De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugd- en Gezinsteam Bos&Gasthuizen in Leiden

Transcriptie

1 De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugd- en Gezinsteam Bos&Gasthuizen in Leiden Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie Utrecht, december Inspectie Jeugdzorg

2 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie Veiligheid en Justitie voeren het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Als waren zij één inspectie zien zij in het kader van de Jeugdwet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering en de andere instellingen in het jeugddomein. Daarnaast zien zij toe op de naleving van de wetgeving. Het landelijk toezicht jeugd stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en -reclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. Het landelijk toezicht jeugd draagt er aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijke oordeel van het landelijk toezicht jeugd over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit. De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie. 2 Inspectie Jeugdzorg

3 De kwaliteit van de jeugdhulp in Jeugd- en Gezinsteam Bos&Gasthuizen in Leiden Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie

4 Samenvatting De meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 1, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in deze wijkteams aan te bieden. De Inspectie Jeugdzorg onderzoekt vanaf 2015 stapsgewijs de kwaliteit van deze jeugdhulp. Hiermee verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp in de wijkteams, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. In september 2015 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij het Jeugd- en Gezinsteam (JGT) Bos&Gasthuizen in Leiden. De organisatievorm is een coöperatie in oprichting. De participerende moederorganisaties zijn: Kwadraad, MEE, Cardea, Rivierduinen, Curium, Inzowijs, Ipse de Bruggen, Gemiva en s Heerenloo. Doel van het onderzoek was inzicht te verkrijgen in de mate waarin het JGT Bos&Gasthuizen bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. De inspectie heeft in deze rapportage één punt uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop het JGT Bos&Gasthuizen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie: het JGT Bos&Gasthuizen zet gekwalificeerde professionals in. Daarnaast besteedt de inspectie in de rapportage aandacht aan de verbetermogelijkheden die zij constateert in de manier waarop het JGT Bos&Gasthuizen omgaat met de onderzochte thema s: de JGT-ers van JGT Bos&Gasthuizen brengen niet standaard in kaart hoe het is gesteld met de veiligheid van kinderen; het beleggen van de verantwoordelijkheden bij de moederorganisaties levert in de praktijk knelpunten op; het JGT Bos&Gasthuizen vergewist zich er niet van dat alle professionals die jeugdhulp bieden binnen het JGT over een actuele Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) beschikken. De inspectie verwacht dat het JGT Bos&Gasthuizen de verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat er vanuit dat de participerende moederorganisaties, waar nodig, de verbeteringen ook doorvoeren in de andere JGT s in Holland-Rijnland. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij het JGT Bos&Gasthuizen volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol. 1 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, jeugdteam en wijkteam.

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 Aanleiding en doel onderzoek... 4 Toetsingskader en werkwijze Beschrijving van Jeugd- en Gezinsteam Bos&Gasthuizen... 6 JGT Bos&Gasthuizen... 6 Jeugdhulp door JGT Bos&Gasthuizen Wat gaat goed Wat kan beter Vervolg Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium... 18

6 1 Inleiding In september 2015 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij Jeugd- en Gezinsteam (JGT) Bos&Gasthuizen in de gemeente Leiden. Aanleiding en doel onderzoek Vanaf 2015 onderzoekt de inspectie de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in wijk- en jeugdteams. De reden hiervoor is dat de meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 2, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Sociale wijkteams blijken voor gemeenten hét middel om de decentralisaties op deze gebieden aan te pakken. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in wijk- of jeugdteams (hierna: wijkteams) aan te bieden. Daarom richt de inspectie zich met haar onderzoek op de vraag of deze jeugdhulp aan bepaalde eisen voldoet. De inspectie heeft hiertoe drie thema s geselecteerd: veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de mate waarin het betreffende wijkteam bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van de veiligheid van kinderen en organisatorische voorwaarden om verantwoorde jeugdhulp te leveren. Dit betreft stap 1 in het onderzoek naar de kwaliteit van de jeugdhulp in de wijkteams. Thema s die in stap 2 worden uitgewerkt betreffen uitvoering hulpverlening en cliëntenpositie. In eerste instantie richt de inspectie zich op jeugdteams, dit zijn wijkteams die zich specifiek toeleggen op het bieden van hulp aan gezinnen. Met de toezichtbezoeken aan de wijkteams verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie kiest hierbij voor een rapportage waarin zowel aandacht is voor positieve ontwikkelingen als voor verbeterpunten. Deze wijze van rapporteren past bij de fase waarin wijkteams zich in 2015 bevinden: het is het eerste jaar van de transformatie, de wijkteams zijn nog volop in ontwikkeling. Toetsingskader en werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van vijf criteria uit het toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd, aangevuld met een criterium over de te beleggen verantwoordelijkheden. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. 2 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, jeugdteam en wijkteam. 4 Inspectie Jeugdzorg

