Input voor de armoedetoets op de ontwerpen van Uitvoeringsbesluiten en Ministeriële Besluiten van het Decreet Preventieve Gezinsondersteuning.

Transcriptie

1 Input voor de armoedetoets op de ontwerpen van Uitvoeringsbesluiten en Ministeriële Besluiten van het Decreet Preventieve Gezinsondersteuning. Michel Vandenbroeck

2 Het Vlaams Armoedesteunpunt is een samenwerkingsverband van UA, KU Leuven, KdG-Hogeschool en UGent. Gelieve naar deze publicatie te verwijzen als volgt: Vandenbroeck, M. (2013), Input voor de armoedetoets op de ontwerpen van Uitvoeringsbesluiten en Ministeriële Besluiten van het Decreet Preventieve Gezinsondersteuning.,, Antwerpen: Vlaams Armoedesteunpunt. Voor meer informatie over deze publicatie: Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het Vlaamse armoedesteunpunt en werd gefinancierd door de Vlaams Minister bevoegd voor Armoedebestrijding, Ingrid Lieten. De conclusies van deze publicatie vertolken niet noodzakelijk de visie van de opdrachtgever. Het VLAS bestaat uit onderzoekers die vanuit verschillende disciplines en perspectieven samen werken. De inhoud en de conclusies van deze publicatie vertolken enkel de visie van de auteurs Vlaams Armoedesteunpunt p.a. Vlaams Armoedesteunpunt Centrum OASeS Sint Jacobstraat 2 (M232) 2000 Antwerpen Deze publicatie is ook beschikbaar via 2

3 1. Situering Recent werd het Ontwerpdecreet inzake Preventieve Gezinsondersteuning door het Vlaams Parlement goedgekeurd. Kernpunten in het decreet zijn de verbreding van opvoedingsondersteuning tot gezinsondersteuning en de integratie van opvoedingsondersteuning, gezinsondersteuning en preventieve gezondheidszorg in de Huizen van het Kind. Het Decreet wil daarmee ook een antwoord bieden op de evaluatie van het Decreet inzake Opvoedingsondersteuning uit Een belangrijke kritiek op dat decreet ging over de tijd en middelen die werden vrij gemaakt voor de vele coördinatoren die elkaar soms voor de voeten liepen, terwijl dit in de praktijk niet perse tot een integratie of reële afstemming van de dienstverlening leidde. Een interessante reactie van het Netwerk tegen Armoede op het vorige decreet was dat Opvoedingsondersteuning niet dient gezien te worden als een apart sector, maar eerder als een functie die door bestaande voorzieningen, waaronder het OCMW en andere, kan opgenomen worden. Het huidige Decreet inzake Preventieve Gezinsondersteuning (verder het Decreet PreGo) integreert sommige bestaande vormen van opvoedingsondersteuning en de preventieve medische consulten, erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin in de Huizen van het Kind. De concrete manier waarop dit gebeurt, wordt geregeld via Besluiten van de Vlaamse regering en Ministeriële besluiten. Het ontwerp van besluit Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreet van 20 november 2013 houdende de organisatie van preventieve gezinsondersteuning is het onderwepr van onze analyse. We vullen data an met eerste ontwerpen van Ministeriële Besluiten. Die analyse is voor een deel gebaseerd op een grootschalig onderzoek dat we uitvoerden bij gebruikers van deze diensten, met name bij een representatieve steekproef van jonge ouders, waarvan 199 interviews met allochtone en kansarme ouders1. Verder steunen we ons voor deze analyse op projecten van het Expertisecentrum VBJK met de Spel- en Ontmoetingsfunctie2 en op eigen onderzoek over sociale steun3, evenals op voorlopig ongepubliceerde bevindingen van VBJK inzake begeleiding van opstartende Huizen van het Kind. Daarnaast funderen we onze bedenkingen, waar mogelijk, ook op internationale literatuur. Tot slot is dit advies mede mogelijk gemaakt door de expertise die opgebouwd wordt in het VLAS (Vlaams Steunpunt Armoede) en die een weerslag vindt in verschillende gepubliceerde dossier (zie 1 Vandenbroeck, M.; Bouverne- De Bie, M.; Bradt, L. & Crampe, S. (2011). Onderzoek naar de noden en preferenties inzake preventieve zorg bij gezinnen met jonge kinderen. Gent - Brussel: UGent Kind en Gezin. 