Transformatieplan FoodValley

Transcriptie

1 Transformatieplan FoodValley Bureau Jeugdzorg Utrecht SAVE Bureau Jeugdzorg Gelderland Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland Versie 3.0

2 18 juni 14 Edith Warmerdam Hoofdstuk 1 - Inleiding De zeven gemeenten van de FoodValley en Bureau Jeugdzorg Gelderland en Bureau Jeugdzorg Utrecht hebben gezamenlijk een intentieovereenkomst opgesteld. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over budget en functies voor het jaar De deelnemers hebben allen voor 1 maart jl. de overeenkomst ondertekend. In de overeenkomst is vermeld dat een transformatieplan wordt opgesteld. Het onderwerp van dit plan zijn de taken van BJzG en BJU in relatie tot het nieuwe jeugdhulpstelsel, de daarbij behorende budgetten en hoe de sturing en regie op deze taken wordt geregeld. Het transformatieplan heeft een doorkijk van 2014 tot en met Het transformatieplan is het document waarin beschreven staat hoe zowel Bureau Jeugdzorg Gelderland als Bureau Jeugdzorg Utrecht de verandering in het nieuwe jeugdstelsel gaan vormgeven. Ieder heeft dit vanuit de eigen organisatie en perspectief beschreven, binnen de door FoodValley gestelde kaders. De idee van de jeugdbescherming nieuwe stijl is dat er aangesloten wordt op het gezin en de leefomgeving van het gezin. Waar mogelijk één allround beschermingsmedewerker die in samenspel met het lokale team en het gezin zorgt voor continuïteit en resultaat. Bureau Jeugdzorg Gelderland gaat dit vormgeven aan de hand van de Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland. Gezien de schaalgrootte in Gelderland en de verschillen per regio worden er andere accenten gelegd als in Utrecht (onder andere in de samenhang met de spoedeisende zorg en het AMHK). Bureau Jeugdzorg Utrecht heeft de SAVE methode ontwikkeld. Resultaat transformatieplan Met dit transformatieplan stemt u in met: 1. De hoogte van het budget voor 2015; 2. De invulling van de formatieve ruimte die ontstaat in 2015 door de volumereductie op trajecten. Concreet houdt dit in dat voor de Gelderse gemeenten de functie advies en beschikking AWBZ behouden blijft en dat voor de Utrechtse gemeenten een aanvulling plaatsvindt op de lokale teams; 3. De wijze waarop Bureau Jeugdzorg Gelderland en Bureau Jeugdzorg Utrecht zich transformeren tot een Gecertificeerde Instelling Nieuwe Stijl. Leeswijzer In bijlage 1 staat het plan van Bureau Jeugdzorg Utrecht beschreven en in bijlage 2 het plan van Bureau Jeugdzorg Gelderland. Er is voor gekozen dit in aparte bijlagen op te nemen, omdat het een stuk vanuit de organisatie is. Hoe zien zij hun veranderopgave in de decentralisatie van de jeugdzorg. In het tweede hoofdstuk wordt het proces verder geschetst, alsmede de voorwaarden waaronder de transformatie van Bureaus Jeugdzorg Utrecht en Gelderland wordt vormgegeven. Dit resulteert in een afgesproken budget en aanvullende afspraken hierover. Hier wordt het hoofdstuk mee afgesloten. De komende maanden wordt hard gewerkt om de transitie en de eerste stappen in de verdere transformatie te realiseren. Het resultaat wordt voor 1 december 2014 vastgelegd in een tweetal contracten tussen de samenwerkende gemeenten en Bureau Jeugdzorg Utrecht en Bureau Jeugdzorg Gelderland. In het laatste hoofdstuk staan de nu nog uit te voeren actiepunten centraal. Wat moet er de komende maanden nog gebeuren om op 1 januari 2015 gereed te zijn. 2

3 Hoofdstuk 2 - Proces en voorwaarden Proces Regio FoodValley heeft met twee bureaus jeugdzorg te maken; Bureau Jeugdzorg Utrecht en Bureau Jeugdzorg Gelderland. Het proces om te komen tot een transformatie van de eigen organisatie verloopt voor beide bureaus jeugdzorg in een eigen tempo en ontwikkeling. In de uitwerking van de transformatie worden veelal dezelfde keuzes gemaakt (behouden functies, organiseren van jeugdbescherming en jeugdreclassering in één team), maar ook enkele verschillen (positie AMHK en Spoedeisende Zorg). Met name het verschil in grootte tussen de beide provincies heeft in het verleden de slagkracht van beiden beïnvloed. Bureau Jeugdzorg Utrecht De ontwikkeling van de SAVE teams is twee jaar geleden gestart. Veel zaken gaan nu vanuit een pilot de reguliere werkwijze in. De punten opgeschreven in de actielijst worden doorontwikkeld, maar de basis staat. Er is bijvoorbeeld al een keuze gemaakt, samen met de andere gecertificeerde instellingen, dat BJU gaat optreden als hoofdaannemer. Hoe dit precies vorm gaat krijgen wordt de komende maanden verder uitgewerkt. Er is breed commitment in Utrecht voor de aanpak bij zowel de gemeenten in Utrecht als de partners vanuit SAVE. Bureau Jeugdzorg Gelderland De ontwikkeling van de Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland is op 1 februari jl. gestart met een pilotteam voor de gemeenten Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel. Veel vraagstukken krijgen de komende maanden verder gestalte. De twee teams voor Ede worden nu samengesteld. Het is de bedoeling dat er een inhaalslag gemaakt gaat worden. In de ontwikkeling van de Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland is de complexiteit dat de zeven jeugdzorgregio s in Gelderland niet allen op eenzelfde manier de Nieuwe Jeugdbescherming wensen vorm te geven. Voor de gehele provincie is door de gecertificeerde instellingen een stuurgroep in oprichting. Van daaruit is op 26 juni een startconferentie gepland. Proces na transformatieplan Het transformatieplan, alsmede de intentieovereenkomst en het Regionaal Transitiearrangement, zijn de opleggers voor het contract dat met beide bureaus jeugdzorg nieuwe stijl voor 1 december a.s. worden gesloten. Voor het ondertekenen van de contracten worden dezelfde deadlines gehanteerd als de overige inkoop. In het contract worden afspraken gemaakt rond monitoring, sturingsinformatie, bevoorschotting e.d. Daarbij wordt vastgehouden aan de planning die vanuit de inkoop FoodValley is neergezet. Het transformatieplan wordt omgezet naar een contract en de algemene inkoopvoorwaarden en het modelcontract worden voor 1 oktober 2014 gepubliceerd. Voor 1 december 2014 worden vervolgens de concrete contracten met beide bureaus jeugdzorg afgesloten. De contractduur is in eerste instantie voor 1 jaar. Het transformatieplan heeft een langere doorlooptijd. Hiervoor moeten nog een aantal zaken geregeld worden. Deze staan in de vorm van een actielijst vermeld in het laatste hoofdstuk. Voorwaarden Ook voor het transformatieplan geldt dat de afspraken gemaakt worden onder voorwaarden dat (deze voorwaarden staan eveneens gemeld in de intentieovereenkomst): er continuïteit en kwaliteit van dienstverlening is voor cliënten in 2015 (zittende en nieuwe). FoodValley gemeenten niet verantwoordelijk zijn voor een negatief exploitatietekort van de Bureaus Jeugdzorg, dan wel frictiekosten van de beide bureaus over Voor wat betreft de justitiële taken geldt dat deze maatregelen altijd worden uitgevoerd en daarmee prioriteit hebben binnen het budget (conform hetgeen in de nieuwe Jeugdwet hierover staat vermeld). 3

4 afspraken worden gemaakt onder voorbehoud van certificering van beide Bureaus Jeugdzorg. De gemeenteraad de gemeentebegroting 2015 goedkeurt. Budget 2015 In de intentieovereenkomst is een afspraak gemaakt tussen de zeven samenwerkende gemeenten en de beide bureaus jeugdzorg dat voor % van het budget 2014 wordt gegarandeerd. Organisatie Budget 2015 Bureau Jeugdzorg Utrecht ,- Bureau Jeugdzorg Gelderland ,- Aanvullende afspraken met Bureau Jeugdzorg Utrecht Bureau Jeugdzorg Utrecht heeft voor % van het budget 2014 nodig om de afgesproken functies uit te voeren. Dit is conform hetgeen in het regionaal transitiearrangement is afgesproken. De overige 5%, in middelen omgezet is dat ,-, is het voorstel dit voor het jaar 2015 incidenteel in de lokale toegang in te zetten. Omgeslagen naar gemeenten is de verdeling als volgt: Aantal jongeren Percentage Budget Renswoude % Rhenen % Veenendaal % Totaal Dit onderwerp wordt de komende maanden nader uitgewerkt (zie actiepunt 4). Aanvullende afspraken met Bureau Jeugdzorg Gelderland Met Bureau Jeugdzorg Gelderland is afgesproken dat er een volumereductie van 5% op de maatregelhulp voor het jaar Dit levert in totaal een besparing op van ,-. Van dit bedrag wordt voor het betreffende jaar wordt de ondersteuning of uitvoering van gemeentelijke toegangs- en toeleidingstaken voor de huidige ABWZ-indicaties bij Bureau Jeugdzorg Gelderland in 2015 nog in het budget opgenomen (1,3 FTE uitvoerend). Het betreft specifieke expertise die hierdoor in ieder geval in het overgangsjaar behouden blijft. Over de wijze van uitvoering hiervan worden nadere afspraken gemaakt en meegenomen in het contract. 4

5 Hoofdstuk 3 - Actiepunten De veranderopgave is omschreven in de beide bijlagen. Vanuit deze opgave zijn er meerdere zaken die de komende maanden hun beslag moeten krijgen. Deze staan hieronder vermeld. Hierbij staat eveneens vermeld wie er verantwoordelijk voor is. Daarachter staat de deadline vermeld waarvoor het resultaat behorende bij het actiepunt gerealiseerd moet zijn. 1. DOORONTWIKKELING SAVE NIEUWE JEUGDBESCHERMING GELDERLAND TUSSEN BELEID EN UITVOERING De gemeenten en de SAVE teams/teams Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland gaan de komende maanden zaken binnen de teams verder operationaliseren. Per team zal de teamleider contact zoeken met de verantwoordelijke projectleiders Jeugdzorg van de deelnemende gemeenten, alsmede de betrokken uitvoerder (vaak de CJG-coördinator) vanuit de gemeente. Dit mondt uit in een overleg waar beleid tot keuze in uitvoering verder wordt gebracht. De idee is dat binnen de kaders door beleid gesteld, verder uitwerking wordt gegeven aan de uitvoering. Daar waar mogelijk wordt aangesloten bij al bestaande structuren. 2. DOORONTWIKKELING SAVE NIEUWE JEUGDBESCHERMING GELDERLAND NAAR FOODVALLEY We hebben in regio FoodValley te maken met twee bureaus Jeugdzorg. De beide bureaus ontwikkelen zich grotendeels parallel, maar ieder met eigen accenten. De komende jaren zal bezien worden of het voor FoodValley wenselijk is beide bureaus separaat te blijven bekostigen of dat we voor een verdergaande vorm van samenwerking kiezen, bijvoorbeeld in de vorm van hoofdaannemerschap bij één van beide instellingen. 3. AANSLUITING OP CORV De Collectieve Opdracht Routeer Voorziening (CORV) is een digitaal knooppunt dat zorgt voor de elektronische afhandeling van het formele berichtenverkeer tussen justitie partijen (de raad voor de kinderbescherming, de politie, het openbaar ministerie en de rechtbanken) en het gemeentelijke domein (de gemeenten zelf, het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de gecertificeerde instellingen en de eventuele gemandateerden). De aansluiting op en het gebruik van de CORV is verplicht gesteld in de nieuwe Jeugdwet. CORV zal worden ingezet voor de berichtuitwisseling van de vastgestelde berichten ten behoeve van jeugdbescherming en jeugdreclassering tussen het justitiedomein en het gemeentelijk domein. Momenteel zijn voor CORV de volgende processen en berichten in scope: a. Verzoek tot onderzoek (VTO): indienen van een verzoek tot onderzoek door of namens de gemeente, door het AMHK en door de gecertificeerde instelling, aan de RvdK. Er zijn landelijk circa verzoeken op jaarbasis. Het indienen van een VTO zal leiden tot opvolgberichten aan gemeenten: notificaties omtrent intake en onderzoek vanuit de RvdK en notificatie jeugdbeschermingsmaatregel na uitspraak door de rechtbank; b. Opgelegde jeugdreclassering maatregel: Toezicht en Begeleiding (T&B): deze kunnen worden verstrekt door de RvdK, of opgelegd door de rechtbank. Gemeenten ontvangen hierover een notificatie. Er zijn landelijk circa initiaties voor berichten op jaarbasis; c. Zorgformulier Politie (ZOF): doen van een zorgmelding door de politie aan de door een gemeente aangewezen partij die de toegangsfunctie vervult. Er zijn landelijk circa meldingen op jaarbasis. De gemeente heeft de keuze om de toeleiding naar jeugdbescherming in de eigen organisatie te beleggen, dan wel te mandateren (bijvoorbeeld naar een CJG, AMHK of wijkteam). Voor de 5

