Voorwoord onderzoeksverslag

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Voorwoord onderzoeksverslag Programma Vraagstukken van Vermogensrecht 5 Deelprogramma Rechtshandeling en overeenkomst 9 Deelprogramma Aansprakelijkheid 21 Deelprogramma Goederenrecht 27 Programma Geschillenbeslechting 29 Deelprogramma Geschillenbeslechting algemeen 31 Deelprogramma Rechtspleging nationaal 43 Deelprogramma Rechtspleging internationaal 47 Deelprogramma ADR (niet-overheidsrechtspleging) 49 Programma Global Governance 51 Deelprogramma Volkenrecht en internationale organisaties 53 Deelprogramma Mensenrechten 59 Deelprogramma Internationaal strafrecht 65 Deelprogramma Samenwerking tussen staten 67 Deelprogramma De rol van de rechter 69 Deelprogramma Marktwerking 71 Programma Sociale Cohesie en de rol van het recht 81 Deelprogramma Sociale cohesie en multiculturaliteit 83 Deelprogramma Informatie en Communicatie Technologie (ICT) en recht 93 Deelprogramma Sociale cohesie en sociaal-economische verhoudingen 107 Programma Fiscaal Ondernemerschap 115 Programma Maatschappelijke Veiligheid 135 De niet-programmagebonden publicaties 143 Overzicht boeken verschenen in de facultaire Meijers-reeks 163

2 2

3 Voorwoord onderzoeksverslag 2002 Voor u ligt het onderzoeksverslag 2002 van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Het verslag bevat behalve de wetenschappelijke publicaties en de vakpublicaties ook een overzicht van de talrijke lezingen, de gegeven interviews, functies in de juridische sfeer en wat al niet meer. Overigens zal dit jaarverslag voor de laatste maal zo breed van opzet zijn. Het komende verslag over 2003 zal zich onder meer vanwege de leesbaarheid beperken tot alleen de publicaties. De faculteit hanteert sinds enige tijd strengere normen voor wat wetenschappelijke- en wat vakpublicaties zijn. Als gevolg daarvan vond over de afgelopen jaren een zekere verschuiving plaats van wetenschappelijke- naar vakpublicaties. Dat verklaart onder meer het afgenomen aantal wetenschappelijke publicaties. Ook het aantal dissertaties is afgenomen. Dit wordt weer verklaard door de omstandigheid dat de faculteit in de jaren 1995/1996/1997 nauwelijks aio s heeft aangesteld, in afwachting van de oprichting van het E.M. Meijers Instituut. Zie daarover uitvoeriger de website van het Instituut Enkele cijfers: het aantal promoties in 2002 bedroeg 14, tegen 8 in het jaar daarvóór. Er waren in wetenschappelijke publicaties en 480 vakpublicaties (in resp. 440). Het verslag is op twee manieren te lezen: men kan kennisnemen van de publicaties en overige activiteiten die binnen de facultaire onderzoeksprogramma's hebben plaatsgevonden met daarbij de programmabeschrijvingen. Daarnaast zijn de resultaten ingedeeld naar departementen en afdelingen waar het onderzoek heeft plaatsgevonden maar dan zónder verdere programmatische beschrijving. Binnen het facultaire onderzoeksinstituut, het E.M. Meijers Instituut, hebben de volgende programma's vorm gekregen :. Vraagstukken van vermogensrecht,. Geschillenbeslechting,. Global Governance,. Sociale cohesie en de rol van het recht,. (Fiscaal) ondernemerschap, en het programma. Maatschappelijke veiligheid, in het kader van de gelijknamige onderzoekschool. Elk van de programma's heeft een of meer coördinatoren. De keuze van de programma's vloeide voort uit een brede consultatie van de facultaire gemeenschap. Het komende verslagjaar 2003 zal in het teken staan van een herijking van de programma s. In dat (komende) verslag zal ook rekenschap worden afgelegd van de bevindingen van de landelijke onderzoeksvisitatie rechtsgeleerdheid. Het aantal publicaties van meer dan één auteur neemt toe. Dat is in lijn met wat in andere wetenschappelijke disciplines gebeurt. Soms gaat het om auteurs van verschillende universiteiten. Om de herkenbaarheid te vergroten heeft de redactie van dit jaarverslag in die gevallen de Leidse auteur voorop geplaatst, ook als de eigenlijke publicatie een andere volgorde aanhield. Men passe dus op met verwijzingen vanuit dit verslag. Enkele belangrijke ontwikkelingen die het onderzoeksbeleid raken, zijn hier nog kort te vermelden. De faculteit maakt, op bedrijfseconomische gronden, een ingrijpende en in sommige gevallen pijnlijke reorganisatie door. Vele afdelingen hebben vanwege die reorganisatie de afgelopen periode een onderformatie gekend. Evenals vorig jaar betuigen het faculteitsbestuur en het 3

4 bestuur van het Meijers Instituut respect aan alle medewerkers die, gegeven de vele extra uren die moesten worden besteed aan onderwijs en de begrijpelijke emoties waarmee een reorganisatie gepaard gaat, zich zo hebben ingezet voor het facultaire wetenschappelijk onderzoek. Een van de uitkomsten van de reorganisatie zal zijn de overgang van de meeste bestuurskundigen en politicologen naar de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Hun publicaties uit 2002 zijn evenwel nog in dit jaarverslag opgenomen. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor publicaties uit wetenschapsgebieden die na de reorganisatie worden beëindigd. Een belangrijke ontwikkeling in de reorganisatie is geweest de overgang van het aio-systeem naar een systeem van PhD-fellows. Deze laatsten geven meer onderwijs dan aio's, maar daar staat tegenover dat zij een aanstelling voor zes jaren (drie maal twee jaren) krijgen, in plaats van voor vier jaren. Het afgelopen jaar is opnieuw veel aandacht besteed aan een adequate opleiding van de promovendi. De verwachting is dat er de komende jaren velen zullen promoveren. Naar verwachting zal het aantal promoties, na een stijging in de jaren 2003 en 2004, stabiliseren rond 15 per jaar. Op het terrein van het wetenschappelijk onderzoek gebeurt meer dan men in dit verslag terugvindt. De faculteit is in de afgelopen jaren steeds succesvoller in het verwerven van tweedeen derdegeldstroom onderzoek en zowel het Meijers Instituut als de afdelingen en instituten zelf organiseren jaarlijks vele tientallen presentaties, lezingen, workshops en conferenties. Wie meer informatie wenst kan die vinden op de eerdergenoemde website of te rade gaan bij de verschillende afdelingen en instituten. Ten slotte spreekt het faculteitsbestuur zijn dankbaarheid uit jegens diegenen in de departementen en het E.M. Meijers Instituut, die bij het maken van dit onderzoeksverslag betrokken waren. Het faculteitsbestuur Leiden, juni

