De kwaliteit van de jeugdhulp in Ouder- en Kindteam Noord in Amsterdam

Transcriptie

1 De kwaliteit van de jeugdhulp in Ouder- en Kindteam Noord in Amsterdam Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie Utrecht, december Inspectie Jeugdzorg

2 Motto Naar zichtbare kwaliteit in de jeugdhulp! Missie De Inspectie Jeugdzorg, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de Inspectie Veiligheid en Justitie voeren het landelijk toezicht in het kader van de Jeugdwet uit. Als waren zij één inspectie zien zij in het kader van de Jeugdwet toe op de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering en de andere instellingen in het jeugddomein. Daarnaast zien zij toe op de naleving van de wetgeving. Het landelijk toezicht jeugd stimuleert met haar toezicht de voorzieningen tot goede en veilige verzorging, opvoeding en behandeling van kinderen in de jeugdhulp en in de jeugdbescherming en -reclassering en de ondersteuning van ouders en verzorgers van die kinderen. Het landelijk toezicht jeugd draagt er aan bij dat de samenleving er op kan vertrouwen dat kinderen en ouders op tijd en op maat de hulp en zorg krijgen van de instellingen en de professionals. Het onafhankelijke oordeel van het landelijk toezicht jeugd over de kwaliteit van de jeugdhulp, de jeugdbescherming en -reclassering is relevant voor de professional, de instelling en de overheid en helpt bij het verbeteren van die kwaliteit. De foto op de voorkant betreft geen personen in de jeugdhulp en is uitsluitend ter illustratie. 2 Inspectie Jeugdzorg

3 De kwaliteit van de jeugdhulp in Ouder- en Kindteam Noord in Amsterdam Veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie

4 Samenvatting De meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 1, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in deze wijkteams aan te bieden. De Inspectie Jeugdzorg onderzoekt vanaf 2015 stapsgewijs de kwaliteit van deze jeugdhulp. Hiermee verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp in de wijkteams, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. In augustus 2015 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij het Ouder- en Kindteam (OKT) Noord in de gemeente Amsterdam. De jeugdhulp binnen het OKT Noord wordt geboden door verschillende organisaties op het gebied van welzijn, jeugdgezondheidszorg, jeugdhulp, jeugd-ggz en jeugd-vb. Deze organisaties hebben zich verenigd in een joint venture. Doel van het onderzoek was inzicht te verkrijgen in de mate waarin het OKT Noord bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. De inspectie heeft in deze rapportage een aantal punten uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop OKT Noord omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie: - professionals beperken de veiligheidrisico s voor kinderen; - professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Daarnaast besteedt de inspectie in de rapportage aandacht aan de verbetermogelijkheden die zij constateert in de manier waarop het OKT Noord omgaat met de onderzochte thema s: - de ouder- en kindadviseurs van OKT Noord brengen niet standaard in kaart hoe het is gesteld met de veiligheid van kinderen; - het beleggen van de verantwoordelijkheden bij de moederorganisaties levert in de praktijk knelpunten op; - OKT Noord vergewist zich er niet van dat alle professionals die jeugdhulp bieden binnen het OKT over een actuele Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) beschikken. De inspectie verwacht dat het OKT Noord de verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat er vanuit dat de betrokken organisaties, waar nodig, de verbeteringen ook doorvoeren in de andere OKT s in de gemeente Amsterdam. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij het OKT Noord volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol. 1 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, jeugdteam en wijkteam.

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 Aanleiding en doel onderzoek... 4 Toetsingskader en werkwijze Beschrijving van OKT Noord in Amsterdam... 6 OKT s in Amsterdam... 6 OKT Noord... 6 Jeugdhulp door OKT Noord Wat gaat goed Wat kan beter Vervolg Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium... 19

6 1 Inleiding In augustus 2015 heeft de Inspectie Jeugdzorg onderzoek gedaan bij het Ouder- en Kindteam (OKT) Noord in de gemeente Amsterdam. Dit OKT bestaat uit de teams Noord-Oost, Noord-West, Oud-Noord en voortgezet onderwijs Noord. De Inspectie Jeugdzorg voerde het onderzoek samen uit met de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Aanleiding en doel onderzoek Vanaf 2015 onderzoekt de inspectie de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in wijk- en jeugdteams. De reden hiervoor is dat de meeste Nederlandse gemeenten werken met sociale wijkteams 2, sinds zij per 1 januari 2015 verantwoordelijkheden hebben gekregen op het gebied van jeugdhulp, zorg en (arbeids)participatie. Sociale wijkteams blijken voor gemeenten hét middel om de decentralisaties op deze gebieden aan te pakken. Er zijn gemeenten die ervoor kiezen om een groot deel van de (gespecialiseerde) jeugdhulp in wijk- of jeugdteams (hierna: wijkteams) aan te bieden. Daarom richt de inspectie zich met haar onderzoek op de vraag of deze jeugdhulp aan bepaalde eisen voldoet. De inspectie heeft hiertoe drie thema s geselecteerd: veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel van het onderzoek is inzicht te verkrijgen in de mate waarin het betreffende wijkteam bij het bieden van jeugdhulp voldoet aan eisen op het gebied van de veiligheid van kinderen en organisatorische voorwaarden om verantwoorde jeugdhulp te leveren. Dit betreft stap 1 in het onderzoek naar de kwaliteit van de jeugdhulp in de wijkteams. Thema s die in stap 2 worden uitgewerkt betreffen uitvoering hulpverlening en cliëntenpositie. In eerste instantie richt de inspectie zich op jeugdteams, dit zijn wijkteams die zich specifiek toeleggen op het bieden van hulp aan gezinnen. Met de toezichtbezoeken aan de wijkteams verwacht de inspectie een bijdrage te leveren aan het verhogen van de kwaliteit van de geboden jeugdhulp, daarbij ruimte latend voor nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie kiest hierbij voor een rapportage waarin zowel aandacht is voor positieve ontwikkelingen als voor verbeterpunten. Deze wijze van rapporteren past bij de fase waarin wijkteams zich in 2015 bevinden: het is het eerste jaar van de transformatie, de wijkteams zijn nog volop in ontwikkeling. 2 Sociale wijkteams hebben per gemeente verschillende benamingen en verschijningsvormen, zoals buurtteam, jeugdteam en wijkteam. 4 Inspectie Jeugdzorg