6 uitvoering van jeugdbeschermings- en jeugdreclasseringsmaatregelen geldt dat deze taak moet worden belegd bij een gecertificeerde instelling die door de gemeente dient te worden gecontracteerd. De gemeente moet wel bepalen waar de notificatie binnenkomt. De derde aansluiting is voor het ontvangen van de zorgmelding vanuit de Politie. Dit wordt door gemeenten in veel gevallen naar verwachting bij het AMHK belegd. In de komende maanden moeten hierover afspraken gemaakt worden tussen gemeenten en bureaus jeugdzorg. 4. ONTWIKKELING SAVE TEAMS EN LOKALE TEAMS UTRECHTSE GEMEENTEN Per september 2014 zijn de drie SAVE teams voor Renswoude, Rhenen en Veenendaal operationeel. Randvoorwaardelijk is daarbij de realisatie van de lokale teams in de betreffende gemeenten. Dit wordt gemonitord vanuit de SWOT analyse en het plan van aanpak lokale teams regio FoodValley. Concrete afspraken worden gemaakt voor met betrekking tot de inzet van de ,- voor lokale teams Utrechtse gemeenten door Bureau Jeugdzorg Utrecht. 5. ONTWIKKELING TEAMS NIEUWE JEUGDBESCHERMING GELDERLAND EN LOKALE TEAMS GELDERSE GEMEENTEN Per februari jl. is het team Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland voor gemeenten Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel van start gegaan. De twee teams voor Ede zijn in oprichting. Randvoorwaardelijk is daarbij de realisatie van de lokale teams in de betreffende gemeenten. Dit wordt gemonitord vanuit de SWOT analyse en het plan van aanpak lokale teams regio FoodValley. 6. HOOFDAANNEMERSCHAP BUREAU JEUGDZORG UTRECHT Bureau Jeugdzorg Utrecht zal als hoofdaannemer gaan fungeren voor de overige gecertificeerde instellingen (WSG, SGJ/LdH). In de komende maanden moeten hierover nadere afspraken gemaakt worden rond budget, aantallen e.d., zodat deze in de contracten met bureau jeugdzorg Utrecht meegenomen kunnen worden. 7. HOOFDAANNEMERSCHAP BUREAU JEUGDZORG GELDERLAND De komende maanden wordt onderzocht of Bureau Jeugdzorg Gelderland kan gaan optreden als hoofdaannemer voor de overige Gecertificeerde Instellingen. 8. BUDGETTEN 2016 EN VERDER (INCLUSIEF AMHK) De intentie is er om met de beide bureaus jeugdzorg ook na 2015 budgetafspraken te maken. Daarbij zal in ieder geval een afspraak gemaakt worden over verdergaande efficiencykortingen onder andere door volumereductie op trajecten. Dit geldt eveneens voor de bijdrage voor het AMHK zoals deze nu in intentieovereenkomst (Gelderland) en transformatieplan (Utrecht) is opgenomen. 6

7 9. INZET AMHK De inzet AMHK voor Gelderland staat opgenomen in bijlage 1 van de intentieovereenkomst. De inzet AMHK Utrecht staat opgenomen in de bijlage 1 van dit transformatieplan. De vraag is hierbij of de gehele formatie en budget over zal gaan. In Gelderland wordt vanaf september a.s. een proeftuin gestart. Deze proeftuin zal ook antwoord geven op de vraag in hoeverre budget en formatie volledig over gaat. In Utrecht wordt de AMHK ontwikkeling geïntegreerd in SAVE. 10. CONTRACT 2015 Het contract met de beide bureaus jeugdzorg wordt voor 1 december gesloten. In het contract worden eveneens voorwaarden opgenomen omtrent bekostiging (omzetplafond en wijze van calculatie), bevoorschotting, nacalculatie, prestatie-indicatoren (zowel doelmatigheid als doeltreffendheid) in relatie tot monitoring. De reeds afgesloten intentieovereenkomst en dit transformatieplan zijn hierbij belangrijke onderleggers. Het contract wordt voor afgesloten en is op basis van de in dit transformatieplan genoemd maximaal budget. 11. MIJLPALEN In het Utrechtse deel worden via een achttal mijlpalen de SAVE constructie nader uitgewerkt. Deze mijlpalen worden, voor zover van invloed, ter besluitvorming voorgelegd aan de Utrechtse gemeenten. Het betreft onder andere de samenwerkingsafspraken met de Raad voor de Kinderbescherming in de vorm van een convenant. 12. BOUWSTENEN In het Gelders deel worden via een aantal bouwstenen de Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland nader uitgewerkt. Deze mijlpalen worden, voor zover van invloed, ter besluitvorming voorgelegd aan de Gelderse gemeenten. Het betreft onder andere de samenwerkingsafspraken met de Raad voor de Kinderbescherming in de vorm van een convenant. 13. ONDERSTEUNING VAN TOEGANG EN TOELEIDING HULP VOOR JEUGDIGEN MET CHRONISCHE PSYCHIATRISCHE STOORNIS De ondersteuning of uitvoering van gemeentelijke toegangs- en toeleidingstaken voor de huidige ABWZ-indicaties bij Bureau Jeugdzorg Gelderland wordt in 2015 nog in het budget opgenomen. Het betreft 1,3 Fte. Dit is de formatieve ruimte die ontstaat door een volumereductie op trajecten in Gelderland. Over de wijze van uitvoering hiervan worden nog nadere afspraken gemaakt. 14. UITWERKEN AFSPRAKEN GI, GEMEENTEN EN VEILIGHEIDSHUIS In Gelderland wordt op meerdere manieren vanuit Bureau Jeugdzorg Gelderland samen gewerkt met het Veiligheidshuis. Ook hierover moeten in het vervolgtraject afspraken gemaakt worden. 7

8 15. UITWERKEN AFSPRAKEN GI, GEMEENTEN EN AMHK Vanuit de proeftuin wordt vanaf 1 september a.s. aansluiting gezocht tussen AMHK midden, de lokale teams en de teams nieuwe Jeugdbescherming. Vanuit de proeftuin worden hierover nadere afspraken gemaakt. Met name de manier van binnen komen van zorgmeldingen en het opschalen en afschalen ervan is hierbij van belang. 16. OPSTELLEN VAN EEN GEZAMENLIJK COMMUNICATIEPLAN De gemeenten stellen zich ten doel de transformatie, en dus ook de veranderde rol van BJZ, goed te communiceren vanuit de gemeenten en de lokale teams richting de gezinnen. Dit wordt in de loop van 2014 concreet uitgewerkt in een communicatieplan Actielijst Nr. Actie Wie Deadline 1. Aansluiting beleid en uitvoering. Teamleider teams en gemeenten (projectleider en cjg-coördinator) 2. Doorontwikkeling SAVE- Nieuwe jeugdbescherming Samenwerkende Gelderland naar FoodValley gemeenten 3. Aansluiten op CORV vanuit de drie perspectieven Bureaus jeugdzorg en gemeenten 4. Operationeel 3 gebiedsgerichte teams SAVE Renswoude, Rhenen en Veenendaal en aansluiting realiseren met lokale teams 5. Operationeel 3 gebiedsgerichte teams Nieuwe Jeugdbescherming nl. een team t.b.v. Nijkerk, Barneveld en Scherpenzeel en twee teams t.b.v. Ede en aansluiting realiseren met lokale teams 6. Uitwerken hoofdaannemerschap en contractering BJU voor WSG, SGJ/LdH 7. Bezien of BJzG als hoofdaannemer kan fungeren voor de overige gecertificeerde instellingen WSG, SGJ/LdH (inclusief contractering) GI en Utrechtse gemeenten GI en Gelderse gemeenten GI en samenwerkende gemeenten Utrecht GI en samenwerkende gemeenten Gelderland 8. Budgetten 2016 en verder Samenwerkende gemeenten 9. Inzet AMHK (formatie en budget) Samenwerkende gemeenten en GI 10. Contract inclusief voorwaarden 2015 Samenwerkende gemeenten 11. Besluitvorming rond afgeronde mijlpalen Utrechtse gemeenten en GI 12. Besluitvorming rond afgeronde bouwstenen Gelderse gemeenten en GI 13. Uitwerking dienstverlening en/of ondersteuning van toegang en toeleiding hulp voor jeugdigen met chronische psychiatrische stoornis (huidige AWBZ/PGB groep) Gelderse gemeenten en GI Doorlopend Start zsm en en meerdere meerdere Uitwerking afspraken gemeenten, GI en Veiligheidshuis Gelderse gemeenten en GI en Veiligheidshuis 15. Uitwerken afspraken gemeenten, GI en AMHK op basis Gelderse Vanaf 1-9- van een proeftuin welke start per gemeenten en GI en AMHK Opstellen van een gemeenschappelijk communicatieplan Gemeenten en GI

