Energieverkenning 2014

Nationale Energieverkenning 2014 Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare

Nadere informatie

De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1

De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1 De evolutie van de olieprijs in de context van de energiemarkten DEEL 1 September 2006 Eric Raets Portfolio Manager Energy and Cyclical Sectors Active Equity Fund Management KBC Asset Management Inhoud

Nadere informatie

ING Investment Office. Dalende olieprijs. Niets nieuws onder de zon. Door Friso Rengers, Investment Manager van het ING Investment Office

ING Investment Office. Dalende olieprijs. Niets nieuws onder de zon. Door Friso Rengers, Investment Manager van het ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 6 januari 2015 Dalende olieprijs Niets nieuws onder de zon Door Friso Rengers, Investment Manager van het ING Investment Office Deze analyse schetst de factoren die

Nadere informatie

Olie crisis? 24 juni 2014

Olie crisis? 24 juni 2014 24 juni 2014 Olie crisis? De prijs van olie heeft invloed op financiële markten. Een stijgende olieprijs verhoogt de inflatie en heeft een remmend effect op de economische groei. In de jaren 2006-2011

Nadere informatie

Energiemonitor. Wikken en wegen. Economisch Bureau. 12 april Insights.abnamro.nl

Energiemonitor. Wikken en wegen. Economisch Bureau. 12 april Insights.abnamro.nl Energiemonitor Economisch Bureau 12 april 2017 Wikken en wegen Hans van Cleef Sr. Sector Econoom Energie Tel: 020 343 4679 hans.van.cleef@nl.abnamro.com De olieprijzen zitten nog steeds gevangen tussen

Nadere informatie

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg ja 1 Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Rustige periode rond Kerst, licht dalende markten AEX 428.5 428.5 507.8 376.3 USD per EUR 1.091 1.091 1.393 1.053

Nadere informatie

STEMMING Productiebeperking olie geeft beetje lucht

STEMMING Productiebeperking olie geeft beetje lucht STEMMING Productiebeperking olie geeft beetje lucht AMSTERDAM (Energeia) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten. aardgas

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011 Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Spotgas weer hoger bij uitblijven akkoord Rusland en Oekraïne

Spotgas weer hoger bij uitblijven akkoord Rusland en Oekraïne Spotgas weer hoger bij uitblijven akkoord Rusland en Oekraïne 12 June 2014 Olie Olieprijzen kropen een stukje hoger in de afgelopen week, vooral vanwege speculatie over krimpende voorraden in de Verenigde

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Februari 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Februari 2016 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Februari 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN

Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Mondiale perspectieven voor energie, technologie en klimaatbeleid voor 2030 KERNPUNTEN Referentiescenario De WETO-studie (World Energy, Technology and climate policy Outlook 2030) bevat een referentiescenario

Nadere informatie

Vorige keer. Beurzen omhoog door opmerkingen voorzitter ECB AEX 462.9 449,3 507,8 376,3. USD per EUR 1,101 1,132 1,393 1,053

Vorige keer. Beurzen omhoog door opmerkingen voorzitter ECB AEX 462.9 449,3 507,8 376,3. USD per EUR 1,101 1,132 1,393 1,053 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste 14/15 Laagste 14/15 Macroeconomisch Beurzen omhoog door opmerkingen voorzitter ECB AEX 462.9

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen

Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen Internationale oliemarkten en de rol van biobrandstoffen Lucia van Geuns Airneth Seminar, 10 December 2009 IEA WEO 2008:..the world will struggle to produce enough oil to make up for steep declines in

Nadere informatie

WE KUKELEN DE AFGROND IN

WE KUKELEN DE AFGROND IN Fietsers komen de pont af bij steiger De Ruyterkade, februari 1951 Foto Ben van Meerendonk/Algemeen Hollands Fotopersbureau, collectie IISG, Amsterdam Heeft u wel eens van EROEI gehoord? De meeste mensen

Nadere informatie

Peakoil Nederland. Vooruitzicht oliemarkt ten gevolge van de kredietcrisis. contact@peakoil.nl, 06 44 08 24 19. November 2008

Peakoil Nederland. Vooruitzicht oliemarkt ten gevolge van de kredietcrisis. contact@peakoil.nl, 06 44 08 24 19. November 2008 Peakoil Nederland contact@peakoil.nl, 06 44 08 24 19 November 2008 Vooruitzicht oliemarkt ten gevolge van de kredietcrisis Samenvatting De prijzen van benzine, diesel en andere op aardolie gebaseerde producten

