Jaarverslag wetenschappelijk onderzoek 2008

Transcriptie

1 15V030 Omslag Meijers instituut (21x21):Omslag Meijers instituut :47 Pagina 1 Faculteit der Rechtsgeleerdheid Faculteit der Rechtsgeleerdheid Jaarverslag wetenschappelijk onderzoek 2008 Jaarverslag wetenschappelijk onderzoek 2008 Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

2 Inhoudsopgave Voorwoord wetenschappelijk jaarverslag Programma Vraagstukken van vermogensrecht 7 Deelprogramma Constitutionalisering, transnationalisering en de eenheid van Nederlands vermogensrecht 11 Deelprogramma Europees en vergelijkend ondernemings- en effectenrecht 27 Programma Geschillenbeslechting 37 Deelprogramma Vertrouwen in en legitimiteit van rechtspleging 41 Deelprogramma Complexiteit van procesrecht als bedreiging voor coherentie en effectiviteit van rechtspleging 49 Programma Securing the Rule of Law in a World of Multilevel Jurisdiction 57 Deelprogramma Sovereignty, International Governance and Global Values 61 Deelprogramma Regulering van internationaal economisch verkeer 69 Deelprogramma Trias Europea: de verhoudingen tussen de overheidsmachten in de EU en de lidstaten in een bewegend constitutioneel landschap 75 Deelprogramma De bescherming van fundamentele rechten in een integrerend Europa 83 Deelprogramma Rule of Law and Development: Formation, Implementation and Improvement of Law and Governance in Developing Countries 99 Programma Sociale cohesie, multiculturalisme en globalisering 107 1

3 Programma Hervorming van sociale regelgeving 117 Deelprogramma Hervorming van het stelsel van sociale zekerheid 121 Deelprogramma Hervorming van de arbeidsverhoudingen 127 Programma Grenzen van fiscale soevereiniteit 137 Deelprogramma Internationale en supranationale grenzen aan fiscale soevereiniteit 141 Deelprogramma Grenzen aan de uitoefening van fiscale soevereiniteit 147 Programma Veiligheid en recht 157 Deelprogramma Rechtsstaat, organisatie en veiligheid 161 Deelprogramma Dynamiek van criminaliteit en regelovertreding 167 Deelprogramma Forensische expertise 173 De niet-programmagebonden publicaties 179 Overzicht boeken verschenen in de facultaire Meijers-reeks 191 Promoties

4 Voorwoord wetenschappelijk jaarverslag 2008 Het onderzoek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid richt zich vooral op de rechtsgeleerdheid en de criminologie. Behalve juristen en criminologen kent de faculteit een variëteit aan onderzoekers uit ándere wetenschapsdisciplines: filosofie, rechtssociologie, rechtsantropologie, psychologie en sociologie, bestuurskunde, economie en rechtseconomie, en bedrijfswetenschappen. De onderzoekers fellows en promovendi werken in zeven verschillende onderzoeksprogramma s (zie hierna). Die programma s geven vorm aan de onderlinge samenwerking tussen de onderzoekers en bieden een inspirerende omgeving. De bestuurlijke vormgeving van het onderzoek van de faculteit is in de loop van het verslagjaar iets veranderd. Het lijkt goed daaraan op deze plaats kort aandacht te besteden. Het blijven uiteraard de onderzoekers die de onderzoekslijnen uitzetten, onder leiding van de coördinatoren van de programma s. Elke programmacoördinator is verantwoordelijk voor de samenhang en de kwaliteit van dat programma. Gezamenlijk vormen de programmacoördinatoren het onderzoeksbestuur van de faculteit. Dat bestuur staat onder voorzitterschap van de wetenschappelijk directeur/tevens decaan; want naar vast Leids model is de decaan van de faculteit ook portefeuillehouder onderzoek in het faculteitsbestuur. De vergaderingen van het onderzoeksbestuur worden actief bijgewoond door de promovendidecaan, door een vertegenwoordiger van de promovendi en door een ambtelijk secretaris. Het bestuur komt maandelijks bijeen. Het houdt toezicht op de voortgang, samenhang en de kwaliteit van het totale facultaire onderzoek. Het onderzoeksbestuur speelt voorts een belangrijke rol in de coördinatie van het facultaire onderzoeksbeleid (gemeenschappelijke vragen, wetenschappelijke integriteit, grensoverschrijdende samenwerking tussen programma s) en in de kwaliteitszorg. Zo evalueert het bestuur de programma s, toetst het de kwaliteit van onderzoekers in de driejaarlijkse fellowrondes en adviseert het over elke benoeming tot fellow in een programma. De wetenschappelijk directeur/decaan is daarnaast dean van de facultaire Graduate School (voorheen het Meijers Instituut, zie hierna), als het opleidingenhuis van de faculteit. Hierin zijn de promovendi-opleiding en het mastertalentprogramma ondergebracht. De staf van de Graduate School ondersteunt de onderzoeksprogramma s en faciliteert de onderzoekers. De promovendidecaan draagt vanuit de Graduate School in het bijzonder verantwoordelijkheid voor de promovendi: hij is contactpersoon en vertrouwenspersoon en draagt zorg voor een adequate opleiding en begeleiding van die promovendi. De lijnorganisatie van de faculteit bestaat thans uit vijf wetenschappelijke 3

5 instituten, met steeds een wetenschappelijk directeur aan het hoofd. Deze instituten leveren de onderzoekscapaciteit voor de programma s: fellows en promovendi zijn in rechtspositionele zin aangesteld binnen de naar rechtsgebied georganiseerde achttien afdelingen van de vijf instituten. Als de kwaliteit van een individuele onderzoeker onder de maat is, spreekt de programmacoördinator de leidinggevende wetenschappelijk directeur van het instituut waarvan betrokkene deel uitmaakt daarop aan. De verantwoordelijkheden van de verschillende organen van de faculteit en daaruit vloeiende taken liggen vast in het Faculteitsreglement De Raad van Advies voor het onderzoek, ten slotte, adviseert het onderzoeksbestuur op alle terreinen waarop het een taak heeft. Deze raad bestaat uit onafhankelijke experts uit wetenschap en rechtspraktijk en wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter. Het verslagjaar 2008 was voor het E.M. Meijers Instituut als zodanig het laatste jaar. Het instituut, waar vrijwel alle leden van de wetenschappelijke staf deel van uitmaakten, bestond sinds 1997 en heeft uitstekend werk verricht. Het verslagjaar 2008 stond in het teken van de samengaan van het instituut met de Graduate School. Deze ontwikkeling volgt de universitaire koers naar zes graduate schools, zij het dat de reikwijdte van onze graduate school zich beperkt tot de promovendi-opleiding en het facultaire mastertalentprogramma. In de praktijk zal er overigens niet heel veel veranderen. Het facultaire onderzoek blijft plaatsvinden in zeven onderzoeksprogramma s. Hun aantal blijft beperkt omdat aan programma s niet alleen de eis wordt gesteld van een redelijk scherpe focus in de vorm van een of meer leidende onderzoeksvragen, maar ook van voldoende massa (capaciteit). Versnippering is ongewenst. In 2008 kende het instituut de volgende zeven onderzoeksprogramma s: 1. Vraagstukken van vermogensrecht (programmacoördinator A.G. Castermans); 2. Geschillenbeslechting (programmacoördinator J.L. de Wijkerslooth); 3. Sociale cohesie, multiculturalisme en globalisering (programmacoördinator A. Ellian; 4. Grenzen van fiscale soevereiniteit (programmacoördinator A.O. Lubbers); 5. Veiligheid en recht (programmacoördinator J.P. van der Leun); 6. Securing the Rule of Law in a World of Multilevel Jurisdiction (programmacoördinator R.A. Lawson; 4

6 7. Hervorming van sociale regelgeving (programmacoördinator: K.P. Goudswaard). Onderzoeksprogramma s kennen een looptijd van circa vijf jaar. De programma s bevinden zich in uiteenlopende stadia van hun cyclus, deels omdat ze op verschillende momenten zijn gestart, deels omdat ze tussentijds zijn gewijzigd. Ook in de komende tijd zullen enkele programma s worden beëindigd, resp. worden samengevoegd tot een nieuw programma. Herijking vindt doorgaans plaats naar aanleiding van een visitatie. Op onze website is de meest recente stand van zaken te vinden. De eerstvolgende visitatie vindt al plaats in het najaar van 2009, door een commissie onder leiding van prof. Koers, en beslaat de periode Ten behoeve van deze visitatie is een aantal zelfstudies geschreven waarin zowel op de organisatie van het onderzoek wordt ingegaan, als op de inhoud en de resultaten er van. Dit onderzoeksverslag beperkt zich tot de wetenschappelijke- en de vakpublicaties van Onze facultaire onderzoekers produceerden in totaal 551 wetenschappelijke publicaties en 538 vakpublicaties. 1 Enkele publicaties zijn geschreven door gastonderzoekers. Er waren voorts 19 promoties, waarmee de faculteit opnieuw marktleider was. Een belangrijke ontwikkeling in het Leidse onderzoek is de vaststelling van de universitaire profileringsgebieden. Omdat de universiteit nu eenmaal niet kan investeren in excellentie op alle onderzoekgebieden, heeft zij ervoor gekozen de focus te leggen op een selectie van onderzoeksterreinen. Op deze terreinen heeft de universiteit voldoende kwantitatieve en kwalitatieve massa om aanzien te behouden of te verwerven, om substantieel mee te dingen naar externe subsidies en om aantrekkelijk te zijn voor excellente onderzoekers. De gebieden zijn over het algemeen interdisciplinair en sluiten aan bij grote maatschappelijke vraagstukken. De profileringsgebieden zijn in 2008 vastgesteld 2, en naar verwachting zullen deze gebieden een groeiende rol gaan spelen in financieel- en benoemingenbeleid. Onze faculteit participeert in drie profileringsgebieden. Het belangrijkste is Interaction between Legal Systems. Er is voor dit thema gekozen omdat het aansluit bij een lange en rijke traditie, maar ook omdat het zijn neerslag vindt in de verschillende onderzoeksprogramma s die de faculteit kent. Dit is wellicht het meest manifest in het programma Securing the Rule of Law in a World of Multilevel Jurisdiction, maar ook in de andere programma s vormt veellagig gericht onderzoek een rode draad. 1 Bron Metis met als peildatum 27 augustus Crossing borders in fundamental research. Leiden University research profile. Universiteit Leiden

7 In 2008 is wederom aandacht besteed aan de zichtbaarheid van onze publicaties. Meer en meer publicaties zijn, vrijwel onmiddellijk na verschijnen, op het internet op te vragen en te lezen. Belangrijke vindplaatsen van Leidse onderzoeksresultaten zijn het repositorium van de Universiteitsbibliotheek, waarin bijvoorbeeld ook alle proefschriften te vinden zijn, en de verschillende persoonlijke webpagina s van onderzoekers, en voorts de on-line bibliotheek van het SSRN, het Social Science Research Network. Graag maak ik van deze gelegenheid gebruik om dank te zeggen aan de programmacoördinatoren voor hun inzet, Alex Geert Castermans, Joan de Wijkerslooth, Kees Goudswaard (tevens vicevoorzitter van het bestuur), Afshin Ellian, Joanne van der Leun en Allard Lubbers. In het bijzonder dank ik collega Rick Lawson. Hij werd onlangs opgevolgd door Janneke Gerards en verrichtte meer dan voortreffelijk werk voor het internationaalrechtelijke programma. Het onderzoekbestuur werd opnieuw voortvarend bijgestaan door haar secretaris, Laura Lancée; zij zal ons helaas per 1 september 2009 verlaten voor een mooie functie bij NWO. Voorts dank ik de staf van het Meijers Instituut/de Graduate School voor hun grote inzet het afgelopen jaar, en voor wat betreft dit jaarverslag in het bijzonder, Petra van der Weel. Zij verzamelde alle gegevens voor dit verslag met grote nauwkeurigheid. Mijn grootste dank gaat uit naar de onderzoekers om wie het in dit verslag allemaal draait. In tijden waarin het onderwijs meer en meer acuut aandacht vraagt, verschuift veel onderzoek naar de avonden, de weekenden en zelfs de vakanties. Het is het grote enthousiasme en de gedrevenheid van onze onderzoekers jong en oud waarop ik erg trots ben. Names het faculteitsbestuur Carel Stolker, decaan, Leiden, augustus

8 Programma Vraagstukken van vermogensrecht Prof. mr. A.G. Castermans, programmacoördinator 7

9 8

10 Centrale vraagstelling Het onderzoeksprogramma Vraagstukken van vermogensrecht richt zich op de internationale en nationale uitdagingen waaraan het opnieuw gecodificeerde Nederlandse vermogensrecht blootstaat. Het Nederlands vermogensrecht wordt overstroomd met direkt en indirekt werkende regelgeving van supranationale en internationale aard. De kwaliteit en de inpassing van die regelgeving in ons Nederlands vermogensrecht laten dikwijls zeer te wensen over. 9

11 10

12 Deelprogramma: Constitutionalisering, transnationalisering en de eenheid van Nederlands vermogensrecht Coördinator: prof. mr. A.G. Castermans Centrale onderzoeksvraag Het Nederlands vermogensrecht wordt overstroomd met direkt en indirekt werkende regelgeving van supranationale en internationale aard. De kwaliteit en de inpassing van die regelgeving in ons Nederlands vermogensrecht laten dikwijls zeer te wensen over. De coherente wettelijke regeling waarin door het Burgerlijk Wetboek van 1992 werd voorzien, dreigt uiteen te vallen in een samenstel van grote en kleinere eilanden. Bijzonder interessante problemen van transnationale aard vloeien voort uit de onmiskenbare constitutionalisering van het vermogensrecht. Steeds vaker worden fundamentele rechten, verankerd in transnationale documenten als het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM) en het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, ingeroepen binnen een traditioneel vermogensrechtelijk discours. Hoe valt deze ontwikkeling te waarderen? Welke transformaties zullen hiervan het gevolg zijn? Het deelprogramma is erop gericht de diverse lijnen met elkaar te verbinden en aldus versnippering van het vermogensrecht te voorkomen. Achtergrond Sinds de invoering van het nieuwe BW in 1992 zijn op vermogensrechtelijk terrein vele richtlijnen verschenen: oneerlijke contractsbedingen, koop van timeshares, e-commerce, consumentenkoop. Door de wetenschap wordt daarop vaak te laat ( reactief ) gereageerd. Op transnationaal niveau wordt 11

13 veelal een regeling getroffen voor één bepaalde groep gevallen. Vervolgens rijst de vraag of de nieuwe regeling restrictief moet worden geïnterpreteerd of zich juist leent voor extrapolatie naar belendende situaties. Als de consument geen ingebrekestelling meer behoeft uit te brengen, waarom zou die eis dan nog wel gelden voor een kleine (of grotere) ondernemer? Het onderzoek naar dit type vragen raakt tegelijk de positie van de burger en de systematiek van het vermogensrecht. De positie van de burger in het systeem van het vermogensrecht komt zeer specifiek aan bod als hij de fundamentele rechten ontdekt als grondslag voor een vordering tot schadevergoeding. De waarden waarop de Unie berust, zijn eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten (art. I-2 Europese Grondwet i.o.). Ontegenzeglijk is binnen het civielrechtelijk discours de articulatiegraad van waarden fors gestegen. Mogen de opvoedingskosten van een kind dat door een (sterilisatie-)fout van een arts kerngezond ter wereld is gekomen, worden aangemerkt als schade? Is dit in strijd met de waardigheid van het kind als mens? (Duitse Bundesverfassungsgericht: ja. Nederlandse Hoge Raad: nee). Betekent toekenning van smartengeld aan een ernstig gehandicapt kind dat niet zou zijn geboren als de arts geen fout zou hebben gemaakt, een devaluatie van gehandicapt leven? Varkenshouders ontdekken dat hun door de overheid gekorte varkensrechten kunnen worden opgewaardeerd tot Rechten van de Mens (property rights als bedoeld in art. 1, eerste Protocol EVRM). Op de voet van de jurisprudentie van het Straatsburgse Hof hebben sommige varkenshouders recht op compensatie (indien in hun geval sprake is van een individual and excessive burden) en anderen niet. Welke gezichtspunten van verdelende rechtvaardigheid geven hier de doorslag? Deze kleine greep uit een reeks grote vragen biedt perspectief op een fundamentele herbezinning op de grondslagen van het vermogensrecht. 12

14 Wetenschappelijke publicaties Monografieën Castermans, A.G. De burger in het burgerlijk recht, of De eigenschappen van perensap (oratie Leiden). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Huijgen, W.G. Koop en verkoop van onroerende zaken (Monografieën Privaatrecht, 9). Deventer: Kluwer. Punselie, E.C.C. Gezag over minderjarigen (ars notariatus, 139). Deventer: Kluwer. Zwalve, W.J. C. AE Uniken Venema's Common Law & Civil Law. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Artikelen in gerefereerde tijdschriften Houben, I.S.J. Public Service Obligations: Moral Counterbalance of Technical Liberalization Legislation? European Review of Private Law, 1, p Kooij, P.A.C.E. van der. Towards an EC Directive on plant breeder's rights? Journal of Intellectual Property Law & Practice, p Artikel in gerefereerde bundel Kooij, P.A.C.E. van der & Mulder, S.J.A. Verzekering en aansprakelijkheid. In: Praktijkboek Onroerend Goed (150 pag.). Deventer: Kluwer. Artikelen in niet-gerefereerde tijdschriften Beunen, A.C. Musea als makelaars in beeldmateriaal. Maandblad voor Vermogensrecht, 7/8, p Boer, M.B. de & Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. De saniet en zijn verzekeringen (1). Schuldsanering, aug. '08(4), p Boer, M.B. de & Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. De saniet en zijn verzekeringen (2). Schuldsanering, okt. '08(5), p

15 Boer, M.B. de & Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. De saniet en zijn verzekeringen (3). Schuldsanering, dec. '08(6), p Boer, M.B. de & Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. Insolventie en verzekering. Vermogensrechtelijke Analyses, 2008(2), p Breedveld-de Voogd, C.G. Bespreking van het proefschrift van N.C. van Oostrom-Streep, 'De kwalitatieve verplichting'. Maandblad voor Vermogensrecht, 2008(1), p Breedveld-de Voogd, C.G. De Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen en de aansprakelijkheid van de verkoper. Maandblad voor Vermogensrecht, 2008, p Breedveld-de Voogd, C.G. Hoe nietig is een nietige koopovereenkomst? Een analyse van de rechtspraak over het niet voldoen aan het vormvoorschrift van artikel 7:2 BW. Tijdschrift voor Bouwrecht, 2008, p Bruning, M.R. & Punselie, E.C.C. Personen- en familierecht. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Castermans, A.G. Uitleg van de arbeidsovereenkomst volgens Europese regels. Tijdschrift Recht en Arbeid, 1, p Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. Het verlies van eigendom van een onroerende zaak op grond van artikel 3:105 BW. Themis, 1(1), p Eeckhout, V. Van Den. Huwelijksvermogensrechtelijke gevolgen van een "verlate" vestiging in Nederland. Behoefte aan, en mogelijkheid tot, wegredeneren van de op ipr-vlak soms verrassende gevolgen? Nederlands Internationaal Privaatrecht, p Es, P.C. van. De rangorde van schuldeisers bij de wettelijke verdeling. WPNR, 6776(2008), p Es, P.C. van. Het paard van Libourel: iets over het vrijgevigheidsvereiste bij giften. Tijdschrift erfrecht, 2008(2), p Es, P.C. van. Ouderlijke boedelverdeling en legitieme. WPNR, 6738(2008), p

16 Esch, R.E. van. "Het concept wetsvoorstel Wet betaaldiensten en het burgerlijk recht". Tijdschrift voor financieel recht, p Esch, R.E. van. Elektronisch financieel rechtsverkeer. Tijdschrift voor financieel recht, p Esch, R.E. van. MiFID en het verschaffen van informatie aan beleggers via internet. Tijdschrift voor financieel recht, p Graaf, T.J. de, Folmer, F.C. & Verschuur, A.M.E. Overdracht, licenties en derdenwerking in het intellectuele-eigendomsrecht. Een verkenning van de grond- en reikwijdte. Maandblad voor Vermogensrecht, 7(8), p Graaf, T.J. de. SER-model internettoegang kritisch bekeken. Computerrecht, p Hebly, J.M. & Klijn, M.B. Wezenlijke wijziging van een overheidsopdracht. Bouwrecht, 9, p Hijma, Jac. Algemene voorwaarden. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Houben, I.S.J. Public Service Obligations: Moral Counterbalance of Technical Liberalization Legislation? European Review of Private Law, 1, p Huijgen, W.G. Ouderlijke boedelverdeling met toedeling van recht van vruchtgebruik nietig. WPNR, 6740, p Huijgen, W.G. Artikel 5:20 lid 2 BW en het opstalrecht. WPNR, 6771, p Jansen, K.J.O. Smith v. Hughes: caveat emptor. NTBR, 9, p Janssen, J.F.M. Causaliteit en zorgplicht in het kader van art. 7:658 BW. WPNR, p Janssen, J.F.M. Conversie in het goederenrecht. WPNR, p Janssen, J.F.M. De persoonlijke aansprakelijkheid van de rechter. NJB, p

17 Janssen, J.F.M. De persoonlijke aansprakelijkheid van de rechter. NJB, p Janssen, J.F.M. Is een extern werkende verhaalsvoorrang op een banksaldo op louter obligatoire grondslag mogelijk? WPNR, p Kerpestein, G.M. De valkuil van de huurprijs. Tijdschrift voor Huurrecht Bedrijfsruimte, p Kerpestein, G.M. Een kijkje over de schutting: het nieuwe huurrecht vergeleken met het huurrecht bedrijfsruimte. Agrarisch Recht, 68(3), p Kerpestein, G.M. Semi-dwingend recht en afwijkende bedingen. Praktisch Procederen, p Kooij, P.A.C.E. van der. Afgeleide rassen anno Agrarisch Recht, p Kooij, P.A.C.E. van der. Towards an EC Directive on plant breeder's rights? Journal of Intellectual Property Law & Practice, p Mellema-Kranenburg, T.J. De wenselijkheid van een considerans in een testament. Tijdschrift erfrecht, 2008(6), p Mollema, A.F. Uitleg van uiterste wilsbeschikkingen en aanverwante zaken. WPNR, 6773, p Schermer, B.W. Virtuele werelden, echte belangen: aansprakelijkheid van aanbieders van virtuele werelden. Tijdschrift voor Internetrecht, 1(1), p Siemerink, L.A.R. De consument en zijn internetverbinding: de inhoud van ISP-overeenkomsten nader belicht. Tijdschrift voor Consumentenrecht, 2008/3(3), p Siemerink, L.A.R. Problemen bij levering van pootaardappelen, (HR 27 juni 2008, LJNBC9348). Nieuwsbrief Bedrijfsjuridische Berichten, 23(66), p Snijders, H.J. Overdracht en derdenbescherming. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Tavernier, P.C.J. De. Uitleg van overeenkomsten, overheidsaansprakelijkheid en risico-aansprakelijkheden (Overzicht van Nederlandse rechtspraak Burgerlijk Recht ). Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p , p , p

18 Tempelman-Hunen, I.M. van. Een werkbare werktoets? HR 30 mei 2008, RvdW 2008, 567; LJN BC2153 (Zonen Endstra/Nieuw Amsterdam c.s.). Maandblad voor Vermogensrecht, 18(7/8), p Velthoven, B.C.J. van & Wijck, P.W. van. Proportionele aansprakelijkheid vanuit ex ante perspectief. Aansprakelijkheid verzekering en schade, juni 2008(3), p Visser, D.J.G. Beslissen in IE zaken. Nederlands Juristenblad, 31, p Visser, D.J.G. Kroniek van de intellectuele eigendom. Nederlands Juristenblad, 16, p Wansink, J.H. Kroniek aansprakelijkheidsverzekering Aansprakelijkheid verzekering en schade, 2008, p Wansink, J.H. Precautionary Measures: a friendly of hostile tool of limiting the Insurance coverage? European Contract Law, 9(1), p Wansink, J.H. The Principles of European Insurance Contract Law (PEICL), een belangrijke stap voorwaarts op weg naar de integratie van de nationale verzekeringsmarkten in de Europese Unie. Aansprakelijkheid verzekering en schade, 2008, p Wansink, J.H. Verzekering en discriminatie bij zwangerschaps- en bevallingsuitkeringen. Verzekeringsarchief, 2008, p Weide, J.A. van der. De internationale cessie en verpanding van vorderingen Europees geregeld!? Maandblad voor Vermogensrecht, p Weide, J.A. van der. Het internationaal goederenrecht gecodificeerd. Maandblad voor Vermogensrecht, p Weide, J.A. van der. Het verwijzingsrecht voor niet-contractuele verbintenissen Europees geregeld. Een analyse van de verordening Rome II. Nederlands tijdschrift voor Europees recht, p Zwalve, W.J. De "Time Value of Money". Groninger Opmerkingen en Mededelingen, XXV, p Zwalve, W.J. Tekst & uitleg. Groninger Opmerkingen en Mededelingen, p

19 Bundels Cartwright, J. & Hesselink, M. (Eds.). Precontractual Liability in European Private Law. London: Cambridge University Press. Castermans, A.G., Houben, I.S.J., Jansen, K.J.O., Memelink, P., Nieuwenhuis, J.H. & Reurich, L. (Eds.). De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ, 24). Deventer: Kluwer. Zwalve, W.J. & Koops, E. (Eds.). The Past and Future of Money. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Artikelen in bundels Beunen, A.C. Webarchivering en auteursrecht. In: G. van Trier (Ed.), Handboek Informatiewetenschap (p. III III ). Deventer: Kluwer. Bezemer, C.H. Jacques de Revigny (d. 1296) and his ratio motiva. A view on law making and legislation that turned into its opposite. In: L. Waelkens (Ed.), Aspecten van het middeleeuwse Romeinse recht Vol. XXII. Iuris Scripta Historica (p ). Brussel: Wetenschappelijk comite voor rechtsgeschiedenis Koninklijke Vlaamse Academie van België voor wetenschappen en kunsten. Bezemer, C.H. Pierre de Belleperche: An early attempt to make public law a separate branch of legal science? In: J. Krynen & M. Stolleis (Eds.), Science politique et droit public dans les facultés de droit européennes (XIIIe - XVIIIe siècle) Vol Studien zur europäischen Rechtsgeschichte (p ). Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann. Bezemer, C.H. Stand als maat. De menselijke maat vóór de verlichting. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Boer, M.B. de. Een goed bewaarnemer. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De Maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Boer, M.B. de & Wessels, B. The Dominance of Main Insolvency Proceedings under the European Insolvency Regulation. In: P.J. Omar (Ed.), International Insolvency Law. Themes and Perspectives. (p ). Aldershot: Ashgate. 18

20 Bruning, M.R. Meer kansen voor jeugdbeschermingskinderen. In: J.H. de Graaf & F.K. van Wijk (Eds.), Rechten van het kind en ouderlijke verantwoordelijkheid (p ). Nijmegen: Ars Aequi Libri. Cartwright, J. Analyse comparée de la responsabilité précontractuelle dans les droits européens. In: O. Deshayes (Ed.), L'avant-contrat: Actualité du processus de formation des contrats (p ). Paris: Presses Universitaires de France. Cartwright, J. L'obligation de négocier? Un domaine de concurrence entre droit anglais et drois français des contrats. In: J. du Bois de Gaudusson & F. Ferrand (Eds.), La Concurrence des Systèmes Juridiques (p ). Aix-en-Provence: Presses Universitaires d'aix-marseille. Cartwright, J. & Hesselink, M. Introduction and conclusion. In: J. Cartwright & M. Hesselink (Eds.), Precontractual Liability in European Private Law (p. 1 / /488). Cambridge: Cambridge University Press. Castermans, A.G. Door meten tot weten. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De Maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p. 3-14). Deventer: Kluwer. Castermans, A.G. Het recht van de buurman leert lessen over tolerantie. In: Marcel ten Hooven & James Kennedy (Eds.), Christendemocratische verkenningen (p ). Den Haag: Boom Tijdschriften. Delfos-Roy, Y.L.L.A.M. De zorgvuldige bestuurder of commissaris van een NV of BV. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Es, P.C. van. Notarieel tuchtrecht en civiel recht: meten met twee maatmannen? In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Hijma, Jac. Normaal (en bijzonder) gebruik van gekochte zaken. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. 19

21 Janssen, J.F.M. Met welke maat moet de verplichting tot medewerking aan de uitvoering van een verbintenis worden gemeten? In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Kerpestein, G.M. De maatman in het huurrecht. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, J.H. Nieuwenhuis, P. Memelink & L. Reurich (Eds.), De maatman in het Burgerlijk Recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Kooij, P.A.C.E. van der. De maatman in het merkenrecht. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Memelink, P. De maatman en de verkeersopvatting. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Nieuwenhuis, J.H. Multicultureel recht: hoe is het mogelijk? In: W. van der Burg, C.J.M. Schuyt & J.H. Nieuwenhuis (Eds.), Multiculturaliteit en recht (Handelingen Nederlandse Juristen-Vereniging, 138) (p ). Deventer: Kluwer. Tavernier, P.C.J. De & Weide, J.A. van der. De maatman in het onrechtmatige daadsrecht: onderzoek naar enkele regels van soft law. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Visser, D.J.G. Doorzoekalledatabanken.nl. In: N..A.N.M. van Eijk & P.B. Hugenholtz (Eds.), Dommering-bundel (p ). Amsterdam: Otto Cramwinckel Uitgever. Wansink, J.H. Het schaderegelingsproces in verzekeringsrechtelijke verhoudingen; de spelers en hun spelregels. In: G.G. Hesen, S.D. Lindenbergh & G.E. van Maanen (Eds.), Schadevaststelling en de rol van de deskundige (p ). Deventer: Kluwer. Zwalve, W.J. De "numerus clausus". In: Maandblad voor Vermogensrecht (p ). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. 20

22 Zwalve, W.J. Het toeschouwersrisico. Enkele opmerkingen over het onderscheid tussen rechtsvragen en vaststellingen van feitelijke aard. In: A.G. Castermans, I.S.J. Houben, K.J.O. Jansen, P. Memelink, J.H. Nieuwenhuis & L. Reurich (Eds.), De maatman in het burgerlijk recht (BWKJ 24) (p ). Deventer: Kluwer. Zwalve, W.J. The Past and Future of "Mutuum". In: W. Zwalve & E. Koops (Eds.), The Past and Future of Money (p ). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Rapport Visser, D.J.G., Hugenholtz, P.B. & Hins, A.W. Geschillen beslechting en collectief beheer. Den Haag: WODC. Wetenschappelijke annotatie Siemerink, L.A.R. Noot bij: Hoge Raad (Civiele Kamer) , Cr 2008, 67, p (Van Gasteren/Hemelrijk, Open brief op persoonlijke website kan worden aangemerkt als perspublicatie). 21

23 Vakpublicaties Monografieën Hebly, J.M. European Public Procurement, Legislative History of the 'Utilities' Directive 2004/17/EC. Deventer: Wolters Kluwer Law & Business. Hijma, Jac. & Olthof, M.M. Compendium van het Nederlands vermogensrecht. Deventer: Kluwer. Bundel Snijders, H.J., Gerretsen, R.B. & Rueb, A.S. (Eds.). Burgerlijk Procesrecht, cursusboek voor de Beroepsopleiding Advocatuur. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Artikelen Beunen, A.C. Auteurswet obstakel voor grootschalige digitalisering. InformatieProfessional, 05, p Boer, M.B. de. Commentaar op art. 41, 60a, 60b, 61 en 63 (losbladig). In: SDU Commentaar Faillissementswet 2008/2009. Den Haag: Sdu Uitgevers. Bruning, M.R. Ten geleide. In: M.R. Bruning & J. Kok (Eds.), Herziening kinderbeschermingsmaatregelen - commentaren op het voorontwerp van wet (FJR congresbundel). Deventer: Kluwer. Bruning, M.R. Kindermishandeling en inbreuken op grondrechten. In: Team Jeugd Rechtbank Amsterdam (Ed.), Hard en zacht bewijs bij vermoedens van kindermishandeling (p ). Amsterdam: SWP. Bruning, M.R. Het belang van het ontvoerde kind (editorial). Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, p Bruning, M.R. Kinderontvoering en het belang van het kind [Online]. Available from: Website: [ ]. Bruning, M.R. Omgangsperikelen. Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, p

24 Duynstee, M.C.I.M. Koop en verkoop. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Es, P.C. van. De electronische onderhandse akte. WPNR, 6764(2008), p Es, P.C. van. Onduidelijkheden rond de sommenverzekering als quasi-legaat. WPNR, 6753(2008), p Es, P.C. van. Toekennen van schadevergoeding in een tuchtprocedure: iets over de verhouding tussen tuchtrecht en civiel aansprakelijkheidsrecht. JBN, 2008(45), p Es, P.C. van. Toezicht op naleving Wid / Wet Mot. JBN, 2008(1), p Esch, R.E. van. "De elektronische vergadering: een update". Computerrecht, p Esch, R.E. van. Elektronische verzending van mededelingen bij verzekeringsovereenkomst. Computerrecht, p Esch, R.E. van. Opinie: Het wetsvoorstel schriftelijkheid en elektronisch rechtsverkeer en de elektronische onderhandse akte. Tijdschrift voor Internetrecht, p Hebly, J.M. Aanneming van werk: het nieuwe handboek. WPNR, p Hebly, J.M. Contouren voor een 'passende voorafgaande publicatie' thans duidelijk. Tijdschrift Aanbestedingsrecht, p Hebly, J.M. De Ziekenhuisparabool. Tijdschrift Aanbestedingsrecht, p Hebly, J.M. & Wilman, F. Judicial protection in EU public procurement procedures: recent developments. Litigation Committee Newsletter IBA, 2008(september), p Hebly, J.M. & Heijnsbroek, P. Klagen bij de aanbestedende dienst: introductie van een 'best practice'. Tijdschrift Aanbestedingsrecht, p Hebly, J.M. & Kikkert, A.N. Niet-nakoming en ingebrekestelling; Aanneming van werk. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p , p

25 Hebly, J.M., Ritsema van Eck, W.M. & Heijnsbroek, P. Overzicht EG-inbreukprocedures Aanbesteding Tijdschrift Aanbestedingsrecht, p Hebly, J.M. Proeve van een Aanbestedingswet... het andere wetsontwerp. Themis, p Hebly, J.M. Ontwikkelingen in het (Bouwrechtelijk) aanbestedingsrecht. In: 25 jaar Bouwrecht in Leiden (p ). Den Haag: Jongbloed juridische boekhandel. Hebly, J.M. & Wilman, F.G. The Netherlands. In: The International Comparitive Legal Guide to Public Procurement 2009 (p ). Global Legal Group. Hijma, Jac. Dwaling. In: E.H. Hondius (Ed.), Losbladige editie Verbintenissenrecht. Deventer: Kluwer. Houben, I.S.J. De medewerkersovereenkomst:de overeenkomst tussen ziektekostenverzekeraar en (para)-medisch beroepsbeoefenaar. Over de verzekeraar en de apothekers. Maandblad voor Vermogensrecht, 3, p Houben, I.S.J. Totstandkoming: precontractuele fase. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Huijgen, W.G. De natuurlijke verbintenis (art. 6:3-5 BW). In: E. Hondius (Ed.), Verbintenissenrecht (losbladig, 25 blz.). Deventer: Kluwer. Huijgen, W.G. Ondanks testamentair vruchtgebruik toepassing van artikel 4:29 BW. JBN, november, p Huijgen, W.G. Overlast van buren leidt tot aanpassing van de koopprijs. JBN, juni, p Huijgen, W.G. Wanneer een domiciliekeuze? JBN, april, p Jansen, K.J.O. Onrechtmatige daad algemeen - Schadevergoeding. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Jansen, K.J.O. Artikel 162, Supplement 113 (losbladig werk, 380 bewerkte pagina's). In: C.J.J.M. Stolker (Ed.), Onrechtmatige daad (Groene Serie). Deventer: Kluwer. 24

26 Jansen, K.J.O. Artikel 162, Supplement 114 (losbladig werk, 404 bewerkte pagina's). In: C.J.J.M. Stolker (Ed.), Onrechtmatige daad (Groene Serie). Deventer: Kluwer. Jansen, K.J.O. Artikel 163, Supplement 118 (losbladig werk, 93 bewerkte pagina's). In: C.J.J.M. Stolker (Ed.), Onrechtmatige daad (Groene Serie). Deventer: Kluwer. Janssen, J.F.M. Huwelijksvermogensrecht. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Janssen, J.F.M. Zekerheidsrechten. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Knigge, M.W. Wilsgebreken en vernietigbaarheid. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Kooij, P.A.C.E. van der. De dikte van een gipskruidstengel. In: Leidse IE almanak (p ). Meijers, V.A.E.M. De Handelregisterwet 2007: nieuwe wijn in oude zakken. Ondernemingsrecht, 2008(12), p Meijers, V.A.E.M. Handelsregister: de kwantiteit en de kwaliteit van de ingeschreven gegevens worden gemoderniseerd. JBN, 2008(37), p Meijers, V.A.E.M. Het handelsregister nieuwe stijl. Tijdschrift voor de Ondernemingsrechtpraktijk, 2008(4), p Mellema-Kranenburg, T.J. Dexia en het toestemmingsvereiste van art.1: 88 BW. JBN, 2008(46), p Mellema-Kranenburg, T.J. Erfrecht. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Mellema-Kranenburg, T.J. Nietigheid van aan verzorgster gedane schenkingen? Op wie rust de bewijslast? Juridische Berichten voor het Notariaat, 2008(9), p Mellema-Kranenburg, T.J. De Actio Pauliana. In: Jac. Hijma (Ed.), Supplement Vermogensrecht (losbladig). Deventer: Kluwer. Mellema-Kranenburg, T.J. Handelingsonbekwaamheid. In: Jac. Hijma (Ed.), Supplement Vermogensrecht (losbladig). Deventer: Kluwer. 25

27 Mellema-Kranenburg, T.J. Overdracht van schulden en vorderingen. In: E. Hondius (Ed.), Supplement Verbintenissenrecht (losbladig). Deventer: Kluwer. Mellema-Kranenburg, T.J. Vruchtgebruik. In: Jac. Hijma (Ed.), Supplement Vermogensrecht (losbladig). Deventer: Kluwer. Mollema, A.F. Erfrecht. Ars Aequi, 109, p Nieuwenhuis, J.H. Waarom hebben Belgen 's maandags pleisters op hun wangen? Rechtsgeleerd Magazijn Themis, p Nijland, J. Huwelijksvermogensrecht (Katern). Ars Aequi, 2008(105), p Nijland, J. Huwelijksvermogensrecht (Katern). Ars Aequi, 2008(109), p Nijland, J. Huwelijksvermogensrecht (Katern). Ars Aequi, 2008(108), p Nijland, J. Huwelijksvermogensrecht (Katern). Ars Aequi, 2008(106), p Nijland, J. Huwelijksvermogensrecht (Katern). Ars Aequi, 2008(107), p Peter, J.A.J. Eigendom en Mede-eigendom. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Reurich, L. Redelijkheid en billijkheid; Niet-nakoming en opschortingsbevoegdheid. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p , p Schuller-Hoekstra, J.M. Beroepsaansprakelijkheid. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Snijders, H.J. Onverschuldigde betaling door de derde-beslagene andermaal. NTBR, 2008, p. 1. Snijders, H.J. Overeenkomstig de redelijkheid en billijkheid maar in strijd met dwingend recht? NTBR, 2008, p Snijders, H.J., Gerretsen, R.B. & Rueb, A.S. Burgerlijk Procesrecht, cursusboek voor de Beroepsopleiding Advocatuur (voorwoord). In: Burgerlijk Procesrecht, cursusboek voor de Beroepsopleiding Advocatuur. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. 26

28 Tavernier, P.C.J. De. De bevestiging van een vernietigbare onderwijsovereenkomst op grond van art. 3:55 BW (HR 8 februari 2008, RvdW 2008, 210). Maandblad voor Vermogensrecht, 2008/4, p Tempelman-Hunen, I.M. van. Digitalisering doet bewijskracht documenten de das om? Trema, 31(9), p Weide, J.A. van der. Nietigheid. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Zippro, E.J. Overige verbintenissen uit de wet. Tijdschrift voor Privaatrecht, 45(2), p Annotaties Bruning, M.R. Noot bij: Rb Arnhem , Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht 2008, p (Provinciale aansturing van Bureau Jeugdzorg). Castermans, A.G. Noot bij: ABRvS , NJCM-bulletin/Nederlands Tijdschrift voor de Mensenrechten 2008, p (Staat, SGP en vrouwenverdrag: zoveel colleges, zoveel visies). Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 165, p Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 41, p (Van Vulpen/Debetz). Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 493, p (Savills/B&S). Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 55, p (Dakar-motor). Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 605, p (Amsing/Dijkstra-Post). Hijma, Jac. Noot bij: HR , NJ 2008, 606, p (Pouw/Visser). Tavernier, P.C.J. De. Noot bij: Hoge Raad , AAe 2008, p (RvdW 2008, 210: studieovereenkomst. Dwaling; bevestiging (art. 3:55 BW)). Visser, D.J.G. Noot bij: Rb. (Ktr.) Leeuwarden , AMI 2008, p (De Groene Leguaan / Friesland Bank). 27

29 Overige produkten van wetenschappelijke activiteit Bundels Bruning, M.R. (Ed.). Herziening kinderbeschermingsmaatregelen - commentaren op het voorontwerp van wet. Deventer: Kluwer. Bruning, M.R. & Simons, M.H. (Eds.). Tekstuitgave integraal jeugdbeleid 2009 (Wettenbundel). Deventer: Kluwer. Kooij, P.A.C.E. van der & Geerts, P.G.F.A. (Eds.). Wettenverzameling intellectuele eigendom. Den Haag: Sdu Uitgevers. Populariserende publicaties Bruning, M.R. Gesloten jeugdzorg. Journaal Ggz en recht, p Bruning, M.R. Kindermishandeling: de verantwoordelijkheid van de dokter, commentaar. In: I. de Beaufort, S. van de Vathorst, F. Hazebroek & B. van der Heijden (Eds.), Kwetsbare kinderen: een ethische zorg (p ). Den Haag: Lemma. Memelink, P. Omgangsvormen en het burgerlijk recht. Ars Aequi, p Visser, D.J.G. Rights in the pocket. Amsterdam: NUV. Visser, D.J.G. (Ed.). Leidse IE Almanak. Amstelveen: delex. 28

30 Deelprogramma: Europees en vergelijkend ondernemings- en effectenrecht Coördinator: prof. mr. S.M. Bartman Centrale onderzoeksvraag Centraal in dit onderzoeksprogramma staat de invloed van de Europese integratie en grensoverschrijdend beleggen op het Nederlandse ondernemingsrecht, daaronder begrepen het effectenrecht. Achtergrond De toenemende concentratiebeweging in de wereldeconomie en in het bijzonder binnen Europa, stelt het Nederlandse ondernemingsrecht de komende jaren voor een aantal cruciale vragen. Ook de voortschrijdende technische ontwikkeling speelt hierbij een belangrijke rol. Bedoelde vragen kunnen worden herleid tot een aantal deelgebieden binnen het ondernemingsrecht. Omdat het moderne ondernemingsrecht als onderzoeksobject naar zijn aard in hoge mate een "moving target" is, beoogt onderstaande opsomming per deelgebied niet meer dan een indicatie te geven van de vragen die in het kader van het onderhavige onderzoeksprogramma naar huidig inzicht aandacht verdienen: Het vennootschapsrecht: Welke ruimte blijft er onder invloed van de Europese integratie en de daarmee samenhangende regulatory competition over voor typisch Nederlandse producten van wetgeving, zoals de NV en de BV-vorm, de structuurregeling en het enquêterecht? Is het Nederlandse vennootschapsrecht voldoende competitief vergeleken met het vennootschapsrecht van de andere EU-lidstaten? Biedt de huidige NV/BV een adequaat juridisch vehikel om vorm te geven aan grensoverschrijdende samenwerking, zoals grensoverschrijdende fusie, internationale joint ventures en strategische allianties? Welke mogelijkheden bieden specifiek Europese rechtsvormen, zoals de Europese Vennootschap, hiertoe? 29

31 Welke nieuwe Europese rechtsvormen zijn gewenst en welke invloed zal het gebruik van deze rechtsvormen (kunnen) hebben op de inrichting van onze nationale, vennootschappelijke vehikels? Corporate governance en de positie van aandeelhouders/beleggers: Hoe verhouden in Nederland ontwikkelde en gebezigde oligarchische constructies en beschermingsmaatregelen tegen een ongewenste overname, zoals prioriteitsaandelen (golden shares), certificering van aandelen, de verstrekking van opties op preferente aandelen en de structuurregeling, zich tot de Europese beginselen van vrij verkeer van personen, diensten en kapitaal en het EVRM? Hoe verhouden de Nederlandse Code Tabaksblat en beginselen van corporate governance zich tot soortgelijke codes en beginselen in de andere Europese lidstaten en in de VS? In hoeverre stelt corporate governance eisen aan het traditionele vennootschapsconcept waarop dat concept niet is ingericht en dus moet worden aangepast? In hoeverre noopt corporate governance tot een nadere profilering van de NV en de BV als rechtsvormen, mede met het oog op groepsverhoudingen en de bijzondere eisen die in toenemende mate aan beursvennootschappen worden gesteld? Welke invloed oefent een beursnotering in de VS uit op de corporate governance van de betreffende Nederlandse vennootschap? Hoe is de positie van minderheidsaandeelhouders en schuldeisers binnen een concernverband in vergelijking met die in omliggende landen? Geschillenprocedures: Kan het Nederlandse stelsel van geschillenoplossing binnen de onderneming, met daarin tamelijk unieke elementen zoals het enquêterecht en art. 26 WOR, de toets van vergelijking met andere Europese lidstaten doorstaan? In hoeverre zou het enquêterecht geschikt zijn om binnen Europa bestaande verschillen op het gebied van corporate litigation te overbruggen en zou een invoering ook in andere lidstaten bepleit kunnen worden? Effectenrecht: Hoe verhoudt het Nederlands-Europese effectenrecht zich tot dat van de VS en in welke mate beïnvloeden zij elkaar? Hoe beïnvloedt het feit van een multiple listing de eisen die gelden voor de inrichting van de Nederlandse, beursgenoteerde vennootschap? 30

32 In hoeverre schiet de Nederlandse wetgeving, in het bijzonder de Wet Giraal Effectenverkeer, tekort om vorm te geven aan de zeggenschapspositie van beleggers bij grensoverschrijdend stemgedrag en dient deze wet bijgevolg te worden aangepast? 31

33 Wetenschappelijke publicaties Monografieën Wessels, B. Belangenstrijd in het insolventierecht, Afscheidsrede VU Amsterdam [Online]. Available from: hdl.handle.net/1871/ [ ]. Wessels, B. Judicial Cooperation in Cross-border Insolvency Cases (oratie Leiden). Deventer: Kluwer. Dissertaties Vossestein, G.-J. (19 november 2008). Modernisation of European Company Law and Corporate Governance. Universiteit Leiden, Leiden: Universiteit Leiden. Promotor: prof. mr. P.J. Dortmond. Zippro, E.J. (27 november 2008). Privaatrechtelijke handhaving van mededingingsrecht. Universiteit Leiden, p , Deventer: Kluwer. Promotor: prof. mr. H.J. Snijders. Artikelen in gerefereerde tijdschriften Vossestein, G.-J. Transfer of the registered office. The European Commission's decision not to submit a proposal for a Directive. Utrecht Law Review, p Vossestein, G.-J. Volkswagen; the state of affairs of golden shares, company law and European free movement of capital. European Company and Financial Law Review, p Artikel in gerefereerde bundel Offeren, D.H. van. Risicomanagement en financiële rapportage. In: V. Gwosdz & L. Keuleneer (Eds.), Framework voor integraal risicomanagement (p ). Antwerpen: Standaard Uitgeverij. Artikelen in niet-gerefereerde tijdschriften Bartman, S.M. & Holtzer, M. Evenwichtig ondernemingsbestuur in de polder. Tijdschrift voor Ondernemingsbestuur, 2008(3), p Bartman, S.M. The Impact of Optional EU Law Making on National Company Law. European Company Law, 5(6), p Groot, C. de. De drie Versatel-uitspraken. Onderneming en Financiering, 2008(77/78), p Groot, C. de. Overzichtsartikel: enkele lijnen in de rechtspraak van de Hoge Raad. Onderneming en Financiering, 2008(3), p

34 Wessels, B. Article 25 of the Insolvency Regulation: A Hornets Nest. Insolvency Intelligence, 9(10), p Wessels, B. Cross-Border Insolvency Law in Europe: Present Status and Future Prospects. potchefstroom eletronical law journal, 1. Wessels, B. Internationaal insolventierecht volgens het Voorontwerp Insolventierecht. Onderneming en Financiering, 2008/1, p Wessels, B. International Insolvency Law in the Netherlands: The Pre-Draft of Title 10, in: 17. International Insolvency Review, Spring, p Wessels, B. Recognition and enforceability of judgments under the EC Insolvency Regulation. Nederlands Tijdschrift voor Handelsrecht, 2008/5, p Artikel in bundel Bartman, S.M. De verweesde onderneming. In: M. Holtzer, A.F.J.A. Leijten & D.J. Oranje (Eds.), Geschriften vanwege de Vereniging Corporate Litigation , deel 97 in de serie vanwege het Van der Heijden Instituut (p ). Deventer: Kluwer. Wetenschappelijke annotaties Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Utrecht , JOR 2008, 10, p Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Amsterdam , JOR 2008, 125, p Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Groningen , JOR 2008, 194, p Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Almelo , JOR 2008, 227, p Bartman, S.M. Noot bij: Hof Amsterdam , JOR 2008, 27, p Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Leeuwarden , JOR 2008, 7, p Bartman, S.M. Noot bij: Rechtbank Roermond , JOR 2008, 92, p

35 Vakpublicaties Monografieën Wessels, B. Bestuur en beheer na faillietverklaring, Wessels Insolventierecht, Deel IV. Deventer: Kluwer. Wessels, B. Vereffening van de boedel, Wessels Insolventierecht, Deel VII. Deventer: Kluwer. Artikelen Bartman, S.M. Real Seat in Retreat. European Company Law, 5(4), p Bartman, S.M. The SPE Revolution. European Company Law, 5(6), p Claringbould, M.H. De aansprakelijkheid van de expediteur. Nederlands Tijdschrift voor Handelsrecht, 2, p Nijland, J. Ontslag bestuurders stichting Islamitische basisschool. Juridische Berichten voor het Notariaat, 2008(48), p Nijland, J. & Knops, H.P.A. Reactie op: De verwarde onderneming. Economisch Statistische Berichten, 4531(93), p Wegman, H.E. & Vossestein, G.-J. Survey of Legislation and Case Law, January and February European Company Law, 5(3), p Wegman, H.E. & Vossestein, G.-J. Survey of Legislation and Case Law, November and December European Company Law, 5(2), p Wegman, H.E. & Vossestein, G.-J. Survey of Legislation and Case Law, March and April European Company Law, 5(4), p Wegman, H.E. & Vossestein, G.-J. Survey of Legislation and Case Law, September and October European Company Law, 5(1), p