Highlights COEN 4 e kwartaal 2010

Transcriptie

1 Highlights COEN 4 e kwartaal 2 Bedrijfsleven optimistisch over 4 e kwartaal 2 Het ingezette economisch herstel heeft in het 2 e en 3 e kwartaal enigszins een pas op de plaats gemaakt, maar de uitkomsten van de verschillende parameters blijven overwegend positief. Uit de verwachtingen voor het 4e kwartaal van 2 spreekt weer een toenemend en breed gedragen ondernemersvertrouwen. Positief is dat het herstel zich verbreedt over alle deelregio's en over meer sectoren dan eerder dit jaar. De uitkomsten voor het werkgebied liggen (ruim) boven de landelijke gemiddelden. De indicator voor economische prestaties is in het 3e kwartaal iets teruggevallen, maar lijkt zich krachtig te gaan herstellen in het 4 e kwartaal: van +4,9 naar +18,8. (NL: van +3,9 naar +13,7). is hiermee koploper in. Gunstige verwachtingen (boven het se gemiddelde) komen ook uit de Randstad (Kamergebieden Amsterdam, Midden-, Rotterdam) en uit Centraal-Gelderland. In vergelijking met het 2 e kwartaal zijn de economische prestaties ten aanzien van de omzet- en exportontwikkeling in het 3 e kwartaal iets minder positief uitgevallen; de personeelsontwikkeling verliep in het 3 e kwartaal gunstiger. De verwachtingen voor het 4 e kwartaal zijn over de hele linie een stuk positiever en komen, vooral dankzij Zuidoost-Brabant, ruim boven de positieve landelijke verwachtingen uit. Ook Midden-Brabant kan in het 4 e kwartaal met elk van de 3 onderliggende indicatoren voor het eerst in 2 in het positieve spoor komen van de andere deelregio's. Opmerkelijk is dat de personeelsontwikkeling voor het eerst in twee jaar een plus kan gaan scoren. Voor het werkgebied zijn de verwachtingen duidelijk positiever dan voor heel (score +6,9, NL +1,8). Met name de dienstensectoren verwachten per saldo een toename van het personeelsbestand. Deze ontwikkeling kan zich, met behoud van een voorsprong op het landelijke beeld, voortzetten in 211 over een verder verbredend front van sectoren, afgaande op de nu uitgevoerde peiling (totaalscore +13,3). De grotere bedrijven (+ 5) zijn in de meeste sectoren nog positiever gestemd; met als absolute topper de groep grotere bedrijven in de zakelijke dienstverlening (waar per saldo liefst 43% een groter personeelsbestand verwacht in 211). Alleen de bouwnijverheid blijft voor 211 onverminderd pessimistisch over de personeelsontwikkeling (score - 17). De Brabantse bedrijven signaleren opnieuw een marginale verbetering van hun concurrentiepositie (score van +5,1 naar +6,1, NL: +2,4 naar +5,6). De scores voor de 3 deelregio's ontlopen elkaar nauwelijks. Ondernemers zijn, evenals lan-delijk, nu het meest te spreken over de (verdere) verbetering van de concurrentiepositie op de binnenlandse markt. Figuur 1: Economische prestaties,, Noordoost-, Zuidoost- en Midden-Brabant Figuur 2: Concurrentiepositie,, Noordoost-, Zuidoost- en Midden-Brabant e kw. 29 1e kw. 2 2e kw. 2 3e kw. 2 4e kw. 2 () e kw. 29 1e kw. 2 2e kw. 2 3e kw. 2 Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Midden-Brabant Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Midden-Brabant Pagina 1 van 5