2 Vervaet, V.; Hulpia, H. & Geens, N. (2013). Toegankelijkheid van ontmoetingsplaatsen voor kinderen en ouders. Gent Brussel: VBJK Koning Boudewijnstichting. 3 Geens, N. & Vandenbroeck, M. (2013). Early childhood education and care as a space for social support in urban contexts of diversity. European Early Childhood Education Research Journal, 21(3) Geens, N. & Vandenbroek, M. (2013) The (ab)sense of a concept of social support in parenting research: a social work perspective. Child & Family Social Work

4 2. Progressief universalisme Eén van de belangrijke funderende principes van het decreet en de uitvoeringsbesluiten is het progressief universalisme (ook wel proportioneel universalisme genoemd). De Studio Kinderarmoede die in 2012 op initiatief van Minister Lieten een aantal internationale experts samen bracht, adviseerde om dit principe te hanteren in alle voorzieningen die zich onder meer tot (kans)arme gezinnen richten. Het principe van progressief universalisme wil immers een aloude spanning tussen doelgroepspecifieke en universalistische voorzieningen oplossen (Mitchell, Harding & Gruen, 1994; Doherty, 2007; Pintelon, 2010). We gaan er hieronder dieper op in omdat dit principe de kern uitmaakt van ons advies. We baseren ons daarvoor zowel op het rapport van de Studio als op een VLAS-dossier 4. Aanhangers van selectieve overheidsbestedingen voor mensen uit kansengroepen verdedigen hun standpunt onder meer door te wijzen op de contraproductieve mattheüseffecten (Deleeck, 1993) die gepaard kunnen gaan met een universalistisch beleid. Het is namelijk vastgesteld dat algemene sociale voorzieningen een disproportioneel gebruik kennen van mensen met hogere inkomens (Vandenbroeck, D Hoore, & Van Nuffel, 2003; Van Lancker & Ghysels, 2011), wat de patronen van sociale ongelijkheid in de samenleving voort bestendigt (Bouverne-De Bie, 2007). Door de beperkte overheidsbudgetten uitdrukkelijk naar de meest behoeftigen te kanaliseren wordt gesteld dit fenomeen te kunnen doorbreken en op een meer effectieve en efficiënte manier te werken aan de remediëring van armoede, ongelijkheid en sociale uitsluiting (Frazer, Marlier & Nicaise, 2010): By avoiding expending precious resources on those not at risk of poverty (often called leakage ), target programs free up additional resources that can be channeled into ensuring the basic security of low-income households. (Brady & Burroway, 2012, p. 721) Illustratief voor deze aanpak in Vlaanderen zijn de Inloopteams, erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin die hun opvoedingsondersteunend aanbod concentreren op kansarme gezinnen (Kind & Gezin, 2007). De werkelijke efficiëntie van dergelijke doelgroepspecifieke projecten wordt echter in vraag gesteld door adepten van universalistische interventies (Korpi & Palme, 1998) die bepleiten dat sociale voorzieningen beschikbaar en toegankelijk moeten zijn voor de hele bevolking (Bouverne- De Bie, 2007). In hun argumentatie baseren ze zich onder andere op de aanwijzing dat selectieve beleidsinvesteringen, door hun verminderde gerichtheid op de hogere inkomenscategorieën, het breder maatschappelijk draagvlak voor sociale beschermingsmaatregelen doen verslappen en op die manier de bedoelde herverdeling in het gedrang kunnen brengen (Pintelon,2010). Deze paradox of redistribution (Korpi & Palme, 1998) ondersteunt de opvatting dat universalistische initiatieven, die een grotere politieke populariteit genieten, op termijn meer verdienstelijk zijn in de strijd tegen armoede (Barnett, 2010; Brady & Burroway, 2012): If we attempt to fight ( ) poverty through target-efficient benefits concentrated on the poor, we may win some battles, but we will probably lose the war. (Korpi & Palme, 1998, p. 683) Geargumenteerd wordt dat het bredere maatschappelijk draagvlak voor een universeel beleid ook het debat stimuleert over de kwaliteit van de dienstverlening, want too often, services for the poor have meant poor services (Unicef, 2008, p. 19). Bovendien bestaat de indicatie dat doelgroepspecifieke of residuele voorzieningen stigmatiserend werken en daardoor niet een insluiting in de vigerende samenlevingsorde, maar omgekeerd een verdere uitsluiting genereren 4 Schiettecat, T.; Vandenbroeck, M. & Roets, G. (2012). Een inventaris van voorschoolse voorzieningen voor gezinnen met kinderen tussen en 3 jaar. Antwerpen: Vlaams Armoedesteunpunt. 4

5 (Barnett, 2010). Met een algemeen preventief in plaats van een selectief aanbod, zo wordt geredeneerd, kan ook dit patroon doorbroken worden. De opvoedingswinkels, die naar aanleiding van het Decreet Opvoedingsondersteuning (2007) voor de centrumsteden gesubsidieerd worden door de Vlaamse Overheid, zijn in hun formele gerichtheid op alle ouders met opvoedingsvragen (Dehaene et al., 2007) evenals de preventieve gezinsondersteuning van Kind en Gezin - exemplarisch voor een dergelijk universalistisch beleid. In aanbevelingen voor de uitbouw van het Vlaams armoedebeleid, zoals we die terugvinden in het verslag van de Studio Kinderarmoede (2011), valt de belangstelling op voor het meer genuanceerde principe van progressief universalisme. Gebaseerd op het bovenstaande debat wordt hiermee het belang geaccentueerd van een algemeen beschikbaar en kwaliteitsvol aanbod met een bijzondere aandacht voor de ondersteuningsnoden van kansengroepen binnen het universele aanbod (Lloyd, 2008; Eeman & Nicaise, 2011). Ook de OESO pleit voor structurele voorzieningen van kwaliteitsvolle early childhood care and education, waarbinnen specifieke programmas voor specifieke doelgroepen een plaats kunnen krijgen, eerder dan voor doelgroepgerichte voorzieningen (OECD, 206). 3. De koppeling van opvoedingsondersteuning en preventieve consulten De koppeling van opvoedingsondersteuning en preventieve consulten in de Huizen van het Kind is een operationele manier waarop de regelgever het principe van progressief universalisme vorm wil geven. Uit ons onderzoek blijkt ook dat de preventieve consulten, erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin een zeer breed bereik hebben, een groot maatschappelijk draagvlak hebben en niet gezien worden als stigmatiserend (zoals een respondent het verwoordt: je gaat naar Kind en Gezin omdat je een kind hebt, niet omdat je een probleem hebt). Dat betekent dat deze koppeling inderdaad het potentieel kan hebben om opvoedingsondersteuning te deproblematiseren en toegankelijker te maken voor alle lagen van de bevolking, inclusief gezinnen in (kans)armoede. Uit een bevraging van de gebruikers van de raadpleging (Vandenbroeck et al, 2011), evenals uit de bevraging van gebruikers van ontmoetingsplaatsen ( Vervaet et al., 2013) blijkt evenwel dat dit niet zonder slag of stoot als een automatisch effect van deze koppeling mag verwacht worden. Ouders hebben hoge verwachtingen van het personeel van de raadpleging. Iedereen is het er over eens dat van hen een technische deskundigheid verwacht wordt. Maar heel wat ouders hebben ook hoge relationele verwachtingen. Ze verwachten wederzijds vertrouwen, continuïteit, empathie, Dat is vaak (doch niet altijd) gerelateerd aan een kleiner sociaal netwerk waar je als ouder op terug kan vallen. Bovendien zijn de verwachtingen van ouders op dat vlak erg divers: waar voor de ene ouder de efficiëntie van de dienstverlening primeert, is voor de andere het tijd hebben voor sociaal contact een belangrijke reden om naar het consult te komen. Het is evenwel