Docent: Monica Wijers Groep 1. Conny van der Spoel Melek Abaydogan Shirley Slamet

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Docent: Monica Wijers Groep 1. Conny van der Spoel Melek Abaydogan Shirley Slamet"

Transcriptie

1 Docent: Monica Wijers Groep 1 Conny van der Spoel Melek Abaydogan Shirley Slamet

2 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Probleemstelling... 3 Onderzoek... 4 Wijze van Aanpak... 4 Verwerking... 5 Conclusie... 6 Bijlagen: Artikel: Taalvaardigheid wel of niet bepalend voor rekenniveau Artikel NRC Tabellen resultaten: Administratie, Juridische & Secretariële Opleiding PPP Toetsing opgaven: september & november

3 Inleiding In het kader van ons onderzoekopdracht hebben wij, Conny, Melek en Shirley, het onderzoek gedaan over de niveau verschillen tussen de administratieve, juridische en secretariële opleiding. Over het algemeen wordt er beweerd dat de leerlingen van de administratieve opleiding beter zijn in gecijferd rekenen en minder goed zijn in contextsommen. Voor de juridische en secretariële leerlingen zou het omgekeerde gelden. Deze bewering gaan wij onderzoeken om te kjiken of deze verschillen inderdaad naar voren komen. Wij zijn in september 2013 gestart met een toets in alle opleidingen. Om de rekenontwikkeling te verhogen hebben wij een plan van aanpak gemaakt. Er is volgens dit plan van aanpak les gegeven. In november is er nogmaals een toets afgenomen. De resultaten van deze toetsing moet kunnen uitwijzen of ons plan van aanpak is geslaagd. De uitslagen van de toetsen worden per opleiding in kaart gebracht en er is gekeken of er een ontwikkeling heeft plaatsgevonden. Daarnaast worden de uitslagen met elkaar vergeleken. De uitslagen van de opleidingen zijn als volgt: Administratieve opleiding is verbeterd Juridische opleiding is verbeterd Secretariële opleiding is sterk verbeterd 2

4 1. Probleemstelling Er wordt vaak gezegd dat leerlingen van de secretariële en de juridische richting veel taalvaardiger en reken zwakker zijn dan leerlingen van de bedrijfsadministratie richting, die andersom getalenteerd zouden zijn. Is dit een feit of een fabel? Uit de resultaten van het COE-examen 3F dat in het voorjaar van 2013 is afgenomen in de 2 e klas niveau 4, kan worden vastgesteld dat bedrijfsadministratie leerlingen (18 geslaagd van de 22 leerlingen, cijfers variërend tussen een 5 en een 7) veel betere resultaten halen dan leerlingen secretarieel (0 geslaagd van de 24 leerlingen, cijfers variërend tussen een 1 en een 5) of juridisch (1 geslaagd van de 23 leerlingen, cijfers variërend tussen een 2 en een 6). Voor wat betreft het rekenzwakke-rekensterke deel lijkt het dus een feit, maar wij hebben nergens informatie hierover kunnen vinden die dit onderbouwd. Wel stond er 12 juni 2013 een stuk in het NRC (zie bijgevoegd bestand) dat leerlingen die moeite hebben met taal ook moeite krijgen met rekenen/wiskunde, doordat ze in ieder geval vaktaal missen. Dit geldt volgens dit onderzoek ook voor leerlingen die wel een beta-aanleg hebben. Wellicht zijn leerlingen zich bewust van hun talenten en kiezen ze daarom de richting waarbij hun talenten zo goed mogelijk tot hun recht komen en waarbij hun gebrek aan talent een zo klein mogelijk obstakel vormt. Helaas worden ze echter in iedere richting geconfronteerd met allerlei vakken waar ze misschien niet zo goed in zijn, maar waar ze wel goede resultaten voor moeten halen. Aan ons de taak om hen daarbij zo goed en gericht mogelijk te begeleiden. Wij willen onderzoeken of uit de resultaten van een door ons ontwikkelde rekentoets blijkt dat leerlingen van de bedrijfsadministratieve richting taalzwak en rekensterk zijn en leerlingen uit de secretariële en juridische richting taalsterk en rekenzwak zijn, en dus in hoeverre dit verschil en reken- en taalvaardigheid van invloed is op hun examenresultaat. Wij willen dus weten of je kan slagen voor het rekenexamen als je taalzwak bent en er gericht op het lezen van examenvragen wordt geoefend en of het mogelijk is om te slagen voor het rekenexamen als je tot nu toe taalsterk en rekenzwak was en er gericht met basisstof rekenen wordt geoefend. Wij willen dus weten of onze leerlingen op een verschillende wijze moeten worden voorbereid op het examen. De resultaten van de AMN-intaketest op taal en rekenen, de 0-meting taal en rekenen, het examencijfer op het vmbo voor Nederlands en het feit dat de leerlingen wiskunde als examenvak hebben gehad moet hierbij worden betrokken. Omdat wij dit onderzoek in de eerste drie maanden van de opleiding uitvoeren, is de gekozen richting nog van weinig invloed op de resultaten. Door de beperkte tijd die wij tot onze beschikking hebben, kunnen wij helaas niet onderzoeken of een doorgetrokken lijn van aanpak tot betere examenresultaten zal leiden. Wij gaan dit uiteraard wel bekijken, maar de resultaten hiervan kunnen op zijn vroegst in het voorjaar van 2015 bekeken worden. Hierbij moet dan wel worden meegewogen dat de administratieve leerlingen gedurende hun hele opleiding geconfronteerd worden met minimaal 10 lesuren waarbij ze ook moeten rekenen, vooral getallen en verhoudingen zijn hierbij veel voorkomend. Dit zijn de lessen calculatie, rekenen, boekhouden, Excel, beroepsgerichte projecten. Bij de juridische richting is dit veel minder, rekenen komt daar voor bij de vakken: rekenen, overheidsfinanciën, sociale zekerheidspremies en bankleer. Ook hier betreft het voornamelijk getallen en verhoudingen. Bij de secretariële richting komt rekenen nog minder voor: alleen het vak rekenen en bij het maken van begrotingen in de projecten. 3

