De kwaliteit van de Pleegzorg bij Leger des Heils Noord

Transcriptie

1 De kwaliteit van de Pleegzorg bij Leger des Heils Noord Utrecht, februari Inspectie Jeugdzorg

2 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg ziet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp en op de naleving van de wetgeving. De inspectie stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. De inspectie draagt er met haar toezicht toe bij dat de samenleving erop kan vertrouwen dat kinderen en ouders de benodigde hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals in de jeugdhulp. De inspectie zorgt voor een onafhankelijk oordeel over de kwaliteit van de jeugdhulp dat relevant is voor de professional, de instelling, de overheid en de burger en dat helpt bij het verbeteren van de jeugdhulp. Visie Een leefomgeving die van goede kwaliteit en veilig is, geeft kinderen de basis voor welbevinden en uitzicht op een kansrijke ontwikkeling. Ouders en verzorgers moeten als dat nodig is gesterkt worden in hun kracht om hun kinderen een veilige leefwereld en voldoende kansen voor ontwikkeling te bieden. Professionals moeten in hun werk aansluiten bij die kracht en verantwoordelijkheid van ouders en gebruik maken van de ideeën en opvattingen van kinderen. Zij zijn ervoor verantwoordelijk om hun werk zo goed mogelijk te doen en gebruiken daarbij professionele standaarden en bewezen effectieve methoden. Zij werken samen met het kind en het gezin en met andere professionals. Zij dragen waar nodig bij aan de verbetering van die samenwerking. Hun betrokkenheid duurt zo lang het kind en het gezin hulp en zorg nodig hebben. Hulp is niet zwaarder of langer durend dan nodig is. Kinderen moeten zich waar zij zich ook bevinden veilig kunnen ontwikkelen en geen risico lopen op mishandeling. Ieder kind voor wie dit niet goed is geborgd moet actief en snel worden gesignaleerd en geholpen. Het is een verantwoordelijkheid voor iedereen die met kinderen te maken heeft om hierop te letten en zo nodig actie te ondernemen. Toezicht moet in dit geheel niet alleen controlerend en handhavend zijn maar ook stimulerend. Het moet ook gericht zijn op het lerend verbeteren. Als het de effectiviteit en efficiëntie van het toezicht ten goede komt, dan werkt de Inspectie Jeugdzorg zoveel mogelijk samen met andere toezichthouders. De foto op de voorkant betreft geen persoon in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie. 2 Inspectie Jeugdzorg

3 De kwaliteit van de pleegzorg bij Leger des Heils Noord

4 Samenvatting In december 2014 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord. Doel van het onderzoek was om te bepalen in hoeverre de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord ervoor zorgt dat kinderen verantwoorde hulp krijgen. Het eindoordeel van de inspectie luidt dat de kwaliteit van de uitvoering van de jeugdhulp van de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord voldoende is. De inspectie is van oordeel dat de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord op alle criteria voldoende dient te functioneren. Nu dit bij één van de vijftien criteria niet het geval is, verwacht de inspectie dat het Leger des Heils binnen een half jaar ook aan dit criterium voldoet. Dit houdt in dat; Leger des Heils Noord zich inspant om de representativiteit van de cliëntenraad te vergroten door participatie vanuit de pleegzorg. Leger des Heils Noord over een pleegouderraad beschikt. De inspectie wil vóór 13 maart 2015 worden geïnformeerd over de verbetermaatregelen die de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord neemt en de termijnen waarbinnen de maatregelen zijn doorgevoerd. De inspectie bewaakt de uitvoering van de verbetermaatregelen.

5

6

7 Inhoudsopgave 1 Inleiding Bevindingen Uitvoering hulpverlening Veiligheid Cliëntenpositie Organisatie Eindoordeel en vervolg... 8 Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd... 9 Bijlage 2 Verantwoording... 13

8 1 Inleiding In december 2014 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord. Doel van het onderzoek was om te bepalen in hoeverre de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord ervoor zorgt dat kinderen verantwoorde hulp krijgen. Leger des Heils Noord De Stichting Leger des Heils Welzijns- & Gezondheidszorg (W&G) biedt met ruim 5000 professionals en vrijwilligers een breed en gevarieerd hulpaanbod. Leger des Heils Noord is één van de 13 werkeenheden van deze stichting. Leger des Heils Noord wordt geleid door een eindverantwoordelijke directeur en een directeur bedrijfsvoering. Per werkeenheid zijn er diverse werksoorten, waarvan pleegzorg onderdeel uitmaakt. Gezinsopvang is een module binnen de pleegzorg. Kenmerkend voor de werkwijze van het Leger des Heils is dat wordt aangesloten bij de eerste levensbehoeften van de cliënten, waarbij de gehele leefsituatie in ogenschouw wordt genomen. De afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord heeft pleeggezinnen verspreid over de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Leger des Heils Noord begeleidt ten tijde van het onderzoek 223 kinderen in pleeggezinnen. Leger des Heils Noord maakt gebruik van bestandspleeggezinnen van andere pleegzorgaanbieders uit Friesland, Groningen en Drenthe die ook de screening uitvoeren. Leger des Heils Noord voert wel zelf de screening van de netwerkpleeggezinnen uit. Toetsingskader Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd. Het toetsingskader bestaat uit vijf thema s: uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. Het thema leefklimaat wordt alleen getoetst in de residentiële jeugdhulp. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. 4 Inspectie Jeugdzorg

9 2 Bevindingen In dit hoofdstuk geeft de Inspectie Jeugdzorg haar oordeel op de thema s uitvoering hulpverlening, veiligheid, cliëntenpositie en organisatie. Ieder thema is uitgewerkt in een aantal criteria. Elke paragraaf bevat de verwachting van de inspectie en een tabel met de oordelen van de inspectie over elk criterium: V O voldoende onvoldoende Alleen de criteria die als onvoldoende zijn beoordeeld, worden toegelicht aan de hand van de bevindingen. In het toetsingskader dat is opgenomen in bijlage 1 staat beschreven wat de inspectie moet hebben aangetroffen om tot het oordeel voldoende te komen. 2.1 Uitvoering hulpverlening De inspectie verwacht dat kinderen die jeugdhulp krijgen, de hulp krijgen die zij nodig hebben om zich onbedreigd te kunnen ontwikkelen. Oordeel 1. Uitvoering hulpverlening 1.1 Professionals bieden passende hulp. V 1.2 Professionals bieden hulp van goede kwaliteit. V 1.3 Professionals betrekken kinderen en ouders bij de hulp. V 1.4 Professionals stemmen af met de bij de kinderen en hun ouders betrokken instanties. V 2.2 Veiligheid De inspectie verwacht dat kinderen die jeugdhulp krijgen worden beschermd tegen gevaren die hun ontwikkeling bedreigen. 5 Inspectie Jeugdzorg

10 Oordeel 2. Veiligheid 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. V 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor kinderen. V 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. V 2.3 Cliëntenpositie De inspectie verwacht dat instellingen die jeugdhulp bieden, kinderen en hun ouders voldoende mogelijkheden bieden om voor hun individuele en gemeenschappelijke belangen op te komen. Oordeel 4. Cliëntenpositie 4.1 De instelling geeft kinderen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen. 4.2 De instelling draagt zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. V O 4.3 De instelling gaat zorgvuldig om met de gegevens van kinderen en hun ouders. V Onderbouwing De instelling draagt onvoldoende zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. Leger des Heils Noord heeft een cliëntenraad en een jongerenraad. Hierin zijn ouders van pleegkinderen en pleegkinderen niet vertegenwoordigd. De cliëntenraad en de jongerenraad worden vormgegeven vanuit andere werksoorten (ambulante- en residentiële hulp) van Leger des Heils Noord. Het Leger des Heils Noord neemt initiatieven om pleegkinderen en hun ouders in een cliëntenraad en/of jongerenraad te laten participeren door ze hiervoor te vragen in nieuwsbrieven en persoonlijke gesprekken. Leger des Heils Noord beschikt niet over een pleegouderraad. Het is een wettelijk vereiste (Artikel 66a Wet op de Jeugdzorgen artikel Jeugdwet) dat een pleegzorgaanbieder een pleegouderraad heeft. Het Leger des Heils Noord neemt initiatieven om een pleegouderraad op te zetten door pleegouders hiervoor te vragen in nieuwsbrieven en persoonlijke gesprekken. Dit heeft nog niet geleid tot een pleegouderraad of anderszins structurele inspraak vanuit pleegouders in het beleid van Leger des Heils Noord. 6 Inspectie Jeugdzorg