niét zo dat (kans)arme ouders meer relationele verwachtingen hebben dan (kans)rijkere ouders. De grote verschillen tussen verwachtingen zijn eerder door individuele dan door demografische kernmerken (zoals sociaal-economische status, culturele achtergrond etc) bepaald. Kortom, het zal essentieel zijn dat het personeel intensief ondersteund wordt om met die diversiteit om te gaan en om hun relationele vaardigheden aan te scherpen. Dat blijkt ook uit de kwalitatieve bevraging die we deden én uit de bevraging van gebruikers van de ontmoetingsplaatsen. Meermaals geven ouders aan dat ze op té gestandaardiseerde manieren te woord gestaan worden en voornamelijk kansarme ouders lopen het risico daardoor afgeschrikt te worden of een 5

6 wantrouwen naar de dienstverlening te ontwikkelen. Van de vrijwilligers wordt geregeld gezegd dat ze zich neerbuigend uitlaten over (kans)arme ouders. Samengevat moeten we zeggen dat de essentie van de manier waarop de Huizen van het Kind worden uitgebouwd en waarbij de raadpleging een essentiële toegangsdeur zal zijn, unieke kansen inhoudt om het progressief universalisme in Vlaanderen vorm te geven. Tegelijk merken we op dat dit enkel kan werken als er geïnvesteerd wordt in begeleiding en ondersteuning van het (para-) medisch personeel en de vrijwilligers die de raadpleging omringen en waar maken. Indien die ondersteuning van professionals en selectie van vrijwilligers niet deskundig gebeurt, dan loopt men het risico dat net (kans)arme ouders zich van het geheel van de dienstverlening uitgesloten zullen voelen of er geen gebruik meer van wensen te maken. 4. De aanbodsvormen De manier waarop het besluit van de Vlaamse regering het principe van progressief universalisme verder vorm geeft, is door een aantal algemene (universele) en meer doelgroepgerichte (selectieve) aanbodsvormen te specifiëren, die minimaal in de Huizen van het Kind een plaats krijgen. Het gaat om volgende aanbodsvormen die in het Besluit van de Vlaamse regering worden benoemd en in respectieve Ministeriële besluiten verder worden geconcretiseerd: Universele aanbodsvormen voor alle (aanstaande) gezinnen Een laagdrempelig aanbod aan opvoedingsondersteuning (art 37) Een laagdrempelig aanbod aan spel- en ontmoeting (art 39) Een laagdrempelig aanbod aan preventieve consulten Selectieve aanbodsvormen voor maatschappelijk kwetsbare gezinnen Een laagdrempelig ambulant aanbod aan preventieve gezinsondersteuning (art 41) Een laagdrempelig mobiel aanbod preventieve gezinsondersteuning (art 43): dit slaat op projecten van bezoeken aan huis door omkaderde vrijwilligers Een laagdrempelig aanbod preventieve gezinsondersteuning, gericht op het versterken van onderwijskansen (art 45) dit slaat de facto onder meer op het programma Opstapje Het is vreemd dat in de geest van progressief universalisme de regelgever doelgroepen afbakent en die aan onderscheiden methodische modules koppelt. Er is bij ons weten geen empirisch onderzoek dat legitimeert dat kansarme ouders andere methodieken zouden nodig hebben, die kansrijke ouders niet zouden nodig hebben. Ook Kristien Nijs stelt bijvoorbeeld in haar doctoraatsonderzoek naar de moedergroepen in de Keerkring vast dat groepsbijeenkomsten (zoals die nu door de Inloopteams worden georganiseerd) erg nuttig zijn voor een deel van de doelgroep, maar dat men niet kan besluiten dat deze methodiek goed is voor dé doelgroep. Er zijn gegronde redenen om aan te nemen dat (kans)arme gezinnen specifieke noden en behoeften hebben, er zijn ook redenen om aan te nemen dat in de geest van progressief universalisme, extra inspanningen van het Huis van het Kind nodig zijn om kansengroepen te bereiken, inclusief outreachend werken. Maar er is geen enkele reden om aan te nemen dat hiervoor aparte methodieken in de regelgeving afgebakend moeten