DE GOUDEN KOOI Anna Castagnoli, Carll Cneut (ill.) en Saskia De Coster (vert.) De Eenhoorn (door Bert Wastijn)

Transcriptie

1 1. VOOR HET LEZEN DE GOUDEN KOOI Anna Castagnoli, Carll Cneut (ill.) en Saskia De Coster (vert.) De Eenhoorn (door Bert Wastijn) 1.1 Thema Het thema prinsessen (en dienaars) geeft heel wat opties om op te warmen. Andere thema s komen tijdens en na het lezen aan bod. Optie 1: beeldend werken als basis Materiaal o (wit, klad of gekleurd) papier o stiften/kleurpotloden/eventueel verf & borstels o eventueel stof & lijm/kranten/tijdschriften/foto s Opdracht 1. De kinderen krijgen allemaal 1 (of meerdere) vel(len) papier. De stiften, (kleur)potloden, verf & borstels liggen in het midden van de groep kinderen (rond een tafel, op de grond). 2. De kinderen mogen even nadenken (alleen of in groep) hoe zij denken dat een échte prinses eruit ziet. Als iemand (jongens misschien?) het niet leuk vinden om een prinses te bedenken, mogen zij nadenken hoe iemand eruit ziet die de prinses zou bedienen, zoals een dienaar. 3. De kinderen krijgen even de tijd om hun prinses te tekenen op papier. Ze kunnen hierbij ook stukjes knippen uit tijdschriften of kranten, foto s of stof en lijm. 4. Laat de kinderen alles mooi opruimen. 5. Neem even de tijd om de kinderen in een kring te zetten en te laten vertellen waarom hun prinses/dienaar er zo uitziet. Tip: afbakenen in tijd (bv. 5 minuten) met een grote klok, kan ervoor zorgen dat kinderen sneller gaan werken. Als je verf, lijm en penselen gebruikt, reken je best ook extra tijd in om op te ruimen & handen te wassen. Optie 2: dramatisch werken als basis Materiaal o Doeken (kleurrijk) of verkleedkledij o Eventueel kroontjes, prinses-accessoires, juwelen, staf o Eventueel ook verkleedkledij voor dienaars, ridders o CD-speler of PC met muziekboxen o CD/Liedje met klassieke muziek (bijvoorbeeld de 5 de symfonie van Beethoven) 1

2 Opdracht 1. De doeken, verkleedkledij en accessoires zijn duidelijk zichtbaar en makkelijk te nemen. 2. Geef de kinderen volgende opdracht voor ze aan de slag gaan: o vertel dat ze zich na jouw uitleg snel mogen verkleden in hun droomprinses (of o dienaar/ridder). Vertel dat je daarna een muzieknummer gaat opzetten waarbij ze op de muziek door de ruimte mogen bewegen en zich moeten gedragen zoals de prinses/dienaar waarin ze zich hebben verkleed. (Zoals zij denken dat dat gebeurt.) 3. Voer de opdracht uit met de kinderen. 4. Na het liedje, komen ze in een kring zitten en mogen ze elk om beurt vertellen wat ze hebben gedaan. Eventueel (afhankelijk van de groep) vertellen ze wat ze bij andere prinsessen/dienaars hebben gezien. Tip: Indien voldoende tijd, kun je de kinderen een eigen kroontje laten inkleuren of knutselen. Op het internet vind je heel wat uitknipbare sjablonen of voor kroontjes (bv. Zoekterm sjabloon kroon verjaardag ). Optie 3: Kringgesprek Bij weinig tijd is een goed voorbereid kringgesprek de beste optie. Volgende vragen kunnen het gesprek op gang brengen/houden. Over prinsessen Wat is een prinses? Wie wil graag een prinses zijn? Kan iedereen een prinses worden? Hoe doe je dat? Hoe ziet een prinses eruit? Wat moet een prinses allemaal doen? Wat heeft een prinses allemaal? Over eenzaam zijn Wat betekent dat eigenlijk, eenzaam (alleen) zijn? Wie voelt zich ook soms eenzaam (alleen)? Wie voelt zich nooit eenzaam (alleen)? Hoe komt dat? Hebben ze tips aan mensen die zich eenzaam (alleen) voelen? 1.2 Kaft en titel Bekijk samen met de groep de kaft van het boek. Laat de kinderen nadenken wat ze op de tekening zien en wat de titel en de kaft over het verhaal verklappen. Het helpt om hen te laten omschrijven wat ze zien. 2. TIJDENS HET LEZEN Opvallend Prinses Valentina draagt op elke tekening een andere hoed, tot ze - op één - na al haar hoeden verkoopt. Op pagina 3 hangt PINO (de vogel uit sesamstraat) ook aan de muur van Valentina. Het haar van prinses Valentina op pagina 44 is heel lang geworden in vergelijking met de pagina ervoor. Ze ligt dus al heel lang te wachten voor het ei uitkomt. Enkele woorden die moeilijk kunnen zijn voor kinderen: o Gezanten o Koraalriffen Tips Bij het voorlezen kan gespeeld worden met het contrast geschreven tekst - gedrukte tekst. 2

3 Bij het voorlezen kan gespeeld worden met de uitspraken van de prinses: bijvoorbeeld met een stemmetje. Op de verschillende prenten staan soms overduidelijk de vogels op weergegeven, soms zit een vogel verstopt waar enkel een oog van te zien is. De kinderen kunnen dus telkens meezoeken waar de vogels verstopt zitten. Idem voor de vogelkooien. Ze kunnen bijvoorbeeld het aantal vogels ook tellen. Terugkoppeling met de opdrachten vooraf De vergelijking met hoe de prinses eruit ziet volgens Carll Cneut en volgens de kinderen zelf, kan worden gemaakt. Eventueel kunnen de kinderen een hoed bij hun eigen prinses (of dienaar) tekenen. Want ook sommige dienaars dragen een hoed. Of vergelijken hoe de prinses zich gedraagt met hoe zij zich hebben gedragen tijdens de oefening op muziek. 3. NA HET LEZEN Optie 1: Kringgesprek over de thema s Richtvragen over het verhaal: Hoe zou het verhaal volgens jullie aflopen? Waarom denken ze dat? o Op p. 48 geeft de illustrator zijn eigen mening over welk einde het verhaal van de bloedprinses kent. Kiezen de kinderen hetzelfde einde als de illustrator? Waarom? Zijn er nog andere mogelijke eindes aan dit verhaal? Als ze de kaft van het boek zien, past het verhaal bij wat de prent met vogels oproept? Welke elementen zouden ze zelf nog toevoegen of weglaten en waarom? Hoe zouden de kinderen omgaan met een prinses als Valentina? Vinden ze haar een goede baas voor de dienaars? Waarom wel/niet? Hebben ze tips om (nog) een betere prinses te worden? Kunnen de kinderen dit verhaal samenvatten in 1 woord? Welk woord past volgens hen het beste bij dit verhaal? Vraag ook waarom. Het woord hoeft geen bestaand woord te zijn. Is prinses Valentina gelukkig op het einde van het boek? Waarom denken de kinderen van wel/niet? Hoe zou het verhaal van de dienaar (die het ei aan Valentina gaf) verder gaan? Richtvragen over verwend zijn/worden: Wat vinden de kinderen van het gedrag van de prinses? Willen ze ook zo n prinses zijn? Waarom wel/niet? De prinses hakt hoofden af van de mensen die haar helpen omdat ze niet krijgt wat ze graag wilt. Hoe zouden de kinderen reageren in haar plaats? o Hoe ervaren de kinderen dat onthoofden? Gruwelijk, oké, eerder goed, eerder minder goed? Waarom zou dat in dat land van Valentina allemaal goed zijn? o Eventueel link met de actualiteit (doodstraf in verschillende landen, IS etc.) o Kennen de kinderen nog sprookjes of boeken waarin het hoofd wordt afgehakt (bv. De Wondertuin - KJV 2015)? o Moeten de kinderen alles letterlijk nemen als het over sprookjes gaat? Waarvoor zou het hoofd afhakken symbool kunnen staan? Krijgen de kinderen alles wat ze willen? Hoe vinden ze dat? Hoe zou dat komen? Richtvragen over eenzame prinsessen: Hoeveel vrienden heeft de prinses? Hoe zou dat komen? Vooraf hebben we nagedacht over tips voor mensen die zich alleen voelen (eenzaam zijn). Welke tips willen we aan Valentina geven? 3