11 2.4 Organisatie De inspectie verwacht dat instellingen die jeugdhulp bieden, voorzien in de voorwaarden om verantwoorde hulp te leveren. Oordeel 5. Organisatie 5.1 De instelling voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. V 5.2 De instelling zet gekwalificeerde professionals in. V 5.3 De instelling handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. V 5.4 De instelling zorgt voor jeugdhulp in samenhang met andere hulp. V 5.5 De instelling werkt volgens de Governancecode. V 7 Inspectie Jeugdzorg

12 3 Eindoordeel en vervolg Het eindoordeel van de inspectie luidt dat de kwaliteit van de uitvoering van de jeugdhulp van de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord voldoende is. De inspectie is van oordeel dat de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord op alle criteria voldoende dient te functioneren. Nu dit bij één van de vijftien criteria niet het geval is, verwacht de inspectie dat het Leger des Heils binnen een half jaar ook aan dit criterium voldoet. Dit houdt in dat; Leger des Heils Noord zich inspant om de representativiteit van de cliëntenraad te vergroten door participatie vanuit de pleegzorg. Leger des Heils Noord over een pleegouderraad beschikt. De inspectie wil vóór 13 maart 2015 worden geïnformeerd over de verbetermaatregelen die de afdeling pleegzorg van Leger des Heils Noord neemt en de termijnen waarbinnen de maatregelen zijn doorgevoerd. De inspectie bewaakt de uitvoering van de verbetermaatregelen. 8 Inspectie Jeugdzorg

13 Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd Het toetsingskader bestaat uit de thema s uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. Ieder thema is uitgewerkt in een aantal criteria. Om van de oordelen op de verschillende criteria te komen tot het eindoordeel, hanteert de inspectie de onderstaande beslisregel. De inspectie wijkt alleen gemotiveerd van deze beslisregel af als op inhoudelijke gronden hiervoor aanleiding bestaat. Het eindoordeel is: 1. voldoende als 75 procent van de criteria of meer als een voldoende is beoordeeld; 2. matig als tussen de 65 en 75 procent van de criteria als een voldoende is beoordeeld; 3. onvoldoende als minder dan 65 procent van de criteria als een voldoende is beoordeeld, of als een instelling op één of meerdere thema s op alle criteria als onvoldoende is beoordeeld. 1. UITVOERING HULPVERLENING Kinderen krijgen de hulp die zij nodig hebben om zich onbedreigd te kunnen ontwikkelen. 1.1 Professionals bieden passende hulp. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de kinderen. Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van kinderen, hun ouders en hun netwerk. Professionals zorgen ervoor dat kinderen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. 1.2 Professionals bieden hulp van goede kwaliteit. Professionals werken volgens professionele standaarden. Professionals zetten de hulp tijdig in. Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband. Professionals zorgen voor continuïteit van de hulp. 1.3 Professionals betrekken kinderen en ouders bij de hulp. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met kinderen en hun ouders is opgesteld. Professionals bieden kinderen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en uitvoering van de hulp. Professionals bejegenen kinderen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. 1.4 Professionals stemmen af met de bij de kinderen en hun ouders betrokken instanties. Professionals stemmen het plan af met de plannen van de overige betrokken instanties. Professionals evalueren regelmatig het resultaat van de geboden hulp met de overige betrokken instanties. Professionals zorgen voor een tijdige en volledige overdracht naar de overige betrokken instanties. 9 Inspectie Jeugdzorg

14 2. VEILIGHEID Kinderen worden beschermd tegen gevaren die hun ontwikkeling bedreigen. 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor kinderen. Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. 3. LEEFKLIMAAT 1 Kinderen verblijven in een aandachtvolle omgeving. 3.1 De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit. Kinderen zijn tevreden over de fysieke leefomgeving. De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Kinderen hebben invloed op de inrichting van de fysieke leefomgeving. 3.2 Het leefklimaat is passend bij de kinderen. Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de kinderen. Kinderen kennen de dagelijkse routine en de regels binnen de instelling. Kinderen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 3.3 Professionals hebben een respectvolle houding naar de kinderen. Kinderen vertrouwen de professionals. Professionals hebben tijd en aandacht voor de kinderen. Professionals belonen positief gedrag van kinderen. Professionals tonen voorbeeldgedrag. 1 Het thema leefklimaat wordt alleen getoetst in de residentiële jeugdhulp. 10 Inspectie Jeugdzorg

15 4. CLIËNTENPOSITIE Kinderen en hun ouders krijgen voldoende mogelijkheden om voor hun individuele en gemeenschappelijke belangen op te komen. 4.1 De instelling geeft kinderen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen. De instelling onderneemt actie indien kinderen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de aan hen geboden hulp. Kinderen en/of hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Kinderen en/of hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. 4.2 De instelling draagt zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. De instelling beschikt over een representatieve cliëntenraad 2. De instelling draagt er zorg voor dat de cliëntenraad naar behoren kan functioneren. De instelling gebruikt de adviezen van de cliëntenraad. De instelling informeert kinderen en hun ouders actief over de cliëntenraad en de wijze waarop de medezeggenschap binnen de instelling is georganiseerd. 4.3 De instelling gaat zorgvuldig om met de gegevens van kinderen en hun ouders. De instelling waarborgt de privacy van kinderen en hun ouders. De instelling zorgt voor waarheidsgetrouwe verslaglegging. De instelling reageert adequaat op een inzage-, afschrift-, of wijzigingsverzoek van kinderen en/of hun ouders. 2 Voor een pleegzorgaanbieder is het een wettelijke vereiste dat er een pleegouderraad is. 11 Inspectie Jeugdzorg

16 5. ORGANISATIE De instelling voorziet in de voorwaarden om verantwoorde hulp te leveren. 5.1 De instelling voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. De instelling heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. De instelling verzamelt systematisch informatie over de kwaliteit van de hulp. De instelling brengt op basis van de verzamelde informatie veranderingen aan om de kwaliteit van de hulp te verbeteren. 5.2 De instelling zet gekwalificeerde professionals in. De instelling zorgt voor een verantwoorde werktoedeling. De instelling zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De instelling biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De instelling heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. 5.3 De instelling handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. De instelling beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. De instelling handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De instelling past vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de wettelijke kaders. De instelling hanteert de wettelijke bewaartermijn voor dossiers. 5.4 De instelling zorgt voor jeugdhulp in samenhang met andere hulp. De instelling heeft samenwerkingsafspraken met haar ketenpartners vastgelegd. De instelling stelt haar professionals in staat samen te werken met ketenpartners. 5.5 De instelling werkt volgens de Governancecode. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die intern toezicht houdt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die het externe toezicht regelt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die aan belanghebbenden verantwoording aflegt. 12 Inspectie Jeugdzorg

17 Bijlage 2 Verantwoording Het toezicht is uitgevoerd bij de afdeling Pleegzorg van Leger des Heils Noord. Het toezicht bestond uit de volgende onderdelen: 1. Gestructureerde telefonische interviews met de voorzitter van de OR en met de vertrouwenspersoon. 2. Het bijwonen van een presentatie van de instelling. 3. Gestructureerde interviews met: Pleegzorgwerkers (o.a. met 3 willekeurige dossiers); gedragswetenschapper; een pleegouder. 4. De check van alle dossiers van de pleegzorgwerkers op de aanwezigheid van de Verklaring Omtrent het Gedrag van medewerkers. 5. De check van 4 dossiers van kinderen, onder andere op de aanwezigheid van een plan en risico-inschattingen en beoordelingen. Hierbij was een medewerker aanwezig. De inspectie heeft zelf de dossiers geselecteerd. Voorafgaand aan het toezicht heeft de gedragswetenschapper een schriftelijke vragenlijst ingevuld. De informatie uit deze vragenlijst is tijdens het interview met de gedragswetenschapper besproken. Voorafgaand aan het toezicht zijn de bij de inspectie aanwezige documenten van de instelling geanalyseerd, waaronder het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 2013 en de incidentenrapportage van de instelling uit Inspectie Jeugdzorg

18 14 Inspectie Jeugdzorg

19 Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht Inspectie Jeugdzorg