Concept- raadsbeleidskader Garantiestelling/ uitgegeven geldlening Versie 21 februari 2013

Transcriptie

1 Concept- raadsbeleidskader Garantiestelling/ uitgegeven geldlening Versie 21 februari Inleiding Voor u ligt het raadsbeleidskader garantiestelling / uitgegeven geldlening. Als gevolg van de crisis, zijn de financiële risico s rond de garanties en de uitgegeven geldleningen voor gemeenten toegenomen. Dit heeft gevolgen voor de exploitatie en het weerstandsvermogen van een gemeente. Dit vraagt om kaderstelling garantiestelling door de raad. Gezien het technische karakter van garantiestelling is een begrippenlijst in de bijlage opgenomen. Het gemeentebestuur (de raad en het college) heeft een verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld de realisatie van het woonbeleid (koop- en huurwoningen). Het garantie-instrument en het uitgeven van geldleningen is naast andere instrumenten, bijvoorbeeld subsidies, een middel om inhoud te geven aan de realisatie van beleid, dat door derden wordt uitgevoerd. Het gaat daarbij om twee zaken: - vooraf een heldere toets bij nieuw te verlenen garanties met zicht op risico s; - het monitoren van de risico s van al verleende garanties / uitgegeven geldleningen. Het college volgt bij het in beeld brengen van de risico s de principes van risicomanagement. Het risicomanagement is gericht op het identificeren en het kwantificeren van risico s en het bepalen en het ontwikkelen van activiteiten en maatregelen die de kans en/ of gevolgen van risico s beheersbaar houden. Het college onderscheidt financiële, juridische en bestuurlijke risico s. Het college wil met dit raadsbeleidskader kaders stellen voor nieuw te verlenen garanties met de daaraan verbonden risico s ter invulling van de kaderstellende rol van de raad en al verleende garanties / uitgegeven geldleningen. Daarbij is de huidige procedure van voorhangbesluiten leidend. Het college heeft in het kader van de controlerende rol van de raad, in dit stuk aangegeven op welke wijze de informatievoorziening met de raad plaatsvindt. Net zoals bij de totstandkoming van de financiële verordening heeft de klankbordgroep Financiën uit de raad gefunctioneerd als klankbord voor het college. De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) heeft in het voorjaar van 2012 een quick scan naar de leningen en garantieportefeuille uitgevoerd. Het college heeft de raad over de uitkomsten van dit onderzoek geïnformeerd via een brief d.d. 26 juni De analyse van de BNG met betrekking tot de garantiestelling heeft geleid tot een aantal fundamentele opmerkingen die wij in dit beleidskader verwerkt hebben. Tot slot: het college heeft in de raadsvergadering van 5 juli 2012 toegezegd het concept beleidskader aan te scherpen op basis van de inzichten van de BNG. Voor uw achtergrond: het totaal aan garanties bedraagt eind miljoen en de waarde van de uitgegeven geldleningen bedraagt 1,7 miljoen eind Wettelijk kader * Gemeentewet/ Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido): In artikel 2, lid 1 van de Wet financiering Decentrale overheden is bepaald dat garanties uitsluitend ten behoeve van de publieke taak mogen worden afgegeven. De wet Fido schrijft voor dat leningen en garanties verboden zijn als er niet-publieke taken in het geding zijn. * Waarborgfondsen: het betreft het verlenen van garanties via zogenaamde achtervang. Achtervang houdt in dat de gemeente, een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds. Hierbij kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen een lage rente lenen. * EG verdrag inzake Staatssteun: steun van overheden aan ondernemingen die de mededinging kan vervalsen en het handelsverkeer tussen lidstaten ongunstig kan beïnvloeden, is verboden. Leningen tegen een niet - marktconforme- rente wordt volgens de Rijksoverheid staatssteun genoemd. Bij het verstrekken van een garantie of het verstrekken van een lening, dient te allen tijde de Europese richtlijn in acht te worden genomen. * Gemeentelijke verordening ex. art De raad heeft op 16 juni 2011 deze verordening vastgesteld. 1