4 Zijn prinsessen vaak alleen? Hoe zou dat komen? Waarom denken jullie zoiets? Optie 2: Beeldend verderwerken aan de vogel Richtvragen over de illustraties: Laat de kinderen een prent uit het boek kiezen. Ofwel 1 prent voor de hele groep, ofwel per kleine groep of per kind een prent. Vraag hen eventueel om het volgende te doen: Te laten verwoorden (op papier of voor de groep) wat hen het meest opvalt aan de tekeningen (1 element). Te laten verwoorden wat ze allemaal op hun gekozen prent zien (planten, vogels - welk type vogel - ) Te laten beschrijven hoe de illustrator deze prent zou gemaakt hebben. (Hen te laten vertellen hoe de tekening tot stand zou gekomen zijn. Wat zou hij eerst getekend of gekleurd hebben? Wat daarna ) Even te focussen op een vogel in de prent: wat heeft de vogel allemaal van onderdelen? (Snavel; veen, klauwen ) Lijken de vogels echt te bestaan? Waarom denken ze van wel/niet? Is er een verschil tussen de vogels (sommige zijn afgewerkt als een kindertekening) Opdracht Materiaal o (wit, klad of gekleurd) papier; o stiften/kleurpotloden/eventueel verf & borstels; o eventueel stof & lijm/kranten/tijdschriften/foto s 1. De kinderen krijgen allemaal 1 (of meerdere) vel(len) papier. De stiften, (kleur)potloden, verf & borstels liggen in het midden van de groep kinderen (rond een tafel, op de grond). 2. De kinderen mogen even nadenken (alleen of in groep) hoe zijn denken dat de bijzondere vogel eruit ziet. 3. De kinderen krijgen even de tijd om hun vogel vorm te geven op papier. Ze kunnen hierbij ook stukjes knippen uit tijdschriften of kranten, foto s of stof en lijm. 4. Laat de kinderen alles mooi opruimen. 5. Neem even de tijd om de kinderen in een kring te zetten en te laten vertellen waarom hun vogel er zo uitziet. Optie 3: Boeken vergelijken Materiaal o Het boek De wondertuin Opdracht De Gouden Kooi en De Wondertuin gaan beide over prinsessen uit het andere landen. Het kan interessant zijn om de prinsessen te vergelijken. Deze opdracht kan enkel plaatsvinden als de kinderen ook het boek De Wondertuin al gelezen hebben. Denk terug aan de prinses uit De Wondertuin. Hoe lijken de prinsessen uit dit boek op prinses Valentina? o Bv. De prinsessen zijn in beide boeken op hun manier een beetje eenzaam. Valentina compenseert dit door op zoek te gaan naar haar droom/wonder-vogel, de prinsessen uit De Wondertuin gaan samen op zoek naar avontuur tijdens hun droom of slaap of o Bv. De prinsessen denken vooral aan zichzelf: Valentina gaat de dienaars zelf laten onthoofden om haar zin te krijgen. De Wondertuin-prinsessen weten dat de prinsen of detectives onthoofd worden als ze in slaap vallen en dus geen antwoord kunnen bieden. 4

5 o Bv. De prinsessen wonen allemaal in een land ver van hier. Het lijkt er niet op dat de prinsessen in België wonen. Welke elementen komen terug in beide boeken? Waar verschillen beide boeken erg van elkaar? o Bv. In beide boeken wordt gestraft met onthoofden, willen de prinsessen iets, wordt de hulp ingeroepen van dienaars die uiteindelijk de prinses(sen) in de maling nemen o Bv. In De Gouden Kooi is er een open einde, meer dan in De Wondertuin. In het eerste boek, beschrijft de auteur opties (ook al heeft de illustrator er zijn mening over) zonder meer. In De Wondertuin is er al inzicht in wat de prinsessen allemaal doen. Valentina is op zoek naar geluk in het hebben van iets, de Wondertuin-prinsessen willen hun vrijheid en hun eigen gang gaan. In De Wondertuin is de boeman de vader van de prinsessen, bij De Gouden Kooi is prinses Valentina de oorzaak van veel leed. Andere leestips Het hondje dat Nino niet had / Edward van de Vendel en Anton van Hertbruggen (De Eenhoorn, 2013) De Wondertuin / Gerda Dendooven (Querido, 2014) Metromonsters / Pieter van Oudheusden (De Eenhoorn, 2008) Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken moet ik lezen en dan op de groep en het boek in kwestie. 5

6 1. VOOR HET LEZEN DE JACHT OP DE SABELTANDTIJGER Pieter van Oudheusden en Benjamin Leroy (ill.) De Eenhoorn (door Frederic Vercaemst) Bekijk de kaft van het boek. Verklap de titel nog niet. Laat de kinderen verwoorden wat ze zien. Wat gebeurt er? Zijn de personages op wandel of zijn ze op zoek? Waarom hebben ze wapens bij? Verklap hierna de titel van het boek en laat hen fantaseren over de inhoud van het verhaal. Verdeel de personages die op de kaft staan. Laat de kinderen fantaseren over dit personage. Hoe heet hij/zij? Waar blinkt het personage in uit? Wat zou hij/zij niet goed kunnen? Laat de kinderen de verschillende personages aan elkaar voorstellen. Speelt het verhaal zich in deze tijd af? Hoe kan je zien dat dit verhaal zich heel lang geleden afspeelt? 2. TIJDENS HET LEZEN Het boek is een prentenboek. Vinden de kinderen prentenboeken leuk of lezen ze liever zelf de boeken. Wat draagt hun voorkeur weg? Het boek wordt het best voorgelezen. Geef de kinderen voldoende de tijd om de prenten te bekijken. Wijs hen op enkele details. Bekijk de illustratie waarbij de verschillende dieren zich verstoppen door gebruik te maken van de omgeving (bij de tekst: Waar kan het bloeddorstige roofdier zijn? ). Vinden de kinderen alle dieren terug? Zien ze de beer die op een steen lijkt? En de bizon die ook wel een struik zou kunnen zijn?

7 Op diezelfde tekening zie je ook een muis die zich achter een steen verstopt. Op de volgende tekening zie je de beer op haar staart stappen. Op de volgende illustraties zie je haar nog wegrennen om dan even later terug te keren om zich druk te maken over haar pijnlijke staart. De illustratie waarbij iedereen aan het tekenen gaat, staat ook vol details (bij de tekst Het nieuws over de ontdekking van Olun doet snel de ronde ). Merk de stam van de boom op die duidelijk vrouwelijke vormen geeft. De mannen staan vol bewondering te kijken. De vrouw van één van de mannen is niet blij! Muis zit met een verband rond haar staart. Op één van de stenen is een kabouter getekend (Zouden er toen al kabouters bestaan hebben?). Op de volgende pagina is een personage te zien dat een raam met een bloempot en dakpannen op de tent aan het tekenen is. Dit kan helemaal niet want in de oertijd waren er nog geen ramen en dakpannen. Dit noemt men een anachronisme. Op deze Wikipedia-pagina vind je een uitleg over dit begrip en enkele andere voorbeelden in de kunst. Merken de kinderen de twee dieren op, vermoedelijk konijnen, die op verschillende illustraties terugkomen? Rollenpatroon 3. NA HET LEZEN Hebben de kinderen opgemerkt dat het rollenpatroon sterk gehandhaafd wordt? De mannen gaan op jacht en de vrouwen doen het huishouden en plukken de bessen. Gelukkig blijkt op het einde dat dit allemaal om te lachen is. Hoe is dit bij de lezers thuis? Is het ook de mama die kookt en de papa die de auto poetst? Of zit dit helemaal anders in elkaar? Laat de kinderen hierover vertellen. Wat zijn taken voor mannen en wat zijn taken voor vrouwen in het huishouden? Of bestaan die helemaal niet? Tekenen Dit verhaal leert ons hoe het tekenen ontstaan is. Zou het tekenen echt zo uitgevonden zijn? Tijd om zelf aan de slag te gaan! Benodigdheden: o Groten en kleine vellen papier o Krijt o Bord o Stift o Potloden in opvallende kleuren Teken de schaduw van de juryleden op een groot blad papier of met krijt op de grond. Dit kan je in de zon buiten doen of met een lamp binnen. Voorzie een bord of een groot vel papier. Kies iemand uit die de tekenaar is. Laat de tekenaar iets tekenen. De andere kinderen moet zo snel mogelijk raden wat de tekenaar aan het tekenen is. Kijk hoe de illustrator de personages heeft vormgegeven. Deze hebben een omlijning in soms opvallende kleuren. Gebruik deze techniek om een eigen figuurtje te ontwerpen.

8 Sabeltandtijger Hebben de kinderen opgemerkt dat er nooit een echte sabeltandtijger in beeld komt? Zou die ooit echt bestaan hebben en in de buurt zijn geweest? Een sabeltandtijger wordt ook een smilodon genoemd. De sabeltandtijger was iets kleiner dan een leeuw maar wat zwaarder gebouwd. Hij werd ongeveer 1,5 meter lang met een korte staart en krachtige poten. De voorpoten waren wat langer dan die van huidige leeuwen. Hij had een schedel van circa 30 centimeter lengte en woog ongeveer 200 tot 350 kilogram. Het dier had twee grote sikkelvormige 'slagtanden' (tot ca 30 cm lang), sterk vergrote hoektanden in de bovenkaak, die ook bij gesloten bek naar buiten staken. Omdat de grote tanden vrij broos waren en bij contact met bot makkelijk zouden afbreken, denkt men dat de sabeltandtijger ze gebruikte om de weke delen van zijn slachtoffers fataal te verwonden, bijvoorbeeld met een halsbeet waarbij zowel de slokdarm als de luchtpijp doorgebeten werden om de prooi vrijwel direct te doden of in de buik om vitale organen of de halsslagader te doorklieven. Er zijn veel fossielen met afgebroken tanden gevonden. Voor de jacht gebruikten ze waarschijnlijk hun voorpoten. Die hebben een buitenlaag van dicht bot die relatief gezien 15% dikker is dan die van huidige grote katachtigen. Het lijkt waarschijnlijk dat ze in groepen jaagden, omdat er skeletten gevonden zijn met genezen verwondingen die zo ernstig waren dat een dergelijk dier niet meer in staat zou zijn geweest zelfstandig te jagen (bron: Wikipedia) Personages Bekijk de personages die voor het lezen zijn uitgewerkt. Kloppen deze eigenschappen na het lezen van het boek? Of zijn ze helemaal anders? Maak van de verschillende personages eventueel een identiteitskaart. Stenen beschilderen Benodigdheden: o Grote stenen o Wit krijt of witte verf o Gekleurde verf en penselen Ga op zoek naar grote stenen. Kunnen in de structuur van de stenen ook vormen en figuren worden herkend? Omtrek deze figuren met wit krijt of witte verf. Je kan de stenen ook gewoon laten beschilderen. Let op de techniek die de illustrator heeft gebruikt. Misschien mag je wel een muur beschilderen? Volg de pijlen Kies in de groep een leider. Die krijgt een krijtje. De leider krijgt wat tijd om zich te verstoppen in de omgeving. De leider duidt zijn afgelegde weg aan door een pijl te tekenen die de richting aanduidt, zoals op de voorlaatste prent in het boek. Het is vooral belangrijk dat de leider de weg zeker aanduidt als er kruispunten zijn of splitsingen in de weg. De leider krijgt steeds wat voorsprong voordat de andere kinderen de achtervolging inzetten. Kunnen de kinderen de leider inhalen of terugvinden? Je kan het krijt ook vervangen door vooraf uitgeknipte pijlen.

9 Gezelschapsspel: De jacht op de sabeltandtijger Benodigdheden: o Uitgeknipte tegels o Uitleg tegels o Steentjes o Dobbelsteen Knip de tegels uit en lamineer deze eventueel ter versteviging. Haal de tegel met de titel van het boek, de tegel van de sabeltandtijger en de 4 tegels met de bruine rand uit de stapel. De andere tegels schud je door elkaar. Maak de weg naar de sabeltandtijger, waarbij de eerste tegel die is met de titel en de laatste die van de sabeltandtijger. Plaats de tegels zo dat er op verschillende plaatsen sluipwegen kunnen gemaakt worden. Het eenvoudigst is om de weg in functie van de sluipwegen in een S-vorm te leggen. Voorzie voor elk kind een steentje dat als pion kan worden gebruikt. Bepaal wie als eerste mag beginnen. Met een dobbelsteen bepaal je hoeveel plaatsen de pion mag verplaatst worden. De uitleg van de speciale tegels staat in de bijlage. De bedoeling is om als eerste bij de sabeltandtijger te komen. Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

10 Bijlage: Uitleg tegels gezelschapsspel Je bent in de put gevallen en je moet een beurt overslaan. Je bent tijdens het vissen in slaap gevallen. Gooi met de dobbelsteen en ga dit aantal plaatsen terug. Je mag nog eens gooien met de dobbelsteen en dit aantal plaatsen vooruitgaan. Iedereen moet muisstil zijn. Diegene die als eerste een geluid maakt moet nog eens met de dobbelsteen gooien en dit aantal plaatsen achteruit gaan. Speel het spel: Wat teken ik? De speler die op deze tegel gekomen is, wordt de tekenaar. De andere moeten raden wat hij aan het tekenen is. Bij elk fout antwoord moet de antwoorder een plaats achteruit. Maak een schaduwtekening van de speler die op deze tegel terecht gekomen is. Je mag een tegel met een bruine rand nemen. Deze tegel, met pijl, mag je plaatsen om een kortere weg aan te duiden. Iedereen mag deze kortere weg nemen. Zijn alle tegels met bruine rand geplaatst, dan mag je deze verplaatsen als je op een tegel zoals hiernaast terechtkomt.

