Opleidingengids. voor burgemeesters

Transcriptie

1 Opleidingengids voor burgemeesters 2010

2 Veertig opleidingen, verspreid over ruim 100 cursusdagen; dat is het opleidingenprogramma dat het Nederlands Genootschap van Burgemeesters voor u voor 2010 heeft samengesteld. Voor u als burgemeester betekent dit dat er volop mogelijkheden zijn om u verder te professionaliseren. Dat is ook nodig, want van de burgemeester wordt veel verwacht. De burgemeester staat als nooit tevoren in de schijnwerpers. De taken en de positie van de burge meester krijgen steeds meer aandacht van de media. Daaruit blijkt wel dat er veel vertrouwen - of ten minste de verwachting is dat de burgemeester van betekenis kan zijn om hard nekkige maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken in goede banen te leiden. De burgemeester moet het daarbij voor een groot deel hebben van zijn persoonlijke optreden. Gezaghebbend, vertrouwen wekkend, integer, verbindend en doortastend op de momenten die er toe doen; dat zijn enkele van de verwachtingen die er zijn voor het optreden van de burgemeester. De burgemeester moet zich hier voortdurend van bewust zijn en zijn professionaliteit onderhouden. Dat betekent op de hoogte zijn van maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de rollen en posities van de burgemeester, het leren en opfrissen van praktische vaardigheden en het reflecteren op de wijze waarop u en uw collega s de functie vervullen. Soms is dat een kwestie van nieuwe dingen leren, maar heel vaak ook van bewustwording en gewoonten afleren. Op 3 maart 2010 kiezen de inwoners van uw gemeente een nieuwe gemeenteraad en daarna breekt er een nieuwe bestuursperiode aan, waarin u met een nieuwe wethoudersploeg verder gaat. In het programma is hier rekening mee gehouden. Zo is er een aantal cursussen gericht op de nieuwe raad en het nieuwe college. En ook in de timing is rekening gehouden met de verkiezingen en de collegevorming: de Lochemconferenties zijn eerder in het jaar en de overige cursussen en trainingen starten pas in april. Het bestuur en de commissie professionalisering van het NGB rekenen erop dat u zich wederom zult inschrijven voor de opleidingen. Daarbij moet ik echter een opmerking maken over het gemak waarmee sommigen van u annuleren of niet verschijnen. Met uw inschrijving bent u een verplichting bent aangegaan, die u niet zomaar terzijde kunt schuiven. Natuurlijk kunnen er dringende redenen zijn, waardoor u in een uitzonderlijk geval van daadwerkelijke deelname moet afzien, maar te vaak worden we geconfronteerd met te late annuleringen of niet verschijnen van deelnemers. Dat brengt onnodige kosten met zich mee en is erg vervelend voor de overige deelnemers en voor uw collega s die graag aan de opleiding hadden deelgenomen, maar op de reservelijst zijn gekomen. Tegen deze achtergrond zullen in 2010 kosten van de opleidingen worden doorberekend aan de deelnemers die niet tijdig annuleren. Heleen van Rijnbach-de Groot, Voorzitter NGB-commissie professionalisering Voorwoord 2 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

3 Inhoudsopgave j Voorwoord 2 j Jaarkalender 4 j Nieuw in j Uw persoonlijke ontwikkeling en loopbaan 9 j Het programma in één oogopslag: de competenties 10 j De opleidingen in Verkenningen Nieuw in het ambt Voor de alledaagse praktijk Rollen en rolopvattingen Leiderschap verinnerlijken Top-programma s Loopbaanoriëntatie 59 j Algemene informatie 66 De opleidingengids voor burgemeesters

4 Jaarkalender 2010 j Januari januari Lochemconferentie januari Lochemconferentie januari Lochemconferentie j Februari 2-4 februari Lochemconferentie 9-11 februari Lochemconferentie 18 februari Jaarvergadering NGB 19 februari Informatiebijeenkomst Mediation skills voor burgemeesters februari Lochemconferentie j Maart 3 maart Gemeenteraadsverkiezingen 31 maart De actuele tafel j April 1 april Blikopenerworkshop 12 april Het jaar van de verkiezingen 14 april Irrationaliteit 15 april Veilige publieke taak 19 april Emotiesamenleving 21 april Nieuwe raad, nieuwe kansen? 22 april Lobbyen in Den Haag april Toekomstoriëntatie voor senior-burgemeesters 26 april Blikopenerworkshop j Mei 10 mei Het jaar van de verkiezingen 12 mei Het college als team, de burgemeester als team captain? 17 mei Strategisch denken en doen 19 mei Functioneringsgesprekken 19 mei De actuele tafel 20 mei Rood, oranje of groen? mei Mediation skills voor burgemeesters 31 mei Burgemeesterkunde j Juni, Juli en Augustus 4 juni De burgemeester als portefeuillehouder 4-5 juni Toekomstoriëntatie voor senior burgemeesters 8-9 juni VNG-congres 14 juni Blikopenerworkshop juni Mediation skills voor burgemeesters 21 juni Burgemeesterkunde 23 juni De actuele tafel juni Effectief besturen 30 juni-1 juli Mediation skills voor burgemeesters 4 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

5 j September 2-3 september Strategisch positioneren en profileren 8-9 september Symboliek in communicatie 13 september De burgemeester crisiscompetent september Open besturen september Seminar Leiderschapsprogramma 17 september Sturen op hoofdlijnen 20 september De burgemeester crisiscompetent 22 september De zin(geving) van leiderschap september Financiën voor burgemeesters 27 september De burgemeester crisiscompetent 29 september De actuele tafel 30 september Bestuurlijk handhaven j Oktober 7 oktober Najaarscongres NGB 13 oktober Seminar Leiderschapsprogramma oktober Financiën voor burgemeesters oktober LoopbaanPlus voor burgemeesters 20 oktober De actuele tafel oktober Engels voor bestuurders oktober Engels voor bestuurders j November 4 november Persoonlijke uitstraling en interactie 8 november Burgemeester in het glazen huis?! 10 november Oriëntatie in aanloop naar herbenoeming november Persoonlijke discussie- en vergadertechnieken 15 november Veilige publieke taak 15 november De burgemeester crisiscompetent 17 november Seminar Leiderschapsprogramma november Masterclass moderne leiderschapsprofielen 19 november Issuemanagement 22 november De burgemeester crisiscompetent november LoopbaanPlus voor burgemeesters 29 november De burgemeester crisiscompetent j December 1 december Intervisie Leiderschapsprogramma 2-3 december Strategisch positioneren en profileren 6 december Masterclass moderne leiderschapsprofielen 8 december De actuele tafel december Burgemeester in het glazen huis?! j Januari en februari januari Seminar Leiderschapsprogramma 19 januari Intervisie Leiderschapsprogramma 2 februari Seminar Leiderschapsprogramma 16 februari Intervisie Leiderschapsprogramma De opleidingengids voor burgemeesters