7 Voorafgaand aan het onderzoek bij JGT Bos&Gasthuizen heeft de inspectie informatie opgevraagd bij de coöperatie in oprichting, om een beeld te krijgen van de organisatievorm van de JGT s in Holland-Rijnland en de verdeling van de verantwoordelijkheden, het aantal wijkteams binnen de gemeente, de doelgroep van het wijkteam, de deelnemende partijen en beschikbare deskundigheden en eventuele wachtlijsten. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie gesproken met professionals die jeugdhulp bieden (JGT-ers) en JGT-coaches 3. Een deel van de gesprekken heeft plaatsgevonden aan de hand van ter plaatse geselecteerde casuïstiek, waarbij de inspectie samen met de JGT-ers dossiers heeft geraadpleegd. Het betrof een aangekondigd toezicht, met als onverwacht element de selectie van de dossiers. 3 Ieder JGT wordt ondersteund door een JGT-coach. De JGT-coach begeleidt het team in de ontwikkeling tot zelforganiserend team en coacht de JGT-ers individueel. 5 Inspectie Jeugdzorg

8 2 Beschrijving van Jeugd- en Gezinsteam Bos&Gasthuizen JGT Bos&Gasthuizen Het Jeugd- en Gezinsteam (JGT) Bos&Gasthuizen is een onderdeel van het centrum voor jeugd en gezin (CJG) Leiden. Het JGT biedt consultatie en advies, ambulante jeugdhulp en basisdiagnostiek. Daarnaast schakelt het JGT gespecialiseerde jeugdhulp in en indien nodig de Raad voor de Kinderbescherming. Gezinnen kunnen zich, al dan niet met hulp van bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg (JGZ), huisarts of school, zelf aanmelden bij het JGT. Er is geen verwijzing nodig. In Holland-Rijnland (dertien gemeenten) zijn 24 JGT s actief, waarvan zes in Leiden. De organisatievorm is een coöperatie in oprichting. De participerende moederorganisaties zijn: Kwadraad, MEE, Cardea, Rivierduinen, Curium, Inzowijs, Ipse de Bruggen, Gemiva en s Heerenloo. De professionals die jeugdhulp bieden (de JGT-ers) werken op verschillende locaties binnen het eigen werkgebied: op scholen, vanuit het CJG en in de wijk. Jeugdhulp door JGT Bos&Gasthuizen Het hulp- en zorgaanbod voor jeugd in Holland-Rijnland kan grofweg onderverdeeld worden in: (preventieve) basisvoorzieningen zoals de jeugdgezondheidszorg (JGZ) en huisarts; jeugdhulp door het JGT en andere jeugdhulpaanbieders; specialistische (jeugd)hulp/ zorg. De JGZ, ook onderdeel van het CJG, geeft voorlichting en advies over opgroeien en opvoeden en biedt vaccinaties aan. Als er zorgen zijn dan begeleidt de JGZ het kind, de ouders of verzorgers en eventueel de beroepskrachten op scholen en voorschoolse voorzieningen. Zo nodig verwijst de JGZ naar het JGT. In Leiden is ervoor gekozen dat vragen met betrekking tot kindfactoren en ontwikkelingsvragen wat meer thuishoren bij de JGZ, terwijl omgevingsvragen, gezinsfactoren en meervoudige problematiek meer bij het JGT horen. De huisarts heeft de mogelijkheid om het JGT in te schakelen of direct specialistische zorg in te zetten. Het JGT werkt vraaggericht. De vraag kan komen van een jeugdige, een ouder of van beide. Het kan ook zijn dat een professional een vraag heeft. Uitgangspunten van het JGT zijn dat gewerkt wordt op basis van één plan (1Gezin1Plan), dat de basis vormt voor de benodigde hulp en dat de gezinnen de regie hebben. 6 Inspectie Jeugdzorg

9 Het speerpunt van de JGT s is dan ook de nauwe en positieve samenwerking met gezinnen, die gebaseerd is op wat lukt er wél, en het ontdekken van waar de mogelijkheden en krachten liggen. Het JGT heeft een aantal leidende principes geformuleerd die richting geven aan het handelen van de JGT-ers: we verbinden ons met de gezinnen en onze samenwerkingspartners; we versterken de jeugd en hen die voor hen zorgen; we doen wat nodig is (en niet meer dan nodig is); we doen dat deskundig. Als er meer nodig is dan het JGT kan bieden, dan wordt een specialist van bijvoorbeeld de GGZ ingeschakeld, met wie vanuit het team nauw contact bestaat. Het JGT blijft ook dan, zo lang als nodig is, verbonden aan een gezin. Specialistische zorg wordt ingeschakeld voor extra hulp of begeleiding op een bepaald (levens)gebied voor een gezin of voor consultatie ten behoeve van de JGT-er (of het hele team). Daar waar veiligheid een hoofdthema wordt in de hulpverlening, schakelt het JGT ook een specialist in van Veilig Thuis of de Raad voor de Kinderbescherming. De JGT-ers volgen de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Binnen het team verdelen de JGT-ers de vragen en aanmeldingen naar capaciteit en deskundigheid. Verder heeft iedere basisschool een contactpersoon vanuit JGT Bos&Gasthuizen die beschikbaar is voor consultatie en hulpverlening. Ook op iedere voortgezet onderwijs school is een contactpersoon van het JGT Bos&Gasthuizen als aanspreekpunt aanwezig. Deze contactpersoon houdt voor de leerlingen een inloopspreekuur op school. Team Bos&gasthuizen bestaat uit veertien JGT-ers (HBO en WO opgeleid) die afkomstig zijn van Cardea, Rivierduinen, Curium, Ipse de Bruggen, Kwadraad en MEE. Het team is in principe zelforganiserend en wordt ondersteund door een coach. De JGT-ers zijn in dienst van hun moederorganisaties, die de eindverantwoordelijkheid dragen voor de kwaliteit van de geboden jeugdhulp. 7 Inspectie Jeugdzorg

10 3 Wat gaat goed De inspectie heeft in dit hoofdstuk een punt uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop JGT Bos&Gasthuizen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is dat ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten zich kunnen laten inspireren door de werkwijze van het JGT Bos&Gasthuizen. In dit hoofdstuk zijn dus met name de good practices beschreven, het geeft geen volledig overzicht van alle bevindingen. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage Het JGT Bos&Gasthuizen zet gekwalificeerde professionals in Door de inzet van voldoende gekwalificeerde professionals en door hen cruciale taken bij de jeugdhulp te laten uitvoeren, zorgt het wijkteam ervoor dat kinderen en hun ouders verantwoorde hulp ontvangen. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 5.2 Alle JGT-ers zijn aantoonbaar geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Binnen het JGT worden hoge basiseisen gesteld aan de JGT-ers die jeugdhulp bieden. Ze zijn allen HBO of WO opgeleid en beschikken over relevante werkervaring. Het team is multidisciplinair samengesteld en het uitgangspunt is dat de teamleden complementair zijn. De JGT-er moet zowel generalist zijn als over expertise beschikken op een specifiek terrein. Deze expertise kan zijn opgebouwd vanuit de moederorganisatie (GGZ, gehandicaptenzorg, lvb-zorg, jeugd- en opvoedhulp en maatschappelijk werk) of vanuit de eigen opleidingsachtergrond. De deskundigheid van de JGT-ers sluit aan bij de hulpvraag van gezinnen die jeugdhulp ontvangen vanuit het JGT. Als blijkt dat er meer nodig is dan het JGT kan bieden, dan wordt een externe specialist ingezet. Bij aanvang van de hulpverlening is specifiek aandacht voor de match tussen het gezin en de JGT-er. Het JGT biedt de JGT-ers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De JGT-ers krijgen voldoende gelegenheid tot deskundigheidsbevordering, gefaciliteerd vanuit zowel de moederorganisaties (zoals over de meldcode en het vlaggensysteem) als vanuit het JGT zelf (zoals over een specifieke uitwerking van de meldcode voor de JGT-ers). Er is een uitgebreid scholingsplan JGT 2015 dat zich richt op het versterken van het methodisch handelen van de JGTers en de JGT-coaches. Naast scholing van de JGT-ers vindt wekelijks casuïstiekoverleg plaats waardoor de JGT-ers van elkaar kunnen leren. Om de week zijn er intervisiebijeenkomsten en is er een themaoverleg. 8 Inspectie Jeugdzorg

11 Tot slot heeft het JGT diverse richtlijnen en hulpmiddelen ter beschikking gesteld voor het handelen van de JGT-ers. Het JGT heeft zijn visie over verantwoorde hulp bieden geconcretiseerd in leidende principes die de JGT-ers richting geven voor het dagelijks handelen. Daarnaast zijn diverse methodieken en instrumenten beschikbaar gesteld via de zogeheten JGT-gids en het koffertje 4. 4 Het koffertje is de naam voor de instrumenten die JGT-ers kunnen gebruiken ter ondersteuning van het primaire proces. 9 Inspectie Jeugdzorg

12 4 Wat kan beter In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie welke verbetermogelijkheden zij constateert in de manier waarop JGT Bos&Gasthuizen omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is om nader uit te leggen waarom de inspectie het belangrijk vindt dat JGT Bos&Gasthuizen zich op deze punten verbetert. Ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten kunnen hieruit lering trekken. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage De JGT-ers van JGT Bos&Gasthuizen brengen niet standaard in kaart hoe het is gesteld met de veiligheid van kinderen Kinderen en ouders hebben er belang bij dat een onveilige situatie zo snel mogelijk wordt onderkend en dat er stappen genomen worden om (weer) een veilige opvoedingssituatie te realiseren. De professional moet daarom als vanzelfsprekend aandacht hebben voor de veiligheid en de sociale omgeving van het kind. Als de professional zicht heeft op de sociale en leefomgeving van het kind, kan de professional vroegtijdig signalen opvangen met betrekking tot mogelijke risicovolle situaties. Door structureel de benodigde informatie te verzamelen en de veiligheid in te schatten en te beoordelen is de kans op blinde vlekken kleiner. Het gebruik van een risicotaxatie-instrument ondersteunt de professional bij het beoordelen van de veiligheidsrisico s. Om te voorkomen dat veiligheidsrisico s voor kinderen eenzijdig worden belicht en daardoor niet adequaat worden aangepakt, dient de professional bij het beoordelen van de veiligheid specifieke deskundigheid in te roepen. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.1 Hoewel het JGT diverse hulpmiddelen ter beschikking stelt voor de JGT-ers, ook op het gebied van het in kaart brengen van de veiligheid van kinderen, maken de JGT-ers hier slechts beperkt of geen gebruik van. De JGT-ers stellen ouders en/of kinderen geen eenduidige vragen over veiligheid om hier een inschatting van te kunnen maken. Ze hebben geen eenduidig beeld van wanneer en hoe zij een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument kunnen inzetten en schatten de veiligheid van kinderen voornamelijk in op basis van hun professionele blik. Hiermee vindt de veiligheidsinschatting niet eenduidig plaats en dit maakt de kans op blinde vlekken groter. De JGT-ers van JGT Bos&Gasthuizen werken vraaggericht en gaan heel bewust naast met name de ouder(s) staan. Veiligheid is niet per definitie een thema waar aandacht aan wordt besteed bij aanvang van de hulpverlening en bij veranderde omstandigheden, zeker niet als dit niet de hulpvraag van de jeugdige of de ouder(s) betreft. 10 Inspectie Jeugdzorg

