Drukkerscollectief De Wrikker cvba 2014 VRIJE ZADEN

Transcriptie

1 Drukkerscollectief De Wrikker cvba 2014 VRIJE ZADEN

2 Foto front - thanks to: De Wrikker cvba Zoals elk jaar geven we je enthousiast onze zelfgemaakte kalender. Deze keer richten we de schijnwerpers op zaden en zadenvrijheid. We vertellen je graag waarom. De Europese Unie had een plan om kleinschalige handel in zaden aan banden te leggen. Dat plan is voorlopig opgeschort. Gelukkig maar want anders moeten we binnenkort nog de zaadpolitie in onze moestuin toelaten. Sociale en ecologische waarden staan bij De Wrikker centraal. Dat was zo bij de oprichting in 1975 en is bijna 40 jaar later meer dan ooit van toepassing op onze manier van ondernemen. Vanuit die visie zijn wij bezorgd om de evolutie in de voedselsector en in de natuur in het algemeen. En die bezorgdheid willen we via deze kalender delen met onze klanten, partners en sympathisanten. Wat is er gaande? Een grote diversiteit aan gewassen is een culturele erfenis en culinaire verworvenheid. Bovendien is ze van groot belang voor een veerkrachtige landbouw die bestand is tegen ziektes, plagen en klimaatverandering. Door de dominantie van de industrie op het zaaigoed dat aan de basis ligt van ons dagelijks voedsel, komt die diversiteit in het gedrang. Tot het begin van de jaren 80 was de kweek van zaden vooral een zaak van selectie door landbouwers, tuinders en kleine familiale bedrijfjes. Maar de biotechnologie die vanaf de jaren 80 een hoge vlucht nam, heeft de hele zadenmarkt radicaal veranderd. Alle kleine zaadproducenten werden opgekocht door farmaceutische en chemische bedrijven. De grote spelers fuseerden. Consolidatie heet dat. En dit neemt nog altijd toe. De drie grootste zaden- en agrochemische bedrijven controleren al 53% van de commerciële zadenmarkt. Economen stellen dat wanneer bedrijven 40% van een markt controleren, er niet langer competitie mogelijk is. Een oligopolie, wasda? De zes grote spelers op de zadenmarkt (Monsanto, DuPont, Dow, Bayer, BASF en Syngenta) werken nauw samen door strategische allianties aan te gaan. Zo kunnen ze gebruikmaken van elkaars patenten op de kenmerken van transgene zaden, zoals tolerantie voor pesticiden. Om die reden werd ook het succesvolle Belgische Plant Genetic Systems opgekocht voor 600 miljoen euro, zodat de intellectuele eigendomsrechten op de technologieën gebruikt konden worden. Het gevolg is dat de Big 6 de facto een oligopolie hebben ontwikkeld op de zadenindustrie en momenteel bijna de volledige voedselproductie beheersen. Bovendien is de zadenindustrie steeds nauwer verweven met landbouwmethoden die de bodem uitputten, met monoculturen, met vervuiling van ecosystemen en met een gigantisch verbruik van fossiele brandstoffen en water. De privatisering van onze natuur moet dringend een halt worden toegeroepen. Boeren moeten in staat zijn duurzame producten te kweken zonder afhankelijk te zijn van multinationals, en de biodiversiteit moet verzekerd blijven. De machtsconcentratie op deze markt en in de landbouw is een ongezonde trend, vergelijkbaar met de concentratie die we zien in de financiële sector. We weten intussen allemaal waartoe de neiging tot grootgroter-grootst leidt Zadenvrijheid in Europa Momenteel circuleert er binnen de Europese Unie een ontwerprichtlijn die vorm moet geven aan de wijze waarop met zaden wordt omgegaan. De gratis uitwisseling van zaaigoed tussen twee personen valt buiten die regelgeving. Zadenruil zou dus niet in gevaar zijn, maar elke vorm van handel in zaden die niet gecertificeerd zijn, wordt strafbaar! Dat vormt wel degelijk een probleem voor kleine telers die niet afhankelijk willen

3 zijn van de multinationals die vandaag nagenoeg de hele wereldmarkt van zaaigoed beheersen. Milieuorganisaties vrezen dat zadenruil door hobbytelers strafbaar wordt. Vooral nu wereldwijd steeds meer mensen zelf groenten en kruiden kweken en grassroots-organisaties in steden aan gemeenschapslandbouw doen (zie frontfoto vanaf een dak met zicht op Brooklyn), baart de ontwerprichtlijn ons grote zorgen want die initiatieven steunen op de onderlinge uitwisseling en verkoop van planten en zaden. Wat nu? Voor alle duidelijkheid: de Europese zadenrichtlijn is nog géén wet; het is voorlopig een ontwerp. Het voorstel van de Europese Commissie ligt nu op tafel bij het Europees Parlement en de Raad van Ministers. Of en hoe de geplande wetgeving wordt aangepast, is nog onduidelijk. Allicht leggen multinationals zich niet neer bij een verworpen voorstel en proberen ze alsnog veel en duur manipulatief lobbywerk in te zetten om hun doelen te bereiken... Verontrustend De rapporteur die namens het Europees Parlement onderhandelt in samenspraak met andere politieke groepen, is een van de meest conservatieve Italiaanse parlementsleden, twee-handen-op-één-buik met de agrobusiness. Het is dus cruciaal dat de politieke strijd van de komende maanden om dit dossier in gunstige zin bij te sturen, massaal wordt gesteund door organisaties, burgers en boeren. Het zal hard nodig zijn! Hoopgevend! Hoopgevend nieuws is er ook. Er ontstaan steeds meer projecten zoals buurtmoestuinen, dakboerinnen, zadenruil, guerrilla farming, stadslandbouw, stadskwekerijen, zogenaamde pure markten, plukboerderijen, voedselcollectieven en coöperaties. Biologisch, duurzaam, gezond, fair trade, et cetera. En daar staan we natuurlijk vierkant achter! Moeder Aarde behoort immers tot de Commons, dat is ons gemeenschappelijk bezit. De Wrikker cvba, Werknemerscoöperatie. Uit respect en met een hart. Wat op volgende maanden volgt, is een vertaling van de Verklaring over het Vrij Delen van Zaden, door Vandana Shiva. De beelden in deze kalender komen van websites die aandacht schenken aan dit thema en ons graag de beelden schonken. Graag danken wij: Bart Staes en zijn medewerkster Barbara Redant, alsook De Wereld Morgen. Special thanks to all the people giving their pictures for free. Interessante bronnen: Meer lezen over dit onderwerp? Enkele interessante bronnen raadplegen? Raadpleeg de lectuurlijst die we voor jou samenstelden op Het is cruciaal dat de politieke strijd van de komende maanden massaal wordt gesteund door organisaties, burgers en boeren. Het zal hard nodig zijn.

