OPMAAT. Beleidsplan De Haardstee januari Organisatie/beleidsterreinen/beleidsplan/ Beleidsplan eindversie.

Transcriptie

1 OPMAAT Beleidsplan De Haardstee januari 2015 Organisatie/beleidsterreinen/beleidsplan/ Beleidsplan eindversie.docx

2 Inhoudsopgave: pagina: Vooraf 1 1. Inleiding 2 2. Missie, visie en strategie Missie 2.2 Visie 2.3 Werkwijze 2.4 Medewerkers 2.5 Strategie 3. De Haardstee krimpt Vermindering van het aantal plaatsen van zorg met verblijf 3.2. Vermindering van het budget voor zorg zonder verblijf 3.3. Gevolgen voor de formatie 3.4. Ontwikkelingen in het budget voor De Haardstee 3.5. Opgave voor De Haardstee 4. Tijd voor vernieuwing Onderzoek cliëntentevredenheid 4.2. Dagbesteding en werk 4.3 Nieuwe methodieken voor begeleiding van cliënten 4.4 Ambulante begeleiding 4.5 Zorg met verblijf 4.6 Scheiden van wonen en zorg 5. Medewerkers Medewerkersonderzoek 5.2. Personeelsformatie 5.3. Een bestendig personeelsbeleid 6. Organisatie Huidige situatie van de organisatie 6.2. Toekomstige situatie: De Haardstee in beweging 7. Huisvesting Huidige situatie 7.2. Toekomstige situatie 8. Financiën Huidige situatie 8.2. Toekomstige situatie

3 Vooraf Anno is het uitbrengen van een beleidsplan dat vier jaar vooruit kijkt, een hachelijke onderneming. Immers, het veld van de zorg is sterk in beweging en de ontwikkelingen in de aanloop naar een grote verandering die vanaf 1 januari 2015 moet plaatsvinden, hebben voor veel verwarring en ongeloof gezorgd, maar ook voor nieuwe invalshoeken en mogelijkheden. De toekomst is onzeker, maar in ieder geval anders. Waarom dan toch een beleidsplan? Welnu, voor De Haardstee is het zaak, zich op te maken voor de toekomst en daarbij belangrijke keuzes vast te leggen. Een rode draad, waarlangs deze toekomst zich kan ontvouwen. Het plan, zoals het nu voorligt, biedt een koers voor de komende jaren. Binnen De Haardstee is door veel medewerkers een bijdrage geleverd: als discussiepartner, als trekker van een beleidsonderdeel, als lid van een werkgroep, als meelezer van bepaalde onderdelen, enz. Veel werk is verzet om te komen tot een afgewogen oordeel over de verschillende opties waar De Haardstee voor staat. Het resultaat is samengevat op de volgende bladzijden. Gekozen is voor een compacte weergave van de belangrijkste invalshoeken. Deelrapporten, achtergrondstudies en discussienota s zijn beschikbaar, maar omwille van de leesbaarheid hier weggelaten. Het doel is met elkaar de toekomst te verkennen, waarin de zorg en ondersteuning aan cliënten van De Haardstee kan worden geborgd en verbeterd. Vernieuwing en doelmatigheid gaan daarbij hand in hand. Omdat zeker nu- een periode van vier jaar lang is, zal het plan actueel worden gehouden door de inzichten steeds te toetsen aan de ontwikkelingen in de praktijk van de zorg. Op basis van dit beleidsplan is een uitvoeringsprogramma opgesteld als apart document, zodat gericht gewerkt kan worden aan de verdere uitwerking en realisatie van de onderdelen van het plan. Dit uitvoeringsprogramma zal regelmatig worden herzien en aangevuld, om zodoende dynamisch te kunnen inspelen op de te verwachten en wellicht ook onverwachte veranderingen. De contouren van de gewenste toekomst van De Haardstee zijn geformuleerd: invulling daarvan en de vinger aan de pols houden vormen de opdracht voor de komende paar jaar. Januari 2015 M.P.M. Wesselman, directeur-bestuurder Pagina 1

4 1. Inleiding Verandering Het Nederlandse zorgstelsel gaat op de schop. Sleutelwoord daarbij is de eigen verantwoordelijkheid; dat betekent zelf werken aan je gezondheid en welzijn en als je toch zorg nodig hebt, kijken hoe dit zo dichtbij mogelijk georganiseerd kan worden. Het bestaande stelsel van de AWBZ maakt plaats voor een stelsel waarin een grote groep mensen met een beperking een beroep zal doen op de gemeente. Dit geldt in het geval van De Haardstee voor de extramurale ondersteuning (ambulante zorg en dagbesteding) en voor verblijf met een GGZ-C indicatie (Beschermd Wonen). De cliënten met een VGwoonindicatie zullen een plaats behouden in de Wlz (Wet Langdurige Zorg). Door een scherpere indicatiestelling zal de omvang van zorg en verblijf afnemen. Bezuiniging Daarbij wordt over de hele linie fors bezuinigd, voor alle groepen is veel minder geld beschikbaar. De gevolgen hiervan zijn ingrijpend, in de eerste plaats voor de cliënten die het direct raakt, maar ook voor De Haardstee en de medewerkers, die daar een baan hebben. De vraag naar professionele ondersteuning zal flink krimpen maar vooral zal ook de zorg inhoudelijk veranderen. Deze combinatie van krimp en vernieuwing maakt, dat De Haardstee zich moet voorbereiden op deze nieuwe situatie en de organisatie en de dienstverlening in te stellen op die nieuwe realiteit. Samenwerking Daarbij hoeft De Haardstee bepaald niet vanaf nul te beginnen. De richting die de overheid kiest is een richting waaraan binnen De Haardstee al jaren enthousiast wordt gewerkt. Eigen regie van mensen en werken aan ontwikkeling worden nu gecombineerd met het inschakelen van de eigen omgeving en het netwerk. De Haardstee kent een eigen benadering, die vanuit een zelfstandige positie en kleinschaligheid altijd als een belangrijke drijfveer heeft gediend. Daar zijn we trots op. Echter, de zorg is nu duidelijk in beweging: dat betekent, dat samenwerking een steeds belangrijker aspect vormt. De bestaande samenwerkingsvormen, waarbij de complexiteit van de vragen van cliënten heeft geleid tot samenwerking met gespecialiseerde partners, worden aangewend om in zorgketens de ervaring, betrokkenheid en creativiteit van De Haardstee te verankeren en om zo een goede uitgangspositie in het lokale aanbod te kunnen innemen. Op deze manier kunnen allerlei goede oplossingen worden aangedragen. Oplossingen die zowel passen bij de vragen van cliënten als bij wat gemeenten, zorgverzekeraars en andere opdrachtgevers willen en kunnen betalen. In dit beleidsplan wordt uitgewerkt hoe De Haardstee zich -met behoud van verworven kennis en ervaring- voorbereidt op de toekomst. Wat doen we aan de inrichting van de organisatie? Hoe kunnen we ons productenpakket nog verder verbeteren? Waar liggen nieuwe kansen en perspectieven op het gebied van samenwerking met andere partijen? Belangrijke vragen waar we ondernemend en voortvarend verder mee aan de slag gaan. Pagina 2