worden, en er is al zeker geen evidentie dat het precies deze methodieken moeten zijn die door de wetgever worden vastgelegd als het minimale en te subsidiëren aanbod. Mocht het al de bedoeling zijn om enkel de overgang van het bestaande naar het nieuwe te garanderen dan lijkt het best om dit in tijdelijke en uitdovende overgangsmaatregelen te doen. Er is immers bijzonder weinig onderzoek over de effecten van de doelgroepgerichte methodieken die de regelgeving vastlegt. Wat de groepsbijeenkomsten betreft, is er het eerder genoemde onderzoek van Kristien Nijs dat positieve effecten vaststelt voor de deelnemende moeders en tegelijk stelt dat niet kan 6

7 aangenomen worden dat alle kansarme moeders hier baat bij hebben. Wat andere moedergroepen betreft (vb de Ouder en Kind groepen met Turkse moeders in Brussel en Gent) is er Turkse onderzoek dat positieve effecten vaststelt (Beckman & Koçak, 2010), maar die effecten werden niet in Gent waargenomen (Ottoy, 2004). Wel werden er voor sommige moeders emanciperende effecten gevonden (die niets met opvoeding te maken hebben) maar ook onbedoelde contraproductieve effecten, zoals het individualiseren van een schuldgevoel ten aanzien van de school. Wat opvoedingsondersteunende programma s als Opstapje betreft, zijn de resultaten van effectonderzoeken (onder meer in Nederland) niet echt bemoedigend (Driessen, 2004) en in Vlaanderen beperkt tot een zeer licht effect op een test bij een zeer beperkte proefgroep. Wat de huisbezoeken door omkaderde vrijwilligers betreft, is ons geen empirisch materiaal bekend. Het punt dat we hier willen maken is niet dat de regelgever enkel evidence-based methodieken zou mogen subsidiëren. Dat zou nefast zijn 5. Wel willen we er op wijzen dat er geen reden is om te legitimeren waarom deze methodieken in de regelgeving vastgelegd worden en geen andere. Net zoals er geen reden is om aan te nemen dat net deze methodieken het beste antwoord zouden zijn op de specifieke noden en behoeften van kansengroepen en niet van andere groepen. De integratie van verschillende bestaande diensten in de Huizen van het Kind is een belangrijk pluspunt, omdat het toelaat het progressief universalisme waar te maken. De manier waarop dit in het BVR wordt uitgeerkt gaat echter onvoldende ver in die integratiegedachte. Het onderscheiden van afzonderlijke aanbodsvormen voor iedereen versus aanbodsvormen voor kansarme gezinnen strookt immers niet met de geest van het progressief universalisme. Het riskeert daarmee de nadelen van doelgroep-specifieke aanbodsvormen in de Huizen van het Kind te importeren: labellen en stigmatiseren van de gebruikers; ondermijnen van het maatschappelijk draagvlak, inboeten op kwaliteit, (zie hierboven). Bovendien lijkt men zo de aanbodsvormen ook te bevriezen, wat de dynamiek van de Huizen van het Kind en de mogelijkheden om de aanbodsvormen aan te passen aan lokale noden en aan het voortschrijdend inzicht hypothekeert. Het lijkt ons veel beter om wél regelgevend vast te leggen welke doelgroepen men moet bereiken (en de Huizen van het Kind daar ook op af te rekenen), dan vast te leggen hoé men dit moet doen. 5 Het is hier niet de plaats om het debat te voeren over waarom dit nefast zou zijn. We verwijzen naar: Vandenbroeck, M.; Roets, G. & Roose, R. (2012). Why the evidence-based paradigm in early childhood education and care is anything but evident. European Early Childhood Education Research Journal, 20(4) Overigens blijkt telkens weer na een zekere tijd dat in een context van koppeling van middelen aan bewezen effectiviteit het wetenschappelijke onderzoek methodologisch en / of ethisch niet steeds koosjer is. Zie bijvoorbeeld Wilson, P.; Rush, R.; Hussey, S. et al. (2012). How evidence-based is an evidence-based parenting program? A PRISMA systematic review and meta-analysis of Triple P. BMC Medicine, 10(130). Of Coyne, J.C. & Kwakkenbos, L. (2013). Triple P-Positive Parenting programs: the folly of basing social policy on underpowered flawed studies. BMC Medicine, 11(11) 7

8 5. Inzetten op sociale steun en sociale cohesie Het is een bijzondere verdienste van het Decreet PreGo en het BVR dat men mede inzet op sociale steun. Onderzoek toont dat sociale steun één van de meest universeel erkende vormen van opvoedingsondersteuning is én dat die vorm kan krijgen over culturele en socio-economische grenzen heen. Het is bovendien één van de weinige vormen van opvoedingsondersteuning die zowel bonding (relaties met gelijkgestemden) als bridging (wat tot het verhogen van het cultureel kapitaal kan leiden) kan bewerkstelligen (Geens & Vandenbroeck, 2013). In de afgelopen decennia hebben meerdere landen en regio s in en buiten Europa initiatieven genomen om voorzieningen op te richten of te ondersteunen die deze sociale steun vorm geven 6. De bijzondere aandacht voor de spel- en ontmoetingsfunctie in de uitvoeringsbesluiten is een zinvolle concretisering van dit principe. Eerdere observaties (Van de Walle, 2009) gaven ook aan dat er een potentieel inzake sociale steun zit in relatie tot de consultatiebureaus en met name de wachtzaal ervan. Lopende experimenten leren echter ook dat dit niet vanzelfsprekend is. Er zijn een aantal problemen die dwingend moeten aangepakt worden, omdat de spel- en ontmoetingsfunctie ook daadwerkelijk vorm kan krijgen én uitnodigend is voor kansengroepen, zowel als voor andere gebruikers in de Huizen van het Kind. Er is immers een spanning tussen de focus op medische preventie van het consult en de spel- en ontmoetingsfunctie. Terwijl de eerste erg op hygiëne is gericht, is voor de tweede een gezellige, haast huiselijke sfeer essentieel. Dat leidt in de praktijk tot conflicten: voor de eerste dient bijvoorbeeld alle materiaal netjes, ordelijk en afwasbaar te zijn, (en is een stoffen zetel dus uit den boze), voor het tweede zijn de autonomie van de gebruiker, het vrije rondlopen en de knusse inrichting dan weer onontbeerlijk. Een tweede uitdaging gaat over de relationele vaardigheden, die we eerder bespraken en die onmisbaar zijn om de spel- en ontmoetingsfunctie mogelijk te maken, zeker ten aanzien van (kans)arme gezinnen. Het is zonder twijfel één van de sterke punten van het decreet en de uitvoeringsbesluiten om in te zetten op de spel- en ontmoetingsfunctie als een universeel aanbod. Zonder extra inspanningen inzake inrichting en zonder bijkomende ondersteuning van het personeel in hun rol van gastheer / gastvrouw en van facilitator van de ontmoeting, is het echter niet aannemelijk dat dit ook effectief zal zijn. 6. De selectieve vermelding van individuele programma s en voorzieningen Hoewel de definitieve tekst van de Ministeriële besluiten nog niet beschikbaar is, willen we hier toch een opmerking maken over de draft versies die we ter beschikking hadden. Het is namelijk vreemd dat sommige initiatieven nominatim worden vermeld, zonder dat hier een legitimering voor te vinden is. Wij geven hier één voorbeeld, maar dit kan mutatis mutandis ook op andere 6 Voor Frankrijk, Italië en Japan, zie Hoshi-Watanabe, Musatti, Rayna & Vandenbroeck, 2013; voor Engeland en Australië, zie Needham, 2009 en Dadich,

