Alphen aan denwjn. Da,unVERZOND N 0 1 m 30 september Gemeenteraad van Alphen aan den Rijn Postbus AA Alphen aan den Rijn

Transcriptie

1 Alphen aan denwjn Postbus 13, 2A00 AA Alphen aan den Rijn Gemeenteraad van Alphen aan den Rijn Postbus AA Alphen aan den Rijn Stadhuisplein 1 Postbus AA Alphen aan den Rijn Telefoon: Fax: (0172) gemeente@alphenaandenrijn.nl Website: Uw kenmerk Uw brief van Ons kenmerk 2015/37319 Da,unVERZOND N 0 1 m 30 september a J, ^ m Inlichtingen bij Mevrouw R. van Oosterhoudt Doorkiesnummer Tel: (01 72) Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Onderwerp Motie beschutte werkplekken (motie 5.01) Geachte leden van de Gemeenteraad, Op 28 mei heeft u met het vaststellen van het Beleidsplan Rijnstreek Werkt ook de motie 'beschutte werkplekken' aangenomen. In deze brief leggen wij aan u voor wat uitvoering van deze motie betekent. Gezien de onzekerheden over de omvang van de doelgroep en de financiële consequenties stellen wij voor vooralsnog vast te houden aan de omvang van het aantal beschutte werkplekken conform het door u aangenomen Beleidsplan en niet nu al besluiten om het aantal plekken uit te breiden. Nadat de eerste ervaring is opgedaan kan in het voorjaar van opnieuw beoordeeld worden hoe de Gemeente Alphen aan den Rijn om wil gaan met beschut werk. U heeft bij het beleidsplan meerdere moties aangenomen. U wordt per motie apart geïnformeerd over de stand van zaken. Deze brief gaat dus alleen in op de motie 5.01 'beschutte werkplekken'. De motie is voor de volledigheid in bijlage I toegevoegd. 1. Wat is beschut werk en voor wie De voorziening ' beschut werken' binnen de Participatiewet is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een zodanige mate van begeleiding en aanpassingen van de werkplek nodig hebben, dat niet van een reguliere werkgever mag worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt, ook niet op een garantiebaan. Een garantiebaan is voor deze groep dus geen alternatief. Of iemand behoort tot de doelgroep beschut wordt vastgesteld door het UWV. De gemeente kan inwoners voor deze toetsing voordragen. Als een inwoner de indicatie beschut werk gekregen heeft is de gemeente verplicht een werkplek aan te bieden. Dit is een zware inspanningsverplichting, er zijn geen wettelijke termijnen aan verbonden.

2 Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Beschut werk is feitelijk een plaatsing met loonkostensubsidie waarbij er meer dan gemiddelde begeleiding nodig is èn de begeleiding structureel is èn plaatsing structureel is. 'Beschut werk' en 'garantiebaan' binnen de Participatiewet zijn enigszins vergelijkbaar met 'beschut werk' en 'begeleid werken' binnen de Wet sociale werkvoorziening. 2. Omvang potentiële doelgroep Voor de raming van de potentiële doelgroep beschut werk hanteren we drie verschillende invalshoeken. a. Op basis van ervaringen met (oud) beschut werk bij SWA b. Raming op basis van wachtlijst SWA en uitstroom Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) en Praktijkonderwijs (Pro) c. Theoretische schatting Ministerie SZW a. Ervaring SWA Sinds wordt binnen de WSW afzonderlijk geïndiceerd voor beschut werken en begeleid werken. In de periode zijn per jaar gemiddeld 40 mensen uit de Rijnstreek bij SWA aangemeld met een indicatie beschut werk. Hiervan zijn gemiddeld 1 5 mensen per jaar in vaste dienst gekomen. Een groot deel met indicatie komt dus niet in vaste dienst door bijvoorbeeld ziekte, opname of detentie of doordat beschut werk niet lukt. De tijdelijke aanstelling wordt dan niet omgezet in een vast dienstverband. De wachttijd voordat iemand een plaats kreeg was gemiddeld 1,5 jaar. De totale wachtlijst, dus zowel voor beschut werk als voor begeleid werken, schommelde jaarlijks rond de 100. b. Raming op basis van wachtlijst en uitstroom De wachtlijst SWA -inwoners met een SW-indicatie die niet meer geplaatst kunnen worden binnen de WSW- telt 105 personen. Ongeveer de helft valt onder de zorg van het UWV omdat zij bijvoorbeeld een Wajong of WAO uitkering hebben. De Cemeente is verantwoordelijk voor de andere helft. Deze inwoners ontvangen een uitkering voor levensonderhoud (bijstand) of zijn nugger (niet uitkeringsgerechtigde). Inmiddels is door consulenten van het Serviceplein gesproken met deze kandidaten. Twee kandidaten lijken in aanmerking te komen voor een indicatie beschut werk, met vijf kandidaten wordt nog verder gesproken om de situatie duidelijk te krijgen'. Bij het UWV is opgevraagd hoeveel mogelijke kandidaten beschut werk zij venvachten binnen de wachtlijstgroep uit de gemeente Alphen aan den Rijn, dit betreft 7 personen. 1 De Gemeente heeft vanwege privacy geen automatisch inzage in de indicatie van de WSW kandidaten op de wachtlijst en kan dus niet nagaan wie een WSW-indicatie beschut werk heeft.