5 2. Missie, visie en strategie MISSIE VISIE STRATEGIE CLIËNTEN MEDE- WERKERS ORGANI- SATIE HUIS- VESTING FINANCIËN Fig.: samenhang beleidsterreinen binnen De Haardstee 2.1 Missie De Haardstee ondersteunt cliënten bij het versterken van hun eigen mogelijkheden en het omgaan met belemmeringen. Ieder mens wil op zijn eigen manier zijn leven inrichten en deelnemen aan de samenleving. Iedereen doet dit op basis van zijn eigen ideeën, opvattingen en mogelijkheden. Daarbij respecteert De Haardstee de eigen waarden en verantwoordelijkheden van cliënten en legt deze naast de waarden en verantwoordelijkheden waar De Haardstee voor staat. Bij het versterken van mogelijkheden van cliënten betrekken we hun netwerk (mantelzorgers, vrienden en vrijwilligers) en benutten we de mogelijkheden van de lokale omgeving. Zo dragen we bij aan een samenleving waar iedereen ertoe doet. 2.2 Visie De Haardstee realiseert perspectief met en voor mensen met een beperking door het inzetten van kennis en ervaring in samenwerking tussen formele en informele zorg met een goede balans tussen professionele distantie en menselijke betrokkenheid. De Haardstee richt zich daarbij op een brede doelgroep van mensen met verstandelijke en/of psychiatrische beperkingen, al of niet met bijkomende problematiek. Dat betekent, dat voor een professionele afstemming en borging ook gebruik wordt gemaakt van (keten)partners. Veel mensen die een beroep doen op De Haardstee, zijn kwetsbaar in de samenleving. Bij De Haardstee vinden we dat zij daarom recht hebben op ondersteuning, zodat zij als volwaardig persoon in én met de samenleving kunnen leven. Dat betekent het volgende: Cliënten worden geholpen om de keuzes te maken, die hen in staat stellen de regie over hun leven te realiseren. Pagina 3

6 Het persoonlijk netwerk wordt actief in het leven van de cliënt betrokken en/of er wordt geprobeerd om dit netwerk uit te breiden. De kwaliteit van leven wordt verbeterd door positief aandacht te besteden aan wat goed gaat en daar stappen in te zetten. Bij De Haardstee betrekken we de samenleving bij het ondersteunen van individuele cliënten, zowel individueel als groepsgewijs. En op onze beurt bieden we de samenleving ook onze inzet, als we met onze expertise meerwaarde kunnen bieden bij sociale vraagstukken. 2.3 Werkwijze Alle vormen van ondersteuning gaan uit van vraaggericht werken. Dit vergt een vraaggerichte houding van de medewerkers van De Haardstee. Dat betekent, dat in het dagelijkse werk goed geluisterd wordt naar signalen en vragen van de cliënten. De ondersteuning wordt hierop afgestemd en vormt de basis van ons handelen. Vraaggericht werken draagt er toe bij dat de cliënt in staat is om naar eigen inzicht op een eigen wijze deel te nemen aan de samenleving. De vraag van de cliënt wordt vastgelegd in het Ondersteuningsplan. Het plan is bedoeld om met de cliënt vast te leggen op welke wijze we ondersteunen. Het is een hulpmiddel om methodisch en volgens afspraak te handelen. Het is ook een middel om de kwaliteit van de dienstverlening inzichtelijk te maken, te waarborgen en verantwoording af te leggen aan de cliënt en zijn omgeving (verwanten). Het maakt niet uit welke vorm van dienstverlening, hoe vaak of op welke leeftijd; iedere cliënt heeft een persoonlijk begeleider die het Ondersteuningsplan samen met hem opstelt. Het plan wordt regelmatig op verschillende manieren getoetst en besproken. 2.4 Medewerkers De Haardstee biedt goede kwaliteit van dienstverlening en van arbeid. Dit realiseren we met goedgekwalificeerde, professionele en betrokken medewerkers. Medewerkers die de verantwoordelijkheid dragen voor hun werk, vinden het vanzelfsprekend om verantwoording af te leggen en in openheid te handelen. Wij bevorderen daarom zelfstandig denken en werken. Tevens geven wij de medewerker ruimte, kansen en faciliteiten om in vertrouwen zijn of haar verantwoordelijkheden te kunnen nemen. Grote aandacht wordt besteed aan vakmatige en persoonlijke ontwikkeling. 2.5 Strategie Als voorbereiding op dit beleidsplan is een externe analyse gemaakt van de ontwikkelingen in de zorgsector en zijn er gesprekken gevoerd met de voor De Haardstee belangrijkste stakeholders. Daarnaast is ook een interne analyse gemaakt van de sterktes en zwaktes van De Haardstee. Op basis daarvan zijn vier belangrijke strategische overwegingen opgesteld: Accenten in de zorg- en dienstverlening De geschetste veranderingen in het beleid van de overheid en de beschikbaarheid van de financiële middelen leiden tot een afslanking van het aantal cliënten met een verblijfsindicatie, die afhankelijk van de invulling leiden tot circa 30 % reductie van de verblijfscapaciteit van De Haardstee. Daarnaast komt het accent meer te liggen op extramurale ondersteuning. Pagina 4

7 Daarom streeft De Haardstee naar een verantwoorde afbouw van verblijfscapaciteit, waarin het accent blijft liggen op mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende problematiek (met name psychiatrische-, verslavings- en/of gedragsproblemen). Specifieke doelgroepen waar we ons op richten zijn jongeren en jongvolwassenen, moeders met kinderen, ouder wordende cliënten en mensen met een autistische stoornis (met of zonder verstandelijke beperking). Tegelijkertijd wordt de extramurale ondersteuning met kracht voortgezet: in 2014 heeft 60 % van alle cliënten van De Haardstee (d.w.z. ca. 160 cliënten) ambulante ondersteuning en dat betekent dat dit marktsegment voor De Haardstee meer accent zal gaan krijgen. De overheveling van deze doelgroep naar de Wmo is cruciaal en daarmee is het voor De Haardstee van groot belang zich een goede positie te verwerven op dit gebied. Het komt voor, dat cliënten na een periode van zorg met verblijf de behoefte krijgen om meer zelfstandig te wonen en te werken. Ook andersom is mogelijk: cliënten, die verblijf nodig hebben omdat zij een intensievere begeleiding (tijdelijk) nodig hebben. Voor hen is een soepele overgang van het organisatorische en financiële regime van resp. Wlz en Wmo nodig. De Haardstee stimuleert de doorstroming tussen verblijf en extramurale ondersteuning (en vice versa) en wil dit ook in de toekomst blijven doen. Doorontwikkeling van de expertise binnen De Haardstee Van oudsher kenmerkt De Haardstee zich door een breed opnamebeleid met een zeer gedifferentieerde doelgroep. Daarnaast is veel ervaring opgebouwd met het vormgeven van ondersteuning door deze te vertalen in een praktische aanpak, die veel cliënten aanspreekt. De Haardstee staat voor een individuele benadering van de cliënt en daarom ook voor maatwerk. Het is overigens ook deze benadering, die wordt beoogd in de Wmo. Juist de benadering, waarin maatwerk per cliënt wordt georganiseerd, samen met het netwerk is een aanpak, die binnen De Haardstee wordt nagestreefd. Zonder af te willen doen aan de invalshoeken van de aanpak die zich momenteel ontwikkelt binnen gemeenten, staat De Haardstee kritisch ten opzichte van een aantal vooronderstellingen, dat deze aanpak kenmerkt. Het verkennen van de vraag achter de vraag, de draagkracht van het netwerk van de cliënt en de continuïteit van ondersteuning die in veel gevallen nodig is, vergen een deskundige aanpak. Het gegeven dat een specialistische aanpak dreigt te worden ingeruild voor een generalistische aanpak, daagt De Haardstee uit haar expertise goed over het voetlicht te brengen en in te brengen in de samenwerking met lokale overheden en ketenpartners. Dat er veranderingen dienen plaats te vinden in de aanpak, inbedding en organisatie van de ondersteuning, is volkomen logisch. Daarbij is de opgave het goede te behouden en daar waar mogelijk verbeteringen te bewerkstelligen. Het belang van bedrijfsmatig werken De combinatie van het streven naar inhoudelijke vernieuwing en tegelijkertijd reductie van de beschikbare middelen stelt grote eisen aan de wijze, waarop bedrijfsprocessen doelmatig en efficiënt worden vormgegeven. Daarbij is de verwachting, dat in de Wlz de productiegerichte benadering gehandhaafd blijft. In de Wmo lijkt een meer resultaatgerichte benadering op handen. Dit vergt snel schakelen en het aanpassen van bestaande routes en systemen. Pagina 5