2 In artikel 9 over garantiestelling is aangegeven dat de raad een raadbeleidskader garantiestelling ontvangt waarin criteria worden geformuleerd voor de inzet van garanties, waarborgen en leningen. Wij geven hieronder in cursieve passages de beleidskaders weer. 3. Uitgegeven geldleningen Beleidskader 1: Het college geeft geen geldleningen aan rechtspersonen* uit tenzij er omstandigheden zijn die daartoe aanleiding kunnen geven voor uitgifte. Het uitgangspunt is daarbij: nee, tenzij * niet aan natuurlijke personen Het standpunt van het college is om in de toekomst in principe niet tot uitgifte van geldleningen over te gaan: nee, tenzij. Het college heeft hiervoor twee argumenten: - De aanvrager en private partijen regelen de zaken onderling vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, dus in principe zonder tussenkomst van de gemeente. - Bankieren is geen taak van de gemeente. De expertise op het gebied van bankieren is bij gemeenten onvoldoende aanwezig. 4. Uitgangspunten nieuwe garanties (domein raad/ college) Beleidskader 2: het college hanteert bij nieuwe aanvragen garanties de volgende 5 uitgangspunten: A: Garantieverlening past binnen het gemeentelijke beleid. Een gemeentegarantie moet een publieke taak/ het algemeen belang dienen. Het garantiebeleid is volgend op het vastgestelde beleid door de raad zoals het sportbeleid, woonbeleid en dergelijke. Een gemeentegarantie moet een publieke taak, het maatschappelijk belang dienen. In de wet Financiering decentrale overheden is geen definitie opgenomen van de publieke taak c.q. het publieke belang. Daarvan is volgens de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid sprake wanneer de overheid zich de behartiging van een maatschappelijk belang aantrekt op grond van de overtuiging dat dit belang anders niet tot zijn recht komt. Wat wel of niet tot de publieke taak wordt gerekend, verschilt naar gelang het beleidsveld, het tijdstip en de omstandigheden. Omstandigheden kunnen wijzigen, bijvoorbeeld het meerjaren financieel perspectief en de rol van de overheid in de samenleving. De raad heeft in het kader van alle hens aan dek deel 3 in de raad van 5 juli 2012 jongstleden een besluit over de rol van de gemeente genomen. Centraal daarin staat de veranderende rol van de gemeente naar meer een regiegemeente waarbij ondermeer aansluiting wordt gezocht bij het zelforganiserend vermogen van instellingen en de eigen verantwoordelijkheid van inwoners, het stimuleren van zelfbeheer en dergelijke. Dit heeft gevolgen voor de toekomstige inzet van het instrument gemeentegaranties. B: Als er een waarborgfonds is en het heeft een oordeel, dan neemt het college het oordeel van dit fonds mee en laat het zwaar wegen in de eigen afweging van het college. Er is een aantal waarborgfondsen, zoals Waarborgfonds Wfz (zorg), WSW (corporatie), SWS (sport), SWK (kinderopvang) en WEW (eigen woningen) waarop een beroep gedaan kan worden om geldleningen te borgen. Bij directe garantieverlening garandeert het college een lening die een derde heeft afgesloten voor een investering, bijvoorbeeld in de cultuur- en sportsector. Bij indirecte garantieverlening wordt het risico ondervangen door waarborgfondsen die op verschillende beleidsterreinen actief zijn. Waarborgfondsen hebben grote fondsvermogens die ingezet kunnen worden indien derden hun verplichtingen niet na kunnen komen. Het voornoemde onderscheid is relevant voor risicoduiding garantieverlening. Onze lijn is om in principe niet over te gaan tot directe garantieverlening als een landelijk waarborgfonds aangeeft dat de financiële risico s van de aanvrager te hoog zijn om garant te willen staan. De gemeente hoeft dan niet nog een keer deze toets te doen omdat het waarborgfonds deze toets als gespecialiseerde organisatie al heeft verricht. Hiermee wordt voorkomen dat de gemeente onnodig te hoge risico s in de toekomst gaat lopen. Er kan, ondanks een negatief advies van het fonds, een situatie zijn dat het college in haar eigenstandige rol alsnog voor garantieverlening kiest. 2