11

12

13

14 1. VOOR HET LEZEN Optie 1: Kringgesprek DE KRIJTJES STAKEN! Drew Daywalt, Oliver Jeffers (ill.) en Koos Meinderts (vert.) De Fontein (door Bert Wastijn) Kaft en titel Bekijk samen met de groep de kaft van het boek. Laat de kinderen nadenken wat ze op de tekening zien en wat de titel en de kaft over het verhaal verklappen. Het helpt om hen te laten omschrijven wat ze zien. Vergeet de achterflap niet. Wat zie je? Waar zou het boek kunnen over gaan? Waarom denk je dat? Geel krijtje toont wij zijn boos. Waarom zouden ze boos zijn? Ontdek het samen met de kinderen in het boek. Tip: Om de focus op het visuele te versterken, kan in een eerste fase de tekst worden afgeplakt. Optie 2: Het lege doosje krijtjes Bij weinig tijd is volgend idee een leuke starter. Materiaal: o Een leeg doosje krijtjes (liefst redelijk groot) o Brieven (al dan niet met tekst op) in een pakje gebundeld o Papier Opdracht: 1. Als voorbereiding heb je alle krijtjes uit de doos gehaald en het pakje brieven in de plaats gestoken. 2. Het pakje leg je in het midden van de kring kinderen. Samen met een pak papier. 3. Vertel dat je samen met de kinderen gaat tekenen. (Indien de groep groot is, kun je best verschillende pakjes voorbereiden). 4. Laat de kinderen beginnen aan de tekening. Dat lukt niet: de krijtjes zijn weg! 5. Haal het boek boven en toon de kaft. Vertel dat de krijtjes vandaag staken. Net zoals bij Teun. Vertel dan het verhaal van Teun. 1

15 2. TIJDENS HET LEZEN Opvallend Wist je dat de illustrator voor dit boek de hulp inriep van zeven kinderen: Frieda, Leni, Mia, Shay, Peadar, Logan en Ewan? Wat zouden ze gedaan hebben? Misschien zelf ook getekend? Want lijken de tekeningen soms niet op tekeningen van een kind? Wist je dat Oliver Jeffers gebruik maakte van een collagetechniek? Foto s en tekeningen worden gecombineerd. Bv. op pagina 3 zie je een foto van een gestrikt pakje brieven. Wist je dat de druiven van de draak (paars krijtje) zijn verbrand? Grappig! Hoe zou dat komen? Wist je dat Jeffers de kleur groen subtiel associeert met recyclage en milieu? Je kunt dat zien door de recyclerende krokodillen. Wist je dat je met Roze ook hartjes op de i kunt tekenen? Tips Het kan zijn dat het handschrift niet voor elk kind of voor iedereen even leesbaar is. Zeker bij de eerste lezers kan handschrift moeilijker zijn. Als kinderen het boek zelf zouden lezen, is het belangrijk om dit te bevragen. Afhankelijk van de groeps-leeftijd, kan gevraagd worden dat de kinderen elk een brief voorlezen. 3. NA HET LEZEN Optie 1: Kringgesprek over het boek en over staken, gelijk krijgen en Chantage Materiaal o Eventueel artikels, foto s filmpjes van actuele stakingen (spoorweg, onderwijs ) o Andere boeken uit de KJV-selectie Gesprek over het boek en de thema s Wat heeft Teun gedaan met de brieven van de Krijtjes? Waarom heeft hij dat zo gedaan? Wat vinden de kinderen daarvan? Waarom zouden ze het (niet) anders aanpakken? Wat vinden de kinderen van de brieven van de krijtjes? Hebben ze zelf ook al zo n brief geschreven? Naar wie en waarom? Sommige uitspraken van de Krijtjes zijn leuk om gesprekken te hebben over de thema s van het boek. Enkele suggesties hieronder: Paars: als jij niet onmiddellijk netjes binnen de lijntjes begint te kleuren, dan dan stop ik er mee!! o Zou je dit zelf vertellen tegen een vriend(in)? Waarom wel/niet? o Paars Krijtje zegt dat hij een keurig, nette vriend is. Vind je dit een zin die keurig en net is? Waarom wel/niet? o Is het belangrijk om altijd binnen de lijntjes te kleuren? (Letterlijk: net te kleuren? Of Figuurlijk altijd alles te doen volgens de regels?) Zwart: Nu nog je vriend. o Als iemand dit tegen jullie zegt, hoe voelen jullie zich? o Zeg je dat soms ook tegen andere kinderen, mensen? o Hoe zou Teun zich voelen als Zwart Krijtje dit tegen hem zegt? Groen: Teun, doe er wat aan en snel. Wij kunnen dit niet langer aanzien. o Waarom vraagt Groen hulp aan Teun? o Waarom doet Groen zelf niets aan het probleem? 2