6 Nieuw in 2010 Het opleidingenprogramma 2010 is weer een combinatie van bekende en beproefde opleidingen en cursussen die nieuw zijn. Vanzelfsprekend zijn de bestaande opleidingen - waar mogelijk - aan de actualiteit aangepast en is rekening gehouden met de uitkomsten van de evaluaties van die opleidingen. Digitale inschrijving Vorig jaar is gestart met digitale inschrijving. Dat bleek een schot in de roos en daarom verloopt de aanmelding ook nu weer via Groot voordeel voor u is dat u daarmee een overzicht opbouwt van de opleidingen die u over de jaren heen heeft gevolgd. Dat overzicht is uitsluitend voor u toegankelijk en kan u in volgende jaren helpen om uw keuze uit te volgen opleidingen te maken. Ook kan het mogelijk van nut zijn voor periodieke gesprekken met de raad of de Commissaris en voor eventuele sollicitaties. Op vindt u de knop inschrijven opleidingen. Als u daarop klikt, dan verschijnt een digitaal inschrijfformulier. U heeft uw persoonlijke inlogcode nodig, die bestaat uit een gebruikersnaam en een wachtwoord. Uw gebruikersnaam is opgenomen in de aanbiedingsbrief bij deze gids. Het wachtwoord is u eerder verstrekt. Als u dat niet meer weet, dan kunt u een willekeurig wachtwoord invullen. Dan verschijnt op uw beeldscherm de boodschap Wachtwooord vergeten?. Als u vervolgens de instructies volgt, dan krijgt u onmiddellijk een nieuw wachtwoord toegestuurd, dat u daarna kunt veranderen in een code die u zelf gemakkelijk kunt onthouden. Nieuw in het programma 2010 zijn de volgende opleidingen: De Burgemeester als portefeuillehouder Issuemanagement Het college als team, de burgemeester als team captain? Nieuwe raad, nieuwe kansen? Oriëntatie in aanloop naar herbenoeming Rood, oranje of groen? Zin(geving) van leiderschap Burgemeester in het Glazen huis?! Financiën voor burgemeesters Het jaar van de verkiezingen Mediationskills voor burgemeesters Het programma 2010 heeft dezelfde indeling als vorig jaar: 1. Verkenningen: ontdek de betekenis van algemene en maatschappelijke ontwikkelingen voor de burgemeestersfunctie. De verkenningen betreffen de Lochemconferenties, de Actuele tafel en Blikopenerworkshops. 2. Nieuw in het ambt: gedegen introductie voor startende burgemeesters. 3. Voor de alledaagse praktijk: elf trainingen en cursussen waarmee u uw kennis en vaardigheden voor uw bestuurspraktijk kunt versterken. 4. Rollen en rolopvattingen: een zevental compacte opleidingen over uw positie in het lokaal bestuur en de rollen die u ten opzichte van de andere spelers heeft. 5. Leiderschap verinnerlijken: een viertal meerdaagse opleidingen waarin u uw vaardigheden en rollen kunt verdiepen en uw persoonlijke effectiviteit kunt vergroten. 6 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

7 6. Top-programma s: voor wie als burgemeester wil excelleren zijn er vier intensieve en uitgebreide programma s op niveau. Nieuw is dat in deze opleidingengids nu ook het programma rond loopbaanoriëntatie is opgenomen dat het Nederlands Genootschap van Burgemeesters voor burgemeesters verzorgt. Loopbaanoriëntatie 2010 bevat vier trajecten voor burgemeesters die hun (toekomstige) loopbaanperspectieven in zicht willen krijgen. Het programma 2010 is daarmee wederom een rijk geschakeerd programma met uiteenlopende onderwerpen en cursussen in diverse vormen. Voor de uitvoering ervan zijn tien (opleidings)instituten in de arm genomen: Berenschot, BMC, De Beuk, Consort, Essenburgh, O-Leng, Public Matters, ROI, Sezen-academy en The Lime Tree. Doelgroepen Van nieuwe burgemeesters wordt verwacht dat zij als eerste Het Initiatief volgen. Daarna kunnen burgemeesters zich voor alle opleidingen inschrijven. Op basis van de aantallen inschrijvingen wordt de selectie van de deelnemers gemaakt. Op de reservelijst komen de burgemeesters, die zich voor de meeste opleidingen hebben aangemeld. Op deze wijze probeert het NGB zoveel mogelijk burgemeesters aan het opleidingenprogramma te laten deelnemen. Voor het eerst dit jaar wordt er in de toewijzing van de plaatsen in de opleidingen ook gekeken naar de fase van de loopbaanontwikkeling. Hieronder treft u een overzicht van de primaire doelgroepen van de opleidingen. Zoals u kunt zien geldt voor een aantal specifieke opleidingen een specifieke doelgroep. Voor een aantal andere opleidingen wordt voorrang verleend aan bepaalde groepen burgemeesters. Verkenningen Lochemconferenties De actuele tafel Blikopenerworkshops Nieuw in het ambt Het Initiatief De burgemeester crisiscompetent Veilige publieke taak Voor de alledaagse praktijk Bestuurlijk handhaven Burgemeesterkunde De burgemeester als portefeuillehouder Emotiesamenleving Engels voor bestuurders Issuemanagement Lobbyen in Den Haag Persoonlijke discussie- en vergadertechniek Persoonlijke uitstraling en interactie Strategisch denken en doen Sturen op hoofdlijnen voorrang: nieuwe burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters burgemeesters in hun eerste jaar voorrang: burgemeesters in eerste twee jaar voorrang: burgemeesters in eerste twee jaar alle burgemeesters voorrang: burgemeesters in eerste drie jaar alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters De opleidingengids voor burgemeesters

8 Rollen en rolopvattingen Functioneringsgesprekken Het college als team Irrationaliteit Nieuwe raad, nieuwe kansen? Open besturen Rood, oranje of groen? Zin(geving) van leiderschap Leiderschap verinnerlijken Burgemeester in het Glazen huis?! Effectief (be)sturen Financiën voor burgemeesters Het jaar van de verkiezingen Topprogramma s Intervisie Masterclass moderne leiderschapsprofielen Mediationskills voor burgemeesters Leiderschapsprogramma Loopbaanoriëntatie LoopbaanPlus voor burgemeesters Oriëntatie in aanloop naar herbenoeming Persoonlijk loopbaanprofiel Toekomstoriëntatie voor senior-burgemeesters alle burgemeesters voorrang: burgemeesters in eerste drie jaar alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters minimaal twee jaar ervaring als burgemeester voorrang: burgemeesters in eerste drie jaar alle burgemeesters alle burgemeesters alle burgemeesters voorrang: burgemeesters in 4e-6e jaar benoemingstermijn vervolg op Blikopenerworkshop alle burgemeesters minimaal twee jaar ervaring als burgemeester alle burgemeesters burgemeesters in 4e en 5e jaar benoeming alle burgemeesters burgemeesters van 55 jaar en ouder 8 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