7 Toetsingskader en werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van vijf criteria uit het toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd, aangevuld met een criterium over de te beleggen verantwoordelijkheden. Het toetsingskader is opgenomen in bijlage 1. Voorafgaand aan het onderzoek bij het OKT Noord heeft de inspectie informatie opgevraagd bij het programmateam OKT, om een beeld te krijgen van de organisatievorm van de OKT s en de verdeling van de verantwoordelijkheden, het aantal wijkteams binnen de gemeente, de doelgroep van het wijkteam, de deelnemende partijen en beschikbare deskundigheden en eventuele wachtlijsten. Ook heeft er met het programmateam een oriënterend gesprek plaatsgevonden over het toezicht door de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Tijdens het onderzoek hebben de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg gesproken met ouder- en kindadviseurs, een GZ-psycholoog, een jeugdarts en teamleiders. Een deel van de gesprekken heeft plaatsgevonden aan de hand van ter plaatse geselecteerde casuïstiek, waarbij de inspectie samen met de ouder- en kindadviseurs dossiers heeft geraadpleegd. Het betrof een aangekondigd toezicht, met als onverwacht element de selectie van de dossiers. 5 Inspectie Jeugdzorg

8 2 Beschrijving van OKT Noord in Amsterdam OKT s in Amsterdam Elke wijk in Amsterdam heeft een eigen Ouder- en Kindteam (OKT), dat is gekoppeld aan de basisscholen in de wijk. In totaal zijn er 22 van deze OKT s in Amsterdam. Daarnaast zijn er in Amsterdam vier OKT s voor het voorgezet onderwijs en een stedelijk MBO-team. De OKT s zijn per 1 januari 2015 ingericht. Ouders kunnen bij een ouder- en kindadviseur, jeugdarts en een jeugdpsycholoog van een OKT terecht met hun hulpvraag. De doelgroep van de OKT s bestaat uit alle Amsterdamse kinderen (-10 maanden tot 18 jaar, met een uitloop naar 23 jaar) en hun ouders/opvoeders. Aan alle kinderen en hun ouders/opvoerders worden preventie, wettelijke taken van de JGZ en het rijksvaccinatieprogramma aangeboden. Een deel van deze kinderen en ouders krijgt extra ondersteuning vanuit het OKT voor problemen in de gezinssituatie of voor specifieke zorgvragen. Het OKT is daarmee gericht op het bieden van preventieve hulp en op vrij toegankelijke hulp. Professionals die in dienst zijn bij 25 organisaties bieden de jeugdhulp binnen de OKT s. Dit betreffen organisaties op het gebied van welzijn, jeugdgezondheidszorg, jeugdhulp, jeugd-ggz en jeugd-vb. Deze organisaties hebben zich verenigd in een joint venture. De aansturing vindt plaats vanuit een stuurgroep (de bestuurlijke verbinding tussen de gemeente Amsterdam en de organisaties) en een programmateam (een collegiaal en duaal overlegorgaan tussen de vertegenwoordigers van de gemeente en de organisaties). Naast een OKT heeft elke wijk een wijkzorgnetwerk, een activeringsteam en een Samen DOEN team. Verder werkt ook Jeugdbescherming Regio Amsterdam (JBRA) gebiedsgericht. De wijkzorgnetwerken bieden onder meer ambulante zorg en ondersteuning aan ouderen, mensen met beperkingen, chronisch zieken, verstandelijk beperkten en mensen met psychische problemen. De activeringsteams ondersteunen werkzoekenden en mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Bij Samen DOEN bieden multidisciplinair samengestelde teams over de leefdomeinen heen ondersteuning aan huishoudens met en zonder kinderen die niet of verminderd zelfredzaam zijn. De OKT s werken met name nauw samen met de Samen DOEN teams. JBRA is de gecertificeerde instelling die intensief gezinsgericht casemanagement uitvoert in gezinnen met en zonder een maatregel (ondertoezichtstelling, voogdij of jeugdreclassering). OKT Noord Het OKT Noord is één van de OKT s in Amsterdam. Het OKT Noord is onderverdeeld in de volgende teams: Noord-Oost, Noord-West, Noord-Midden en voortgezet onderwijs Noord. 6 Inspectie Jeugdzorg

9 De professionals van het OKT Noord komen van de volgende moederorganisaties: Altra MEE Amstel en Zaan Arkin Ons Tweede Thuis De Bascule SAG-jeugdgezondheidszorg Combiwel Spirit Cordaan SIPI Doras Swazoom GGD Amsterdam Jeugdhulp door OKT Noord De gemeente Amsterdam heeft voor het jeugdstelsel beleid ontwikkeld. Het doel van dit beleid is dat in Amsterdam kinderen en jongeren veilig en gezond opgroeien, dat zij hun talenten ontwikkelen en dat zij volwaardig en verantwoordelijk participeren. Daarbij wordt hen de ruimte gegeven voor eigen kracht en sociale veerkracht. Verder is het streven dat kleine problemen klein blijven en dat snel effectieve hulp in een vertrouwde omgeving wordt geboden. De OKT s hebben hierin een belangrijke rol. Eén van de uitgangspunten is dat ouders zelf de keuze maken om naar het OKT te gaan met een vraag. Een overdracht vanuit bijvoorbeeld de gedwongen (jeugd)hulpverlening kan alleen plaatsvinden als ouders hier zelf voor open staan. De OKT s hebben onder andere de volgende taken: het bevorderen van de gezondheid en ontwikkeling van Amsterdamse kinderen en jongeren door het uitvoeren van individuele en groepsgerichte preventieve activiteiten op het gebied van gezondheidsbevordering, opgroeien, ontwikkeling en opvoeden; het uitvoeren van lichtere vormen van jeugdhulp (inclusief behandelingen uit de basis- GGZ, hulp bij opvoed- en opgroeiproblemen, zorg voor kinderen met een verstandelijke beperking) in gezinnen die extra ondersteuning nodig hebben en het verschaffen van toegang tot voorzieningen voor jeugdhulp; het eerder en sneller signaleren van problematiek; het verminderen van onnodig gebruik van specialistische jeugdhulp. Als sprake is van complexere problematiek verwijst het OKT Noord door, bijvoorbeeld naar de specialistische hulp van één van de participerende organisaties in de OKT s. Het OKT biedt zelf bijvoorbeeld geen intensief ambulante trajecten. Een andere mogelijkheid is een aanmelding van een gezin bij Samen DOEN bij meervoudige problematiek. Elk van de vier teams van OKT Noord beschikt over ouder- en kindadviseurs vanuit verschillende disciplines, zoals jeugdverpleegkundigen, school- en jeugdmaatschappelijk werkers, ambulante jeugdhulpverleners uit jeugdzorg, (l)vb of ggz, opvoedadviseurs en jeugdconsulenten. Alle ouderen kindadviseurs zijn minimaal HBO opgeleid. Daarnaast beschikt een team over jeugdartsen, GZ-psychologen en assistenten. Deze professionals zijn in dienst van hun moederorganisatie. 7 Inspectie Jeugdzorg

10 Elk van de moederorganisaties is eindverantwoordeljk voor de kwaliteit van de geboden zorg of ondersteuning. De professionals houden hun eigen professionele autonomie, waarden, bevoegdheden en verantwoordelijkheden met betrekking tot hun eigen handelen. 8 Inspectie Jeugdzorg

11 3 Wat gaat goed De inspectie heeft in dit hoofdstuk een aantal punten uitgelicht waarover zij in het bijzonder positief is wat betreft de manier waarop het OKT Noord omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is dat ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten zich kunnen laten inspireren door de werkwijze van het OKT Noord. In dit hoofdstuk zijn dus met name de good practices beschreven, het geeft geen volledig overzicht van alle bevindingen. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage Professionals beperken de veiligheidrisico s voor kinderen Een veilige plek om op te groeien is een basale behoefte van kinderen. Dit betekent dat de professionals altijd moeten nagaan of het kind op een veilige plek verblijft. Niet alleen een fysiek veilige plek maar ook een plek die voldoende sociaal-emotionele veiligheid biedt. Indien de veiligheid in het geding is, moet de professional ervoor zorgen dat er zo snel als mogelijk weer een voor het kind en ouder veilige situatie ontstaat. Het is daarbij belangrijk dat professionals afspraken met een gezin en met eventuele andere betrokkenen rondom een gezin die moeten leiden tot een verbetering van de veiligheid van kinderen transparant vastleggen. Hier zijn verschillende redenen voor. Ten eerste moet een professional -ook volgens de beroepscode jeugdzorgwerkers- de informatie die noodzakelijk is voor de professionele relatie met de cliënt vastleggen in een dossier. Ten tweede is het belangrijk om na verloop van tijd te kunnen vaststellen of de situatie is verbeterd of dat er andere interventies noodzakelijk zijn. Ten derde moet bij een eventuele aanvraag van een kinderbeschermingsmaatregel aannemelijk te maken zijn dat vrijwillige hulpverlening ontoereikend is gebleken. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.2 In casussen waarbij de ouder- en kindadviseur heeft ingeschat dat er sprake is van een veiligheidsrisico, is zichtbaar dat de ingezette hulp is gerelateerd aan die ingeschatte risico s. De ouder- en kindadviseurs maken een plan en overleggen hierover met een aandachtsfunctionaris veiligheid. Eén van de aandachtsfunctionarissen veiligheid in het OKT Noord is de jeugdarts. De inzet van de jeugdarts op het thema veiligheid draagt ertoe bij dat ook de medische invalshoek wordt belicht bij het beoordelen van de veiligheid en het hierop inzetten van de meest passende hulp. Een ander positief punt is dat de fysieke aanwezigheid van de ouder- en kindadviseurs op scholen zorgt dat ouders en leerkrachten hen makkelijk weten te vinden bij zorgen. 9 Inspectie Jeugdzorg

12 De ouder- en kindadviseurs bewaken gemaakte afspraken over het beperken van geconstateerde veiligheidsrisico s, mede met behulp van de aandachtsfunctionarissen veiligheid. De aandachtsfunctionarissen veiligheid blijven betrokken bij zaken waarin veiligheidsrisico s zijn geconstateerd. Deze zaken komen herhaaldelijk terug tijdens de casuïstiekbesprekingen van het OKT. Gemaakte afspraken om de veiligheidsrisico s te beperken zijn duidelijk in het dossier vastgelegd. De inspecties hebben tot slot gezien dat de kennis van de ouder- en kindadviseurs over de sociale kaart in hun wijk groot is en gericht wordt ingezet. Dit bevordert dat kinderen en hun ouders hulp ontvangen die passend is. 3.2 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven Op het moment dat een onveilige situatie voor een kind of ouder door een professional wordt gesignaleerd, moet de professional direct handelen. Dit handelen moet ertoe leiden dat de situatie weer veilig wordt voor het kind. De inspectie vindt het hierbij belangrijk dat professionals handelen conform de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, waarbij waar nodig Veilig Thuis wordt geraadpleegd en/of wordt doorgeleid naar Veilig Thuis. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.3 De ouder- en kindadviseurs handelen volgens de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling bij een onveilige situatie. De meldcode komt regelmatig aan bod tijdens de casuïstiekbespreking. Bij acuut onveilige situaties volgt ten minste altijd intern overleg met een aandachtsfunctionaris veiligheid en eventueel ook extern overleg met Veilig Thuis, waar korte lijnen mee zijn. De ouder- en kindadviseurs zijn toegerust om om te gaan met acuut onveilige situaties. Een deel van de ouder- en kindadviseurs vanuit de scholing en ervaring die zij hebben door hun werk bij hun moederorganisaties. Daarnaast kunnen de ouder- en kindadviseurs eenvoudig een beroep doen op collega s, een aandachtsfunctionaris veiligheid, de jeugdarts, de jeugdpsycholoog of Veilig Thuis als zij hier zelf niet uit komen. De teamleider bewaakt hierin zonodig het proces. Binnen het OKT Noord is het onderwerp van gesprek met welke gezinnen de ouder- en kindadviseurs te maken hebben en welke scholing/ training zij daarvoor nodig achten. 10 Inspectie Jeugdzorg