3 Alphen aan denuijn Postbus 13, 2400 AA Alphen aan den Rijn Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Ook met de VSO-scholen Prisma en Parkschool en de praktijkschool Groene Hart is overleg over schoolverlaters die wellicht een beroep willen doen op beschut werk. Op dit moment is er nog geen concrete vraag voor de leerlingen die na het vorig schooljaar van school zijn gekomen. De raming van het totaal aantal kandidaten voor Alphen aan den Rijn komt hiermee op 9 tot 14. Hoeveel kandidaten daadwerkelijk plaatsbaar zijn en in vaste dienst kunnen komen is nog onduidelijk. Afgaand op de ervaringen van SWA zal dit 1 /3 tot de helft zijn, dus 3-7. Deze raming volgt uit gegevens die nu bekend zijn van nauwelijks één jaar in een periode van grote veranderingen. Het geeft daarmee weinig houvast. c. Theoretische schatting Ministerie SZW Naar aanleiding van veel vragen van gemeenten heeft het Ministerie van SZW recent een theoretische schatting gemaakt van het aantal fictieve werkplekken beschut (bijlage II). Deze theoretische schatting komt voor Alphen aan den Rijn uit op in totaal 32 werkplekken in Spreiden we dit over de jaren dan betreft het 8 plekken per jaar. Het geeft geen indicatie over de daadwerkelijke vraag naar beschutte werkplekken. Conclusie Het aantal voorgestelde plekken beschut werk in het beleidsplan (cumulatief ; ; ; ) zal naar verwachting niet voldoende zijn om de potentiële doelgroep geheel te plaatsen, er zal sprake zijn van een wachtlijst, evenals onder de WSW. 3. Geen alternatief voor beschut werk De Alphense gemeenteraad vraagt: 'alternatieven te onderzoeken en aan de raad te rapporteren voor oktober 2015, met de intentie beleid op te stellen waarbij de middelen welke nu zijn voorzien voor de realisatie van beschutte werkplekken in te zetten voor de hele groep mensen die in aanmerking zouden kunnen komen voor een beschutte werkplek (en dus geen beschutte werkplekken te realiseren)'. De groep die in aanmerking komt voor beschut werk heeft een arbeidsbeperking, is niet in staat zelfstandig het minimumloon te verdienen èn vraagt meer begeleiding dan van een werkgever verwacht mag worden. Om deze redenen is dit niet de groep die te plaatsen is op een garantiebaan. Mocht een werkgever hier niettemin toch toe bereid zijn, dan is veel begeleiding nodig en is er per saldo weer sprake van een beschutte werkplek, nu gerealiseerd bij een reguliere werkgever. Voor de groep inwoners die in aanmerking komt voor beschut werk is feitelijk geen reëel alternatief waarbij sprake is van een dienstverband en de werknemer een salaris ontvangt. Wel zijn er via Tom in de buurt diverse mogelijkheden voor dagactiviteiten. Deze activiteiten kunnen een arbeidsmatig karakter hebben. Omdat er geen sprake is van een dienstverband ontvangt de deelnemer geen salaris.

4 Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Realiseren van voldoende beschutte werkplekken In het beleidsplan Rijnstreek werkt is de omvang van het aantal te realiseren beschutte werkplekken gerelateerd aan de geraamde uitstroom uit de SWA. Zoals hierboven is aangegeven zal dit aantal naar verwachting niet voldoende zijn om de potentiële doelgroep te plaatsen. Voor het bepalen van potentiële doelgroep zijn de ervaringen van SWA onder de WSW, zoals hierboven beschreven de beste indicator. Of dit ook zal opgaan onder de Participatiewet moet nog blijken. Op basis van de ervaringen met de WSW gaan we voor de Rijnstreek uit van 1 5 personen per jaar voor een vast dienstverband beschut werken. Een beschutte werkplek is een volledige baan, dus een dienstverband van 36 uur. Niet iedereen op een beschutte werkplek zal in staat zijn om 36 uur per week te werken. Voor 1 5 vaste dienstverbanden zijn dus niet per definitie 1 5 volledige plekken nodig. 5. Kosten uitvoering motie Hierboven hebben wij toegelicht dat er geen reëel alternatief is voor beschut werk voor deze specifieke groep waarbij sprake is van een dienstverband met een salaris. Met het opgenomen aantal beschutte werkplekken in het beleidsplan Rijnstreek werkt schatten wij op basis van ervaringen onder de WSW in dat dit aantal niet voldoende zal zijn om de hele doelgroep te plaatsen. Waarschijnlijk zal het gaan om 1 5 dienstverbanden voor de hele Rijnstreek. Omdat niet elk dienstverband aandeel van Alphen aan den Rijn ca 80% bedraagt zou het voor Alphen aan den Rijn gaan om gemiddeld 1 2 nieuwe beschutte werkplekken per jaar. In het beleidsplan is de volgende tabel met bijbehorende kosten opgenomen voor beschutte werkplekken. Tabel I: aantallen en kosten beschutte werkplekken zoals opgenomen in Rijnstreek Werkt Aantal 80% 80% kosten beschutte Alphen Alphen aan werkplekken aanden Begeleidingskosten Totale kosten per den Rijn jaar Rijnstreek Rijn P-budget BUIG uitgaven jaar. Rijnstreek ,4 24, NB: het aandeel voor Alphen aan den Rijn in de Rijnstreek is ca 80% Bij deze kostenraming is per volledige beschutte werkplek uitgegaan van 8.973,- aan kosten ten laste van het Participatiebudget. Het hoofdbestanddeel ad ,- bestaat uit begeleidingskosten. De loonkosten -inclusief werkgeverslasten- komen ten laste van het BUIG-budget.

5 Alphen aan denwjn Postbus 13, 2400 AA Alphen aan den Rijn Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Wanneer we uitgaan van 12 nieuwe beschutte werkplekken per jaar, leidt dit tot het volgende kostenoverzicht. Tabe/ 2: aantallen en kosten beschutte werkplekken conform inschatting behoefte gemeente Alphen aan den Rijn Aantal beschutte Begeleidingskosten jaar werkplekken P-budget BUIG uitgaven \ Totale kosten per jaar Het realiseren van meer beschutte werkplekken leidt zodoende voor Alphen aan den Rijntol de volgende meerkosten: jaar meerkosten Geen dekking voor aanvullende kosten In het beleidsplan is een volledige kostenraming opgenomen voor zowel re-integratie regulier, plaatsing op garantiebanen en beschut werk. Daarvoor zal het volledige participatiebudget nodig zijn. Dat betekent dat voor de meerkosten van het realiseren van meer beschutte werkplekken geen dekking is binnen het participatiebudget. Gezien de onzekerheden over het aantal daadwerkelijk benodigde plekken, de geraamde meerkosten en de nog noodzakelijke besluitvorming over de bezuinigingsopdracht SWA inclusief het vastgoed, stellen wij voor het aantal beschutte werkplekken op dit moment niet uit te breiden, maar de aantallen uit het Beleidsplan aan te houden. De volgende overwegingen spelen hierbij een rol. Kosten in 2015 nog beperkt Voordat kandidaten geplaatst kunnen worden op een beschutte werkplek is een indicatie van het UWV een voorwaarde. Indien u akkoord gaat met het vooralsnog vasthouden aan het aantal beschutte werkplekken conform het Beleidsplan zullen wij de beoogde kandidaten voor een beschutte werkplek bij het UWV voordragen voor de -verplichte- indicatie beschut werk. Tegelijkertijd zullen wij met SWA een overeenkomst afsluiten voor deze nieuwe groep. Dit betekent concreet dat op zijn vroegst in het vierde kwartaal van de eerste mensen geplaatst kunnen worden. De totale voor geraamde kosten zullen dus in de praktijk pas in 2016 aan de orde zijn.

6 Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Extra budget van het Rijk Inmiddels is bekend dat het kabinet zich zorgen maakt over het onvoldoende realiseren van beschutte werkplekken. Om deze reden zal de komende 5 jaar 100 miljoen euro extra beschikbaar gesteld worden voor beschut werk. Elk jaar komt 20 miljoen beschikbaar. Naar verwachting zal in de septembercirculaire opgenomen worden hoe het Rijk dit bedrag zal inzetten. Reële behoefte nog onduidelijk Op basis van het huidige aantal schoolverlaters en de wachtlijst WSW bestaat slechts een indruk van de daadwerkelijke behoefte aan beschutte werkplekken. Het aantal van 1 2 is gebaseerd op aantallen van de afgelopen 1 5 jaar onder de WSW. In hoeverre dit aantal ook reëel is binnen de Participatiewet is nog onduidelijk. Nog geen ervaring met indicatiestelling beschut werk Om een beschutte werkplek aan te bieden is een indicatie beschut werk van het UWV nodig. Er is -ook landelijk- nog geen goed beeld hoe de indicatiestelling uitpakt. Wat betreft de indicatiestelling voor garantiebanen geven diverse gemeenten aan dat de indicering streng is en veel mensen geen indicatie ontvangen waarbij dit vooraf wel verwacht was. Mocht dit beeld ook ontstaan bij de indicatie 'beschut' dan zal het aantal indicaties en dus benodigde plekken beschut werk wellicht lager uitpakken dan nu geraamd is. Graag vernemen wij van u of u akkoord gaat met het vooralsnog invullen van het aantal beschutte werkplekken zoals opgenomen in het beleidsplan Rijnstreek Werkt , namelijk cumulatief 5 in 201 5; 1 5 in 2016; 23 in 201 7; 31 in 2018 en daarna in het voorjaar van aan de hand van de eerste ervaringen in Alphen aan den Rijn, maar ook in de rest van Nederland, opnieuw te bezien hoe wij om willen gaan met deze doelgroep in de toekomst. Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders van Alphen aan den Riin, de secretaris, de burgemeester, m drs. P.W. Jeroense mr. drs. J.W.E. Spies

7 Alphen aan der^ijn Postbus 13, 2400 AA Alphen aan den Rijn Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Bijlage I: Motie D66 Christenunie CDA 5.01 Motie Beschutte werkplekken (aangenomen) Naar aanleiding van agendapunt 1 3 Onderwerp Vaststellen Beleidsplan Rijnstreek Werkt De Raad van de gemeente Alphen aan den Rijn in vergadering bijeen op 28 mei Overwegende dat: Het beleidsplan "Rijnstreek werkt" voorstelt slechts een beperkt aantal beschutte werkplekken per jaar te realiseren; Er in theorie meer mensen voor een dergelijke plek in aanmerking zouden kunnen komen dan waarvoor er plekken worden gerealiseerd; Het financieel onmogelijk is om voor al deze mensen ook daadwerkelijk een beschutte werkplek te realiseren; Het daardoor "een lot uit de loterij" wordt voor wie wel of niet een beschutte werkplek krijgt; Deze ongelijkheid onwenselijk is; Spreekt uit dat: Het veel eerlijker is om de beperkte beschikbare middelen in te zetten voor de hele groep in plaats van in te zetten voor slechts enkelen; Draagt het college op: Alternatieven te onderzoeken en aan de raad te rapporteren voor oktober 201 5, met de intentie beleid op te stellen waarbij de middelen welke nu zijn voorzien voor de realisatie van beschutte werkplekken in te zetten voor de hele groep mensen die in aanmerking zouden kunnen komen voor een beschutte werkplek (en dus geen beschutte werkplekken te realiseren). En gaat over tot de orde van de dag. D66 Inge Prins Christenunie Nieuw Elan CDA WD Toetie Vorenkamp Matthijs Kortleven André de Jeu Marly de Blaeij

8 Ons kenmerk Datum Blad 2015/ september Bijlage II Fictieve verdeling beschutte werkplekken SZW krijgt van diverse gemeenten vragen over het aantal plekken beschut werk dat gefinancierd kan worden uit het Participatiebudget. In de integratie-uitkering sociaal domein is een bedrag voor de begeleiding voor een beschutte werkplek opgenomen. Voor zijn er landelijk middelen voor gemiddeld 800 plekken beschut werk oplopend naar 5800 in (en uiteindelijk structureel ). Het overzicht Beschut werk plekken per gemeente (theoretische schatting) geeft inzicht in het fictieve aantal plekken per gemeente (uitgaande van 201 8). Gemeenten ontvangen middelen via het l-deel voor de financiering van de loonkostensubsidie, die ingezet kan worden voor mensen op beschut werkplekken. Het is aan de gemeenten om keuzes te maken over de feitelijke inzet van de integratieuitkering sociaal domein en daarmee het realiseren van beschutte werkplekken. (Bron: Nieuwsbericht Cemeenteloket SZW, 1 juni 2015) LET OP: dit is een fictieve verdeling. De aantallen betreffen jaargemiddelden bezette plaatsen. VERDEELKENMERK AANDEEL Jaar t/m 2013 verdeelsleutel totaal % Gemeentenaam Instroom werkregeling Wajong (excl Wsw) + Verdeelsleutel t.b.v. Budget naar gemeente instroom wachtlijst Wsw, cumulatief over drie jaar Alphen aan den Rijn 277 0,55 % 32