De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugdteam Harlingen in Harlingen

Transcriptie

1 De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugdteam Harlingen in Harlingen Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie Utrecht, mei Inspectie Jeugdzorg

2 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie Veiligheid en Justitie voeren het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Als waren zij één inspectie zien zij in het kader van de Jeugdwet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering en de andere instellingen in het jeugddomein. Daarnaast zien zij toe op de naleving van de wetgeving. Het landelijk toezicht jeugd stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en -reclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. Het landelijk toezicht jeugd draagt er aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijke oordeel van het landelijk toezicht jeugd over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit. De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie. 2 Inspectie Jeugdzorg

3 De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugdteam Harlingen in Harlingen Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie

4 Samenvatting De meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 1, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in deze wijkteams aan te bieden. De Inspectie Jeugdzorg onderzoekt vanaf 2015 stapsgewijs de kwaliteit van deze jeugdhulp. Hiermee verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp in de wijkteams, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. In maart 2016 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij Jeugdteam Harlingen. Jeugdteam Harlingen bestaat uit zes jeugd sociaal werkers die jeugdhulp bieden, een jongerenwerker, jeugdverpleegkundigen JGZ en een jeugdarts JGZ. De zes HBO-geschoolde jeugd sociaal werkers zijn in dienst van hun moederorganisatie (Regiecentrum Bescherming en Veiligheid, MEE of Stichting Maatschappelijk Werk Friesland) of in dienst van een uitzendbureau dat gekoppeld is aan de zeven gemeenten van Noordwest Friesland. Doel van het onderzoek was inzicht te verkrijgen in de mate waarin Jeugdteam Harlingen bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. De inspectie heeft in deze rapportage een aantal punten uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop Jeugdteam Harlingen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie: Jeugdteam Harlingen zet gekwalificeerde professionals in; Jeugdteam Harlingen handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en Kindermishandeling. Daarnaast besteedt de inspectie in de rapportage aandacht aan de verbetermogelijkheden die zij constateert in de manier waarop Jeugdteam Harlingen omgaat met de onderzochte thema s: het niet duidelijk beleggen van de verantwoordelijkheden levert in de praktijk knelpunten op; jeugd sociaal werkers beoordelen de veiligheid niet in multidisciplinair verband; jeugd sociaal werkers bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s niet voldoende en stellen niet voldoende vast of deze risico s zijn verminderd. De inspectie verwacht dat Jeugdteam Harlingen de verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat ervan uit dat de gemeenten van Noordwest Friesland, waar nodig, de verbeteringen ook 1 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, jeugdteam en wijkteam.

5 doorvoeren in de andere gebiedsteams in Noordwest Friesland. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij Jeugdteam Harlingen volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol.

6 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 Aanleiding en doel onderzoek... 4 Toetsingskader en werkwijze Beschrijving van Jeugdteam Harlingen... 6 Jeugdteam Harlingen... 6 Jeugdhulp door Jeugdteam Harlingen Wat gaat goed Wat kan beter Vervolg Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium... 18

7 1 Inleiding In maart 2016 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij Jeugdteam Harlingen in de gemeente Harlingen. Aanleiding en doel onderzoek Vanaf 2015 onderzoekt de inspectie de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in wijk- en jeugdteams. De reden hiervoor is dat de meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 2, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Sociale wijkteams blijken voor gemeenten hét middel om de decentralisaties op deze gebieden aan te pakken. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in wijk- of jeugdteams (hierna: wijkteams) aan te bieden. Daarom richt de inspectie zich met haar onderzoek op de vraag of deze jeugdhulp aan bepaalde eisen voldoet. De inspectie heeft hiertoe drie thema s geselecteerd: veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de mate waarin het betreffende wijkteam bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van de veiligheid van kinderen en organisatorische voorwaarden om verantwoorde jeugdhulp te leveren. Met de toezichtbezoeken aan de wijkteams verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie kiest hierbij voor een rapportage waarin zowel aandacht is voor positieve ontwikkelingen als voor verbeterpunten. Deze wijze van rapporteren past bij de fase waarin wijkteams zich in 2015 en de eerste helft van 2016 bevinden: het is het eerste jaar van de transformatie, de wijkteams zijn nog volop in ontwikkeling. Toetsingskader en werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van vijf criteria uit het toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd, aangevuld met een criterium over de te beleggen verantwoordelijkheden. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. Voorafgaand aan het onderzoek bij Jeugdteam Harlingen heeft de inspectie informatie opgevraagd bij de coördinator van de gebiedsteams Harlingen, om een beeld te krijgen van de organisatievorm 2 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, gebiedsteam, jeugdteam en wijkteam. 4 Inspectie Jeugdzorg

8 van het jeugdteam en de verdeling van de verantwoordelijkheden, de doelgroep van het jeugdteam, de deelnemende partijen en beschikbare deskundigheden en eventuele wachtlijsten. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie gesproken met professionals die jeugdhulp bieden (de jeugd sociaal werkers), een gedragswetenschapper uit de expertpool en met de coördinator gebiedsteams Harlingen. Een deel van de gesprekken heeft plaatsgevonden aan de hand van ter plaatse geselecteerde casuïstiek, waarbij de inspectie samen met de jeugd sociaal werkers dossiers heeft geraadpleegd. Het betrof een aangekondigd toezicht, met als onverwacht element de selectie van de dossiers. 5 Inspectie Jeugdzorg