Nadere informatie

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg ja 1 Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Licht herstel markten AEX 418.1 402.0 431.7 402.0 USD per EUR 1.085 1.089 1.089 1.083 Olie Brent ($) Front month

Nadere informatie

KOSTEN EN BATEN VAN OFFSHORE WIND - HERANALYSE VAN DE CPB- STUDIE

KOSTEN EN BATEN VAN OFFSHORE WIND - HERANALYSE VAN DE CPB- STUDIE Ecofys BV P.O. Box 8408 NL-3503 RK Utrecht Kanaalweg 16-G NL-3526 KL Utrecht The Netherlands www.ecofys.nl T +31 (0)30 280 83 00 F +31 (0)30 280 83 01 E info@ecofys.nl KOSTEN EN BATEN VAN OFFSHORE WIND

Nadere informatie

Het Midden-Oosten in de wurggreep van energieinvesteringen

Het Midden-Oosten in de wurggreep van energieinvesteringen 90 Het Midden-Oosten in de wurggreep van energieinvesteringen De positie van het Midden-Oosten als energieleverancier is crucialer dan ooit. De vraag naar energie in de wereld is groeiende, maar zal ook

Nadere informatie

Workshop Scenariodenken 16 oktober uur

Workshop Scenariodenken 16 oktober uur 1 Mobiel zonder olie Workshop Scenariodenken 16 oktober 2008 13-17 uur 2 - Hoge olieprijs - Energievoorzieningszekerheid - Grote gevolgen voor, maar ontbreken kennis en aandacht binnen sector verkeer -

Nadere informatie

De voorspellende waarde van olie futures

De voorspellende waarde van olie futures Special De voorspellende waarde van olie futures Financial Markets Research Marketing Communicatie Emile Cardon Het afgelopen jaar is de olieprijs fors gedaald. Na een tijdelijke opleving wordt een vat

Nadere informatie

Les Crisis in de olie

Les Crisis in de olie LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Crisis in de olie Werkblad Les Crisis in de olie Werkblad Op zondag 4 november 1973 bestonden er nog geen inline- skates. Hadden ze wel bestaan, dan had je die dag heerlijk

Nadere informatie

STEMMING Rusland wil praten over productieverlaging: olieprijs veert op

STEMMING Rusland wil praten over productieverlaging: olieprijs veert op STEMMING Rusland wil praten over productieverlaging: olieprijs veert op AMSTERDAM (Energeia) - Energeia's stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markt voor olie, steenkool, CO2-emissierechten,

Nadere informatie

ASPO Nederland Nieuwsbrief #2 - juli 2006

ASPO Nederland Nieuwsbrief #2 - juli 2006 1 ASPO Nederland Nieuwsbrief #2 - juli 26 Stichting Peak Oil Nederland, Postbus 156, 11 EB Amsterdam, Telefoon: +31 ()6 4482419 Email: contact@peakoil.nl www.peakoil.nl Olievraag overstijgt aanbod in geheel

Nadere informatie

Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie

Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Olie 1 Olie (volgende maand) 1 Prijs/vat 9 8 82,4 7 65,54 Brent (Dollar) Brent (EUR) Afgelopen week OPEC secretaris-generaal Abdullah al-badri liet

Nadere informatie

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg ja 1 Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Renteverhoging FED zeer waarschijnlijk AEX 448.5 469.5 507.8 376.3 USD per EUR 1.084 1.056 1.393 1.053 Olie Brent

Nadere informatie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse Olie 12 Olie (volgende maand) 11 Prijs/vat 1 9 8 96,92 76,21 7 Brent (Dollar) Brent (EUR) Afgelopen week We zagen de afgelopen ween een lichte

Nadere informatie

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014

Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing. Theo Olijve 27 maart 2014 Veranderingen in de petrochemische industrie VS-Lezing Theo Olijve 27 maart 2014 Wake-up call! De Europese chemie staat voor een enorme uitdaging De chemie is een motor van de economie; die positie mogen

Nadere informatie

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser

Energie transitie. het grote plaatje. Prof.dr.ir. Vianney Koelman. Photo: Andrew Glaser Energie transitie het grote plaatje Prof.dr.ir. Vianney Koelman Photo: Andrew Glaser Hoeveel kcal per persoon per dag moeten geproduceerd worden om onze samenleving draaiende te houden? a. 2 000 kcal b.

Nadere informatie

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau

Lesbrief Voor de docent Voor de leerling Inhoud Inleiding De Nigeriaanse olie-industrie in beeld Opdracht 1 Aardolie in Nigeria Niveau Voor de docent Inhoud In 214 en 215 maakte de olieprijs in de een vrije val: in juli 214 kostte een vat olie nog ruim 1 dollar, in januari 215 nog maar 47 dollar. De prijs is sindsdien wel weer iets gestegen,

Nadere informatie

USD / 1.16 1.15 1.14 1.13 1.12 1.11

USD / 1.16 1.15 1.14 1.13 1.12 1.11 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Marktprijzen Macro-economie Markten in mineur Afgelopen week De angst voor een wereldwijde economische vertraging is weer toegenomen na een slechte

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - november 2012

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - november 2012 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - november 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

Bouwprognoses Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops

Bouwprognoses Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops Bouwprognoses 2017-2022 Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops Bouwprognoses 2017-2022 Internationale conjunctuur; positief sentiment Het sentiment is gedraaid Wereldeconomie

Nadere informatie

D r Thomas Chaize Analyse Strategie Hulpbronnen Prijsontwikkeling van het vat aardolie sinds een eeuw. Mailing n

D r Thomas Chaize Analyse Strategie Hulpbronnen  Prijsontwikkeling van het vat aardolie sinds een eeuw. Mailing n Analyse Strategie Hulpbronnen Prijsontwikkeling van het vat aardolie sinds een eeuw. Mailing n 3-15 31.10.2004 Dr Thomas Chaize Site : Email & Mailing gratis : http:///mailing%20list/mailinglistfr.htm

Nadere informatie

Hogere inflatie als redder van de bedrijfswinsten in de eurozone

Hogere inflatie als redder van de bedrijfswinsten in de eurozone Hogere inflatie als redder van de bedrijfswinsten in de eurozone Date : februari 16, 2017 Het macro-economische klimaat lijkt in 2017 een rooskleurig beeld te schetsen voor Europese aandelen. Wel blijft

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juli 2013

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juli 2013 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juli 2013 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Vorige keer. Chinese overheid grijpt in, Grieken kwakkelen door.

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Vorige keer. Chinese overheid grijpt in, Grieken kwakkelen door. Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste 14/15 Laagste 14/15 Macroeconomisch Chinese overheid grijpt in, Grieken kwakkelen door. AEX 490,3

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse. Olie Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse Olie 1 Olie (volgende maand) 11 1 Prijs/vat 9 8 86,48 7 68,12 Brent (Dollar) Brent (EUR) Afgelopen week Na een wekenlange daling lijkt de olieprijs

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - augustus 2013

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - augustus 2013 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - augustus 2013 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

40 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015

40 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Olie Olie (volgende maand) 13 1 1 Prijs/vat 9 8 7 6 59,53 47,79 Brent (Dollar) Brent (EUR) Afgelopen week De olieprijs lijkt inmiddels bijna in een

Nadere informatie

Energie Monitor november

Energie Monitor november Energie Monitor november De grillige gasmarkt Economisch Bureau 8 november 2013 Olieprijzen dalen, maar Brent daalt minder snel dan WTI 2014: Olieprijzen blijven onder druk waar een gemengd beeld ontstaat

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid

De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid De voortgang van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid Wouter Wetzels Presentatie voor het HVC Innovatieplatform, 15 juli 2010, Petten www.ecn.nl Werkprogramma Schoon en Zuinig Doelen van het kabinet

Nadere informatie

Olie en opkomende markten: Een tweesnijdend zwaard

Olie en opkomende markten: Een tweesnijdend zwaard Olie en opkomende markten: Een tweesnijdend zwaard Date : december 29, 2014 De olieprijs stortte dit jaar in elkaar als gevolg van de volatiliteit op de meeste markten en een tijdelijke onbalans tussen

Nadere informatie

Olie : korte of lange termijn correctie?

Olie : korte of lange termijn correctie? Olie : korte of lange termijn correctie? Prijsval We kunnen er niet omheen, de olieprijs kende de voorbije maanden een enorme duikvlucht. In de zomer noteerde een vat ruwe olie in Europa nog 110 USD, midden

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2013

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2013 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - september 2013 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren Inspiratie voor de avond Marc Londo, ECN Beleidsstudies Alkmaar 1 april 2015 www.ecn.nl Boodschappen 1. De energiehuishouding verandert, en daar zijn

Nadere informatie

betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken

betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken stuk ingediend op 524 (2009-2010) Nr. 1 6 mei 2010 (2009-2010) Voorstel van resolutie van de heren Hermes Sanctorum, Filip Watteeuw en Dirk Peeters betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie-

Nadere informatie

47,25 40 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015

47,25 40 1-7-2014 1-10-2014 1-1-2015 Energiemarktanalyse Groenten & Fruit door Powerhouse Olie Olie (volgende maand) 13 1 11 1 Prijs/vat 9 8 7 6 5 57,42 47, Brent (Dollar) Brent (EUR) Afgelopen week De olieprijs belandde 3 december op het

Nadere informatie

De Saoedi s deugen niet, integendeel.

De Saoedi s deugen niet, integendeel. De Saoedi s deugen niet, integendeel. De Saoedi s hebben getracht Poetin om te kopen en bedreigden hem inzake Syrië. Saoedi-Arabië heeft heimelijk geprobeerd om Rusland een niet af te slagen overeenkomst

Nadere informatie

F L A S H N O T E

F L A S H N O T E F L A S H N O T E 11.03.2016 IS DIT HET MOMENT OM NAAR DE ENERGIESECTOR TERUG TE KEREN? 11.03.2016 Voornaamste aandachtspunten Na de problemen die de energiesector de afgelopen twaalf maanden heeft gekend,

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - december 2014

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - december 2014 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - december 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg

De in deze pdf vermelde gegevens zijn ter informatie en onder voorbehoud van type- en schrijffouten. Afgelopen week daalde de euro flink als gevolg ja 1 Marktvisie Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste Laagste Macroeconomisch Licht dalende markten AEX 402.0 411.3 431.7 402.0 USD per EUR 1.089 1.086 1.089 1.083 Olie Brent ($) Front month

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - januari 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Onderzoek 8: Effecten van een eventuele productiebeperking op de gasbaten

Onderzoek 8: Effecten van een eventuele productiebeperking op de gasbaten Onderzoek 8: Effecten van een eventuele productiebeperking op de gasbaten 1.Inleiding In deze notitie worden de effecten van een eventuele productiebeperking op de gasbaten voor de periode 2014-2024 nagegaan.

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Zie wiki.essent.nl/confluence/display/b2bmcnieuws voor meer informatie.

Zie wiki.essent.nl/confluence/display/b2bmcnieuws voor meer informatie. ja 1 Marktvisie Nu Vorige week Verwachting komende week Hoogste 2014 Laagste 2014 Macroeconomisch Beurzen zijn hard gestegen door lichte economische groei. AEX 401,20 391,6 408,8 380,6 USD per EUR 1,3706

Nadere informatie

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen

Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Slimme Netten, Slimme Meters en Slimme Huizen Koen Kok ECN Power Systems and Information Technology Conferentie Energie, Metering en Billing, 26-27 mei 2009 www.ecn.nl 2 27 mei 2009 The Electric Revolution

Nadere informatie

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit

Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit Energiemarktanalyse voor Groenten & Fruit door Powerhouse Marktvisie Macroeconomisch Nu Vorige keer Verwachting komende week Hoogste 14/15 AEX is jaarwinst kwijt. Chinese overheid kan niet voldoende ingrijpen.

Nadere informatie

Duurzame energie in Japan

Duurzame energie in Japan Duurzame energie in Japan Rob Stroeks (Project Officer, TWA Tokio) - 8-3-2004 Samenvatting Japan heeft van oudsher weinig natuurlijke energiebronnen. De daarmee samenhangende afhankelijkheid van buitenlandse

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - april 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Wind op zee en India. 11 December, 2013. Ir. Leon Wijshoff

Wind op zee en India. 11 December, 2013. Ir. Leon Wijshoff Wind op zee en India 11 December, 2013 Ir. Leon Wijshoff Programma Energie Internationaal (PEI) - Doelstelling:EZ ondersteunen bij het uitvoeren van internationale energiebeleid, op het gebied van duurzame

Nadere informatie

Overzicht en perspectieven voor een duurzame ontwikkeling van asfalt in een economie in voortdurende verandering. Wim Teugels Nynas N.V.