9 Uw persoonlijke ontwikkeling en loopbaan Deze opleidingengids laat u slechts één zijde van de burgemeestersopleidingen zien, nl. de aanbodkant. Veel belangrijker is evenwel de vraagzijde: aan welke opleidingen heeft u behoefte? Welke cursussen dragen bij aan uw professionaliseringsvraag? De website van het NGB ( biedt u de mogelijkheid om een eigen persoonlijk opleidingenplan te maken. Daartoe heeft u een persoonlijke toegangscode nodig, zodat u in een eigen afgeschermde omgeving uw eigen opleidingenplan kunt maken, zonder dat iemand anders deze gegevens kan inzien. Gebruikmaking van dit persoonlijk opleidingenplan, is één van de toelatingscriteria die het NGB hanteert bij de indeling van de deelnemersgroepen. Oftewel: maak gebruik van uw persoonlijk opleidingenplan op Dan sluit de opleiding optimaal aan op uw behoeften en is er een grotere kans dat u de opleiding kunt volgen. j Bestuurscompetenties centraal In opdracht van het ministerie van BZK zijn in 2007 de bestuurscompetenties van de burgemeesters geactualiseerd. In totaal zijn er nu 30 bestuursstijlen, vaardigheden en basiscondities geïdentificeerd, die voor de vervulling van de burgemeestersfunctie van betekenis kunnen zijn. Veel gemeenten maken gebruik van de bestuurscompetenties in de profielschets, zoals die bij vacatures nodig is. Tevens maken gemeenten gebruik van de competenties om gericht met de burgemeesters functioneringsgesprekken te kunnen voeren. De bestuurscompetenties zijn ook goed toepasbaar als sleutel tussen vraag naar en aanbod van opleidingen. In deze gids is bij alle opleidingen vermeld aan welke competenties aandacht besteed wordt. j Door de bomen het bos zien Deze opleidingengids bevat 40 cursussen, trainingen en programma s. Door het brede aanbod is het soms lastig om tot een keuze te komen. Daarom een paar praktische tips om u behulpzaam te zijn: Tip 1: Doe de competentietest op Tip 2: Tip 3: Tip 4: Tip 5: Tip 6: Tip 7: Kijk of de resultaten u een kritische maar herkenbare spiegel opleveren. Vraag eens aan derden waar zij vinden dat u nog sterker kunt functioneren. Bespreek desgewenst uw resultaten van de competentietest. Mogelijk heeft u onlangs een (functionerings)gesprek met de raad of de Commissaris achter de rug. Bepaal hoeveel dagen en dagdelen u in 2010 daadwerkelijk kunt en wenst te besteden aan uw professionalisering en uw loopbaan. Het opleidingenprogramma kent een indeling in hoofdstukken, herkenbaar aan de tabbladen in de gids. Zorg voor een goede mix en spreiding van uw aanmeldingen over de hoofdstukken. Betrek de doelgroeppen voor de opleidingen (blz 7-8) bij uw keuze. Neem contact op met NGB-directeur Ruud van Bennekom als u er niet uitkomt. j Digitale ondersteuning De komende tijd zal verder uitgebreid worden met informatie die u kunt gebruiken in het kader van uw professionalisering en loopbaanontwikkeling. Onder andere is nu een eerste start gemaakt met uw eigen persoonlijke ontwikkelplan. U heeft de mogelijkheid om aan de hand van een competentietest te bepalen welke competenties u bij uzelf nog niet optimaal ontwikkeld vindt. U vindt op de website tevens digitale informatie, die voor uw loopbaanontwikkeling van betekenis kan zijn. Zo is er een overzicht van (toekomstige) burgemeestersvacatures en toegang tot de vacaturebank van de Algemene Bestuursdienst van de Rijksoverheid. Van een aantal sectoren is arbeidsmarktinformatie beschikbaar. De opleidingengids voor burgemeesters

10 Het programma in één oogopslag Identificatie Bindend vermogen Integriteit Onafhankelijkheid Stressbestendigheid Signaalgevoeligheid Verbinder Netwerker Procesregisseur Aanjager Inlevingsvermogen Sociabel 10 Bestuurlijke handhaven Blikopenerworkshop Burgemeester in het Glazen huis?! Burgemeesterkunde De burgemeester als portefeuillehouder De burgemeester crisiscompetent Effectief (be)sturen Emotiesamenleving Engels voor bestuurders Financiën voor burgemeesters De opleidingengids voor burgemeesters 2010 Functioneringsgesprekken Het college als team Het jaar van de verkiezingen Intervisie Irrationaliteit Issuemanagement Leiderschapsprogramma Lobbyen in Den Haag Masterclass moderne leiderschapsprogramma Mediation skills Nieuwe raad nieuwe kansen Open besturen Oriëntatie herbenoeming Pers. discussie- en vergadertechnieken Persoonlijke uitstraling en interactie Rood, oranje of groen Strategisch denken en doen Strategisch Positioneren en Profileren Sturen op hoofdlijnen Symboliek in communicatie Veilige publieke taak Zin(geving) van leiderschap

11 Communicatief Coaching Probleemverduidelijking Doorzettingsvermogen Daadkracht Besluitvaardigheid Onderhandelingsvaardig Bestuurl. gevoeligheid Omgevingsbewustzijn Beïnvloedingsvermogen Achtergrondoriëntatie Vernieuwingskracht Adaptief vermogen Oordeelsvorming Vasthoudendheid Voortgangsbewaking Doelgerichtheid Organisatiegevoeligheid De opleidingengids voor burgemeesters

12 12 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

13 1 Verkenningen De burgemeestersfunctie is voortdurend in ontwikkeling; niet alleen door interne veranderingen in het lokaal bestuur, maar ook door brede maatschappelijke tendensen. Voor burgemeesters is het van groot belang zicht te houden op deze ontwikkelingen en op de betekenis ervan voor het eigen functioneren. Daarom biedt het opleidingenprogramma een aantal programma s met verkenningen van maatschappelijke ontwikkelingen, waar u met collega s kunt reflecteren op de gevolgen ervan voor de burgemeesters. Zo organiseert het NGB sinds jaar en dag - vanaf 1982 om precies te zijn in de wintermaanden de Lochemconferenties. Vaste waarde is ook de serie actualiteitencolleges die onder de naam De actuele tafel plaatsvinden. Tenslotte zijn er Blikopenerworkshops waarin u op onorthodoxe wijze uw kijk op ontwikkelingen in de samenleving kunt verbreden. Aanbod in 2010: Lochemconferenties Blikopenerworkshops De actuele tafel

14 Lochemprogramma 2010 De waan van de dag Werp een blik op uw agenda en u ziet dat die - week in week uit - vol staat met overleggen en afspraken. U heeft nauwelijks tijd en rust om na te denken over de essentie van uw optreden. U bent overgeleverd aan De waan van de dag. En dat in een tijd, waarin de burgemeester op bestuurlijk terrein de centrale speler is en op openbare ordegebied steeds meer taken en bevoegdheden krijgt. In de editie 2010 van de Lochemconferenties staat De waan van de dag centraal. Er is aandacht voor maatschappelijke en bestuurlijke trends, die mogelijk aan uw aandacht ontglippen. Ook komt de vraag aan de orde hoe u als eenhoofdig bestuursorgaan alles kunt ordenen. Wat deelt u met uw loco-burgemeesters en hoe schakelt u andere spelers op het toneel in? En hoe staat het op veiligheidsterrein? Kan de burgemeester nu echt meer of bent u steeds meer gebonden aan wettelijke voorschriften? De zes Lochemconferenties openen op de dinsdagavond. Mogelijk is er op die avond een facultatief diner-pensant. Vervolgens is de woensdag de centrale conferentiedag met externe inleiders en interactieve workshops. De donderdagochtend staat in het teken van een actueel onderwerp uit uw burgemeesterspraktijk en wordt afgesloten met een lunch. j Resultaat U staat even stil bij de waan van de dag. U heeft uw eigen rendement vergroot. U heeft weer eens enkele tientallen collega s uit het land gesproken. j Competenties Netwerker, verbinder, procesregisseur en aanjager Achtergrondoriëntatie Adaptief vermogen Omgevingsbewustzijn j Praktisch: Duur: 5 aaneengesloten dagdelen (met overnachtingen) Begeleiding: NGB-commissie professionalisering Maximum aantal deelnemers: 35 burgemeesters per conferentie Data: januari januari januari februari februari februari 2010 Locatie: Hotel t Hof van Gelre te Lochem 14 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

15 Blikopenerworkshop: Zijn zij gek of ben ik het? Een prikkelende dag voor wie nog scherper wil (door)zien wat er in onze tijd gaande is. In de samenleving gaan mensen steeds meer van zichzelf uit en wordt de manier waarop we met elkaar omgaan als het grootste en belangrijkste probleem van onze tijd gezien. In organisaties hoor je: We zitten op een doodlopende weg, maar we weten niet hoe het anders moet. Het klimaat laat weten dat we aardse bronnen niet onmatig kunnen gebruiken. Er kan geen twijfel over bestaan: alle problemen van nu gaan over betekenisgeving, over de vraag hoe mensen in de wereld staan en hoe dat uitwerkt in gedrag en bij organiseren. Maar hoe moet je kijken om dat te kunnen zien en wat doe je daar als burgemeester mee? Een dag voor wie de confrontatie met z n eigen manier van kijken en organiseren de moeite waard vindt. 1 Ontwikkelingen en grote trends voltrekken zich in een hoog tempo: u gaat de grondslag ervan herkennen en zien wat deze oriëntatieverschuivingen teweegbrengen. In hoeverre sluit de huidige werkwijze van organisaties - ook van overheden - er op aan? Hoe zie je wanneer de grenzen van rationele vormen van organiseren bereikt zijn? De overgang op een beeldcultuur, een groeiende zelfreferentialiteit van mensen c.q. burgers, de nieuwe informatie-infrastructuur - wat zijn de effecten van dit soort veranderingen op organisaties, op maatschappij en samenleving? Wat betekenen ze voor vorm, positie en inrichting van een bureaucratie, zoals een gemeentelijk bedrijf? Hoe speel je als gemeente en als burgemeester passend op al dit soort ontwikkelingen in? Het herkennen van betekenis bij organiseren staat centraal. Aan de hand van cases, film- en videofragmenten ziet u de effecten van betekenissen die elkaar niet bereiken: breuklijnen in organisaties, tussen overheid en burgers, confrontaties tussen groepen in de samenleving. U gaat anders kijken naar ontwikkelingen en kwesties die u ook in uw eigen omgeving herkent. Deze Blikopenerworkshops zijn zeer interactief. j Resultaat U vergroot uw inzicht en waarnemingsvermogen en ontwikkelt een nieuwe blik op kwesties in uw gemeente en omgeving: gemeentelijke samenwerking, communicatie met burgers, multiculturaliteit en integratie, veiligheid- en duurzaamheidvraagstukken... U ontdekt het verschil tussen systeem- en contextgedreven organiseren. Er opent zich een fascinerende wereld die nieuwe perspectieven biedt en waarin ook praktische stappen meteen mogelijk zijn. j Competenties Onafhankelijkheid Signaalgevoeligheid Aanjager, verbinder, procesregisseur Omgevingsbewustzijn Vernieuwingskracht Adaptief vermogen j Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: prof. ir. Wim van Dinten, drs. Hermine Tien Maximum aantal deelnemers: 12 Data: 1 april ( uur) of 26 april ( uur, inclusief buffet) of 14 juni ( uur) De opleidingengids voor burgemeesters

16 De actuele tafel Een serie actualiteitencolleges voor burgemeesters die bij willen blijven Sinds Pim Fortuyn brengen politici als Rita Verdonk en Geert Wilders de traditionele politiek voortdurend in beroering. Met stevige uitspraken en ondiplomatieke optredens stelen zij de show. Tegenstanders maken hen uit voor populisten, maar de kiezers lijken het allemaal prachtig te vinden. In het jaar van de raadsverkiezingen en de vorming van de nieuwe colleges is het de vraag hoe dergelijk populisme doorwerkt op het lokale bestuursniveau? Is het in de lokale politieke arena ook vrij worstelen geworden? Kan de burgemeester dat wel over zijn kant laten gaan of moeten er grenzen gesteld worden? Slaat populisme ook over naar het college en het bestuursprogramma? En ontkomt de burgemeester in deze tijd van politiek gekrakeel er zelf ook niet aan om krasse taal te bezigen? Het doel van de bijeenkomsten is om met collega-burgemeesters van gedachten te wisselen, te discussiëren, best practices te delen en kennis te nemen van wetenschappelijke inzichten over het centrale thema Populisme. De actuele tafel-bijeenkomsten behandelen iedere keer een ander onderwerp dat voor dit overkoepelende thema van belang is. De Actuele tafel is een combinatie van kenniscolleges waarin nieuwste wetenschappelijke inzichten en discussies worden gepresenteerd door een vooraanstaande wetenschapper of deskundige, gevolgd door een co-referaat door een of twee burgemeesters die reageren op de inleider en tevens een praktijkcases uit de eigen gemeente presenteren. De nadruk ligt op best practice-voorbeelden en kritische succesfactoren voor handelswijzen. j Praktisch Duur: Van uur (inclusief diner) Maximum aantal deelnemers: 30 burgemeesters Data: 31 maart mei juni september oktober december 2010 Alle burgemeesters ontvangen begin 2010 een uitnodiging voor de serie. Dan zijn de onderwerpen en sprekers van de afzonderlijke bijeenkomsten bekend 16 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

