Voorstel besluit Toelichting

Transcriptie

1 Gewijzigd voorstel! Raadsvoorstel nr. : 2002/51 Aan de gemeenteraad. Raadsvergadering : 23 april 2002 Agendapunt : 14 Steenwijk, 9 april Onderwerp: Achtervangovereenkomsten Waarborgfonds Sociale Woningbouw Voorstel besluit Een gelimiteerde achtervangovereenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (W.S.B.) af te gaan sluiten. Prestatie-afspraken en/of -contract (zgn. convenant) met de in de gemeente werkzame woningcorporaties, in ieder geval met Wetland Wonen en Woonconcept, af te gaan sluiten. Dit opdat de gemeente mogelijk nog enige invloed op de activiteiten van de woningcorporaties kunnen blijven uitoefenen. Het raadsbesluit van 21 december 1999, nr. 1999/157 van de voormalige gemeente Steenwijk niet in te trekken, maar aanvullend te laten werken. Eén en ander conform bijgaand raadsbesluit. Toelichting Volgens artikel 28 e.v. van de Wet Algemene Regels Herindeling zijn raadsbesluiten die zijn genomen door de voormalige gemeenten slechts gedurende een periode van twee jaar geldig voor de nieuwe gemeente. In verband met deze beperkte geldigheidsduur is het nodig dat er een nieuw raadsbesluit wordt genomen voor de achtervangovereenkomsten Waarborgfonds Sociale Woningbouw (W.S.W.). De voormalige gemeente Steenwijk heeft in 1996 een achtervangovereenkomst per lening afgesloten met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeenten IJsselham en Brederwiede niet. Woningcorporaties zijn voor de financiering van hun activiteiten aangewezen op het aantrekken van leningen. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw biedt aan deze corporaties de mogelijkheid om leningen goedkoop aan te trekken door middel van borgstelling voor de desbetreffende leningen. Borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw is alleen mogelijk als Rijk en Gemeenten een minimaal garantieniveau van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw garanderen, de zogenaamde achtervang. De geldverstrekkers hebben hierdoor zekerheid dat aan de betalingsverplichtingen wordt voldaan. Bij de herfinanciering van de achtervangovereenkomsten en bij het aangaan van nieuwe borgstellingen komt de gemeente voor de vraag te staan op welke wijze de achtervang het beste kan worden gecontinueerd. De gemeente kan de achtervangpositie nadrukkelijk gebruiken als instrument in de onderhandelingen met de woningcorporaties over de invulling van lokaal woonbeleid, zodat een directe relatie kan worden gelegd tussen het gemeentelijke beleid, de activiteiten van woningcorporaties en de financiering daarvan. In het verleden hebben gemeenten op verschillende manieren invulling gegeven aan de financiering van de woningcorporaties, te weten door garantstelling en/of verstrekken, c.q. doorsluizen van leningen. Door de verzelfstandiging van de woningcorporaties zijn de rollen en verhoudingen in de volkshuisvestingsector gewijzigd. Daarnaast is het werkterrein van de woningcorporaties en de mogelijkheden voor gemeenten om hier invloed op uit te kunnen oefenen sterk veranderd. Dit omdat het werkgebied van de woningcorporaties niet meer gemeente gebonden is en dus over de gemeentegrenzen heen gaat. Op dit moment verloopt, sinds de brutering en de daarmee samenhangende vrijwaringsoperatie nagenoeg alle financiering met Waarborgfonds Sociale Woningbouwgarantie. Gevolg hiervan is dat er geen directe relatie meer bestaat tussen de gemeente en de woningcorporaties.