9 2 Beschrijving van Jeugdteam Harlingen Jeugdteam Harlingen In Noordwest Friesland hebben zes van de zeven samenwerkende gemeenten gekozen voor brede gebiedsteams. Dit zijn wijkteams waar iedere inwoner van elke leeftijd terecht kan met vragen op het gebied van zorg, welzijn en inkomen. In Noordwest Friesland is de gemeente Harlingen de enige gemeente die heeft gekozen voor een gebiedsteam dat onderverdeeld is in een stadsteam en een jeugdteam. Het stadsteam richt zich op alle inwoners van Harlingen, Wijnaldum en Midlum van 18 jaar en ouder. Het jeugdteam richt zich op kinderen en jongeren van 0 tot 18 jaar en hun gezinnen. Jeugdteam Harlingen bestaat uit zes professionals die jeugdhulp bieden, verder aangeduid als jeugd sociaal werkers, een jongerenwerker, jeugdverpleegkundigen JGZ en een jeugdarts JGZ. De zes HBO-geschoolde jeugd sociaal werkers zijn in dienst van hun moederorganisatie (Regiecentrum Bescherming en Veiligheid, MEE of Stichting Maatschappelijk Werk Friesland) of in dienst van een uitzendbureau dat gekoppeld is aan de zeven gemeenten van Noordwest Friesland. Deze laatste jeugd sociaal werkers zijn oorspronkelijk afkomstig van Jeugdhulp Friesland. De coördinator/teamleider van zowel het stadsteam als het jeugdteam is in dienst van GGD Friesland. Het jeugdteam maakt voor het consulteren van gedragswetenschappers gebruik van een expertpool, waarin gedragswetenschappers van Regiecentrum Bescherming en Veiligheid, Kinnik (kind en jeugd GGZ in Friesland), VNN (Verslavingszorg Noord Nederland) en MEE participeren. Deze gedragswetenschappers maken zelf geen deel uit van het jeugdteam. Een gezin kan zelf contact opnemen met het jeugdteam voor hulp (telefonisch of op locatie tijdens een spreekuur). Daarnaast kan een huisarts of andere professional een gezin naar het jeugdteam verwijzen. De jeugd sociaal werkers zijn bovendien gekoppeld aan scholen voor basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (MBO) waardoor de inzet van het jeugdteam vaak via deze kanalen loopt. Daarbij kan zowel het gezin als een professional van de school het initiatief nemen. Jeugdhulp door Jeugdteam Harlingen Jeugdteam Harlingen voert preventieve activiteiten uit en biedt jeugdhulp. Aan ouders biedt zij voorlichting en advies over de ontwikkeling van het kind, de opvoeding en de inzet van het sociale netwerk (familie, vrienden, de buurt). Daarnaast attendeert het jeugdteam ouders op problemen in zowel de gezondheid en ontwikkeling van het kind als in de verschillende opvoedingssituaties. Het jeugdteam biedt kortdurende lichte pedagogische hulp gericht op de meest voorkomende normale ontwikkelings- en opvoedingsproblemen. Het jeugdteam biedt ook pedagogische hulp 6 Inspectie Jeugdzorg

10 gericht op het voorkomen van of het terugdringen van ontwikkelings- en opvoedingsproblemen. Verder biedt het jeugdteam hulp en ondersteuning die nodig is op andere leefgebieden zoals financiën, huisvesting en werk en inkomen. Andere mogelijkheden zijn dat het jeugdteam verantwoordelijk is voor de afstemming van de zorg (regie/zorgcoördinatie) in het gezin en/ of dat het jeugdteam specialistische zorg inzet middels een maatwerkvoorziening (individuele voorziening). De professionals stellen (her)indicaties op die voortkomen uit de Jeugdwet en hebben een consultfunctie binnen scholen ten behoeve van intern begeleiders en leerkrachten. Wanneer het gezin niet mee wil werken en de veiligheid van het kind in het geding is, draagt het jeugdteam conform de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zorg voor een melding bij Veilig Thuis. De jeugd sociaal werker kan ook een medewerker van het SAVE-team 3 betrekken, die wekelijks aanwezig is bij het jeugdteam. Essentieel in de werkwijze is dat in een vroeg stadium een vaste jeugd sociaal werker aan het gezin wordt gekoppeld. Deze jeugd sociaal werker is van begin tot eind de vaste contactpersoon van het gezin. Ook wanneer (tijdelijk) andere hulp of expertise nodig is, blijft deze jeugd sociaal werker aanspreekpunt voor het gezin, de omgeving en eventuele andere professionals en hulpverleners. Wanneer een gezin meer en/of andere zorg en hulp nodig heeft dan het jeugdteam zelf kan bieden is het de verantwoordelijkheid van het jeugdteam om dit te signaleren, een goede zorgbehoeftenbepaling te doen en cliënten op te schalen naar specialistische niet vrijtoegankelijke zorg. Het jeugdteam hanteert als pedagogische visie positief opvoeden. In de praktijk betekent dit dat de volgende vijf principes van positief opvoeden leidend zijn voor het handelen van de jeugd sociaal werkers: 1) Een veilige en stimulerende omgeving voor kinderen creëren. 2) Leren stimuleren door positieve ondersteuning van kinderen. 3) Kinderen aansprekende discipline bijbrengen. 4) Realistische verwachtingen van het kind hebben en van de ouders als opvoeders. 5) Zorgen dat ouders goed voor zichzelf zorgen. 3 SAVE staat voor Samenwerken aan Veiligheid en biedt expertise op het gebied van drang en dwang; de jeugdbescherming in de breedste zin van het woord. 7 Inspectie Jeugdzorg

