FARMACOLOGIE. Bron; managementsite.nl. F.J.A. van Meeteren, arts, dmcc

Transcriptie

1 FARMACOLOGIE Bron; managementsite.nl F.J.A. van Meeteren, arts, dmcc 1

2 Adme; (absorption, distribution, metabolism,excretion) 1. Opname (absorptie) 2. Verdeling in het lichaam (distributie) 3. Omzetting door het lichaam (metabolisme) 4. Uitscheiding (excretie) adme-pharmacodynamics.com 2

3 Normale Farmacokinetiek Therapeutische Breedte = MTC - MEC Therapeutische Index (TI) = MTC/MEC MTC = Maximaal Toelaatbare Concentratie MEC = Minimaal Effectieve Concentratie Plasmaconcentratie bepaalt (mate van) klinisch effect Bron:nkfk.nl 3

4 Geneesmiddelen in Nederland Bron:CBS Gemiddeld geneesmiddelgebruik per inw (2013, pakketgeneesmiddelen) 75-plussers gebruiken 3,5 keer meer geneesmiddelen dan gemiddeld. Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen Totale geneesmiddelkosten (in miljoenen euro s) per leeftijdsklasse Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen 4

5 Geneesmiddelenwet Wet van 8 februari 2007 Geneesmiddel: een substantie of een samenstel van substanties die bestemd is om te worden toegediend of aangewend voor dan wel op enigerlei wijze wordt gepresenteerd als zijnde geschikt voor: 1. het genezen of voorkomen van een ziekte, gebrek, wond of pijn bij de mens, 2. het stellen van een geneeskundige diagnose bij de mens, of 3. het herstellen, verbeteren of anderszins wijzigen van fysiologische functies bij de mens door een farmacologisch, immunologisch of metabolisch effect te bewerkstelligen. Bron: bol.com Opiumwet: wet uit 1919, voor het laatst gewijzigd in Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is de eerst verantwoordelijke voor de Opiumwet. De Opiumwet stelt de import, export, productie, teelt, aanwezigheid en handel in middelen die worden beschouwd als een risico voor de volksgezondheid, strafbaar als niet voldaan is aan strikte voorwaarden. De Opiumwet maakt onderscheid tussen harddrugs (lijst 1) en softdrugs (lijst 2): 5

6 Geneesmiddelen in Nederland Farmacotherapeutisch kompas wordt in Nederland gebruikt als naslagwerk. Hierin zijn alle in Nederland geregistreerde geneesmiddelen opgenomen. Elk land heeft zijn eigen medicijn registratie. B.v. ROTE LISTE Arzneimittelverzeichnis Deutschland U.S. Food and Drug Administration Protecting and Promoting Your Health 6

7 Rol van de verpleegkundige bij medicijngebruik. Medicijnen verstrekken aan de patiënt. Instrueren van de patiënt over toediening of het toedienen. Voorlichtende taak en letten op het juiste gebruik. Observeren werking en bijwerkingen Therapietrouw Voorkomen van fouten bij overdracht van de patiënt. Voorkomen van medicatie fouten ( 5,6% van de spoedopnames waarvan de helft vermijdbaar) Bron: RTL nieuws 7

8 Medicatie fouten Verpleegkundigen mogen sinds geneesmiddelen voorschrijven! Bijna kwart fouten bij medicatie betreft dosering. 30% toedieningsfouten door verpleegkundigen Kennis is cruciaal om medische incidenten te verminderen! Institute of Medicine USA (1999) In VS tienduizenden doden per jaar als gevolg van onnodige medicatiefouten Behandelingskosten van gezondheidsschade door onjuist medicijngebruik in de VS: + $ 30 miljard per jaar (+ 21 miljard!) Bron: gezondheidsnet.nl 8

9 Raad voor Volksgezondheid Zorg (RVZ): Om voor vergoeding van ziektekosten in aanmerking te komen, moeten behandelingskosten in evenwicht zijn met de ervaren ziektelast hoe zwaarder de ziektelast, hoe meer de behandeling mag kosten met een maximum van /QALY. (RVZ, Zinnige & duurzame zorg (2001)) Bron: memorymagazine.nl 9

10 Medicatie fouten Verkeerde medicijn Verkeerde hoeveelheid/dosis Aan de verkeerde persoon Niet toegediend Onnodige toediening Verkeerd voorgeschreven Toedieningsfouten CAVE interacties! Bron; mijnzorgveld.nl Five rights: Right Drug, Right Patiënt, Right Dose, Right Route, Right Time 10

11 Zelf medicatie van de patiënt Verpleegkundige anamnese:altijd navragen! Producten via internet en/of uit het buitenland Dr. Vogel-producten Altijd vragen naar gebruik kruidengeneesmiddelen! Kruidengeneesmiddelen kunnen interactie aangaan met echte geneesmiddelen! Bron; eengeneesmiddelisgeensnoepje.be 11

12 Casus 1 Een patiënt met acuut coronair syndroom Patiënt wordt opgenomen bij de afdeling cardiologie Sinds 1 maand tweemaal de huisarts bezocht Reden opname: toenemde kortademigheid bij plat liggen. Kan sinds 3 dagen de trap niet meer oplopen. Bron: dub.uu.nl 12

13 Sinds 1 maand tweemaal de huisarts bezocht wegens kortademigheid bij plat liggen. Sinds 3 dagen kan de trap niet meer oplopen. Medicatie: Bisoprolol 1dd 2,5 mg. Ramipril 2dd 1,25 mg. Digoxine 1dd 0,0625 mg. Amiodaron 1 dd 200 mg. Spironolacton 1 dd 25 mg. Bumetanide 2dd 2 mg. Diclofenac Bron: zaplog.nl 13

14 Hoe moet de patiënt worden behandeld: - stap 1: diuretica (furosemide of bumetanide) - stap 2: ACE-remmer (enalapril, ramipril) - stap 3: beta-blokker (bisoprolol, carvedilol) - stap 4: aldosteron-antagonist (spironolacton, eplerenone) Bron: nu.nl 14

15 Welke medicatie moet worden gestopt? Stop diclofenac! Stop ACE-remmer Stop aldosteronantagonist Daarnaast: Ontwaterd, daardoor 12 kg afgevallen. 15

16 Casus Casus: een 84 jarige, zelfstandig wonende vrouw. Ze gebruik verschillende medicijnen gebruikt. Ze loopt met een rollator en komt nog maar weinig buiten. De patiënt leidt aan: COPD, aortaklepinsufficientie, hypertensie,diabetes mellitus type2, angina pectoris, oesofageale reflux, incontinentie voor urine, artrose, osteoporose, familiaire hypercholesterolemie. Daarnaast is er sprake van een totale knieprothese links, een status na CVA in 2004, status na een depressie in 2012 en regelmatig slaapstoornissen Bron: LUMC.nl 16

17 Het medicatie overzicht laat het volgende zien: triamtereen 50 mg 1dd furosemide 40 mg 1 dd Ascal 38 mg 1 dd Tildiem XR 200 mg 1dd Isordil s.l. zonodig Atrovent aerosol 4 dd Lomudal forte Zocor 10 mg 1 dd gliclazide 80 mg 1 dd ranitidine 150 mg 1 dd nitrazepam 5 mg an 1 oxazepam zonodig 1 lactulose estriol vaginale ovule paracetamol 500mg 3-4dd1 Bron:nu.nl 17

18 Vorm groepen van vier personen en beantwoord de volgende vragen Welke van de voorgeschreven geneesmiddelen zijn te koppelen aan de beschreven ziekten of aandoeningen? Welke vragen over de medicatie zou je aan de huisarts kunnen stellen? Wat is een halfwaardetijd van nitrazepam en waarom is dit belangrijk? Wat zou bij deze patient de beste toedieningsvorm zijn voor: Lomudal, gliclazide 80 mg, ranitidine 150 mg en lactulose Wat kun je de patiënt vragen mbt medicatie buiten de hier gepresenteerde lijst. Bron; pinterest.com 18

19 Medicatie : COPD (astma): Atrovent (verwijd de luchtwegen); Lomudal forte (Cromoglicinezuur kan inspanningsastma voorkomen; β2-sympathicomimetica zijn hierbij echter effectiever en hebben daarom de voorkeur) aortaklepinsufficientie, hypertensie:triamtereen 50 mg (K sparend); furosemide 40 mg ; Tildiem XR 200 mg (Ca antagonist) diabetes mellitus type2: gliclazide 80 mg angina pectoris: Isordil s.l. oesofageale reflux: ranitidine 150 mg Incontinentie urine: artrose, osteoporose: mebutan 1gr (NSAID) familiaire hypercholesterolemie: Zocor 10 mg totale knieprothese links: status na CVA in 2004: Ascal 38 mg status na een depressie in 2012: regelmatig slaapstoornissen: nitrazepam 5 mg an oxazepam lactulose estriol vaginale ovule paracetamol 500mg 3-4dd1 Bron:nu.nl 19

20 Vragen? Bron: printerest.com 20