9 Bijlage 1 - Transformatieplan Bureau Jeugdzorg Utrecht Auteur: de heer Tanno Klijn

10 Hoofdstuk 1 - Aanleiding De gemeente Rhenen, Veenendaal en Renswoude hebben samen met de overige gemeenten uit de Provincie Utrecht in het regionale transitiearrangement van oktober 2013 afgesproken dat Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU) de zorgvormen AMK, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering, zorgmeldingen professionals, casemanagement drang, crisis 24-uur en toeleiding jeugdzorg-plus per 2015 zal vormgeven als SAVE-teams (SAmen werken aan VEiligheid). Deze teams vormen één gezicht per gezin, voor het hele dwang en drang kader. SAVE werkt gebiedsgericht in een wijk of gemeente en is een vast aanspreekpunt voor lokale teams (het CJG-, buurt- of wijkteams). Afgesproken is dat BJU in dit concept als hoofdaannemer zal optreden en samenwerken met het Leger des Heils, de WSG en het SGJ. Tevens is afgesproken dat Bureau Jeugdzorg Utrecht zijn huidige toegangstaken zal overdragen aan de lokale teams. In de Intentieovereenkomst van die is getekend door de gemeenten in de regio Foodvalley en de bestuurders van Bureau Jeugdzorg Utrecht en Gelderland is beschreven dat de gemeenten Renswoude, Rhenen en Veenendaal 80% van de vastgestelde provinciale subsidie voor 2014 beschikbaar stellen in 2015 voor BJU en dat de gemeenten 75% van de vastgestelde subsidie beschikbaar stellen voor de SAVE aanpak en dat er over de inzet van de 5% extra budget nog nadere afspraken worden gemaakt. Conform eerdere afspraken (zie brief van van de 6 Utrechtse regio s en de bestuurder van BJU aan Staatsecretaris van Rijn en Teeven) zal BJU 20% van zijn takenpakket zal overdragen naar de gemeenten (betreft de huidige toegangstaken van BJU). Verder hebben de Utrechtse gemeenten in het breed wethoudersoverleg van 28 maart 2014 besloten om de ontwikkeling van het AMHK en SAVE te bundelen. Hiertoe wordt op korte termijn een kwartiermaker aangesteld. Op basis van de bovenstaande uitgangspunten is het onderstaande transformatieplan voor Bureau Jeugdzorg Utrecht opgesteld. 10

11 Hoofdstuk 2 - Overdracht van toegangstaken van BJU Bij de overdracht van de huidige toegangstaken van BJU naar de gemeenten per gaat het om de overdracht van kennis en expertise van de functie AWBZ indiceren, Casemanagement, Vraagverheldering, Risicotaxatie en Verwijzen buiten de functie drang en dwang. Concreet betekent dit 20% van het huidige takenpakket van BJU 1. In dit kader participeren medewerkers van BJU sinds eind 2013 in drie ambulante wijkteams in gemeente Veenendaal en Rhenen. In Veenendaal en Renswoude nemen medewerkers deel aan het overleg Casus op maat en het Jeugdnetwerk waar zij vervolg geven aan het experiment ambulante hulp "zonder" indicatie. Het Studiecentrum van Bureau Jeugdzorg Utrecht verzorgt binnen de Foodvalley meerdere trainingen op het gebied van veiligheid, vraagverheldering en coördinatie van zorg. Voor de functie AWBZ indiceren bestaat er een afhankelijkheid met een lopend wetgevingstraject. BJU zal specifiek aandacht vragen van gemeenten voor de overdracht van deze functie zodra op dit dossier meer duidelijkheid ontstaat vanuit het toekomstige wettelijke kader. Tussen de Provincie Utrecht en de zes Utrechtse regio s worden er gesprekken gevoerd om te komen tot een versnelde overdracht van taken BJU in dit kader (of te wel voor eind 2014). BJU werkt hier graag aan mee. 1 Op basis van de cijfers over 2012 uit de uitvraag voor de transitiearrangementen betekent dit een overdracht van 5,4 fte uitvoerend medewerker (zie bijlage 1). 11

12 Hoofdstuk 3 - Uitrol SAVE-aanpak Met SAVE SAmenwerken aan VEiligheid gaan Bureau Jeugdzorg Utrecht, de Raad voor de Kinderbescherming Midden Nederland (RvdK) en de William Schrikker Groep (WSG) hun huidige functies op het gebied van drang en dwang vormgeven in aansluiting op de lokale teams (CJG-, buurt- of wijkteams) in de gemeenten. Zij worden hierbij ondersteunt door de Eigen Kracht Centrale (EKC) (voor meer informatie over SAVE zie 2. Ter voorbereiding hierop zijn er in Maart pilot teams SAVE gestart waaronder 1 in de gemeente Veenendaal 3. Op basis van de afspraken uit de transitiearrangementen; de brief van de Utrechtse gemeenten van 16 december aan de Staatssecretarissen van Rijn en Teeven; en de intentieverklaring van hebben de SAVE partners gezamenlijk een mijlpalenplan opgesteld voor de verbreding van SAVE naar alle Utrechtse gemeenten, waaronder Veenendaal, Renswoude en Rhenen. In de SAVE-teams werken allround beschermingsmedewerkers. In SAVE is de expertise op het gebied van onderzoek naar de bedreigde ontwikkeling van kinderen en kindermishandeling, crisisinterventie, jeugdbescherming en jeugdreclassering in één team verenigd voor één specifiek gebied. Ook de expertise die nodig is in het omgaan met jeugdigen en ouders met een licht verstandelijke beperking is in het team geborgd. Eén medewerker kan vanuit SAVE dus alle voorkomende beschermingsfuncties uitvoeren die voor de verschillende kinderen in een gezin nodig zijn. Overdracht van een zaak van de ene beschermingsmedewerker naar de andere gebeurt alleen als dat voor het gezin wenselijk is. Dit biedt gezinnen de continuïteit die voor hen én voor het gewenste resultaat zo belangrijk is. Lokale teams kunnen gezinnen direct aanmelden bij het SAVE-team in hun gebied. SAVE heeft ook een Meld- en Crisispunt (MCP) waar burgers en organisaties - zoals ziekenhuizen, politie, GGZ, verslavingszorg en dergelijke centraal terecht kunnen voor advies. Maar ook als ze ernstige zorgen hebben over een kind en dit centraal willen melden. Zij kunnen daar ook terecht als men niet weet tot welke gemeentelijke organisatie men zich kan wenden. Het is een cruciale functie in het netwerk van zorg voor zaken die om crisisinterventie vragen of een snelle eerste inschatting van de veiligheid en/of het vermoeden van kindermishandeling. Ook de Crisisdienst Huisverboden, vertrouwensartsen en de 24-uurs bereikbaarheidsdienst opereren vanuit dit meldpunt. Het MCP is 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar. Met de mogelijkheid van crisisinterventie vanuit het meldpunt wordt gegarandeerd dat er 24 uur per dag kan worden gereageerd. De lokale zorg en/of SAVE-team neemt de zaak daarna binnen vijf werkdagen over. Op basis van het mijlpalenplan is afgesproken dat BJU, RvdK en de WSG hun huidige functies op het gebied van drang en dwang per 1 september 2014 middels gebiedsgerichte teams vormgeven. Afhankelijk van het tijdspad van de inrichting van de lokale teams (CJG-, buurt- of wijkteams) in de gemeenten dient uiterlijk per 1 april 2015 de uitrol van de SAVE aanpak te zijn gerealiseerd. Dit plan is besproken en vastgesteld in de vergadering van de Stuurgroep SAVE van In deze Stuurgroep participeren namens de zes Utrechtse gemeentelijke regio s drie vertegenwoordigers vanuit de 6 Utrechtse regio s. Voor BJU betekent dit concreet dat zij haar huidige drang en dwang activiteiten voor de gemeenten Veenendaal, Renswoude en Rhenen per gaat uitvoeren middels 3 gebiedsgerichte teams (2 voor Veenendaal en 1 voor Renswoude en Rhenen) en voor een klein deel door het MCP. 2 Het is de ambitie van deze partijen om bij deze ontwikkeling de SGJ en het LdH ook te betrekken. De gespreken hierover lopen nog. 3 De andere pilots teams zijn in Nieuwegein, Zeist, Amersfoort en Utrecht. 12

13 Hoofdstuk 4 - Afspraken tussen gemeenten en SAVE-partners Om het SAVE-werken mogelijk te maken zijn zowel een lokaal team als een SAVE-team nodig, die qua werkwijze op elkaar aansluiten. Ook zullen zij samen gaan optrekken waar nodig. Dit vraagt om afspraken tussen gemeenten en de SAVE-partners (BJU, Raad en WSG). Ook tussen de SAVE-partners onderling is het van belang om in de voorwaardelijk sfeer over een aantal onderwerpen afspraken te maken. Binnen het eerder genoemde mijlpalenplan worden deze thema s verkend en uitgewerkt. DE MIJLPALEN: 1. De samenwerking tussen gemeenten, de Raad voor de Kinderbescherming en de gecertificeerde instellingen is geregeld en vastgelegd in een door alle partijen te ondertekenen convenant. 2. Er zijn afspraken over de bedrijfsvoering: het huidige BJU is vanaf 2015 hoofdaannemer voor wat betreft de SAVE-teams, de andere Gecertificeerde instellingen (GI), zoals de WSG, LdH en SGJ zijn hierbij onderaannemer. 3. De huidige samenwerkingsafspraken tussen de Raad, BJU en WSG (de toekomstige gecertificeerde instellingen) zijn vernieuwd. 4. Er zijn inhoudelijke samenwerkingsafspraken tussen de WSG en BJU rondom werkprocessen en personeelsaangelegenheden. 5. Er zijn afspraken voor 2014 en 2015 over de SAVE-scholing en de toekomstige vakopleiding SAVE. 6. Er is een verkenning geweest rondom de mogelijkheid van het genereren van SAVE gerelateerde beleidsinformatie. 7. Er zijn afspraken met justitiële ketenpartners (zoals Rechtbank, Politie, het Openbaar Ministerie). Na de zomer worden er eveneens afspraken gemaakt met zorgaanbieders op de leefdomeinen van jeugdigen, zowel op gemeentelijk als provinciaal niveau. 8. Direct na de zomer worden in een projectgroep afspraken gemaakt hoe af te stemmen en samen te werken bij ernstige incidenten en calamiteiten. Zeven projectgroepen zijn vanaf april 2014 actief om deze mijlpalen te bereiken; twee andere groepen starten direct na de zomer. Gemeenten participeren in het bijzonder in het bereiken van de eerste mijlpaal: de aansluiting van de SAVE-werkwijze op de gemeentelijke zorgstructuur voor jeugd. Daarnaast is de inbreng van gemeenten in de zesde mijlpaal belangrijk. In deze projectgroep wordt verkend welke informatie gemeenten over de SAVE-werkwijze willen ontvangen en welke informatie mogelijk is om te leveren. Rond de zomer worden nog twee andere projectgroepen samengesteld, waarin de gemeentelijke inzet cruciaal is. De projectgroep rondom mijlpaal 7 bereidt afspraken met gemeentelijke diensten en zorgaanbieders voor. Mijlpaal 8 beoogt een structuur te ontwerpen die het omgaan met ernstige incidenten en calamiteiten instellingsoverstijgend regelt. De voorstellen die in het kader van het mijlpalenplan worden gemaakt worden middels de ambtelijke provinciale stuurgroep van de 6 Utrechtse regio s voorgelegd aan de regio s ter besluitvorming. Inrichting AMHK en SAVE In het breed wethoudersoverleg van 28 maart 2014 hebben de Utrechtse gemeenten afspraken gemaakt over de inrichting van het AMHK per 1 januari Utrecht en Amersfoort trekken als centrumgemeenten de vorming van het AMHK en hebben hierover een contourennota opgesteld. Op basis van deze nota hebben de wethouders ingestemd om de taken van het AMK en beide SHG s te bundelen in een nieuw te vormen provinciaal AMHK, met een certificaat voor jeugdbeschermingsmaatregelen. Hierbij is tevens vastgesteld dat vanuit de huidige situatie het voor de hand ligt om het AMHK en SAVE onder te brengen bij dezelfde organisatie. Voor de inrichting van het AMHK zijn een aantal 13

14 uitgangspunten gedefinieerd (zie bijlage 2). Voor de verdere uitwerking van het AMHK wordt eind mei 2014 een kwartiermaker aangesteld. 14