11 3 Wat gaat goed De inspectie heeft in dit hoofdstuk een aantal punten uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop Jeugdteam Harlingen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is dat ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten zich kunnen laten inspireren door de werkwijze van Jeugdteam Harlingen. In dit hoofdstuk zijn dus met name de good practices beschreven, het geeft geen volledig overzicht van alle bevindingen. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage Jeugdteam Harlingen zet gekwalificeerde professionals in Door de inzet van voldoende gekwalificeerde professionals en door hen cruciale taken bij de jeugdhulp te laten uitvoeren, zorgt het wijkteam ervoor dat kinderen en hun ouders verantwoorde hulp ontvangen. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 5.2 Alle jeugd sociaal werkers zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Binnen het jeugdteam worden hoge basiseisen gesteld aan de jeugd sociaal werkers. Ze zijn allen HBO-opgeleid, SKJgeregistreerd dan wel vooraangemeld voor deze registratie en beschikken over ruime, relevante werkervaring. De jeugd sociaal werker moet zowel generalist zijn als over expertise beschikken op een specifiek terrein waardoor de jeugd sociaal werkers elkaar aanvullen. Deze expertise (zoals jeugdbescherming, casemanagement, opvoedondersteuning, videohometraining, psychoeducatie ontwikkelingsstoornissen, dyslexie zorg) is opgebouwd vanuit de moederorganisatie. Een aantal jeugd sociaal werkers spreekt de Friese taal waardoor zij goed kunnen aansluiten bij Fries sprekende gezinnen. Jeugdteam Harlingen biedt de jeugd sociaal werkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De jeugd sociaal werkers krijgen voldoende gelegenheid tot deskundigheidsbevordering en intervisie. Er ligt zowel een scholingsaanbod vanuit het jeugdteam als vanuit de moederorganisatie. Naast scholing van de jeugd sociaal werkers vindt elke twee weken casuïstiekoverleg plaats waardoor de jeugd sociaal werkers van elkaar kunnen leren. Tot nu toe hebben de jeugd sociaal werkers vooral bij de moederorganisatie intervisie gevolgd. Dit wordt ondersteund vanuit het jeugdteam zolang het jeugdteam zelf nog geen intervisiemogelijkheden biedt. 8 Inspectie Jeugdzorg

12 3.2 Jeugdteam Harlingen handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt professionals goed te reageren bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Sinds 1 juli 2013 zijn professionals verplicht de meldcode te gebruiken bij vermoedens van geweld in huiselijke kring. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 5.3 Jeugdteam Harlingen beschikt over een vastgestelde meldcode voor omgang met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling en bevordert kennis over en gebruik van de meldcode door alle jeugd sociaal werkers. De meldcode Wat te doen bij (vermoedens van) huiselijk geweld en kindermishandeling is vastgesteld voor alle gebiedsteams van Noordwest Friesland. In de meldcode zijn de relevante definities opgenomen en de stappen van de meldcode concreet uitgewerkt. De afwegingen om informatie te delen zonder toestemming zijn benoemd, evenals signalen van geweld in afhankelijkheidsrelaties: signalen van kindermishandeling, signalen die wijzen op slachtofferschap van loverboys, signalen van ouderenmishandeling en signalen van eergerelateerd geweld. De meldcode is een terugkerend onderwerp in de teamvergaderingen. Eén van de jeugd sociaal werkers heeft zich gespecialiseerd op het gebied van huiselijk geweld en kindermishandeling, is Raak (Regionale Aanpak Kindermishandeling) trainer en is aandachtsfunctionaris kindermishandeling en huiselijk geweld. 9 Inspectie Jeugdzorg

13 4 Wat kan beter In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie welke verbetermogelijkheden zij constateert in de manier waarop Jeugdteam Harlingen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is om nader uit te leggen waarom de inspectie het belangrijk vindt dat Jeugdteam Harlingen zich op deze punten verbetert. Ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten kunnen hieruit lering trekken. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage Het niet duidelijk beleggen van de verantwoordelijkheden levert in de praktijk knelpunten op Voor de kwaliteit van de jeugdhulp geboden door wijkteams is het van belang dat duidelijk is wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de jeugdhulp en het naleven van de wetgeving. De Jeugdwet schrijft niet voor in welke vorm de gemeente het toereikende aanbod aan jeugdhulp moet bieden. Gemeenten maken hierin verschillende keuzes. Die keuzes kunnen echter tot gevolg hebben dat verantwoordelijkheden worden vermengd, bijvoorbeeld als gevolg van het feit dat de inhoudelijke keuzes worden gemaakt binnen het wijkteam, terwijl de verantwoordelijkheid hiervoor berust bij de moederorganisatie. Dat is op zich niet problematisch, zolang gemeenten en instellingen zich daarvan bewust zijn en hier duidelijke afspraken over maken. Aanvullend thema voor de wijkteams Op papier is niet vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de jeugdhulp die de jeugd sociaal werkers van Jeugdteam Harlingen bieden. Er ligt een concept Dienstenovereenkomst gemeente Harlingen met partijen in de gebiedsteams Harlingen (stadsteam en jeugdteam) maar het is nog niet zeker of de overeenkomst überhaupt wordt gesloten door de gemeente Harlingen dan wel GGD Friesland. In de praktijk worden de inhoudelijke keuzes gemaakt binnen het jeugdteam en hebben de moederorganisaties weinig zicht op hoe de jeugdhulp wordt uitgevoerd binnen Jeugdteam Harlingen. Afspraken over wie verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen naar aanleiding van een (gewelds)incident of (mogelijke) calamiteit zijn vastgelegd maar zijn niet bekend bij de jeugd sociaal werkers. De verantwoordelijkheid voor het registreren en analyseren van incidenten is niet belegd. Binnen Jeugdteam Harlingen is bovendien niet vastgelegd wie (de moederorganisatie, GGD Friesland of de gemeente) verantwoordelijk is voor de formele afhandeling van klachten van gezinnen. In de praktijk blijkt de gemeente klachten over de kwaliteit van de jeugdhulp op te pakken en zullen naar verwachting de moederorganisaties 10 Inspectie Jeugdzorg

14 klachten over de bejegening door jeugd sociaal werkers oppakken. Dit is echter noch voor gezinnen, noch voor jeugd sociaal werkers helder. Bij de jeugd sociaal werkers bestaat veel onduidelijkheid over de verdeling van verantwoordelijkheden. De zeven gemeenten van Noordwest Friesland streven ernaar om per 1 januari 2017 een rechtspersoon te hebben opgericht voor de gebiedsteams. Daarmee zouden de verantwoordelijkheden belegd zijn bij deze rechtspersoon. 4.2 Jeugd sociaal werkers bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s niet voldoende en stellen niet voldoende vast of deze risico s zijn verminderd Een veilige plek om op te groeien is een basale behoefte van kinderen. Dit betekent dat de professionals altijd moeten nagaan of het kind op een veilige plek verblijft. Niet alleen een fysiek veilige plek maar ook een plek die voldoende sociaal-emotionele veiligheid biedt. Indien de veiligheid in het geding is, moet de professional ervoor zorgen dat er zo snel als mogelijk weer een voor het kind en ouder veilige situatie ontstaat. Het is daarbij belangrijk dat professionals afspraken met een gezin en met eventuele andere betrokkenen rondom een gezin die moeten leiden tot een verbetering van de veiligheid van kinderen transparant vastleggen. Hier zijn verschillende redenen voor. Ten eerste moet een professional -ook volgens de beroepscode jeugdzorgwerkers- de informatie die noodzakelijk is voor de professionele relatie met de cliënt vastleggen in een dossier. Ten tweede is het belangrijk om na verloop van tijd te kunnen vaststellen of de situatie is verbeterd of dat er andere interventies noodzakelijk zijn. Ten derde moet bij een eventuele aanvraag van een kinderbeschermingsmaatregel aannemelijk te maken zijn dat vrijwillige hulpverlening ontoereikend is gebleken. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.2 De jeugd sociaal werkers gaan wisselend om met het vastleggen van afspraken in de dossiers ten behoeve van de veiligheid van kinderen. Er zijn jeugd sociaal werkers die afspraken vastleggen in (werk)aantekeningen, die geen deel uitmaken van het dossier. Het komt ook voor dat er geen afspraken zijn vastgelegd of dat actuele informatie ontbreekt, als gevolg van de drukte van alledag of knelpunten rondom het registratiesysteem. Het registratiesysteem leent zich in de huidige opzet niet goed voor een hulpverleningstraject. Naast het ontbreken van een heldere transparante verslaglegging van gemaakte afspraken ten behoeve van de veiligheid van kinderen, maken metingen en concrete evaluaties geen deel uit van het dossier. Hierdoor is de veiligheid in een gezin lastig te vergelijken met de situatie bij aanvang van de hulpverlening. De jeugd sociaal werker is degene die over langere tijd de regie houdt of 11 Inspectie Jeugdzorg

15 vast aanspreekpunt is. Van hem of haar mag worden verwacht dat op gezette tijden de balans wordt opgemaakt of de geboden hulp in het vrijwillig kader toereikend is om de veiligheid van de kinderen in het gezin voldoende te borgen. Daarvoor moet de jeugd sociaal werker terug kunnen kijken en patronen kunnen herkennen. De inspectie pleit hierbij niet voor het bijhouden van uitgebreide contactjournaals, maar wel voor het vastleggen van de afspraken en het resultaat van de afspraken in het dossier. Dit biedt transparantie en overzicht voor het jeugdteam én het gezin. 4.3 Jeugd sociaal werkers beoordelen de veiligheid niet in multidisciplinair verband Om te voorkomen dat veiligheidsrisico s voor kinderen eenzijdig worden belicht en daardoor niet adequaat worden aangepakt, dient de professional bij het beoordelen van de veiligheid specifieke deskundigheid in te roepen, conform de afspraken die binnen het wijkteam zijn gemaakt. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.1 en 2.3 Voor Jeugdteam Harlingen zijn geen criteria vastgesteld/afgesproken voor het betrekken van een gedragswetenschapper. De jeugd sociaal werkers hebben een lijst met namen en telefoonnummers van gedragswetenschapper(s) uit de expertpool die zij die dag telefonisch kunnen consulteren. Deze gedragswetenschappers zijn in dienst van hun moederorganisatie (Regiecentrum Bescherming en Veiligheid, Kinnik, VNN of MEE) en hebben verschillende taken, waaronder een consulterende functie voor alle gebiedsteams van de zeven gemeenten van Noordwest Friesland. In de praktijk maken de jeugd sociaal werkers slechts incidenteel gebruik van een gedragswetenschapper. Ook bij acute onveiligheid gaan de jeugd sociaal werkers zelf op pad en is het inschakelen van een gedragswetenschapper eerder uitzondering dan regel. De problematiek van de gezinnen (zowel wat ernst als complexiteit betreft) vraagt om een grotere betrokkenheid van een gedragswetenschapper. Twee jeugd sociaal werkers die gedetacheerd zijn vanuit Regiecentrum Bescherming en Veiligheid worden door de andere jeugdteamleden ingeschakeld voor het inschatten en wegen van de veiligheid, maar deze vervangen niet de specifieke expertise van een gedragswetenschapper. Een positieve ontwikkeling is dat de samenwerkende gemeenten op dit moment twee gedragswetenschappers aanstellen die gekoppeld zullen worden aan het stadsteam en het jeugdteam en specifieke kennis van kinderen moeten hebben. 12 Inspectie Jeugdzorg

16 5 Vervolg De Inspectie Jeugdzorg heeft met dit onderzoek beoogd een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in Jeugdteam Harlingen, daarbij ruimte latend aan nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie heeft voor wat betreft de thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie een aantal punten uitgelicht die in positieve zin opvallen en tevens een aantal verbetermogelijkheden benoemd. De inspectie verwacht dat Jeugdteam Harlingen deze verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat ervan uit dat de gemeenten van Noordwest Friesland, waar nodig, de verbeteringen ook doorvoeren in de andere gebiedsteams in Noordwest Friesland. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij Jeugdteam Harlingen volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol. 13 Inspectie Jeugdzorg

17 Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd De Inspectie Jeugdzorg voert het onderzoek bij de wijkteams uit aan de hand van onderstaand toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie heeft voor stap 1 vijf criteria geselecteerd binnen de thema s Veiligheid en Organisatie. Deze criteria zijn vetgedrukt. Daarnaast is specifiek voor de wijkteams een extra thema Verantwoordelijkheden toegevoegd. De thema s Uitvoering hulpverlening en Cliëntenpositie worden vanaf 2016 nader uitgewerkt voor de wijkteams. 1. UITVOERING HULPVERLENING Kinderen krijgen de hulp die zij nodig hebben om zich onbedreigd te kunnen ontwikkelen. 1.1 Professionals bieden passende hulp. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de kinderen. Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van kinderen, hun ouders en hun netwerk. Professionals zorgen ervoor dat kinderen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. 1.2 Professionals bieden hulp van goede kwaliteit. Professionals werken volgens professionele standaarden. Professionals zetten de hulp tijdig in. Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband. Professionals zorgen voor continuïteit van de hulp. 1.3 Professionals betrekken kinderen en ouders bij de hulp. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met kinderen en hun ouders is opgesteld. Professionals bieden kinderen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en uitvoering van de hulp. Professionals bejegenen kinderen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. 1.4 Professionals stemmen af met de bij de kinderen en hun ouders betrokken instanties. Professionals stemmen het plan af met de plannen van de overige betrokken instanties. Professionals evalueren regelmatig het resultaat van de geboden hulp met de overige betrokken instanties. Professionals zorgen voor een tijdige en volledige overdracht naar de overige betrokken instanties. 14 Inspectie Jeugdzorg

18 2. VEILIGHEID Kinderen worden beschermd tegen gevaren die hun ontwikkeling bedreigen. 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor kinderen. Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. 3. LEEFKLIMAAT 4 Kinderen verblijven in een aandachtvolle omgeving. 3.1 De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit. Kinderen zijn tevreden over de fysieke leefomgeving. De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Kinderen hebben invloed op de inrichting van de fysieke leefomgeving. 3.2 Het leefklimaat is passend bij de kinderen. Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de kinderen. Kinderen kennen de dagelijkse routine en de regels binnen de instelling. Kinderen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 3.3 Professionals hebben een respectvolle houding naar de kinderen. Kinderen vertrouwen de professionals. Professionals hebben tijd en aandacht voor de kinderen. Professionals belonen positief gedrag van kinderen. Professionals tonen voorbeeldgedrag. 4 Het thema leefklimaat wordt alleen getoetst in de residentiële jeugdhulp. 15 Inspectie Jeugdzorg

19 4. CLIËNTENPOSITIE Kinderen en hun ouders krijgen voldoende mogelijkheden om voor hun individuele en gemeenschappelijke belangen op te komen. 4.1 De instelling geeft kinderen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen. De instelling onderneemt actie indien kinderen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de aan hen geboden hulp. Kinderen en/of hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Kinderen en/of hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. 4.2 De instelling draagt zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. De instelling beschikt over een representatieve cliëntenraad. De instelling draagt er zorg voor dat de cliëntenraad naar behoren kan functioneren. De instelling gebruikt de adviezen van de cliëntenraad. De instelling informeert kinderen en hun ouders actief over de cliëntenraad en de wijze waarop de medezeggenschap binnen de instelling is georganiseerd. 4.3 De instelling gaat zorgvuldig om met de gegevens van kinderen en hun ouders. De instelling waarborgt de privacy van kinderen en hun ouders. De instelling zorgt voor waarheidsgetrouwe verslaglegging. De instelling reageert adequaat op een inzage-, afschrift-, of wijzigingsverzoek van kinderen en/of hun ouders. 16 Inspectie Jeugdzorg

20 5. ORGANISATIE De instelling voorziet in de voorwaarden om verantwoorde hulp te leveren. 5.1 De instelling voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. De instelling heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. De instelling verzamelt systematisch informatie over de kwaliteit van de hulp. De instelling brengt op basis van de verzamelde informatie veranderingen aan om de kwaliteit van de hulp te verbeteren. 5.2 De instelling 5 zet gekwalificeerde professionals in. De instelling zorgt voor een verantwoorde werktoedeling. De instelling zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De instelling biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De instelling heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. 5.3 De instelling handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. De instelling beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. De instelling handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De instelling past vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de wettelijke kaders. De instelling hanteert de wettelijke bewaartermijn voor dossiers. 5.4 De instelling zorgt voor jeugdhulp in samenhang met andere hulp. De instelling heeft samenwerkingsafspraken met haar ketenpartners vastgelegd. De instelling stelt haar professionals in staat samen te werken met ketenpartners. 5.5 De instelling werkt volgens de Governancecode. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die intern toezicht houdt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die het externe toezicht regelt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die aan belanghebbenden verantwoording aflegt. VERANTWOORDELIJKHEDEN (aanvullend thema voor wijkteams) De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. 5 Waar hier instelling staat dient in dit onderzoek wijkteam gelezen te worden. 17 Inspectie Jeugdzorg

21 Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium Verantwoordelijkheden Aanvullend thema voor de wijkteams De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat vastgelegd is wie verantwoordelijk is voor het dagelijks handelen van de professionals die jeugdhulp bieden binnen Jeugdteam Harlingen en dat dit voor de jeugd sociaal werkers helder en werkbaar is. Op papier is deze verantwoordelijkheid nog niet vastgelegd. Er ligt een concept Dienstenovereenkomst gemeente Harlingen met partijen in de gebiedsteams Harlingen (stadsteam en jeugdteam) maar het is nog niet zeker of de overeenkomst überhaupt wordt gesloten door de gemeente Harlingen dan wel GGD Friesland. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen Jeugdteam Harlingen is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen naar aanleiding van een (gewelds)incident of (mogelijke) calamiteit en dat dit voor de jeugd sociaal werkers helder en werkbaar is. Afspraken over wie verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen naar aanleiding van een (gewelds)incident of (mogelijke) calamiteit zijn vastgelegd maar zijn niet bekend bij de jeugd sociaal werkers. De verantwoordelijkheid voor het registreren en analyseren van incidenten is niet belegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen Jeugdteam Harlingen is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor het behandelen van klachten: voor de informele en formele klachtenafhandeling en dat dit voor de jeugd sociaal werkers helder is. 18 Inspectie Jeugdzorg

22 Binnen Jeugdteam Harlingen is niet vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de formele klachtenafhandeling (de moederorganisatie, GGD Friesland of de gemeente). In de praktijk blijkt de gemeente klachten over de kwaliteit van de jeugdhulp op te pakken en zullen naar verwachting de moederorganisaties klachten over de bejegening door jeugd sociaal werkers oppakken. Dit is echter noch voor cliënten, noch voor jeugd sociaal werkers helder. Wat gaat goed In de folder voor cliënten staat de klachtenroute beschreven voor de informele klachtenafhandeling: de klacht bespreken met de jeugd sociaal werker en lukt dat niet of wil de cliënt dat niet, dan kan de cliënt naar de coördinator van het jeugdteam. Organisatie Criterium 5.2 Het wijkteam zet gekwalificeerde professionals in. Het wijkteam zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Het wijkteam biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. Wat gaat goed Alle jeugd sociaal werkers zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Ze zijn allen HBOopgeleid, SKJ geregistreerd of vooraangemeld voor deze registratie. De jeugd sociaal werkers zijn zeer ervaren medewerkers met ruime, relevante werkervaring. Een aantal jeugd sociaal werkers spreekt de Friese taal wat de aansluiting met Fries sprekende gezinnen vergemakkelijkt. Wat gaat goed De jeugd sociaal werkers krijgen voldoende gelegenheid tot deskundigheidsbevordering en intervisie. Er ligt zowel een scholingsaanbod vanuit het jeugdteam als vanuit de moederorganisatie. Tot nu toe hebben de jeugd sociaal werkers vooral bij de moederorganisatie intervisie gevolgd. Dit wordt ondersteund vanuit het jeugdteam zolang het jeugdteam zelf nog geen intervisiemogelijkheden biedt. 19 Inspectie Jeugdzorg

23 Het wijkteam heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. Wat kan beter De inspectie verwacht dat Jeugdteam Harlingen zijn visie over verantwoorde hulp bieden heeft geconcretiseerd in richtlijnen en procedures voor de professionals. Vooralsnog zijn er binnen het jeugdteam bijna geen vastgestelde richtlijnen en procedures. Er zijn bijvoorbeeld geen richtlijnen betreffende het handelen bij incidenten en het handelen bij klachten. Wat gaat goed De jeugd sociaal werkers beschikken over twee documenten die op hoofdlijnen richting geven aan hun handelen: een Pedagogische visie van de gebiedsteams van Noordwest Friesland en een Concept Uitvoeringsplan Gebiedsteams Harlingen. Criterium 5.3 Het wijkteam handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. Het wijkteam beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. Wat gaat goed De inspectie verwacht dat Jeugdteam Harlingen zich ervan vergewist dat alle professionals die jeugdhulp bieden binnen Jeugdteam Harlingen beschikken over een actuele VOG. Alle medewerkers zijn SKJ geregistreerd of vooraangemeld voor deze registratie waardoor zij een actuele VOG hebben moeten inleveren. De coördinator heeft bovendien voor iedere medewerker navraag gedaan bij de moederorganisatie of deze organisatie beschikt over een actuele VOG. Voor nieuwe medewerkers en stagiaires is het overleggen van een actuele VOG een harde eis voor de start in het jeugdteam. Het wijkteam handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Wat gaat goed Jeugdteam Harlingen beschikt over een vastgestelde meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en bevordert kennis over en gebruik van de meldcode door alle jeugd sociaal werkers. 20 Inspectie Jeugdzorg

24 Veiligheid Criterium 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Wat gaat goed De jeugd sociaal werkers kunnen aantonen dat veiligheid een thema is waar aandacht aan is besteed bij aanvang van de hulpverlening en veranderde omstandigheden. Zij hebben regelmatig contact met het kind, de ouders of andere professionals die dagelijks contact hebben met het kind om zicht te houden op de veiligheid en leefomgeving van het kind. De jeugd sociaal werkers gaan regelmatig op huisbezoek om zelf zicht te krijgen op de leefomgeving van het kind. Bovendien hebben de geïnterviewde jeugd sociaal werkers de inspectie ervan kunnen overtuigen dat de contactfrequentie met het gezin is afgestemd op het actuele beeld van de veiligheid van het kind. Wat kan beter De inspectie verwacht dat de jeugd sociaal werkers op een eenduidige manier veiligheidsrisico s inschatten: bij lichte hulpvragen stellen professionals in ieder geval een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. Naarmate de hulpvraag zwaarder wordt, verwacht de inspectie dat Jeugdteam Harlingen hogere eisen stelt aan de risico-inschatting en dat er een eenduidig beeld bestaat of en wanneer een gestandaardiseerd risicotaxatie-instrument wordt ingezet. De jeugd sociaal werkers stellen ouders en/of kinderen geen eenduidige vragen over veiligheid om hier een inschatting van te kunnen maken. Wanneer veiligheidsrisico s zijn gesignaleerd, dan wordt geen gebruik gemaakt van gestandaardiseerde risicotaxatie instrumenten. De jeugd sociaal werker zet voornamelijk zijn professionele blik in om de veiligheid in te schatten. Een eenduidig beeld van wanneer en hoe de veiligheid van kinderen ingeschat moet worden ontbreekt. 21 Inspectie Jeugdzorg

25 Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. Wat kan beter De inspectie verwacht dat de jeugd sociaal werker door het jeugdteam Harlingen vastgestelde criteria hanteert wanneer welke discipline wordt betroken en wie hierbij welke verantwoordelijkheid draagt. Multidisciplinair betekent samen met een gedragswetenschapper of andere relevante discipline, bijvoorbeeld een vertrouwensarts of psychiater. Voor het jeugdteam Harlingen zijn geen criteria vastgesteld/afgesproken voor het betrekken van de gedragswetenschapper van de expertpool. Een gedragswetenschapper wordt slechts incidenteel door het jeugdteam ingeschakeld. De problematiek binnen de gezinnen (zowel wat ernst als complexiteit betreft) vraagt echter om een grotere betrokkenheid van een gedragswetenschapper. Criterium 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor de kinderen Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Wat kan beter De inspectie verwacht dat, indien veiligheidsrisico s zijn gesignaleerd, een veiligheidsinschatting onderdeel uitmaakt van het plan en dat de hulp die wordt geboden verband houdt met de geconstateerde risico s. De jeugd sociaal werkers stellen ouders en/of kinderen geen eenduidige vragen over veiligheid om hier een inschatting van te kunnen maken en wanneer veiligheidsrisico s zijn gesignaleerd, dan wordt geen gebruik gemaakt van gestandaardiseerde risicotaxatie instrumenten. Er wordt bovendien nog niet standaard gewerkt met een (familiegroeps)plan en de jeugd sociaal werkers hebben geen afspraken gemaakt over wat ze wel en niet digitaal vastleggen. Wat gaat goed Als een jeugd sociaal werker in overleg met het gezin een aanvraag doet voor gespecialiseerde hulp dan schrijft de jeugd sociaal werker een Onderzoeksverslag maatwerkvoorziening Jeugdwet. Hierin zijn de geconstateerde veiligheidsrisico s benoemd en is in de gekozen hulp een weging van deze 22 Inspectie Jeugdzorg