4 JANUARI 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

5 1. Zaden zijn de bron van leven, het is de behoefte van het leven om zichzelf te uiten, om zich te vernieuwen, te vermenigvuldigen, altijd verder te evolueren in vrijheid. januari 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

6 FEBRUARI 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

7 2. Zaden zijn de belichaming van bio- en culturele diversiteit. Ze bevatten miljoenen jaren biologische en culturele evolutie van het verleden, en het potentieel van millennia in de toekomst. FEBRuari 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

8 MAART 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

9 3. Zadenvrijheid is het geboorterecht van elke vorm van leven en is de basis voor de bescherming van biodiversiteit. MAART 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

10 APRIL 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

11 4. Zadenvrijheid is het grondrecht van iedere boer en voedselproducent. Landbouwers hun basisrecht om zaden te bewaren, uit te wisselen, te veredelen, kweken en verhandelen, dat is de basisgedachte van Seed Freedom. Als deze vrijheid wordt weggenomen, vallen landbouwers ten prooi aan schulden en plegen in extreme gevallen zelfmoord. april 2014 Thanks to: mymovements.wordpress.com ma di wo do vr za zo

12 MEI 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

13 5. Zadenvrijheid is de basis van voedselvrijheid, aangezien zaden de eerste schakel zijn in de voedselketting. MEi 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

14 JUNI 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

15 6. Zadenvrijheid wordt bedreigd door patenten op zaadsoorten. Die creëren monopolies en maken het voor landbouwers onmogelijk of zelfs illegaal om zaden te houden en uit te wisselen. Patenten op zaden zijn ethisch en ecologisch onrechtvaardig omdat de patenten exclusieve rechten garanderen voor een uitvinding. Zaad is geen uitvinding. Het leven op zich ook niet. juni 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

16 JULI 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

17 7. Zadenvrijheid van verschillende culturen wordt bedreigd door biopiraterij en het patenteren van eeuwenoude kennis en biodiversiteit. Biopiraterij is geen uitvinding, het is diefstal. juli 2014 Thanks to: ma di wo do vr za zo

18 OOGST 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

19 8. Zadenvrijheid wordt bedreigd door genetisch gemanipuleerde zaden. Die besmetten onze boerderijen en dus de vrije keuze voor GGO-vrije voeding. Zadenvrijheid voor landbouwers wordt bedreigd wanneer zij, nadat hun landgoed werd besmet, door multinationals kunnen worden beschuldigd van het stelen van hun eigendom. OOGST 2014 Thanks to: thegreenhorns.files.wordpress.com ma di wo do vr za zo

20 SEPTEMBER 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

21 9. Zadenvrijheid wordt bedreigd door de bedoelde transformatie van zaad, van een hernieuwbare zelfgeneratieve bron naar een niet hernieuwbaar gepatenteerd massaproduct. Het meest extreme geval van niet-hernieuwbare zaden is de Terminator Technology, ontwikkeld om steriel zaad te creëren. SEPTEMBER 2014 Thanks to: commonwealthseedlibrary.com ma di wo do vr za zo

22 OKTOBER 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

23 10. Wij engageren onszelf in het verdedigen van zadenvrijheid vanuit de vrijheid van verschillende organismen om te evolueren; zoals de vrijheid van menselijke samenlevingen om vrije zaden te eisen als deel van de commons. Vertaling uit de Declaration on Seed Freedom door Vandana Shiva OKTOBER 2014 Thanks to: jhaine6.files.wordpress.com ma di wo do vr za zo

24 NOVEMBER 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

25 Wij zullen zaad bewaren en gemeenschappelijke zaadbanken en zaadbibliotheken creëren. Wij zullen geen enkele wet erkennen die zaad als een privébezit van bedrijven beschouwt. We zullen de patenten op zaad stoppen. Vandana Shiva NOVEMBER 2014 Thanks to: gatherandgrowdotorg.files.wordpress.com ma di wo do vr za zo

26 DECEMBER 2014 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag jan De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb:

27 We will save seed and will create community seed banks and seed libraries. We will not recognize any law that illegitimately makes seed the private property of corporations. We will stop the patents on seed. Vandana Shiva DECEMBER 2014 Thanks to: revolutioniseternal.wordpress.com/ Photo credits to Liam Barrington-Bush ma di wo do vr za zo

28 JANUARI 2015 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag De Wrikker cvba Patriottenstraat Berchem tel: fax: mail: info@dewrikker.be web: fb: