Specifieke aanbevelingen zullen worden gepubliceerd als follow-up van de conferentie.

Transcriptie

1 1/ IFOAM pakt uitdagingen van bioveehouderij aan tijdens tweede Veeteelt Conferentie - september 2012 uitgebreid verslag van An Jamart - kort overzicht op Van 12 tot 14 september 2012 kwamen meer dan 180 deelnemers uit meer dan 40 landen bijeen op de tweede IFOAM Veeteelt Conferentie in Hamburg in Duitsland. Op de conferentie konden wetenschappers en boeren elkaar ontmoeten en ideeën uitwisselen over de stand van zaken en de uitdagingen van de biologische veehouderij. Naast inhoudelijke thema's en workshops werden ook een verklaring ondertekend en een nieuw netwerk in het leven geroepen. Biologische veehouderij in een duurzaam landbouwmodel Dieren vormen een belangrijk onderdeel van de (biologische) landbouw in de hele wereld. Vee heeft een belangrijke rol als bron van voedsel, als instrument om droogte te bestrijden, als bron van meststof en als aanvulling van plantaardige productie. Op dit ogenblik zijn er heel wat uitdagingen voor de landbouw in het algemeen: voedselveiligheid voor de steeds toenemende wereldbevolking, verlies aan biodiversiteit, klimaatverandering, uitputting van niet-hernieuwbare hulpbronnen en plattelandsontwikkeling. Biologische dierlijke productie kan voor veel van de problemen veroorzaakt door gangbare landbouw een oplossing bieden. De productiviteit van biologische en extensieve systemen is echter wel een uitdaging die de effectiviteit van biologische landbouw kan beperken. Volgende onderzoeksprioriteiten kwamen aan bod: diergezondheid, voederconversieefficiëntie, het gedrag en het welzijn van dieren, de selectie van geschikte rassen, De algehele duurzaamheid van de landbouwsystemen met gemengde landbouw en veeteelt zijn ook allemaal veelbelovende perspectieven voor toekomstig onderzoek. Het engagement vanuit de boer is hierbij erg belangrijk, evenals de brede bekendmaking van onderzoeksresultaten. Specifieke aanbevelingen zullen worden gepubliceerd als follow-up van de conferentie. De toekomst van dierlijke productie Tijdens de conferentie kwamen verschillende visies aan bod voor de toekomst van dierlijke productie met het zicht op de groeiende bevolkingsdruk en milieuproblemen.

2 2/ Fritz Schneider besprak de externe uitdagingen en de rol die hij hierin ziet weggelegd voor de biologische veehouderij: Duurzame diergezondheid met minimale inputs (antibiotica, ) Pionierfunctie in dierenwelzijn uitspelen: dierenwelzijn als inzet ook voor handel Efficiënt grondstoffenbeheer: bio als voorbeeld om verder te werken aan optimalisatie van veehouderijsystemen in tegenstelling tot maximalisatie van productie Diversiteit van lokale genetische bronnen in de biologische veehouderij verder uitwerken (vb. traditionele pluimveerassen) Bewustmaking van de consumenten: bewuste bioconsument speelt grote rol i.v.m voedselverliezen, dierenwelzijn, korte keten, Onderzoeksprioriteiten zouden volgens Schneider moeten focussen op: productie en industrialisatie: is dit tegenstelling of zijn hier kansen? (bv. uitbouw melkveehouderij in China) biologische duurzaamheidstudies: bio vs. gangbaar, bio moet vanuit haar ervaringen een rol spelen in het uitwerken van die duurzaamheidstudies gezondheid bij mens en dier: één van de grootste uitdagingen bio agendapunten mee op de agenda van de wereldfora krijgen Tot slot gaf hij nog een bedenking mee over de stijgende druk van bevolkingsgroei. Meer productiesystemen schuiven op van grazende systemen naar gemengde producties en grondloze producties. Binnen de vleesproductie bestaat 9% uit grazers, 37% uit industriële productie en 54% zijn gemengde systemen. Het is daarom belangrijk om een focus te kiezen in het teken van verduurzaming. Verrassend was ook de presentatie het Alan Savory project. Vee kan verwoestijning tegengaan is de stelling van het project. Bodem- en gewasbiodiversiteit kan je verhogen door vee in te zetten. Alan Savory verzet zich tegen de opvatting dat je overbegrazing moet tegengaan door rust. Hij stelt een alternatief systeem voor van begrazingsbeheer dat in staat is om de waterhoudende eigenschappen van de bodem te herstellen en zo verwoestijning tegen te gaan. CSA-boer Klaus Strueber kwam in het slotevenement aan het woord en tijdens aan de conferentie stond o.a. een bezoek aan een CSA-bedrijf op het programma. Deze vorm van ecologisch-economisch produceren is duidelijk van groot belang voor IFOAM. Andre Leu, voorzitter van IFOAM International gaf tot slot de nood aan degelijk onderzoek mee. Dit onderzoek moet zich buigen over de kringlopen en de bijdrage van elk onderdeel van de kringloop tot klimaatswijzigingen en broeikasgasemissies. Die kringloopgedachte wordt niet meegenomen in wetenschappelijk onderzoek dat enkel focust op hetgeen de lucht in verdwijnt. Er is meer onderzoek nodig over de opslag van koolstof in de bodem en ziet hier potentieel voor de biologische landbouw.

3 3/ Er wordt nu een eenduidig negatief beeld milieubeeld opgehangen van de veehouderij omwille van het hoog industrieel karakter. Er is nood aan robuuste systemen en daarin hebben dieren wel degelijk een rol te vervullen. Hij gaf via diverse studies aan dat vooral in extreme weersomstandigheden (droogte, te natte omstandigheden) bio het beter doet op vlak van hogere bodemvruchtbaarheid en organisch stofgehalte in de bodem. Voor het eerst is ook wetenschappelijk aangetoond dat het gebruik van chemische stikstofmeststoffen zorgt voor uitputting van koolstof in de bodem. Presentaties van deze sprekers vind je op onze website: Koeien en klimaat Tijdens deze sessie gaf Anita Idel, auteur van "Koeien zijn geen klimaat killers", mee dat koeien die op natuurlijke grasland goed worden beheerd, veel minder bijdragen aan broeikasgassen dan vee gevoed op basis van krachtvoeder. De weg vooruit is het aantal intensief gevoed vee te verminderen en veehouderij meer op grasgebaseerde productie te richten. Brian Baker stelt dat de focus in duurzaamheidsmodellen zoals LCA niet juist ligt met metingen per koe en cijfers per jaar. Het is noodzakelijk om het ganse leven van de koe mee te nemen in de berekeningen. Daarnaast moeten ook verschillende voederregimes alsook de duurzaamheid per liter melk maar ook per koe in rekening gebracht worden. Dit kan via Shades of Green, een duurzaamheidsysteem voor melkveehouders. Zowel in USA als in Nederlands (via Cono) werd met dit systeem gewerkt. Op basis van een stimulansprijs per koe (60 dollar/koe) werden de melkveehouders beloond voor hun inspanningen door hun afnemers (coöperatieven). Meer weten? Agroforestry in veehouderij Agroforestry heeft potentieel in de veehouderij: boomvoedergewassen/medicinale planten/alternatief voer/ Op het veldbezoek aan Trenthorst, werd uitgelegd dat het voeren tot maximaal 10% van de DS-opname geiten van bv. wilg geen enkele gezondheidsproblemen geeft. De stokken van de door geiten ontbladerde wilgen worden een of twee keer per jaar

4 4/ verzameld voor biobrandstof. Nick van Eekeren (LBI) vermeldde dat je ook wilg kan snijden en in grote balen als kuil opslagen en voederen. Het speeksel van geiten maakt dat ze meer van de wilg kunnen eten dan ander vee. De conventionele nutritionele analyse gaat dus niet per se op voor geiten. Verbetering diergezondheid Bedrijfsspecifieke oplossingen voor gezondheidsproblemen zijn hoognodig. Een greep uit de verschillende projecten: Stable Scholen voor de aanpak van metabole ziekten in Duitsland, een varkenproject van Kassel in Duitsland, vee kreupelheid vermindering in het Verenigd Koninkrijk. Verder geeft Klocke ook nog interessante gegevens over complementaire en alternatieve geneeskunde als eerstelijns therapie bij klinische mastitis. De klinische genezing van mastisis en een verminderde SCC is groter bij een behandeling met antibiotica, maar tegelijkertijd kunnen tenminste 79% van de alternatieve behandelde koeien opnieuw in de kudde zonder behandeling met antibiotica. Deze behandelingen komen echter uit Sri Lanka met toepassingen van kokosnoot as en aloë vera, of kokosmelk en kollankola blad olie, of ghee en honing en zijn wellicht moeilijk te verkrijgen in Europa. Uitdagingen voor biologische veehouderij De deelnemers van de conferentie erkenden dat de biologische veehouderij nog een lange weg heeft te gaan. Het is noodzakelijk om dierlijke producten van goede kwaliteit af te leveren die veilig zijn en in voldoende hoeveelheden beschikbaar zodat de gezondheid van de mens gewaarborgd is. Tegelijk moet een inkomen voor de landbouwers gegarandeerd blijven in een concurrerende wereldeconomie. Diergezondheid en dierenwelzijn zijn cruciaal voor de consument maar vereist ook verbeteringen met behoud van rendabele en duurzame landbouwsysteem. Wetenschappers en andere professionals worden geconfronteerd met meerdere uitdagingen voor de duurzame ontwikkeling. Fokkerij, voeding, huisvesting, gezondheid van dieren, beheer en de verwerking van dierlijke producten, en dit alles moet compatibel met de biologische basisprincipes. We hebben meer onderzoek, meer kennis, meer uitbreiding en inspanningen nodig.

5 Verklaring van Hamburg goedgekeurd 5/ De deelnemers keurden ook nog de Verklaring van Hamburg van de biologische veehouderij goed: - aanbeveling voor uitgebreid en intensief onderzoek over biologische methoden van dierlijke productie en verwerking; de begroting moet daarom versterkt worden door diverse agentschappen van de overheid, ngo's en private sector - begrip voor belang van het bewustzijn van de consument over voedselveiligheid, milieubescherming en dierenwelzijn standaarden: kernwaarden van de biologische veehouderij - doelstelling om diergezondheid en dierenwelzijn boven de conventionele normen te bevorderen; met indicatoren die dierlijk gerelateerd en meetbaar zijn om de consument en de belanghebbenden te overtuigen. Ook ging de IFOAM Veeteelt Alliance (IAHA) van start. Dit is een informeel netwerk van personen of groepen die geïnteresseerd zijn in de ondersteuning, versterking en de ontwikkeling van de biologische veehouderij. Het is een 'IFOAM Sector Platform' en denktank binnen de 'IFOAM Action Group' dat zich richt op de biologische veeteelt. Met IAHA kunnen IFOAM-leden hun kennis, zorgen en standpunten uitwisselen en integreren in het werk van IFOAM en de biologische gemeenschap.