5 2. Onderzoeksvraag Wat is het verschil in rekenresultaat tussen een leerling die kiest voor (en is aangenomen op) de opleiding niveau 4 secretarieel of juridisch enerzijds (talige opleiding) en niveau 4 bedrijfsadministratie anderzijds (taalzwakke leerlingen)? Is dit verschil terug te voeren op het verschil in taalvaardigheid of is het puur een verschil in rekenvaardigheid? Als dit verschil bestaat, kan dit dan door een gerichte aanpak worden opgelost, doordat de docenten vooral op lezen of vooral op kaal rekenen gaan oefenen? 3. Wijze van aanpak De doelstelling is de invloed van taal meten bij leerlingen met een verschillende achtergrond. In de eerste week van de opleiding maken de leerlingen van niveau 4 bedrijfsadministratie, secretarieel en juridisch een rekentoets met kale en contextrijke sommen van hetzelfde rekenniveau. Bij de contextrijke sommen wordt de leerlingen gevraagd om de som die zij uit de context halen op te schrijven, daarnaast hun berekening te zetten en daarnaast het antwoord. Wij zullen hiervoor een antwoordvel ontwikkelen. De resultaten van deze toets worden geanalyseerd en met (een aantal) leerlingen nabesproken om hun gedachtegang te achterhalen. Aan de hand van de resultaten wordt een plan gemaakt op welke manier de lessen zullen worden gegeven in de periode september en oktober. Op 15 november wordt een soortgelijke toets afgenomen, om te onderzoeken of de gerichte aanpak succes heeft gehad. We moeten een rekentoets ontwikkelen met deels kale sommen, zonder rekenmachine met kladpapier, en deels contextrijke sommen op een manier zoals de COE-examens er ook uit zien, zonder rekenmachine met kladpapier, op 1f en 2f niveau voor de 1 e klas in september. De kale sommen moeten hetzelfde rekenniveau hebben als de contextrijke sommen, dus de kale sommen moeten bij voorkeur gemaakt worden naar het voorbeeld van de contextrijke sommen. De toets heeft als onderwerp domein verhoudingen en eventueel rekenen. De leerlingen wordt gevraagd veel op te schrijven van wat en hoe ze de sommen berekenen en eventueel wordt de toets nabesproken met de leerlingen om hun gedachtegang te achterhalen. We hebben gekozen voor sommen zonder rekenmachine, omdat leerlingen anders geneigd zijn om hun berekeningen direct in de rekenmachine in te toetsen zonder iets op te schrijven. Het wordt dan vrijwel onmogelijk om hun gedachten te achterhalen. Deze toets wordt in de eerste lesweek afgenomen. In de week van 15 november wordt deze toets weer afgenomen om de resultaten te vergelijken. Bovendien wordt onderzocht hoe de leerlingen hebben gescoord op de AMN-test, de 0- metingen rekenen en taal, het examencijfer voor Nederlands en of zij wiskunde in hun vakkenpakket op de VMBO hadden. Taalsterk en rekenzwak moet extra oefenen op kale sommen, op eenzelfde manier als wij (oudere docenten) vroeger op de basisschool hebben gedaan. Dit betekent dat er veel rijtjes met sommen zullen moeten worden geoefend. Tevens moet aan de leerlingen duidelijk worden gemaakt, waarom voor deze aanpak is gekozen: je begrijpt wel wat er uitgerekend moet worden, maar het rekenen zelf is nog niet goed genoeg. 4

6 Taalzwak moet oefenen op het begrip van de context, door in groepjes van 4 veel contextrijke sommen te oefenen. Hierbij is het de bedoeling dat de leerlingen overleggen en dan het 3-stappenplan uitvoeren: Stap 1: Wat is het probleem? Wat ga je doen om het probleem op te lossen? Deze vragen leiden tot het plannen van een actie of bewerking. Stap 2: Wat ga je doen? Wat ga je uitrekenen? Wat doe je eerst? De uitwerking van de gekozen bewerking(en) leiden tot het vinden van een oplossing. Stap 3: Wat heb je gedaan? Wat betekent deze oplossing binnen de context waarmee je begon? Heb je de bewerking correct uitgevoerd? Dit is een concretisering van onderstaande strategie, die bij alle voorkomende problemen gebruikt kan worden. Plannen; het in kaart brengen van de situatie. Uitvoeren; iets doen, uitrekenen bijvoorbeeld. Reflecteren; nagaan of het resultaat van onze actie klopt en past bij de situatie. Om het 3-stappenplan gemakkelijk te kunnen gebruiken hebben we een invulformulier ontwikkeld. Het ingevulde stappenplan moet door de docent gecontroleerd worden, om na te gaan of de context correct is geïnterpreteerd. Dit kan dan eventueel nog worden bijgesteld/uitgelegd. Het gebruik van een woordenboek moet worden aangemoedigd, omdat er vaak woorden worden gebruikt die bij (allochtone) leerlingen onbekend zijn, maar die wel noodzakelijk zijn voor een goed begrip van de context. 4. Verwerking We hebben onderzocht hoe het aannamebeleid is bij de verschillende afdelingen: bij de administratieve opleiding is het een eis om wiskunde in het examenpakket te hebben, de intaketoets moet een score van minimaal 3 hebben bij het onderdeel rekenen. bij de juridische opleiding wordt er tot nu toe niets geëist met betrekking tot de rekenvaardigheid, hier wordt juist streng gekeken naar de taalvaardigheid. Over het algemeen wordt er wel beter gescoord op het onderdeel rekenen bij de intaketoets dan bij de secretariële afdeling. bij de secretariële opleiding wordt er wel gekeken of een potentiële leerling het vak wiskunde in het examenpakket heeft, vooral als deze leerling van de sector zorg en welzijn komt, maar overall heeft 40 tot 45% in wiskunde examen gedaan. Er zijn geen tot nu toe geen eisen met betrekking tot de score voor rekenen bij de intaketoets. Eerder is het zo dat bij iemand die goed kan rekenen wordt gevraagd of die leerling niet beter naar de administratieve opleiding kan gaan. Er is dus een duidelijk verschil bij de intake met betrekking tot de rekenvaardigheid: strenge eisen bij de administratieve opleiding en geen eisen bij de juridische en secretariële opleiding. In september hebben we de eerste toets afgenomen bij de genoemde niveau 4 klassen. De resultaten hebben we per leerling en per som bekeken en geanalyseerd. Hieruit bleek dat de secretariële leerlingen significant slechter presteren dan de administratieve leerlingen en dat de juridische leerlingen daar een beetje tussen zitten. Ook viel op dat de secretariële leerlingen sneller niet eens proberen om antwoord te geven. Die leerlingen die bereid zijn om wat meer op te schrijven (de som formuleren uit de tekst en berekeningen noteren) hebben ook vaker het antwoord goed. 5

