Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Zoetermeer. Sociale activiteiten Mantelzorg. Gezondheidsonderzoek

Transcriptie

1 Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in de gemeente Zoetermeer Resultaten van het Gezondheidsonderzoek 2012 Ondersteuning Beperkingen Sociale activiteiten Mantelzorg Gezondheidsonderzoek Eenzaamheid Steunpunten Vallen Angst en depressie Huiselijk geweld Kwetsbaarheid Ervaren gezondheid Opvoeding van kinderen Aandoeningen Leefstijl Overgewicht Bewegen Roken Druggebruik Zoetermeer Binnenmilieu Discriminatie Werk Homoseksualiteit Woonomgeving Rondkomen Schulden Belemmeringen Alcoholgebruik Vrijwilligerswerk

2 Achtergrond In het najaar van 2012 heeft de GGD Zuid-Holland West een gezondheidsonderzoek uitgevoerd onder volwassenen van 19 jaar en ouder. Hiervoor is een steekproef getrokken uit alle zelfstandig wonende inwoners in de regio. Mensen die in instellingen wonen, zoals verzorgings- en verpleeghuizen, GGZinstellingen of instellingen voor verstandelijk beperkten zijn uitgesloten van deelname. De deelnemers aan het onderzoek ontvingen een vragenlijst die ze op papier of via internet konden invullen. Deze factsheet bevat de belangrijkste resultaten uit dit onderzoek in de gemeente Zoetermeer. De gegevens zijn relevant voor diverse beleidsterreinen, waaronder volksgezondheid, Wmo, sport, ouderen, welzijn, jeugd, sociale zaken, wonen en milieu. Op verzoek van de gemeente Zoetermeer is in een aantal wijken/buurten de steekproef opgehoogd (Palenstein, Meerzicht, Buytenweg, Seghwaert). Drie van deze wijken (Palenstein, Meerzicht en Buytenwegh) hebben een lage sociaal-economische status. In het tabellenboek Gezondheidsonderzoek Zoetermeers wijken zijn de gegevens van de afzonderlijke wijken opgenomen. Er zijn gegevens over lichamelijke en psychosociale gezondheid, leefstijl, participatie, beperkingen, informatie en ondersteuning, kwetsbare senioren, het geven van mantelzorg, opvoeding van kinderen, samenleven en woonomgeving. Sommige onderwerpen zijn nagevraagd bij de totale groep van 19 jaar en ouder, andere alleen bij de groep van 19 t/m 64 jaar of 65+. Dit is in de tabellen aangegeven. De tabellen zijn verdeeld in drie blokken: het blauwe blok geeft cijfers van de totale gemeente (Z), de regio Zuid-Holland West (ZHW) en indien bekend Nederland (NL). In het rode blok staan percentages uit de lage ses-wijken (Palenstein, Meerzicht en Buytenwegh, weergegeven als SES) naast die van de overige wijken. In het groene blok staan percentages van de afzonderlijke wijken Palenstein, Meerzicht, Buytenwegh en Seghwaert. Met een symbooltje ( ) is aangegeven of het percentage in de gemeente afwijkt van het percentage in de regio ZHW, en of het percentage in de lage SES-wijken afwijkt van het percentage in de overige wijken in Zoetermeer. Meer informatie In deze factsheet staan de belangrijkste bevindingen uit het Gezondheidsonderzoek 2012 van de GGD Zuid- Holland West. Aan het eind van de factsheet staan de definities van een aantal begrippen die gebruikt worden. Alle onderliggende cijfers zijn te vinden in het tabellenboek over de gemeente. Informatie over de opzet van het Gezondheidsonderzoek en risicogroepen voor gezondheidsproblemen vindt u in de factsheet Gezondheid en welzijn van volwassenen en senioren in Zuid-Holland West. De factsheets en de resultaten van andere onderzoeken vindt u op en op Zoetermeer, december 2013 GGD Zuid-Holland West Sector Gezondheidsbevordering Gemeenschappelijke gezondheidsdienst voor de gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Midden-Delfland, Pijnacker- Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar Westland en Zoetermeer. Als u vragen heeft kunt u contact opnemen met de epidemiologen Jessica Brussee-Lasschuijt of Roelien Beuker. 2

