Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden. drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke

Transcriptie

1 Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke 1

2 Puberteit/ adolescentie Periode van grote verandering: na de relatief rustige lagere schooltijd, komt het lijf, het brein en daarmee de jongere in een stroomversnelling terecht - de periode van Sturm und Drang Himmelhoch Jauchzend zum Tode betrübt Film 2

3 Wat is specifiek bij de puberteit/adolescentie? Door verschillend tempo in rijping hersenonderdelen: Keuzes zijn vaak impulsiever en gericht op korte termijn beloningen Lange termijn gerichtheid pas vanaf 20ste tot 25ste jaar Explorerend gedrag drang om risico s te nemen 3

4 Wat is specifiek bij de puberteit/adolescentie? Door verschillend tempo in rijping hersenonderdelen: Emotiesystemen in de hersenen zijn tijdens de adolescentie extra gevoelig Gebruik prefrontale cortex (ordening en planning) hangt sterk af van motivatie Motivatie wordt beïnvloed door sociale en affectieve processen (gevoelsleven) in adolescent zelf tezamen met omgeving 4

5 Twee cases Openheid en privacy: casus De geadopteerde heeft een blijvende besmettelijke infectie, zoals HIV of Hepatitis B Biologische ouders van de geadopteerde hebben zich crimineel gedragen (geweld, moord, gevangenis) 5

6 Besmettelijke ziektes Wat zijn formele adviezen Hygienische en SOA adviezen Niet verplicht tot melding aandoening Wettelijk mogen derden niet doorvertellen Vertellen: Goed bedenken aan wie: kan niet meer teruggenomen worden: Stigma Selecte groep, ter voorkoming van sociale uitsluiting en geef ook goede informatie mee HIV: Ziekenhuizen raden aan om niet verder te vertellen. Ook aan vriendje pas na een tijd relatie. Zie ook de folder HIV-vereniging Positief geadopteerd. 6

7 Recent over adoptie en criminaliteit (Hjalmarsson 2013) Er is een genetisch verband tussen criminaliteit biologische ouder en kind, mn bij zonen Factoren na geboorte zijn belangrijker dan factoren voor geboorte Adoptie heeft een belangrijk effect, met name de adoptiemoeder doet ertoe Bij adoptieouders met hogere opleiding minder kans op crimineel gedrag Hjalmarsson, R The origins of intergenerational associations in crime: Lessons from Swedish adoption data. Labour economics 20 pg:

8 Hoe om gaan met een belaste achtergrond, openheid, privacy en een puberbrein Voor puber, maar ook voor adoptieouders. Op welke terreinen geeft de belaste achtergrond de puber een extra uitdaging? 8

9 Overwegingen vertellen voor de puber Dit levert het op NU (korte termijn winst/positief effect) Dit kost het NU (korte termijn verlies/negatief effect) Ik heb hiervoor nodig: Ik heb hiervoor nodig: Dit levert het op LATER (lange termijn winst/positief effect) Dit kost het LATER (lange termijn verlies/negatief effect) Ik heb hiervoor nodig: Ik heb hiervoor nodig: 9

10 Ouders: Opvoedingstaken - algemeen Toekennen autonomie op alle vlakken Ondersteuning op school en op relationeel vlak ruimte voor nieuwe ervaringen: niet beoordelen, maar mee-veren (empathie ipv evaluatie) leeftijdsadequate grenzen stellen ruimte voor experiment, maar veilige basis blijven Verantwoordelijkheden overdragen Keuzes accepteren Meer symmetrische relatie met jongere 10

11 Ontwikkeling en geheim... voor de adoptieouder trauma/nare info kan alleen verwerkt worden als het niet TABOE is maar voor de buitenwereld hebben we hier wel te maken met taboes. kies voor een binnen en buitenverhaal help de adolescent te begrenzen wees eerlijk over je eigen gevoelens tav het gebeurde groeiverhaal zonder geheim! 11

12 Wat kan spelen? Schuld Schaamte Boosheid Angst voor sociale uitsluiting Angst voor genetische overdracht Angst voor medische effecten Roots 12

13 Besmettelijke ziektes zoals HIV: Wat is specifiek bij de geadopteerde? Zichtbaarheid Waarom ben jij voor adoptie afgestaan? Nog een etiket Schaamte en boosheid om achtergrond Geen bescherming nodig tegen stigma huidige gezin Beleid adoptie ouders rond geheimhouding 13

14 Wat getallen bij HIV algemeen 40% heeft het verteld aan alle familieleden Ca 15% heeft het aan geen van de familieleden verteld 33% heeft het verteld aan alle vrienden 10% heeft het aan geen van de vrienden verteld 50% heeft het aan niemand op het werk verteld 14

15 HIV, adoptie en puberteit voor de puber Wil ik leven met een geheim: noodzaak van geheimen delen met leeftijdsgenoten Hoe kan ik leven met een geheim, kan ik dit voor me houden? Korte en lange termijn effecten, relaties, faceboek en banen Ik krijg een vriendje, vertel ik? Ik wil de medicatie niet risico s voor mij en anderen? Ik moet toch mijn medicatie innemen wat vertel ik anderen die dit zien? Angst medische complicaties Een extra identiteit Hoe bij een rootsreis: grote kans op overleden familie, confrontatie met aids 15

16 Wat moeten ouders extra in huis hebben bij een adoptiekind met HIV (naar Randall 2009) (i) adoptie ouder moeten begrijpen wat de aandoening inhoudt en om kunnen gaan met eventueel toch ziek worden (ii) Extra uithoudingsvermogen (iii) Omgaan met onzekerheden (iv) waakzaamheid (v) Kunnen helpen met het levensverhaal zodat het kind een identiteit kan ontwikkelen (vii) Kunnen samenwerken met hulpverlening (ix) Eigen toekomstig ouderschap 16

17 Wat kan extra spelen bij een puber met een criminele biologische ouder? Boosheid Schaamte Schuld Trauma Angst voor genetische component van asociaal gedrag Wel of niet vertellen: makkelijker om prive te houden, maar is het een verhaal dat je voor jezelf makkelijk draagt? Rootsreizen en contact, eventueel gevaar 17

18 Wat moeten ouders extra in huis hebben bij een adoptiekind blootgesteld aan criminaliteit en geweld (naar Randall 2009) Omgaan met trauma s Energie en uithoudingsvermogen Gedrag kunnen duiden in het licht van de geschiedenis van de kinderen Kunnen helpen met het omgaan van gevoelens van het kind Helpen met een levensverhaal voor het ontwikkelen van de identiteit van het kind en een gevoel van eigenwaarde Bereidheid hulpverlening te zoeken Om kunnen gaan met onzekerheid rond gevaar Begeleiden eigen toekomstig ouderschap van kind Randall J Towards a better understanding of the needs of children currently adopted from care: An analysis of placements Adoption & Fostering Journal 33:1. pag