5 Programma Vraagstukken van Vermogensrecht Prof. mr. J.H. Nieuwenhuis programmacoördinator 5

6 6

7 Het programma Vraagstukken van Vermogensrecht Het onderzoeksprogramma 'Vraagstukken van Vermogensrecht' richt zich op de steeds belangrijker wordende internationale perspectieven van het Nederlandse vermogensrecht. In de drie deelprogramma's komen aan bod de thema's rechtshandeling en overeenkomst, aansprakelijkheid en goederenrecht. Het programma richt zich op de grote vraagstukken van deze tijd, en met name op de 'reikwijdte' van het recht. Fundamentele grondrechten en mensenrechten van nationaal-constitutionele of supranationale origine vormen een vruchtbaar toetsingskader voor rechtshandelingen en contracten. Zo rijst de vraag naar de horizontale werking van fundamentele grondrechten en mensenrechten en de vraag naar de mogelijkheid van bijzondere publiekrechtelijke posities ter zake van die grondrechten en mensenrechten. Belangrijk is voorts de vraag of, en zo ja in hoeverre, bij overeenkomst afstand kan worden gedaan van fundamentele grondrechten en mensenrechten. Essentiële leerstukken en rechtsfiguren, als contractvrijheid, lijken soms te kort te schieten in het licht van nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en vragen om een nieuwe overdenking. Dat geldt ook voor de rechtshandeling en de overeenkomst en dan juist in een confrontatie met ander recht dan het algemeen vermogensrecht waarin deze rechtsfiguren zijn ingebed. Binnen het deelprogramma aansprakelijkheid wordt fundamenteel onderzoek gedaan naar de functie en de omvang van het aansprakelijkheidsrecht ('claimcultuur'). Op het terrein van het (buitencontractuele) aansprakelijkheidsrecht moet de gangbare opvatting dat de vergeldende rechtvaardigheid het dominante richtsnoer behoort te zijn, steeds meer plaats maken voor overwegingen van distributieve signatuur. Welke consequenties hebben deze ontwikkelingen voor het aansprakelijkheidsrecht? In het deelprogramma goederenrecht, wordt soms geraakt aan de hierbovengenoemde thema's, met name dat van rechtshandeling en overeenkomst. Ook hier richten de onderzoekers zich op fundamentele vragen naar de reikwijdte van in dit geval het goederenrecht en de zakelijke rechten. Wat dient (nog) onder `goed' te worden verstaan en tot welke consequenties leidt dat bijvoorbeeld voor de wijze van overdracht? Hoever reikt, in letterlijke zin, het eigendomsrecht?; nieuwe technieken van efficiënt bouwen (ondertunneling, drijvend bouwen) roepen nieuwe juridische vragen op. Welke invloed heeft het EVRM (art. 1 Eerste Protocol) op ons burgerlijk recht? Op dit type vragen beoogt dit deelprogramma antwoorden te formuleren. (a) Missie De missie van het programma 'Vraagstukken van vermogensrecht' is gericht op het doen van fundamenteel onderzoek, mogelijk leidend tot een herijking van de traditionele begrippen van het vermogensrecht zoals: persoon (de steeds luider klinkende roep om erkenning van niet-monetaire persoonlijkheidsrechten), contractsvrijheid, eigendom (right to property; art. 1 Eerste Protocol EVRM), en schuld en risico als grondslagen voor aansprakelijkheid. Bovendien wordt het programma mede gekenmerkt door de doelstelling van grensoverschrijding zoals geformuleerd in de 'missie' van het E.M. Meijers Instituut. Zo wordt binnen de deelprogramma's samengewerkt door onderzoekers uit verschillende domeinen van het recht (burgerlijk recht en handelsrecht, staats- en bestuursrecht, strafrecht, rechtsgeschiedenis, mensenrechten, Europees recht, rechtseconomie, gezondheidsrecht enz.). In toenemende mate blijkt ook meer interdisciplinair onderzoek mogelijk te zijn, bijvoorbeeld met psychologen, economen en bestuurskundigen. Grensoverschrijdend onderzoek in de zin van rechtsvergelijkend onderzoek is al veel langer een kenmerk van het Leidse vermogensrechtelijke onderzoek. Juist dit type onderzoek vindt men ook nu weer in vele wetenschappelijke publicaties terug. Het rechtsvergelijkende onderzoek kan worden versterkt 1999door de samenwerking die de faculteit kent met (vooral) de Universiteit Gent, de Universiteit van Oxford en de Amerikaanse University of California Hastings. (b) Probleemstelling Er is, in dit omvangrijke programma, dat bovendien al vele jaren loopt en waarbinnen een groot aantal onderzoekers samenwerkt, niet gekozen voor één (meer beperkte) probleemstelling. Het 7

8 onderzoek richt zich in algemene zin op de reikwijdte van het privaatrecht, op de invloed van het internationale recht op het nationale vermogensrecht, op de invloed van mensenrechten op het vermogensrecht, op de vragen die nieuwe technieken aan juristen stellen (zoals ICT), en op de historische fundamenten van ook thans nog vitale begrippen als contractvrijheid, aansprakelijkheid en eigendom. (c) Methodiek en beoogde onderzoeksresultaten De methodiek is deels disciplinair, maar in toenemende mate (zie onder a) ook interdisciplinair, en wel aldus dat civilisten en commercialisten nauw samenwerken met beoefenaren van het Europese recht, het internationaal privaatrecht, rechten van de mens, metajuridica en de rechtsgeschiedenis. Steeds beter lukt het ook de samenwerking met niet-juridische disciplines van de grond te krijgen, zoals de rechtseconomie, de bestuurskunde, de rechtssociologie en de rechtspsychologie. 8

