Notitie Trouwen op Terschelling

Transcriptie

1 Notitie Trouwen op Terschelling Aanleiding Vanuit de gemeenteraad is de vraag naar voren gekomen of het mogelijk is om op andere locaties dan de huidige aangewezen locaties in de gemeente Terschelling te trouwen. Ook bij de Publieksbalie van de gemeente komt de vraag binnen naar andere trouwlocaties, dan de huidige aangewezen locaties. Bruidsparen willen steeds vaker trouwen op een locatie, die voor dat bruidspaar een speciale betekenis heeft. Dat kan zijn op het strand, in het bos, in de horecagelegenheid waar ze elkaar hebben leren kennen of graag komen, thuis of in een tuin. De mogelijkheden zijn legio. Aan de wal, maar ook op andere Waddeneilanden kan er in veel gemeenten al overal getrouwd worden. Dat maakt dat trouwlustige stellen soms niet op Terschelling trouwen, omdat er niet aan hun wensen tegemoet wordt gekomen. NB: overal waar in dit verhaal wordt gesproken over huwelijk kan ook geregistreerd partnerschap worden gelezen. Uitgangspunten Op Terschelling is het op een vijftal locaties mogelijk om te trouwen. Bruidsparen maken daar ook dankbaar gebruik van. Toch komt vaker de vraag naar voren om het ook op een andere locatie te laten plaatsvinden. De vraag vanuit de gemeenteraad is concreet om trouwen op heel Terschelling mogelijk te maken. Dat lijkt eenvoudig, maar zo eenvoudig is dat niet, er zitten wel wat haken en ogen aan. Een huwelijk is tenslotte een juridische aangelegenheid. Om een huwelijk rechtsgeldig te laten zijn, moet er aan een aantal regels worden voldaan. Deze regels zijn vastgelegd in het Burgerlijk Wetboek, boek 1, afdeling 5. Waarbij artikel 1:63 het belangrijkste uitgangspunt van deze notitie is. Artikel 63 Een huwelijk wordt in tegenwoordigheid van ten minste twee en ten hoogste vier meerderjarige getuigen in het openbaar in het gemeentehuis voltrokken ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand. In zijn algemeenheid kan worden gesteld, dat er in de wet sprake is van een huis der gemeente. Dat impliceert dat trouwen in de openlucht niet is toegestaan. Het voltrekken van een huwelijk kan alleen plaatsvinden in een gebouw, zoals dat in andere regelgeving is omschreven. Steeds meer gemeenten laten deze stelregel los. Men vindt dat er in de openlucht getrouwd moet kunnen worden, mits er een uitwijkmogelijkheid is, om te schuilen tegen het onvoorspelbare Nederlandse weer. Ook de Nederlandse Vereniging Voor Burgerzaken (NVVB) is van mening dat het toegestaan is om in de openlucht te trouwen. Volgens de wet dient een huwelijksvoltrekking in de openbaarheid gebeuren. Dat betekent dat de locatie voor een ieder die daarbij aanwezig wil zijn ook toegankelijk moet zijn. Kun je 1

2 daarmee ook trouwen bij particulieren thuis? Ja dat kan, mits het duidelijk aangegeven is en de deur voor iedereen openstaat. 1 De VNG heeft, in samenwerking met het ministerie in 1998 een aantal criteria uitgewerkt, waaraan locaties, niet zijnde een gemeentehuis, moeten voldoen. Deze criteria zijn te vinden in bijlage 2. De gemeenteraad heeft zich tot op heden niet expliciet uitgesproken over de voorwaarden waaraan een locatie zou moeten voldoen. In 1997 heeft de gemeenteraad besloten om het voltrekken van huwelijken toe te staan op de vuurtoren Brandaris. Dat voorzag in een behoefte om meer bruidsparen tegemoet te komen. Ook in den lande zag men dat het in steeds meer gemeenten mogelijk werd om in unieke locaties een huwelijk te voltrekken. In 2005 heeft de gemeenteraad besloten om naast de Brandaris ook tijdelijk de Doopsgezinde Kerk en het CNL aan te wijzen, omdat het oude gemeentehuis werd verbouwd en de raadszaal kwam te vervallen. In 2007 is de aanwijzing van het CNL niet verlengd. De tijdelijke aanwijzing van de Doopsgezinde kerk is omgezet in een doorlopende aanwijzing. In 2007 heeft de Stichting Zeesleepboot Holland gevraagd om aangewezen te worden als trouwlocatie. De gemeente heeft hiermee ingestemd. In 2010 is daar de Westerkerk te West- Terschelling ook nog aan toegevoegd, omdat er af en toe behoefte is aan een trouwlocatie waar meer dan 125 personen in kunnen. Zowel de raadszaal van het nieuwe gemeentehuis als de Doopsgezinde kerk te West-Terschelling konden zulke aantallen niet herbergen. Bij de aanwijzing van deze extra locaties is gekeken naar de openbare orde en veiligheid en de toegankelijkheid van het gebouw. In het geval van de Brandaris en de Doopsgezinde Kerk heeft de gemeente gezorgd voor het noodzakelijke meubilair om een huwelijk te kunnen voltrekken. De vier gebouwen voldoen als trouwlocatie en hebben alle vier een gebruiksvergunning in het kader van de brandveiligheid. Voor de vuurtoren Brandaris geldt dat er maximaal 20 mensen, een buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand (hierna te noemen babs), een bode en eventueel een fotograaf in de trouwzaal worden toegelaten. Er is geen toiletvoorziening in de Brandaris en ook is de trouwzaal op de 1 ste verdieping niet toegankelijk voor mensen die niet goed ter been zijn. Dat wordt het aanstaande bruidspaar ook vooraf verteld en dat heeft tot nu toe niet geleid tot problemen. Voor beide kerken geldt dat een kerkelijke inzegening van het huwelijk alleen kan plaatsvinden na de voltrekking van het burgerlijk huwelijk. Dit mag ook niet in één ceremonie plaatsvinden. Voor de zeesleepboot De Holland geldt dat het bruidspaar verantwoordelijk is voor het vervoer van de babs en de bode naar een van de zeesleepboot, als deze niet ligt afgemeerd in de haven van Terschelling. Het huwelijk mag op de Waddenzee door een babs van de gemeente Terschelling voltrokken worden, mits het schip binnen de gemeentegrenzen van Terschelling ligt. 1 In het Burgerlijk Wetboek, art. 1:64 is geregeld dat op medische redenen het mogelijk is om op bijzondere locaties te trouwen. Daar moet een doktersverklaring aan ten grondslag liggen. In deze notitie gaat het om de mogelijkheid om ook onder gewone omstandigheden bij particulieren thuis te trouwen. 2

3 Doelstellingen Naar aanleiding van bovenstaande is de volgende doelstelling geformuleerd: Trouwen op alle locaties in de gemeente Terschelling mogelijk maken, waarbij de criteria waaraan een locatie moet voldoen worden vastgelegd. Mogelijke oplossing om op meer plekken op Terschelling te trouwen De gemeenteraad van Terschelling is bevoegd om een trouwlocatie op Terschelling aan te wijzen. De doorlooptijd van een voorstel tot een aanwijzingsbesluit is een aantal weken. Met het aanwijzen van specifieke locaties is de gemeente ook verantwoordelijk voor de gang van zaken rond zo n locatie. Bovendien leidt het aanwijzen van meer locaties al snel tot discussies over wel of niet aangewezen locaties. Dit is eigenlijk geen optie, omdat het nog steeds niet alle ruimte aan bruidsparen biedt om te trouwen waar zij dit zouden willen. Om bruidsparen de mogelijkheid te bieden op een speciale locatie te kunnen trouwen, is het ook mogelijk om een bruidspaar zelf een verzoek te laten indienen voor de aanwijzing van een trouwlocatie. Het bruidspaar is zelf verantwoordelijk voor de locatie en dient schriftelijk te bevestigen dat de locatie beschikbaar is en voldoet aan de criteria, waaraan een trouwlocatie moet voldoen. De criteria worden in deze notitie opgesteld. Dit jaar worden er in de gemeente Terschelling zo n zeventig huwelijken voltrokken. Een aantal daarvan is gratis, maar zo n vijftig worden er toch op locatie voltrokken. Dat kan in theorie voor de komende jaren betekenen dat er zo n vijftig aanvragen per jaar zijn voor een alternatieve locatie, waarvoor een apart aanwijzingsbesluit noodzakelijk is. Als de raad deze besluiten moet blijven nemen, dan is dat niet efficiënt. In die zin is het beter dat de gemeenteraad de bevoegdheid tot het aanwijzen van een trouwlocatie delegeert aan het college met de opdracht om dit zo breed mogelijk toe te staan in de gemeente Terschelling. Het college kan vervolgens criteria vaststellen, waaraan een locatie moet voldoen. Aan een aanwijzingsbesluit zelf kunnen voorwaarden worden verbonden. Mandaatbevoegdheden De wet staat toe dat de gemeenteraad de bevoegdheid tot het aanwijzen van een trouwlocatie kan delegeren aan een ander bestuursorgaan, in dit geval het college. Aan deze delegatie mag de gemeenteraad voorwaarden verbinden. De voorwaarden die hier van toepassing zijn: - Trouwen moet zo breed mogelijk kunnen met inachtneming van een aantal criteria, waaraan locaties moeten voldoen; - Het college kan nadere regels vaststellen. Het gaat dan om de criteria waaraan een locatie moet voldoen en om de voorwaarden waaraan het bruidspaar zich moet houden, nadat een locatie is aangewezen. Het college, indien de raad de bevoegdheid heeft gedelegeerd aan het college, kan de bevoegdheid om een locatie te beoordelen mandateren aan een medewerker van de publieksbalie of een babs. Bij locaties, die geen gebruiksvergunning hebben kan ook iemand van Bouw en Woningtoezicht de toetsing verrichten. 3

4 Criteria, waaraan locaties moeten voldoen Trouwen op Terschelling moet zo breed mogelijk kunnen, maar er zijn een aantal beperkingen vanuit het oogpunt van hogere wetgeving zoals Nb-wet en Natura Ook vanuit het oogpunt van veiligheid, toegankelijkheid voor de babs, de bode en de gasten zijn er een aantal beperkingen. Zo is het niet mogelijk om te trouwen op het eiland Griend of in het gebied ten oosten van de Wierschuur. Beide gebieden zijn lastig te bereiken en vallen onder het regime van de Nbwet. Verder is het niet mogelijk om te trouwen in de lucht (bijvoorbeeld in een vliegtuig, een helikopter of hangend aan een parachute) of in het water (vloedlijn of duiken). Ook is het niet mogelijk om in voertuigen te trouwen. Een locatie, die aangevraagd wordt moet voldoen aan de volgende eisen: Het bruidspaar dient schriftelijk te bevestigen dat de locatie beschikbaar is en dat zij de locatie mogen gebruiken. De openbaarheid moet worden gewaarborgd. De locatie moet in beginsel voor iedereen toegankelijk zijn. De locatie moet naar algemene maatstaven aanvaardbaar zijn. De locatie moet zijn voorzien van minimale algemene faciliteiten. Een tafel met katheder (lessenaar), stoelen, toiletvoorziening en een aparte kleedruimte voor de babs. De veiligheid moet gewaarborgd zijn. Voor gelegenheden van 50 personen of meer is een gebruiksvergunning (brandveiligheid) vereist. In de ruimte kunnen gedurende die tijd geen andere activiteiten plaatsvinden. De veiligheid voor de babs, de bode en de gasten moet gewaarborgd zijn. Een openlucht locatie is mogelijk, mits een uitwijklocatie (= gebouw) in de onmiddellijke nabijheid van maximaal 50 meter is vastgelegd (zgn. slechtweer voorziening) De trouwlocatie moet binnen de gemeentegrenzen van de gemeente Terschelling liggen. Alleen schepen ingericht op groepsvervoer (12 of meer personen) kunnen als alternatieve trouwlocatie worden aangewezen. Aan de aanwijzing van een locatie zijn de volgende voorwaarden verbonden: De locatie wordt aangewezen voor 1 dag. Op een gekozen locatie is het niet mogelijk de ceremonie kosteloos te laten plaatsvinden. De gemeente is, behoudens de feitelijke huwelijksvoltrekking, op geen enkele wijze aansprakelijk voor de gang van zaken op de huwelijksdag van het bruidspaar. De inzet van de gemeente bestaat uitsluitend uit het eenmalig aanwijzen van de huwelijkslocatie en het beschikbaar stellen van een babs en een bode. De babs heeft tijdens de ceremonie de regie over het verloop van de ceremonie. Op de locatie zal het burgerlijk huwelijk voorafgaan aan het kerkelijk huwelijk, deze twee zaken kunnen niet in één ceremonie plaatsvinden. Bij een huwelijk dat niet in de bebouwde kom wordt gesloten, dient het bruidspaar er voor te zorgen dat de babs en bode niet langer dan strikt noodzakelijk aanwezig zijn bij het huwelijk. Het bruidspaar zorgt voor het vervoer van de babs en de bode (bijvoorbeeld bij een huwelijk op de Waddenzee). De wijze van vervoer en tijdstip/-duur wordt vooraf vastgelegd. 4