8 Daarnaast zal de marktwerking intensiever worden en daarmee stijgen ook de bedrijfsrisico s. Het is voor De Haardstee belangrijk, dat aandacht wordt besteed aan: Het afstemmen van activiteiten die De Haardstee zelf ter hand neemt c.q. behoudt en de activiteiten, die door andere instanties en/of ketenpartners worden uitgevoerd. Voorbeelden zijn: schuldhulp, verhuur van woonruimte, diagnostiek, behandeling versus begeleiding. Het afstoten van activiteiten, waarvoor geen middelen (meer) beschikbaar zijn. De vermindering van beschikbare middelen zal ontegenzeggelijk leiden tot inperking van activiteiten, bijv. op het gebied van vrijetijdsbesteding, begeleiding bij bezoek aan huisarts, specialist, enz. en contact met instanties namens de cliënt. Overigens komt hier met name de bijdrage van mantelzorgers en vrijwilligers om de hoek kijken. Het ontwikkelen van een groepsgericht aanbod, dat op basis van vorming en/of scholing van cliënten het mogelijk maakt nieuwe vaardigheden aan te leren en/of te onderhouden. Gebruik van nieuwe methoden en technieken (o.a. domotica, ICT-toepassingen), waardoor begeleiding meer doelmatig kan worden georganiseerd (begeleiding op afstand, e-learning, wijkgericht werken, enz.) Financiële wendbaarheid van De Haardstee Het opknippen van de zorg- en dienstverlening in een deel AWBZ-zorg en een ander deel Wmo-zorg en tegelijkertijd de verdere stappen in een marktgerichte aanpak maken de risico s voor De Haardstee groter. Om die reden is het van strategisch belang te streven naar een zekere financiële wendbaarheid. Daarmee wordt bedoeld het tijdig kunnen inspelen op veranderingen in de financiële huishouding, het opvangen van onverwachte veranderingen en het doelgericht investeren in kansrijke ontwikkelingen. Voor veel organisaties in de zorg zijn de veranderingen zeer risicovol vanwege het eigenaarschap van omvangrijk vastgoed. Reductie van capaciteit, forse boekwaardes op moeilijk verhandelbaar vastgoed en hoge onderhoudskosten kunnen het verschil maken tussen faillissement en levensvatbaarheid. De Haardstee kan bogen op een positie waarin het vastgoed zich beperkt tot twee panden (Witte Singel en Oude Herengracht) en een situatie, waarin sprake is van aflopende huurcontracten, die kunnen voorzien in een gelijktijdige reductie van capaciteit en kosten voor huisvesting. Daarnaast wordt de financiële wendbaarheid ook bepaald door de beschikbaarheid van eigen middelen: in dit opzicht geldt, dat de financiële positie van De Haardstee positief is. Daarmee lijkt de basis aanwezig om risico s met betrekking tot afbouw van capaciteit en daarmee gepaard gaande investeringen in innovatie en het uitvoeren van sociaal beleid (t.b.v. afbouw van de personeelsformatie) aan te kunnen gaan. Een waarschuwing lijkt wel op zijn plaats vanwege het gegeven, dat met de onzekerheid anno 2014 de risico s op reductie van de Wlz-capaciteit en de kosten van overheveling van de extramurale zorg naar de gemeenten nog onvoldoende in kaart zijn gebracht. Deze vier beschreven invalshoeken bepalen de strategische invalshoeken van De Haardstee in de periode Het is zaak deze in dit beleidsplan te voorzien van concrete doelen op de onderscheiden beleidsterreinen. Pagina 6

9 3. De Haardstee krimpt Verandering en bezuiniging zijn zoals gezegd de begrippen, die in dit beleidsplan centraal staan. In dit hoofdstuk zijn beknopt de redenen voor en de gevolgen van de bezuiniging weergegeven. 3.1 Vermindering van het aantal plaatsen van zorg met verblijf Zoals is aangegeven zal de aanspraak op de functie zorg met verblijf in de Wlz af gaan nemen door het vervallen van verblijfsindicaties (VG1 en VG2). Daarnaast zullen de plaatsen in het kader van ZZP GGZ-C zullen worden overgeheveld naar de Wmo. Het zorgkantoor Zuid-Holland Noord heeft in haar beleid aangegeven, dat de capaciteit van ZZP VG1 t/m 2 in een periode van 10 jaar zal worden ingekrompen. Dit zal worden opgenomen in de jaarlijkse productieafspraken. Voor wat betreft de overheveling van het aantal plaatsen ZZP GGZ C 1 t/m 3 is door de gemeenten in Holland-Rijnland bepaald dat de geoormerkte gelden leiden tot een garantie van zorg voor de zittende cliënten voor een periode van vijf jaar (tot 2020). Dit wil niet zeggen, dat de plaatsen gedurende die periode als zorg met verblijf blijven voortbestaan. De gemeenten sturen aan op het extramuraliseren van in ieder geval een deel van deze capaciteit. Voor De Haardstee gaat het om 18 plaatsen die worden overgeheveld. Op basis van deze ontwikkelingen is een inschatting gemaakt van het aantal plaatsen zorg met verblijf van De Haardstee in de periode Daarbij is uitgegaan van een afbouw van de capaciteit voor cliënten met een VG ZZP 1-2 met in totaal 21 plaatsen (waarvan al 8 plaatsen worden afgebouwd in 2014) en een afbouw c.q. omzetting van 8 plaats voor GGZ C1-3 (dit laatste is een aanname). 3.2 Vermindering van het budget voor zorg zonder verblijf De reductie van het budget voor de zorg zonder verblijf zorg is veel moeilijker vast te stellen. Bekend is, dat de overheveling van de AWBZ-middelen naar de gemeenten gepaard gaat met een korting van 11 % op het landelijk budget in De gemeenten zijn aan zet om aan te geven hoe dit budget zal worden ingezet. In het werkgebied van De Haardstee worden twee partijen onderscheiden: de Leidse Regio (deze omvat de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude) en de Duin- en Bollenstreekgemeenten (Lisse, Hillegom, Teylingen, Noordwijk, Noordwijkerhout) en Katwijk. Met deze gemeenten worden resultaatovereenkomsten gesloten met betrekking tot begeleiding, en met de Leidse Regio voor beschermd wonen. De onderhandelingen met de gemeenten laten zien, dat er een aanzienlijke reductie van de prijs voor de begeleiding aan de orde is (voor de Leidse Regio in %) en in mindere mate voor Beschermd Wonen (GGZ-C). Naast de prijs zal ook het volume een belangrijke rol spelen. Voorzien is in de overgang van de bestaande ambulante cliënten uit de AWBZ: deze kunnen in de toekomst hun eigen keuze maken voor een nieuwe zorgaanbieder of hun ondersteuning bij de bestaande aanbieder voortzetten. Om in deze situatie een inschatting te kunnen maken van de effecten op het budget van deze zorg wordt vooralsnog een aanname aangehouden van een reductie van de middelen in 2015 met 25 %. Voor de daarna volgende jaren zal steeds op basis van de concrete ontwikkelingen een bijstelling van de beschikbare middelen plaatsvinden. Pagina 7

10 aantal Voor onze activiteiten op het gebied van dagbesteding geldt, dat het budget voor dagbesteding gekoppeld aan zorg met verblijf zal worden verminderd, conform de afbouw zoals hierboven is geschetst. Voor extramurale dagbesteding geldt, dat dit per 2015 ook onder uitvoering komt van de gemeente. Er zal hierin worden gezocht naar een koppeling gemaakt worden met de Participatiewet (waarin de huidige WSW, Wajong en Wwb worden samengevoegd). De Haardstee heeft een klein aanbod in dagbesteding, maar ziet wel mogelijkheden om dit verder uit te breiden. Een financiële implicatie is op dit moment echter niet te becijferen. Vooralsnog wordt uitgegaan van een afbouw van dagbesteding in de lijn met de afbouw van plaatsen zorg met verblijf. 3.3 Gevolgen voor de formatie Het moge duidelijk zijn dat de geschetste ontwikkelingen gevolgen hebben voor de formatie die beschikbaar is voor de uitvoering van de zorg en ondersteuning. Bij De Haardstee zijn ca. 120 medewerkers in dienst met een totale formatie van 82,6 FTE 1. Om enigszins te kunnen inschatten hoe groot deze effecten zijn en hoe deze vanaf 2013 tot 2023 zullen uitpakken is een ruwe berekening gemaakt, gebaseerd op de beschreven uitgangspunten. Allereerst is het effect op de zorg met verblijf (waarbij sprake is van een reductie van 114 plaatsen naar 86 plaatsen) in beeld gebracht. Daarbij is gerekend met als uitgangspunt de cliëntgebonden medewerkers. Vanzelfsprekend zal de reductie van plaatsen ook effecten hebben op de ondersteunende diensten. Formatie zorg met verblijf (incl. dagbesteding) 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0, FTE Wonen 58,95 54,42 53,39 51,34 49,29 47,75 46,21 45,69 45,18 44,67 44,15 wonen met verblijf Voor wat betreft de ambulante zorg, die onder de Wmo opnieuw vorm moet krijgen, wordt een reductie verwacht van ca. 5 FTE in Voor de jaren daarna kan nog geen uitspraak worden gedaan. Overigens wordt hier opnieuw vastgesteld, dat de lokale gemeenten in dit opzicht een eigen beleid zullen voeren t.a.v. inzet van middelen in het kader van de Wmo. Dit betekent dat zowel groei als krimp voor De Haardstee aan de orde zou kunnen zijn. 1 Bron: Begroting 2014 Pagina 8

11 3.4 Ontwikkelingen in het budget voor De Haardstee Het budget van De Haardstee, dat vanaf 2015 zal zijn opgebouwd uit een Wlz-deel (Wet Langdurige Zorg) en een Wmo-deel (Ambulante zorg en GGZ-C), zal ook worden bijgesteld. Met de gepleegde aannames zal er sprake zijn van een reductie van circa 7,1 miljoen naar circa 5,2 miljoen in Onderstaand is aangegeven hoe deze budgetontwikkeling grafisch kan worden voorgesteld: Opbrengsten De Haardstee Inventaris Kapitaallasten Vervoer Ambulante Zorg Dagbesteding Intramuraal Opgave voor De Haardstee Met deze ontwikkeling van cliëntencapaciteit naar formatie en financiële effecten is beknopt een gefaseerde reductie van het aantal plaatsen van De Haardstee weergegeven, voor zover dit binnen de aannames die zijn gedaan, is doorberekend. De regering streeft in haar beleid naar reductie van de kosten in de gehele zorgsector: de aangekondigde bezuinigingen zijn er op gericht de kosten van de zorg weer terug te brengen op het niveau van Niettemin vergt de weergegeven reductie een forse inspanning, die niet zonder slag of stoot door De Haardstee kan worden gerealiseerd. In de komende jaren zal enerzijds deze reductie, maar anderzijds ook het ontwikkelen van nieuwe zorgvormen en concepten ter hand worden genomen. Pagina 9