16 Tip: Staken loont in dit boek. Teun doet wat de krijtjes vragen en wordt daar door de juf ook voor beloond. Staken, zoals de krijtjes nu deden, was gelinkt met heel wat straffe uitspraken. Grappig, maar misschien ook kwetsend voor Teun. Probeer de kinderen kritisch te laten denken over Staken. Wat vinden ze van Staken? Wat vinden ze van de sterke, boze reacties van de vriendjes? Probeer zelf zo neutraal mogelijk te blijven over het thema. Gesprek over het boek en de illustraties Bekijk samen met de groep de kaft en de tekeningen in het boek. Wat vinden ze van de tekening(en) (probeer de woorden mooi of lelijk te vermijden in deze fase)? Laat de kinderen nadenken wat ze van de tekening of delen van de prenten vinden. Het helpt om hen te laten omschrijven wat ze zien. Vraag welke dingen ze grappig vonden, waar ze minder blij van worden of wat ze zelf uit de tekening zouden knippen. Laat de kinderen een boek (uit de KJV-selectie of een ander prentenboek) kiezen. Laat ze eens nadenken over wat er anders is bij de tekeningen. Lukt het de kinderen om verschillen in stijl, kleur, vorm, grootte te benoemen? Laat de kinderen focussen op die elementen indien het hen niet lukt. Kunnen ze gelijkenissen vinden tussen de tekeningen van het andere boek? Kunnen ze een vergelijking maken? Optie 2: Het verhaal revisited Materiaal o Papier (net of klad) o wasco s Wanneer iedereen een kleurtje kiest (en een rol aanneemt zoals in het boek), kun je zelf het verhaal herschrijven. En natuurlijk kan de laatste tekening samen gemaakt worden! Opdracht 1. Laat de kinderen zelf een kleur-krijtje kiezen. 2. Laat de kinderen nadenken over waarom hun kleurtje zou willen protesteren. Laat hen daarrond een tekening maken (voorbeelden genoeg in het boek). 3. Laat de kinderen een brief schrijven (indien de kinderen ouder zijn) of bij het tekening vertellen waartegen ze willen protesteren. 4. Laat de kinderen samen een tekening maken (eventueel verschillende groepen, als er teveel kinderen zijn) waarbij ze oplossingen zoeken voor hun probleem. Tip 1: Met een groep oudere kinderen, kun je alle brieven en tekeningen verzamelen en zelf een prentenboek samenstellen. Met een groep jongere kinderen kun je een gelijkaardig resultaat bekomen als je hun vertelsels in briefvorm noteert. Tip 2: Met minder tijd, kan ook gekozen worden om enkel een nieuwe tekening te maken. Dan houden de kinderen rekening met wat de krijtjes hebben gevraagd, en tekenen ze Teuns tekening opnieuw. Tip 3: Bekijk eventueel na het tekenen van de gezamenlijke tekening, of ze inderdaad met alles hebben rekening gehouden. Bevraag of het makkelijk of moeilijk is om met ieders wensen rekening te houden. Optie 3: Een echte staking Materiaal o Karton, doeken, planken o Papier (net of klad) o Stiften, verf (let op de droogtijd!), wasco s o Eventueel veeg-borstels of borstelstokken 3

17 Opdracht 1. Laat de kinderen nadenken over de laatste keer dat ze hun zin niet kregen of de laatste keer dat ze het gevoel hadden onheus behandeld te zijn. Vraag hen even stil te staan bij hoe ze zich voelden en waarom dat zo was. 2. Laat de kinderen even nadenken over een slogan die duidelijk maakt wat ze toen eigenlijk echt wilden. Dit kan bijvoorbeeld aan de hand van een rijm-zin. 3. Afhankelijk van het beschikbare materiaal, kunnen ze een eigen spandoek maken of protestbordje creëren. 4. Laat de kinderen een protestmars lopen, doen (luid scanderen, lawaai etc.) voor waar zij willen voor opkomen. Tip: Eindig met een cool-down moment om de kinderen terug rustig te krijgen. Dit kan bv. aan de hand van een kringgesprek met volgende richtvragen: is dit een goede manier om je zin te krijgen? Werkt dit? Waarom wel/waarom niet? Heb je dit al eens gedaan? Andere leestips Paultje en het paarse krijtje / Crockett Johnsons (Lemniscaat) Monsterboek / Alice Hoogstads (Lemniscaat) Het krijtje / Marije Tolman & Iris van der Heide (Lemniscaat) De draad van Alexander / Sieb Posthuma (Leopold) Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken moet ik lezen en dan op de groep en het boek in kwestie. 4

18 DE WONDERTUIN Gerda Dendooven Querido (door Bert Wastijn) 1. VOOR HET LEZEN Kringgesprek Een kringgesprek is een leuke manier om na te denken met kinderen. Laat ze vrij vertellen. (Hieronder staan suggesties en voorbeelden van vragen.) Zonder het boek en de kaft Straks gaan we een boek verkennen over een koning en 12 prinsessen. De koning zorgt heel goed voor zijn dochters. Geen prins of vijand mag naar ze kijken zonder zijn toestemming. De meisjes vervelen zich enorm. Kennen de kinderen het gevoel dat ze iets heel graag willen, maar niet mogen van hun mama of papa? Hoe gaan de kinderen hier mee om? Stiekem doen of luisteren? Welke tips zouden de kinderen hebben voor de prinsessen om zich minder te vervelen, en toch te kunnen luisteren naar hun papa? De prinsessen gaan heel graag naar hun kamer. Daar vervelen ze zich minder. Wat zou er gebeuren in de slaapkamer van de 12 dochters van de koning? Met het boek en de kaft Bekijk de kaft en de titel met de kinderen. Bouw verder op de vorige vraag: Als je naar de kaft van het boek kijkt: wat zou er gebeuren in de slaapkamer van de meisjes? 2. TIJDENS HET LEZEN Opvallend Zie je de personages telkens opstijgen als spoken uit de tekeningen van het vertellende meisje? Haar verhaal komt als het ware tot leven als een geest uit een lamp (zuiders getint). Op de tekening naast het blad Doe je plicht, zei vader, zie je dat Tobias helemaal niet slaapt. Hij heeft 1 oog open. Daarbij zie je ook dat uit zijn lichaam een witte silhouet komt, onzichtbaar voor de prinsessen. Op de tekening daarna, zie je datzelfde silhouet meedansen op het feest. Het vertellende meisje schrijft haar boek en haar prenten vanuit een kamer die heel westers lijkt. Hebben ze dat gezien? Dat geeft de indruk dat de 12 prinsessen zich gewoon onder ons kunnen bevinden. Snappen ze het mopje: Made in slechte kwaliteit? Wat zien ze op de schutbladen achteraan? (Welk beroep elke prinses is gaan uitoefenen) 1

19 3. NA HET LEZEN Optie 1: Het verhaal Gerda vertelt haar verhaal in woord en beeld. Voor we dieper ingaan op het verhaal zelf, kan er even worden stilgestaan of de kinderen de facetten van het verhaal goed gesnapt hebben. Dat kan als volgt: Reconstructie van het verhaal Laat de kinderen in 1 zin vertellen waarover het verhaal volgens hen gaat. o Waarom kiezen ze er die zin uit? Laat de kinderen het verhaal vertellen aan elkaar (duo s) in 30 seconden. o Vraag aan de luisterende kinderen welke elementen ze het beste onthouden hebben uit het door hun partner vertelde verhaal. Op welke manier linken ze dat woord aan het boek/verhaal? Laat hen de prinsessen allemaal in 1 woord beschrijven (per prinses 1 woord). o Is dat makkelijk? Ja/Nee? Waarom? Kennen ze de prinsessen genoeg? Met welke prinses zouden de kinderen wel of niet bevriend willen zijn? Laat hen het verhaal navertellen met enkel de prenten. o Probeer op te vangen welke laag (het onthoofden, de fantasie of droomwereld ) de kinderen niet aanhalen. Stel daarover nog een extra vraag. Leg de prenten door elkaar en laat ze hen op volgorde leggen en tegelijkertijd vertellen waarom ze zo wél juist liggen. o Kunnen ze de prinsessen goed linken aan de prenten? Welke prinses heeft welke naam? Richtvragen over het verhaal In een kringgesprek kunnen we even stilstaan bij het verhaal en de prenten. Wat vinden de kinderen van het einde? Vinden ze dit een goed einde? Zouden ze zelf een ander einde kiezen? Waarom denk je dat de meisjes naar een wondertuin gaan met prinsen, muziek, bootjes? Zou jij naar eenzelfde tuin willen gaan? o Eventueel kunnen de kinderen hun droomtuin zelf tekenen. Waarom kiest de koning/vader ervoor om zijn dochters te laten reizen? Waarom vind je dat een (minder) goede beslissing? Als jij een potje tipp-ex had, welk deeltje van het verhaal zou jij wegvegen en veranderen? Waarom? Richtvragen om te filosoferen Het fijne rond filosoferen is dat er geen juist of fout antwoord is. Probeer een gespreksomgeving te creëren waar vrijuit praten met respect voor elkaar en elkaars mening centraal staat. Werk eventueel met een praatstok die de kinderen kunnen doorgeven, zodat de vinger niet moet worden opgestoken. Probeer richtinggevende woorden te vermijden die mee sturen. Waarom gedraagt de vader zich zo ten opzichte van zijn kinderen? (i.p.v. waarom is de vader bezorgd?) Waar zou het land liggen, dat de meisjes bezoeken via de kast? Waarom zou Tobias niet op (een van deze) prinsessen vallen (verliefd worden)? Optie 2: De Prinses-Reisverhalen Materiaal o Eventueel een fototoestel Opdracht 1. De kinderen kunnen het verhaal vertalen naar een echt toneelstuk. Maar wat een extraatje kan zijn, is in verschillende groepjes de kinderen laten nadenken over de reizen die de prinsessen maakten 2