5 Indien het huwelijk op een schip wordt gesloten moet het schip zich tijdens de plechtigheid bevinden binnen de gemeentegrenzen van Terschelling. Het schip dient voor de huwelijksvoltrekking voor een ieder vrij bereikbaar en toegankelijk te zijn en ligt daarom dertig minuten voor aanvang van de plechtigheid aangemeerd aan de opstapplaats/ ligplaats. De aanvraag voor een aan te wijzen locatie dient minimaal drie maanden voor de voltrekking van een huwelijk bij college van b&w van de gemeente Terschelling binnen te zijn. De huwelijksdatum en tijd kunnen alleen worden vastgelegd in overleg met de Publieksbalie van de gemeente Terschelling. De kosten voor het gebruik van de locatie worden rechtstreeks door de betreffende accommodatie aan het bruidspaar in rekening gebracht. Dit bedrag staat los van de leges die de gemeente vraagt voor het sluiten van een huwelijk. Het bruidspaar draagt zelf zorg voor de inrichting en aankleding van de locatie. In de ruimte waar het huwelijk gesloten wordt kan gedurende de ceremonie geen (alcoholhoudende) drank geschonken worden of etenswaren verstrekt worden. De gemeente verleent geen medewerking aan het tijdelijk plaatsen van bouwwerken of tenten indien een openlucht locatie is aangewezen. De gemeente verleent geen medewerking aan tijdelijke ontheffingen voor het bereikbaar maken van locaties in de openlucht (bv. strandrijontheffingen). Het aanwijzen van een trouwlocatie betekent niet automatisch dat op die plek ook het feest kan worden georganiseerd (bv. sportkantines). Op elke locatie, aangevraagd of aangewezen binnen de gemeente Terschelling gelden de volgende voorwaarden: Een huwelijk kan alleen voltrokken worden door een (b)abs die is aangesteld door de gemeente Terschelling. Bij een huwelijk is altijd een bode aanwezig. Een gratis huwelijk kan alleen plaatsvinden in het gemeentehuis. Financiële consequenties Gratis trouwen kan in de gemeente Terschelling één keer per week op woensdagmorgen om uur. Het huwelijk vindt plaats in een vergaderruimte van de gemeente. Bij een gratis huwelijk mogen maximaal zes personen aanwezig zijn (het bruidspaar en maximaal vier getuigen). Eventueel kunnen er getuigen geleverd worden door de gemeente. De ceremonie duurt hooguit 10 minuten. Na afloop vinden er in het gemeentehuis geen feestelijkheden meer plaats (felicitaties, drankje etc.) Door de week tijdens kantooruren kost een huwelijk op alle locaties met uitzondering van de Brandaris 223,00. Op zaterdag kost een huwelijk in deze locaties 520,00 en op zondag 783,00. Op de Brandaris kost het sluiten van een huwelijk: Op maandag t/m vrijdag 423,50 Op zaterdag` 715,45 Op zondag 975,20 5

6 De leges voor alle locaties, aangewezen of aangevraagd, buiten het gemeentehuis worden gelijk getrokken met de leges voor de Brandaris. In de leges voor de aangevraagde locaties zijn de kosten opgenomen voor de toetsing van de locatie en alle bijkomende kosten, zoals de tijdsbesteding van babs en bodes en de kosten voor burgerzaken. Voor de aangewezen locaties geldt dat hierin de kosten voor de aankleding, inrichting en eventuele schoonmaak is meegenomen. De leges worden jaarlijks aangepast. Procedure en planning November Voorstel aan de raad voorleggen. 3 december Raadscommissie 17 december Raad 6