13 Aanwezige veiligheidsrisico s kunnen hierdoor onopgemerkt of onbesproken blijven. Bovendien zijn de JGT-ers niet altijd alert op het mogelijk onderscheid tussen de hulpvraag van de ouder en de hulpvraag van het kind, waardoor signalen van het kind die wijzen op een onveilige opvoedingssituaties over het hoofd kunnen worden gezien. De JGT-er die gekoppeld is aan het voortgezet onderwijs is wel meer gericht op de positie van de jeugdige en stelt de jeugdige centraal. Of het thema veiligheid bij aanvang van de hulp direct aan bod komt, hangt verder af van de werkachtergrond en ervaring van de JGT-er. Voor de ene JGT-er is het meer een standaard gespreksonderwerp dan voor de ander. Voor het bepalen van de contactfrequentie met het gezin wordt voornamelijk aangesloten bij de behoefte van het gezin zelf. Dit geldt ook voor de keuze om het contact bij het gezin thuis te laten plaatsvinden of op kantoor als de hulpverlening eenmaal is gestart. Het centraal stellen van de uitgesproken behoefte van het gezin maakt de JGT-er minder alert op signalen van onveiligheid. Als er wel signalen zijn van een onveilige opvoedingssituatie, dan komen die voornamelijk van buitenaf (zoals van school, politie). 4.2 Het beleggen van de verantwoordelijkheden bij de moederorganisaties levert in de praktijk knelpunten op Voor de kwaliteit van de jeugdhulp geboden door wijkteams is het van belang dat duidelijk is wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de jeugdhulp en het naleven van de wetgeving. De Jeugdwet schrijft niet voor in welke vorm de gemeente het toereikende aanbod aan jeugdhulp moet bieden. Gemeenten maken hierin verschillende keuzes. Die keuzes kunnen echter tot gevolg hebben dat verantwoordelijkheden worden vermengd, bijvoorbeeld als gevolg van het feit dat de inhoudelijke keuzes worden gemaakt binnen het wijkteam, terwijl de verantwoordelijkheid hiervoor berust bij de moederorganisatie. Dat is op zich niet problematisch, zolang gemeenten en instellingen zich daarvan bewust zijn en hier duidelijke afspraken over maken. Aanvullend thema voor de wijkteams Volgens het beleid van het JGT is de moederorganisatie van elke JGT-er eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de jeugdhulp, het handelen naar aanleiding van (gewelds)incidenten en het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het JGT wordt geboden. In de praktijk is het voor de JGT-er echter niet altijd helder waar de (eind)verantwoordelijkheid ligt, buiten hun eigen professionele veranwoordelijkheid. Evenmin is altijd duidelijk aan wie zij verantwoording moeten afleggen: aan het eigen team, de JGT-coach of de moederorganisatie(s). Voor het handelen naar aanleiding van een calamiteit is een uitgebreid stroomschema opgesteld waarin de rollen van alle betrokken partijen (kwartiermaker, JGT-coach, moederorganisatie, gemeente, coördinator GGD) zijn uitgeschreven, maar dit schema is niet bekend bij de JGT-ers. 11 Inspectie Jeugdzorg

14 De huidige overgangssituatie (organisatievorm coöperatie in oprichting) staat op gespannen voet met het scherp houden van de verantwoordelijkheidsverdeling. De moederorganisaties staan op afstand en hebben in de meeste gevallen beperkt zicht op het handelen van hun eigen JGT-ers. Zij hebben geen zicht op de inhoudelijke keuzes die worden gemaakt binnen het JGT en hebben geen toegang tot het registratiesysteem van het JGT. Incidenten worden door de JGT-coaches uitgewisseld en in de teams besproken. De professionals registreren incidenten niet als zodanig in het registratiesysteem van het JGT. Ook melden zij de incidenten niet consequent bij hun moederorganisaties. Een adequate incidentenregistratie is belangrijk om incidenten te kunnen analyseren en op basis hiervan zo nodig verbetermaatregelen in te zetten. 4.3 Het JGT Bos&Gasthuizen vergewist zich er niet van dat alle professionals die jeugdhulp bieden binnen het JGT over een actuele Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) beschikken De Jeugdwet vereist dat iedere jeugdhulpaanbieder in het bezit moet zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) van alle personen die in opdracht van haar werkzaamheden verrichten en in contact kunnen komen met kinderen of ouders aan wie jeugdhulp wordt verleend. Ook de professionals werkzaam in een wijkteam dienen over een VOG te beschikken. Indien het wijkteam een samenwerkingsverband betreft, is afstemming tussen de moederorganisaties en de leidinggevende van het wijkteam op dit punt van belang. Het moet geborgd zijn dat de VOG s actueel zijn en betrekking hebben op de functies die worden uitgeoefend. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 5.3 De moederorganisaties worden verantwoordelijk gehouden voor de aanwezigheid van de VOG s van hun JGT-ers. De inspectie ziet hier echter ook een verantwoordelijkheid voor het JGT. De inspectie verwacht dat het JGT zich ervan vergewist dat alle professionals binnen het JGT over een actuele VOG beschikken. Het is aan het JGT of navraag hierover bij de moederorganisaties voldoende is of dat het daadwerkelijk opvragen van de VOG s nodig is. Hier is vooralsnog onvoldoende aandacht voor geweest. Aan de JGT-ers zelf is bij aanvang van hun werkzaamheden voor het JGT ook niet gevraagd of zij een actuele VOG hadden. 12 Inspectie Jeugdzorg