17 2 Nieuw in het ambt Burgemeester word je door het te zijn. Er is in Nederland geen opleiding vóórdat je burgemeester kunt worden. De kneepjes van het burgemeestersvak leer je pas als je al geïnstalleerd bent. Dan pas openbaren zich alle velden waarop een burgemeester schaakt. Daar komt nog eens bij dat gemeenten sterk verschillen. Niet alleen variëren gemeenten bijvoorbeeld qua grootte, sociale samenstelling en economische potentie, maar ook de politieke en bestuurscultuur is lokaal bepaald. Dat maakt het voor de burgemeester - die over het algemeen van buiten komt - nog belangrijker om een intensieve oriëntatiefase te hebben en een optimale uitgangspositie te creëren. Om nieuwe burgemeesters een versnelling in hun vakmatige ontwikkeling te geven, biedt het NGB een aantal activiteiten voor startende burgemeesters. Voor deze groep is deelname aan deze activiteiten dan ook een must. De minister van BZK gaat er dan ook vanuit dat nieuwe burgemeesters deelnemen. Activiteiten 2010: Het Initiatief De burgemeester crisiscompetent Veilige publieke taak

18 Het Initiatief Burgemeesters worden in het diepe gegooid en moeten vanaf de eerste dag alle aspecten van het ambt vervullen. Juist in het eerste jaar komt de burgemeester voor veel vragen te staan, waarmee hij binnen de eigen organisatie niet direct terecht kan. Vragen, die te maken hebben met de invulling van de eigen rol, met persoonlijke profilering, met de afstemming met anderen, met gedrag binnen en buiten het werk, met ingewikkelde problemen op het gebied van openbare orde en veiligheid. Al vele jaren bestaat Het Initiatief als cursus voor beginnende burgemeesters. De beginnende burgemeesters zijn duidelijk als groep te omschrijven. Ze zitten allemaal in het zelfde schuitje. Daarom is voor deze groep het uitwisselen van ervaringen een essentieel onderdeel van Het Initiatief. Voorts komen voor de deelnemers ook kennis en ervaringen van anderen beschikbaar en is er ruimte voor discussie en informatie over actuele thema s die de burgemeester raken. Het Initiatief bestaat uit vier cursusblokken. In het eerste blok gaat het om de persoonlijke vervulling van het ambt en de sociaal psychologische aspecten die daarbij een rol spelen. In het tweede blok - het OOV-blok - komen de thema s aan de orde die de burgemeester in het kader van zijn OOV-portefeuille moet beheersen. In het derde en het vierde blok komen eigen keuzes van de deelnemers aan de orde, wordt gekeken naar de persoonlijke ontwikkelplannen en maakt de groep mogelijke samenwerkingsafspraken voor de nabije toekomst. j Resultaat U heeft de verschillende rollen en decors van de burgemeester verkend. U heeft een actueel beeld van relevante ontwikkelingen op OOV-terrein. U heeft een netwerk van burgemeesters die in dezelfde periode als u de functie aanvaard hebben. U heeft een persoonlijk ontwikkelplan van zaken die u na de cursus wilt ondernemen. j Competenties Het Initiatief is een brede introductiecursus in het burgemeesterschap. In ieder geval komen aan bod de basiscondities (identificatie, bindend vermogen, integriteit, onafhankelijkheid, signalerend vermogen en stressbestendigheid) en de bestuursstijlen (netwerker, aanjager, procesregisseur en verbinder). Daarnaast bepalen de deelnemers zelf welke bestuursvaardigheden uitgelicht worden. j Praktisch Duur: Begeleiding: Maximum aantal deelnemers: Data: 4 blokken van 3 à 4 dagdelen (met overnachting) Drs. André Mooij en Ron Rutherglen 15 burgemeesters Nieuw benoemde burgemeesters ontvangen een separate uitnodiging via het secretariaat van het NGB Deelname aan Het Initiatief is verplicht om aanspraak te kunnen maken op deelname aan andere activiteiten uit het professionaliseringsprogramma. 18 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

19 De burgemeester crisiscompetent Burgemeesters spelen tijdens rampen en calamiteiten een cruciale maar tegelijkertijd uiterst ingewikkelde (hoofd) rol. Aan de persoonlijke crisiscapaciteiten van de burgemeester worden dan ook hoge eisen gesteld in het geval van een verstoring van het openbare leven door een of meerdere vormen van (dreigende) crises. Er is veel geschreven over de rollen die een burgemeester in barre tijden moet kunnen vervullen. Wat deze studies met elkaar gemeen hebben, is hun aandacht voor de human factor voor, tijdens en na een crisis: wat betekent het voor een burgemeester persoonlijk om bij een crisis betrokken te zijn? Hoe geeft hij of zij vanuit zijn eigen competenties inhoud aan de functie van crisismanager? De burgemeester crisiscompetent neemt deze human factor als vertrekpunt en richt zich op het persoonlijk functioneren op individueel niveau en in teamverband. Hierbij kijkt u zowel naar de inhoud als naar het proces van crisisbeheersing. Met het Development Center Crisismanagement model (DCC) meet en ontwikkelt u de competenties die vooral onder stressvolle crisisomstandigheden op de proef worden gesteld en van cruciaal belang zijn. In de cursus gaan individueel maatwerk en collectieve ontwikkeling hand in hand. 2 De opleiding bestaat uit drie modules van twee dagdelen, die in een tijdsbestek van drie maanden gegeven worden. Voor de start krijgen de deelnemers een introductie in de (achtergronden van de) bestuurlijke ontwikkelingen op veiligheids- en crisisgebied. Module 1: De burgemeester als crisisbeheerser Module 2: Besluitvorming en communicatie Module 3: Verantwoording en vooruitkijken In de cursus wordt gebruik gemaakt van uiteenlopende leermethoden (simulaties, casusanalyse, seminar/college, specifieke vaardigheidsoefeningen en individuele coaching/begeleiding). j Resultaten U heeft een beeld van de belangrijkste uitdagingen en aandachtspunten bij crisisbesluitvorming en heeft concrete handvatten om met deze uitdagingen en aandachtspunten om te gaan. U kent de belangrijkste do s en don ts van crisiswoordvoering. U heeft inzicht in de wijze waarop een burgemeester met het thema crisisverantwoording kan omgaan en in de mogelijkheden en onmogelijkheden van crisisonderzoek. Kortom: u heeft uw hun eigen ontwikkelbehoeften (sterke en minder sterk ontwikkelde crisiscompetenties) verkend. j Competenties Stressbestendigheid Aanjager, netwerker, procesregisseur, verbinder Doorzettingsvermogen Daadkracht Besluitvaardigheid Vasthoudendheid De opleidingengids voor burgemeesters

20 j Praktisch Duur: Begeleiding: 3 losse dagen mr. Wim Hillenaar, mr. drs. Wouter Jong, drs. Bart de Vries en ir. Diederick van den Wall Bake Aantal deelnemers: 15 Data: Uitvoering 1: 13, 20 en, 27 september 2010 ( uur) Uitvoering 2: 15, 22 en 29 november 2010 ( uur) De burgemeester crisiscompetent is primair bedoeld voor burgemeesters die nieuw in het ambt zijn. Overige burgemeesters die aan de cursus willen deelnemen, kunnen zich inschrijven. 20 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

21 Omgaan met dreiging en bedreiging Veilige publieke taak Burgemeesters krijgen in de uitvoering van hun functie meer en meer te maken met (be)dreigingen en intimidatie. Verbale agressie en dreiging met fysiek geweld zijn niet te accepteren verschijnselen. Een opeenstapeling van dergelijke confrontaties kan op een gegeven moment te veel zijn, zeker wanneer het privé-domein van de burgemeester in het geding is. De werkconferentie gaat in op de preventieve maatregelen en pro-actieve bescherming die de burgemeester kan treffen. Voorts leert u op welke wijze u escalaties kunt tegengaan en wat u kunt doen als het u toch overkomt. Kortom u bereidt zich voor op verschijnselen als agressie en geweld en incidenten die u en uw omgeving kunnen treffen. 2 De werkconferentie is vraaggericht: de deelnemers brengen hun leervragen en ervaringen in. Een deskundige brengt wetenschappelijke inzichten in en aan de hand van een concrete casus van een ervaren collega-burgemeester bespreekt u wat u kunt doen. U krijgt praktische handvatten. j Resultaat U heeft kennis van en inzicht in het ontstaan van verschillende uitingsvormen van bedreiging en intimidatie. U heeft vaardigheden ontwikkeld om met bedreiging en intimidatie om te gaan. U kent en herkent psychologische gevolgen van dreiging en bedreiging. U weet verschillende copingtechnieken (probleemoplossende technieken) toe te passen. j Competenties Stressbestendigheid Omgevingsbewustzijn Communicatief Doorzettingsvermogen Vasthoudendheid j Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: drs. Herman Holtmaat, drs. Ans Withaar en burgemeester met praktijkervaring Maximum aantal deelnemers: 12 Data: 15 april of 15 november ( uur) Locatie: Kasteel De Essenburgh, Hierden Veilige publieke taak is niet alleen bedoeld voor burgemeesters die nieuw in het ambt zijn. Ook de overige burgemeesters die aan de cursus willen deelnemen, kunnen zich inschrijven. De opleidingengids voor burgemeesters

22 22 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

23 3 Voor de alledaagse praktijk De alledaagse bestuurspraktijk van de burgemeester kenmerkt zich door grote verscheidenheid. Op het ene moment vragen burgers aandacht voor een probleem in de gemeente. En op het andere moment moet de burgemeester complexe besluitvorming in college of raad in goede banen leiden. Die verscheidenheid vraagt voortdurend schakelen tussen stijlen en het inzetten van uiteenlopende vaardigheden. Het opleidingenprogramma 2010 biedt de burgemeesters elf verschillende cursussen en trainingen waarmee zij hun vaardigheden voor de alledaagse praktijk kunnen versterken. Als u die vaardigheden goed beheerst, dan kunt u zich beter richten op uw leiderschap in de bestuurlijke processen. Opleidingen 2010: Bestuurlijk handhaven Burgemeesterkunde De Burgemeester als portefeuillehouder Emotiesamenleving Engels voor bestuurders Issuemanagement Lobbyen in Den Haag Persoonlijke discussieen vergadertechniekken Persoonlijke uitstraling en interactie Strategisch denken en doen Sturen op hoofdlijnen

24 Bestuurlijk handhaven De nieuwste ontwikkelingen op een rij Bestuurlijk handhaven is een actueel thema. Tegenwoordig zijn alle ogen gericht op de burgemeester als het gaat om de aanpak van overlast en andere ordeverstoringen. Het pakket van bevoegdheden dat de burgemeester ter beschikking staat is de laatste jaren gestaag uitgebreid. De burgemeester ontwikkelt zich van burgervader tot rechtshandhaver. Zo speelt hij een steeds belangrijker rol bij de aanpak van criminaliteit en terrorisme. Wat speelt er precies? Wat betekenen deze ontwikkelingen voor u als burgemeester? Gaat u deze bevoegdheden toepassen? Zo ja, hoe? En hoe stuurt u dan uw ambtelijke organisatie en de politie aan? Hoe dekt u de risico s af? Dit is een greep uit de thema s die in deze eendaagse cursus aan de orde komen. In deze cursus wordt u bijgepraat over recente en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van bestuurlijke handhaving. De consequenties daarvan voor uw positie en rol als burgemeester komen daarbij uitdrukkelijk aan de orde. De cursus omvat drie delen. 1. Het wettelijk en beleidskader in vogelvlucht 2. Reflectie op recente ontwikkelingen door een hoogleraar 3. De praktijk: de onderlinge bespreking van realistische casus uit de gemeentelijke handhavingspraktijk De materie wordt belicht vanuit de theorie en praktijk, door ervaren en deskundige sprekers. Er is ruimschoots de gelegenheid om uw standpunt en ervaringen actief uit te wisselen met uw collega s. j Resultaat U bent op de hoogte van recente en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van bestuurlijke handhaving. U realiseert zich wat deze ontwikkelingen betekenen voor uw positie en rol als burgemeester. j Competenties Aanjager Daadkracht Organisatiegevoeligheid Voortgangsbewaking j Praktisch Duur: 3 dagdelen op 1 dag Begeleiding: mr. Arnt Mein en prof. mr. Lodewijk Rogier Maximum aantal deelnemers: 15 Datum: 30 september 2010 (10:00 20:00 uur met aansluitend diner) 24 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