3 C: Als er zakelijke zekerheden te verkrijgen zijn, verleent het college gemeentegarantie onder de voorwaarde dat die zekerheden worden verkregen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van contragarantie, het vestigen van het recht van hypotheek of het laten vestigen van een pandrecht ten gunste van de gemeente. Het college geeft alleen garantie af als zij zakelijke zekerheden verkrijgt van de partij waarvoor het college voor de aflossing en rentebetaling garant stelt. Dat kan in de vorm van een contragarantie. Het kan in de vorm van het vestigen van een hypotheekrecht. Het kan ook door het laten vestigen van een pandrecht ten gunste van het college en het laten opmaken van een positief negatieve hypotheekverklaring ten gunste van het college. Het niet kunnen verkrijgen van zekerheid ter minimalisering van het gemeentelijke risico, is een argument voor het college om zich niet borg te stellen. D: Het college toetst de financiële positie van de aanvrager om zicht te krijgen op de risico s die zij met garantstelling loopt. De aanvrager verschaft inzicht in de financiële positie door het overleggen van een aantal documenten. De toets door het college is een maatwerktoets omdat de aanvragen een verschillend karakter hebben. De aanvrager verschaft inzicht in de financiële positie van haarzelf om zo de risico s voor het college te beperken c.q. te minimaliseren en aanvaardbaar te laten zijn. De aanvrager overlegt een aantal documenten, waaronder: - een schriftelijk verzoek aan de gemeente tot garantieverlening; - de twee meest recente jaarstukken c.q. accountantsverklaring van de aanvrager waaruit de solvabiliteit, het vermogen om schulden te kunnen betalen, blijkt;* - een document waarin inzicht wordt verschaft dat de aanvrager in staat is om periodiek aan haar betaling- en aflossingsverplichtingen te voldoen; - een deugdelijke sluitende meerjarenbegroting; - een planning van de investeringen en het groot onderhoud van de komende tien jaar; - een geldende offerte van de lening waarvoor het garantieverzoek wordt gedaan; - een document waaruit blijkt dat het rentepercentage van de aan te trekken lening voor minimaal 5 jaar rentevast is. *van belang is dat in de overeenkomst wordt vastgelegd dat de aanvrager jaarlijks de meest recente jaarstukken aan het college stuurt om zo de financiële positie en risico s te monitoren. De aanvrager wordt hierover van te voren op de hoogte gesteld. Het college streeft er hierbij ook naar een beeld te krijgen van niet financiële aspecten zoals de juridische en bestuurlijke aspecten van de aanvraag. Het college geeft aan wat het gevolg is van de aanvraag voor het gemeentelijke weerstandsvermogen en vermeldt deze uitkomst in het voorhangbesluit en uiteindelijk de paragraaf Weerstandsvermogen. E: Het college brengt bij nieuwe aanvragen gemeentegaranties altijd een vergoeding bij de aanvrager in rekening. Een vergoeding dient ter dekking van de gemeentelijke administratiekosten plus het beperken van het financieel risico. Het college brengt bij nieuwe aanvragen gemeentegaranties de aanvrager altijd een vergoeding in rekening. De vergoeding moet in verhouding staan tot de gemeentelijke risico s zoals financiële, juridische (zoals staatssteun = leningen tegen een niet - marktconforme rente) en bestuurlijke risico s. Aangezien de aanvragen gemeentegarantie divers van karakter zijn, is één uniforme vergoeding niet mogelijk en wenselijk. Het college stelt per aanvraag de vergoeding vast. Een norm ter bepaling van de hoogte van de vergoeding kan zijn het verschil in rentepercentage van een lening in de situatie met en zonder garantiestelling van het college (als de rente van een lening hoger is dan in een situatie van een lening zonder een garantie). Bijkomend voordeel is dat het college het risico op staatssteun verkleint. In het voorhangbesluit wordt de motivatie van de vergoeding weergegeven en wat met de vergoeding gaat gebeuren bijvoorbeeld ter vorming van een risicobuffer. 