20 met Tobias. Waar zijn ze op reis gegaan? Welke avonturen hebben ze beleefd? Hoe zou dat allemaal zijn verlopen? 2. Probeer het verhaal uit te beelden in groepjes. Tip: Experimenteer ook eens met Tableaux Vivants. Probeer met de kinderen hun verhalen uit te beelden in 6 foto s: - 1 inleidende foto; (3 of) 4 middenfoto s; 1 (of 2) eindfoto( s). Je kan je Tableaux Vivants posten op het online KJV-prikbord! Optie 3: Illustreren zoals Gerda Dendooven Materiaal o Wit papier o Tekeningen (inkleur-tekeningen) o Waterverf (of ecoline) o Water o Penselen o Bekertjes o Wasco s en grijze en kleurpotloden Vragen om op te warmen Gerda Dendooven heeft een specifieke stijl, anders dan de andere 7 boeken. Misschien kunnen die anderen boeken even aan de zijkant staan tijdens het stellen van enkele vragen rond de tekeningen. Welke kleuren gebruikt Gerda Dendooven het meest bij haar prenten? Waarom zou ze dat doen? Heb je zelf al zo n tekeningen gemaakt? Op welke manier heeft ze deze prenten laten ontstaan? Wat zien ze op de prenten? Wat ontbreekt er volgens hen? Wat is er teveel op de tekening? Wat maakt het voor hen net goed? Laat de kinderen naar de personages kijken. Zien ze gelijkenissen met mensen of dieren? Zien de kinderen er hetzelfde uit als de prinsessen op de tekening? Laat de kinderen ook even nadenken over de kleuren. Er staat veel zwart op de prenten. Hoe zou dat komen? Verandert dat tijdens het verhaal? Waarom wel/niet? Opdracht 1. Gerda Dendooven voorziet de tekeningen in het boek van kleur door grote kleurvlakken toe te voegen. Hetzelfde kunnen we ook doen met kleurprenten. Daag de kinderen uit om kleurprenten van kleur te voorzien zonder daarom de prenten in te kleuren. Laat ze experimenteren met kleurcombinaties, grote of kleine vlakken etc. 2. Voor kinderen die een stapje verder willen gaan, is er de mogelijkheid om zelf eerst een tekening te maken. In het boek gebruikt Gerda 1, 2 of maximum 3 kleuren om een figuur te tekenen (zie de tekeningen bij de kaft). a. De kinderen kunnen eerst een volledige figuur tekenen in 1 kleur: enkel lijnen zonder in te kleuren. b. De kinderen kunnen dan in een 2 de kleur, details toevoegen: zoals krulletjes in het haar, of strepen in de kledij voorzien. c. Eventueel, wie dat wil, kan ook een 3 de kleur toevoegen. Nog subtieler dan de eerste twee kleuren. 1 detail (een bloem in het haar, of een raamkozijn, of ) d. De kinderen kunnen dan met waterverf (of ecoline) de tekening afwerken. 3. Sommige figuren uit het boek worden bepaald door gerichtere vormen van waterverf, afgewerkt met een kleur van potlood. Ook hiermee kan gespeeld worden. a. Laat de kinderen waterverf op papier aanbrengen. Dit kan bijvoorbeeld in 1 kleur. b. Laat de tekening drogen. c. Als de tekening droger is, kunnen de kinderen ook in simpele potloodlijnen de vlek(ken) omtrekken en omtoveren in een (on)bestaande figuur. 3

21 Optie 4: Boeken vergelijken Materiaal o Het boek De gouden Kooi o Het sprookje van De stukgedanste schoentjes Opdracht De Gouden Kooi en De Wondertuin gaan beide over prinsessen uit het andere landen. Het kan interessant zijn om de prinsessen te vergelijken. Deze opdracht kan enkel plaatsvinden als de kinderen ook het boek De Gouden Kooi al gelezen hebben. Denk terug aan de prinses uit De Gouden Kooi. Hoe lijken de prinsessen uit dit boek op prinses Valentina? o Bv. De prinsessen zijn in beide boeken op hun manier een beetje eenzaam. Valentina compenseert dit door op zoek te gaan naar haar droom/wonder-vogel, de prinsessen uit dit boek gaan samen op zoek naar avontuur tijdens hun droom of slaap of o Bv. De prinsessen denken vooral aan zichzelf: Valentina gaat de dienaars zelf laten onthoofden om haar zin te krijgen. De andere prinsessen weten dat de prinsen of detectives onthoofd worden als ze in slaap vallen en dus geen antwoord kunnen bieden. o Bv. De prinsessen wonen allemaal in een land ver van hier. Het lijkt er niet op dat de prinsessen in België wonen. Welke elementen komen terug in beide boeken? Waar verschillen beide boeken erg van elkaar? o Bv. In beide boeken wordt gestraft met onthoofden, willen de prinsessen iets, wordt de hulp ingeroepen van dienaars die uiteindelijk de prinses(sen) in de maling nemen o Bv. In De Gouden Kooi is er een open einde, meer dan in dit verhaal. In het eerste boek, beschrijft de auteur opties (ook al heeft de illustrator er zijn mening over) zonder meer. Hier is er al inzicht in wat de prinsessen allemaal doen. Valentina is op zoek naar geluk in het hebben van iets, deze prinsessen willen hun vrijheid en hun eigen gang gaan. In dit boek is de boeman de vader van de prinsessen, bij De Gouden Kooi is prinses Valentina de oorzaak van veel leed. Opdracht Lees het sprookje van De stukgedanste schoentjes. Waar liggen de gelijkenissen met het boek van Gerda Dendooven? Waar zitten de verschillen? o Bv. De grote lijnen zijn gelijkaardig: 12 prinsessen, een mysterie van stukgedanste schoentjes en een onthoofding bij het niet oplossen van dit raadsel. o Bv. De heks of het oude vrouwtje dat tips geeft aan een arme soldaat om dit raadsel op te lossen, blijft volledig weg in het boek van Gerda Dendooven. Het sprookje geeft meer inzicht in de achtergrond van het verhaal. Ook zou de soldaat met de oudste prinses trouwen en worden ook de prinsen gestraft. Kunnen de kinderen de prenten uit dit boek ook gebruiken voor het sprookje? Welk verhaal spreekt hen het meeste aan van de twee? Het originele sprookje of het boek? Waarom? Andere leestips De stukgedanste schoentjes / De gebroeders Grimm De Gouden Kooi / Anna Castalogni & Carll Cneut (De Eenhoorn) Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken moet ik lezen en dan op de groep en het boek in kwestie. 4