25 Uw basiskennis over bestuurs- en gemeenterecht Burgemeesterkunde Burgemeesterkunde geeft inzicht in de systematiek, opbouw en inhoud van de Algemene wet bestuursrecht (primaire besluitvorming en het stelsel van rechtsbescherming). Daarnaast geeft de cursus inzicht in de staatsrechtelijke posities, verhoudingen en bevoegdheden van de gemeentelijke organen volgens de Grondwet en Gemeentewet. Uiteraard staan die onderdelen centraal die voor een burgemeester het meest relevant zijn. In deze training behandelen we als eerste de opbouw en opzet van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) zodat de cursisten leren om zelf met de wet om te gaan en deze ook kunnen toepassen. Vervolgens besteden we aandacht aan de primaire besluitvorming (de fase van aanvraag tot het besluit) en aan het stelsel van rechtsbescherming (bezwaar, beroep en de klachtenprocedure). De belangrijkste artikelen vanuit het perspectief van de burgemeester komen vervolgens aan de orde. Centraal staat ook de vraag welke risico s de gemeente loopt wanneer deze de Awb niet goed toepast en de vraag hoe daar mee om te gaan. Ook is er aandacht voor de verhouding raad-college (inrichting en reikwijdte bestuursbevoegdheden en de informatieplichten). Tenslotte komt de ontwikkeling van de burgemeestersfunctie aan de orde: de toename van wettelijke bevoegdheden, maar ook politieke kwetsbaarheden. 3 De cursus bestaat uit een reeks voordrachten door de docenten die de deelnemers stap voor stap door de Awb laat lopen. De docenten zullen de cursisten stimuleren veel praktijkvragen voor te leggen. De aanpak is daarbij sterk interactief. Ook is het aan de cursisten om, in overleg met de docenten, zelf onderwerpen voor bespreking aan te dragen. j Resultaat U kent de belangrijkste bepalingen van de Awb en u kunt de wet zelf toepassen. U bent zich bewust van de risico s die de Algemene wet bestuursrecht met zich meebrengt en hoe met deze risico s omgegaan kan worden. U heeft een scherp inzicht in de bevoegdheidsverdeling tussen raad en college en in de politieke verantwoordelijkheden van college en collegeleden. U kunt zich een mening vormen over de kansen en bedreigingen in de ontwikkeling van het burgemeestersambt. j Competenties Procesregisseur Probleemverduidelijking Bestuurlijke gevoeligheid Besluitvaardigheid Achtergrondoriëntatie j Praktisch Duur: 2 losse dagen Docent: prof. dr. Hans Engels en dr. mr. Gerrit Dijkstra Max. aantal deelnemers: 15 Data: 31 mei (10:00 tot 17:00 uur) en 21 juni 2010 (10:00 20:00 uur inclusief diner) De opleidingengids voor burgemeesters

26 De Burgemeester als portefeuillehouder Hoe verenig je de rollen van voorzitter en portefeuillehouder? Deze training richt zich op het omgaan met een spagaat situatie van onafhankelijk voorzitterschap en portefeuillehouder zijn. Een rol is wat u krijgt. Deze training gaat over integriteit en onafhankelijkheid in een speelveld van belangen en politiek gewin. Dus kwetsbaarheid en politieke afrekening al dan niet openbaar op het portefeuillehouderschap. De dag wordt gebouwd op eigen casuïstiek en relevante technieken ten aanzien van interventie strategieën. Vanuit de optiek van: Persoon (wie ben ik en waar sta ik voor), Rol (wat wordt mij hier toegedicht en wat zie ik als van mij) en Functie (de context waarbinnen ik als burgemeester mijn waarden omzet in gedrag), werken we aan krachtenveld interventies op het snijvlak van de verschillende petten: voorzitter raad en college, burgemeester van het college en portefeuillehouder. Kortom geen college over, maar een training van doen en toepassen van inzichten in de dagelijkse praktijk. j Resultaat U heeft analyse en interventie instrumenten om uw voorzitterschap en portefeuillehouderschap binnen een College te positioneren en collegiaal werkbaar te maken en te houden. U heeft instrumenten die u helpen met wie u bent en wilt zijn om te zetten in een herkenbare rol. j Competenties Verbinder en procesregisseur Onderhandelingsvaardigheid Beïnvloedingsvermogen Communicatie Oordeelsvorming Bestuurlijke gevoeligheid j Praktisch Duur: 3 dagdelen op 1 dag (met diner) Docent: drs. Henk Kloor Max. aantal deelnemers: 12 Datum: 4 juni 2010 (10:00 20:00 uur met aansluitend diner) 26 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

27 Emotiesamenleving Grip op de maatschappij die steeds gevoeliger wordt De samenleving is doorlopend in verandering. Een van de facetten is de emotionele ondertoon die de samenleving drijft. Van stille tochten tot kabaaldemonstraties en grote herdenkingsbijeenkomsten; op tal van manieren worden emoties geuit. Zeker in geval van crises vereist het de nodige competenties en inlevingsvermogen van een burgemeester om richting te geven aan de emotionele facetten van een crisis en te voorkomen dat de spreekwoordelijke vlam in de pan slaat. Hoe is de samenleving veranderd en hoe kunnen de emoties van grote groepen mensen worden geduid? Wat was de rol van het openbaar bestuur bij gebeurtenissen als de moord op Theo van Gogh, Pim Fortuyn en diverse voorvallen van zinloos geweld? Hoe gaven burgemeesters sturing aan de collectieve emoties? Dat zijn de vragen die in deze training aan de orde komen. Met de nodige praktijkverhalen, gecombineerd met wetenschappelijk, sociologisch onderzoek naar de manier waarop de Nederlandse maatschappij is opgebouwd. De training kenmerkt zich door een doelgerichte aanpak met een afgewogen balans tussen theorie en praktijk. De dag start met een theoretisch deel waarin wordt ingegaan op maatschappelijke tendensen, het veranderend tijdsbeeld en de manier waarop dat uw rol als boegbeeld van een gestresste samenleving beïnvloedt. De theorie wordt s middags aangevuld met een interactieve praktijkcasus door een collega-bestuurder, die uit eigen ervaring over de emotiesamenleving spreekt. Tenslotte wordt gewerkt aan het schrijven van een herdenkingsspeech voor een fictieve casus. 3 j Resultaat U ervaart de verschillende drijfveren van verschillende groepen in de samenleving. U weet wat de emotiesamenleving van de burgemeester verlangt en u heeft er grip op. U voelt zich zeker om een herdenkingsbijeenkomst of stille tocht te leiden. j Competenties Verbinder en netwerker Bindend vermogen Stressbestendigheid Inlevingsvermogen Communicatief Daadkracht j Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: mr. drs. Wouter Jong, Hans Siepel, Edmée Tuyl en ervaren burgemeester Maximum aantal deelnemers: 12 deelnemers Datum: 19 april 2010 ( uur, met aansluitend een maaltijd) De opleidingengids voor burgemeesters

28 Engels voor bestuurders I always get my sin! Grensoverschrijdend werken, bijvoorbeeld met uw partnergemeente, betekent vaak werken in de Engelse taal. In overlegen onderhandelingssituaties zal het voor u een extra geruststelling zijn de juiste boodschap in de juiste woorden met juiste nuancering voor het voetlicht te kunnen brengen. U beschikt over basiskennis van de Engelse taal en u wilt ook graag in bestuurlijk jargon in internationaal overleg goed beslagen ten ijs komen. In deze training komen de meest bekende en herkenbare taalproblemen zoals zinsbouw, werkwoordstijlen, tijden en voorzetsels aan bod. U verbetert uw mondelinge uitdrukkingsvaardigheid (vergaderen, speechen). De onderwerpen die aan bod komen zijn toegespitst op de burgemeesterpraktijk. Voorafgaand aan de training vindt een telefonische intake plaats om het niveau te bepalen. Tijdens de training voert u met name mondelinge opdrachten uit, zoals het houden van een presentatie, om uw grammaticale kennis, uw uitspraak en uw spreekvaardigheid te vergroten. Tijdens de training is er veel ruimte voor individuele feedback. j Resultaat U kunt zich, met name mondeling, beter uiten in het Engels in internationale overleggen. U beschikt over een uitgebreide woordenschat bestuurlijk Engels. U vermijdt belangrijke grammaticale valkuilen. j Competenties Netwerker Communicatief Sociabel Beïnvloedingsvermogen j Praktisch Duur: 8 dagdelen (2 blokken van twee dagen met overnachtingen) Begeleiding: drs. Nicolette Uiterdijk Maximum aantal deelnemers: 8 Data: oktober en, oktober 2010 (10:00 17:00 uur de volgende dag) 28 De opleidingengids voor burgemeesters 2010

29 Issuemanagement Regisseur van de publieke opinie Als burgemeester heeft u continu te maken met issues binnen uw gemeente (bijvoorbeeld de plaatsing van een zedendelinquent in een woonwijk of een discussie over declaraties). Deze issues zijn bewegende publieke opinies met voor- en tegenstanders. Issuemanagement is het tijdig signaleren en analyseren van issues gevolgd door acties om harmonie tussen organisatie en samenleving te doen ontstaan. Deze issues ontstaan vaak niet zomaar, maar komen voort uit een trend of hebben deze juist doen ontstaan. In dit programma komen vragen aan bod als:welke trends moet een burgemeester in de gaten houden? Wie in de gemeentelijke organisatie is (mede) belast met het signaleren en zeven van issues? Hoe signaleert u zelf tijdig issues of trends? Welke pakt u op en welke niet? Hoe zet u een issue om in een kans en hoe organiseert u dat? Het gaat om een praktische training waarbij de input van de deelnemers zelf naast die van de trainer essentieel is. Er is ruim aandacht voor mogelijke trends in de samenleving en de gevolgen daarvan voor de gemeentelijke organisatie en voor de burgenmeester zelf. Tijdens de training wordt een belangrijk deel ingeruimd voor het onderling verzamelen van eigen trends en issues. Verder wordt gewerkt aan een planmatige aanpak ter voorbereiding op mogelijke gevolgen voor de gemeentelijke organisatie. Hierbij staat de combinatie van aanpassen handelen en/of beleid versus communicatie (inclusief de rol van pers en media) erover centraal. Het formuleren van duidelijke kernboodschappen en het maken van een duidelijk vraag-antwoordlijst is hier onderdeel van. Bij voorkeur worden enkele lopende issues met elkaar uitgewerkt en uitvoerig met elkaar doorgenomen. Dit betekent wel dat u enkele daadwerkelijke issues meebrengt naar de training. 3 j Resultaat: U bent in staat issues tijdig te signaleren. U weet wie er in de gemeentelijke organisatie (mede)belast moeten zijn met het signaleren en sorteren van issues. U bent in staat om gevolgen van issues en trends planmatig aan te pakken. Door uitwisseling van eigen casuïstiek krijgt u praktische tips en trucs die direct kunt toepassen. j Competenties Netwerker en Procesregisseur Bestuurlijke gevoeligheid Omgevingsbewustzijn Oordeelsvorming Communicatief j Praktisch Duur: 3 dagdelen op 1 dag (met diner) Begeleiding: Michiel Krom Maximum aantal deelnemers: 10 Data: 19 november 2010 (10:00 20:00 uur met aansluitend diner) De opleidingengids voor burgemeesters

30 Lobbyen in Den Haag Succesvol zakendoen met andere overheden Het behartigen van belangen buiten de gemeente wordt belangrijker. Daarbij telt niet alleen het eigen geluid, maar wordt ook vaak samengewerkt met omliggende gemeenten. Of worden coalities van standpunten gevormd binnen de VNG. Daarbij is het van belang om niet alleen via de vertrouwde eigen politieke lijnen, maar ook in de politieke breedte een stem te laten horen. In deze cursus leert u manieren om uw punt te maken in de Haagse arena. Leren lobbyen is de rode lijn van de training. Daarbij leert u de politiek bestuurlijke sensitiviteit van Haagse ministeries en Kamerleden in te schatten. Er wordt nadrukkelijk stilgestaan bij de mogelijkheden om coalities te sluiten met bondgenoten in het bedrijfsleven of met maatschappelijke organisaties. U leert het denken en doen van het lobbyen: van buiten naar binnen en u ontwikkelt vaardigheden en gevoel voor lobby en publieke opinies. Ook is er aandacht voor prioriteitstelling binnen de gemeente en daarbuiten en bepalen van in- en externe standpunt- en agendavorming. Tenslotte ontwikkelt u pr voor de lobby : het zichtbaar maken van een succesvolle lobby. De training/workshop is opgebouwd uit de overdracht van theoretische kennis over de Haagse arena en aangevuld met interactieve praktijkcase(s). Deze praktijkcase(s) komen uit de dag-totdag lobbypraktijk van de trainer, alsmede van een ervaren collega-burgemeester die over een succesvolle Haagse lobby spreekt. Voorafgaand aan de training/workshop ontvangt u een werkboek met een reader inleesmateriaal ten behoeve van de case(s) en oefeningen. j Resultaat U bent in staat een netwerk- en krachtenveldanalyse te maken. U krijgt grip op monitoring en het ontwikkelen van interne antennes. U ervaart hoe lobbyisten standpunten van mede- en tegenstanders analyseren. U bent in staat om een position paper te ontwikkelen. U heeft zicht op de relatie tussen lokale, provinciale, nationale en EU-bestuurslagen. j Competenties Identificatie Netwerker Communicatief Beïnvloedingsvermogen Onderhandelingsvaardighei j Praktisch Duur: 1 dag Begeleiding: drs. Peter van Keulen Maximum aantal deelnemers: 12 Datum: 22 april 2010 ( uur) 30 De opleidingengids voor burgemeesters 2010