5. Uitgangspunten bestaande garanties / uitgegeven geldleningen (domein raad/college/ organisatie) Beleidskader 3: Het college hanteert voor bestaande garanties/ uitgegeven geldleningen de volgende 2 uitgangspunten: 3

4 A: Het college stelt, indien de omstandigheden gewijzigd zijn, aanvullende voorwaarden zoals kwartaalrapportages en verantwoordingsgesprekken met de aanvrager Van belang voor dit kader is dat er inzicht is in de bestaande contractuele afspraken en voorwaarden tussen de gemeente en de aanvrager. Op basis van dit inzicht kan het college vervolgens in een situatie van gewijzigde omstandigheden in goed overleg de aanvullende voorwaarden bekend maken bij de aanvrager. Een aanvullende voorwaarde is dat de aanvrager de kwartaalrapportages aan het college verstrekt om zo het benodigde financiële inzicht te verschaffen teneinde een oordeel over de financiële risico s te geven. Op basis van deze kwartaalrapportages kunnen verantwoordingsgesprekken gevoerd worden en kan het college op dat moment overgaan tot het treffen van nadere maatregelen in de richting van de aanvrager. B: De aanvrager stelt het college in staat om de financiële positie te monitoren en inzicht te krijgen in het risicoprofiel: De aanvrager heeft de verplichting tot: - voor de aanvang van het boekjaar de begroting en de jaarrekening / accountantsverklaring na afloop van het boekjaar in te zenden. - het college te informeren over substantiële tegenvallers die in de exploitatie dreigen op te treden. De organisatie staat bij de vaste planning en control momenten, 2 keer per jaar, stil bij de vragen: -Is er reden tot het afdwingen van maatregelen of wijzigen van voorwaarden? -Hoe ontwikkelt zich de waarde van de zekerheid? -Is er voldoende dekking als het misgaat? -Hoe ontwikkelt zich het risicoprofiel van de lening of de garantie? Dit is afhankelijk van de kredietwaardigheid geldnemer en de waarde van het onderpand. Indien er sprake is van gewijzigde omstandigheden bij degenen die garantie is verleend, kan er voor het college aanleiding zijn hierover een aparte raadsinformatiebrief op te stellen. Het volgen van de bestaande garanties en het vormgeven van de interne controle ten aanzien van de verleende gemeentegaranties leidt tot inzicht in het risicoprofiel. De vakafdeling is inhoudelijk verantwoordelijk voor de duiding van het risicoprofiel, met ondersteuning van de afdeling Financiën, voor de vastlegging, administratie en rapportage over de garanties (dossiervorming). Aansluiting wordt gezocht bij de bestaande systematiek die enkele jaren geleden is ontwikkeld op het terrein van de controles rechtmatigheid. 6. Verantwoording nieuwe garanties Beleidskader 4: het college hanteert ten aanzien van de verantwoording nieuwe garanties de volgende 3 uitgangspunten: A: Het college past altijd de voorhangprocedure toe bij aanvragen nieuwe gemeentegaranties. Daarbij wordt het format beoordelingscriteria nieuwe garanties * zoals opgenomen in de bijlage als leidraad gebruikt. *indien er sprake is van een aanvraag uitgegeven geldlening, dan kan daarvoor het format nieuwe garanties gebruikt worden. Het college neemt een voorlopig besluit over een aanvraag gemeentegarantie en legt dit aan de raad voor. Het college kan hierbij een externe partij inhuren. Het college stelt een voorhangbesluit op. De raad krijgt hierbij via