22 DE ZEEPRIDDER EN DE HEKS VAN HEINDE EN VER Kristien In-'t-Ven en Mattias De Leeuw (ill.) Lannoo (door Frederic Vercaemst) 1. VOOR HET LEZEN Proper! Benodigdheden: o Water in een emmer o Washandje(s) o Zeep Voordat de kinderen de ruimte betreden, wordt er gecontroleerd of ze wel proper zijn. Voorzie water, een washandje en wat zeep om de kinderen hun gezicht of armen te wassen. Maak de kinderen duidelijk dat alles kraaknet moet zijn voordat ze binnenkomen. Controleer hun kledij en ga zo maar door. Reeks Haal het eerste boek van de zeepridder erbij (De Zeepridder, Lannoo). Vertel dat je in dit boek komt te weten hoe prinses Lucy en de zeepridder elkaar hebben leren kennen. In dit eerste deel leer je Gaston, zijn witte propere paard, ook beter kennen. Je kan dit stukje voorlezen: Ridders stinken. Ze wassen zich niet. Of maar één keer per jaar. De zeepridder wel. Hij is dol op wassen. Vechten kan hij ook goed. Hij is dapper en proper. (Achterflap De Zeepridder) De zeepridder en de heks van heinde en ver is het tweede boek over de zeepridder. Wisten de kinderen dit? Wie heeft het eerste boek gelezen? Kunnen ze er iets over vertellen?

23 Titel, kaft en inhoudsopgave Wijs de kinderen op de titel van dit boek: De zeepridder en de heks van heinde en ver. Wat zou dit betekenen? Op de site is dit te vinden: Van heinde en verre (of: van heinde en ver) betekent 'van alle kanten', 'uit alle uithoeken van het land / de wereld', 'niet alleen van dichtbij afkomstig, maar ook van veraf'. Heinde is een verouderd woord dat 'nabij' betekent. Het is afgeleid van het Middelnederlandse gehende, dat ook 'nabij' betekende (aldus onder meer het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands). In gehende zit hend, een variant van hand; het betekende letterlijk 'bij de hand', en vandaar: 'dichtbij'. Het voorvoegsel ge- verdween in de loop van de tijd, en naast hende kwam ook heinde in gebruik. Bekijk met de kinderen de illustratie op de kaft. Wat is er op te zien? Kunnen de kinderen een voorspelling maken waarover het boek zal gaan? Zal het een droevig boek worden of net een spannend boek? Lees met de kinderen de inhoudsopgave van het boek. Merken de kinderen de korte woorden op? Naar welk hoofdstuk kijken de kinderen uit? Kunnen ze al een voorspelling maken over de inhoud van het boek door enkel de titels te lezen? 2. TIJDENS HET LEZEN Het boek leent zich ertoe om te worden voorgelezen. Laat de kinderen ook zelf enkele stukken lezen uit het boek. Het leesniveau is op maat van beginnende lezers. Vinden de kinderen het belangrijk dat ze het boek zelf kunnen lezen? Of worden ze toch liever voorgelezen om beter naar het verhaal te kunnen luisteren? Baby s Benodigdheden: o Groot blad papier o Stift o Boeken over baby s Een leuk hoofdstuk om voor te lezen is Boek (p.37-38). Laat de kinderen hierop reageren. De zeepridder weet helemaal niet hoe hij met baby s moet omgaan. Maak een woordspin over baby s. Zet in het midden van een blad papier het woord baby en laat de kinderen associëren. Noteer niet alleen in woorden maar ook in tekeningen. Voorzie enkele naslagwerken over baby s en laat hen hierin grasduinen. Oei, ik groei! (Frans Plooij en Hetty van de Rijt, VBK Media, 2013) is hiervoor ideaal materiaal. Illustraties Benodigdheden: o Papier o Zwarte stiften of kleurpotloden

24 Een spannend hoofdstuk is Klim (p ). Hierbij wordt de achtervolging op de heks ingezet. Wijs de kinderen hier vooral op de illustraties. De afbeeldingen op p. 99 werden enkel met zwart gemaakt. Zijn er in het boek nog illustraties die enkel in het zwart zijn? Wat vinden de lezers van de illustraties in dit boek? Laat de kinderen een dergelijke tekening maken waarbij enkel zwart mag worden gebruikt. Heks Als laatste lees je het hoofdstuk Mies (p ) voor. Hadden de lezers door dat dit de heks was? De heks laat zich volledig gaan op het feest. Het is best triest dat de hekst nooit wordt uitgenodigd op feestjes. Hadden de kinderen een beetje sympathie voor de heks? Door deze drie fragmenten voor te lezen krijg je een duidelijk verloop van het boek. 3. NA HET LEZEN Emoties Ga met de kinderen op zoek naar een grappig stuk in het boek. Laat hen dit voorlezen en verwoorden waarom ze dit grappig vinden. Het boek bevat ook spannende stukken. Zoek een fragment, lees dit voor en laat hen verwoorden waarom dit spannend is. Zitten er ook triestige stukken in het boek? Wat vinden de lezers van verschillende emoties in een boek? Personages Noem de verschillende personages op. Laat de kinderen de personages met één woord omschrijven. Geef de kinderen weinig tijd om na te denken zodat er snel geassocieerd kan worden. De zeepridder (Stoer, ridder, proper, dom ) Gaston (Hulpje, dapper, held ) Prinses Lucy (Taart, stoer, slim ) De heks (Eng, eenzaam, bezem ) De baby (Lief, boertjes, klein ) Taal Wat vonden de kinderen van de taal van het boek? Konden de kinderen het boek zelf lezen? Hebben ze hulp nodig gehad? Vonden de kinderen de taal mooi om naar te luisteren? Zaten er moeilijke woorden in het boek? Jongens of meisjes? Is dit een boek voor jongens of voor meisjes? Of voor alle twee? Laat hen verwoorden waarom ze dit vinden. Bestaan er boeken die enkel voor jongens of voor meisjes zijn?

