Waar gaan we het over hebben?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waar gaan we het over hebben?"

Transcriptie

1 Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste twee bijeenkomsten over seksualiteit hebben we al besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt nog meer. Je zult merken dat er nieuwe gevoelens in je lijf ontstaan zoals seksuele opwinding of verliefdheid (daar hebben we het later in de training over). In de hersenen worden hormonen gemaakt die de hormoonproductie in de geslachtsorganen aanzet. Die hormonen zorgen voor de veranderingen waar we al eerder over gesproken hebben en ook voor seksuele gevoelens. Daar gaat het vandaag over. We vullen een blad in met de woorden die jij kent die met seksuele gevoelens te maken hebben en met wat je allemaal bij jezelf voelt. We bespreken wat er met je lichaam kan gebeuren als je seksueel opgewonden raakt. De bijeenkomst sluiten we af met een vragenronde: Is er iets wat je niet begrijpt of heb je nog iets te zeggen of te vragen? Agenda De vragen bespreken die je hebt over de vorige bijeenkomst. We bespreken wat jij merkt aan je lijf als je seksueel opgewonden bent en welke woorden ken je hiervoor. We bespreken wat er met je lichaam kan gebeuren als je seksueel opgewonden raakt. De bijeenkomst afsluiten. Hoe vind je het deze keer, zijn er nog vragen?

2 Seksuele gevoelens Welke dingen hebben volgens jou met seksuele opwinding te maken? Welke andere woorden ken je voor seksuele opwinding of seksuele gevoelens?

3 Seksuele opwinding: wat gebeurt er met je lichaam? Op het vorige blad heb je opgeschreven welke seksuele gevoelens en ervaringen je kent. Dit kunnen gevoelens of ervaringen zijn die je zelf hebt gehad of die je van anderen gehoord hebt. We zetten hieronder de meest bekende op een rijtje: Een stijve penis Vanaf de puberteit kun je vaker een erectie krijgen. Meestal gebeurt dit als je seksueel opgewonden bent, maar dit hoeft niet. In de puberteit kun je op de vreemdste momenten een erectie krijgen en op elke denkbare plaats, bijvoorbeeld in bed, in de klas, in de bus, enz. Het lijkt wel of je penis een eigen leven leidt. Dit heeft niet altijd met seksuele opwinding te maken, je hormonen regelen dit. Je hebt er geen controle over en je kunt je er behoorlijk opgelaten door voelen. Maak je geen zorgen, dit is heel normaal. Opgewonden raken Je kunt opgewonden raken van verschillende dingen, zoals: mensen, foto s of films waarop blote mensen te zien zijn. Zo kunnen seksuele gevoelens ontstaan. Een ander woord voor opgewonden zijn is geil. Als je opgewonden bent kun je fantaseren over seks met anderen. Deze fantasie is van jezelf en daar praat je niet met andere mensen over. Hier komen we later op terug. De zaadlozing Dit noemen we ook klaarkomen. Er komt dan wit of gelig plakkerig spul uit je penis, dit noemen we sperma. Dit kan spontaan gebeuren, bijvoorbeeld tijdens een natte droom. Of je kunt er zelf voor zorgen en dat heet: masturbatie (hier hebben we het een andere bijeenkomst over). De eerste zaadlozing gebeurt tussen je dertiende en vijftiende jaar. Dit kan ook eerder of later zijn. Een natte droom Een zaadlozing tijdens de slaap heet een natte droom. Voor de meeste jongens komt de eerste zaadlozing tijdens een natte droom. Het is dan ook een complete verrassing. Je herinnert je misschien een opwindende droom die je had of je weet er niks meer van. Je wordt dan wakker met een natte, kleverige plek in je onderbroek, pyjama of laken. Sommigen jongens hebben regelmatig natte dromen, anderen weinig. Het kan ook zijn dat een jongen geen natte dromen heeft. Ook dat is normaal. De grootte van je penis De meeste jongens maken zich druk over de afmeting van hun penis. Jongens onder elkaar praten vaak over wie de grootste penis heeft, maar er wordt ook wel eens over gesproken in een tv-programma. De afmeting van je penis zegt niets over je mannelijkheid. Zolang alles doet wat het moet doen, doet de afmeting er niets toe.

4 Seksuele opwinding Mensen kunnen door verschillende dingen seksuele gevoelens krijgen. Een aantal voorbeelden hiervan zijn: door te denken aan... bepaalde situaties, mensen, dingen; door te kijken naar... bepaalde situaties, mensen, dingen; door te ruiken aan... mensen, dingen; door te voelen aan... mensen, dingen. Voorbeelden hiervan zijn: kijken naar een aangekleed of bijna naakt of naakt persoon (in het echt, in een boekje, in een film, op tv, in een strip, op een foto); denken aan een persoon (aangekleed of naakt); denken aan mensen die vrijen; voelen aan een lichaamsdeel (van jezelf); kijken naar mensen die vrijen (in een film, op tv, in een boek, in een strip, op een foto). Waar je opgewonden van raakt is voor iedereen verschillend. Dit is een erg persoonlijk onderwerp, waar je niet zomaar met andere mensen over praat. Pas als je iemand heel goed kent en hem of haar kunt vertrouwen (zoals bijvoorbeeld je ouders of een goede vriend/vriendin) zou je er met diegene over kunnen praten. Let op: het kan zijn dat je opgewonden raakt als je op straat, in de klas of ergens anders iemand ziet die je erg aantrekkelijk vindt. Het is belangrijk dat je dit niet aan die ander laat zien of vertelt. Dit hou je voor jezelf. Pas als je een tijd met iemand een relatie hebt, kun je er met die persoon over praten.

5 Invulblad Datum: Waar hebben we het over gehad? Wat is belangrijk voor mij? Heb ik nog vragen over deze bijeenkomst?

6 Informatieblad voor ouders Onderwerp: In de eerste twee bijeenkomsten over seksualiteit hebben we al besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt nog meer. Je zult merken dat er nieuwe gevoelens in je lijf ontstaan zoals seksuele opwinding. Of verliefdheid, maar daar hebben we het later in de training over. In de hersenen worden hormonen gemaakt die de hormoonproductie in de geslachtsorganen aanzet. Die hormonen zorgen voor de veranderingen waar we al eerder over gesproken hebben en ook voor seksuele gevoelens. We hebben een blad ingevuld met de woorden die jij kent die met seksuele gevoelens te maken hebben en met wat je allemaal bij jezelf voelt. We hebben besproken wat er met je lichaam kan gebeuren als je seksueel opgewonden raakt. De bijeenkomst is afgesloten met een vragenronde: Is er iets wat je niet begrepen hebt of heb je nog iets te zeggen of te vragen? Tips voor ouders: Gebruik duidelijke taal en check regelmatig of het goed begrepen is door uw zoon. Vertel uw zoon dat bepaald gedrag of bepaalde kleding bij een ander niet altijd bedoeld is om opwinding bij hem te veroorzaken.

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste bijeenkomsten hebben we besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Veel jongens en mannen masturberen. Er zijn minder meisjes en vrouwen die masturberen. Sommigen jongens doen het elke dag, anderen misschien maar eens per week

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt. Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Dan wil je heel vaak bij hem of bij

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De puberteit is naast de lichamelijke veranderingen ook de periode waarin je op een andere manier naar jezelf en de mensen om je heen gaat kijken. Dit komt omdat

Nadere informatie

Wat wil ik leren in de training?

Wat wil ik leren in de training? Wat wil ik leren in de training? Tijdens deze training bespreken we de volgende onderwerpen: Wat verandert er in de puberteit? Hoe verzorg ik mijn lichaam? Wat is masturbatie? Verliefdheid Intimiteit wat

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: De komende weken gaan we het hebben over de verschillende veranderingen die jongens en meisjes in de puberteit doormaken. Het is een periode die ongeveer drie jaar

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Vandaag gaat het voor de tweede keer over de puberteit. Dit is een periode die ongeveer drie jaar duurt bij zowel jongens als meisjes. Het is een periode waarin

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Vandaag gaan we het hebben over homoseksualiteit en biseksualiteit. Homoseksualiteit heeft te maken met mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot iemand

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Relatie en romantiek Als je met iemand een relatie krijgt, wil je graag veel bij elkaar zijn en lichamelijk contact met elkaar hebben. Maar dan ben je er nog niet.

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Wat gebeurt er met je als je een leuk meisje of jongen tegenkomt? Je vindt de ander leuk en misschien word je wel verliefd. Eerst wil je heel vaak bij hem of haar

Nadere informatie

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen

Benodigheden. Lesdoelen. Puberteit. Begrippen Kriebels in je buik Puberteit 1 Puberteit Groep 8 130 min Begrippen Puberteit, lichamelijke ontwikkeling, menstruatie, ongesteld, borsten, vrouwelijk geslachtsdeel, groeispurt, vagina, maandverband, tampon,

Nadere informatie

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling

Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Seksualiteit en seksuele ontwikkeling Platform Smith Magenis syndroom 15 november 2014 - Leusden Yvonne Stoots Vanmiddag Seksualiteit Seksuele ontwikkeling Begeleiding bij seksuele ontwikkeling Seksualiteit

Nadere informatie

Over het MEISJESLICHAAM op www.sense.info

Over het MEISJESLICHAAM op www.sense.info Over het MEISJESLICHAAM op www.sense.info Op Sense.info vind je allemaal informatie over seks, relaties en hulp bij problemen. Ga naar www.sense.info. In het menu zie je alle onderwerpen. -Klik op MEISJESLICHAAM

Nadere informatie

Dit is prostaatkanker

Dit is prostaatkanker Dit is prostaatkanker blaas prostaat De prostaat ligt onder de blaas. Hij is zo groot als een walnoot. De prostaat doet vocht bij de zaad-cellen. Zo krijg je sperma. Bij kanker veranderen de cellen in

Nadere informatie

Praten met je kind over seksualiteit

Praten met je kind over seksualiteit Informatie voor ouders van kinderen van 10 tot 14 jaar Praten met je kind over seksualiteit Lastig en spannend! Seks? Is mijn kind daar al aan toe? Wanneer begin je erover? Wacht je vragen af? Hoe breng

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je met iemand een relatie krijgt, wil je graag veel bij elkaar zijn en lichamelijk contact met elkaar hebben. Maar dan ben je er nog niet. Vaak worden er ook

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden

Nadere informatie

B Volwassen worden. B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23

B Volwassen worden. B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23 B Volwassen worden B1 Meisjes worden vrouw 3 B2 Ongesteld zijn 8 B3 Jongens worden man 14 B4 Zaadlozing 19 B5 Lichaamsverzorging 23 B1 Meisjes worden vrouw Herkent van afbeeldingen de verschillende stadia

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening

Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Seksualiteit bij jongeren met een (chronische) aandoening Op de polikliniek van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud ziekenhuis willen wij je met deze folder informatie geven over seksualiteit

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: is erg belangrijk. We weten dat als je in de puberteit komt er allerlei dingen aan je lijf gaan veranderen. We hebben in een eerdere bijeenkomst al een aantal van

Nadere informatie

Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe

Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe jijzelf 9 Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe vrienden. Je hele toekomst ligt nog open en

Nadere informatie

Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5

Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5 Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5 Samenvatting door Carlijn 1162 woorden 15 januari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 5.1 Je veranderd. Geslachtskenmerken zijn kenmerken

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Mensen vinden het vaak prettig om elkaar aan te raken. Dat kan een knuffel zijn van je ouders, een vriendschappelijke stomp tijdens een stoeipartij met vrienden

Nadere informatie

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register

inhoud Inhoudsopgave Literatuur Trefwoorden register inhoud Inhoudsopgave 1. Liefde is 2. Gods plan met seksualiteit 3. Seksualiteit verbindt 4. Verschillen jongens en meiden 5. Schat op het spel 6. Je schat beschermen 7. Seks in je eentje 8. Geen slaaf

Nadere informatie

Wervelende. Voorlichtingsshow

Wervelende. Voorlichtingsshow De Wervelende Voorlichtingsshow Introductieles/Omkadering 1. HINTS Doelstelling: Taal en termen kennen. Werkwijze: Om beurten krijgt men een woord in het oor gefluisterd door de begeleider De deelnemer

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: is erg belangrijk. We weten dat als je in de puberteit komt er allerlei dingen aan je lijf veranderen. We hebben in een eerdere bijeenkomst al een aantal van die

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Hoe krijg je meer zin? Oefening 3: Wat zijn jouw prikkels? 12

Hoe krijg je meer zin? Oefening 3: Wat zijn jouw prikkels? 12 Hoe krijg je meer zin? 09 - Oefening 3: Wat zijn jouw prikkels? 12 Meer zin. Denk jij ook dat zin in vrijen er spontaan hoort te zijn? Dat zin iets is dat zomaar uit het niets op komt borrelen? Geloof

Nadere informatie

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. De gedachten alleen al dat mijn kleine meid seks zou

Nadere informatie

Werkvormen k Zag 2 beren over lichamelijkheid

Werkvormen k Zag 2 beren over lichamelijkheid Werkvormen k Zag 2 beren over lichamelijkheid Werkbladen over lichamelijke verandering (4.4) Onderbroekenspel Werkbladen over lichamelijke verschillen (4.3) Max en Maxima Werkbladen over man-vrouw verschillen

Nadere informatie

Nierfalen en Seksualiteit

Nierfalen en Seksualiteit Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk

Nadere informatie

Seks en relaties Woordenlijst

Seks en relaties Woordenlijst Seks en relaties Woordenlijst Inhoud Vriendschappen en relaties 3 Lichaamsdelen 4 Seksualiteit 6 Seks en masturbatie 8 Veilige seks en voorbehoedsmiddelen 10 Misbruik 12 2 Vriendschappen en relaties Vriendje

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Niet alleen de buitenkant van je lichaam veranderd in de puberteit. Binnen in je lichaam vinden er ook veranderingen plaats, die je niet kan zien. Mannen merken

Nadere informatie

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE?

GOED VRIENDJE? FOUT VRIENDJE? Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Veilig Thuis, tel.: 0800 2000 Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een uitgave van JIP Den Haag en Middin.

Nadere informatie

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht

Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht Les 11: Wat is seks? Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen kunnen verschillende betekenissen geven aan seksualiteit. Kinderen zijn zich ervan bewust dat iedereen seksuele gevoelens heeft, en dat je je daarvoor

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: grenzen aangeven en respecteren Tijdens de bijeenkomst over intimiteit hebben we al besproken dat het belangrijk is om je grenzen aan te geven en ook de grenzen

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Te snel klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Te snel klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Te snel klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er vele

Nadere informatie

Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid. Module 1 What s Love

Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid. Module 1 What s Love Lesmethode Seksualiteit en Weerbaarheid Module 1 What s Love 3.1 Seksualiteit en mijn brein Schrijf op: Genesis 1: 21-24. LES 3 Schrijf in eigen woorden op waarom de werking van plakband lijkt op seksualiteit:

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Female Sexual Function Index (FSFI)

Female Sexual Function Index (FSFI) Female Sexual Function Index (FSFI) Subject code: Datum: INSTRUCTIE: Deze vragen gaan over uw seksuele gevoelens en seksuele reacties gedurende de afgelopen 4 weken. Beantwoord deze vragen alstublieft

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Female Sexual Functione Index (FSFI)

Female Sexual Functione Index (FSFI) Female Sexual Functione Index (FSFI) INSTRUCTIE: Deze vragen gaan over uw seksuele gevoelens en seksuele reacties gedurende de afgelopen 4 weken. Beantwoord deze vragen alstublieft zo eerlijk en duidelijk

Nadere informatie

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave

Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Workshop Seksuele opvoeding een gave (op) gave Seksuele opvoeding l 18-22 jaar oud Wat is de bagage die uw kind meegekregen moet hebben rond sekuele vorming als hij/zij volwassen is geworden? uw kind als

Nadere informatie

Week van de Lentekriebels

Week van de Lentekriebels Ouderbijeenkomst Week van de Lentekriebels Relationele en seksuele opvoeding, op school en thuis Anja Sijbranda GGD Hart voor Brabant Programma Waarom relationele en seksuele vorming? Wat doet school?

Nadere informatie

Epilepsie Groei-wijzer jaar: Goed bezig

Epilepsie Groei-wijzer jaar: Goed bezig Epilepsie Groei-wijzer 12-16 jaar: Goed bezig Naam: Als je opgroeit verandert er veel voor jou en voor je ouders/verzorgers. Stap voor stap word je zelfstandiger, je regelt dingen zelf en krijgt eigen

Nadere informatie

pag Je eerste zaadlozing Over veranderende gevoelens In deze folder: pag 8 Wat gebeurt er met je lichaam? pag 4

pag Je eerste zaadlozing Over veranderende gevoelens In deze folder: pag 8 Wat gebeurt er met je lichaam? pag 4 De puberteit komt eraan! Als je 10 bent, begint je puberteit. Maar wat is dat nou eigenlijk? Je verandert van een jongen in een man. Je gaat je ook anders voelen en gedragen. Dat gebeurt niet van de ene

Nadere informatie

De zorg moet steeds beter.

De zorg moet steeds beter. De zorg moet steeds beter. De tekst is in Taal voor allemaal. Ons Tweede Thuis heeft afspraken over goede zorg. Jij krijgt zorg. Ons Tweede Thuis geeft de zorg. Een ander woord voor zorg is hulp. Bij wonen.

Nadere informatie

Sanderijn van der Doef KLEINE MENSEN, GROTE GEVOELENS

Sanderijn van der Doef KLEINE MENSEN, GROTE GEVOELENS Doef-Kleine mensen grote gevoelens(06)-cor.qxd 06-05-2014 10:39 Sanderijn van der Doef KLEINE MENSEN, GROTE GEVOELENS De seksuele opvoeding van kinderen van 0 tot 12 jaar Uitgeverij Ploegsma Amsterdam

Nadere informatie

Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit

Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit Utrecht, januari 2018 Tel. (030) 231 34 31 Rutgers 2018 www.seksuelevorming.nl/weekvandelentekriebels Tips voor ouders om met kinderen te praten over relaties en seksualiteit 1 Algemene tips bij seksuele

Nadere informatie

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen

Ik ben verliefd. Benodigheden. Lesdoelen. Begrippen Kriebels in je buik Ik ben verliefd 1 Ik ben verliefd Groep 4 50 min Begrippen Verliefd, lief, leuk, gevoelens, verkering, vriendschap, diversiteit, homoseksualiteit, homoseksueel, lesbisch, seksuele diversiteit

Nadere informatie

Als jij een leraar zou zijn, wat zou je de klas dan willen leren over cyberpesten? Hoe zou je aan iemand anders kunnen uitleggen wat pesten is?

Als jij een leraar zou zijn, wat zou je de klas dan willen leren over cyberpesten? Hoe zou je aan iemand anders kunnen uitleggen wat pesten is? Hoe zou je aan iemand anders kunnen uitleggen wat pesten is? Als jij een leraar zou zijn, wat zou je de klas dan willen leren over cyberpesten? Denk je dat er verschillen zijn tussen pesten en cyberpesten?

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling. van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar)) en wat ouders kunnen doen Seksuele opvoeding gaat over meer dan alleen seksualiteit De seksuele ontwikkeling van kinderen en wat ouders kunnen doen

Nadere informatie

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland)

Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen. Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Seksuele vorming en seksuele ontwikkeling van kinderen Marianne Cense (Rutgers WPF) & Jos Poelman (Soa Aids Nederland) Programma 1. Seksuele ontwikkeling van kinderen en jongeren 2. Criteria om normaal

Nadere informatie

Webinar 5 maart Relaties en seks bij tieners: hoe reageer ik op seksuele situaties?

Webinar 5 maart Relaties en seks bij tieners: hoe reageer ik op seksuele situaties? Webinar 5 maart 2018 Relaties en seks bij tieners: hoe reageer ik op seksuele situaties? Opbouw webinar Seksuele ontwikkeling Relaties en seksualiteit bij jongeren + jongeren aan het woord Praten over

Nadere informatie

Verschil in verlangen

Verschil in verlangen Verschil in verlangen 1 Wat is normaal? Hoe vaak denk je dat mensen samen vrijen in een goede relatie? Twee keer per week, eens in de maand of alleen in de vakantie? Het antwoord op deze vraag zegt iets

Nadere informatie

Liefde is hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Liefde is hv12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 25 October 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62562 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Voorbereiding bezoek Humanity House Doelstellingen Introductie Huiswerkopdracht

Voorbereiding bezoek Humanity House Doelstellingen Introductie Huiswerkopdracht voorbereiding Voorbereiding bezoek Humanity House Het is belangrijk om voorafgaand aan het bezoek de voorbereidende les te geven. In deze les sta je samen met de leerlingen stil bij themaʼs die in het

Nadere informatie

Stuurwiel. Ik doe alleen seksuele dingen als ik die zelf wil en als de ander akkoord gaat.

Stuurwiel. Ik doe alleen seksuele dingen als ik die zelf wil en als de ander akkoord gaat. Stuurwiel Ik doe alleen seksuele dingen als ik die zelf wil en als de ander akkoord gaat. Ik voel me niet onder druk gezet, ik zet niemand onder druk. Ik ben niet de meerdere of de mindere. Ik doe dingen

Nadere informatie

Sexual Education for Adults with Disabilities

Sexual Education for Adults with Disabilities Sexual Education for Adults with Disabilities Tool 3 De inhoud en vormgeving van het kaartspel per thema The European Commission support for the production of this publication does not constitute an endorsement

Nadere informatie

Alles over de puberteit. puberteit

Alles over de puberteit. puberteit Alles over de puberteit seks puber Hormonen puberteit Sperma Experimenteren Zaadlozing verliefd seks puber Hormonen puberteit sperma Experimenteren Zaadlozing verliefd Wat gebeurt er met je tussen je 10

Nadere informatie

kleuter 4 6 jaar Veters strikken. Zijn vaak al zindelijk. (Maar er kunnen ook andere dingen genoemd worden)

kleuter 4 6 jaar Veters strikken. Zijn vaak al zindelijk. (Maar er kunnen ook andere dingen genoemd worden) NAKIJKBLAD Opdracht 1 Iedere levensfase heeft bepaalde kenmerken. Zet bij elke levensfase van wanneer tot wanneer hij ongeveer duurt. Zet er ook bij wat er in die levensfase gebeurt (kies steeds 2 dingen.)

Nadere informatie

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy

Reality Reeks Verwerkingsopdrachten. Mooi meisje Verliefd op een loverboy Reality Reeks Verwerkingsopdrachten Mooi meisje Verliefd op een loverboy Lees blz. 3. Woont Laura in de stad of op het platteland? Hoe weet je dat? Lees blz. 5 en 7. Woont Laura s oma al lang op de boerderij?

Nadere informatie

8 Antwoorden op veel voorkomende vragen

8 Antwoorden op veel voorkomende vragen 36 Voorbeeldzinnen Als je dit leest, weet je dat het belangrijk is om te weten wat je zegt. Daarom krijg je hier 36 voorbeeldzinnen die je kan gebruiken om het gesprek leuker te maken. 8 Antwoorden op

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Belangrijk dichtwerkboekje van

Belangrijk dichtwerkboekje van Verder dichten Vink af wat je gedaan hebt! Belangrijk dichtwerkboekje van Belangrijk gedicht Heb je nog een ander onderwerp (bij opdracht 2c opgeschreven) dat belangrijk voor je is? Schrijf daar ook een

Nadere informatie

KANKER EN SEKS: Onderzoek NFK, maart 2017

KANKER EN SEKS: Onderzoek NFK, maart 2017 KANKER EN SEKS: Onderzoek NFK, maart 2017 Toen ik in het ziekenhuis de vraag stelde of seks tijdens chemotherapie mocht, kreeg ik als antwoord dat ik dat waarschijnlijk toch niet zou willen. Meer konden

Nadere informatie

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen

De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen De seksuele ontwikkeling van kinderen (0 tot 18 jaar) en wat ouders kunnen doen Wat kun je doen als je vader of moeder bent? Je kunt je kinderen helpen bij hun seksuele ontwikkeling. Als ze klein zijn

Nadere informatie

Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese

Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese Relatievorming en Seksualiteit bij jongeren met cerebrale parese drs. Diana Wiegerink psycholoog / onderzoeker bij Erasmus MC / Rijndam revalidatiecentrum, Rotterdam Presentatie voor TransitieNet maart

Nadere informatie

DE SEKSUELE LEVENSLOOP

DE SEKSUELE LEVENSLOOP DE SEKSEE EVENSOOP Aart Beekman Polikliniek Psychosomatische gynaecologie en Seksuologie Keuzevak seksuologie 2008-2009 Psycho-seksuele anamnese Invloed van de persoonlijke geschiedenis op seksuele betekenisgeving

Nadere informatie

!"# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2

!# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2 !"# $ % & ' (!)*+),-./0.1//2 !! " #!#$%!!&!& '!!! (! %)(%)(!! * &!# '! +!(,-#!&!# %#."'! $ '#$'$!!& '!& '# '! # %'!! % ##%! '!/!& '#'!%'!! # 01.$ 2* '#!& %!&!!!!! % #! 3' 1 4!! -(,!!#!& '#!!# %#."'! $'#(

Nadere informatie

Peter heeft een erectieprobleem

Peter heeft een erectieprobleem Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 13 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? In dit hoofdstuk wordt allereerst uitgelegd wat een seksueel probleem

Nadere informatie

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik

voorwoord VOORBEELDPAGINA S Bestelnr De ander en ik voorwoord Dit werkboek gaat over de omgang met andere mensen. We bespreken hoe jij met anderen kunt omgaan. Bijvoorbeeld hoe je problemen oplost, omgaat met pesten, gevoelens en vriendschappen en hoe je

Nadere informatie

HET BOEKJE. Seksualiteit zoals het bedoeld is

HET BOEKJE. Seksualiteit zoals het bedoeld is HET BOEKJE Seksualiteit zoals het bedoeld is 2 WAT?! Met dit boekje nemen we je mee in hoe seksualiteit écht bedoeld is en wat het met je doet. In ons land kan en mag zo n beetje alles op het gebied van

Nadere informatie

Diabetes en seksualiteit

Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes kan invloed hebben op uw seksleven. Dat kan door de ziekte zelf komen, maar ook door de medicijnen of de manier waarop u ermee om gaat. In deze

Nadere informatie

Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 86,0% Nee 14,0% Totaal. Ja 9,9%

Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 86,0% Nee 14,0% Totaal. Ja 9,9% Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Ja 86,0% Nee 14,0% Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 9,9% Nee, en ik ben dit ook niet van plan 66,7% Nee, maar ik ben dit nog wel van plan 20,8%

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. Eindverslag 86. Extra opdrachten 90. Tips voor op school 94

Inhoud. Inleiding 7. Eindverslag 86. Extra opdrachten 90. Tips voor op school 94 Inhoud Inleiding 7 deel 1 lees- en kijkbio Hoofdstuk 1 Verhalen vertellen 10 Hoofdstuk 2 Zelf verhalen vertellen 12 Hoofdstuk 3 Voorlezen 16 Hoofdstuk 4 Verhalen lezen 18 Hoofdstuk 5 Verhalen in boeken

Nadere informatie

Speak up! Wat is JA en wat NEE?

Speak up! Wat is JA en wat NEE? Les 3 Speak up! Wat is JA en wat NEE? Deze derde les gaat over het leren inzien en uitspreken van je wensen en grenzen bij intimiteit en seks. Hoe zorg je dat het leuk is en blijft? Het belangrijkste daarbij

Nadere informatie

Kinderen groeien op tot volwassenen in verschillende fasen. Iedereen groeit. Maar ons lichaam maakt heel ons leven kleine of grote veranderingen mee.

Kinderen groeien op tot volwassenen in verschillende fasen. Iedereen groeit. Maar ons lichaam maakt heel ons leven kleine of grote veranderingen mee. Groei en ontwikkeling Kinderen groeien op tot volwassenen in verschillende fasen. Iedereen groeit tot maximaal tot hij of zij 18 jaar is. Maar ons lichaam maakt heel ons leven kleine of grote veranderingen

Nadere informatie

Overzicht van de onderzoeksresultaten

Overzicht van de onderzoeksresultaten The Big O-enquête New Business Research In opdracht van Female Secret From Amsterdam Lore Elzinga Januari 2017 Overzicht van de onderzoeksresultaten Intro Het vrouwelijk orgasme onder de loep De meeste

Nadere informatie

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik

Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Lessen en leerdoelen Kriebels in je buik Groep 1 Les 1: Wie ben ik De leerlingen kennen hun eigen lichaam De leerlingen krijgen inzicht in de overeenkomsten en verschillen in lichaamskenmerken De leerlingen

Nadere informatie

Wat is het Syndroom van Klinefelter?

Wat is het Syndroom van Klinefelter? Voorwoord Deze gids bevat informatie over wat er tot nu toe bekend is over 47,XXY ook wel beter bekend als het Syndroom van Klinefelter. Het is geschreven als hulpmiddel om deze genetische aandoening beter

Nadere informatie

Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jongeren

Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jongeren Werkstuk Engels Enquete Seksualiteit onder jon Werkstuk door een scholier 1213 woorden 22 februari 2005 7,2 71 keer beoordeeld Vak Engels Seksualiteit onder Jon Hey, voor Nederlands moeten wij een enquête

Nadere informatie

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?

Nadere informatie

DEEL 3 THEMA 1 RELATIES EN SEKSUALITEIT BASISSTOF 1

DEEL 3 THEMA 1 RELATIES EN SEKSUALITEIT BASISSTOF 1 BASISSTOF 1 Puberteit: periode van ongeveer 12 tot 18 jaar waarin kinderen snel veranderen. In de puberteit verander je lichamelijk, geestelijk en sociaal. Pubers: kinderen in de puberteit. Geestelijke

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

JE MAAKT HET VEEL ERGER DAN DAT HET EIGENLIJK MAAR IS

JE MAAKT HET VEEL ERGER DAN DAT HET EIGENLIJK MAAR IS 1 JE MAAKT HET VEEL ERGER DAN DAT HET EIGENLIJK MAAR IS Da s goed. Je probeert de andere gerust te stellen. We reageren meestal vanuit onze eigen logica. We vinden het vaak ook normaal dat anderen diezelfde

Nadere informatie

TRIXY Expertisecentrum

TRIXY Expertisecentrum Ik heb een extra Y (47,XYY) Voor wie is deze folder? Voor jou, als jij een jongen bent die een extra Y chromosoom heeft! In deze folder vindt je allerlei informatie over het 47,XYY syndroom (zo heet het

Nadere informatie