de voorhangprocedure de gelegenheid wensen en bedenkingen in te brengen. Nadat de termijn voor het inbrengen van wensen en bedenkingen is verlopen, neemt het college een definitief besluit. Het college informeert de raadsleden in een raadsinformatiebrief hoe het is omgegaan met de eventuele wensen en bedenkingen vanuit de raad. De raadsgriffie plaatst het voorhangbesluit en de raadsinformatie brief op de lijst van ingekomen stukken. De lijst van ingekomen stukken maakt maandelijks onderdeel uit van de agenda voor de raad. De raad heeft hierbij het recht tot agendering. B: Het college is bevoegd tot het verstrekken van garanties conform artikel 160 Gemeentewet. Het college is bevoegd tot het verlenen van garantiestellingen als gevolg van artikel 160 van de Gemeentewet. Dit artikel in combinatie met artikel 169 regelt de bevoegdheden van het college en heeft betrekking op de voorbereiding en uitvoering van vastgesteld beleid inclusief budgetten. C: Het college legt verantwoording af over nieuwe garanties via de planning en controlcyclus. 4

5 Het college legt in de paragraaf Financiering en Weerstandsvermogen verantwoording af. 7. Verantwoording bestaande garanties / uitgegeven geldleningen Beleidskader 5: Het college continueert de huidige gedragslijn ten aanzien van de verantwoording van bestaande garanties / uitgegeven geldleningen: de reguliere planning- en controlcyclus is het verantwoordingsmiddel van de bestaande garanties / uitgegeven geldleningen. Het college geeft in de paragraaf Weerstandsvermogen aandacht aan de risico s van de bestaande garanties in relatie tot de beleidsdoelen zoals deze tot uitdrukking komen in de beleidskaders. Het college geeft daarbij het meerjarig verloop van de totale garantieportefeuille weer. Het college staat in de paragraaf Financiering stil bij de gemeentegaranties/ uitgegeven geldleningen. Mocht er onverhoopt een situatie zich voordoen waarbij de financiële risico s van een bestaande garantie en / of geldlening aanzienlijker zijn dan verwacht, dan zal het college de raad daarover apart informeren. Het college geeft conform de begrotingsvoorschriften zoals opgenomen in het BBV bij de toelichting op de balans jaarlijks een specificatie over de bestaande waarborgen en garanties. 8. Toepassen hardheidsclausule Beleidskader 6: Het college kan de hardheidsclausule toepassen. Dit houdt in dat om moverende redenen afgeweken kan worden van de uitgangspunten aanvragen nieuwe garanties zoals vermeld onder kader 2 die expliciet via de geldende voorhangprocedure aan de raad worden voorgelegd. In dit advies is een aantal uitgangspunten ten aanzien van nieuwe garanties en bestaande garanties / uitgegeven geldleningen opgenomen. Ook is een aantal uitgangspunten ten aanzien van de verantwoording nieuwe garanties en verantwoording bestaande garanties opgenomen. Het college kan om moverende redenen de hardheidsclausule aanvragen nieuwe garanties toepassen. De ingangsdatum van dit raadsbeleidskader garantiestelling is de datum waarop de raad het kader vaststelt. 5

6 Bijlage 1: Format beoordelingscriteria nieuwe garantie Het college hanteert de volgende eisen ten behoeve van de beoordeling aanvraag garantie Ja/ nee Opmerkingen A Garantieverlening past binnen het gemeentelijke beleid. Een gemeentegarantie moet een publieke taak/ het algemeen belang dienen. B Als er een waarborgfonds is en het heeft een oordeel, dan neemt het college het oordeel van dit fonds mee en laat het zwaar wegen in de eigen afweging van het college. C Als er zakelijke zekerheden te verkrijgen zijn, verleent het college gemeentegarantie onder de voorwaarde dat die zekerheden worden verkregen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van contragarantie, het vestigen van het recht van hypotheek of het laten vestigen van een pandrecht ten gunste van de gemeente. D Het college toetst de financiële positie van de aanvrager om zicht te krijgen op de risico s die zij met garantstelling loopt. De aanvrager verschaft inzicht in de financiële positie door het overleggen van aantal documenten. Het college stelt voorwaarden met betrekking tot de tijdige financiële verslaglegging gedurende de garantieperiode door de aanvrager. Het college geeft aan wat het gevolg is van de aanvraag voor het gemeentelijke weerstandsvermogen. E Het college brengt altijd bij nieuwe aanvragen gemeentegaranties een vergoeding bij de aanvrager in rekening. Het college motiveert per aanvraag de hoogte van de vergoeding en de maatschappelijke gevolgen in het voorhangbesluit. * bijvoorbeeld investeringen in vastgoed Het college geeft in het voorhangbesluit een toelichting op de bovengenoemde beoordelingscriteria. De vakafdeling hanteert de beoordelingscriteria bij de behandeling van de aanvraag. 6

7 Bijlage 2: Begripsomschrijvingen Achtervang Achtervang houdt in dat de gemeente een rol speelt in de zekerheidsstructuur van een waarborgfonds, zoals de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Hierbij kunnen instellingen die bij een waarborgfonds zijn aangesloten tegen een lage rente lenen. Bestuurlijk risico Bestuurlijke risico is dat er onduidelijkheden zijn over de deugdelijkheid van het bestuur (van de aanvrager). Uit de aanvraag zal de deugdelijkheid van de bestuursstructuur (bijvoorbeeld aantal bestuurswisselingen) moeten blijken en de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de bestuurders (vergaderstatuten en dergelijke). Contragarantie Contragarantie is eigenlijk het spiegelbeeld van de bankgarantie. Deze wordt opgemaakt door de opdrachtgever van de bank tot het stellen van een bankgarantie. De bank zal gerechtigd zijn om aanspraken uit hoofde van de bankgarantie te voldoen ten laste van opdrachtgever, zonder enig onderzoek naar de rechtmatigheid, verschuldigdheid of rechtsgeldigheid van deze aanspraken. Directe garantieverlening Bij directe garantieverlening garandeert het college een lening die een derde heeft afgesloten voor een investering, bijvoorbeeld in de cultuur en sportsector. Er is sprake van een risico voor het college. In het weerstandsvermogen houden wij hiermee rekening (in algemene zin dan). Financieel risico De BNG definieert een risico bij gemeentegaranties als volgt: Financieel risico = schuldrestant -/- waarde zekerheden (vastgelegd in een contract) = restrisico. Het zogeheten restrisico nemen wij op in de paragraaf Weerstandsvermogen, onderdeel risicoprofiel. Gemeentegarantie Gemeentegarantie is een zekerheid voor de geldgever dat de in de overeenkomst van een geldlening aangegane verplichtingen van een derde zullen worden nagekomen. Daarbij heeft het college een lening aangetrokken en doorgeleend aan een derde met de verwachting de hoofdsom met rente binnen de afgesproken termijn terug te krijgen. Wij hanteren het begrip gemeentegarantie in dit raadsbeleidskader en niet het begrip borgstelling. Een analyse van een aantal voorbeelden van beleidsnota s gemeentegarantie toont aan dat het begrip gemeentegarantie de voorkeur geniet. Wij hanteren in de paragraaf Financiering ook het begrip gemeentegarantie. De begrippen borgstelling en gemeentegarantie zijn synoniemen van elkaar. Gemeentelijk publiek belang De gemeentelijke overheid trekt zich de behartiging van een maatschappelijk belang aan op grond van de overtuiging dat dit belang anders niet goed tot zijn recht komt (WRR). Een onderneming met een winstdoelstelling en natuurlijke personen komen niet in aanmerking voor een gemeentegarantie. Indirecte garantieverlening Bij indirecte garantieverlening wordt het risico ondervangen door waarborgfondsen die op verschillende beleidsterreinen actief zijn. Waarborgfondsen hebben grote fondsvermogens die ingezet kunnen worden indien derden hun financiële verplichtingen niet na kunnen komen. Juridisch risico Dit is het risico dat een vordering van het college op de aanvrager niet verhaalbaar blijkt te zijn. Een voorbeeld van een juridisch risico is staatssteun. Volgens de Rijksoverheid is hier sprake van leningen tegen een niet marktconforme rente. Liquiditeit De mate waarin een organisatie in staat is om op korte termijn (< enkele maanden) aan haar betalings- en aflossingsverplichtingen te voldoen. Zie verder het begrip staatssteun. 7