15 Hoofdstuk 5 - Financiële afspraken Met Bureau Jeugdzorg Utrecht voor 2015 Met Bureau Jeugdzorg Utrecht (BJU) is afgesproken dat zij in 2015 SAVE uitvoeren voor een bedrag van 75% van het door de provincie aan BJU beschikte bedrag in De SAVEwerkwijze, zoals die door Food Valley Utrecht is gekozen, omvat de volgende functies uit het huidige stelsel, met daarachter het aantal cliënten uit de drie Utrechtse Food Valley gemeentes. Productie TRA Foodvalley Aantal cliënten 2012 Buget 2012 in Toeleiding hulp (Toegang) Zorgmelding en professionals Activiteiten AMK (onderzoeken) Casemanagement dwang Jeugdbescherming Jeugdreclassering Crisis 24 uur Indiceren machtiging Jeugdzorgplus Locaal Foodvalley BJU Prijsstijging & groei 2013 & ,9% Grondslag 2014 budget Foodvalley % SAVE diensten % Aanvulling 5% voor % 80% budget Foodvalley % De budgetten van BJU zijn op basis van de gegevens van 2012 uitgesplitst per functie en per gemeente. Op basis van de beschikking 2014 is vastgesteld dat de groei van deze functies bij BJU in de periode in totaal 4,9% betrof. Dit betreft een volumegroei van 0,6% en een prijsstijging 4 van 4,3% voor 2013 en Hiermee is vastgesteld dat ten behoeve van de SAVEfuncties in de drie Utrechtse Food Valley gemeentes op basis van het jaar 2014 een bedrag noodzakelijk is van (75% van de opgetelde budgetten uit 2012 maal 104,91)). Op welke wijze Bureau Jeugdzorg Utrecht zijn functies uit het huidige stelsel dient te verantwoorden naar de gemeenten in 2015 dient nog op een later moment te worden bepaald op basis van de voorstellen die binnen mijlpaal 2 en 6 worden voorbereid. Besluitvorming hierover dient uiterlijk voor 1 oktober 2014 plaats te vinden. Het te besteden bedrag bij BJU ten behoeve van de toegangsfuncties betreft (5% van de opgetelde budgetten uit 2012 maal 104,91) in Als het bedrag omgeslagen wordt op basis van aantal jongeren, dan is de verdeling als volgt: Aantal jongeren percentage budget Renswoude % Rhenen % Veenendaal % Totaal Doordat alle oude functies niet langer door verschillende medewerkers worden vervuld, maar door één SAVE-medewerker, worden de diverse oude functies geïntegreerd vormgegeven. Gelukkig kan ook afstand genomen worden van oude financiële prikkels. In het huidige financieringssysteem 4 De prijsstijging betreft de Overheidsbijdrage Voor Arbeidsontwikkeling ( OVA ) die BJU in de afgelopen twee jaar op basis van het zorgconvenant krijgt. In 2013 is de OVA netto vastgesteld op 2,1% en voor 2014 is de laatste landelijke raming OVA raming 2,2% (gebaseerd op 80% van het bruto percentage, dat is aangekondigd met 2,74% en nog formeel moet worden vastgesteld). 15

16 wordt bijvoorbeeld een ondertoezichtstelling (OTS) op werkelijke aantallen gefinancierd, terwijl dat niet geldt voor een inspanning om een OTS te voorkomen. Dit betekent dat preventie financieel wordt ontmoedigd. Doordat alle financiering nu bij de gemeente is ondergebracht, kan worden ingezet op preventie. Wij verwachten binnen SAVE in 2015 een verschuiving van Justitiële maatregelen (Jeugdbescherming en Jeugdreclassering) naar casemanagement drang. Een daling van 10% op justitiële maatregelen lijkt reëel, maar zal in eerste instantie gecompenseerd worden door een groei van casemanagement drang en functies als advies en onderzoek. Naar verwachting zal het eerder interveniëren van SAVE-teams die gebiedsgericht werken vanaf 2016 leiden tot een krimp van 5% van SAVE-activiteiten als geheel. Naast het inzetten van BJU voor SAVE-activiteiten is afgesproken dat in % extra aan BJU zal worden besteed, zodat de budgetgarantie opgeteld 80% is en voldoet aan de door het Rijk gestelde voorwaarden. Deze 5% zal worden besteed door in 2015 medewerkers die bij BJU in dienst zijn in te zetten in toegangsfuncties in de verschillende gemeenten, op de door de gemeente gewenste wijze. BJU heeft de kosten dermate geflexibiliseerd, dat een krimp met 20% per 1 januari 2015 niet gepaard zal gaan met frictiekosten. Financiële afspraken met WSG, SGJ en LdH voor 2015 Deze moeten nog worden toegevoegd door de WSG, SGJ en LdH 16

17 Bijlage 2 -Transformatieplan Bureau Jeugdzorg Gelderland Raamwerk Nieuwe Jeugdbescherming Gelderland Auteurs: Jos van Kouterik en Johan Hoogerbrug Datum: 16 juni

18 Hoofdstuk 1 - Aanleiding In de afspraken van februari 2013 tussen de Regio FoodValley en het huidige Bureau Jeugdzorg Gelderland, is vastgelegd dat de gemeenten Bureau jeugdzorg in 2015 een budgetgarantie bieden van 80% op basis van het definitieve budget van Dit budget is bestemd voor uitvoering van de functies AMK, uitvoering jeugdbescherming, uitvoering jeugdreclassering, een deel van de zorgmeldingen van professionals, casemanagement drang, 24 uurs spoedzorg en toeleiding jeugdzorg plus. Ook wordt de ondersteuning of uitvoering van gemeentelijke toegangs- en toeleidingstaken voor de huidige ABWZ-indicaties bij Bureau Jeugdzorg Gelderland in 2015 nog in het budget opgenomen ( / 1,3 FTE uitvoerend). Over de wijze van uitvoering hiervan worden nadere afspraken gemaakt. De taken in het kader van de huidige toegangsfunctie worden niet meer uitgevoerd door Bureau Jeugdzorg Gelderland en overgedragen naar de gemeenten. Tevens kunnen er, indien gemeenten dit wensen en boven op de huidige budgetafspraken, later nog afspraken worden gemaakt over het door Bureau Jeugdzorg Gelderland inzetten van meer medewerkers op basis van dienstverlening of detachering ten behoeve van gemeentelijke toegangs- en toeleidingsstaken. In dit transformatieplan wordt uitgewerkt welke taken vanaf 2015 geheel of gedeeltelijk zullen worden ondergebracht bij respectievelijk de te vormen Gecertificeerde Instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering (met de voorlopige werknaam Jeugdbescherming Gelderland), bij het Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling (AMHK) en bij de lokale teams en hoe de onderlinge samenwerking daartussen wordt geregeld. Alle taken in het kader van drang en dwang worden ondergebracht in nieuw te vormen jeugdbeschermingsteams die gebiedsgebonden werken op het niveau van een of meerdere wijken of gemeenten. Dit team is het vaste aanspreekpunt voor de lokale teams en wordt in een directe lijn gebracht met het te vormen AMHK. Dit concept noemen we Nieuwe Jeugdbescherming en we hebben afgesproken dat we daarin samenwerken met de andere Gecertificeerde Instellingen WSG, SGJ en Leger des Heils. De Eigen Kracht Centrale gaat het implementeren van het nieuwe concept ondersteunen. Drang en Dwang worden in het traject voor de betrokkenen niet gescheiden, maar in professionele uitvoering kan het, afhankelijk van de lokale kracht van de zorgstructuur, wel anders in positie gezet worden. Uitvoering van Casemanagement Drang wordt ook zo georganiseerd dat het goed aansluit bij veiligheidsplannen voor jeugdigen die in de lokale basisteams worden opgesteld. 18

19 Hoofdstuk 2 - Overdracht van toegangstaken van Bureau Jeugdzorg Gelderland Bij de overdracht van de huidige toegangstaken van Bureau Jeugdzorg Gelderland naar de gemeenten gaat het om de overdracht van kennis en expertise van de functie Melding en Indiceren Jeugdzorg, AWBZ indiceren, Casemanagement, Vraagverheldering, Risicotaxatie en Verwijzen buiten de functie drang en dwang. In dit kader participeren medewerkers van Bureau Jeugdzorg Gelderland sinds 2012 in de lokale teams o.a. via het experiment jeugdzorg zonder indicatie en via de aansluitingstaken. Met de gemeenten Ede, Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel zullen afzonderlijk afspraken worden gemaakt over het al dan niet voortzetten van deelname aan deze lokale teams op basis van de behoefte van de gemeente. Daarbij kunnen de medewerkers in 2015 in dienst blijven van Bureau Jeugdzorg Gelderland of haar rechtsopvolger. 19

20 Hoofdstuk 3 - De Nieuwe Jeugdbescherming, ambities, doelstelling, resultaten, uitgangspunten en succesfactoren. Doelen van de Nieuwe Jeugdbescherming Bureau Jeugdzorg Gelderland streeft samen met de ketenpartners WSG, Leger des Heils, SGJ en de Raad voor de Kinderbescherming naar vernieuwing van de jeugdbescherming. Achterliggende doelen hierbij zijn: Minder heraanmeldingen wegens ernstig bedreigende opvoedingssituatie (o.a. kindermishandeling) Minder uithuisplaatsingen Minder uithuisplaatsingen buiten het sociale netwerk Korter durende plaatsingen buiten het sociale netwerk Minder maatregelen van kinderbescherming Kortere gemiddelde duur van de maatregelen van kinderbescherming De regie voor het realiseren van veiligheid van het kind ligt zoveel mogelijk bij het gezin en hun netwerk Grotere tevredenheid jeugdigen, ouders en betrokkenen in het sociale netwerk Grotere tevredenheid medewerkers Grotere tevredenheid ketenpartners De visie op de nieuwe jeugdbescherming PAARS Om deze doelen te bereiken gaan we een nieuwe werkwijze toepassen. De nieuwe werkwijze is gebaseerd op de volgende elementen: Brede, integrale jeugdbescherming Het beschermen van kinderen middels drang (ongevraagde bemoeienis met een gezin nog voor er sprake is van een kinderbeschermingsmaatregel) en dwang (uitvoering van maatregelen van kinderbescherming en jeugdreclassering) is en blijft een overheidstaak. Het gaat om het hele spectrum van ongevraagde zorg. Dit betreft: De consultatie aan en aansluiting bij lokale teams De zorgmeldingen De spoedzorg Het onderzoek en de hulp bij kindermishandeling en huiselijk geweld Het onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming De uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen zoals ondertoezichtstelling en voogdij De uitvoering van jeugdreclasseringsmaatregelen Voor de uitvoering van de nieuwe jeugdbescherming is een bevoegde instantie nodig. Dit zijn de instellingen die daarvoor worden gecertificeerd, waaronder het huidige Bureau Jeugdzorg Gelderland. De overgang van gevraagde naar ongevraagde/gedwongen zorg is gelegen in de overgang van geen naar wel overheidsbemoeienis, in de overgang van de gehele regie bij de cliënt naar een deel van die regie naar de jeugdbescherming. Deze duidelijke afbakening van het domein van de ongevraagde zorg ten opzichte van het domein van de gevraagde zorg neemt niet weg dat er tegelijkertijd sprake is of moet zijn van continuïteit in aanpak vanuit de cliënt gezien. 20

21 Immers: In beide domeinen is sprake van dezelfde benadering en hulpverleningstechnieken (zoals: kijken naar de ontwikkeling van kinderen, betrekken van het netwerk, gesprekstechnieken inzake actief luisteren en gezinnen motiveren, streven naar een constructieve werkrelatie met de cliënt). In beide domeinen vinden dezelfde soort hulpverlening plaats. Het plan van aanpak in het ongevraagde kader, zal ook in het jeugdbeschermingskader uitgangspunt moeten zijn (1 gezin, 1 plan). De gevraagde zorg gaat de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling implementeren. Er moeten protocollen komen over samenwerking inzake bijv. overdracht van gegevens. Kortom: er is enerzijds sprake van een duidelijke markering van de ongevraagde bemoeienis van de jeugdbescherming en de gevraagde bemoeienis, maar anderzijds is er de noodzaak van continuïteit en afstemming in aanpak en methodisch handelen. Er dient zo weinig mogelijk sprake te zijn van een methodische en inhoudelijke knip tussen beide domeinen. Eén primair proces Ontschotting is een belangrijke doelstelling. Wanneer dit consequent wordt toegepast op de gedwongen jeugdzorg, zoals hierboven omschreven, moeten het werk van het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en Huiselijk Geweld, de zorgmeldingen en de beschermingstaken van de Raad en de uitvoering van de maatregelen, worden opgevat als één primair proces. Er is vanuit de cliënt gezien sprake van één primair proces ongevraagde zorg, vanaf de zorgmelding (als de zorgmelding leidt tot gedwongen hulp althans) tot en met de uitvoering van een maatregel voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. In dit primaire proces heeft het gezin met zo weinig mogelijk verschillende hulpverleners te maken. Eén gezin, één plan houdt tevens in: zo weinig mogelijk wisselingen van professionals waar het gezin mee te maken krijgt. Gebiedsgerichte teams jeugdbescherming Niet de inrichting van de organisatie staat centraal, maar het proces dat een gezin doorloopt. Daarom worden de verschillende werksoorten van de Gecertificeerde Instelling zoveel als mogelijk samengevoegd. Alle aanmeldingen worden besproken in de teams jeugdbescherming en krijgen een plan van aanpak. Deze teams kennen nauwe samenwerking op casuïstiekniveau met andere onderdelen van de jeugdbeschermingsketen (bijv. AMHK en Raad). De nieuwe jeugdbescherming werkt gebiedsgericht en sluit aan bij lokale indelingen van gebieden en lokale teams. Samenwerking en afstemming met lokale teams zijn dus van groot belang. Deze lokale teams worden middels consultatieve dienstverlening door de jeugdbeschermingsteams ondersteund bij casuïstiek waarbij de veiligheid van de jeugdige bedreigd wordt. Eigen kracht De eigen kracht en het sociale netwerk van de gezinnen komen op de eerste plaats. De belangrijkste verandering in de transformatie van de jeugdzorg is een verschuiving, waarbij burgers en de mensen in het sociale netwerk meer regie en verantwoordelijkheid krijgen voor de opvoedingssituatie van jeugdigen. Daarmee verandert ook de rol van de professionals en de instanties en ook de rol van de overheid wordt herzien en aangescherpt. Deze inhoudelijke verschuiving wordt ingezet vanuit de gedachte, dat de afgelopen decennia de rol van de overheid en professionele instanties alsmaar groter geworden is en dat inmiddels sprake is van een te groot beroep op en te hoge verwachtingen van professionele hulp en behandeling en dat de dagelijkse zorg in de pedagogische civil society ondergewaardeerd is geraakt. Dit heeft ertoe geleid, dat het aantal jeugdigen met een maatregel van kinderbescherming historisch gezien hoog is en dat het aantal jeugdigen dat uit huis geplaatst is eveneens hoog is. 21