9 Deelprogramma Rechtshandeling en overeenkomst Fundamentele grondrechten en mensenrechten van nationale of supranationale origine vormen een vruchtbaar toetsingskader voor dit deelprogramma. Zo rijst de vraag naar de verhouding met de contractsvrijheid, onder meer in samenhang met de vraag naar de horizontale werking van fundamentele grondrechten en mensenrechten en de vraag naar de mogelijkheid van bijzondere publiekrechtelijke posities terzake van die grondrechten en mensenrechten. Wetenschappelijke publicaties Breedveld, C.G. (2002). De uitleg van de akte van levering bij de overdracht van een onroerende zaak. RM Themis, pp Cliteur, P.B. (2002). Moderne Papoea's. Dilemma's van een multicurturele samenleving. Amsterdam: De Arbeiderspers, 223 pp. Cliteur, P.B. (2002). Rechtsfilosofie. Een thematische benadering. Nijmegen: Ars Aequi Libri, 366 pp. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. (2002). Verzwijging/vertegenwoordiging. Tijdschrift voor Privaatrecht, pp. 2338/ /2300. Dortmond, P.J. (2002). Een afwijkende benoeming. Ondernemingsrecht, pp Groot, C. de & Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Uitleg van polisclausules. In: Delfos-Roy, Y.L.L.A.M., Groot, C. de & Kooij, P.A.C.E. van der (Ed.), Zekerheidshalve, Opstellen aangeboden aan prof. mr. M.M. Mendel. (pp ). Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Fundamentele dwaling. In: Lemaire, H.F.G. & Vlas, P. (Ed.), Met recht verkregen (Joppe-bundel). (pp ). Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Modern Codification of Property Law and Contract Law-The Dutch Experience. In: Casals, M. (Ed.), L'exercici de les competencies sobre dret civil de catalunya. (pp ). Valencia: Tirant lo blanch. Hijma, J. (2002). Terug tot Liszkay/Harman. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, pp Hijma, J. (2002). Tien jaar nieuw nulliteitenrecht. WPNR, 6472(6472), pp Hijma, J. (2002). Validity. In: Busch, D., Hondius, E.H., Kooten, H.J. van & Schelhaas, H.N. (Ed.), The Principles of European Contract Law and Dutch Law. (pp ). Nijmegen/Den Haag: Ars Aequi Libri. Hoek, M.P. van den (2002). Dematerialisatie en anonimiteit. WPNR, pp Hoek, M.P. van den (2002). Resultaten Communicatiekanaal 2000 en Ondernemingsrecht, pp Huijgen, W.G. & Duijvendijk-Brand, J. van (2002). Art. 1: 84 lid 3 BW: huwelijkse voorwaarden of schriftelijke overeenkomst. WPNR, 6479, pp Huijgen, W.G. (2002). De nieuwe regeling inzake de koop van onroerende zaken. Bouwrecht, 12, pp

10 Huijgen, W.G. (2002). De verhouding tussen het Nieuwe erfrecht en het overige familierecht. In: Roes, G.N. (Ed.), Langst leve het Nieuwe erfrecht. (pp ). Den Haag: SDU Uitgevers. Huijgen, W.G. (2002). Geen verjaring van wilsrechten? WPNR, 6514, pp Janssen, J.F.M. (2002). Gemeenschap en haar ontstaan. In: Breedveld-de Voogd, C.G., Grosheide, F.w., Ploeger, H.D., Raaijmakers, M.J.G.C., Reinhartz, B.E., Mellema- Kranenburg, T.J. & Pleysier, A.J.H. (Ed.), BW-Krant Jaarboek 18. (BWKJ, 18, pp. 9-29). Deventer: Kluwer. Kooij, P.A.C.E. van der & Groot, C. de (2002). Uitleg van polisclausules. In: Delfos-roy, Y.L.L.A.M., Groot, C. de, Kooij, P.A.C.E. van der & Mulder, S.J.A. (Ed.), Zekerheidshalve. (pp ). Deventer: Kluwer. Mendel, M.M. (2002). Overzicht van handelsrechtelijke rechtspraak. Geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux-Gerechtshof Tijdschrift voor Privaatrecht, pp Mulder, S.J.A. (2002). Bijzondere overeenkomsten. Verzekering. In: Dahm, P., Kleijn, W.M., Wedekind, W.G.Ph.E. & Willems, J.H.M. (Ed.), Jaarboek Rechtspraak Burgerlijk Wetboek (pp. 96, , ). Deventer: Kluwer. Pleysier, A.J.H. (2002). 2, Erfopvolging bij versterf. In: Valk, W.L. (Ed.), Erfrecht, Tekst & Commentaar. (pp ). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Flitsscheidingen in Nederlands-Duitse verhoudingen. In: Vlas, P. & Lemaire, H.F.G. (Ed.), Met recht verkregen, Liber Amicorum voor Ingrid Joppe. (Kluwer Rechtswetenschappelijke Publicaties, pp ). Deventer: Kluwer. Siemerink, L.A.R. (2002). ISP's en de Wet overeenkomsten op afstand. Tijdschrift voor Consumentenrecht, 3(3), Varga van Kibéd, M.E. (2002). Verspreide pagina's in Overzicht van Handelsrechtelijke Rechtspraak, geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux Gerechtshof TPR. Vossestein, G.-J. (2002). De bevoegdheid van de Europese Gemeenschap tot regeling van het vennootschapsrecht. WPNR, pp Vossestein, G.-J. (2002). Gouden aandelen. WPNR, pp Vossestein, G.-J. (2002). Overzicht van de handelsrechtelijke rechtspraak. Geselecteerde arresten van de Nederlandse Hoge Raad en het Benelux-Gerechtshof Tijdschrift voor Privaatrecht, pp Wiel, B.T.M. van der (2002). De bewijsovereenkomst. WPNR, 133(6480), pp Zwalve, W.J. (2002). "Snell v. Beadle" (the Privy Council on Roman law, Norman customary law and the ius commune). In: Ligt, L. de (Ed.), "Viva vox iuris romani"(essays in honour of J.E. Spruit). (pp ). Amsterdam: Gieben. Zwalve, W.J. (2002). Enige beschouwingen over betaling door derden. In: Kortmann, S.C.J.J. (Ed.), "Onderneming en 10 jaar nieuw burgerlijk recht", serie onderneming en recht deel 24. (Serie onderneming en recht, pp ). Deventer: Kluwer. 10

11 Zwalve, W.J. (2002). Redelijkheid en billijkheid, goede zeden en restitutie. Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 6501, pp Annotatie Hijma, J. Noot bij : HR ( ), 118, NJ Hijma, J. Noot bij : HR ( ), 213, NJ Hijma, J. Noot bij : HR ( ), 364, NJ Hijma, J. Noot bij : HR ( ), 595, NJ Koot, R.M.C.M. Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, 85 (Katern), pp Mendel, M.M. Noot bij : HR ( ), 224, NJ 2002, pp Mendel, M.M. Noot bij : HR ( ), 456, NJ 2002, pp Mendel, M.M. Noot bij : HR ( ), 529, NJ 2002, pp Mendel, M.M. Noot bij : HR ( ), 609, NJ 2002, pp Pleysier, A.J.H. Noot bij : HR ( ), (NJ 2002, 23). Nk , pp Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG ( ), 2002, 114, Jor Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG ( ), 2002, 115, Jor Vossestein, G.-J.Noot bij : EHRM ( ), 2002, 157, Jor Vossestein, G.-J. Noot bij : HvJ EG ( ), 2002/113, Jor Vakpublicatie Cliteur, P.B. ( ). Sociale grondrechten zouden we niet moeten erkennen. Liberaal Reveil, pp Dortmond, P.J. (2002). De rechtsvorm van vereniging; van wieg tot graf. Handboek voor bestuurders en managers van verenigingen. (pp ). Den Haag: Elsevier. Dortmond, P.J. (2002). De wettelijke leeftijdsgrens van commissarissen geschrapt. Ondernemingsrecht, pp Dortmond, P.J. (2002). Naschrift (na reactie op artikel 'De wettelijke leeftijdsgrens van commissarissen geschrapt'. Ondernemingsrecht, pp Dortmond, P.J. (2002). Naschrift (na reactie op artikel Rabobank Nederland en het structuurregime). Ondernemingsrecht, pp Dortmond, P.J. (2002). Rabobank Nederland en het structuurregime. Ondernemingsrecht, pp

12 Es, P.C. van (2002). De notaris en de wanpresterende partij. WPNR, pp Es, P.C. van (2002). Enige opmerkingen over de Wet elektronische handtekeningen in het licht van de algemene bewijsrechtelijke bepalingen in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. WPNR, 6474, pp Es, P.C. van (2002). Enige opmerkingen over de nieuwe regeling van artikel 4:91 NBW. WPNR, 6487, pp Es, P.C. van (2002). Nadere opmerkingen over de Wet elektronische handtekeningen. WPNR, 6515, pp Hijma, J. & Olthof, M.M. (2002). Compendium van het Nederlands Vermogensrecht. Deventer: Kluwer, 478 pp. Hijma, J. (2002). Dwaling. Losbladige Verbintenissenrecht, 30 bewerkte pag. en 5 nieuw geschreven pag. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (2002). Wilsgebreken. Losbladige Vermogensrecht, 15 bewerkte pag. en 2 nieuw geschreven pag. Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Boek 4 NBW, titel 1. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar erfrecht. (pp. 1-11). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). De natuurlijke verbintenis.verbintenissenrecht. (losbladige, 25 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Een superdemocratische vereniging. JBN, 6(juni), pp Huijgen, W.G. (2002). NV en BV, titel 4 en 5. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M., Valk, W.L., Timmerman, L. & Tonkelaar, J.A. den (Ed.), Tekst & Commentaar. (pp ). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Pas op met contractuele bepalingen inzake woonruimteverdeling. JBN, 5(mei), pp Koot, R.M.C.M. (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, 84, pp Koot, R.M.C.M. (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 82, pp Koot, R.M.C.M. (2002). Nakoming van verbintenissen. Losbladige Verbintenissenrecht. Deventer: Kluwer. Kranenborg, H.R. (2002). Uitdaging nummer één voor Straatsburg: de werklast omlaag. Ars Aequi, pp Pleysier, A.J.H. (2002). Hoeveel typen van akten zijn in de nieuwe Wet op het notarisambt te ontwaren? De notarisklerk, 1408, pp Punselie, E.C.C. (2002). Erkenning door verwekker zonder family life. Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, pp Reinhartz, B.E. (2002). Artikel 95. Personen- en familierecht. (losbladige, 8 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. 12

13 Reinhartz, B.E. (2002). Automatische wijzigingen in het huwelijksvermogensrecht komen er aan (zijn er al). Juridische Berichten voor het Notariaat, pp Reinhartz, B.E. (2002). Gehuwd in Las Vegas of Thailand, wat nu? WPNR, pp Reinhartz, B.E. (2002). IPR Huwelijksvermogensrecht. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M., Valk, W.L., Koens, M.J.C. & Vonken, A.P.M.J. (Ed.), Personen- en familierecht. Tekst & Commentaar. (pp ). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Makingen onder tijdsbepaling en onder voorwaarde. Nieuw Erfrecht, 3(1), pp Reinhartz, B.E. (2002). Naschrift (op reactie van E.W.J. Ebben) op "Uitbreiding van de beschikkingsbevoegdheid van een vruchtgebruiker", in WPNR 5455/2001. WPNR, pp Reinhartz, B.E. (2002). Onderscheiden soorten van uiterste wilsbeschikkingen. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Erfrecht, Tekst & Commentaar. (pp ). Deventer: Kluwer. Reinhartz, B.E. (2002). Zijn op de termijnen in het nieuwe erfrecht de bepalingen van de Algemene Termijnenwet van toepassing? Nieuw Erfrecht, 3(2), pp Siemerink, L.A.R. (2002). Contracten over ICT. In: Klaauw-Koops, F.A.M. van der & Corvers, S.F.M. (Ed.), Praktisch Informaticarecht. (pp ). Groningen: Martinus Nijhoff. Vanderveen, G. (2002). Experiencing safety: proposing a novel approach to scout differences between men and women in many countries. In: Nieuwbeerta, P. (Ed.), Crime Victimization in Comparative Perspective; Results from the International Crime Victims Survey (pp ). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Vossestein, G.-J. & Wessels, B. (2002). Effectenrecht 2002/2003. Kaderpockets. Den Haag: SDU, 636 pp. Vossestein, G.-J. (2002). Nieuw voorstel Europese prospectusrichtlijn. Ondernemingsrecht, pp Vossestein, G.-J. & Wessels, B. (2002). Ondernemingsrecht 2002/2003. Kaderpockets. Den Haag: SDU, 563 pp. Wiel, B.T.M. van der (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, 51(82), pp Zippro, E.J. (2002). Contractenrecht. Ars Aequi, pp Zwalve, W.J. (2002). Komdeur q.q/nationale Nederlanden. Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie, 6496, pp Populariserende publicatie Hijma, J. (2002). Privaatrecht. Gids voor de rechtenstudie (pp ). Deventer: Dut in Iura. Hoek, M.P. van den ( ). Alle aandeelhouders moeten hun idee kwijt kunnen. Het Financieele Dagblad. 13

14 Siemerink, L.A.R. (2002). Zakelijke en privé op de werkvloer. IT-Monitor, 2(2), pp Overige producten van wetenschappelijke activiteit Birks, P.B.H. ( ). The Contribution of the Common Law. (Oratie Leiden). Nog te verschijnen. Blokland, A.A.J. ( ). Is er leven na Lombroso? Nieuwe inzichten uit de evolutionaire criminologie. Cursus Evolutionaire Psychologie (Erasmus Universiteit): Rotterdam. Gastcollege. Brenninkmeijer, A.F.M. ( ). Algemene wet bestuursrecht. Utrecht, vergadering contactgroep bestuursrechtjuristen. Brenninkmeijer, A.F.M. ( ). De rechtsstaat en het bestuursrecht. Amsterdam, symposium vakgroep bestuursrecht VU. Broekers-Knol, A. ( ). De wet dualisering gemeentebestuur. Bennebroek, Conferentie in het kader van de gemeenteraadsverkiezingen. Bulterman, M.K. ( ). Interview over financiële VN-sancties t.b.v. IKON tv uitzending Factor. Interview. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plaatsvervanger. Functie bij: Gerechtshof Amsterdam. Dortmond, P.J. ( ). Beschermingscontructies. Cursus: Amsterdam. (Co- )referaat. Dortmond, P.J. (Ed(s).). (2002). Ondernemingsrecht. Dortmond, P.J. ( ). De one-tier board in een Nederlandse vennootschap. Groningen, Congres vanwege het Instituut voor Ondernemingsrecht. Dortmond, P.J. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Vereniging Handelsrecht. Dortmond, P.J. (Ed(s).). (2002). Losbladige Kluwer-editie Rechtsperonen. Deventer: Kluwer. Dortmond, P.J. ( ). Statuten zonder bezwaar. congres: Rotterdam. Organisator congres/symposium. Dortmond, P.J. ( ). Statuten zonder bezwaar. Congres Preadviezen Koninklijke Notariele Broederschap. Congres: Rotterdam. Panellid. Dortmond, P.J. ( ). The New European Company. Congres: Leiden. Dagvoorzitter. Duynstee, M.C.I.M., Feenstra, R., Winkel, L.C. & Wijffels, A.A. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor rechtsgeschiedenis, 70. Groot, C. de, Delfos-Roy, Y.L.L.A.M., Kooij, P.A.C.E. van der & Mulder, S.J.A. (Ed(s).) 14

15 (2002). Zekerheidshalve, Opstellen aangeboden aan prof. mr. M.M. Mendel. Deventer: Kluwer, 164 pp. Hijma, J. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plaatsvervanger. Functie bij : Rechtbank Arnhem. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Studiepockets Privaatrecht. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Studiereeks Burgerlijk recht. Deventer: Kluwer. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). WPNR. Hijma, J. ( ). Terhandstelling van algemene voorwaarden. Leiden, Studiegroep H. Drion. Hijma, J. (Ed(s).). (2002). Vermogensrecht (losbladige). Deventer: Kluwer. Hoek, M.P. van den (Ed(s).). (2002). Actualia Ondernemingsrecht. Deventer: Kluwer. Hoek, M.P. van den ( ). Besluitvorming, vertegenwoordiging en volmacht in het ondernemingsrecht. Leiden, PAO-bijeenkomst. Hoek, M.P. van den ( ). Proxy sollicitation en aandeelhouderscommunicatie. Leiden, PAO-bijeenkomst Ondernemingsrecht. Huijgen, W.G. ( ). Aansprakelijkheden in het rechtspersonenrecht. Leiden. Dagvoorzitter. Huijgen, W.G. ( ). Actualiteiten onroerend goed. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Bedrijfsoverdracht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Congres projectontwikkeling nieuw Schiphol (Vereniging voor Bouwrecht). Schiphol Luchthaven. Dagvoorzitter. Huijgen, W.G. ( ). De gemeenschap van goederen. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). De nieuwe regeling inzake koop van onroerende zaken. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). De receptie van het Romeinse recht en het Notariaat. Gastcollege. Huijgen, W.G. (periode: 2002 t/m 2002). Bijzonder Griffier Eerste kamer voor Boek 4 NBW (erfrecht). Functie bij : Lid adviescommissie. Huijgen, W.G. (periode: 2002 t/m 2002). Hoofddocent beroepsopleiding Notariaat. Functie bij : Lid werkgroep. Huijgen, W.G. ( ). Grote projecten en eigendomsvormen. Scheveningen, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Het web van de notaris. Utrecht, 37e Landelijk notarieel studentencongres. Huijgen, W.G. ( ). Hypotheekrecht. PAO-bijeenkomst. 15

16 Huijgen, W.G. ( ). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid promotiecommissie. Huijgen, W.G. ( ). Internationale Scheidungen und Scheidungsfolgen in Deutschland und in den Niederlanden. Promotie A.R. van Maas de Bie: Leiden. Lid oppositiecommissie. Huijgen, W.G. ( ). Klankbordcommissie van het Ministerie van Justitie inzake het nieuwe huwelijksvermogensrecht. Den Haag ( ). Lid werkgroep. Huijgen, W.G. ( ). Koop van onroerende zaken. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. Den Haag, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. Den Haag, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht (1). Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht (2). Leiden, Gastcollege. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht I. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht II. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw erfrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. 16

17 Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Nieuw huwelijksvermogensrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en Bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en Bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G. ( ). Onroerend goed en bestuursrecht. PAO-bijeenkomst. Huijgen, W.G., Nuytinck, A.J.M., Verstappen, L.C.A. & Wortmann, S.F.M. (Ed(s).). (2002). Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht. Den Haag: Koninklijke Vermande, 390 pp. Napel, H.-M.Th.D. ten ( ). Zelman v. Simmons-Harris et al: het einde van de strikte scheiding tussen kerk en staat op onderwijsgebied in Amerika? congres rechten - plichten - deugden: Leiden. (Co-)referaat. Oomen, B.M. ( ). Evaluatie Zuid-Afrikaanse onderzoekers voor National Research. Zuid-Afrika. Lid werkgroep. Polak, M.V. ( ). Beroepsziekten en IPR. Contractuele aspecten: de internationale arbeidsovereenkomst. Gastcollege in het kader van de cursus "Beroepsziekten en letselschade aan de RU Groningen. Gastcollege. Polak, M.V. ( ). Het ABC van internationaal contracteren. Congres "Het ondernemingsrecht nader belicht" van de Jonge Balies in het Arrondissement Roermond en Maastricht. Dagvoorzitter. Punselie, E.C.C. ( ). Crisis in het gezin (actualiteiten personen- en familierecht). PAO-bijeenkomst. Punselie, E.C.C. (periode: 2002 t/m 2003). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof Den Haag. 17

18 Punselie, E.C.C. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht. Reinhartz, B.E. ( ). Actualiteiten huwelijksvermogensrecht. Rotterdam. PAObijeenkomst. Reinhartz, B.E. ( ). Docente opleiding VPFA. PAO-bijeenkomst: ( ). Lid adviescommissie/college. Reinhartz, B.E. ( ). Expertgroep Tekenen en verrekenen van het LEI. ( ). Lid werkgroep. Reinhartz, B.E. ( ). IPR huwelijksvermogensrecht. Utrecht. PAO-bijeenkomst. Reinhartz, B.E. ( ). Lid klankbordgroep huwelijksvermogensrecht. ( ). Lid werkgroep. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). De notarisklerk. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). JBN. Reinhartz, B.E. (Ed(s).). (2002). Nieuw Erfrecht. Rooij, B. van ( ). Posterpresentatie 'Double pressure on enforcement' over politieke milieuhandhavingscampagnes in China. Jaarvergadering VSR, Vereniging Sociaal-Wetenschappelijke bestudering van het Recht: Bergen aan Zee ( ). Poster presentation. Schuijt, G.A.I. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Commissie Leidraad voor juridische auteurs. Siemerink, L.A.R. ( ). Contractvrijheid en de beperking van aansprakelijkheid door Internet Service Providers. Leiden, Lezing Burgerlijk Recht Leiden. Siemerink, L.A.R. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter. Functie bij : Van symposium ISPcontracten en aansprakelijkheid. Siemerink, L.A.R. ( ). ISP-contracten. Leiden, Lezing Advocatenkantoor de Clercq. Siemerink, L.A.R. ( ). ISP-contracten en aansprakelijkheid. Leiden, "Symposium ISP-contracten en aansprakelijkheid". Snijders, H.J. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor Nederlands Burgerlijk Recht (NTBR). Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Rechter-plv. Functie bij : Rechtbank Haarlem. Stolker, C.J.J.M. ( ). Serie Tekst & Commentaar. Kluwer: Deventer ( ). Lid redactieraad. Stolker, C.J.J.M. ( ). Tekst & Commentaar Burgerlijk Wetboek. Kluwer: Deventer ( ). Lid redactie. Vossestein, G.-J. ( ). `Employee involvement in the Netherlands'. Gastcollege tijdens cursus prof. Rickford: Leiden. Vossestein, G.-J. ( ). Toezichthouder kan niet zo maar invallen bij bedrijven. 18

19 Interview met G.-J. Vossestein voor De Financiele Telegraaf. Interview. Wiersinga, H.C. (periode: 2002 t/m 2002). Lid. Functie bij : Commissie Politieklachten Amsterdam. 19

20 20

21 Deelprogramma Aansprakelijkheid Binnen het aansprakelijkheidsrecht concurreren twee perspectieven: enerzijds het rechtseconomische perspectief: hoe houden we de som van de maatschappelijke kosten van preventie van schade en de kosten van schade (letsel, winstderving) zo laag mogelijk, en anderzijds het groeiend besef dat het aansprakelijkheidsrecht een onafwijsbare, niet primair monetaire taak heeft: erkenning dat jegens het slachtoffer onrecht is geschied. In dat verband wordt een gedegen exploratie van het thema 'persoonlijkheidsrechten', mede bezien in het licht van de claim-cultuur, steeds belangrijker. Wetenschappelijke publicaties Boer, M.B. de (2002). Verzwijging door de schuldenaar van vermogensbestanddelen in geval van toepassing van de schuldsaneringsregel. Tijdschrift voor Insolventierecht, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Psychische schade door schrik. Trema, 7, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Schade door geestelijk letsel als gevolg van een schokkende gebeurtenis. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding van personenschade. In: Lindenbergh, S.D. (Ed.), Letselschade en de fiscus. (pp ). Den Haag: Personenschade Instituut van Verzekeraars. Nieuwenhuis, J.H. (2002). Preadvies voor de Vereniging voor de vergelijkende bestudering van het recht van Belgie en Nederland. Eurocausaliteit (pp. 1-38). Deventer: Kluwer. Siemerink, L.A.R. & Jongh, W.Z. de (2002). Amerikaanse en Finse elementen voor de Nederlandse implementatie van de Richtlijn inzake elektronische handel. Computerrecht, 1(1), pp Visser, D.J.G. (2002). Auteursrecht op het bieden van toegang voor het publiek. In: Visser, D.J.G. & Schuijt, G.A.I. (Ed.), Liber promotorum D.W.F. Verkade. (pp ). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Wiel, B.T.M. van der (2002). Onrechtmatig ageren. In: Brand, I, Hoogervorst, E.M., Houben, I.S.J., Reurich, L. & Wissink, M.H. (Ed.), Recht(er) en belang (BW-krant jaarboek 17). (pp ). Deventer: Kluwer. Annotatie Lindenbergh, S.D. Noot bij : HR ( ), Nieuwsbrief BW 2002, pp Snijders, H.J. Noot bij : HR ( ), 379, NJ 2002, pp Snijders, H.J. Noot bij : HR ( ), 383, 384, NJ 2002, pp Visser, D.J.G. Noot bij : Hof Amsterdam ( ), AMI , pp Visser, D.J.G. Noot bij : Rb. Den Haag ( ), AMI , pp

22 Visser, D.J.G. Noot bij : Rb. Den Haag ( ), AMI , pp Visser, D.J.G. Noot bij : HR ( ), AMI , pp Visser, D.J.G. Noot bij : Hof Arnhem ( ), Mf 2002, pp Vakpublicatie Huijgen, W.G. (2002). Aansprakelijkheid van juridische beroepsbeoefenaren en overigen. Onrechtmatige daad. (losbladige, 125 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). Bouwwerken; Hinder; Ongevallen; Sport en Spel. Losbladige Onrechtmatige daad, supplementnr. 66. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. & Knijp, G.J. (2002). Buitengerechtelijke kosten in Europees perspectief. Nieuwsbrief BW, 7/8, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Burenrecht. Losbladige Zakelijke rechten, supplementnr. 24. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). In-SPIER-atie. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Inleiding art. 95, 96, 97, 100, 110. Losbladige Schadevergoeding supplementnr. 34. Deventer: Kluwer. Lindenbergh, S.D. (2002). Naschrift. Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade, pp Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding van immateriële schade wegens aantasting in de persoon. [Bespreking van: Verhey, A.J., Vergoeding van immateriële schade wegens aantasting in de persoon Uitg.: Ars Aequi Libri, Nijmegen (2002)]. In: Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht. Lindenbergh, S.D. (2002). Vergoeding voor "verlies van tijd" bij overlijden. Tijdschrift voor vergoeding Personenschade, pp Mulder, S.J.A. & Kooij, P.A.C.E. van der (2002). Verzekering en aansprakelijkheid. Losbladige Praktijkboek Onroerend goed (19 bewerkte pagina's). Deventer: Kluwer. Nieuwenhuis, J.H. (2002). Berichten uit de dissertatiefabriek. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, pp Nieuwenhuis, J.H. (2002). De neus van Cleopatra. RM Themis, pp Stolker, C.J.J.M. (2002). Diverse titels (bewerking, 140 pp). In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Personen- en familierecht. Deventer: Kluwer. Stolker, C.J.J.M. (2002). Diverse titels (bewerking, 140 pp.). In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht. Deventer: Kluwer. Visser, D.J.G. (2002). Enkele opmerkingen bij Wetsvoorstel AMI, 5, pp

23 Visser, D.J.G. (2002). Kroniek van de intellectuele eigendom. NJB, 10, pp Wiel, B.T.M. van der (2002). II.2 Samenloop. Onrechtmatige daad, Supplementnr. 70, (41 bewerkte pag.). (Losbladige). Deventer: Kluwer. Wiel, B.T.M. van der (2002). II.3 Overeenkomst en onrechtmatige daad. Onrechtmatige daad, Supplementnr. 70, (52 bewerkte pagina's). (Losbladige). Deventer: Kluwer. Wiel, B.T.M. van der (2002). Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, 51(83), pp Zippro, E.J. (2002). Onrechtmatige daad en overige verbintenissen uit de wet. Ars Aequi, pp Populariserende publicatie Stolker, C.J.J.M. (2002). Het ideale regeerakkoord... aansprakelijkheid. Welwezen, pp Overige producten van wetenschappelijke activiteit Beunen, A.C. ( ). Het museum als rechthebbende: auteursrecht en databankrecht. Rotterdam, Studiedag Nederlandse Museumvereniging. Kooij, P.A.C.E. van der (periode: 2002 t/m 2002). Lid Kamer van Beroep. Functie bij : Comm. Bureau voor Plantenrassen. Lindenbergh, S.D. ( ). 10 jaar NBW in Nederland. Gastcollege. Lindenbergh, S.D. ( ). A compovison of European redress systems. Rome, Congres Europese Vereniging van letselschade advocaten. Lindenbergh, S.D. ( ). Actualiteiten Personenschade. Avegoor. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Actualiteiten aansprakelijkheidsrecht. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Actualiteiten schadevergoeding. Maastricht. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Arbeidsongevallen. Amsterdam. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Arbeidsongevallen & beroepsziekten. Utrecht. PAObijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Fiscale aspecten van personenschade. Utrecht, Symposium Personenschade Instituut van Verzekeraars. Lindenbergh, S.D. ( ). Functies van schadevergoeding. Leiden, Wetenschappelijke vergadering. Lindenbergh, S.D. ( ). Immateriële schade (SSR). Utrecht. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Juridische aspecten van beroepsziekten. Utrecht, 23

24 Congres verzekeringsartsen. Lindenbergh, S.D. ( ). Nieuwe schadevormen in verband met werkgeversaansprakelijkheid. Soestduinen, Congres. Lindenbergh, S.D. ( ). Personal injury compensation and social security. (Co- )referaat. Lindenbergh, S.D. ( ). Regres bij verkeersaansprakelijkheid. Hilversum, Studiedag Vermande. Lindenbergh, S.D. ( ). Schadevergoeding. Den Haag. PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. ( ). Smartengeld (Grotius). PAO-bijeenkomst. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Aansprakelijkheid, Verzekering & Schade. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Nieuwsbrief BW. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Nieuwsbrief Personenschade. Lindenbergh, S.D. (Ed(s).). (2002). Tijdschrift voor vergoeding Personenschade. Lindenbergh, S.D. ( ). Verdiepingscursus Arbeidsrecht. PAO-bijeenkomst. Stolker, C.J.J.M. ( ). Actualiteiten letselschade. Grotius Academie: Nijmegen. PAO-bijeenkomst. Stolker, C.J.J.M. ( ). Burn-out: wie krijgt de schuld. Psychologisch Magazine: Leiden. Interview. Stolker, C.J.J.M. ( ). Doen wat je bedacht hebt. Leiden, Toespraak bij gelegenheid verschijnen van gelijknamig boek. Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Raadsheer-plv. Functie bij : Gerechtshof Den Bosch. Stolker, C.J.J.M. (periode: 2002 t/m 2002). Voorzitter begeleidingsgroep Onderzoek naar claims bij rechtbanken. Functie bij : WODC. Stolker, C.J.J.M. ( ). Gezondheidsplein (AVRO). Televisie: Hilversum. Interview. Stolker, C.J.J.M. ( ). Lid expertisegroep affectieschade. Georganiseerd door Ministerie van Justitie: Utrecht ( ). Panellid. Stolker, C.J.J.M. ( ). No cure no pay? Ede, Conferentie georganiseerd door Instituut voor Personenschade. Stolker, C.J.J.M. (Ed(s).). (2002). Onrechtmatige daad (losbladige). Deventer: Kluwer. Stolker, C.J.J.M. ( ). Rechtenkwesties. Radio: Hilversum. Interview. Stolker, C.J.J.M. ( ). Voorzitter debat over toekomst universiteit. Strategische conferentie College van Bestuur Universiteit Leiden: Leeuwarden. Dagvoorzitter. 24

25 Wiel, B.T.M. van der ( ). VSO: Aansprakelijkheid en schadevergoeding. PAObijeenkomst. 25

26 26

27 Deelprogramma Goederenrecht Wat is een 'goed'? Wat is 'eigendom'? De traditionele antwoorden zijn toe aan herijking. 'Ontstoffelijking' en voortschrijdende digitalisering zijn de ijkpunten die het perspectief bepalen. Wetenschappelijke publicaties Boer, M.B. de (2002). Erfrechtelijke aanspraken en schuldsanering (I). Schuldsanering, pp Boer, M.B. de (2002). Erfrechtelijke aanspraken en schuldsanering (II). Schuldsanering, pp Breedveld, C.G. (2002). Beslag ter verzekering en verhaal van een privé-vordering op een deelgenoot. In: Brand, I. mr., Hoogervorst, E.M mr. & Houben, I.S.J. mr. (Ed.), Gemeenschap, BW-krant jaarboek 18. (pp ). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Koop breekt geen huur en het huurbeding. Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht, 5(mei), pp Annotatie Pleysier, A.J.H. Noot bij : Rb Den Haag ( ), Nk , pp Vakpublicatie Huijgen, W.G. (2002). Boek 3 BW, titels 1 en 9. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht (2e druk). (pp. 1-31). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. (2002). Boek 3 BW, titels 1 en 9. In: Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. & Valk, W.L. (Ed.), Tekst & Commentaar Vermogensrecht (2e druk). (pp ). Deventer: Kluwer. Koot, R.M.C.M. (2002). Goederenrecht. Boom Basics, 2. Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 105 pp. Pleysier, A.J.H. (2002). Erfpacht en opstal. Studiepockets privaatrecht, 33. Deventer: W.E.J. Tjeenk Willink. Pleysier, A.J.H. (2002). Iets over de voorgeschiedenis van artikel 3:89 BW. De notarisklerk, 1415, pp Pleysier, A.J.H. (2002). In welke akten kan het verbod een erfpachtrecht te vervreemden worden opgenomen? De notarisklerk, 1408, pp Wiel, B.T.M. van der (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 51(84), pp Wiel, B.T.M. van der (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, 51(85),

28 Zippro, E.J. (2002). Goederenrecht. Ars Aequi, pp Overige producten van wetenschappelijke activiteit Polak, M.V. ( ). Internationaal goederenrecht. 's-gravenhage, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Holland Van Gijzen. Polak, M.V. ( ). Internationaal goederenrecht. Amsterdam, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Nauta Dutilh. Polak, M.V. ( ). Internationaal goederenrecht. Rotterdam, Voordracht voor het advocaten-, notarissen- en belastingadviseurskantoor Nauta Dutilh. Polak, M.V. & Mierlo, A.I.M. van ( ). Verstrekking van goederenrechtelijk en persoonlijke zekerheden. Nederlands internationaal privaatrecht en Nederlands intern recht. Voordracht voor PAO-bijeenkomst: Leiden. Snijders, H.J., Brunner, C.J.H., Hijma, J. & Spier, J. ( ). Studiereeks Burgerlijk Recht. Deventer ( ). Lid redactie. 28

29 Programma Geschillenbeslechting Prof. mr. A.F.M. Brenninkmeijer programmacoördinator 29

30 Het programma geschillenbeslechting (a) De missie Een mede interdisciplinaire bestudering van de modaliteiten van de geschillenbeslechtende functie(s) op nationaal (supra-) en internationaal niveau; in het bijzonder gericht op de ontwikkelingen binnen de nationale rechterlijke organisatie en op de verschuiving tussen nationaal/internationaal en overheids- en niet-overheidsconflictbeslechting. De missie is gericht op het doordenken van deze ontwikkelingen en verschuivingen met het oog op de theoretisch en praktische consequenties ervan voor ons traditionele stelsel van rechtspleging. Daarbij wordt gebruik gemaakt van empirische en bestuurskundige analyse, positiefrechtelijke verkenning en toetsing aan rechtsstatelijke uitgangspunten. (b) Probleemstelling Geschillenbeslechting vervult een fundamentele functie in onze - zich internationaliserende - samenleving. De wijze waarop aan die functie gestalte wordt gegeven is aan voortdurende wijziging onderhevig. Die wijzigingen behoeven niet alleen een theoretische doordenking en onderbouwing, maar ook een toetsing van hun gevolgen aan maatstaven van juridische legitimiteit, kwaliteit en consistentie. Op die wijze kan de bestudering van het fenomeen geschillenbeslechting bijdragen aan de versterking van de geschilbeslechtende functie. (c) Doelstelling Optimalisering van de geschillenbeslechtende functie door het bestuderen, analyseren en toetsen van de modaliteiten van geschillenbeslechting op hun kwaliteit, kwantiteit en doelmatigheid in zowel rechtsstatelijk als institutioneel perspectief. (d) Onderzoeksobject Fundamenten van nationale, supra- en internationale en alternatieve vormen van geschillenbeslechting, in hun maatschappelijke statelijke en bovenstatelijke context, alsmede hun onderlinge relatie(s) (exclusief, alternatief, complementair). (e) Methodiek en beoogde onderzoeksresultaten De methodiek van het onderzoeksprogramma is allereerst interdisciplinair in die zin dat beoefenaren van de kerndisciplines uit het positieve recht (privaatrecht, bestuursrecht en strafrecht) samenwerken. Daarnaast wordt binnen het onderzoek samengewerkt tussen beoefenaren van het positieve recht en beoefenaren van andere disciplines (met name sociologie, bestuurskunde en economie) samenwerken. Het programma moet leiden tot het formuleren van wetenschappelijk onderbouwde kaders voor de geschillenbeslechtende functie: zoals het formuleren van voorwaarden en grenzen voor rechterlijke samenwerking, het ontwikkelen van afstemmingsmechanismen op internationaal recht, voorstellen tot aanpassing van procesrechtelijke wetgeving enz. 30

31 Deelprogramma Geschillenbeslechting algemeen Geschillenbeslechting vindt in veel verschillende verbanden plaats overeenkomstig een aantal gemeenschappelijke uitgangspunten, die zijn samen te vatten onder de noemers beginselen van behoorlijke geschillenbeslechting en meer algemeen "fair trial". Naast deze normatieve uitgangspunten wordt geschillenbeslechting ook bestudeerd vanuit interdisciplinair perspectief. Dissertatie (intern voorbereid) Leij, J.B.J. van der ( ). Bejegening op maat: De behandeling van getuigen In strafzaken. Universiteit Leiden, X pp. (Groningen: J.B.J. van der Leij). ((Co- )promotor.: prof. dr. J. A. Michon, prof. mr. J. F. Nijboer & mr. M. Malsch). Ouden, W. den ( ). De subsidieverplichting; wie betaalt bepaalt? Een onderzoek naar de rechtmatigheid van subsidieverplichtingen. Universiteit Leiden, 426 pp. (Deventer: Kluwer). In: Meijers-reeks, nr.41. ((Co-)promotor.: prof. mr. Th. G. Drupsteen). Wiersinga, H.C. ( ). Nuance in benadering. Culturele factoren in het strafproces. Universiteit Leiden, 349 pp. (Den Haag: Boom Juridische uitgevers). In: Meijers-reeks, nr. 40. ((Co-)promotor.: prof. mr. A. C. 't Hart & Prof. mr. C. P. M. Cleiren). Wetenschappelijke publicaties Barkhuysen, T. (2002). De betekenis van art. 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM voor het Nederlands recht inzake overheidsaansprakelijkheid. Overheid & Aansprakelijkheid, pp Barkhuysen, T. (2002). Het betreden van bedrijfsruimten aan banden gelegd op grond van art. 8 EVRM. Nederlands Tijdschrift voor Bestuursrecht, pp Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). De juridische instrumenten van de mediator. In: Brenninkmeijer, A.F.M. (Ed.), De NMI-mediator. (pp ). Rotterdam: NMI. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van, Barendrecht, J.M. & Brenninkmeijer, A.F.M. (2002). Mediation - onderwijs. Leiden: Eigen uitgave, 252 pp. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Mediation in plaats van civiele geschillenbeslechting door de rechter. In: Brand, I. & Hoogervorst, E.M. (Ed.), Recht(er) en belang. (pp ). Deventer: Kluwer. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Mediation naast rechtspraak in civielrechtelijke geschillen: een vergelijking tussen de Engelse en de Nederlandse situatie. Tijdschrift voor Mediation, pp Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Ontwikkelingen op het terrein van mediation, in Nederland en daarbuiten, 6 pp. Beukering-Rosmuller, E.J.M. van (2002). Toetsingskader voor keuzen met betrekking tot de voorfase. Een rechtsvergelijkende verkenning, 17 pp. 31