13 4 Wat kan beter In dit hoofdstuk beschrijft de inspectie welke verbetermogelijkheden zij constateert in de manier waarop het OKT Noord omgaat met de onderzochte thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie. Doel hiervan is om nader uit te leggen waarom de inspectie het belangrijk vindt dat het OKT Noord zich op deze punten verbetert. Ook andere samenwerkingsverbanden en gemeenten kunnen hieruit lering trekken. Een overzicht van de bevindingen per criterium staat in bijlage De ouder- en kindadviseurs van OKT Noord brengen niet standaard in kaart hoe het is gesteld met de veiligheid van kinderen Kinderen en ouders hebben er belang bij dat een onveilige situatie zo snel mogelijk wordt onderkend en dat er stappen genomen worden om (weer) een veilige opvoedingssituatie te realiseren. De professional moet daarom als vanzelfsprekend aandacht hebben voor de veiligheid en de sociale omgeving van het kind. Als de professional zicht heeft op de sociale en leefomgeving van het kind, kan de professional vroegtijdig signalen opvangen met betrekking tot mogelijke risicovolle situaties. Door structureel de benodigde informatie te verzamelen en de veiligheid in te schatten en te beoordelen is de kans op blinde vlekken kleiner. Het gebruik van een risicotaxatie-instrument ondersteunt de professional bij het beoordelen van de veiligheidsrisico s. Om te voorkomen dat veiligheidsrisico s voor kinderen eenzijdig worden belicht en daardoor niet adequaat worden aangepakt, dient de professional bij het beoordelen van de veiligheid specifieke deskundigheid in te roepen. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 2.1 De inspecties verwachten dat professionals kunnen aantonen dat veiligheid een thema is waar aandacht aan is besteed bij aanvang van de hulpverlening en bij veranderde omstandigheden en dat onder andere de contactfrequentie met een gezin hierop is afgestemd. Binnen het OKT Noord is het echter afhankelijk van de werkachtergrond en ervaring van de ouderen kindadviseurs van het OKT Noord of zij bij aanvang aandacht besteden aan het thema veiligheid. De ouder- en kindadviseurs van de JGZ zijn bijvoorbeeld gewend om alle leefgebieden langs te lopen aan de hand van het model van LaLonde 3. Een andere ouder- en kindadviseur van Spirit gebruikt een schema dat zij kent vanuit haar moederorganisatie. 3 Het LaLonde-model onderscheidt vijf factoren die iemands gezondheidstoestand bepalen: biologische factoren, fysieke omgeving, sociale omgeving, leefwijze en gezondheidszorg. 11 Inspectie Jeugdzorg

14 Maar niet alle ouder- en kindadviseurs komen van een moederorganisatie waarbinnen het onderwerp veiligheid een standaard gespreksonderwerp is. Zij hebben vanuit hun werkverleden geen tools en ervaring om hierover het gesprek met ouders aan te gaan en voor hen is dit ook minder vanzelfsprekend. De ouder- en kindadviseurs hebben allemaal een training focus op veiligheid gevolgd, maar benoemen zelf dat het thema veiligheid niet altijd aan bod komt als het niet de hulpvraag van de jeugdige of ouder betreft. 4.2 Het beleggen van de verantwoordelijkheden bij de moederorganisaties levert in de praktijk knelpunten op. Voor de kwaliteit van de jeugdhulp geboden door wijkteams is het van belang dat duidelijk is wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de jeugdhulp en het naleven van de wetgeving. De Jeugdwet schrijft niet voor in welke vorm de gemeente het toereikende aanbod aan jeugdhulp moet bieden. Gemeenten maken hierin verschillende keuzes. Die keuzes kunnen echter tot gevolg hebben dat verantwoordelijkheden worden vermengd, bijvoorbeeld als gevolg van het feit dat de inhoudelijke keuzes worden gemaakt binnen het wijkteam, terwijl de verantwoordelijkheid hiervoor berust bij de moederorganisatie. Dat is op zich niet problematisch, zolang gemeenten en instellingen zich daarvan bewust zijn en hier duidelijke afspraken over maken. Aanvullend thema voor de wijkteams Volgens het beleid van het OKT is de moederorganisatie van elke ouder- en kindadviseur eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de jeugdhulp. In de praktijk is het voor de ouder- en kinderadviseur echter niet altijd helder waar de (eind)verantwoordelijkheid ligt. Evenmin is altijd duidelijk aan wie zij verantwoording moeten afleggen: aan de teamleider van het OKT of aan de moederorganisatie(s). De moederorganisaties staan op afstand en hebben in de meeste gevallen beperkt zicht op het handelen van hun eigen ouder- en kindadviseurs. Zij hebben geen zicht op de inhoudelijke keuzes die worden gemaakt binnen het OKT. Bovendien nemen de ouder- en kindadviseurs inhoudelijke beslissingen vaak in samenspraak met een gz-psycholoog, jeugdarts en/of een aandachtsfunctionaris veiligheid, die elk een eigen moederorganisatie hebben. Hierdoor is in de praktijk niet duidelijk bij welke moederorganisatie de eindverantwoordelijkheid voor een beslissing ligt. Wat betreft het handelen in geval van calamiteiten is er voor de gemeentelijke organisatie een calamiteitenprotocol vastgesteld. Niet uitgewerkt is hoe professionals van het OKT hier in de praktijk mee moeten omgaan. In de richtlijn voor de professionals die in de werkwijzer staat is onduidelijk of het OKT of de moederorganisatie verantwoordelijk is voor het afhandelen (waaronder woordvoering, evaluatie, melden aan inspectie) van een calamiteit. 12 Inspectie Jeugdzorg

15 De ouder- en kindadviseurs registreren incidenten niet als zodanig. Ook melden zij de incidenten niet consequent bij hun moederorganisaties. Een adequate incidentenregistratie is belangrijk om incidenten te kunnen analyseren en op basis hiervan zo nodig verbetermaatregelen in te zetten. De aandachtsfunctionarissen veiligheid houden een eigen registratie bij van incidenten (buiten het systeem van het OKT om). Op dit moment heeft het OKT nog geen klachtenprocedure specifiek voor kinderen en hun ouders die hulp krijgen vanuit het OKT. Kinderen en ouders die hulp krijgen vanuit het OKT hebben op dit moment onvoldoende toegang tot de klachtencommissie van de betreffende moederorganisatie, doordat informatie hierover niet aan cliënten van het OKT wordt verstrekt. 4.3 OKT Noord vergewist zich er niet van dat alle professionals die jeugdhulp bieden binnen het OKT over een actuele Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) beschikken. De Jeugdwet vereist dat iedere jeugdhulpaanbieder in het bezit moet zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) van alle personen die in opdracht van haar werkzaamheden verrichten en in contact kunnen komen met kinderen of ouders aan wie jeugdhulp wordt verleend. Ook de professionals werkzaam in een wijkteam dienen over een VOG te beschikken. Indien het wijkteam een samenwerkingsverband betreft, is afstemming tussen de moederorganisaties en de leidinggevende van het wijkteam op dit punt van belang. Het moet geborgd zijn dat de VOG s actueel zijn en betrekking hebben op de functies die worden uitgeoefend. Verantwoorde hulp voor jeugd, criterium 5.3 Het OKT veronderstelt dat de moederorganisaties verantwoordelijk zijn voor het in bezit hebben van actuele VOG s van de ouder- en kindadviseurs die bij hen in dienst zijn. De inspectie ziet hier echter ook een verantwoordelijkheid voor het OKT. De inspectie verwacht dat het OKT zich ervan vergewist dat alle ouder- en kindadviseurs en andere professionals in het OKT over een actuele VOG beschikken. Hier is tot aan het inspectiebezoek onvoldoende aandacht voor geweest. VOG s worden niet door leidinggevenden van het OKT opgevraagd en zij weten niet of de VOG s van de professionals voldoende actueel zijn. Hierover is geen contact met de moederorganisaties. 13 Inspectie Jeugdzorg

16 5 Vervolg De Inspectie Jeugdzorg heeft met dit onderzoek beoogd een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van de jeugdhulp die wordt geboden in het Ouder en Kindteam (OKT) Noord, daarbij ruimte latend aan nieuwe en innovatieve concepten. De inspectie heeft voor wat betreft de thema s veiligheid, verantwoordelijkheden en organisatie een aantal punten uitgelicht die in positieve zin opvallen en tevens een aantal verbetermogelijkheden benoemd. De inspectie verwacht dat het OKT deze verbetermogelijkheden oppakt. De inspectie gaat er vanuit dat dat de betrokken organisaties, waar nodig, de verbeteringen ook doorvoeren in de andere OKT s in Amsterdam. De inspectie blijft de ontwikkelingen bij OKT Noord volgen vanuit haar reguliere toezichtsrol. De inspectie zal haar bevindingen uit alle toezichten bij de wijkteams, breder presenteren in een overkoepelend bericht. Hierin zal aandacht zijn voor rode draden die uit het toezicht naar voren komen, met goede voorbeelden en mogelijke verbeteringen. De inspectie verwacht dat dit ook aanknopingspunten biedt voor een verdere verbetering van de kwaliteit van de jeugdhulp in alle samenwerkingverbanden en gemeenten. 14 Inspectie Jeugdzorg

17 Bijlage 1 - Toetsingskader Verantwoorde hulp voor jeugd De Inspectie Jeugdzorg voert het onderzoek bij de wijkteams uit aan de hand van onderstaand toetsingskader Verantwoorde Hulp voor Jeugd. De inspectie heeft voor stap 1 vijf criteria geselecteerd binnen de thema s Veiligheid en Organisatie. Deze criteria zijn vetgedrukt. Daarnaast is specifiek voor de wijkteams een extra thema Verantwoordelijkheden toegevoegd. De thema s Uitvoering hulpverlening en Cliëntenpositie worden vanaf 2016 nader uitgewerkt voor de wijkteams. 1. UITVOERING HULPVERLENING Kinderen krijgen de hulp die zij nodig hebben om zich onbedreigd te kunnen ontwikkelen. 1.1 Professionals bieden passende hulp. Professionals bieden hulp die aansluit bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de kinderen. Professionals bieden hulp die aansluit bij de achtergrond, eigen mogelijkheden en het probleemoplossend vermogen van kinderen, hun ouders en hun netwerk. Professionals zorgen ervoor dat kinderen contact kunnen (onder)houden met hun ouders en hun netwerk. 1.2 Professionals bieden hulp van goede kwaliteit. Professionals werken volgens professionele standaarden. Professionals zetten de hulp tijdig in. Professionals nemen kernbeslissingen in multidisciplinair verband. Professionals zorgen voor continuïteit van de hulp. 1.3 Professionals betrekken kinderen en ouders bij de hulp. Professionals werken met een plan dat door of in overleg met kinderen en hun ouders is opgesteld. Professionals bieden kinderen en hun ouders duidelijkheid over de inhoud en uitvoering van de hulp. Professionals bejegenen kinderen en hun ouders met respect en nemen hen serieus bij de uitvoering van de hulp. 1.4 Professionals stemmen af met de bij de kinderen en hun ouders betrokken instanties. Professionals stemmen het plan af met de plannen van de overige betrokken instanties. Professionals evalueren regelmatig het resultaat van de geboden hulp met de overige betrokken instanties. Professionals zorgen voor een tijdige en volledige overdracht naar de overige betrokken instanties. 15 Inspectie Jeugdzorg