9 aanbodsvormen worden toegepast, waar de indruk gewekt wordt dat één of enkele initiatieven een voorkeursbehandeling krijgen. De regelgever gaat er van uit dat de spel- en ontmoetingsfunctie een essentieel onderdeel is van de Huizen van het Kind (we werken dit verder uit in het volgende punt van onze analyse, zie hier onder). Op die manier wordt de ervaring van heel wat projecten inzake ontmoetingsplaatsen voor ouders en kinderen gebruikt. Het is daarom vreemd dat één van deze initiatieven (De Speelbrug) met name genoemd en voor subsidiering (h)erkend wordt. Er is geen reden om aan te nemen dat deze ene voorziening kwalitatief of kwantitatief beter zou zijn dan de anderen. Uit recent onderzoek (Geens & Vandenbroeck, 2013; Vervaet et al, 2013) blijkt dat meerdere van deze voorzieningen er in slagen om kansrijke én kansarme gezinnen tegelijk te bereiken en interactie tussen deze gezinnen (en dus sociale cohesie) te bevorderen. Indien de bedoeling zou zijn om initiatieven die vandaag projectmatig gesubsidieerd worden via het Ministeriële besluit structureel te betoelagen en initiatieven die vandaag door lokale besturen tijdelijk gefinancierd wordt niet, dan kunnen daar op zijn minst vragen bij gesteld worden. Wat de ontmoetingsplaatsen betreft, kan op basis van bestaande analyses niet aangetoond worden dat de vermelde ontmoetingsplaats een beter bereik naar lansengroepen zou hebben dan de niet vermelde. Het voorstellen van bepaalde aanbodsvormen op maat van bestaande voorzieningen of projecten en/of ze bij name noemen, zonder legitimering naar kansengroepen of naar de algemene bevolking, kan een vermoeden van willekeur of favoritisme opwekken dat het draagvlak voor de positieve aspecten van het decreet zou kunnen ondermijnen. 7. En verder De uitvoeringsbesluiten gaan terecht uit van het belang van samenwerking en de integratie van bestaande diensten. Ze benoemen ook welke diensten minimaal op de Huizen van het Kind betrokken dienen te zijn. Verder wordt het lokale vrije initiatief alle ruimte gelaten, maar worden de lokale besturen gevraagd om een rol als organisator op te nemen, als lokale initiatieven dit niet doen. De vraag rijst daarbij wat er zal gebeuren op plaatsen waar nu amper een aanbod is. Zijn er geen extra middelen nodig om lokale besturen aan te zetten initiatieven te ontplooien in steden of gemeenten waar een belangrijke groep (kans)armen woont, maar waar amper aanbod is? Het lijkt ons belangrijk dat de Huizen van het Kind ook systematisch en op uniforme manieren rapporteren over hun bereik, zodat ook het bereik van specifieke doelgroepen door het beleid kan gemonitord worden. De huidige ervaringen met de Opvoedingswinkels leert dat als men dat niet uniformiseert, men erg diverse en daardoor onbruikbare registraties krijgt. De afspraken tot gegevensdeling tussen de verschillende partners van de Huizen van het Kind dienen bovendien bijzonder omzichtig te gebeuren. Het is onze ervaring dat met name naar kansarme gezinnen de rapportering vaak feitelijke rapportering vermengd met waarde-oordelen over ouders. Dit is een wellicht onvermijdelijk aspect van het menselijk handelen. Wanneer deze informatie door meerdere partners gedeeld wordt, dan bestaat het gevaar dat gezinnen door alle hupverleners gestigmatiseerd worden en nergens nog met een blanco blad kunnen starten. Dat sluit niet uit dat een uniforme registratie van het bereik best verplicht wordt om monitoring door het beleid mogelijk te maken. 9

10 Verder is het ons erg onduidelijk waarom hier vermeld wordt dat de middelen van het armoededecreet voor de Huizen van het Kind kunnen gebruikt worden. De middelen van het armoededecreet moeten uiteraard gebruikt worden om gezinnen in armoede te bereiken. En dat is ook het geval voor (een deel van) de middelen van dit decreet. Armoede is evenwel een hardnekkig en complex fenomeen met vele aspect van uitsluiting én met ook heel wat aspecten van materiële deprivatie. Het reduceren van armoede tot een probleem dat via preventieve gezinsondersteuning dient aangepakt te worden is (hoe belangrijk dat laatste ook is) niet juist en kan net contraproductief zijn. Het is daarom geen goed idee om te suggereren dat de middelen van het armoedecreet geheel of prioritair moeten ingezet worden voor preventieve gezinsondersteuning. 10