2 De indicator productie & voorraad vertoonde in het 3 e kwartaal als enige van de hier aan de orde gestelde vier samengestelde parameters een lichte terugval in het 3 e kwartaal: van 45,2 naar 4,6 (NL: 41,1 naar 34,6). Er heeft zich m.n. een terugval voorgedaan in het productie-niveau. De beoordeling van de productiecapaciteit en de voorraden bleef vrijwel onveranderd. Terwijl de waarde van de samengestelde indicator in Zuidoost en Midden naar een lager niveau zakte in het 3 e kwartaal, haalde die in Noordoost opnieuw het hoge peil van +48. Heel opvallend is dat deze hoge score al 4 kwartalen achtereen is gehaald in Noordoost. Voor het 4 e kwartaal wordt weer gerekend op aantrekkende productie-niveaus in alle deelregio's, maar het meest uitgesproken in Noordoost en Zuidoost. Figuur 3: Productie en voorraad,, Noordoost-, Zuidoost- en Midden-Brabant e kw. 29 1e kw. 2 2e kw. 2 3e kw. 2 Noordoost-Brabant Zuidoost-Brabant Midden-Brabant In het 3 e kwartaal is de waarde van de indicator orderpositie nog licht in de min gebleven (-6,6). Dit betekent een minieme verbetering ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De uitkomst voor de regio Midden is als enige nog duidelijk lager (-12,7). Maar de waarde is wel duidelijk minder negatief uitgevallen dan de zeer sombere voorspellingen voor het 3 e kwartaal. In Noordoost en Zuidoost liggen de uitkomsten vrij dicht bij de voorspellingen, op waarden dichtbij. Voor het 4 e kwartaal kunnen de bedrijven die een positieve uitkomst verwachten voor het eerst sinds lang tijd een meerderheid vormen. Dit geldt voor alle deelregio's, met opnieuw de beste score voor Zuidoost. De omslag naar een positieve uitkomst voor de indicator orderpositie wordt ook landelijk voorzien. Figuur 4: Orderpositie,, Noordoost-, Zuidoost- en Midden-Brabant e kw. 29 1e kw. 2 2e kw. 2 3e kw. 2 4e kw. 2 (verw.) Noordoost-Brabant Zuidoost -Brabant Midden-Brabant Ontwikkeling naar sector Het herstel zet zich in het 3 e kwartaal door in een toenemend aantal sectoren. Naast de industrie, die het goed blijft doen in het Kamergebied, maken ook meer dienstensectoren melding van aantrekkende omzetten. Een uitzondering vormt de groothandel, die de negatieve verwachtingen voor het 3 e kwartaal zag uitkomen. Alleen de bouwnijverheid scoort inmiddels langdurig en fors in de min en ook de verwachtingen zijn nog altijd in mineur. Verdere verbeteringen worden door ondernemers in de overiges sectoren wel voorzien, nu zowel gedragen door de export als de binnenlandse vraag. Een opvallend positief beeld wordt voor 211 geschetst door de sector detailhandel. Pagina 2 van 5 Ontwikkeling naar regio De regio Zuidoost blijft economisch goed presteren, recent wel iets minder afgetekend ten opzichte van Noordoost en Midden: In de verwachtingen neemt Zuidoost weer wat meer afstand. De industrie blijkt een krachtige stimulans voor de nu op-tredende en verwachte verdere verbreding van het herstel. Midden-Brabant lijkt iets goed te (gaan) maken van de opgelopen achterstand met op diverse indicatoren. De relatieve positieverbetering is nog niet echt zichtbaar in het 3 e kwartaal, maar in de verwachtingen, ook voor 211, klinkt t.a.v. veel indicatoren een groot optimisme door. Noordoost-Brabant neemt op veel indicatoren een middenpositie in en zal dat naar verwachting ook blijven doen de komende tijd.

3 Hoe komen de COEN-scores tot stand? In bovenstaande figuren zijn de scores van het se en Brabantse bedrijfsleven op vier hoofdindicatoren weergegeven. Deze indicatoren zijn: economische prestaties, concurrentiepositie, productie en voorraad en orderpositie. Elk van deze indicatoren bestaat weer uit drie onderliggende indicatoren, te weten: Economische prestaties: Concurrentiepositie: Productie en voorraad: Orderpositie: Omzet, export, personeelssterkte Concurrentiepositie binnenland, concurrentiepositie in de EU, concurrentiepositie buiten de EU Productie, productiecapaciteit, voorraad Ingekomen orders, orderpositie algemeen, orderpositie buitenland De score op elke indicator wordt berekend door de positieve antwoorden (stijging, toename, groot) te verminderen met de negatieve antwoorden (daling, afname, klein). Uitzondering vormen de indicatoren productiecapaciteit en voorraad, waarbij het aantal bedrijven met een normale capaciteit/voorraad wordt verminderd met het aantal bedrijven met een (te) grote of (te) kleine capaciteit of voorraad. Elke indicator heeft een minimale score van en een maximale score van +. Pagina 3 van 5