18 2. VEILIGHEID Kinderen worden beschermd tegen gevaren die hun ontwikkeling bedreigen. 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor kinderen. Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. 3. LEEFKLIMAAT 4 Kinderen verblijven in een aandachtvolle omgeving. 3.1 De fysieke leefomgeving is van goede kwaliteit. Kinderen zijn tevreden over de fysieke leefomgeving. De leefomgeving is schoon, passend en veilig. Kinderen hebben invloed op de inrichting van de fysieke leefomgeving. 3.2 Het leefklimaat is passend bij de kinderen. Het leefklimaat past bij de leeftijd en de ontwikkelingsfase van de kinderen. Kinderen kennen de dagelijkse routine en de regels binnen de instelling. Kinderen leiden een voor hen zo gewoon mogelijk leven, inclusief onderwijs en vrijetijdsbesteding. 3.3 Professionals hebben een respectvolle houding naar de kinderen. Kinderen vertrouwen de professionals. Professionals hebben tijd en aandacht voor de kinderen. Professionals belonen positief gedrag van kinderen. Professionals tonen voorbeeldgedrag. 4 Het thema leefklimaat wordt alleen getoetst in de residentiële jeugdhulp. 16 Inspectie Jeugdzorg

19 4. CLIËNTENPOSITIE Kinderen en hun ouders krijgen voldoende mogelijkheden om voor hun individuele en gemeenschappelijke belangen op te komen. 4.1 De instelling geeft kinderen en hun ouders de mogelijkheid om voor hun individuele belangen op te komen. De instelling onderneemt actie indien kinderen en/of hun ouders aangeven ontevreden te zijn over de aan hen geboden hulp. Kinderen en/of hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Kinderen en/of hun ouders kunnen een klacht indienen bij een onafhankelijke klachtencommissie. 4.2 De instelling draagt zorg voor de behartiging van gemeenschappelijke belangen van kinderen en hun ouders. De instelling beschikt over een representatieve cliëntenraad. De instelling draagt er zorg voor dat de cliëntenraad naar behoren kan functioneren. De instelling gebruikt de adviezen van de cliëntenraad. De instelling informeert kinderen en hun ouders actief over de cliëntenraad en de wijze waarop de medezeggenschap binnen de instelling is georganiseerd. 4.3 De instelling gaat zorgvuldig om met de gegevens van kinderen en hun ouders. De instelling waarborgt de privacy van kinderen en hun ouders. De instelling zorgt voor waarheidsgetrouwe verslaglegging. De instelling reageert adequaat op een inzage-, afschrift-, of wijzigingsverzoek van kinderen en/of hun ouders. 17 Inspectie Jeugdzorg

20 5. ORGANISATIE De instelling voorziet in de voorwaarden om verantwoorde hulp te leveren. 5.1 De instelling voert systematisch kwaliteitsmanagement uit. De instelling heeft een visie op hoe zij verantwoorde hulp biedt. De instelling verzamelt systematisch informatie over de kwaliteit van de hulp. De instelling brengt op basis van de verzamelde informatie veranderingen aan om de kwaliteit van de hulp te verbeteren. 5.2 De instelling 5 zet gekwalificeerde professionals in. De instelling zorgt voor een verantwoorde werktoedeling. De instelling zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De instelling biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. De instelling heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. 5.3 De instelling handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. De instelling beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. De instelling handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. De instelling past vrijheidsbeperkende maatregelen toe conform de wettelijke kaders. De instelling hanteert de wettelijke bewaartermijn voor dossiers. 5.4 De instelling zorgt voor jeugdhulp in samenhang met andere hulp. De instelling heeft samenwerkingsafspraken met haar ketenpartners vastgelegd. De instelling stelt haar professionals in staat samen te werken met ketenpartners. 5.5 De instelling werkt volgens de Governancecode. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die intern toezicht houdt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die het externe toezicht regelt. De instelling beschikt over een Raad van Toezicht die aan belanghebbenden verantwoording aflegt. VERANTWOORDELIJKHEDEN (aanvullend thema voor wijkteams) De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. 5 Waar hier instelling staat dient in dit onderzoek wijkteam gelezen te worden. 18 Inspectie Jeugdzorg

21 Bijlage 2 - Overzicht bevindingen per criterium Verantwoordelijkheden Aanvullend thema voor de wijkteams De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheden belegd De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de jeugdhulp vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat vastgelegd is wie verantwoordelijk is voor het dagelijks handelen van de professionals die jeugdhulp bieden binnen het OKT Noord en dat dit voor de professionals helder en werkbaar is. Op papier is deze verantwoordelijkheid belegd bij de moederorganisaties, maar in de praktijk worden de inhoudelijke keuzes gemaakt binnen het OKT Noord, waardoor verantwoordelijkheden vermengd raken. De moederorganisaties hebben weinig zicht op hoe de jeugdhulp wordt uitgevoerd binnen het OKT Noord. De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het handelen naar aanleiding van incidenten en calamiteiten vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen het OKT Noord is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de beslissingen die worden genomen naar aanleiding van een (gewelds)incident of (mogelijke) calamiteit en dat dit voor de professionals helder en werkbaar is. In algemene zin is er voor Amsterdam een calamiteitenprotocol vastgesteld, maar het is niet uitgewerkt hoe professionals van het OKT Noord hier in de praktijk mee moeten omgaan. De richtlijnen voor de professionals die in de werkwijzer staan komen niet overeen met de uitgangspunten in de samenwerkingsovereenkomst. In de richtlijn voor de professionals is onduidelijk of het OKT of de moederorganisatie verantwoordelijk is voor het afhandelen (waaronder woordvoering, evaluatie, melden aan inspectie) van een calamiteit. Registreren van incidenten gebeurt niet in een systeem, maar een registratie wordt bijgehouden door de aandachtsfunctionarissen veiligheid. 19 Inspectie Jeugdzorg