7 Door de tijdsdruk hebben we begin november de 2 e toets afgenomen, om te bekijken of onze aanpak resultaat heeft opgeleverd. Dit hebben we bij alle leerlingen gedaan, maar een aantal leerlingen gaf duidelijk blijk niet echt mee te willen werken. Dit is duidelijk te zien aan de manier waarop de toets soms is afgeraffeld. In klas ad1a geldt dit voor een 6-tal leerlingen, die duidelijk slechter presteerden dan bij de september toets. Dit heeft de resultaten duidelijk negatief beïnvloed. De resultaten van deze toets zijn op dezelfde manier verwerkt, waarbij we de resultaten van de individuele leerlingen hebben vergeleken om te kijken of er vooruitgang is geboekt. 5. Conclusies Uit de resultaten van de twee toetsen blijkt dat een deel van de administratieve en juridische leerlingen een beetje vooruitgang heeft geboekt. Een ander deel presteert nagenoeg hetzelfde als de eerste keer. Bij leerlingen die verbeterd zijn, is dit vooral bij sommen die intussen in de lessen geoefend zijn. Bij de secretariële leerlingen, die voornamelijk van een stagiaire les hebben gehad, is een sterke vooruitgang te zien. Het aantal fouten is ongeveer gehalveerd. Ondanks de korte periode tussen de eerste en de tweede toets blijkt het dus mogelijk om al vooruitgang te kunnen verwachten, ook bij zulke zwakke rekenaars. Sommen die nog niet geoefend zijn, worden nog ongeveer even vaak fout gemaakt. Hieruit kan geconcludeerd worden dat uitleg en oefenen van sommen dus zinvol is. Slotconclusie: Er is een duidelijk verschil in rekenvaardigheid tussen de gemiddelde leerling op de administratieve leerling ten opzichte van die op de juridische opleiding en die op de secretariële leerling. Door de rekenzwakte van de secretariële leerling kan niet geconcludeerd worden of zij door hun taalvaardigheid beter presteren op talige opgaven. Bij juridische leerlingen, die ook geacht worden goed in taal te zijn, zie je wel een betere prestatie op talige opgaven dan bij de administratieve leerlingen. Overal presteren de administratieve leerlingen wel beter op een rekentoets. De resultaten zijn door een gerichte aanpak wel te verbeteren, maar dit vergt geduld, tijd en positieve energie. 6

Opleiding docent rekenen MBO. 7 juni 2013 Derde bijeenkomst

Opleiding docent rekenen MBO. 7 juni 2013 Derde bijeenkomst Opleiding docent rekenen MBO 7 juni 2013 Derde bijeenkomst Inhoud 1. Introduc?e 2. Verhoudingen en procenten 3. PorBolio 4. Lunch 5. Onderzoek 6. Ontwikkelingen in rekenonderwijs 7. Huiswerk en afslui?ng

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito cursusboek2009.book Page 131 Thursday, March 30, 2017 3:23 PM Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode

Nadere informatie

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito

Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito Het LOVS rekenen-wiskunde van het Cito - de invloed van contexten in groep 3, 4 en 5 - Marian Hickendorff & Jan Janssen Universiteit Leiden / Cito Arnhem 1 inleiding en methode De LOVS-toetsen rekenen-wiskunde

Nadere informatie

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.

Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt. Protocol Ernstige RekenWiskunde- problemen en Dyscalculie Elde College (in het VO wordt meestal alleen gesproken over rekenen). Esumrt.2014 Inleiding Rekenen moet, ook in het VO, een aparte plek krijgen.

Nadere informatie

notitie Opbrengsten onderzoeken naar aanleiding van advies van

notitie Opbrengsten onderzoeken naar aanleiding van advies van notitie Opbrengsten onderzoeken naar aanleiding van advies van commissie Bosker Bureau van het CvTE Muntstraat 7 3512 ET Utrecht Postbus 315 3500 AH Utrecht Nederland www.hetcvte.nl Datum 10 juni 2015

Nadere informatie

Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding

Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding Rekenvaardigheden toetsen in een mbo koksopleiding Mark Hoogenboezem, ROC Midden Nederland (met aanvullingen vanuit de docenten opleiding rekenen mbo: Vincent Jonker, Fokke Munk, Rinske Stelwagen, Monica

Nadere informatie

Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand

Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Reken uit en Leg uit Twee vaardigheden hand in hand Presentatie Alledaags Rekenen Nieuwegein woensdag 21 november 2012 Giel Hanraets en Vincent Jonker deel 0 PROGRAMMA Programma 1. Korte schets van de

Nadere informatie

Goed voorbereid naar het centrale rekenexamen. Yvonne Olgers Peter Hoogendijk

Goed voorbereid naar het centrale rekenexamen. Yvonne Olgers Peter Hoogendijk Goed voorbereid naar het centrale rekenexamen Yvonne Olgers Peter Hoogendijk Agenda: Wat is Rekenblokken: 1. Opbouw van Rekenblokken 2. Hoe bereidt u met Rekenblokken uw leerlingen goed voor op: het centrale

Nadere informatie

parate rekenvaardigheden

parate rekenvaardigheden parate rekenvaardigheden Rinske Stelwagen & Teun Hommersom parate rekenvaardigheden wie zijn wij workshop tijdens de vorige conferentie de som van de dag een wiskunde- / reken-website een diagnostische

Nadere informatie

Rekenen bij Moderne Wiskunde

Rekenen bij Moderne Wiskunde Moderne Wiskunde Rekenen: een volledig doorlopende leerlijn rekenen voor alle leerjaren en alle niveaus! Rekenen bij Moderne Wiskunde 1 Verplichte rekentoets Vanaf schooljaar 2013/2014 Voor alle leerlingen

Nadere informatie

Vierdejaars en de kennisbasistoets zwakke rekenaars in pabo 4

Vierdejaars en de kennisbasistoets zwakke rekenaars in pabo 4 Vierdejaars en de kennisbasistoets zwakke rekenaars in pabo 4 Gerard Boersma, HAN Pabo (Ronald Keijzer, Hogeschool ipabo) Overzicht Inleiding Onderzoeksvraag Methode Bevindingen Vragen en discussie Inleiding

Nadere informatie

Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo. Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers

Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo. Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar

Nadere informatie

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen Rondom Rekenen VO/MBO Op weg naar topdocenten rekenen mbo Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen + (inspireert me tot actie) * Dit wil ik bespreken! *

Nadere informatie

Welkom. Het rekenexamen als kader. Consequenties voor het onderwijs. Presentatie door: Karin Snoodijk

Welkom. Het rekenexamen als kader. Consequenties voor het onderwijs. Presentatie door: Karin Snoodijk Welkom Het rekenexamen als kader Consequenties voor het onderwijs Presentatie door: Karin Snoodijk Resultaten mbo 2014: cijferverdeling Verdeling cijfers rekenen over de drie afnameperiodes in 2013-2014

Nadere informatie

Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015

Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015 Rekenen en meisjes ELLEKE KETELAARS 28 MEI 2015 Programma Overtuigingen ten aanzien van de verschillen tussen jongens en meisjes op het gebied van rekenen Wat zegt het onderzoek? Wat is de rol van de docent?

Nadere informatie

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut

Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Rekenen, een vak apart?! profijtconferentie 5 april 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar te maken hebben. Bereken

Nadere informatie

Reken uit en Leg uit Eerste bijeenkomst maandag 14 mei 2012 monica wijers en vincent jonker

Reken uit en Leg uit Eerste bijeenkomst maandag 14 mei 2012 monica wijers en vincent jonker Reken uit en Leg uit Eerste bijeenkomst maandag 14 mei 2012 monica wijers en vincent jonker hoeveel totaal? pleziervaartuigen deel 0 WIE ZIJN WIJ Wie doen er mee? Marjolein Bos Marja Bosch George Cooke

Nadere informatie

Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

Hoe rekenen groep 8 leerlingen? (1) op welk niveau? (2) op welke manier?

Hoe rekenen groep 8 leerlingen? (1) op welk niveau? (2) op welke manier? (1) op welk niveau? (2) op welke manier? Dr. Marian Hickendorff Sectie Methoden en Technieken Instituut Psychologie, Universiteit Leiden in samenwerking met Kees van Putten Marije Fagginger Auer Staartdeling

Nadere informatie

WORKSHOP. Simulatie werken met de datateam methode. Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december Wilma Kippers en Hanadie Leusink

WORKSHOP. Simulatie werken met de datateam methode. Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december Wilma Kippers en Hanadie Leusink WORKSHOP Simulatie werken met de datateam methode Themabijeenkomst DTT Woensdag 9 december 2015 Wilma Kippers en Hanadie Leusink Opbrengstgericht werken Gebruik maken van data, zoals toetsen en examencijfers,

Nadere informatie

Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking

Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking Flitsbijeenkomst Examinering rekenen van studenten met een beperking Onderdeel: Welke examen is geschikt voor welke doelgroep? Wat kun je als school doen om studenten naar het goede examen toe te leiden?

Nadere informatie

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011

toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen

Nadere informatie

Rekenen in het VO. 9 december 2013

Rekenen in het VO. 9 december 2013 Rekenen in het VO 9 december 2013 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs

Nadere informatie

Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen

Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen Uitleg significantieniveau en toetsen van hypothesen Het significantieniveau (meestal aangegeven met de letter α) stelt de kans voor, dat H 0 gelijk heeft, maar H 1 gelijk krijgt. Je trekt dus een foute

Nadere informatie

Programma. Schaalconstructie. IRT: moeilijkheidsparameter. Intro: Het model achter het LOVS Mogelijkheden die het model biedt voor interpretatie

Programma. Schaalconstructie. IRT: moeilijkheidsparameter. Intro: Het model achter het LOVS Mogelijkheden die het model biedt voor interpretatie Programma LOVS Rekenen-Wiskunde Inhoud, rapportage en invloed van en Intro: Het model achter het LOVS Mogelijkheden die het model biedt voor interpretatie Marian Hickendorff Universiteit Leiden / Cito

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 8 maart 2012 vincent jonker DE KRANT Waar gaat deze grafiek over? 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader

Nadere informatie

Rekenbeleid. Procesbeschrijving. Versie: 1

Rekenbeleid. Procesbeschrijving. Versie: 1 Rekenbeleid Procesbeschrijving Versie: 1 Taakhouder: H. Cox Gemaakt: April 2016 Geldig tot: Januari 2018 Rekenbeleid HSL Hoe presteert HSL op de basisvaardigheden rekenen en hoe kunnen die prestaties worden