3 Gezondheid Lichamelijke en psychosociale gezondheid Zoetermeer Zoetermeer Ervaren gezondheid goed tot zeer goed (19+) 1 of meer chronische aandoeningen (19+) Belemmerd als gevolg van aandoening (19-64 jr) SES wijken 2 Overige wijken 77% 78% 76% 7 78% 65% 73% 69% 79% 6 59% 6 66% 61% 65% 65% 67% 63% nb 33% 36% 4 34% 45% 37% 47% 35% Verhoogd valrisico (65+) nb 26% 26% 24% 27% 26% 25% 2 23% In de 12 mnd voor onderzoek gevallen (65+) Matig tot hoog risico op angststoornis/depressie (19+) Matig tot zeer ernstig eenzaam (19+) nb 27% 26% 24% 27% 27% 25% 2 23% 4 38% 38% 45% 36% 55% 41% 46% 37% 39% 36% 38% 44% 36% 54% 39% 44% 37% Driekwart van de respondenten ervaart de eigen gezondheid als goed tot zeer goed, 24% ervaart de eigen gezondheid als gaat wel tot zeer slecht. Het percentage dat de eigen gezondheid als goed tot zeer goed ervaart, is hoger bij mannen dan bij vrouwen en neemt af met de leeftijd. In lage SES-wijken is dit percentage lager dan in andere wijken, met name in de wijken Palenstein en Buytenwegh. Het verschil tussen Zoetermeer en de regio ZHW en het verschil tussen lage SES-wijken en andere wijken is vooral te zien in de leeftijdsgroep jaar. Ruim zes op de tien respondenten heeft een chronische aandoening, dit percentage neemt toe van 4 bij jarigen tot 93% bij 85-plussers (figuur 1). In lage SES-wijken hebben relatief veel mensen een chronische aandoening (66% versus 61% bij mensen in andere wijken). Bij de afzonderlijke wijken is alleen in Buytenwegh het percentage jarigen met chronische aandoeningen hoger. Bij jarigen zijn de meest genoemde chronische aandoeningen migraine of ernstige hoofdpijn (17%) en hoge bloeddruk (14%). Bij 65-plussers worden hoge bloeddruk (45%) en gewrichtsslijtage (37%) het meest genoemd. Ruim één op de drie inwoners (19-64 jaar) wordt bij de dagelijkse bezigheden licht of sterk belemmerd door een chronische aandoening. Bij inwoners van lage SES-wijken komt dit vaker voor dan bij inwoners van andere wijken, met name in Buytenwegh en Palenstein (respectievelijk 47% en 45%). Van de zelfstandig wonende senioren heeft 26% een verhoogd valrisico; eveneens 26% is in de 12 maanden voor het onderzoek gevallen (oplopend van 21% bij jarigen tot 45% bij 85-plussers). Onder Zoetermeerse senioren is het percentage met een verhoogd valrisico vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West, evenals het percentage senioren dat in het jaar voor het onderzoek gevallen is. Binnen Zoetermeer is in Palenstein, Meerzicht en Seghwaert het percentage valongevallen en het valrisico vergelijkbaar, maar in Buytenwegh is dit relatief laag. Van de Zoetermeerse senioren met een verhoogd valrisico heeft 3% wel eens een cursus valpreventie gedaan; 2 heeft dit niet gedaan maar heeft hier wel belangstelling voor. De belangstelling voor een cursus valpreventie verschilt niet tussen lage SES-wijken en andere wijken, behalve in Palenstein (23% ten opzichte van 15% in andere wijken). Naar schatting hebben in totaal 2200 Zoetermeerse senioren belangstelling voor een cursus valpreventie. 3

4 of meer chronische aandoeningen ervaren gezondheid (zeer) goed Figuur 1. Percentage met 1 of meer chronische aandoeningen en % dat de gezondheid als (zeer) goed ervaart, naar leeftijd (regio ZHW). Van de respondenten heeft 7% een hoog risico op een angststoornis of depressie, 31% heeft hierop een matig risico. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Het risico op een angststoornis of depressie is in lage SES-wijken hoger dan in andere wijken, met name in de leeftijdsgroep jaar in Palenstein en Buytenwegh (respectievelijk 56% en 49%). In Palenstein is ook bij de leeftijdsgroep 65+ het percentage met een risico op een angststoornis of depressie relatief hoog (47% ten opzichte van 37% in overige wijken). Sinds 2009 is bij jarigen in Zoetermeer het percentage met een risico op een angststoornis/depressie afgenomen van 49% naar 38%. Bij 65-plussers is het percentage nauwelijks veranderd. Een op de tien respondenten is ernstig tot zeer ernstig eenzaam en 28% is matig eenzaam. Bij Zoetermeerse jarigen komt eenzaamheid vaker voor dan bij respondenten van dezelfde leeftijd in de regio Zuid-Holland West. Binnen Zoetermeer is in deze leeftijdsgroep het percentage eenzamen in lage SES-wijken hoger dan in andere wijken (44% versus 35%). Het hoogste percentage is te vinden in Palenstein (55%). Bij senioren is geen verschil te zien tussen Zoetermeer en de regio ZHW, maar is het percentage eenzamen relatief hoog in Palenstein (53%). Sinds vorige onderzoeken is het voorkomen van eenzaamheid nauwelijks veranderd. Een matig risico op angststoornis/depressie en matige eenzaamheid komt vaker voor op hogere leeftijd, maar een ernstig risico of ernstige eenzaamheid is op alle leeftijden vrijwel gelijk. 4