12 4. Tijd voor vernieuwing De Haardstee biedt ondersteuning aan mensen met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. We bieden begeleiding in de eigen woonomgeving van de cliënt en we hebben ook een aantal woonlocaties waar we zorg met verblijf bieden. Daarnaast begeleiden we cliënten bij het vinden en behouden van werk en/of dagbesteding en bieden we ook zelf op kleine schaal verschillende vormen van dagbesteding. De voorzieningen en faciliteiten van De Haardstee kenmerken zich door kleinschaligheid en het leven in de samenleving. Wij zijn daarbij creatief en praktisch en we zijn gewend aan complexe hulpvragen. Met onze ondersteuning lukt het cliënten beter om hun dagelijks leven te organiseren. De Haardstee heeft veel ervaring in het begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking en bijkomende problematiek (met name psychiatrische, verslavings- of gedragsproblemen). Vraaggericht werken en het bieden van maatwerk staat daarbij altijd voorop. Door deze open houding hebben we onze expertise in de afgelopen jaren steeds verder kunnen uitbreiden naar een bredere doelgroep. Zo bieden wij bijvoorbeeld ook begeleiding aan mensen met een autistische stoornis (met of zonder verstandelijke beperking) en jong-volwassenen met een lichte verstandelijke beperking. Ook begeleiden we moeders/ouders met kinderen en cliënten met vragen op het gebied van maatschappelijke opvang. Voor De Haardstee is het niet zozeer van belang in welk hokje iemand past, we willen onze zorg graag bieden aan mensen die hier behoefte aan hebben en gebaat zijn bij onze aanpak. 4.1 Onderzoek cliëntentevredenheid Om te kunnen vaststellen hoe de cliënten van De Haardstee de zorg- en dienstverlening waarderen wordt periodiek onderzoek gedaan naar de tevredenheid over het aanbod van De Haardstee. Eerder onderzoek heeft plaatsgevonden in 2007 en Juist omdat we aan de vooravond staan van forse veranderingen in de zorg, is het onderzoek in 2014 opnieuw gedaan. Daardoor is inzicht verkregen in de huidige stand van zaken en zullen verbeteringen worden gerealiseerd in de te zetten stappen in de komende jaren. In het onderzoek zijn cliënten en contactpersonen van de cliënten betrokken. Een uitsplitsing is gemaakt naar cliënten die gebruik maken van zorg met verblijf en naar cliënten, die gebruik maken van ambulante ondersteuning. De belangrijke resultaten van dat onderzoek zijn: Respons: Het resultaat voldoet aan de eisen van representatie. Ongeveer de helft van de ambulante cliënten heeft meegedaan; bij de cliënten, die wonen bij De Haardstee ligt dit hoger, ongeveer twee derde. Voor wat betreft de contactpersonen ligt dit aanmerkelijk lager, nl. 24 % van de contactpersonen voor ambulante cliënten en 43 % van de contactpersonen voor zorg met verblijf. Algemene tevredenheid: De gemiddelde mate van tevredenheid in het algemeen bij cliënten is 77 %. Daarbij moet wel worden bedacht, dat dit voor ambulante cliënten aanmerkelijk hoger ligt (86 %) dan voor cliënten in het wonen (60 %). Nog sterker geldt dit voor de reacties van contactpersonen: 71 % bij ambulante cliënten en 45 % bij cliënten die wonen. Pagina 10

13 Verschil ambulante cliënten en cliënten met zorg en verblijf: Over de gehele linie zijn de scores van ambulante cliënten hoger dan die van de cliënten met zorg en verblijf, conform het landelijke beeld. Ten aanzien van de thema s communicatie, veiligheid en het voeren van een eigen regie vinden ambulante cliënten dat De Haardstee hen hierin goed tot ruim voldoende ondersteunt. De cliënten met zorg en verblijf geven deze aspecten slechts een nipte voldoende. Verschil contactpersonen: De contactpersonen van de cliënten scoren op dezelfde thema s lager. Dit geldt het sterkst voor de scores van de contactpersonen van cliënten met verblijf. Daarbij valt op, dat de respondenten niet goed weten wie aangesproken kan worden bij knelpunten, en dat zij ontevreden zijn over de informatie over de veranderingen binnen De Haardstee en de tijd, die beschikbaar is voor directe cliëntencontacten. Op het thema eigen regie blijken de verwachtingen van de contactpersonen hoger dan wat volgens hen gerealiseerd wordt: zelf keuzes maken, zelfstandigheid en het leren van nieuwe vaardigheden scoren onvoldoende. Met deze resultaten gaat De Haardstee aan de slag. Afgesproken is, dat naar aanleiding van de resultaten binnen de verschillende teams de communicatie met cliënten en contactpersonen op de agenda komt. Ook de veiligheid (zowel in de eigen woonsituatie als in het werk c.q. dagbesteding) en het voeren van een eigen regie zijn onderwerp van gesprek. In het voorjaar van 2015 worden de resultaten van die vervolggesprekken gebundeld en besproken Dagbesteding en werk In de visie van De Haardstee betekent kwaliteit van leven onder andere dat het leven invulling krijgt met zinvolle dagbesteding of werk. Wij gaan met de cliënt op zoek naar zijn of haar mogelijkheden om zich te ontplooien. Dit kan betekenen dat iemand gebruik maakt van (één van) onze dagbestedingsactiviteiten onder begeleiding van professionele hulpverleners. Maar het kan ook betekenen dat er met de cliënt wordt gezocht naar een geschikte vorm van dagbesteding of (vrijwilligers)werk buiten De Haardstee, eventueel met coaching. Met de komst van de Participatiewet zullen we meer dan voorheen met de cliënt op zoek gaan naar mogelijkheden om een plek op de arbeidsmarkt te verkrijgen en in een eigen inkomen te voorzien. Wij zoeken naar mogelijkheden om ons kleinschalige aanbod op het gebied van dagbesteding en werk uit te breiden en te versterken: binnen De Haardstee is veel ervaring opgedaan met individuele trajecten met cliënten. We gaan daarbij samenwerkingsrelaties aan met aanbieders en bedrijven in de regio. Ons doel bij alle initiatieven waar we aan deel nemen is, om voor onze (toekomstige) cliënten goede mogelijkheden te kunnen bieden tot participatie. De kwaliteit die wij hierbij inbrengen is onze vaardigheid om ook in complexe situaties tot een passende oplossing te komen. Dit is temeer relevant, omdat het aantal kwetsbare jongeren met multiproblematiek lijkt te stijgen in de regio. Juist voor deze doelgroep kan De Haardstee het verschil maken. Naast de veranderingen in de AWBZ/Wlz en Wmo zijn op het gebied van het vinden en houden van arbeidsplaatsen ook voor mensen met een beperking belangrijke Pagina 11

14 veranderingen aan de orde. De Participatiewet wordt ingevoerd, herkeuringen voor de Wajong zullen gaan plaatsvinden en de sociale werkvoorzieningen worden ingeperkt. In het streven van een positie als zorgondernemer (in plaats van de meer traditionele zorginstelling ) bieden deze ontwikkelingen kansen voor De Haardstee. De volgende initiatieven zullen verder ontwikkeld worden : De Leidse Loopbaan: De Haardstee is momenteel in samenwerking met DZB/ Re-integratie Leiden bezig met de voorbereidingen van het project De Leidse Loopbaan. Dit project heeft als doel om jongeren met multiproblematiek en een grote afstand tot de arbeidsmarkt toe te leiden naar duurzaam passend (regulier) werk. Met behulp van een gerichte leerwerkmethode op maat worden deze jongeren geholpen om startkwalificaties in een bepaalde sector te behalen, positieve werkervaring door middel van een trainingsstage op te doen en een passende baan te vinden. Beoogde samenwerkingspartners zijn: DZB/Re-integratie Leiden, Gemiva-SVG Groep, UWV Werkbedrijf, scholen en jeugdhulpverlening. De beoogde toekomstige leerlijnen zijn o.a.: horeca, groenvoorziening, detailhandel en houtbewerking. Naar verwachting zal 45 % van de deelnemers uitstromen naar regulier of beschut werk. Het is de bedoeling dat de overige 55% zal worden begeleid naar een passende dagbestedingsplek bij DZB, De Haardstee of de Gemiva-SVG Groep. Momenteel is er een pilot in voorbereiding met een leerwerktraject voor 4 cliënten, met een looptijd van 6 maanden. In die pilot moeten met name de financiële aspecten (inkomsten en uitgaven) goed in kaart gebracht worden. Werken in de wijk: Dit is het ontwikkelen van kleinschalig aanbod dagbesteding en werkplekken op verschillende plekken in de stad, geïntegreerd in de wijk. Een van de sterke punten van De Haardstee is het bieden van kleinschalige dagbesteding, als maatwerk voor de individuele cliënten. De AWBZ-indicaties voor dagbesteding (begeleiding groep) worden overgeheveld naar de Wmo. Voor de huidige extramurale cliënten zonder zogeheten loonwaarde (dat wil zeggen (minder dan 20 % van het Wetteljik minimumloon) ontstaan mogelijkheden om sociale activeringstrajecten of arbeidsmatige dagbesteding te ontwikkelen. De vanaf 1 januari 2015 Wmogefinancierde voorzieningen worden in de wijken aangeboden. Arbeidsmatige dagbesteding kan ook in combinatie met beschut werk in de wijk of in het SW-bedrijf worden georganiseerd. De Haardstee wil graag betrokken worden bij het realiseren van een aantal beschutte werkplekken dat de gemeente Leiden wil ontwikkelen. Ons voornemen om meer werkplekken in de wijk te creëren (met name bij kleine ondernemers) past helemaal bij een van de doelen van de Participatiewet, namelijk om mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te krijgen, bij voorkeur bij een reguliere werkgever. Jobcoaching: Als belangrijk speerpunt wil De Haardstee de verdere ontwikkeling van jobcoaching ter hand nemen. Jobcoaching houdt in het begeleiden van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt naar een betaalde baan en met name het ondersteunen van deze mensen om deze baan ook te behouden. Het doel van jobcoaching is dus Pagina 12

15 structureel loonvormend werk met een loonwaarde voor werknemers met een bepaalde beperking (bijvoorbeeld autisme). Een jobcoach biedt zo nodig intensieve, gespecialiseerde begeleiding aan de werknemer. Hij kan ook advies geven hoe het werk en de werkomgeving van de werknemer (werkproces, werkplek, samenwerking e.d.) zo nodig aangepast kunnen worden. Hij kan de leidinggevende en andere werknemers bijvoorbeeld leren hoe ze hun collega nieuwe taken kunnen aanleren. De vraag naar jobcoaching zal de komende jaren stijgen. Allereerst vanuit het UWV dat veel Wajongers na herbeoordeling via re-integratietrajecten wil gaan plaatsen in het reguliere bedrijfsleven dan wel in beschutte werkplekken. Daarnaast zal de gemeente naar verwachting jobcoaching inzetten om moeilijk bemiddelbare mensen die nu een bijstandsuitkering krijgen (of aanvragen) via re- integratietrajecten te gaan leiden naar reguliere banen (al of niet beschut). Ten gevolge van de aanhoudende economische crisis hebben ondernemers nog steeds minder financiële ruimte om personeel aan te nemen, maar hebben zij tegelijkertijd wel behoefte aan personeel voor eenvoudige werkzaamheden. Zij hebben dus zeker interesse in de aanname van Wajongers en andere mensen met een arbeidsbeperking (met loonkostensubsidie), maar zij zien er tegenop door, o.a. door onbekendheid met de doelgroep en vrees voor een hoog verzuim. Het aanbod van zorgvuldige proefplaatsingen en ondersteuning op de werkvloer door een ervaren jobcoach kan werkgevers zeker over de streep trekken. In de Leidse regio hebben de gezamenlijke ondernemersverenigingen tot 2020 vijfhonderd zogeheten garantiebanen toegezegd. Als werkgevers niet voldoende banen creëren, dan wil de overheid dit afdwingen met een quotum en bijbehorende sancties. Met het oog op deze ontwikkelingen kiest De Haardstee ervoor om jobcoaching verder te ontwikkelen. Van belang hierbij is dat een erkenning als job-coach organisatie wordt behaald. Verdere ontwikkeling van Maatwerk: Momenteel krijgen in totaal 54 intramurale cliënten dagbesteding bij of via Maatwerk, de dagbestedingspoot van De Haardstee. Zij hebben een ZZP inclusief dagbesteding. Na de omzetting van de AWBZ naar Wlz zal de Wlz dus vooralsnog de belangrijkste financieringsbron van de dagbesteding blijven en voorziet in het aanbieden van verschillende dagbestedingsmogelijkheden binnen De Haardstee. Daarnaast zijn er 6 extramurale cliënten met een dagbestedingsindicatie aan het werk en 3 cliënten vanuit andere organisaties. Voor een uitbreiding en diversifiëring van het aanbod zal verder ruimte worden gezocht. Met de realisatie van deze plannen wordt het aanbod van De Haardstee een stuk breder dan de traditionele dagbesteding. Voorwaarde is, dat er een goede afstemming komt tussen vraag en verwachtingen van cliënten enerzijds en de mogelijkheden van financiers en bedrijfsleven anderzijds. De inspanningen vanuit De Haardstee op dit gebied zullen worden gericht op het meedoen met partijen, die momenteel in de markt zijn, met name DZB/Re-integratie Leiden als belangrijkste samenwerkingspartner van de gemeente. Daarbij dient te worden opgemerkt, dat de genoemde ontwikkelingen nog in de kinderschoenen staan en er gepionierd moet worden om een en ander van de grond te krijgen. Het samenwerken met partijen in het bedrijfsleven is voor een zorgorganisatie nieuw en vereist veel flexibiliteit. Pagina 13

16 Anderzijds ligt hier wel een mogelijkheid om de bakens te verzetten en cliënten te ondersteunen in een échte participatie in de samenleving. Daar doen we het voor. 4.3 Nieuwe methodieken voor begeleiding van cliënten De begeleiding van De Haardstee is erop gericht cliënten te helpen om hun leven zoveel mogelijk zelf te kunnen regelen. Op grond van onze ervaring weten we dat veel van onze cliënten juist moeite hebben met het krijgen en behouden van de eigen regie. Daarom ondersteunen we onze cliënten op zo n manier, dat zij zoveel mogelijk in staat worden gesteld om hun eigen keuzes te maken. In lastige situaties of bij problemen bepalen we samen met de cliënt wat de beste oplossing is. We kijken of er taken zijn die tijdelijk of structureel moeten worden overgenomen en/of welke taken samen met de cliënt kunnen worden uitgevoerd. Met de huidige ontwikkelingen wordt er steeds meer verwacht van de mensen rond de cliënt die de rol van mantelzorger (kunnen) vervullen. Het is dan ook belangrijk dat we zicht hebben op wie de mantelzorger(s) van de cliënt is/zijn en dat we de ondersteuning aan de cliënt met deze mantelzorger(s) afstemmen. Daar waar nodig, zullen we proberen het sociale netwerk van de cliënt uit te breiden met mensen die iets voor de cliënt kunnen betekenen. Ook zetten we, daar waar mogelijk, vrijwilligers in om de begeleiding aan de cliënt vorm te geven. De komst van de Wmo 2015 betekent een grote reductie van het budget dat er beschikbaar is voor onze dienstverlening. We willen graag zoveel mogelijk cliënten blijven ondersteunen met behoud van onze kwalitatieve waarden: het bieden van begeleiding die bijdraagt aan de kwaliteit van leven en het vormgeven van ondersteuning op grond van de individuele behoefte van de cliënt. Het kernwoord voor de komende tijd is daarom: efficiëntie. We willen onze dienstverlening blijven bieden aan een brede doelgroep, binnen de mogelijkheden die ons als organisatie geboden worden. Vanuit deze overwegingen kiest De Haardstee voor de volgende speerpunten voor zowel de ambulante begeleiding als de zorg met verblijf: Invoering coachende begeleidingsstijl De nieuwe inhoudelijke koers, die met name samenhangt met de overheveling naar de Wmo wat betreft de ambulante begeleiding, maakt het noodzakelijk om de begeleiding van cliënten door De Haardstee te herontwerpen en dus anders te organiseren. Cliënten zullen in de toekomst op een radicaal andere wijze ondersteund worden. Hiertoe zullen de begeleiders een coachende begeleidingsstijl moeten gaan hanteren. Bij een hulpvraag van een cliënt helpt de begeleider de cliënt bij de zoektocht naar een passende oplossing, in plaats van zelf de hulp te bieden. Zo zal de persoonlijk begeleider de hulpvraag van de cliënt helpen verduidelijken en vervolgens samen met de cliënt een plan van aanpak opstellen, uitgaande van wat hij zelf kan, zijn netwerk kan doen en op welke voorliggende voorzieningen eventueel een beroep gedaan kan worden. Daarna volgen afspraken met mantelzorgers en/of vrijwilligers. De cliënt krijgt ondersteuning bij regie over dit alles. Kortom: de cliënt krijgt meer verantwoordelijkheid. De begeleider wordt dus meer een coach dan directe ondersteuner, ook van mantelzorgers en vrijwilligers. Daartoe moet hij in Pagina 14

17 staat zijn tot zelfsturing en zelforganisatie en een coachende werkhouding ontwikkelen, met de benodigde tools en middelen. De nieuwe taakinvulling vraagt om scholing en training van de begeleiders, afgestemd op de nieuwe benodigde competenties. Daarnaast dienen de begeleiders te worden gefaciliteerd door o.a. het overdragen van beschikbare specialistische kennis. Daarbij zal ook de samenwerking met de mantelzorgers versterkt worden. Hiervoor is in 2014 een methode ontwikkeld voor de afstemming met mantelzorgers, het sociale netwerk van cliënten en met vrijwilligers. Deze methode zal in 2015 verder worden geïmplementeerd. In verband hiermee staat ook de recente aansluiting bij het Leidse convenant Mantelzorgondersteuning. Gezien het toenemend beroep op mantelzorgers is het ook van belang hen adequaat ondersteuning te bieden, om overbelasting en uitval te voorkomen. Dit is een taak van de gemeente in de nieuwe Wmo. Om deze taak uit te voeren, heeft de gemeente Leiden met een aantal partners een convenant afgesloten. Doel van het akkoord is systematisch mantelzorgers te betrekken bij de zorg en te ondersteunen en samen activiteiten te ontwikkelen om dit te realiseren. In 2015 zal De Haardstee het bijbehorende Plan van Aanpak ten uitvoer brengen. Ook hierbij zal een coachende begeleidingsstijl centraal staan. Ontwikkelen van begeleiden op afstand Begeleiden op afstand kan met behulp van cliëntgebonden informatie- en communicatietechnologie (ICT) (bijvoorbeeld beeldbellen en apps op een tablet of smartphone). De belangrijkste doelen zijn efficiënter werken en tegelijkertijd de kwaliteit van zorg verbeteren. Het uitgangspunt van begeleiden op afstand is: niet ter vervanging van fysieke aanwezigheid van een begeleider bij de cliënt, maar als aanvulling erop. Het kan worden ingezet voor zowel ambulante cliënten als voor cliënten die wonen binnen De Haardstee, voor wie dit passend is. Begeleiding op afstand vergroot de zelfredzaamheid van en de eigen regie door de cliënt en sluit dus goed aan bij de uitgangspunten van de coachende begeleiding. Op basis van de in 2014 uitgevoerde inventarisatie zal in de loop van 2015 hierover een besluit genomen worden. Grotere inzet van vrijwilligers Binnen De Haardstee wordt momenteel op bescheiden schaal gebruik gemaakt van vrijwilligers. De veranderingen in de aanpak zullen leiden tot een grotere behoefte aan vrijwilligers. Het is dan van belang om meer gekwalificeerde vrijwilligers te werven (voor duidelijk benoemde taken als aanvulling op de professionals), op te leiden en goed te begeleiden, om ze zodoende ook voor een langere tijd te behouden. Daarom zal De Haardstee het bestaande vrijwilligersbeleid versterken. Daarbij zal ook waarschijnlijk een samenwerking worden aangegaan met partners die op dit terrein al de nodige expertise hebben opgebouwd. Pagina 15

18 4.4 Ambulante begeleiding In verband met de verbreding van de Wmo en de noodzaak tot efficiëntie willen we kijken welke samenwerkingsverbanden we kunnen aangaan of intensiveren met partners in Leiden en de regio, om de - vaak complexe - zorgvragen van cliënten te kunnen blijven beantwoorden. Daarom zijn de volgende speerpunten gekozen voor de ambulante begeleiding: Wijkgerichte benadering Sinds begin 2014 heeft De Haardstee de ambulante zorg georganiseerd in wijkteams (in plaats van de eerdere specialistenteams). Het doel hiervan is: korte lijnen met de andere ketenpartners per wijk, gezamenlijke vroegsignalering van problemen, over en weer doorverwijzing en toeleiding. Zo mogelijk werkt het wijkteam van De Haardstee vanuit hetzelfde gebouw als het sociale wijkteam in die wijk. Om die reden participeert De Haardstee in het transitieteam in Leiden Noord, als de 2e schil voor specialistische zorg rond het sociale wijkteam in die wijk. De meerwaarde hiervan is dat het sociale wijkteam bij signalering van complexe LVG en/of GGZ-problematiek snel ons als specialistische zorgorganisatie in consult kan roepen, een samenwerking met ons kan aangaan of de cliënt volledig naar ons kan doorverwijzen. Gerichte productontwikkeling samen met andere organisaties Door intensivering van de samenwerking met andere organisaties kunnen gezamenlijke mogelijkheden nog meer worden benut. Gewerkt wordt aan: o o Verdere samenwerking met de Gemiva-SVG Groep: Er is al langer sprake van samenwerking tussen De Haardstee en Gemiva-SVG. In 2013 zijn de ambulante cliënten via eenzelfde onderzoeksmethode in kaart gebracht. De samenwerking omvat het afstemmen van zorgvragen, zorgbemiddeling en samenwerking in de wijken. Deze samenwerking wordt verder uitgebouwd, zodat deskundigheidsuitwisseling, gezamenlijke scholing en afstemming van specialismen verder kunnen worden ingevuld. Afstemming maatschappelijke opvang en VG-zorg: Met De Binnenvest is ervaring opgedaan in de begeleiding van cliënten met gecombineerde MO-LVB problematiek. Het doel is dat De Haardstee en De Binnenvest zoveel mogelijk gebruik maken van elkaars kennis en faciliteiten. Dit moet er weer toe leiden dat cliënten zo snel mogelijk de ondersteuning krijgen, die zij nodig hebben. o Productontwikkeling t.b.v. Kortdurende hulp en 24-uurs bereikbaarheid: Het is van belang dat cliënten die in het kader van de extramuralisering straks zelfstandig gaan wonen en niet langer een beroep kunnen doen op intramurale ondersteuning, toch goede hulp kunnen krijgen. Daarnaast willen we kwetsbare burgers helpen om op een gecontroleerde manier te oefenen in zelfredzaamheid en eigen kracht. Daarom is De Haardstee samen met twee andere zorgorganisaties bezig om twee nieuwe producten te ontwikkelen, namelijk zogeheten waakvlambegeleiding en 24-uurs bereikbaarheid voor korte Pagina 16

19 telefonische vragen. Op hoofdlijnen zijn de plannen nu uitgewerkt; de uitwerking op detailniveau volgt. o Ontwikkelen van aanbod van diagnostische ondersteuning en adviesfunctie VG begeleiding voor ketenpartners De mogelijkheden zullen worden onderzocht om een tweeledig aanbod te ontwikkelen op het terrein van diagnostische ondersteuning en daarnaast een adviesfunctie voor ketenpartners. Ten eerste het kosteloos aanbieden van screening in de 1 e schil (sociale wijkteams) om te beoordelen of een cliënt tot de doelgroep VG behoort. Daarnaast het tegen betaling bieden van diagnostiek bij ketenpartners die in de 1 e of 2 e schil zitting hebben. Te denken valt aan verschillende soorten testen. Een derde idee is het ontwikkelen van een adviesfunctie in de vorm van casuïstiekbespreking met eventuele ketenpartners. Een andere optie is om een scholingsaanbod te ontwikkelen t.a.v. de begeleiding van LVG, VG, moeders met kinderen voor collega zorgaanbieders en ketenpartners. Dit zou in de vorm van een cursusbureau gedaan kunnen worden of door het actief aanbieden van diensten. o Ontwikkelen samenwerking voor de doelgroep 18 tot 23 jarigen met LVG indicatie (JLVG) Regionaal is er vorig jaar met meerdere organisaties een inventarisatie uitgevoerd om leemtes en overlap in de keten te verkennen. Op basis hiervan wil De Haardstee zelf de mogelijkheden gaan verkennen om in samenwerking met andere organisaties de doelgroep JLVG te kunnen blijven begeleiden in de toekomst (d.m.v. gezamenlijke intakes en het bieden van huisvesting). Met de realisatie van deze plannen wordt de ambulante ondersteuning vrijwel volledig opnieuw op de kaart gezet. Gezien het belang voor cliënten en het gegeven, dat het grootste aantal cliënten binnen De Haardstee zelfstandig woont en ambulant ondersteuning krijgt, is deze ontwikkeling van groot belang. 4.5 Zorg met verblijf De Haardstee biedt in acht woonlocaties zorg met verblijf aan cliënten in het kader van de Wlz. Dit gebeurt op grond van de ZZP indicaties VG 1 t/m 6 of GGZ-C 1 t/m 3. In de praktijk hebben die cliënten ook bijkomende problematiek, zoals GGZ, ASS, (J)LVG en tienermoederschap. Daar waar nodig schakelen we onze ketenpartners in om -ook in de meest complexe situaties- de ondersteuning in volledigheid te kunnen bieden. Net zoals bij onze extramurale begeleiding, is bij zorg met verblijf het vraaggericht werken en het bieden van maatwerk ons vertrekpunt. Bij iedere individuele cliënt wordt bekeken wat de hulpvraag inhoudt en hoe we onze dienstverlening in overleg met de cliënt het beste kunnen vormgeven. Ook hier wordt het steeds meer van belang het netwerk te betrekken bij de zorgverlening en afspraken te maken met mantelzorgers. En ook de inzet van vrijwilligers zal een prominentere rol gaan spelen bij onze dienstverlening. Pagina 17

20 De overheidsmaatregelen zijn gericht op het toewerken naar een Wlz, waarbij alleen de meest kwetsbare mensen met een beperking in aanmerking komen voor intramurale zorg. Dit betekent voor De Haardstee dat de capaciteit voor intramurale zorg zal worden afgebouwd. Er wordt (door het zorgkantoor) uitgegaan van een geleidelijke, maar wezenlijke uitstroom van de lage ZZP s, deze plekken zullen niet opnieuw worden ingevuld. Naast deze afbouw, krijgen we te maken krijgen met een toename van de zorgzwaarte op de woonlocaties, omdat de instroom die nog wel zal plaatsvinden voornamelijk zal bestaan uit hogere ZZP s. Hierdoor is het nodig dat we onze locatieprofielen opnieuw gaan bekijken. Vraag en aanbod moeten op elkaar worden afgestemd, mogelijk zullen er meer mengprofielen ontstaan. Er zullen keuzes gemaakt worden over het afstoten van locaties en hoe om te gaan met leegstand. Binnen De Haardstee zijn inmiddels de volgende keuzes gemaakt ten aanzien van zorg met verblijf. Het opstellen van nieuwe locatieprofielen: De cliëntenpopulatie die voor zorg en verblijf gebruik maakt van De Haardstee, is tot nu toe nogal divers. Dit is een bewuste keuze van De Haardstee. Het is echter wel van belang de onderscheiden doelgroepen zodanig in kaart te brengen, dat per locatie een zekere bandbreedte kan worden geformuleerd, op basis waarvan de zorg en ondersteuning georganiseerd kan worden. De uitkomst hiervan heeft geleid tot een keuze voor de zes doelgroepen op wie De Haardstee zich gaat richten in de toekomst. Dit zijn de volgende doelgroepen: VG-ers, normaal of hoog begaafde autisten (GGZ), de (L)VG-ers met psychiatrische problematiek, JLVG-ers, JLVG-ers met kinderen en VG-ers met somatische problematiek. Ook is het voornemen om in principe maximaal 2 verschillende doelgroepen per locatie te huisvesten (met uitzondering van de Merenwijk en de Korte Langestraat). Daarnaast zijn op een zorgvuldige wijze de nieuwe profielen van de locaties bepaald, die toekomstproof moeten zijn. Op de volgende pagina zijn deze weergegeven. Bij het bepalen van deze nieuwe locatieprofielen is gekeken naar de veranderende regelgeving, naar de wachtlijst van De Haardstee en de bestaande expertise over bepaalde doelgroepen. Daarbij is ook rekening gehouden met een beperking van het aantal doelgroepen per locatie. Dit vanwege de invloed op het woon- en leefklimaat van specifieke doelgroepen, waarbij een te brede mix kan leiden tot onderlinge problemen tussen de cliënten en overbelasting van de begeleiders. Doel is een goede balans te vinden. Naar alle waarschijnlijkheid wonen er nu cliënten op bepaalde locaties die niet binnen het nieuwe locatieprofiel passen. Indien dit inderdaad het geval blijkt te zijn, zullen er maatregelen genomen worden om de betreffende cliënten op termijn op de juiste locatie te huisvesten. Dit zal per cliënt zorgvuldig bekeken worden en via natuurlijk verloop worden bereikt. Tot slot is besloten om de locatie Hugo de Grootstraat aan te wijzen als locatie voor de huisvesting van cliënten op basis van scheiden van wonen en zorg. Pagina 18