Nadere informatie

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 1 2 november 2017 Vincent Jonker Monica Wijers

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 1 2 november 2017 Vincent Jonker Monica Wijers Rekencursus - entree Bijeenkomst 1 2 november 2017 Vincent Jonker Monica Wijers 0 Kennismaking Deelnemers Abdel Achahchah Halima Bardaa Stephanie Bottse Miguel Fernandez Anja Grootscholten Bouchra Jaddioui

Nadere informatie

Rekenen in het MBO. 11 maart 2014

Rekenen in het MBO. 11 maart 2014 Rekenen in het MBO 11 maart 2014 Eén boek, vijf delen: Visie en organisatie (h 1 t/m 4) Rekenen (h 5 t/m 9) Afstemmen (h 10 t/m 13) Begeleiding (h 14 t/m 17) Onderzoek (h 18 en h 19) Kern: Goed rekenonderwijs

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Taaltoets

Product Informatie Blad - Taaltoets Product Informatie Blad - Taaltoets PIB150-2010-Taaltoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de Commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Scores en referentieniveaus.. Scores per leerjaar per toets.. Streefscores klas 1 blz.3. Streefscores klas 2 blz.5. Streefscores klas 3 blz.

Scores en referentieniveaus.. Scores per leerjaar per toets.. Streefscores klas 1 blz.3. Streefscores klas 2 blz.5. Streefscores klas 3 blz. Diataal- leeswijzer Scores en referentieniveaus.. Scores per leerjaar per toets.. blz.2 blz.3 Streefscores klas 1 blz.3 Streefscores klas 2 blz.5 Streefscores klas 3 blz.6 Verband tussen streefscore en

Nadere informatie

REKENBELEID

REKENBELEID 2018-2019 REKENBELEID BRAVO! COLLEGE CRANENDONCK Inhoud Inleiding... 1 Algemene doelstelling van het vak rekenen... 1 Basisvorming... 1 Rekenonderwijs BRAVO! College schooljaar 2018-2019... 2 Algemeen...

Nadere informatie

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 2 14 december 2017 Vincent Jonker Monica Wijers

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 2 14 december 2017 Vincent Jonker Monica Wijers Rekencursus - entree Bijeenkomst 2 14 december 2017 Vincent Jonker Monica Wijers 0 Deelnemers, opening Deelnemers Abdel Achahchah Halima Bardaa Stephanie Bottse Miguel Fernandez Anja Grootscholten Bouchra

Nadere informatie

Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten

Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen

Nadere informatie

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16.

kan worden vereenvoudigd tot kan worden vereenvoudigd tot 15 16. Voorkennistoets Met behulp van deze toets kun je voor jezelf nagaan of je voldoende kennis en vaardigheden in huis hebt om het vak wiskunde in het eerste jaar van de studie Bedrijfskunde te kunnen volgen

Nadere informatie

Rekenen. Afsluitende toets niveau 3F. Handleiding digitale toetsafname

Rekenen. Afsluitende toets niveau 3F. Handleiding digitale toetsafname Rekenen Afsluitende toets niveau 3F Handleiding digitale toetsafname Stichting Cito Instituut voor Toetsontwikkeling Arnhem (2014) Niets uit dit werk mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van

Nadere informatie

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).

Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Getallen 1 Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool

Nadere informatie

training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut

training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut training rekenspecialist Amarantis Bijeenkomst 1, 10 april 2012 Monica Wijers Freudenthal Instituut Rekenen als voorafje Rekenen sommen 1 Rekenen sommen 2 Welke weet u meteen? 12 x 12 412 + 99 Rekenen

Nadere informatie

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut

Zwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?

Nadere informatie

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker

basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker basiscursus rekenen vijfde bijeenkomst donderdag 13 december 2012 vincent jonker DE KRANT 99 x 75 15,15 : 3 ¼ x 260 PROGRAMMA Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen 2. Rekendidactiek,

Nadere informatie

Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt (TOA)

Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt (TOA) een beknopte toelichting op de Toolkit Onderwijs en Arbeidsmarkt (TOA) voor vo-scholen Spirit4you, december 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 1.1. Doel van dit document... 3 1.2. Vragen... 3 2. Wat

Nadere informatie

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs 1 Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs Mieke Abels Universiteit Utrecht Freudenthal Institute for Science and mathematics Education 2 Resultaten medio 2012 rekenen 2F vmbo bb

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Rekentoets

Product Informatie Blad - Rekentoets Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen

CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen CvE-bijlage bij rapportage 2012-2013 invoering centrale toetsing en examinering referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen In dit document geeft het College voor Examens gegevens rondom de resultaten

Nadere informatie

Cursus rekendidactiek. bijeenkomst 1 23 oktober 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut

Cursus rekendidactiek. bijeenkomst 1 23 oktober 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut Cursus rekendidactiek bijeenkomst 1 23 oktober 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut deel 0 Vooraf - voorstellen deel 1 cursus rekenen: opbouw en deelnemers Cursusbijeenkomsten 23 oktober

Nadere informatie

Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie

Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Protocol ernstige rekenproblemen en dyscalculie Olympus College 2016-2017 1 Inhoud Inleiding 3 Definitie 4 Signalering en diagnostiek 5 Faciliteiten 6 Organisatie 7 Bijlage 1 Aanmeldformulier dyscalculie

Nadere informatie

Zwakke rekenaars. Bijeenkomst 2 12 november 2013 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsBtuut

Zwakke rekenaars. Bijeenkomst 2 12 november 2013 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsBtuut Zwakke rekenaars Bijeenkomst 2 12 november 2013 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsBtuut deel 0 EVEN DE KRANT Twee bijeenkomsten Achtergronden, voorbeelden en Bps Lesmaterialen voorbeelden

Nadere informatie

inhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen

inhoud Dyscalculie Rekenproblemen Presentatie_gebruikersdag_najaar2013 1 Onderhoudsproblemen inhoud Rekenblokken voor de zwakke rekenaar Over wie hebben we het? Welke problemen zijn er zoal? Wat is er aan te doen? Rekenproblemen Dyscalculie Onderhoudsproblemen Beschikbaarheidsproblemen Ernstige

Nadere informatie

Rekenonderwijs op SG Newton

Rekenonderwijs op SG Newton Rekenonderwijs op SG Newton 1.0 Uitgangspunt en doel... 1 2.0 Rekenles en extra les rekenen in lessentabel... 1 3.0 De uitvoering... 1 4.0 Overlegstructuur... 1 5.0 Inhoud... 2 6.0 Leermiddelen... 2 7.0

Nadere informatie

Rekenen Wiskunde Ondersteuning

Rekenen Wiskunde Ondersteuning Schooljaar 2014-2015 Rekenen Wiskunde Ondersteuning Handvatten voor leerlingen met (ernstige) reken- en/of wiskundeproblemen Naam leerling:... Klas: 0 Inleiding In deze bundel probeer ik je wegwijs te

Nadere informatie

Dagelijks werkperiode 3

Dagelijks werkperiode 3 Naam Huric Medina Klas 3LAW Schooljaar 2013-2014 Latijn 68 Goed gewerkt, Medina. Wiskunde Mooi resultaat, Medina. Je werkt hard aan wiskunde en dat is te zien aan je punten. Doe zo verder tot aan het examen.

Nadere informatie

Onderzoek naar ER-toets/examen, een tussenstand Annemarie Groot Moninca Wijers

Onderzoek naar ER-toets/examen, een tussenstand Annemarie Groot Moninca Wijers Onderzoek naar ER-toets/examen, een tussenstand Annemarie Groot Moninca Wijers Ga naar http://www.steunpunttaalenrekenenmbo.nl Klik op onderzoek examen rekenen ER. Vul de enquête nu in. Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Leerlingen aan de peilstok van Plasterk

Leerlingen aan de peilstok van Plasterk Leerlingen aan de peilstok van Plasterk Evaluatie op systeemniveau Kees van Putten Universiteit Leiden putten@fsw.leidenuniv.nl Panama 2009 Noordwijkerhout Commissie Dijsselbloem Eindrapport: Tijd voor

Nadere informatie

basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers

basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen domeinen, niveaus 2. Rekendidactiek, basisschool

Nadere informatie

Rekenen in technische opleidingen. 17 mei 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut m.wijers@uu.nl

Rekenen in technische opleidingen. 17 mei 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut m.wijers@uu.nl Rekenen in technische opleidingen 17 mei 2011 Monica Wijers, Freudenthal Instituut m.wijers@uu.nl programma Kader(s) Rekenen in 2F en 3F Relatie beroepspraktijk Examinering Rekenmethodes Uw eigen vragen

Nadere informatie

Colofon: Datum: september Notitie Rekenbeleid

Colofon: Datum: september Notitie Rekenbeleid Colofon: Datum: september 2016 Notitie Rekenbeleid 2016-2017 Inhoud Inleiding... 2 Beoogde referentieniveaus voor rekenen... 3 Doelstelling... 3 Rekentoets en de overgangsnormen... 3 Rekentoets en de slaag/zak-regeling...

Nadere informatie

Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie 9 december 2013. Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training

Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie 9 december 2013. Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie 9 december 2013 Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training Vooraf Kennismaken Het gaat hier om rekenzwakke leerlingen Vmbo bb met lwoo

Nadere informatie

didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief

didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief didactische vaardigheden rekenen ROC Albeda secretarieel & administratief bijeenkomst 1 30 november 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vervolgcursus Didactische vaardigheid

Nadere informatie

NEDERLANDS en REKENEN

NEDERLANDS en REKENEN NEDERLANDS en REKENEN INHOUD Voorwoord Nederlands Rekenen Voorwoord Je beseft het misschien niet, maar de hele dag ben je met taal bezig. Om in de maatschappij en in je vak waarvoor je wordt opgeleid je

Nadere informatie

Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie MBO 12 december 2013. Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training

Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie MBO 12 december 2013. Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training Valkuilen bij Rekenen conferentie dyscalculie MBO 12 december 2013 Monica Wijers Freudenthal Instituut Onderwijsadvies & training Vooraf Kennismaken Het gaat hier om rekenzwakke leerlingen - In vmbo en

Nadere informatie

Rekenen met de procentenstrook

Rekenen met de procentenstrook Rekenen met de procentenstrook Volgens Bartjens Frans van Galen en Dolly van Eerde Kinderen weten aan het eind van de basisschool heus wel wat procenten zijn: een percentage geeft aan om hoeveel honderdsten

Nadere informatie

Checklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?

Checklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren? Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit

Nadere informatie

Omschrijven, formules, natuurkunde, stappenplan, begripspracticum

Omschrijven, formules, natuurkunde, stappenplan, begripspracticum ONTWERP ONDERZOEK FORMULES OMSCHRIJVEN BIJ NATUURKUNDE IN 3 VWO Naam auteur Margriet van der Laan, Msc Vakgebied Natuurkunde Titel & onderwerp Formules omschrijven bij natuurkunde Opleiding Interfacultaire

Nadere informatie

Zwakke rekenaar in het MBO

Zwakke rekenaar in het MBO Welkom Zwakke rekenaar in het MBO Ceciel Borghouts info@borghoutsrekenadvies.nl Kennismaking Agenda Over welke studenten hebben we het? Een indruk. Vooraf: Handelingsmodel Problemen in kaart m.b.v. drieslagmodel

Nadere informatie

2. Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn Dagelijks observeren met het drieslagmodel Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen 36

2. Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn Dagelijks observeren met het drieslagmodel Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen 36 Inhoud 7 aanraders 1. Functionele gecijferdheid als doel 04 2. Spelen met de vier hoofdfasen per leerlijn 10 3. Dagelijks observeren met het drieslagmodel 18 4. Signaleren: zelf blokdoelen beoordelen 36

Nadere informatie

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.

Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag. Onderzoek Rekentoets 6 oktober 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met LAKS, gehouden van 23 september tot en met 5 oktober 2015, deden 1.411 middelbare scholieren en 701 hbo

Nadere informatie

Rekenen en wiskunde op het Raayland College

Rekenen en wiskunde op het Raayland College Op onze school werken we al vele jaren schoolbreed met de wiskundemethode: Getal en Ruimte. In de nabije toekomst zal dat zo blijven. Sinds dit jaar kunnen onze rekenzwakke leerlingen online aan de slag

Nadere informatie

Product Informatie Blad - Rekentoets

Product Informatie Blad - Rekentoets Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministeriee van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen

Nadere informatie

Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen

Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen Resultaten instaptoetsen Rekenen en Nederlands 2010 Rapportage aan de Profijtscholen Rapportage: Analyse en tabellen: 4 Februari 2011 Mariëlle Verhoef Mike van der Leest Inleiding Het Graafschap College

Nadere informatie

Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO

Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO Rekenen en gecijferdheid in het VMBO en MBO Waarom, wat en hoe? 10 november 2011, Utrecht Beelden van rekenen Meer informatie: Kees Hoogland K.Hoogland@aps.nl Wat wil u uw deelnemers meegeven op het gebied

Nadere informatie

Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde

Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde Nieuwsrekenen naast reguliere methoden voor rekenen-wiskunde De bedoeling van dit document is leerkrachten handvatten te geven bij het inpassen van het werken met Nieuwsrekenen in de reguliere rekenmethode.

Nadere informatie

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen?

MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? Freark? MBO Conferentie Het 2F-, 2ER- en 2A-examen: welke student laat ik wanneer opgaan voor welk examen? 15-11-2017 Ronde 2: 13:45 15:15 Freark van der Kooi Ik wil mijn leerlingen nog beter begeleiden

Nadere informatie

DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl

DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING. SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl DATATEAMS VOOR ONDERWIJSVERBETERING SOK studiedag, 6 juni 2014 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Programma Opbrengstgericht werken Wat is het en waarom belangrijk? Datateam methode Resultaten onderzoek

Nadere informatie

BETTERMARKS Syllabus Docenten

BETTERMARKS Syllabus Docenten BETTERMARKS Syllabus Docenten 2015-2016 Inhoudsopgave BETTERMARKS Programma Domeinen en Bettermarks Toetsing Ontwikkelpunten Lessen Bettermarks online BETTERMARKS Dit jaar starten we met een nieuwe rekenmethode

Nadere informatie

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 23 september 2015 vincent jonker, monica wijers

basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 23 september 2015 vincent jonker, monica wijers basiscursus rekenen eerste bijeenkomst woensdag 23 september 2015 vincent jonker, monica wijers Programma van vandaag Uit de krant De cursussen ( Novia Nijmegen ) Deze basiscursus Referentiekader rekenen,

Nadere informatie

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie)

ERWD-beleid HNL. (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) ERWD-beleid HNL (Ernstige Reken- Wiskundeproblemen en Dyscalculie) 2015/2016 ! Inhoudsopgave! Doel%van%deze%brochure% 2! Wat%is%het%verschil%tussen%rekenproblemen%en%dyscalculie?% 2! ERWD%en%Het%Nieuwe%Lyceum%

Nadere informatie

Komend schooljaar gaan we ons samen met het Dr. Mollercollege oriënteren op meer blijvende mogelijkheden.

Komend schooljaar gaan we ons samen met het Dr. Mollercollege oriënteren op meer blijvende mogelijkheden. EDITIE 6 8 JULI 2016 PRIMA EXAMENRESULTATEN Afgelopen jaar zijn 157 leerlingen op examen geweest. Maar liefst 98% van de leerlingen behaalde hun diploma met prachtige cijfers. De cijfers voor de centrale

Nadere informatie

Handelingsplan. Dyscalculie

Handelingsplan. Dyscalculie Handelingsplan Dyscalculie Datum van invullen: Omschrijving van dit plan: Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen in de automatisering van de basisvaardigheden van het

Nadere informatie

Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003

Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003 Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003 REKENEN-WISKUNDE VERSLAG Samenstelling De BOVO-kwaliteitsgroep rekenen-wiskunde bestond uit: Sira Kamermans,

Nadere informatie

basiscursus rekenen vierde bijeenkomst Woensdag 16 december 2015 vincent jonker, monica wijers

basiscursus rekenen vierde bijeenkomst Woensdag 16 december 2015 vincent jonker, monica wijers basiscursus rekenen vierde bijeenkomst Woensdag 16 december 2015 vincent jonker, monica wijers Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen domeinen, niveaus 2. Rekendidactiek, basisschool

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder.

Protocol Dyscalculie. Christelijk College de Noordgouw Heerde. oktober dhr. J.M. de Vries. mw. H. Bezuijen. rector-bestuurder. Protocol Dyscalculie Christelijk College de Noordgouw Heerde oktober 2016 dhr. J.M. de Vries rector-bestuurder mw. H. Bezuijen conrector Inleiding Het rekenonderwijs staat de laatste jaren hoog op de agenda

Nadere informatie

Toets 4.1 Vermenigvuldigen en delen tot duizend (en hoger)

Toets 4.1 Vermenigvuldigen en delen tot duizend (en hoger) Toets 4.1 Vermenigvuldigen en delen tot duizend (en hoger) Deze toets hoort bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2 Joep van Vugt Anneke Wösten ThiemeMeulenhoff,

Nadere informatie

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels

Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten. G.E. Wessels Analyse van de cursus De Kunst van het Zorgen en Loslaten G.E. Wessels Datum: 16 augustus 2013 In opdracht van: Stichting Informele Zorg Twente 1. Inleiding Het belang van mantelzorg wordt in Nederland