22 De participerende organisaties hebben de verantwoordelijkheid voor het behandelen van klachten over de jeugdhulp die binnen het wijkteam wordt geboden vastgelegd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat binnen het OKT Noord is vastgelegd wie verantwoordelijk is voor het behandelen van klachten: voor de informele en formele klachtenafhandeling en dat dit voor de professionals helder is. Er is op dit moment nog geen klachtenprocedure specifiek voor kinderen en hun ouders die hulp krijgen vanuit het OKT Noord. Kinderen en ouders die hulp krijgen vanuit het OKT hebben op dit moment onvoldoende toegang tot de klachtencommissie van de betreffende moederorganisatie doordat informatie hierover ontbreekt. Organisatie Criterium 5.2 Het wijkteam zet gekwalificeerde professionals in. Het wijkteam zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. Wat gaat goed Binnen de OKT s is vastgelegd welke basiseisen gesteld worden aan professionals die jeugdhulp bieden. De ouders- en kindadviseurs zijn minimaal HBO opgeleid. De deskundigheid van de betrokken professional(s) sluit aan bij de hulpvraag/problematiek van gezinnen die jeugdhulp ontvangen vanuit het wijkteam. OKT Noord is een divers samengesteld team, zowel wat betreft de verschillende moederorganisaties als wat betreft de achtergrond van de ouder- en kindadviseurs. Elk OKT beschikt over ouder- en kindadviseurs vanuit verschillende disciplines, te weten jeugdverpleegkundigen, school- en jeugdmaatschappelijk werkers, ambulante jeugdhulpverleners uit jeugdzorg, (l)vb of ggz, opvoedadviseurs en jeugdconsulenten. Daarnaast beschikt een team over jeugdartsen en jeugdpsychologen (waarvan minimaal één GZ-psycholoog) en assistenten. Het wijkteam biedt medewerkers de mogelijkheid kennis en vaardigheden actueel te houden. Wat gaat goed De ouder- en kindadviseurs krijgen de gelegenheid tot deskundigheidsbevordering. Er is een ruim aanbod 20 Inspectie Jeugdzorg

23 voor deskundigheidsbevordering vanuit het OKT Noord. Wat kan beter Een knelpunt is dat er een groot verschil bestaat tussen de mogelijkheden die de moederorganisaties bieden met betrekking tot de voor de registratie noodzakelijke scholing. De ouder- en kindadviseurs krijgen nog geen gelegenheid tot intervisie. Het wijkteam heeft richtlijnen en procedures vastgesteld voor het handelen van de professionals. Wat gaat goed Op intranet zijn richtlijnen en procedures beschikbaar, waaronder de werkprincipes, samenwerkingsafspraken, klachtenprocedure en calamiteitenprocedure. Wat kan beter De beschikbare richtlijnen en procedures zijn niet allemaal even bekend bij de medewerkers. Criterium 5.3 Het wijkteam handelt conform de wet om haar doelen te bereiken. Het wijkteam beschikt over actuele VOG s van medewerkers die contact hebben met kinderen of hun ouders. Wat kan beter De inspectie verwacht dat het OKT Noord zich ervan vergewist dat alle professionals beschikken over een actuele VOG. Leidinggevenden hebben bij de ouderen kindadviseurs niet gecheckt of zij een actuele VOG hebben bij aanvang van hun werkzaamheden voor het OKT Noord. Uitgangspunt is dat de moederorganisaties zorg dragen voor de beschikbaarheid van een actuele VOG die passend is voor de functie. Het wijkteam handelt volgens een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Wat gaat goed De professionals die in het OKT Noord werkzaam zijn hanteren een meldcode voor omgang met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het OKT bevordert kennis over en gebruik van de meldcode door alle medewerkers. De meldcode is goed bekend bij de medewerkers. De aandachtsfunctionarissen veiligheid hebben daar een consultatieve en stimulerende rol in. 21 Inspectie Jeugdzorg

24 Veiligheid Criterium 2.1 Professionals houden goed zicht op de veiligheid van kinderen. Professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van kinderen. Wat kan beter De inspecties verwachten dat professionals kunnen aantonen dat veiligheid een thema is waar aandacht aan is besteed bij aanvang van de hulpverlening en veranderde omstandigheden en dat onder andere de contactfrequentie met een gezin hierop is afgestemd. Het is afhankelijk van de werkachtergrond en ervaring van de ouder- en kindadviseurs van het OKT Noord of zij bij aanvang aandacht besteden aan het thema veiligheid. De ouder- en kindadviseurs hebben allemaal wel een training focus op veiligheid gevolgd, maar benoemen zelf ook dat het thema veiligheid niet altijd aan bod komt als het niet de hulpvraag van de jeugdige of ouder betreft. Professionals schatten de veiligheid van kinderen in aan de hand van een gestandaardiseerd risicotaxatie instrument. Wat kan beter De inspecties verwachten dat professionals op een eenduidige manier veiligheidsrisico s inschatten, dat zij bij lichte hulpvragen stellen professionals in ieder geval een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. Naarmate de hulpvraag zwaarder wordt, verwachten de inspecties dat het OKT Noord hogere eisen stelt aan de risico-inschatting en dat er een eenduidig beeld bestaat wanneer een gestandaardiseerd risicotaxatieinstrument wordt ingezet. De ouder- en kindadviseurs stellen ouders en/of kinderen geen eenduidige vragen over veiligheid om hier een inschatting van te maken. Er zijn op dit moment nog geen eenduidige afspraken over het al dan niet inzetten van risicotaxatie instrumenten. Professionals beoordelen de veiligheid in multidisciplinair verband. Wat gaat goed Zodra een ouder- en kindadviseur veiligheidsrisico s constateert, schakelt hij/zij een aandachtsfunctionaris veiligheid in en/of een jeugdpsycholoog of jeugdarts. Ook zoeken de ouder- en kindadviseurs in die situaties snel 22 Inspectie Jeugdzorg