25 Zou je als meisje een boek voor jongens durven of willen lezen? Zou je als jongen een boek voor meisjes aandurven? Taart Prinses Lucy is gek op taart. Laat de kinderen taart meebrengen. De kinderen kunnen proeven van de verschillende taarten. Heeft er iemand een giftige taart gebakken? Benodigdheden: o Ingrediënten om een cake te bakken (volgens eigen recept) o Rode, groene en witte suikerpasta Je kan natuurlijk ook zelf een taart bakken. Je kan de giftige taart ook proberen na te maken. Een cake kan je gemakkelijk groen kleuren door groene kleurstof toe te voegen. Bovenop kan je rode suikerpasta aanbrengen. Uiteraard kunnen het groene hart en het witte kroontje niet ontbreken. Dit kan ook met de suikerpasta gemaakt worden. De suikerpasta kan in verschillende winkels gevonden worden (oa. Aveve). Suikerpasta wordt ook wel rolfondant genoemd. Voor de bakfanaten kan ook Pandan cake worden gebakken. Dit is een traditionele Indonesische groene cake. Het recept is via deze link te volgen. Boeren Baby Max laat heel wat boeren. De zeepridder wil dat Max beleefd blijft en dat hij pardon zegt nadat hij een boertje heeft gelaten. Dat doet Max nooit behalve op het einde van het verhaal. Kunnen de kinderen op commando boertjes laten? Eigenlijk is het niet zo beleefd maar stiekem is het wel grappig. Een boer laten na het eten wordt in China als een positief teken gezien: het eten heeft gesmaakt,. In veel andere landen is boeren na het eten niet gewenst en wordt soms zelfs als een belediging beschouwd. Sommige mensen moeten vaak boeren na het eten. Een andere benaming voor een boer is een oprisping. Oprispingen of boeren ontstaan door een teveel aan lucht in de maag of door gasvorming door bacteriën. Sommige voedingsmiddelen lokken boeren uit zoals een appel of frisdrank. Bekijk op youtube enkele grappige filmpjes waarop wordt geboerd. Om dit deeltje af te sluiten wordt er uiteraard pardon gezegd. Dit boertje kan wel tellen. Vang de heksen Bij dit aantikspel worden twee tikkers gekozen. Dit zijn Gaston en de zeepridder. De tikkers proberen zoveel mogelijk heksen aan te tikken. Wanneer de heksen aangetikt worden, gaan ze aan de kant zitten. De heksen zijn enkel veilig wanneer ze een veegbeweging maken om hun bezem op te laden. Bezemschilderen Benodigdheden: o Grote vellen papier o Oude borstels en bezems o Verf

26 Voorzie grote vellen papier. Met oude bezems, borstels en verf ga je aan de slag. Voorzie verschillende soorten bezems en borstels. De kinderen kunnen hiermee mooie kunstwerken maken. Geurenmemory Benodigdheden: o Geurpotjes (2 van elke geur) Ga op zoek naar een even aantal gelijke potjes met een deksel. Fotorolletjes zijn hiervoor uitstekend materiaal. In de potjes breng je verschillende schoonmaakproducten aan. Van elk schoonmaakproduct neem je twee dezelfde. Door te ruiken maken de kinderen paren volgens het memoryspelprincipe. Alles netjes en proper Benodigdheden: o Verschillende materialen om schoon te maken Wanneer de kinderen naar huis gaan moet het lokaal spik en span zijn. Voorzie water, sponzen, schoonmaakproducten en zo verder om het lokaal netjes achter te laten. Vergeet de vaat niet! Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

27 JOB EN DE DUIF SCHRIKKEN ZICH EEN BULT Evelien De Vlieger en Noëlle Smit (ill.) Lannoo (door Frederic Vercaemst) 1. VOOR HET LEZEN Dit is het derde boek over Job. Voorzie de twee voorafgaande boeken en vertel de kinderen in het kort waarover ze gaan. Hebben ze zin om die boeken ook te lezen? In Job en de duif (Evelien De vlieger, Lannoo, 2010) leren we Job en de duif kennen. In dit verhaal kunnen ze bij elkaar terecht met hun problemen. Zo is Duif het beu om wedstrijden te vliegen voor haar baas. Maar de baas houdt Duif haar man vast, dus kan ze er niet vandoor. Job bedenkt een plan om hem te laten ontsnappen. Omdat de moeder van Job graag een vers eitje lust komt er in Job en de duif redden Kip (Evelien De Vlieger, Lannoo, 2011) een kip in de tuin. Maar ze legt geen ei. De kip krijgt een week van Jobs moeder om een ei te leggen. Ze bedenken plannetjes en kennen de juiste duif om dit probleem op te lossen. Introduceer de belangrijke personages van de boeken door middel van de boeken of door middel van de illustratie in de bijlage. Lees de titel van dit verhaal over Job en de duif. Waar zou dit verhaal over kunnen gaan? Komt er weer een dier bij in de tuin van Job? Merken de kinderen de zwarte kat op? Zou het boek daarover gaan en komt er een kat bij? 2. TIJDENS HET LEZEN Het boek is op maat van beginnende lezers. Laat de kinderen enkele stukken zelf voorlezen. Trip (p.11) Job gaat samen met zijn ouders naar Parijs op citytrip. Zijn er kinderen die al naar Parijs geweest zijn? Wat zijn de typische kenmerken van Parijs? Kennen de kinderen de Eifeltoren? Welke taal spreken ze er?

28 Leer de kinderen enkele Franse woorden zoals oui en non of bonjour en au revoir. En haal er enkele boeken over Parijs bij. Groot (p.32) De ouders van Job hebben iets heel belangrijk te vertellen. Er komt namelijk een baby bij in het gezin. Hebben de kinderen ook jongere broers en/of zussen? Hoe hebben hun ouders verteld dat er een baby op komst is? Job heeft het er wat moeilijk mee. Zijn er kinderen die zich in Job herkennen? Of hebben ze dit helemaal anders ervaren? Taal Titel Waar slaat de titel van het boek op? Over welke bult heeft de auteur het nu? Zien de kinderen het spel met de taal waarbij de bult op de dikke buik van mama slaat maar ook op de bult op Duif haar kop nadat ze gevallen is? Taalgrapjes Zitten er nog enkele taalgrapjes in het boek verstopt? Een citytrip klinkt hip. Maar Job vindt hip maar niks. Hip is saai met een lint om. (p.11) Laat de kinderen deze oneliner verklaren. Wat bedoelt de auteur hiermee? De naam van de schilder is Klein. Maar mam noemt hem de grootste. (p.24) Kunnen de lezers dit spel met de taal toelichten? Hebben de kinderen ook namen waarmee kan worden gespeeld? Mama voelde zich als een mol in een hol wanneer ze met de metro reizen. (p.35) Wat bedoelde ze hier mee? Heeft er iemand al in de metro gezeten? Kunnen de kinderen deze humor waarderen? Illustraties Bekijk de illustraties in het boek. Tonen de illustraties altijd wat er in het boek gebeurt? Soms laten de illustraties ook zien wat de verschillende personages denken. Ga op zoek in het boek naar enkele voorbeelden, bv. p.15. Daar zie je een duif met typische baret en een Frans stokbrood. Bestaan deze duiven echt? Zijn de illustraties een toevoeging aan het verhaal? Vinden de kinderen de kleine illustraties rond de tekst leuk? Of hebben ze liever bladzijde grote tekeningen? 3. NA HET LEZEN Deel vier? Op het einde kan Job al beter omgaan met de zwangerschap. Zou er nog een volgend deel komen waarbij de baby is geboren? Hoe zou dit boek dan heten? En wat zou er kunnen gebeuren in dat verhaal? Katten In dit verhaal zitten ook een aantal katten. Hoe worden deze dieren neergezet?