Overzicht en perspectieven voor een duurzame ontwikkeling van asfalt in een economie in voortdurende verandering. Wim Teugels Nynas N.V. Overzicht en perspectieven voor een duurzame ontwikkeling van asfalt in een economie in voortdurende verandering Wim Teugels Nynas N.V. Een economie in beweging In een tijdspanne van 2 jaar is de olie

Nadere informatie

INVINCO BENELUX. Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus

INVINCO BENELUX. Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus Chaos in Irak maakt de oliemarkt bloednerveus 2 Amper een week geleden viel de stad Mosul in handen van ISIS strijders. ISIS is een geradicaliseerde afsplitsing van Al Qaida. Sindsdien is het allemaal

Nadere informatie

Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010

Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010 Bijlage 1: Berekening realisatie 9% duurzaam in 2010 Toelichting bij de doelstelling van 9% duurzame elektriciteit: - De definitie van de 9% doelstelling is conform de EU richtlijn duurzame elektriciteit

Nadere informatie

Energie Marktinformatie 17-2-2015

Energie Marktinformatie 17-2-2015 ja 1 Marktvisie Macroeconomisch Nu Vorige week Verwachting komende week Hoogste 14/15 Opstandig Griekenland en onrust Oekraïne hangt boven de markten. Laagste 14/15 AEX 462,8 452,05 455,1 376,3 USD per

Nadere informatie

De situatie van de wereld olievoorraad

De situatie van de wereld olievoorraad De situatie van de wereld olievoorraad Vrienden, In dit stuk vat ik een groot aantal publicaties samen die ik de afgelopen maanden heb gelezen over het fenomeen Peak Oil. De notie hiervan is dat op enig

Nadere informatie

Hierbij doe ik u toekomen het Jaarverslag 2010, Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en het Jaarverslag 2010 van Energie Beheer Nederland B.V.

Hierbij doe ik u toekomen het Jaarverslag 2010, Delfstoffen en aardwarmte in Nederland en het Jaarverslag 2010 van Energie Beheer Nederland B.V. > Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 22 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal voor Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - juni 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services.

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - December 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Nog niet van de olie af

Nog niet van de olie af ING Investment Office Publicatiedatum: 7 juni 2018, 14.30 uur Update grondstoffen: oliespecial Nog niet van de olie af Ruwe olie is nog altijd veruit de belangrijkste grondstof ter wereld. Na de correctie

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2012

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2012 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - April 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - April 2016 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - April 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Gasproductie in Nederland

Gasproductie in Nederland Schaliegas Winning in Nederland Een Introductie Rien Herber KNAW Minisymposium 12 Juni 2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie

Nadere informatie

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Eloi Glorieux. betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken

VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van de heer Eloi Glorieux. betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken Zitting 2008-2009 17 februari 2009 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van de heer Eloi Glorieux betreffende het voorbereiden van Vlaanderen op olie- en gaspieken 5345 OPE 2 DAMES EN HEREN, TOELICHTING Algemeen wordt

Nadere informatie

ASPO Netherlands. Shell bulletin - Peak Oil Nederland

ASPO Netherlands. Shell bulletin - Peak Oil Nederland Shell bulletin - Peak Oil Nederland Als voorschot op de publicatie van de jaarcijfers van Royal Dutch Shell op 1 februari publiceert Peakoil Nederland in dit bulletin haar prognoses over de toekomst van

Nadere informatie

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN

WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN WORLD ENERGY TECHNOLOGY OUTLOOK 2050 (WETO-H2) KERNPUNTEN In het kader van de WETO-H2-studie is een referentieprognose van het wereldenergiesysteem ontwikkeld samen met twee alternatieve scenario's, een

Nadere informatie

Investments. Verontrustende signalen op de oliemarkt. December 2018

Investments. Verontrustende signalen op de oliemarkt. December 2018 Investments December 2018 Verontrustende signalen op de oliemarkt Na heel even boven 80 dollar per vat te zijn gestegen, de eerste keer in meer dan vier jaar, is de prijs van Noordzee-olie (Brent) sinds

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Paul van den Oosterkamp, Jeroen de Joode Schaliegas Congres - IIR Amersfoort, 30-31 Oktober 2013 www.ecn.nl Visie ECN Rol gas in NL energiesysteem nu en straks

Nadere informatie

De club van Rome had toch gelijk!

De club van Rome had toch gelijk! De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future

Nadere informatie

Bijkomende informatie:

Bijkomende informatie: Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be Beheerscomité dierlijke producten 17 mei 2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen

Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen Introductie netwerk en analytisch kader groene groei Prof. dr. Marjan Hofkes en Prof. dr. Harmen Verbruggen Vrije Universiteit Seminar Netwerk Groene Groei 8 september 2015, Den Haag Netwerk Groene Groei

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Augustus 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Augustus 2016 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Augustus 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie