THEMA PROTECTING PEOPLE DURING LEISURE

Transcriptie

1 THEMA PROTECTING PEOPLE DURING LEISURE TenCate Grass: nieuwe kwaliteitsstandaarden kunstgrassystemen Geosynthetics helpen sporter en recreant aan bescherming Kamperen, het plezier van vrijheid 2015 nummer 1 voorjaar

2 txtures 1 txtures is het interne en externe relatiemagazine van materiaaltechnologieconcern Koninklijke Ten Cate nv (TenCate). Het blad verschijnt vier keer per jaar in een Nederlands- en een Engelstalige versie. Redactie Koninklijke Ten Cate nv Postbus GD Almelo telefoon Coen Heldeweg txtures@tencate.com Vormgeving Aandagt reclame & marketing, Almelo Drukwerk Lulof experts in gedrukte communicatie, Almelo Het is toegestaan (delen van) artikelen over te nemen, mits deze worden voorzien van bronvermelding en niet in een afwijkende context worden geplaatst. Jaargang 50 - nummer 1 voorjaar 2015 Evolueren TenCate wil leidend zijn in het bieden van duurzame oplossingen voor persoonsbescherming en bescherming van de werken leefomgeving: Protecting people. Op het eerste gezicht lijkt deze missie voor het kunstgras waar de Grass-groep zich op richt niet toepasselijk. Schijn bedriegt. Juist door ons te richten op aspecten die de mens ten goede komen, weet TenCate Grass nieuwe kansen te creëren voor succes. Een kenmerk van succesvolle bedrijven is dat ze zichzelf voortdurend veranderen en heruitvinden om optimaal in te kunnen spelen op marktkansen. Ook TenCate Grass evolueert continu, waarbij megatrends op het gebied van Protecting People de boventoon voeren. Neem bijvoorbeeld de wereldwijde trends van verstedelijking, klimaatverandering en steeds hogere veiligheidseisen. Verstedelijking leidt tot een grotere behoefte aan parkachtige omgevingen voor sport en recreatie terwijl de beschikbare ruimte beperkt is. Doordat kunstgras veel intensiever gebruikt kan worden, op veel meer plaatsen kan worden aangelegd en aan hogere veiligheidseisen kan voldoen dan natuurgras zien we een groeiende behoefte in stedelijke gebieden. Voorbeelden van producten die hierop inspelen zijn de geweven shockpad TenCate Sine TM en ons 3D-geweven kunstgras GreenFields MX. Deze producten bieden een optimale spelbeleving op een veilig speloppervlak. In steden is de steeds snellere afvoer van regenwater een groeiend probleem doordat rioolsystemen overbelast raken en de grondwaterspiegel daalt. Kunstgras kan ook op dit gebied een rol spelen door buffering, opslag en (her)gebruik van regenwater. TenCate Ecocept TM en Greensource zijn voorbeelden van het inspelen op de behoefte aan duurzame low-impact drainagesystemen. Klimaatverandering leidt in verschillende regio s wereldwijd tot droogtes, terwijl andere gebieden juist geplaagd worden door overstromingen. Waterschaarste heeft ertoe geleid dat het sproeien van natuurgras duur of zelfs verboden wordt. Met name waar droogte extreme vormen aanneemt, is kunstgras een steeds vaker gekozen alternatief voor natuurgras. Omdat modern landscapingkunstgras er realistisch uitziet wordt het inmiddels breed geaccepteerd. Deze realistische look is mogelijk gemaakt door een combinatie van onze veerkrachtige en getextureerde grasgarens. Vermindering van CO 2 -uitstoot en materiaalverbruik speelt in op de vraag naar duurzamer producten en een sociaal verantwoordelijke bedrijfsvoering. Voor een brede marktacceptatie is het noodzakelijk dat duurzaamheid gepaard gaat met functionaliteit en kostenbeheersing: een milieuvriendelijk alternatief dient even goed of zelfs beter te functioneren en mag niet meer kosten. TenCate Grass speelt hierop in met nieuwe easy-to-install concepten voor de onderbouw van kunstgrasvelden. Hierdoor wordt de installatie van kunstgras vereenvoudigd en het noodzakelijke grondwerk geminimaliseerd. Bij het ontwikkelen van componenten en systemen is de inbreng van klant en eindgebruiker onontbeerlijk. Zij zijn het uiteindelijk die besluiten tot aanschaf en installatie, zij willen gericht inspelen op ontwikkelingen in de sportbeoefening of zij weten aan welke eigenschappen hun speeloppervlak moet voldoen. Die aanpak heeft mede aan de basis gelegen van het succes van GreenFields TX tijdens het WK Hockey van vorig jaar en de snelle introductie van GreenFields MX in het betaald voetbal in Nederland en erbuiten. Behalve bovengenoemde productontwikkelingen evolueert TenCate Grass ook qua machines, processen, partners en organisatie. Deze constante evolutie gericht op marktkansen is de sleutel tot voortgaand succes. De visie van onze mensen om marktkansen te onderkennen en hun vermogen en bereidheid tot continue verbetering en aanpassing staan hierin centraal. Wat dit betreft zie ik de toekomst met vertrouwen tegemoet. Guido Vliegen, groepsdirecteur TenCate Grass 2 txtures

3 26 Kunstgras voor binnen en buiten De markt voor landscaping groeit, zowel voor indoor- als outdoortoepassingen. Er is steeds meer aandacht voor kwaliteit en milieuaspecten. INHOUD VEILIGHEID 19 Geosynthetics helpen sporters en recreanten beschermen 40 Bescherming van oevers en dijken in Maleisië 04 Protecting people during leisure TenCate Grass blijft zich richten op meer kwaliteitsbewustzijn bij eindgebruikers en verdere verhoging van de kwaliteitsstandaard. Een optimale en veilige spelbeleving staat hierbij voorop. DUURZAAMHEID 06 Nieuwe ontwikkelingen in verduurzaming van kunstgrascomponenten en -systemen 30 Digitaal printen en veredelen van outdoorweefsels bespaart kosten en energie STRATEGIE EN BELEID 24 Column voorzitter raad van bestuur 30 Outdoorweefsels maken creativiteit in je los Tentconfectionairs kunnen meer creativiteit tonen in hun tentontwerpen. Kampeertouroperators kunnen de kampeersfeer gericht afstemmen op hun doelgroepen. 44 D2RAGON-seminar Beijing BUSINESS CONTEXT 12 Bijdragen aan sport en sportbeleving 16 TenCate is een goede sparring partner 34 Composieten voor sportartikelen Een deel van de composietenproductportfolio vindt zijn toepassing in sporten racewagens en sportbenodigdheden waar een laag gewicht, stijfheid en duurzaamheid geboden zijn. 3

4 PROTECTING PEOPLE DURING LEISURE Sport en recreatie: veilig en duurzaam TenCate richt zich op de groeiende behoefte aan bescherming van mensen en hun werk- en leefomgeving: wanneer we onderweg zijn (In transit), thuis (In habitats), op ons werk (At work) en wanneer we sporten en recreëren (During leisure). Bij leisure oftewel vrijetijdsbesteding gaat het vooral om sport en recreatie. TenCate bedient die eindmarkt via vier marktgroepen: TenCate Outdoor Fabrics en TenCate Grass en in bescheidener mate TenCate Advanced Composites en TenCate Geosynthetics. 4 txtures DUURZAAMHEID Kunstgras in Het Kasteel, waar Sparta Rotterdam zijn thuiswedstrijden speelt

5 Wie zijn of haar vrije tijd doorbrengt met kamperen, wandelen of het beoefenen van sport heeft een grote kans dat hij of zij te maken heeft met TenCate-materialen. Voor de eindmarkt sport en recreatie ontwikkelt en produceert het materiaaltechnologieconcern kunstgras (sport en landscaping) en outdoorweefsels (kampeertenten en zonwering), composietmaterialen voor sportartikelen en geosynthetics voor recreatieve doeleinden. Op basis van de wereldwijde trends veiligheid en duurzaamheid geeft TenCate deze materialen bepaalde eigenschappen (functionaliteiten). Vrijetijdsbesteding en sporten vergen veilige en duurzame faciliteiten. Hoogwaardige outdoorweefsels beschermen tegen zon, uv-straling, regen, vuur, wind, sneeuw en inkijk. Kunstgras bespaart op waterverbruik en onderhoud, voorkomt blessures en maakt de speelomstandigheden gelijkwaardig. Kunstgrassystemen De markt voor kunstgras blijft wereldwijd groeien, zowel voor sport als landscaping. De vraag naar hoogwaardige vezels, backing, infill en sportsystemen trekt aan. Kwaliteit en de look & feel van landscapingprojecten krijgen meer aandacht. Met nieuwe (geweven of getufte) kunstgrassystemen voor topsport, zoals GreenFields TX voor hockey en GreenFields MX voor voetbal, is een nieuwe standaard gezet. GreenFields TX staat bij een groot aantal nationale hockeybonden in de belangstelling als gevolg van de profilering tijdens de wereldkampioenschappen vorig jaar zomer in Den Haag. In het Nederlandse beroepsvoetbal is sprake van meer interesse voor kunstgras. Deze belangstelling vertaalt zich in een toenemend aantal orders voor kunstgrassystemen en het XtraGrass systeem van GreenFields, zowel voor prof- als amateurvoetbal. XtraGrass is een hybride systeem, bestaande uit kunstgrasvezels en biologisch afbreekbare vezels (zie blz. 7). XtraGrass is een gepatenteerd, 100% recyclebaar kunstgrassysteem dat aan elke voetbalaccommodatie kan worden aangepast. Kamperen kan in een tent met geheel eigen dessin Outdoorweefsels Klantspecifiek businessconcept Buitenrecreatie, zoals kamperen, is wellicht de In wezen bedient TenCate de eindmarkt sport meest gebezigde vrijetijdsbesteding. Kamperen en recreatie ook met het bedrijfsonderdeel voor geeft een gevoel van vrijheid en appeleert procestechnologie: TenCate Digital Finishing. aan het groeiende milieubewustzijn. TenCate De digitale veredeling van substraten betreft in Outdoor Fabrics opereert met name op het eerste aanzet het bedrukken van outdoorweefsels. hogere marktsegment van zowel de kampeer- Innovaties in outdoorweefsels op basis van als de zonweringmarkt. De outdoorweefsels digitale productieprocessen door middel van uit Nijverdal worden toegepast in voortenten, inkjet maken binnen de marktgroepen van groepstenten, boogtenten, tipitenten, parasols, TenCate nieuwe businessconcepten mogelijk. terrasoverkappingen, luifels en een aantal Ze hebben gevolgen voor de waardeketens. Dit specialties voor zowel privégebruik als resulteert niet alleen in nieuwe producten en touroperators en festivalorganisatoren. oplossingen, maar ook in veranderende posities in waardenetwerken en de benadering van Overige materialen klanten. Er kan steeds sneller en klantspecifieker In deze editie van txtures ligt het accent worden geproduceerd en geleverd: mass op outdoorweefsels en kunstgras. In customization oftewel maatwerk per meter in het toepassingsgebied During leisure massaproductie. De klant zal per meter kiezen worden daarnaast geosynthetics en voor een eigen dessin, kleur en uiteindelijk composietmaterialen gebruikt. Zo vervaardigt voor specifieke functionaliteiten. Digitale TenCate Geosynthetics ook trampolineweefsel, inkjettechnologie is een van de speerpunten voor weefsels voor afdekking van zwembaden, het businessdevelopment-beleid van TenCate. windschermen en omheiningen voor privacy en crowd control (zie blz. 19). Composietmaterialen maken deel uit van de carosserie van race- en sportwagens,voertuigen en boten op zonneenergie en andere duurzame energiebronnen. Daarnaast worden composieten toegepast in golfartikelen, sportschoenen, tennisrackets, fietsen, hockeysticks, schaatsen et cetera (meer daarover op blz. 34). 5

6 PROTECTING PEOPLE KUNSTGRAS VOOR SPORT EN RECREATIE TenCate Grass: groei en n In 2014 nam de omzet van de Grass-groep toe en zette het winstherstel door. Er ligt meer nadruk op verkoop en marketing wereldwijd. De introductie van twee kunstgrassystemen voor respectievelijk hockey en voetbal heeft de naamsbekendheid en positionering van GreenFields in de sportmarkt de afgelopen twee jaar wereldwijd versterkt. De ontwikkeling van nieuwe kunstgrassystemen en onderbouwconstructies werd gecontinueerd. De focus ligt op het creëren van nieuwe kwaliteitsstandaarden van kunstgrassystemen. Ondertussen verstevigen TenCate Grass en TenCate Geosynthetics hun waardeproposities door producten en systemen verder op elkaar af te stemmen. TenCate Grass is wereldmarktleider in zowel garens als backing voor getufte en 3D-geweven kunstgrassystemen. TenCate Grass geldt als best in class omdat ze voor beide systemen de beste prijs-kwaliteitverhouding kent. Kunstgras: markt en aandeel Kunstgras wordt wereldwijd toegepast. De laatste jaren is het aantal aanbieders gegroeid, met name in Azië. Een aantal grote concurrenten heeft het productievolume verdubbeld. Het gaat vaak om geïntegreerde bedrijven: zij beschikken over eigen garenproductie. Mede door bezuinigingen bij overheden hebben sommige productiebedrijven in Europa en de Verenigde Staten besloten de eigen productie van vezels te staken. Ook enkele bedrijven in de installatiemarkt staakten hun activiteiten. Dit heeft geleid tot een groeiend marktaandeel voor TenCate Grass. In 2014 nam de omzet van de Grassgroep toe. Dat is mede toe te schrijven aan een verhoging van de commerciële activiteiten inzake innovatieve kunstgrassystemen, zoals GreenFields MX en GreenFields TX voor voetbal respectievelijk hockey. Sinds de World Cup Hockey medio 2014 staat het productmerk GreenFields TX internationaal breed in de belangstelling. Alleen al in Nederland beschikken tal van hockeyclubs over dit kunstgrassysteem. Een groeiend aantal clubs in het betaald voetbal in Nederland speelt zijn thuiswedstrijden op een kunstgrassysteem van GreenFields, zoals Ton Raaphorst, groepsdirecteur TenCate Grass EMEA GreenFields MX en GreenFields Evolution XQ. Met vijf tot zes clubs in Nederland (waaronder FC Twente) en een even groot aantal in Engeland en Schotland vinden in dit verband momenteel gesprekken plaats. Integratie en marketing Het winstherstel zette door, mede door de succesvolle integratie van de activiteiten van TenCate Grass en GreenFields in de Verenigde Staten en de nadruk op verkoop en marketing. In 2015 zal de integratie van activiteiten ook in Europa worden afgerond. Hierdoor wordt continentaal vanuit twee productlijnen gewerkt: componenten en kunstgrassystemen. Dit leidt tot grotere efficiency en synergie alsmede tot verbetering van de relatie met de klant. De marketing van kunstgrassystemen kreeg een extra impuls met de introductie van GreenFields in de Verenigde Staten. Dit heeft geleid tot een groeiversnelling en een versterking van de marktpositionering. In de Verenigde Staten was sprake van een sterkere dan verwachte vraag. Dat was mede het gevolg van een groeiende economie en omdat er steeds meer wordt uitgegeven aan sportbeoefening. Ook in Azië was sprake van groei en ontwikkeling van het marktaandeel, met name in Zuidoost- Azië, als gevolg van de uitbreiding van het distributienetwerk van GreenFields en TigerTurf in Singapore, Maleisië, Thailand, Indonesië en Taiwan. Kunstgras is in Azië momenteel de standaard voor hockey op alle niveaus. Voor voetbal geldt dat kunstgras voornamelijk wordt gebruikt als multi-purposetoepassing op scholen en als trainingsveld. In Europa bleef de marktvraag voor sportvelden stabiel. De uitstraling en waardering van voetbalkunstgras kregen een belangrijke impuls door de samenwerking in het Nederlandse beroepsvoetbal met de Corporatie Eerste Divisie (CED). Het geweven GreenFields MX kunstgrassysteem is daarbij doorslaggevend. Het systeem is een van de pijlers onder de gezamenlijke innovatiestrategie van TenCate Grass en GreenFields. Met de combinatie van weef- 6 txtures DUURZAAMHEID

7 XtraGrass is een netwerk van kunstgrasvezels, geweven in een ondergrond die op een voetbalveld kan worden gelegd. ieuwe ontwikkelingen 7

8 VERVOLG PAGINA 7 en extrusietechnologie is een onderscheidend systeem ontwikkeld dat volledig recyclebaar is. In 2014 is gestart met uitbreiding van de (weef-) productiecapaciteit, die in 2015 een vervolg krijgt, ook in de Verenigde Staten. Nieuwe standaarden en componenten De focus van TenCate ligt op het creëren van nieuwe kwaliteitsstandaarden van kunstgrassystemen. Hierbij is het belangrijk nauw samen te werken met partners in de markt en belanghebbenden als nationale en internationale sportbonden. Vanaf 2015 kunnen drie nieuw ontwikkelde componenten voor additionele omzet zorgen: een nieuwe fundering van gerecyclede plastics, een schokabsorberende fundering op basis van geweven schuimvezels en een speciaal geotextiel dat dient als onderlaag in een easy-to-install kunstgrassysteem. Een dergelijk systeem vergt minder fundering, waardoor de totale kosten en de milieubelasting van de aanleg van een kunstgrasveld worden gereduceerd. Innovatieve, easy-to-install kunstgrassystemen vormen een van de speerpunten bij de ontwikkeling door TenCate van nieuwe product-markt-technologiecombinaties. Deze systemen naderen de commerciële introductie. De initiële marktintroductie vindt plaats sinds 2014 met de aanleg van een aantal pilotvelden. Samenvoeging van verschillende door TenCate ontwikkelde en geproduceerde componenten zal in samenhang met nieuwe productiemethoden voor de kunstgrastoplaag resulteren in een nieuwe generatie kunstgrassportvelden. Hybride systeem Met de introductie van het hybride systeem XtraGrass vult GreenFields de ruimte in de markt tussen volledig natuurgras en volledig kunstgras. XtraGrass is een netwerk van kunstgrasvezels, geweven in een sterke ondergrond die direct op een standaard voetbalveld kan worden gelegd. Het is opgevuld met een speciale wortelzonemix en ingezaaid met graszaad. Binnen enkele dagen ontkiemen de graszaden en groeien deze tussen de kunstgrasvezels en door de backing. Dit creëert een sterke natuurlijke grasmat die beter bestand is tegen slijtage. Terwijl het gras groeit, breekt de backing deels biologisch af. Daardoor ontstaat meer ruimte voor de wortels om door de kunstgrasmat te groeien, met behoud van een sterke ondersteunende structuur voor het gras. De kunstgrasvezels nemen een deel van de slijtage van natuurgras over, waardoor veel intensiever gebruik mogelijk is in vergelijking met een standaard natuurlijke grasmat. Kale plekken en uitgerukt gras op het voetbalveld behoren tot het verleden, aangezien de structuur van XtraGrass de grasmat op zijn plaats houdt. Kunstgras en sport Over de toepassing van kunstgras voor sport zijn de meningen nog verdeeld, met name in het betaald voetbal en bij wedstrijden op EK- en WK-niveau. Zowel zakelijke, rationele als emotionele factoren en overwegingen spelen hierbij een rol. Denk aan budgetbeperkingen, onderhoud, afschrijvingstermijnen, milieuaspecten en de geur van net gemaaid gras. Een onbetwistbaar voordeel van kunstgras is in elk geval de voorspelbaarheid van het rol- en -stuitgedrag van de bal en de langdurige bespeelbaarheid, ongeacht het seizoen. Een terugspeelbal is zonder polletje voor een keeper niet te missen. Een natuurgrasveld is maximaal 500 uur per jaar bespeelbaar, XtraGrass maximaal 1000 speeluren. Een getuft kunstgrasveld meer dan uur per jaar en een geweven systeem, zoals GreenFields MX, zelfs ruim uur per jaar. Dat zijn ruim voetbalwedstrijden van 90 minuten. Een van de voordelen van kunstgras is de voorspelbaarheid van het rol- en -stuitgedrag van de bal en de langdurige bespeelbaarheid Beslissers, bepalers en beïnvloeders De belangrijkste groep eindklanten in de sportmarkt zijn de gemeenten, met name de wethouder die sport in portefeuille heeft. Zij zijn bij aanschaf de beslissers, net als sportclubs, scholen en trainingsinstellingen: de gemeenten voor alle sporten, sportclubs voor één sport. Architecten zijn een interessante doelgroep omdat zij vaak de specificaties voor een kunstgras sportveld formuleren. Dit zijn de bepalers. 8 txtures DUURZAAMHEID

9 GreenFields TX voor hockey Ook bij toepassingen voor landscaping door gemeenten en zakelijke partijen spelen zij vaak een rol. Beïnvloeders zijn de clubs met velden die eigendom zijn van de gemeente, sporters (gebruikers) en onderhoudsmedewerkers. In veel landen wordt kunstgras verkocht aan aannemers. Zij onderhouden het contact met de eindklanten. De vervangingsmarkt De vervangingsmarkt blijft een goede groei tonen, vooral in de Verenigde Staten en Europa. Dit had eveneens een positief effect op de omzetontwikkeling van TenCate Grass. De marktgroep behaalde in tot 20% van haar omzet met de vervanging van kunstgrasvelden. Een groot deel van de derde generatie kunstgrasvelden, die aan het begin van deze eeuw doorbrak, is inmiddels aan vervanging toe. Met productontwikkelingen, die de kwaliteit van het systeem verhogen en de kosten van vervanging verlagen, kan op de vervangingsmarkt worden ingespeeld. Deze zal de komende jaren verder groeien. Kunstgras en landscaping De markt voor landscaping maakte in 2014 een goede groei door en bedroeg ongeveer 25% van de totale omzet van de marktgroep TenCate Grass (2013: 20%). Deze omzet stijgt de laatste jaren als gevolg van een toenemende aandacht voor de look and feel van de projecten. In 2014 werden enkele aansprekende projecten aangelegd met TenCate kunstgras (zie ook blz. 28). De verwachting is dat deze markt zich in de komende jaren positief zal blijven ontwikkelen. Om hierop in te spelen, kunnen kunstgrasgarens en backing bepaalde functionaliteiten worden gegeven. Voorbeelden zijn antibacteriële en mosgroeiwerende finishes voor toepassing in zwembaden en speeltuinen. Samenwerking en waardepropositie De marktgroepen TenCate Geosynthetics en TenCate Grass verstevigen hun waardeproposities door wederzijds materialen, modules en systemen op elkaar af te stemmen. De waardepropositie voor zowel geosyntheticsals kunstgrasoplossingen concentreert zich in belangrijke mate op het terrein van duurzaamheid. Waterschaarste of juist een overvloed aan water vormen belangrijke factoren voor de vraag in de wereldmarkt. Overheden besteden steeds meer aandacht aan duurzame aspecten van infrastructurele weg- en waterbouw- en sportprojecten. Geosynthetics leveren in veel gevallen een aantoonbaar lagere CO 2 -voetafdruk in vergelijking met traditionele bouwmaterialen als beton en stortstenen. De opmars van kunstgras is voornamelijk het gevolg van de hogere bespeelbaarheid, waterbesparing en de verlaging van onderhoudskosten in vergelijking met natuurgras. TenCate blijft zich richten op meer kwaliteitsbewustzijn bij eindgebruikers, op verdere verhoging van de kwaliteitsstandaard en de total cost of ownership. Een optimale en veilige spelbeleving gedurende de gehele economische levensduur staat hierbij voorop grass.europe@tencate.com 9

10 VERVOLG PAGINA 9 Kunstgras in Azië Het merendeel van de producenten van kunstgrastapijt en kunstgrascomponenten bevindt zich in China. Deze partijen zijn veelal volledig geïntegreerd en wereldwijd actief. Producenten van kunstgrastapijt zitten verder vooral in Japan en Australië. Zij bedienen voornamelijk de lokale markten. TenCate is in Australië en Nieuw-Zeeland actief met een productiebedrijf (Nieuw-Zeeland) en een verkoopkantoor (Australië) Vincent Homrighausen, sales director Asia van TenCate Grass In Azië is TenCate marktleider wat betreft de verkoop van kunstgrasgarens. Sinds 2013 worden de downstreamactiviteiten (marketing, sales, (externe) productie en installatie) centraal aangestuurd vanuit het kantoor in Singapore. Sindsdien is hier een positieve groeiontwikkeling doorgemaakt. Tevens beschikt de Grass-groep over een verkoopkantoor in Beijing. Acceptatie en belangstelling Ook in Asia-Pacific (APAC) nemen de acceptatie van en belangstelling voor kunstgrastoepassingen toe maar er zijn wel regionale verschillen, vertelt sales director Asia Vincent Homrighausen. De acceptatie van hoogwaardig kunstgras neemt toe doordat er bij belanghebbenden steeds meer kennis en ervaring is. Deze ontwikkeling gaat gestaag, maar is absoluut een trend. Daardoor nemen ook de kwaliteitseisen toe. Wel kun je stellen dat Azië nog niet het kennisniveau heeft van Europa en Noord-Amerika. De afzet van getufte velden ondervindt concurrentie van goedkope, met name Chinese aanbieders. TenCate probeert zich door middel van het geweven product van GreenFields te onderscheiden en naarmate het kennisniveau toeneemt zal ook de vraag naar dit product toenemen. Een goed voorbeeld is Japan, waar het kennisniveau vergelijkbaar is met Europa en Noord-Amerika en eindgebruikers tevens bereid zijn te betalen voor hoogwaardige kwaliteit. De eerste geweven velden zijn hier daarom ook reeds geïnstalleerd. Ook de milieuaspecten worden in de regio steeds belangrijker. Dat komt door de wens van centrale en lokale overheden om milieuvriendelijke producten te gebruiken. Dit is een belangrijk thema in de industrie, waarin TenCate en GreenFields zich van concurrenten onderscheiden door de introductie van 100% recyclebare producten. GreenFields Evolution XQ (voetbal en rugby) en TigerTurf Glide (hockey) bij het Dulwich College in Singapore Landscaping in Azië De markt voor kunstgras voor landscaping is in Asia-Pacific nog jong en heeft veel potentie. Om in te spelen op de groeiende markt besteedt TenCate sinds enige tijd meer aandacht aan de ontwikkeling en verkoop van landscapingproducten. TigerTurf heeft een bijzonder goede productportfolio voor landscapingtoepassingen en wij richten ons dan ook met name op het midden- en hoge segment, licht Vincent Homrighausen toe. Uiteindelijk willen wij daarin een leidende positie realiseren. In zowel sport als landscaping voorzien we een positieve marktontwikkeling en uitbreiding van onze positie. De marketinginspanningen zullen zich voornamelijk concentreren rond kunstgrassystemen van TigerTurf en GreenFields door een - voor zover mogelijk - directe benadering van eindgebruikers en stakeholders. In combinatie met een verdere uitbreiding van het aantal distributeurs in de regio zal dit leiden tot vergroting van het marktaandeel. 10 txtures DUURZAAMHEID

11 PROTECTING PEOPLE TIJDENS SPORT EN RECREATIE Kunstgras in cijfers Kunstgrascomponenten en -systemen worden wereldwijd toegepast in top- en breedtesport, de recreatiesector en voor landscaping. In het AMI Report van maart 2014 worden vier toepassingen van kunstgras onderscheiden: contactsporten (rugby, hockey, voetbal etc.), niet-contactsporten (tennis, basketball etc.), landscaping (overheid, hotels etc.) en recreatie (particulieren). De top-5 van meest beoefende sporten ter wereld is 1. Voetbal 2. Cricket 3. Basketbal 4. Hockey 5. Tennis De omvang van de totale kunstgrasmarkt is de afgelopen jaren flink gestegen. Voor de periode wordt een verdere volumestijging in miljoen m 2 voorzien (Bron: AMI Report 2014) Toepassing Contactsporten 58,2 73,9 119,3 Niet-contactsporten 18,7 20,8 29,5 Landscaping 8,3 12,9 18,9 Recreatie 15,6 22,1 32,2 Totaal 100,8 129,7 199,9 De markt is in waarde gestegen met 3,4% en bedraagt wereldwijd nu circa 1,34 miljard. Het volume is met 21% gestegen. Er is dan ook sprake van een sterke daling van de gemiddelde prijs van kunstgrasvelden. TenCate is momenteel wereldwijd marktleider in garens en backing voor kunstgras. Het wereldwijde marktaandeel bedroeg in %. De vraag naar kunstgras bij eindgebruikers in vierkante meters verhoudt zich als volgt (Bron: AMI Report 2014) Contactsporten 57% Niet-contactsporten 16% Landscaping 10% Recreatie 17% Als het gaat om de waarde van kunstgrasinstallaties per regio (2013) (Bron: AMI Report 2014) Europa 32% Noord-Amerika 22% Zuid-Amerika 5% Midden-Oosten 15% Verre Oosten 22% Oceanië 4% In Azië-Pacific wordt de komende jaren de meeste groei verwacht, gevolgd door Europa en Noord-Amerika. 11

12 Johan Cruijff, Ton Raaphorst (groepsdirecteur TenCate Grass EMEA) en Carole Thate, tot voor kort voorzitter van de Johan Cruyff Foundation Bijdragen aan sport en sportbeleving 12 txtures DUURZAAMHEID

13 DUURZAAMHEID TENCATE VERLENGT PARTNERSCHAP MET CRUYFF FOUNDATION Op 12 november vorig jaar plaatsten Johan Cruijff, Ton Raaphorst (groepsdirecteur TenCate Grass EMEA) en Carole Thate nog in haar functie als voorzitter van de Johan Cruyff Foundation hun handtekening onder de overeenkomst waarin TenCate en de stichting hun samenwerking voortzetten en intensiveren. De samenwerking van TenCate en de stichting nam in 2003 een aanvang. TenCate ondersteunt als partner sindsdien de doelstellingen van de Johan Cruyff Foundation: kinderen een duurzame en veilige plek bieden om te sporten èn de sportieve en maatschappelijke integratie te bevorderen. Door de Cruyff Courts hebben kinderen de mogelijkheid om veilig en met plezier te kunnen sporten. Ook ondernemingen als Unilever, BT Group en AkzoNobel hebben zich als sponsor aan de stichting verplicht. Maatschappelijk podium Onze samenwerking met de Cruyff Foundation zie ik veel breder dan het maken van trapveldjes, vertel Ton Raaphorst namens TenCate Grass. Als sportgerelateerd bedrijf horen wij thuis op het maatschappelijk podium en werken we aan sportbevordering en sportbeleving, schoolplein-verbetering, gehandicaptensport en een betere leefomgeving in steden door het verbeteren van sportmogelijkheden in achterstandswijken. Dat er velden uitkomen is mooi, maar het mvo-karakter is voor TenCate minstens even zo belangrijk. Doel is ook het kunnen bijdragen aan sporten en sportbeleving. Wij willen steeds meer de sporters bereiken. Wat zij belangrijk vinden staat voor ons voorop. Sportprojecten De door Johan Cruyff in het leven geroepen stichting is een van de sociaal-maatschappelijke en sportieve initiatieven van de voormalig voetbalvedette na beëindiging van zijn actieve loopbaan. De non-profitorganisatie houdt zich onder andere bezig met het ondersteunen van sportprojecten voor (gehandicapte) kinderen en jongeren en de aanleg van moderne trapveldjes: Cruyff Courts. Speciaal hiervoor heeft TenCate de duurzame, slijtagebestendige TenCate XP Blade -vezel en de TenCate Thiobac Pro C18-backing ontwikkeld. Op deze ondergrond kunnen kinderen en volwassenen 13

14 Het Cruyff Court in Como, het eerste in Italië, is vernoemd naar Stefano Borgonovo. De voormalig speler van onder meer AC Milan overleed vorig jaar aan ALS. intensief sporten. In de achttien jaar dat de Johan Cruyff Foundation bestaat, is de noodzaak om kinderen te laten bewegen alleen maar groter geworden. Daarom is de doelgroep uitgebreid naar kinderen in wijken waar weinig gelegenheid is om buiten te spelen. Constructieve samenwerking Carole Thate is per 1 maart 2015 gestopt als directeur van de Cruyff Foundation. Zij gaat verder als general manager van The World of Johan Cruyff. Doel: de verschillende Cruyff-organisaties te ondersteunen in hun ambities, te verbinden en uit te breiden daar waar mogelijk en vooral ook naar de toekomst te kijken. TenCate Grass dankt Carole Thate voor de jarenlange plezierige en constructieve samenwerking bij het realiseren van hun gezamenlijke doelstellingen. Haar opvolger is Niels Meijer, voormalig topbasketballer. De afgelopen jaren gaf hij al leiding aan het Cruyff Institute in Nederland. Cruyff Courts wereldwijd In tal van landen in de wereld liggen inmiddels zo n 160 Cruyff Courts (zie blz. 15). Door het intensieve gebruik moeten de kunstgrasmatten na ongeveer 10 jaar worden vervangen. Vijftig bestaande velden worden de komende jaren voorzien van een nieuwe kunstgrasmat. Hiervoor heeft KSP Kunstgras een speciale methode ontwikkeld. De kunstgrasmat wordt verwijderd, de infill van het kunstgras gescheiden en al het vrijgekomen materiaal ingenomen en later verwerkt tot nieuwe grondstoffen. Cruyff Court Como Begin november vorig jaar vond, in het bijzijn van Johan Cruyff en oud-voetballer Fernando Ricksen, de opening plaats van een Cruyff Court in Como (Italië). Fernando Ricksen is bekend vanwege zijn gevecht tegen de spierziekte ALS. Het nieuwe veldje in Como, het eerste in Italië, is vernoemd naar Stefano Borgonovo. De voormalig speler van onder meer AC Milan overleed vorig jaar aan ALS. Onder de aanwezigen bij de opening was ook Antoine Engels, salesmanager van TenCate Grass. Hij behartigt namens TenCate de dagelijkse belangen bij de Cruyff Foundation. Er zijn plannen om via de samenwerking van de Stefano Borgonovo Foundation en de Cruyff Foundation meer veldjes in Italië aan te leggen txtures DUURZAAMHEID

15 GRASS TENCATE GRASS VOOR CRUYFF COURTS Engeland 2 velden Engeland 2 velden Nederland 138 velden Nederland 138 velden België 1 veld België 1 veld Denemarken 1 veld Denemarken 1 veld Polen 1 veld Polen 1 veld Japan 1 veld Japan 1 veld USA 1 veld USA 1 veld Nederlandse Antillen 6 velden Nederlandse Antillen 6 velden Spanje 1 veld Spanje 1 veld Maleisië 6 velden Maleisië 6 velden 15

16 John Penninck, Copyright DOMO Sports Grass 16 txtures DUURZAAMHEID

17 PROTECTING PEOPLE KUNSTGRAS VOOR DUURZAME GROENVOORZIENING TenCate is een goede sparring partner TenCate Grass ontwikkelt en produceert kunstgrasgarens en -backing voor sport en landschappelijke toepassingen. Voor de marketing, verkoop en installatie tekenen bedrijven verderop in de waardeketen. Een ervan is Sports & Leisure Group. Met het bedrijf zijn tot ver over de landsgrenzen projecten gerealiseerd. De laatste jaren groeit de vraag naar kunstgras voor landschappelijke toepassingen significant. Deze trend zal zich de komende jaren voortzetten, zeker in Europa en het Midden-Oosten. De groei is voor een deel op het conto te schrijven van de retail en webshops. De focus in deze kanalen ligt op het tapijt in plaats van op de installatie. TenCate voorziet in beide kanalen klanten van het juiste product en weet door recente investeringen de groei en marktvraag op te vangen. Door de verschillende productielocaties en grote capaciteit zijn lead times bij TenCate erg kort. De leverbetrouwbaarheid in hoog- en laagseizoen is groot. Toepassingen In landscaping onderscheiden we privé- (residentiële) en landscape-toepassingen. De particulier die een gazon heeft, wil in de regel dat dit er groen en verzorgd uitziet. Dat is nog een hele opgave bij waterschaarste, in schaduwrijke tuinen en als de tuin intensief wordt gebruikt, bijvoorbeeld door spelende en sportende kinderen. Voor hun kunstgras stappen consumenten in toenemende mate binnen bij doe-het-zelfzaken en tuincentra. Bij de aankoop van kunstgras voor landscaping is voor drie partijen een rol weggelegd: de beslissers, de bepalers en de beïnvloeders. Tot de eerste groep behoren gemeenten, andere (semi-)overheden, Rijkswaterstaat, waterschappen en woningcorporaties, hotels, kantoren en zwembaden. Architecten zijn de bepalers. Zij formuleren de specificaties. Tot de beïnvloeders horen bijvoorbeeld de gebruikers en onderhoudsmedewerkers van parken en speeltuinen. Criteria bij aankoop Belangrijke criteria bij de aankoop van kunstgras zijn een lange levensduur, een natuurlijke en veerkrachtige uitstraling, dat het gedurende een groot aantal jaren uv-bestendig is, niet gaan fibrilleren (vervezelen). Veel ouders vinden het belangrijk dat kunstgras geschikt is voor sport en spel en dat het kindveilig is. Ook kwaliteit speelt uiteraard een rol, maar díe kan de eindgebruiker er op het eerste gezicht niet altijd aan afzien. Dat weet ook John Penninck, managing director van Sports & Leisure Group in Sint-Niklaas (België). Kwaliteit beoordelen is moeilijk voor de consument, vertelt hij, dus we moeten veel doen aan ons imago en aan communicatie. Zijn 17

18 VERVOLG PAGINA 17 bezoeken aan China bijvoorbeeld leren hem dat een aantal aanbieders daar heel anders denkt over grondstoffen, productie en kwaliteit. Je moet een goed product bieden met daaraan gekoppeld een goede garantie van acht tot tien jaar. Omzetgroei Sports & Leisure Group is een toonaangevend kunstgrasproducent, die deel uitmaakt van de Internationale Domo Group. Het bedrijf realiseert een jaarlijkse omzetgroei van 20-30%. Wereldwijd is Sports & Leisure Group verantwoordelijk voor de productie, verkoop en installatie van kunstgras voor zowel sport (circa 65%) als voor residentiële en landscape-toepassingen (circa 35%). Het is met name de landscapingmarkt die gestaag groeit. De sportmarkt is relatief stabiel, met uitzondering van hockey. De groep voert twee merken: Domo Sports Grass en FUNgrass. Van de eindproducten vindt 85 tot 90% zijn bestemming in het buitenland. In 45 landen zijn velden van Sports & Leisure Group geïnstalleerd. Vooraanstaand klant Als vooraanstaand klant neemt Sports & Leisure Group al sinds jaar en dag kunstgrasgarens en backing af van de Grass-groep. Een groot deel van alle benodigde garens betrekt ze van TenCate. Daarbij zijn ook exclusieve garens die in gezamenlijke productontwikkeling tot stand zijn gekomen en die uitsluitend in Sint-Niklaas worden verwerkt. Het onderscheid zit m in factoren als dikte, vorm, polymeer en stevigheid. Sports & Leisure Group zoekt ook systemen die integraal recycleerbaar zijn. Ervaring leert John Penninck echter dat de markt er vandaag nog niet om staat te trappelen. Momenteel wil de eindgebruiker er geen premium voor geven. Als het niet door wet- en regelgeving wordt voorgeschreven, wordt dit wellicht een langzaam en moeilijk verhaal. Dat wil niet zeggen dat Sports & Leisure Group bij de pakken neerzit. Er zijn verschillende ontwikkelingen in de pijplijn. Die zullen enerzijds deze behoefte mee helpen vormgeven en anderzijds aan die behoefte beantwoorden. John Penninck is al met al bijzonder te spreken over de kwaliteit, leverbetrouwbaarheid en service van TenCate Grass. Daarbij komt nog het goede persoonlijke contact. TenCate is een goede sparring partner, waarmee we onze groei zeer zeker verder kunnen onderbouwen. grass.europe@tencate.com info@slgroup.be Twee van de vele kunstgrasprojecten die Sports & Leisure Group heeft gerealiseerd met gebruikmaking van TenCate kunstgras vinden we bij voetbalclub TSC Eintracht Dortmund (Duitsland, rechts) en de Harlequins Hockey Club in Belfast (Ierland), een semi-waterveld. Copyright DOMO Sports Grass 18 txtures DUURZAAMHEID

19 PROTECTING PEOPLE GEOSYNTHETICS VOOR RECREATIEVE TOEPASSINGEN Afschermen en beschermen Geweven en gefinishte geosynthetics lenen zich voor een aantal toepassingen bij actieve en passieve recreatie. Voorbeelden zijn weefsels voor trampolines, de afdekking van zwembaden en beschutting van terrassen. Bij alles draait het ook hier om Protecting people. TenCate Geosynthetics kent drie businessunits: heeft een meerderheidsaandeel in de wereldwijde Civil Works (infrastructuur), Water & Environment trampolinemarkt. (waterbouwkundige en milieprojecten) en Industrial Fabrics (land- en tuinbouw, veeteelt Trampolines en recreatie). De productportfolio van Industrial De productie van TenCate Permatron trampolineweefsel Fabrics omvat bijvoorbeeld weefsels voor het vindt plaats bij TenCate Industrial afdekken en isoleren van zwembaden, voor Zhuhai en voor de Noord- en Zuid-Amerikaanse trampolines en voor beschutting en afscheiding markt en Latijns-Amerika bij TenCate van tennisbanen en terrassen. De marktgroep Geosynthetics in Cornelia (Georgia, Verenigde Staten). De markt in dit deel van de wereld is stabiel, al doet zich de laatste jaren een duidelijke groei voor. Aanleiding hiervoor is de populariteit van indoor trampolineparken. Niet alleen particulieren gaan dus vaker over tot de aanschaf van een trampoline. Ook in Europa is sprake van verdere professionalisering door de komst van trampolinehallen. Een voorbeweld is Bounz: arena s met springvelden en een tumblingbaan. Afdekking van zwembaden Er zijn twee kwaliteiten afdekdoek voor Onverminderd populair: trampolinespringen, zowel indoor als in de buitenlucht 19

20 VERVOLG PAGINA 19 Zwembadafdekking Afrastering Zwembadafdekking zwembaden (safety pool cover). Ze worden geproduceerd in de fabrieken van TenCate in Cornelia en in Nijverdal. De zomerkwaliteit is een dubbellaags, warmte-isolerend weefsel dat verdamping en dus afkoeling tegengaat. De winterkwaliteit is een veiligheidsnet en voorkomt dat vuil, vallende bladeren en andere verontreiniging in het zwembad belanden. Ook helpt het de groei van bacteriën sterk beperken. Beide weefsels helpen kinderen en dieren beschermen wanneer ze onverhoopt in het bassin terechtkomen. Particuliere markt Zwembadafdekking, zowel voor de particuliere markt als voor resorts, hotels et cetera vormt een belangrijk deel van het omzetvolume van de businessunit Industrial Fabrics. Ook deze markt is vrij stabiel. Net als trampolines zijn zwembaden in de Verenigde Staten meer in trek dan in Europa. Dat geldt met name voor de zuidelijke staten, waar de temperaturen hoger liggen. Als ik per vliegtuig onderweg ben, verbaast het me telkens weer bij hoe veel huizen er een zwembad in de achtertuin is, vertelt Mark Torre, salesmanager National & Industrial Accounts van TenCate Geosynthetics. Nieuwe ontwikkelingen als digitaal printen helpen de afnemer en eindgebruiker om zich in dessin en kleur te onderscheiden. Hiervan wordt nu nog weinig gebruikgemaakt. Voor ontspanning, sport en spel In Cornelia produceert TenCate ook skimmer covers, windschermen voor tennisbanen en materialen voor afrastering. Skimmer covers dekken de vaste of drijvende filters (skimmers) in een zwembad of vijver af. Materialen voor privacy screening en crowd control zorgen voor bescherming tegen wind en inkijk, voor het in goede banen leiden van grote groepen mensen bij evenementen en voor het scheiden van activiteiten, zoals het opvangen van patronen bij paintballwedstrijden. Geosynthetics vinden we in de Verenigde Staten ook rond football- en baseballvelden, voor het afdekken van atletiekvelden (bijvoorbeeld tijdens het optreden van cheerleaders) en zelfs in de kussens van de 20 txtures VEILIGHEID

21 stoeltjes in stadions. Op campings in Italië vindt schaduwweefsel van TenCate veel aftrek. Sociale media Geosynthetics voor de sport- en recreatiemarkt vormen een business-to-businessactiviteit. Distributeurs en installateurs spelen bij de marketing en verkoop een belangrijke rol. Zij nemen de rollen geosynthetics af en verwerken die ter plekke. Sociale media worden voor de marketing van deze en andere materialen nog niet veel ingezet, weet Julie Patty. Zij is marketmanager Industrial Fabrics in Pendergrass (Georgia). Daarmee staan we hier nog aan het begin. Onze klanten maken wel gebruik van Facebook, maar er is ook veel mond-tot-mondreclame. Wie naar een club of zwembad gaat of tennist, krijgt er als vanzelf mee te maken. Stormbestendig Het Amerikaanse en Europese zusterbedrijf trekken samen op in productontwikkeling. Wel blijven er regionale verschillen. In de Verenigde Staten kalandert men het weefsel, waardoor het gladder en glanzend wordt. De Europese markt vraagt daar niet om. In de Verenigde Staten heeft TenCate hurricane barrier-weefsel ontwikkeld. Stormbestendig materiaal, vergelijkbaar met trampolineweefsel en verkrijgbaar in verschillende kleuren. Primaire functie is de bescherming voor huis- en hoteleigenaren van hun eigendom tegen rondvliegend puin en slagregens. Het is licht van gewicht, flexibel en zowel uv- als chemicaliënbestendig. Privacy screening Zwembadafdekking 21

22 DUURZAAMHEID RABOBANK WORLD CUP HOCKEY 2014 IN FEITEN EN CIJFERS Een toernooi om nooit meer te vergeten De Rabobank Hockey World Cup 2014 in Den Haag was niet alleen een succes voor het Australische mannen- en het Nederlandse vrouwenteam. Het welslagen straalde ook af op de hofstad en de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond, die veel middelen en mankracht beschikbaar stelden. Grote winnaar was bovendien de hockeysport zelf. Voor TenCate betekende het dat het merk GreenFields TX in één keer internationaal is gevestigd. De Rabobank Hockey World Cup 2014 speelde zich af van 31 mei tot en met 15 juni in Den Haag. Vierentwintig teams van in totaal 432 hockey(st) ers uit vijftien landen streden bij dit dubbele wereldkampioenschap om de titel. Daarvoor waren 76 wedstrijden nodig van in totaal officiële speelminuten. De wedstrijden werden geleid door 35 scheidsrechters, die in voorkomende gevallen konden teruggrijpen op 163 video referalls. Er werd gehockeyed in twee stadions: het Kyocera Stadion van ADO Den Haag ( zitplaatsen) en het tijdelijke GreenFields Stadion (5.000 zitplaatsen). Voor de stadions ontwikkelde GreenFields in samenspraak met tophockeyers het GreenFields TX- kunstgrasveld. Het Kyocera Stadion werd in twee weken omgebouwd. Hier vonden 56 wedstrijden plaats. Voor de bouw van het GreenFields Stadion waren 67 dagen nodig. Hier werd twintig keer op topniveau gespeeld. In totaal kwamen er toeschouwers op alle wedstrijden af. De wedstrijden en de side events werden verslagen door meer dan 800 geaccrediteerde media. Aan die 28 side events namen mensen deel. Wereldwijd volgden meer dan 300 miljoen televisiekijkers het WK. Op alle dagen waren ook voor kinderen veel activiteiten geprogrammeerd. Verdeeld over zeven doordeweekse dagen werden in totaal leerlingen ontvangen (voornamelijk primair onderwijs, maar ook voortgezet onderwijs en MBO). Van hen deden er mee aan de Stockey World Tour. In totaal bezochten meer dan mensen het Haags Hockey Plein met het GreenFields Court: gemiddeld per dag. Tijdens het evenement waren dagelijks 600 vrijwilligers op de been. Het totaal aantal vrijwilligers bedroeg Er liepen 768 beveiligers rond, onder wie twee politiemensen, en er waren 61 officials. De website van het WK telde unieke bezoekers. Het bereik van berichten die via Facebook gedeeld zijn, bedroeg Er waren van 31 mei tot 15 juni meer dan tweets. 22 txtures DUURZAAMHEID

23 Het tijdelijke GreenFields stadion GreenFields TX De World Cup betekende voor GreenFields dat dit merk in één keer in de internationale hockeywereld is neergezet. Qua naamsbekendheid en reputatie hoort het in alle hockeylanden nu bij de toonaangevende merken. Het beste kunstgrasveld ter wereld is hier neergelegd, verklaarden de hockeyers uit Australië. Site-seeing Voor het WK onderhielden TenCate en GreenFields twee websites: respectievelijk Bezoekers en geïnteresseerden werden hier zo veel mogelijk geïnformeerd over alles wat zich tijdens en rondom de wereldkampioenschappen afspeelde. In die ruim twee weken waren er op deze sites paginaweergaven uit 78 landen. Er waren meer dan volgers op Twitter en ruim fans op Facebook. Op dit sociaal medium was het de op twee na meest gevolgde olympische sport. TenCate en GreenFields ontvingen in de hospitality unit in totaal zo n 600 gasten. Ik vond het fantastisch om boegbeeld te zijn van GreenFields. Nederlands tophockeyster Eva de Goede was tijdens de World Cup ambassadeur Eva de Goede van GreenFields TX. Haar beeltenis prijkte op banners, posters en op het GreenFields Stadion zelf. Ze kijkt met enorm veel plezier op het WK terug, vertelt ze. Het is echt een groot feest geweest om dit mee te maken en om deel uit te mogen maken van het WK-team. Naast het feit dat we natuurlijk goud gewonnen hebben, was alles zo perfect geregeld en was het hele stadion zo oranje gevuld dat iedere wedstrijd een genot was om te spelen. Het was een toernooi om nooit meer te vergeten. Niet alleen vond Eva de Goede het fantastisch om boegbeeld te zijn van GreenFields. Ook over het gelijknamige stadion en de hockeyvelden steekt ze de loftrompet. Het GreenFields Stadion zag er prachtig uit! De foto s en commercial waren hartstikke mooi geworden. GreenFields heeft zichzelf echt op de kaart kunnen zetten tijdens dit toernooi en ik ben blij dat ik daar deel van uit mocht maken. Zij en haar teamleden waren ontzettend tevreden over de velden van GreenFields. De donkergroene kleur vond ze persoonlijk mooier en beter dan het blauwe dat tijdens de Olympische Spelen in 2012 op de velden lag. Het veld is ontzettend snel en wij willen graag snel en aanvallend hockey spelen, dus dit kwam ons spel alleen maar ten goede. Omdat het WK zo n succes is geweest, ziet de tophockeyster zeker mogelijkheden tot een vervolg voor de samenwerking. Er komen immers andere toernooien aan, dus kunnen we samen weer mooie dingen neerzetten en TenCate Grass en GreenFields nog groter maken in de hockeywereld, vooral internationaal. Dit overzicht is mede tot stand gekomen dankzij bijdragen van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond. 23

24 STRATEGIE EN BELEID TENCATE PUBLICEERDE RESULTATEN 2014 Nadruk op marketing en verkoop TenCate heeft in % omzetgroei gerealiseerd door in beide sectoren Advanced Textiles & Composites en Geosynthetics & Grass de nadruk te leggen op het te gelde maken van de technologieontwikkeling uit voorgaande jaren. De omzet in private markten groeide met 12%. Afgelopen jaar bleef de winstgevendheid achter, onder meer door een operationeel verlies bij TenCate Advanced Armour en toegenomen marketing- en verkoopkosten bij TenCate Grass in de Verenigde Staten. De totale omzet bedroeg 1,042 miljoen, de nettowinst voor eenmalige posten 24,1 miljoen. De sector Advanced Textiles & Composites herstelde van een moeilijk begin en boekte over het hele jaar 2% autonome omzetgroei. De sector Geosynthetics & Grass behaalde 7% autonome omzetgroei. De aandacht voor marketing en verkoop is met name voor TenCate Grass succesvol gebleken. Deze marktgroep behaalde na TenCate Advanced Composites de hoogste omzetgroei. TenCate is de afgelopen jaren vooral gericht geweest op technologische innovatie. Binnen ons waardeketenmodel passen deze ontwikkelingen in de Innovatie-box. De komende jaren zal de aandacht verschuiven naar de overige drie kwadranten van het TenCate-model. Binnen de Kostenleiderschap-box zullen procesinnovaties leiden tot kostenverlaging en duurzaam produceren met minder grond- en hulpstoffen. Bij de Productdifferentiatie-box en de End-usermarketingbox ligt de nadruk op de marktintroductie van nieuwe producten en systemen voor bestaande en nieuwe marktgroepen. Verhoging van de reactiesnelheid op de marktvraag van kernklanten vormt een speerpunt van het beleid. Tegelijkertijd wordt gestreefd naar een grotere interne samenwerking, zodat voordeel wordt behaald uit marktsynergie. Ir. Loek de Vries, bestuursvoorzitter en CEO Koninklijke Ten Cate NV In de marktgroep TenCate Protective Fabrics bleef de omzet in 2014 op hetzelfde niveau als in het voorgaande jaar. De sterke internationale groei in beschermende weefsels voor de industrie compenseerde de daling in defensiegerelateerde 24 txtures STRATEGIE EN BELEID