Nadere informatie

Rekenen in het mbo (en vmbo) Monica Wijers en Vincent Jonker 19 januari 2011

Rekenen in het mbo (en vmbo) Monica Wijers en Vincent Jonker 19 januari 2011 Rekenen in het mbo (en vmbo) Monica Wijers en Vincent Jonker 19 januari 2011 Rekenen in het mbo (en vmbo) 1. Referen?ekader rekenen 2. Hoe ver is men in mbo? 3. Hoe ver is men in vmbo? 4. Drieslag func?oneel

Nadere informatie

Programma. De datateam methode: Van boeiend onderzoek naar beter onderwijs. Opbrengstgericht werken Aan de slag met de Datateam methode

Programma. De datateam methode: Van boeiend onderzoek naar beter onderwijs. Opbrengstgericht werken Aan de slag met de Datateam methode De datateam methode: Van boeiend onderzoek naar beter onderwijs ResearchEd 21 01 2017 Kim Schildkamp: k.schildkamp@utwente.nl Programma Opbrengstgericht werken Aan de slag met de Datateam methode 1 Opbrengstgericht

Nadere informatie

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,

Nadere informatie

Compleet Rekenen Ben van der Stee Examentraining 2F & 3F

Compleet Rekenen Ben van der Stee Examentraining 2F & 3F Compleet Rekenen Ben van der Stee Examentraining 2F & 3F Woensdag 4 november 2015 11.00 12.00 uur Rekenconferentie: Op weg naar goed rekenonderwijs www.compleetrekenen.nl Rekenen? Rekenen telt niet mee

Nadere informatie

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner

Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Implementatiebegeleiding Van jaarplanning tot lesplanner Inhoudsopgave 1. Implementatiebegeleiding Rekenblokken 3 A. Jaarplanning 3 B. Periodeplanning 6 C. Lesplanner 8 Implementatiebegeleiding Rekenblokken

Nadere informatie

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success

Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Leercentrum Nijmegen Oberon, november 2012 1 Inleiding Playing for Success heeft, naast het verhogen van de taal- en rekenprestaties van de

Nadere informatie

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 2

Differentiatie in de rekenles in het mbo. Bijeenkomst 2 Differentiatie in de rekenles in het mbo Bijeenkomst 2 30% 15,- 20% 80,- 45,- 15% 20,- 25% 19,95 50% 50,- 35% 3,50 6,99 10% 60,- 40% 32,50 5% TERUGBLIK VORIGE KEER EN HUISWERK Programma vandaag Drie starters

Nadere informatie

Rekenbeleid. Dr. Nassau College, Norg

Rekenbeleid. Dr. Nassau College, Norg Rekenbeleid Dr. Nassau College, Norg Maart 2015 Het vak rekenen staat dit jaar voor het eerst in alle klassen 1 t/m 3 op het rapport. In dit rekenbeleid geven wij informatie over rekenen als vak, het waarom

Nadere informatie

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 3 1 februari 2018 Vincent Jonker Monica Wijers

Rekencursus - entree. Bijeenkomst 3 1 februari 2018 Vincent Jonker Monica Wijers Rekencursus - entree Bijeenkomst 3 1 februari 2018 Vincent Jonker Monica Wijers 0 Deelnemers, opening Deelnemers Abdel Achahchah Halima Bardaa Stephanie Bottse Miguel Fernandez Anja Grootscholten Bouchra

Nadere informatie

Vervolgcursus Rekenen

Vervolgcursus Rekenen Vervolgcursus Rekenen Bijeenkomst 2 31 mei 2011 Freudenthal Ins>tuut deel 0 DE KRANT VAN VANDAAG Volkskrant, 31-5-2011 nu.nl, 31-5-2011, 6.45 deel 1 VOORAF De mensen Vorige keer Marcel Broekman Koos van

Nadere informatie

Rekenen (2F) ook in andere vakken. Bijeenkomst 1 8 november 2011 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsCtuut

Rekenen (2F) ook in andere vakken. Bijeenkomst 1 8 november 2011 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsCtuut Rekenen (2F) ook in andere vakken Bijeenkomst 1 8 november 2011 Vincent Jonker & Monica Wijers Freudenthal InsCtuut Deel 0 VOORAF Rekenen sommen 1 Welke weet u meteen? 12 x 12 412 + 99 Rekenen uit het

Nadere informatie

Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin

Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin Document Opbrengsten Gereformeerde Basisschool Benjamin Gereformeerde Basisschool Benjamin Koolweg 9, 6446 TM Brunssum 045-5216561, www.gbbenjamin.nl Maart 2015 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave 2. Inleiding

Nadere informatie

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS

REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling

Nadere informatie

HANDREIKING REKENEN 3F MBO

HANDREIKING REKENEN 3F MBO HANDREIKING REKENEN 3F MBO TEN BEHOEVE VAN REKENONDERWIJS CENTRAAL ONTWIKKELDE EXAMENS December 2013 Inhoud 1 Voorwoord 3 2 Algemeen 4 3 Domein getallen 5 4 Domein Verhoudingen 5 5 Domein Meten & Meetkunde

Nadere informatie

vakkundig onderwijs vakkundig onderwijs Ze kunnen niet meer rekenen. Wat moet het MBO daar mee? MBO bestaat uit ROC s en AOC s Beginsituatie MBO

vakkundig onderwijs vakkundig onderwijs Ze kunnen niet meer rekenen. Wat moet het MBO daar mee? MBO bestaat uit ROC s en AOC s Beginsituatie MBO vakkundig onderwijs Ze kunnen niet meer rekenen. Wat moet het MBO daar mee? Kees Corbet beleidsmedewerker projectleider Rekenen vakkundig onderwijs studenten 24.000 medewerkers 2300 domeinen 4 opleidingen

Nadere informatie