22 Een belangrijk deel van de problemen van jeugdigen en ouders die met de gedwongen jeugdzorg te maken krijgen, is chronisch. Behandeling met als doel genezing is nuttig voor sommige problemen, maar zorg in de zin van het versterken of herstellen van de dagelijkse opvoeding is het meest basale wat er moet gebeuren. Eigen kracht en pedagogische civil society kunnen de jeugdzorg niet volledig vervangen en dat geldt des te meer voor jeugdbescherming en jeugdreclassering. Echter, ook voor de jeugdigen en de ouders die met de gedwongen jeugdzorg te maken krijgen, is het beginsel van de eigen kracht en de pedagogische civil society essentieel. Veiligheid De opvoedingssituatie en de veiligheid van het kind in het gezin staan centraal. De regie voor het realiseren van de veiligheid van het kind ligt zoveel mogelijk bij het gezin en hun netwerk. De eerste signalering van onveiligheid wordt gedaan door de 0 e en 1 e lijns professionals, daarbij ondersteund door de Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld. De veiligheid wordt concreet in het gezamenlijk formuleren van een ondergrens van goed genoeg voor dit kind. Deze ambitie en visie op nieuwe jeugdbescherming sluit nauw aan bij de visie en het beleidskader zoals dat is ontwikkeld door de regio. Om die ambitie te realiseren zal het huidige Bureau Jeugdzorg Gelderland in de vorm van een Gecertificeerde Instelling (GI) volgens een nieuwe methode, Nieuwe Jeugdbescherming, samen met andere instellingen, in de vorm van een specialistenteam, zorg op maat bieden als drang of dwang nodig is om een opvoeding veilig te maken. Deze hulp zal in nauwe samenhang met het lokale team geboden worden. Beoogde maatschappelijke effecten PAARS Met bovenstaande doelstelling draagt de GI bij aan het behalen van een aantal maatschappelijk beoogde effecten. a. signalen worden eerder opgepakt; b. de gemeenschap krachtiger wordt in het zelf oplossen; c. het aantal gezinnen met complexe hulpverleningsvraagstukken neemt af; d. de opvoed- en opgroeikracht in gezinnen neemt toe; e. kwetsbare gezinnen worden geholpen in hun eigen sociale context; f. jeugdigen groeien gezond en veilig op; g. de druk op de zorgvoorzieningen neemt af. Taken en activiteiten PAARS De Gecertificeerde Instelling voert in samenhang met de lokale teams de volgende taken uit: Consultatie en advies aan de lokale teams Aansluiting met de Veiligheidshuizen en het AMHK Een deel van de zorgmeldingen. Als er niet voldaan wordt aan bodemeisen voor veiligheid van kinderen Casemanagement Drang Raadsmeldingen Spoedeisende zorg Jeugdbescherming Verzorgen van de toegang tot Jeugdzorg plus (inclusief noodzakelijke onderzoeken in de advisering aan de rechtbank daartoe), Toegang tot zwaardere (en duurdere) vormen van jeugdzorg in het kader van een justitiële maatregel, Jeugdreclassering 22

23 Succesfactoren en/of resultaten PAARS 1. Een verhoging van het aantal gezinnen en jeugdigen dat met zo min mogelijk hulp voldoende zelfredzaam is. 2. Versterking van de lokale teams, mede door de regie zo lang mogelijk daar te laten. 3. Normaliseren van hulp. 4. Versterking van het eigen netwerk en minder uithuisplaatsingen buiten het sociale netwerk van het gezin. 5. Meer ambulante begeleiding en minder residentiële opvang. 6. Eenduidige en praktische afstemming met andere (lokale) toeleiders naar jeugdhulp. 7. Afname van aantal en duur van de maatregelhulp. 23

24 Hoofdstuk 4 - Werkwijze Nieuw Jeugdbescherming Werkwijze Nieuwe Jeugdbescherming PAARS Hulp wordt zo lang als mogelijk vormgegeven in en vanuit de lokale teams. Wanneer het lokale team door ernst of aard van de problematiek aangeeft dat het niet lukt om in het vrijwillig kader een veilige opvoeding te realiseren en ondersteuning van buitenaf nodig is om uitvoering te geven aan hulp (of regievoering daarover), kan de Nieuwe Jeugdbescherming worden ingeroepen. De volgende opties zijn in die situaties van toepassing: ondersteunen en indien gewenst ontlasten slechts overnemen (zo kort als nodig) wanneer dit noodzakelijk is. Dit betekent dat de nieuwe jeugdbeschermer soms consultatief aanwezig is, soms tijdelijk ondersteunt (bv. door mee te gaan op gesprek of een veiligheidstaxatie op te stellen) en soms tijdelijk overneemt. Inzet van de Nieuwe Jeugdbescherming zal in eerste instantie zijn om zo lang als mogelijk de maatregelhulp te voorkomen. Als er sprake is van een risicovolle situatie voor jeugdigen dan moet de gezinsregisseur van het lokale team in staat zijn om een veiligheidsplan te maken als onderdeel van het ondersteuningsplan. Als de afspraken vanuit het veiligheidsplan niet worden uitgevoerd dan schakelt de gezinsregisseur een jeugdbeschermer in voor de uitvoering van casemanagement drang. Een onderdeel hiervan is eventueel het aanvragen van een Raadsonderzoek. Het is van belang om op casusniveau vast te stellen wie de regie heeft over de inhoud van hulp, naast de vaststelling wie verantwoordelijk of aanspreekbaar is. Dit geeft ruimte om regie binnen een lokaal team te houden, zelfs als er een gezinsvoogdij of jeugdreclasseringmaatregel actief is. Als regie volledig moet worden overgenomen door de nieuwe jeugdbeschermer, gebeurt dat alleen in samenspraak (of zelfs op wens) van het lokale team met de contactpersoon van het team Nieuwe Jeugdbescherming. Ook als regie na afloop van de jeugdbeschermingsmaatregel weer terug kan naar het lokale basisteam zal dit in nauw overleg en op verantwoorde wijze gebeuren. Op deze manier kan de Nieuwe Jeugdbescherming maximaal invoegen en bijdragen om van de hulp lokaal een succes te maken. Deze samenwerking tussen het lokale team en de Nieuwe Jeugdbescherming vormt daarmee direct een filter voor meldingen leidend tot onderzoek OTS door de Raad voor de Kinderbescherming. De goede ervaringen met het nu functionerende Casusoverleg Beter Beschermd (samenwerking RvdK / BJZ incl. AMK) laten zien dat dit leidt tot minder meldingen voor een raadsonderzoek, omdat vooraf altijd heel goed gekeken wordt of de doelen niet op een andere manier bereikt kunnen worden. Aansluiting met de Raad voor de Kinderbescherming PAARS In de nieuwe jeugdwet wordt mede gesproken van een inzet van de Raad ter voorkoming van zwaardere zorg. Dit kan worden vormgegeven door de aansluiting van de Raad voor de Kinderbescherming in het team Nieuwe Jeugdbescherming. Het lokale team hoeft daardoor nooit te zoeken naar welke specialist het best er bij gehaald kan worden als er sprake is van een onveilige opvoedingsituatie, die niet in overleg met de ouders verbeterd kan worden. Deze manier van werken wordt gerealiseerd als de gemeenten de Gecertificeerde Instelling aanwijzen als organisatie die de Raad verzoekt een onderzoek in te stellen en de Raad en de Gecertificeerde Instellingen in het concept van de Nieuwe Jeugdbescherming hun goed functionerende samenwerking in het Casus Overleg Beter Beschermd voortzetten. 24