15 5 Vervolg De Inspectie Jeugdzorg heeft met dit onderzoek beoogd een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in Jeugd- en Gezinsteam (JGT) Bos&Gasthuizen, daarbij ruimte latend aan nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie heeft voor wat betreft de thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie een aantal punten uitgelicht die in positieve zin opvallen en tevens een aantal verbetermogelijkheden benoemd. De inspectie verwacht dat JGT Bos&Gasthuizen deze verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat er vanuit dat de participerende moederorganisaties, waar nodig, de verbeteringen ook doorvoeren in de andere JGT s in Holland-Rijnland. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij JGT Bos&Gasthuizen volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol. De inspectie zal haar bevindingen uit alle toezichten bij de wijkteams, breder presenteren in een overkoepelend bericht. Hierin zal aandacht zijn voor rode draden die uit het toezicht naar voren komen, met goede voorbeelden en mogelijke verbeteringen. De inspectie verwacht dat dit ook aanknopingspunten biedt voor een verdere verbetering van de kwaliteit van de jeugdhulp in alle samenwerkingverbanden en gemeenten. 13 Inspectie Jeugdzorg

16 Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd De Inspectie Jeugdzorg voert het onderzoek bij de wijkteams uit aan de hand van onderstaand toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie heeft voor stap 1 vijf criteria geselecteerd binnen de thema s Veiligheid en Organisatie. Deze criteria zijn vetgedrukt. Daarnaast is specifiek voor de wijkteams een extra thema Verantwoordelijkheden toegevoegd. De thema s Uitvoering hulpverlening en Cliëntenpositie worden vanaf 2016 nader uitgewerkt voor de wijkteams. 1. UITVOERING HULPVERLENING Kinderen krijgen de hulp die zij nodig hebben om zich onbedreigd te kunnen ontwikkelen. 1.1 Professionals bieden passende hulp. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de kinderen. Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van kinderen, hun ouders en hun netwerk. Professionals zorgen ervoor dat kinderen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. 1.2 Professionals bieden hulp van goede kwaliteit. Professionals werken volgens professionele standaarden. Professionals zetten de hulp tijdig in. Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband. Professionals zorgen voor continuïteit van de hulp. 1.3 Professionals betrekken kinderen en ouders bij de hulp. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met kinderen en hun ouders is opgesteld. Professionals bieden kinderen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en uitvoering van de hulp. Professionals bejegenen kinderen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. 1.4 Professionals stemmen af met de bij de kinderen en hun ouders betrokken instanties. Professionals stemmen het plan af met de plannen van de overige betrokken instanties. Professionals evalueren regelmatig het resultaat van de geboden hulp met de overige betrokken instanties. Professionals zorgen voor een tijdige en volledige overdracht naar de overige betrokken instanties. 14 Inspectie Jeugdzorg

17 2. VEILIGHEID Kinderen worden beschermd tegen gevaren die hun ontwikkeling bedreigen. 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor kinderen. Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. 3. LEEFKLIMAAT 5 Kinderen verblijven in een aandachtvolle omgeving. 3.1 De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit. Kinderen zijn tevreden over de fysieke leefomgeving. De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Kinderen hebben invloed op de inrichting van de fysieke leefomgeving. 3.2 Het leefklimaat is passend bij de kinderen. Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de kinderen. Kinderen kennen de dagelijkse routine en de regels binnen de instelling. Kinderen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 3.3 Professionals hebben een respectvolle houding naar de kinderen. Kinderen vertrouwen de professionals. Professionals hebben tijd en aandacht voor de kinderen. Professionals belonen positief gedrag van kinderen. Professionals tonen voorbeeldgedrag. 5 Het thema leefklimaat wordt alleen getoetst in de residentiële jeugdhulp. 15 Inspectie Jeugdzorg

18 4. CLIËNTENPOSITIE Kinderen en hun ouders krijgen voldoende mogelijkheden om voor hun individuele en gemeenschappelijke belangen op te komen. 4.1 De instelling geeft kinderen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen. De instelling onderneemt actie indien kinderen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de aan hen geboden hulp. Kinderen en/of hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Kinderen en/of hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. 4.2 De instelling draagt zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. De instelling beschikt over een representatieve cliëntenraad. De instelling draagt er zorg voor dat de cliëntenraad naar behoren kan functioneren. De instelling gebruikt de adviezen van de cliëntenraad. De instelling informeert kinderen en hun ouders actief over de cliëntenraad en de wijze waarop de medezeggenschap binnen de instelling is georganiseerd. 4.3 De instelling gaat zorgvuldig om met de gegevens van kinderen en hun ouders. De instelling waarborgt de privacy van kinderen en hun ouders. De instelling zorgt voor waarheidsgetrouwe verslaglegging. De instelling reageert adequaat op een inzage-, afschrift-, of wijzigingsverzoek van kinderen en/of hun ouders. 16 Inspectie Jeugdzorg

19 5. ORGANISATIE De instelling voorziet in de voorwaarden om verantwoorde hulp te leveren. 5.1 De instelling voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. De instelling heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. De instelling verzamelt systematisch informatie over de kwaliteit van de hulp. De instelling brengt op basis van de verzamelde informatie veranderingen aan om de kwaliteit van de hulp te verbeteren. 5.2 De instelling 6 zet gekwalificeerde professionals in. De instelling zorgt voor een verantwoorde werktoedeling. De instelling zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De instelling biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De instelling heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. 5.3 De instelling handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. De instelling beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. De instelling handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De instelling past vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de wettelijke kaders. De instelling hanteert de wettelijke bewaartermijn voor dossiers. 5.4 De instelling zorgt voor jeugdhulp in samenhang met andere hulp. De instelling heeft samenwerkingsafspraken met haar ketenpartners vastgelegd. De instelling stelt haar professionals in staat samen te werken met ketenpartners. 5.5 De instelling werkt volgens de Governancecode. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die intern toezicht houdt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die het externe toezicht regelt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die aan belanghebbenden verantwoording aflegt. VERANTWOORDELIJKHEDEN (aanvullend thema voor wijkteams) De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. 6 Waar hier instelling staat dient in dit onderzoek wijkteam gelezen te worden. 17 Inspectie Jeugdzorg

20 Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium Verantwoordelijkheden Aanvullend thema voor de wijkteams De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat vastgelegd is wie verantwoordelijk is voor het dagelijks handelen van de JGT-ers en dat dit voor de JGT-ers helder en werkbaar is. Op papier is deze verantwoordelijkheid belegd bij de moederorganisaties, maar in de praktijk weten de JGT-ers niet wie de eindverantwoordelijkheid heeft. Bovendien worden de inhoudelijke keuzes gemaakt binnen het JGT. De moederorganisatie staat steeds meer op afstand, waardoor verantwoordelijkheden vermengd raken. De huidige overgangssituatie (organisatievorm coöperatie in oprichting) staat op gespannen voet met een heldere verantwoordelijkheidsverdeling. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen het JGT is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen naar aanleiding van een (gewelds)incident of (mogelijke) calamiteit en dat dit voor de JGT-ers helder en werkbaar is. Op papier zijn de moederorganisaties verantwoordelijk voor de beslissingen die genomen worden naar aanleiding van een (gewelds)incident. Incidenten worden door de JGT-coaches uitgewisseld en in de teams besproken. Ze worden op dit moment echter niet consequent gemeld bij de moederorganisatie, noch worden deze als zodanig geregistreerd in het registratiesysteem van het JGT. 18 Inspectie Jeugdzorg

21 Positief is dat voor calamiteiten een stroomschema is gemaakt voor de JGT-ers waarin de rollen van alle betrokken partijen (kwartiermaker, JGT-coach, moederorganisatie, gemeente, coördinator GGD) zijn uitgeschreven. De moederorganisaties zijn hier actief bij betrokken. Dit stroomschema is niet bij de JGT-ers bekend. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen het JGT is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor het behandelen van klachten: voor de informele en formele klachtenafhandeling en dat dit voor de JGT-ers helder is. De afspraken ten aanzien van de klachtenprocedure zijn vastgelegd (voorlopig via de moederorganisatie) maar niet goed bekend bij de JGT-ers. Er is op dit moment nog geen klachtenprocedure specifiek voor kinderen en hun ouders die hulp krijgen vanuit het JGT. Organisatie Criterium 5.2 Het wijkteam zet gekwalificeerde professionals in. Het wijkteam zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Het wijkteam biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. Wat gaat goed Alle JGT-ers zijn aantoonbaar geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Ze zijn allen HBO of WO opgeleid en beschikken over relevante werkervaring. De JGT-er moet zowel generalist zijn als over expertise beschikken op een specifiek terrein. Er is bewust aandacht voor de match tussen de hulpvrager en de JGT-er wat betreft benodigde expertise. Wat gaat goed De JGT-ers krijgen voldoende gelegenheid tot deskundigheidsbevordering en intervisie. De deskundigheidsbevordering wordt gefaciliteerd door zowel de moederorganisaties als door het JGT zelf. Er is een uitgebreid scholingsplan JGT Inspectie Jeugdzorg

22 Er vindt wekelijks een casuïstiekoverleg plaats. Om de week zijn er intervisiebijeenkomsten en is er een themaoverleg. Het wijkteam heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. Wat gaat goed Voor en door de JGT-ers zijn diverse richtlijnen en instrumenten beschikbaar gesteld via de JGT-gids en het koffertje waar instrumenten in zitten die JGT-ers kunnen gebruiken ter ondersteuning van het primaire proces. Wat kan beter Opvallend is dat de JGT-ers de verschillende richtlijnen en instrumenten niet weten te vinden of ze niet gebruiken. Bovendien wordt het aan de JGT-ers zelf overgelaten of en wanneer zij deze richtlijnen en instrumenten gebruiken. De JGT-ers associeren veelal het gebruik van instrumenten met het niet leveren van maatwerk. Criterium 5.3 Het wijkteam handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. Het wijkteam beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. Het wijkteam handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Wat kan beter De inspectie verwacht dat het JGT zich ervan vergewist dat alle JGT-ers beschikken over een actuele VOG. Binnen het JGT wordt dit als een verantwoordelijkheid van de moederorganisatie gezien. Hierover is geen contact tussen de moederorganisatie en het JGT. VOG s worden niet door de JGT-coaches opgevraagd en het is niet duidelijk of ze actueel zijn. Aan de JGT-ers zelf is ook niet gevraagd of zij een actuele VOG hadden bij aanvang van hun werkzaamheden voor het JGT. Wat gaat goed Het JGT heeft een meldcode, specifiek uitgewerkt voor de JGT-ers, voor omgang met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling. De JGT-ers handelen volgens de meldcode en het JGT bevordert kennis over en gebruik van de meldcode door alle JGT-ers. 20 Inspectie Jeugdzorg

23 Veiligheid Criterium 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Wat kan beter De inspectie verwacht dat professionals kunnen aantonen dat veiligheid een thema is waar aandacht aan is besteed bij aanvang van de hulpverlening en veranderde omstandigheden en dat onder andere de contactfrequentie met een gezin hierop is afgestemd. De JGT-ers schatten de veiligheid voor kinderen niet eenduidig in. Een risico is het centraal stellen van de hulpvraag van ouders, wanneer er veiligheidsrisico s voor de kinderen zijn. Bovendien blijkt dat niet alle JGT-ers alert zijn op het eventuele onderscheid tussen de hulpvraag van de ouder en de hulpvraag van het kind. Het is, naast de inhoud van de hulpvraag, afhankelijk van de achtergrond en ervaring van de JGTer zelf of bij aanvang van de hulp aandacht wordt besteed aan het thema veiligheid. Voor de contactfrequentie wordt vooral aangesloten bij de uitgesproken behoefte van het gezin. Wat gaat goed Positief is dat de JGT-ers outreachend optreden, ze veelal op huisbezoek gaan bij aanvang van de hulpverlening. Ook gaan de JGT-ers vaak met z n tweeën op huisbezoek. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Wat kan beter De inspectie verwacht dat professionals op een eenduidige manier veiligheidsrisico s inschatten: bij lichte hulpvragen stellen professionals in ieder geval een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. 21 Inspectie Jeugdzorg

24 Naarmate de hulpvraag zwaarder wordt, verwacht de inspectie dat het JGT hogere eisen stelt aan de risicoinschatting en dat er een eenduidig beeld bestaat wanneer een gestandaardiseerd risicotaxatie-instrument wordt ingezet. De JGT-ers stellen ouders en/of kinderen geen eenduidige vragen over veiligheid om hier een inschatting van te kunnen maken. Wanneer veiligheidsrisico s zijn gesignaleerd, dan wordt geen gebruik gemaakt van gestandaardiseerde risicotaxatie instrumenten, hoewel deze wel beschikbaar zijn via het koffertje in de JGT-gids. De JGT-er zet voornamelijk zijn professionele blik in om de veiligheid in te schatten. Een eenduidig beeld van wanneer en hoe de veiligheid van kinderen ingeschat moet worden ontbreekt. Criterium 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor de kinderen Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Wat gaat goed Indien veiligheidsrisico s zijn gesignaleerd dan bespreekt de JGT-er dit met zijn/haar buddy (elke JGT-er heeft een collega met wie casussen besproken kunnen worden), met de aandachtsfunctionaris veiligheid, in het casuïstiekoverleg en/of met de JGT-coach. Het team is multidisciplinair samengesteld waardoor gebruik wordt gemaakt van de input van meerdere disciplines. Bovendien zijn vaak meerdere organisaties in een dergelijk geval betrokken waardoor ook de verschillende disciplines vanuit die organisaties betrokken worden bij de beoordeling van de veiligheid. Wat gaat goed Als veiligheidsrisico s gesignaleerd zijn dan wordt de aandachtsfunctionaris veiligheid van het JGT betrokken om te bepalen welke externe specialist nodig is. Aangezien een concrete veiligheidsinschatting vanuit het JGT veelal ontbreekt voert de externe specialist (zoals de Waag) dan alsnog een veiligheidsinschatting uit en wordt hier de benodigde hulp aan gekoppeld. 22 Inspectie Jeugdzorg

25 De veiligheidsinschatting maakt op die manier onderdeel uit van het plan dat (vooral mondeling) wordt gekoppeld aan het al bestaande plan dat is opgesteld door de JGT-er in samenwerking met het gezin. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Wat kan beter De inspectie verwacht dat professionals in het dossier afspraken en maatregelen vastleggen om de veiligheidsrisico s te beperken en dat zij bewaken of de gemaakte afspraken worden nagekomen. Afspraken die de JGT-ers maken met een gezin en/of professionals rondom een gezin worden niet helder en eenduidig vastgelegd. Dit geldt ook voor afspraken die in samenwerking met ketenpartners zijn gemaakt ten behoeve van de veiligheid. Een veiligheidsplan dat is opgesteld door bijvoorbeeld de Waag maakt geen onderdeel uit van het dossier bij het JGT terwijl de JGT-er hier wel bij betrokken is en onderdeel uitmaakt van dat veiligheidsplan. Het registratiesysteem is volgens de JGT-ers dusdanig opgebouwd dat er een plan is en verder alle correspondentie/ afspraken genoteerd moeten worden als een bericht aan de cliënt. De JGT-ers zijn terughoudend in het registreren van de zorgen over de veiligheid en de gemaakte afspraken. Dit omdat het plan en de correspondentie inzichtelijk zijn voor de cliënt. De JGT-ers ervaren het als ingewikkeld om informatie en afspraken zo op te schrijven dat dit voor zowel de cliënten als de JGT-ers inzichtelijk is. Wat gaat goed De geïnterviewde JGT-ers hebben de inspectie aan de hand van voorbeelden aannemelijk kunnen maken dat afspraken ten behoeve van de veiligheid van kinderen met het gezin en in samenwerking met ketenpartners wel worden gemaakt en dat ook duidelijk is wie voor wat verantwoordelijk is/ wie welke afspraken bewaakt. 23 Inspectie Jeugdzorg

26 Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat professionals op casusniveau nagaan of de risico s zijn verminderd, totdat het kind en de ouder veilig zijn. Doordat de JGT-ers terughoudend zijn in het concreet/ systematisch vastleggen van zorgen rondom de veiligheid en afspraken die gemaakt zijn om de veiligheidsrisico s te verminderen, is het vaststellen of de veiligheidsrisico s zijn verminderd, erg ingewikkeld. Metingen ontbreken veelal waardoor de veiligheid in een gezin lastig te vergelijken is met de situatie bij aanvang van de hulpverlening. Een concrete evaluatie op veiligheidsrisico s is er niet. Wat gaat goed De geïnterviewde JGT-ers hebben de inspectie aan de hand van voorbeelden aannemelijk kunnen maken dat zij een gezin pas loslaten als de situatie voor kinderen voldoende veilig is. Criterium 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. Wat gaat goed De JGT-ers handelen volgens de meldcode (die specifiek is uitgewerkt voor het JGT) en Veilig Thuis wordt ingeschakeld indien nodig. Acute onveiligheid in casussen maken de JGT-ers niet vaak mee. Wat gaat goed Bij acuut onveilige situaties schaalt de JGT-er op naar specialisten. Vooraf vindt intern overleg met de buddy plaats en de aandachtsfunctionaris veiligheid en daarna wordt snel doorgeschakeld naar Veilig Thuis of de Raad voor de Kinderbescherming. Wat gaat goed Daar waar veiligheid bij aanvang van de hulpverlening al direct een zorg is, wordt de casus toebedeeld aan een JGT-er die hier deskundig in is en affiniteit mee heeft. 24 Inspectie Jeugdzorg

27 Voor alle JGT-ers geldt dat zij een beroep kunnen doen op collega s en dat ze vanuit de moederorganisatie zijn geschoold in de meldcode. Een aanvullende training op de uitwerking van de meldcode specifiek voor de JGT-ers volgt nog. Wat kan beter Een aandachtspunt is de beperkte kennis en ervaring met het omgaan met agressie, ook wat betreft de veiligheid van de JGT-er zelf. 25 Inspectie Jeugdzorg

28 26 Inspectie Jeugdzorg

29 Wat is het landelijk toezicht jeugd? Het landelijk toezicht jeugd bestaat uit de Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ). Wat zegt de wet over het landelijk toezicht jeugd? De Jeugdwet geeft de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen de volgende taken: onderzoek doen naar de kwaliteit in algemene zin van de jeugdhulp, de gecertificeerde instellingen, de certificerende instelling, het adviespunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de Raad voor de Kinderbescherming en de justitiële jeugdinrichtingen; toezicht houden op de naleving van de kwaliteitseisen die in de wet staan; voorstellen doen voor verbetering. Het toezicht gebeurt uit eigener beweging of op verzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en/of de minister van Veiligheid en Justitie. Het landelijk toezicht houdt bij de vervulling van haar taak rekening met de behoeften van gemeenten. Wat is toezicht? Toezicht houden betekent dat de inspecties informatie verzamelen over de kwaliteit van de instellingen die onder de Jeugdwet vallen, zich een onafhankelijk oordeel vormen en zo nodig ingrijpen. Daarbij kijken zij of het beleid voor deze instellingen in de praktijk goed werkt. De rapporten zijn in principe openbaar. De openbaar gemaakte rapporten staan op de website van de inspecties. Wat wil het landelijk toezicht jeugd bereiken? Het landelijk toezicht jeugd wil met haar onderzoeken bijdragen aan: het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdhulp en de gecertificeerde instellingen en de andere instellingen in het jeugddomein; het versterken van de positie van jeugdigen en hun ouders of verzorgers (de cliënten); de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid. Waarop houdt zij toezicht? Er zijn vijf verschillende wetten en regelingen met toezichttaken en bevoegdheden voor de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen: Jeugdwet; Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie; Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers; Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan. Op grond van die wetten en al dan niet in samenwerking met andere inspecties wordt er toezicht gehouden op de volgende organisaties: de jeugdhulpaanbieders (jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lvb); de certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; de gecertificeerde aanbieders van jeugdbescherming en jeugdreclassering; Veilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; de justitiële jeugdinrichtingen; de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie; de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen; de Raad voor de Kinderbescherming Halt; de schippersinternaten. 27 Inspectie Jeugdzorg

30 Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht Inspectie Jeugdzorg