5 Leefstijl Ongezonde leefstijl Zoetermeer Zoetermeer SES wijken 2 Overige wijken Onvoldoende beweging (19+) 34% 35% 39% 39% % 4 35% 36% Matig/ernstig overgewicht (19+) 48% 46% 5 54% - 51% 54% 56% 51% 5 Ondervoeding (65+) nb 5% 5% 6% 5% 1 5% 5% 4% Overmatig alcoholgebruik (19+) 8% 7% 5% 6% - 5% 6% 6% 6% 7% Zwaar alcoholgebruik (19+) 1 9% 5% 6% - 5% 7% 7% 5% 6% Roken (19+) 23% 21% 2 27% 18% 26% 24% 31% 25% Bijna vier op de tien volwassenen beweegt onvoldoende, ruim de helft heeft overgewicht (14% ernstig overgewicht). Beide komen in Zoetermeer vaker voor dan in de regio Zuid-Holland West, met name in de leeftijdsgroep jaar. Binnen Zoetermeer is geen verschil te zien in het voorkomen van onvoldoende lichaamsbeweging en overgewicht tussen lage SES-wijken en andere wijken, behalve in Buytenwegh, in deze wijk is onder 65-plussers meer beweging en minder overgewicht te zien. Bij Zoetermeerse senioren is het percentage met overgewicht sinds 2008 toegenomen van 56% naar 6. Bij jarigen is geen trend te zien in het voorkomen van overgewicht. Bij 5% van de 65-plussers is sprake van ondervoeding. In Palenstein is het percentage 65-plussers met ondervoeding relatief hoog ten opzichte van andere wijken (1). 5% van de respondenten is een overmatige drinker, eveneens 5% een zware drinker. Dit is lager dan gemiddeld in de regio, met name bij jarigen. Tussen lage SES-wijken en andere wijken zijn geen verschillen te zien. Een vijfde van de volwassenen rookt (3% rookt 20 of meer sigaretten per dag). In lage SES-wijken is het percentage rokers hoger dan in andere wijken (27% versus 18%). Het hoogste percentage is te vinden onder jarigen in Buytenwegh (34%). In deze wijk is ook bij 65-plussers het percentage rokers relatief hoog (19% versus 1 in andere wijken). Bij jarigen in Zoetermeer is het percentage rokers afgenomen sinds 2005 (27% in 2005, 24% in 2009, 2 in 2012). Van de jarigen heeft 5% in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek cannabis gebruikt, heeft in die periode harddrugs (amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB) gebruikt. Zowel in cannabisgebruik als in harddruggebruik is geen verschil te zien tussen Zoetermeer en de regio ZHW en tussen lage SES-wijken en andere wijken. 8 van de jarigen is van plan om voor het eind van het jaar de eigen gezondheid te verbeteren. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en verschilt niet tussen lage SES-wijken en andere wijken. Factoren die het meest genoemd worden zijn meer gaan bewegen of sporten (46%), afvallen (4) en gezonder eten (28%). Hierin is nauwelijks verschil tussen lage SES-wijken en andere wijken. Factoren die deelnemers uit lage SES-wijken relatief vaak noemen om te verbeteren zijn beter met stress/spanningen omgaan (24%), persoonlijke problemen oplossen (14%) en stoppen met roken (14%). Een derde van de Zoetermeerders die hun gezondheid willen verbeteren heeft behoefte aan steun hierbij; de meeste mensen willen steun uit de omgeving (2) of begeleiding door een deskundige (1). In Palenstein is de behoefte aan steun groter (4) dan in andere wijken (28%), er is vooral meer behoefte aan begeleiding door een deskundige (18% versus 9% in andere wijken). 5