2 Ook kan een woningcorporatie zelf een lening aangaan zonder dat er sprake is van een Waarborgfonds Sociale Woningbouw-achtervang. In dit geval staat de gemeente vaak garant. Dit komt nu niet meer zo vaak voor. Voor iedere borgstelling moet de woningcorporatie een onderpand aandragen, waarbij de waarde van het bezit de maximale hoogte van de lening bepaalt. Het aangaan van leningen voor de woningcorporaties is voordeliger als er sprake is van borgstelling door het Waarborgfonds Sociale Woning. Dit omdat de achtervang bij niet of niet tijdige betaling van rente en aflossing door gemeente en het Rijk is geregeld. Woningcorporaties: In onze gemeente zijn de volgende woningcorporaties werkzaam: - Wetland Wonen (werkgebied voormalige gemeente Brederwiede); - Woonconcept (werkgebied voormalige gemeente Steenwijk); - Woningstichting Ons Belang (werkgebied voormalige gemeente Steenwijk); - Stichting Woonzorg Nederland * (werkgebied voormalige gemeente Steenwijk, m.n. Zonnekamp); - Stichting Verzorgd Wonen Noordwest-Overijssel * (werkgebied vrnl. Voormalige gemeente Steenwijk, m.n. Nijenstede); - Vitalis en - Stichting Raad voor Bejaardenwerk Steenwijkerwold. Risico s: De risico s bij gemeentelijke achtervang zijn kleiner dan de risico s van directe financiering door de gemeente. Het risico dat de gemeente loopt bij de achtervang is onder andere een renterisico. Dit houdt in dat als een woningcorporatie niet aan haar betalingsverplichtingen voldoet de gemeente een renteloze lening moet verstrekken. Daarnaast kan de gemeente een risico lopen doordat woningcorporaties hun bezit in de ene gemeente gebruiken als onderpand ten behoeve van een lening, gepleegd voor een investering in een andere gemeente. Afspraken met woningcorporaties: De gemeente kan bij het aangaan van nieuwe achtervangovereenkomsten de afspraken tussen gemeente en woningcorporaties in het kader van het lokale woonbeleid betrekken. Eén en ander kan geschieden door het maken van prestatie-afspraken en/of contract, een zogenaamd convenant. Bij het aangaan van dergelijke afspraken met de woningcorporaties kunnen de achtervangovereenkomsten een belangrijk gemeentelijk instrument zijn. Door de achtervangovereenkomsten onderdeel uit te laten maken van de onderhandelingen, kan een directe verbinding worden gelegd tussen de gemeentelijke achtervang en de realisering van het lokale woonbeleid. Hierdoor krijgt de gemeente in ruil voor het aangegane risico meer invloed op de activiteiten van de woningcorporatie. Wel wordt opgemerkt dat de prestatie-afspraken/convenanten met een aantal woningcorporaties pas in de loop van volgend jaar zullen worden afgesloten. Dit omdat één en ander een langdurig en moeizaam proces is. Het is dus niet mogelijk om dit proces op korte termijn af te ronden. Desondanks wordt geadviseerd om toch de achtervangovereenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw te gaan sluiten. Soort achtervangovereenkomsten: De volgende achtervangovereenkomsten zijn mogelijk: - Ongelimiteerde of generieke achtervangovereenkomst; - Gelimiteerde achtervangovereenkomst; - Achtervangovereenkomst per lening en - Achtervangovereenkomst per project. * Deze corporaties zijn voornamelijk werkzaam in de zorgsector.

3 Bij de ongelimiteerde en gelimiteerde achtervangovereenkomst zijn de administratieve werkzaamheden voor de gemeente beperkt. Ook is sprake van een snellere afhandelingprocedure Bij de achtervangovereenkomst per lening en per project niet. Daarnaast biedt de ongelimiteerde en gelimiteerde achtervangovereenkomst voor de woningcorporaties de mogelijkheid om deel te gaan nemen in het Medium Term Notes-programma. Omdat bij de gelimiteerde achtervangovereenkomst de mogelijkheid bestaat om dit per woningcorporatie te gaan afsluiten heeft deze overeenkomst de voorkeur. Wij stellen u dan ook voor: Een gelimiteerde achtervangovereenkomst met het Waarborgfonds Sociale Woningbouw te gaan afsluiten; Nieuwe prestatieafspraken en/of contract (zgn. convenant) met in ieder geval Wetland Wonen en Woonconcept te gaan afsluiten, opdat de gemeente enige invloed krijgt op de activiteiten van de woningcorporaties in onze gemeente; Het raadsbesluit van 21 december 1999, nr. 1999/157 van de voormalige gemeente Steenwijk niet in te trekken, maar aanvullend te laten werken. Eén en ander conform bijgaand raadsbesluit. Burgemeester en wethouders van Steenwijk, de secretaris, de burgemeester, drs. A.W. van der Spek. drs. H.H. Apotheker. Informant: afdeling financiën en belastingen, Z. Rodermond, telefoonnummer (0521) ; zwaantje.rodermond@steenwijk.nl Behandeld in commissie II.

4 Nummer: 2002/51 Steenwijk, 23 april 2002 Onderwerp: Uitgegaan: Achtervangovereenkomst De raad van de gemeente Steenwijk; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 9 april 2002, nummer 2002/51; gelet op artikel 147, tweede lid van de Gemeentewet; overwegende dat: - toegelaten instellingen ter (her)financiering van activiteiten in de gemeente overeenkomsten van geldleningen zullen aangaan of schuldbewijzen zullen uitgeven, hierna te noemen leningen ; - geldgevers of houders van door toegelaten instellingen uitgegeven schuldbewijzen, hierna te noemen geldgevers, voldoende zekerheid eisen omtrent de nakoming van de betalingsverplichtingen; - ten behoeve van even bedoelde zekerheidsstelling de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw, gevestigd te Huizen, hierna te noemen het Waarborgfonds, zich borg stelt voor de nakoming van deze betalingsverplichtingen; - de nakoming van betalingsverplichtingen van geldnemer slechts in voldoende mate geacht kan worden zeker te zijn gesteld, indien tevens de nakoming van de betalingsverplichtingen van het Waarborgfonds jegens de geldgever is zeker gesteld; - de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in overeenstemming met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten overeenkomstig de statuten van het Waarborgfonds zijn goedkeuring heeft gegeven aan ter zake door het Waarborgfonds vastgestelde standaardovereenkomst; - tot meerdere zekerheid voor de nakoming van de betalingsverplichtingen van het Waarborgfonds jegens geldgevers, de gemeente op de in de standaardovereenkomst hierna te noemen achtervangovereenkomst, omschreven wijze renteloze leningen aan het Waarborgfonds zal verstrekken, teneinde te allen tijde liquiditeitstekorten bij het Waarborgfonds te voorkomen; - de gemeente ermee bekend is dat het Waarborgfonds conform artikel 4 van zijn statuten niet bevoegd is middellijk of onmiddellijk voorstellen te doen tot, dan wel op welke wijze dan ook zijn medewerking te verlenen aan een wijziging van één of meer bepalingen uit de standaardovereenkomsten, dan wel aan een beëindiging op modificatie van één of meer standaardovereenkomsten voortvloeiende uit verbintenissen, anders dan op de wijze die in de overeenkomst zelve is bepaald; - de gemeente zich, bij het aangaan van nieuwe en eerdere achtervangovereenkomsten, verplicht heeft tevens voor de herfinanciering van de daar het Waarborgfonds geborgde leningen, een achtervangovereenkomst aan te gaan, gedurende de exploitatieperiode van het bezit; - de gemeente ermee bekend is dat de geldgever door aanvaarding van de te zijnen behoeve in de overeenkomst gemaakte bedingen zelfstandig nakoming kan vorderen van de bij de overeenkomst door de gemeente jegens Waarborgfonds en de door het Waarborgfonds jegens de gemeente aangegane verbintenissen; b e s l u i t : met betrekking tot overdracht van gemeentelijke risico s: 1. achtervangovereenkomsten aan te gaan met het Waarborgfonds ter zake van:

5 I. het rijksoverdragen van de risico s van voor 1 april 1994 verstrekte gemeentegaranties met rijksdeelneming, waarbij de gemeente een overeenkomst tot vrijwaring sluit met het Waarborgfonds zoals omschreven in de standaard-vrijwaringsovereenkomst; II. het overdragen van de risico s van voor 1 april 1994 verstrekte gemeentegaranties zonder rijksdeelneming, waarbij de gemeente een overeenkomst tot vrijwaring sluit met het Waarborgfonds zoals omschreven in de standaard-vrijwaringsovereenkomst; III. het overdragen van de risico s van voor 1 april 1994 verstrekte gemeentelijke leningen, waarbij de gemeente een overeenkomst tot borgtocht sluit met het Waarborgfonds zoals omschreven in de standaardovereenkomst van borgtocht; IV. het overdragen van de risico s van voor 1 april 1994 gesloten overeenkomsten met geldgevers op grond waarvan de gemeente onder voorwaarden een aan een toegelaten instelling verstrekte renovatielening overneemt, waarbij de gemeente een overeenkomst tot vrijwaring sluit zoals omschreven in de standaardovereenkomst tot vrijwaring ten behoeve van renovatieleningen; waarbij de gemeente verklaart dat, indien en voorzover het risicovermogen van het Waarborgfonds, zoals omschreven in de overeenkomsten, een niveau bereikt dat lager is dan het garantieniveau zoals omschreven in de overeenkomsten, zij zich jegens het Waarborgfonds zomede jegens de geldgever verbindt aan het Waarborgfonds gelden ter leen te verstrekken op de wijze, onder de voorwaarde en tot de bedragen als in de overeenkomsten is bepaald; 2. de bevoegdheid tot het aangaan van de hiervoor genoemde overeenkomsten over te dragen aan burgemeester en wethouders; Met betrekking tot het aangaan van achtervangovereenkomsten voor nieuwe leningen: 1. een gelimiteerde achtervangovereenkomst aan te gaan met het Waarborgfonds, waarbij de gemeente verklaart dat, indien en voorzover het risicovermogen van het Waarborgfonds, zoals omschreven in de overeenkomst een niveau bereikt dat lager is dan het garantieniveau zoals omschreven in de overeenkomst, zij zich jegens het Waarborgfonds zomede jegens de geldgever verbindt aan het Waarborgfonds gelden ter leen te verstrekken op de wijze, onder de voorwaarde en tot de bedragen als in de overeenkomst is bepaald; 2. de achtervangovereenkomst wordt aangegaan te behoeve van: - Wetland Wonen; - Woonconcept; - Woningstichting Ons Belang ; - Stichting Woonzorg Nederland * ; - Stichting Verzorgd Wonen Noordwest-Overijssel * ; - Vitales; - Stichting Raad voor Bejaardenwerk Steenwijkerwold. De achtervangovereenkomst wordt aangegaan tot het moment van opzegging; 3. het raadsbesluit d.d. 21 december 1999, nr. 1999/157 van de voormalige gemeente Steenwijk ter zake van het aangaan van de achtervangovereenkomst per lening niet in te trekken, maar aanvullend te laten werken voor: - de niet onder de werking van dit besluit vallende corporaties of - de niet onder de werking van dit besluit vallende situaties; - bij strijdigheid of indien beide raadsbesluiten van toepassing zijn prevaleeert onderhavig raadsbesluit; - 4. dit besluit ter kennisneming toe te zenden aan Gedeputeerde Staten. De raad voornoemd, * Deze corporaties zijn voornamelijk werkzaam in de zorgsector.

6 de secretaris, de voorzitter,