4 Ontwikkeling hoofdindicatoren in de tijd Figuur 5: Ontwikkeling 4 hoofdindicatoren Omzet Export Personeel Orders Figuur 6: Ontwikkeling omzetsaldo en Q3_'8 Q4_'8 Q1_'9 Q2_'9 Q3_'9 Q4_'9 Q1_' Q2_' Q3_' Pagina 4 van 5 Figuur 7: Ontwikkeling exportsaldo en jr.211 jr.211 jr.211 Gedurende een periode van ongeveer 1,5 jaar heeft de Brabantse economie overwegend hogere scores gehaald dan landelijk op alle hoofdindicatoren. Oorzaak: de eerder herstellende industrie die hier een relatief groot gewicht heeft in de totale regionale economie. De gerealiseerde ontwikkelingen in het 3 e kwartaal neigen voor diverse indicatoren naar een (tijdelijke) tempering van de groei die iets groter is dan landelijk. De afstand tot de se uitkomsten is daardoor grotendeels gelijkgetrokken. De verwachtingen voor het 4 e kwartaal en ook voor 211 staan voor alle Brabantse hoofdindicatoren weer stevig in de plus en wijzen op een iets sterker aantrekkende groei dan landelijk. Opmerkelijk daarbij is het bedrijfsleven voor het eerst sinds het tweede halfjaar van 28 nu rekent op een groeiend personeelsbestand. De totale omzetontwikkeling heeft in het 3 e kwartaal tijdelijk een pas op de plaats gemaakt. De verwachtingen voor het 4 e kwartaal en 211 zijn weer duidelijk positief. Deze ferme stijgingen lijken het gevolg van zowel stijgende verkoopprijzen als volumestijgingen. Prijsstijgingen worden in Brabant sterker afgetekend dan landelijk, verwacht door de industrie, groothandel, horeca, vervoerssector en zakelijke diensten. De bouw en detailhandel (incl. autobranche) vrezen nog verdere prijsdalingen. De groei wordt wel, zij het minder exclusief dan voorheen, gesteund door de export. Over de binnenlandse afzetontwikkeling wordt doorgaans minstens zo positief gedacht. De export die geldt als aanjager van de economie heeft in de afgelopen 2 jaren een forse bijdrage geleverd aan het herstel, in het Kamergebied nog meer dan landelijk. In het 2 e en 3 e kwartaal is de export duidelijk minder uitbundig gegroeid dan in het 1 e kwartaal van 2. De landelijke groei-curve vertoont een wat gelijkmatiger verloop en is in het 3 e kwartaal op het Brabantse niveau gekomen. De verwachte ontwikkeling in het 4 e kwartaal wijst m.n. voor het Kamergebied weer op een versnelling van de export. Vooral de industrie en de sector vervoer zijn hoopvol gestemd, maar ook de groothandel voorziet een herstel van de tijdelijke dip.

5 Figuur 8: Ontwikkeling personeelssaldo en - Figuur 9: Ontwikkeling ordersaldo en - -5 jr.211 Figuur : Ontwikkeling productiesaldo en 3 - Ten opzichte van het 2 e kwartaal vertoont de ontwikkeling van het personeelssaldo een verder opgaande lijn in het 3 e kwartaal, en heeft bijna weer een positieve waarde bereikt. In het 4 e kwartaal denkt het Brabantse bedrijfsleven per saldo wel een personeelsgroei te realiseren. Het regionale bedrijfsleven verwacht dit positieve spoor in 211 te kunnen voortzetten in alle deelregio's, het meest uitgesproken in Noordoost- en Zuidoost-Brabant. De landelijke ontwikkeling lijkt de Brabantse lijn op enige afstand te gaan volgen. De opgaande lijn in het personeelsbestand lijkt weer te kunnen gaan leiden tot belemmeringen van activiteiten door een tekort aan arbeidskrachten. De dienstensectoren en de industrie signaleren dit probleem al, zij het vooralsnog in beperkte mate. Van alle hoofdindicatoren levert de ontwikkeling van het ordersaldo de meest vroegtijdige signalen voor welke kant de totale economie opgaat. Vanaf het 4 e kwartaal 29 is het saldo van de orderontvangsten positief geweest in het -gebied. Na een zeer voorspoedige ontwikkeling in het 1 e kwartaal van 2, is in de ontwikkeling gedurende het 2 e kwartaal een serieuze hapering opgetreden. Voor het 4 e kwartaal rekenen de ondernemers weer op een serieuze toename van de orderontvangsten. De opwaartse ontwikkeling wordt verwacht door zowel de industrie, als alle dienstensectoren die deze vraag kregen voorgelegd. Enige uitzondering blijft de bouwnijverheid, waar de negatieve spiraal zich lijkt voort te zetten, zij het wel met een duidelijke vertraging in het dalingstempo. De opgaande lijn in de productie-ontwikkeling vanaf begin 29 tot medio 2 heeft in het 3 e kwartaal van 2 een lichte stagnatie gekend. Dat geldt zowel voor de regionale als de landelijke ontwikkeling. Wel is de Brabantse ontwikkelingslijn zich in 2 steeds boven de landelijke curve blijven bewegen. Voor het 4 e kwartaal zal de productie zich weer in een duidelijke opwaartse richting kunnen ontwikke-len, zo verwachten de ondernemers zowel regio-naal als landelijk; het productiesaldo in het Kamer-Brabantgebied blijft daarbij consequent boven het landelijk gemiddelde. Het zijn de m.n. de sectoren industrie, vervoer en zakelijke dienstverlening die per saldo op een positief productiesaldo rekenen in het 4 e kwartaal. Pagina 5 van 5