8 Publieke taak Volgens de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid is hier sprake van wanneer de overheid zich de behartiging van een maatschappelijk belang aantrekt op grond van de overtuiging dat dit belang anders niet goed tot zijn recht komt. Rechtspersonen Rechtspersonen, ook wel niet-natuurlijke personen: zelfstandig aan het rechtsverkeer deelnemende lichamen (evenals natuurlijke personen). Samenwerkingsvormen van personen onder een organisatievorm waaraan de wetgever de hoedanigheid van subject van recht uitdrukkelijk of indirect heeft toegekend. Gebruikelijk is het onderscheid naar publiekrechtelijke, privaatrechtelijke rechtspersonen en kerkgenootschappen. Recht van (eerste) hypotheek In de overeenkomst van geldlening kan worden bepaald dat de geldgever het recht van eerste hypotheek verkrijgt zodat de geldgever zijn vordering bij het niet nakomen van de verplichtingen kan verhalen uit de opbrengst wegens verkoop. Risicomanagement Risicomanagement is het constante proces van het identificeren en het kwantificeren van risico s en het bepalen en ontwikkelen van activiteiten en maatregelen die de kans en/of de gevolgen van risico s beheersbaar houdt/maakt. Tevens bevat het proces risicomanagement het toezien op de naleving van risicobeheersing. Risicomanagement is niet koste wat het kost risico s vermijden. Het bewust accepteren van een risico is soms de meest optimale beheersmaatregel. Risicomanagement verschaft, indien goed uitgevoerd, een organisatie de mogelijkheid optimaal om te gaan met onzekerheden en dus ook met de mogelijkheid om de voordelen te benutten die onzekerheden soms bieden. Risico s kunnen in dit opzicht dan ook een negatieve of positieve uitwerking hebben. Solvabiliteit De solvabiliteit van een organisatie is het vermogen om schulden terug te kunnen betalen. Deze maatstaf wordt bepaald door de verhouding te bepalen tussen het eigen vermogen (reserves) en het vreemd vermogen (opgenomen financiering). Staatssteun Leningen tegen een niet - marktconforme rente wordt volgens de Rijksoverheid staatssteun genoemd. Bij het verstrekken van een garantie of het doorverstrekken van een lening, dient te allen tijde de Europese richtlijn in acht te worden genomen, namelijk leningen tegen een markt conforme rente verstrekken. Uitgegeven geldleningen Onder uitgegeven geldleningen worden leningen verstaan die het college rechtstreeks heeft verstrekt aan verenigingen en stichtingen, voor bijvoorbeeld de verbouw of bouw van panden. Voorhangprocedure Het gaat om formele bevoegdheden van het college, zoals verwoord in artikel 160 van de Gemeentewet en artikel 169, waarbij is geregeld dat het college pas van bepaalde bevoegdheden gebruik kan maken, als zij de raad in de gelegenheid hebben gesteld om op-/aanmerkingen te maken. Waarborgfonds Een synoniem voor waarborgfonds is waarborgkapitaal. Er is aantal waarborgfondsen, zoals Waarborgfonds Wfz (zorg), WSW (corporatie), SWS (sport), SWK (kinderopvang) en WEW (eigen woningen) waarop een beroep gedaan kan worden om geldleningen te borgen. Zakelijke zekerheden Het laten vestigen van het recht van hypotheek op onroerende goederen, het laten vestigen van een pandrecht ten gunste van het college en het laten opmaken van een positief negatieve hypotheekverklaring ten gunste van het college. De instelling legt zich vast om geen hypotheek aan derden te verstrekken. 8