26 risico s indirect terug te vinden. In dit onderzoeksverslag staat de ingezette hulp genoemd in relatie tot de geconstateerde problematiek. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Wat kan beter De inspectie verwacht dat jeugd sociaal werkers in het dossier afspraken en maatregelen vastleggen om de veiligheidsrisico s te beperken en dat zij bewaken of de gemaakte afspraken worden nagekomen. Afspraken die de jeugd sociaal werkers maken met een gezin en/of professionals rondom een gezin worden niet helder en eenduidig vastgelegd. Dit geldt ook voor afspraken die in samenwerking met ketenpartners zijn gemaakt ten behoeve van de veiligheid. Verschillende werkwijzen worden gebruikt en niet alle jeugd sociaal werkers zorgen voor een actuele registratie. Er is geen overzicht per casus van geconstateerde risico s en gemaakte afspraken op dat gebied wanneer er geen onderzoeksverslag is gemaakt in de casus. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat de jeugd sociaal werkers op casusniveau nagaan of de risico s zijn verminderd, totdat het kind en de ouder(s) veilig zijn. Metingen en evaluaties ontbreken veelal waardoor de veiligheid in een gezin lastig te vergelijken is met de situatie bij aanvang van de hulpverlening. Criterium 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Wat gaat goed Bij acute onveiligheid komen de jeugd sociaal werkers direct in actie. Zij handelen volgens de voor het jeugdteam uitgewerkte meldcode en schakelen Veilig Thuis Friesland in als het doorlopen van de stappen van de meldcode daar aanleiding toe geeft. De jeugd sociaal werkers beschikken bovendien over een overzicht van de Bereikbaarheidsdienst bij acute hulpvraag/crisis waarin per situatie (zoals een dreigende uithuiszetting, 23 Inspectie Jeugdzorg

27 dakloosheid, het weglopen van een kind) de betrokken partijen en eerste actie(s) voor het gebiedsteam zijn benoemd. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Wat kan beter De inspectie verwacht dat de jeugd sociaal werkers samen met een gedragswetenschapper of andere relevante discipline bepalen hoe te handelen bij acute onveiligheid. De jeugd sociaal werkers gaan zelf op pad bij acute onveiligheid. Slechts incidenteel wordt een gedragswetenschapper geconsulteerd, dit geldt in het algemeen en bij acuut onveilige situaties. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. Wat gaat goed De jeugd sociaal werkers zijn voldoende geschoold in het omgaan met onveilige situaties van kinderen en kunnen een beroep doen op collega s in geval van onveilige situaties. De jeugd sociaal werkers kunnen terugvallen op de RBV medewerkers die veel ervaring hebben met crisiszaken. 24 Inspectie Jeugdzorg

28 25 Inspectie Jeugdzorg

29 Wat is het landelijk toezicht jeugd? Het landelijk toezicht jeugd bestaat uit de Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ). Wat zegt de wet over het landelijk toezicht jeugd? De Jeugdwet geeft de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen de volgende taken: onderzoek doen naar de kwaliteit in algemene zin van de jeugdhulp, de gecertificeerde instellingen, de certificerende instelling, het adviespunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de Raad voor de Kinderbescherming en de justitiële jeugdinrichtingen; toezicht houden op de naleving van de kwaliteitseisen die in de wet staan; voorstellen doen voor verbetering. Het toezicht gebeurt uit eigener beweging of op verzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en/of de minister van Veiligheid en Justitie. Het landelijk toezicht houdt bij de vervulling van haar taak rekening met de behoeften van gemeenten. Wat is toezicht? Toezicht houden betekent dat de inspecties informatie verzamelen over de kwaliteit van de instellingen die onder de Jeugdwet vallen, zich een onafhankelijk oordeel vormen en zo nodig ingrijpen. Daarbij kijken zij of het beleid voor deze instellingen in de praktijk goed werkt. De rapporten zijn in principe openbaar. De openbaar gemaakte rapporten staan op de website van de inspecties. Wat wil het landelijk toezicht jeugd bereiken? Het landelijk toezicht jeugd wil met haar onderzoeken bijdragen aan: het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdhulp en de gecertificeerde instellingen en de andere instellingen in het jeugddomein; het versterken van de positie van kinderen en hun ouders of verzorgers (de cliënten); de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid. Waarop houdt zij toezicht? Er zijn vijf verschillende wetten en regelingen met toezichttaken en bevoegdheden voor de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen: Jeugdwet; Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie; Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers; Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan. Op grond van die wetten en al dan niet in samenwerking met andere inspecties wordt er toezicht gehouden op de volgende organisaties: de jeugdhulpaanbieders (jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lvb); de certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; de gecertificeerde aanbieders van jeugdbescherming en jeugdreclassering; Veilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; de justitiële jeugdinrichtingen; de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie; de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen; de Raad voor de Kinderbescherming Halt; de schippersinternaten. 26 Inspectie Jeugdzorg

30 Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht Inspectie Jeugdzorg