25 contact met Veilig Thuis of Jeugdbescherming Regio Amsterdam (JBRA). Criterium 2.2 Professionals beperken de veiligheidsrisico s voor de kinderen Professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. Professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van de veiligheidsrisico s. Professionals stellen vast of de veiligheidsrisico s zijn verminderd. Wat gaat goed In casussen waarbij de ouder- en kindadviseur heeft ingeschat dat er sprake is van een veiligheidsrisico, is zichtbaar dat de ingezette hulp is gerelateerd aan die ingeschatte risico s. Meerwaarde hierbij is dat de kennis die de ouder- en kindadviseurs hebben van de sociale kaart groot is en gericht ingezet kan worden. Wat gaat goed De aandachtsfunctionarissen veiligheid blijven betrokken bij zaken waarin veiligheidsrisico s zijn geconstateerd. Deze zaken komen herhaaldelijk terug in de casuïstiekbespreking. Afspraken zijn duidelijk in het dossier genoteerd. Wat kan beter De inspectie verwacht dat professionals nagaan op casusniveau of de risico s zijn verminderd totdat het kind en de ouder veilig zijn. Het plan dat de ouder- en kindadviseurs maken is beknopt, het betreft een beschrijving van de situatie en de gemaakte afspraken. Doordat de ouder- en kindadviseurs niet systematisch noteren welke risico s en beschermende factoren zij bij aanvang van de hulpverlenning hebben gezien, is gaandeweg niet goed terug te zien of de risico s zijn verminderd. Criterium 2.3 Professionals zorgen ervoor dat acuut onveilige situaties voor kinderen worden opgeheven. Professionals treden bij acute onveiligheid actief op. Wat gaat goed De ouder- en kindadviseurs zorgen ervoor dat de acuut onveilige situatie voor het kind of de ouder wordt beëindigd. De ouder- en kindadviseurs handelen volgens de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling bij een onveilige situatie. Dit blijkt uit de casuïstiek die is besproken met de inspecties. Er zijn korte lijnen met Veilig Thuis. 23 Inspectie Jeugdzorg

26 Professionals bepalen multidisciplinair hoe bij acute onveiligheid van kinderen te handelen. Professionals zijn toegerust om met acuut onveilige situaties voor kinderen om te kunnen gaan. Wat gaat goed Bij acuut onveilige situaties is er ten minste altijd intern overleg met een aandachtsfunctionaris veiligheid, en eventueel ook extern overleg met Veilig Thuis. Wat gaat goed De ouder- en kindadviseurs zijn toegerust om om te gaan met acut onveilige situaties. Een deel van de ouder- en kindadviseurs vanuit de scholing en ervaring die zij hebben door hun werk bij hun moederorganisaties. De ouder- en kindadviseurs kunnen eenvoudig een beroep doen op een aandachtsfunctionaris veiligheid, de jeugdarts, de jeugdpsycholoog of Veilig Thuis als zij er zelf niet uit komen. De teamleider bewaakt hierin zonodig het proces. 24 Inspectie Jeugdzorg

27 Wat is het landelijk toezicht jeugd? Het landelijk toezicht jeugd bestaat uit de Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ). Wat zegt de wet over het landelijk toezicht jeugd? De Jeugdwet geeft de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen de volgende taken: onderzoek doen naar de kwaliteit in algemene zin van de jeugdhulp, de gecertificeerde instellingen, de certificerende instelling, het adviespunt huiselijk geweld en kindermishandeling, de Raad voor de Kinderbescherming en de justitiële jeugdinrichtingen; toezicht houden op de naleving van de kwaliteitseisen die in de wet staan; voorstellen doen voor verbetering. Het toezicht gebeurt uit eigener beweging of op verzoek van de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en/of de minister van Veiligheid en Justitie. Het landelijk toezicht houdt bij de vervulling van haar taak rekening met de behoeften van gemeenten. Wat is toezicht? Toezicht houden betekent dat de inspecties informatie verzamelen over de kwaliteit van de instellingen die onder de Jeugdwet vallen, zich een onafhankelijk oordeel vormen en zo nodig ingrijpen. Daarbij kijken zij of het beleid voor deze instellingen in de praktijk goed werkt. De rapporten zijn in principe openbaar. De openbaar gemaakte rapporten staan op de website van de inspecties. Wat wil het landelijk toezicht jeugd bereiken? Het landelijk toezicht jeugd wil met haar onderzoeken bijdragen aan: het behouden en bevorderen van de kwaliteit van de jeugdhulp en de gecertificeerde instellingen en de andere instellingen in het jeugddomein; het versterken van de positie van jeugdigen en hun ouders of verzorgers (de cliënten); de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van het beleid. Waarop houdt zij toezicht? Er zijn vijf verschillende wetten en regelingen met toezichttaken en bevoegdheden voor de inspecties die het landelijk toezicht jeugd vormen: Jeugdwet; Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen; Wet opneming buitenlandse kinderen ter adoptie; Wet Centraal Orgaan opvang Asielzoekers; Subsidieregeling opvang kinderen van ouders met een trekkend/varend bestaan. Op grond van die wetten en al dan niet in samenwerking met andere inspecties wordt er toezicht gehouden op de volgende organisaties: de jeugdhulpaanbieders (jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lvb); de certificerende instelling voor jeugdbescherming en jeugdreclassering; de gecertificeerde aanbieders van jeugdbescherming en jeugdreclassering; Veilig Thuis: het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; de justitiële jeugdinrichtingen; de vergunninghouders voor interlandelijke adoptie; de opvangvoorzieningen voor (alleenstaande) minderjarige vreemdelingen; de Raad voor de Kinderbescherming Halt; de schippersinternaten. 25 Inspectie Jeugdzorg

28 Inspectie Jeugdzorg Postbus AL Utrecht Inspectie Jeugdzorg