6 Participatie Participatie Zoetermeer Zoetermeer SES wijken 2 Overige wijken Betaald werk (19-64) 77% 78% 77% 71% 79% 65% 76% 69% 78% Vrijwilligerswerk (19+) nb % 2 17% 2 23% 2 Minimaal wekelijks sociale activiteit (65+) Enigszins tot sterk sociaal uitgesloten (19+) nb 87% 85% 84% 86% 84% 84% 85% 86% nb 14% 15% 26% 1 39% 19% 27% 17% Moeite met rondkomen (19+) 2 21% 23% % 28% 31% 23% Risicovolle schuld (19-64) nb 11% 1 19% 1 23% 18% 18% 9% Van de jarigen heeft 77% betaald werk, dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en in Nederland. In lage SES-wijken is het percentage met betaald werk relatief laag, met name in Palenstein (65%) en in Buytenwegh (69%). In de leeftijdsgroep jaar is het percentage met betaald werk het hoogst (figuur 2a). Van de 65-plussers heeft nog 6% betaald werk, dat is vergelijkbaar met de rest van de regio en dit verschilt niet tussen lage SES-wijken en overige wijken. 2 van de volwassenen doet vrijwilligerswerk; dit is minder dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West (3). Inwoners van lage SES-wijken doen even vaak vrijwilligerswerk als inwoners van andere wijken, behalve in Palenstein, waar relatief weinig jarigen vrijwilligerswerk doen (15%). Sinds 2005 is het percentage jarigen dat vrijwilligerswerk doet niet veranderd. Na het vijfentachtigste jaar neemt het percentage dat vrijwilligerswerk doet af. 19% van de respondenten doet momenteel geen vrijwilligerswerk, maar heeft daar wel belangstelling voor (21% bij jarigen en 1 bij 65-plussers). Dit percentage verschilt nauwelijks tussen lage SES-wijken en andere wijken. Naar schatting gaat het in de totale gemeente om ongeveer mensen. 85% van de senioren heeft minimaal wekelijks een activiteit waarbij ze andere mensen ontmoeten (sociale activiteit). Hierin is geen verschil te zien tussen senioren in lage SES-wijken en senioren in andere wijken. De meest voorkomende activiteiten zijn bezoek ontvangen (47%), op bezoek gaan (44%) en sporten/bewegen in een groep (3). Het percentage senioren dat minimaal wekelijks een sociale activiteit heeft is toegenomen van 75% in 2004 naar 8 in 2008 en 85% in % van de respondenten is enigszins tot sterk sociaal uitgesloten, dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Binnen Zoetermeer is er wel verschil te zien tussen lage SES-wijken en andere wijken (26% versus 1). In Palenstein en Buytenwegh komt relatief veel sociale uitsluiting voor: 39% in Palenstein en 27% in Buytenwegh. Onder jarigen komt ook in Meerzicht relatief veel sociale uitsluiting voor. Factoren die hier het meest aan bijdragen zijn materiële deprivatie (o.a. moeite hebben met rondkomen) en toegang tot sociale grondrechten (o.a. tevredenheid over de woning en zich gediscrimineerd voelen). Het verschil tussen wijken is het grootst in de leeftijdsgroep jaar. 6

7 23% van de respondenten heeft moeite met rondkomen. Dit percentage is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en landelijk, maar verschilt binnen Zoetermeer tussen lage SES-wijken (3) en andere wijken (2) jarigen hebben meer moeite met rondkomen dan 65-plussers (figuur 2b). In de groep jarigen zijn de hoogste percentages te vinden in de wijken Palenstein (47%), Meerzicht (33%) en Buytenwegh (33%) en in de groep 65-plussers in Buytenwegh (23%). 4 van de Zoetermeerse respondenten heeft geen moeite met rondkomen, maar moet wel letten op de uitgaven. Zowel bij jarigen als bij 65-plussers is het percentage mensen dat moeite heeft met rondkomen toegenomen ( jarigen: van 19% in 2009 naar 24% in 2012, 65+: van 13% in 2008 naar 17% in 2012). Van de jarigen heeft 1 een risicovolle schuld, dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid- Holland West en nauwelijks veranderd sinds Binnen Zoetermeer is het percentage met een risicovolle schuld relatief hoog in lage SES-wijken (19% versus 1) Figuur 2a. Percentage dat participeert aan verschillende activiteiten, naar leeftijd (regio ZHW). Figuur 2b. Percentage dat moeite heeft met rondkomen en percentage met een risicovolle schuld, naar leeftijd (regio ZHW). Beperkingen Beperkingen Zoetermeer Zoetermeer 7 SES wijken 2 Overige wijken Mobiliteit (19+) 1 9% 1 13% 9% 16% 13% 1 8% Zien (19+) 6% 5% 6% 9% 5% 16% 8% 5% 5% Horen (19+) 4% 4% 6% 4% 3% 7% 4% 3% 3% Algemene dagelijkse levensverrichtingen (65+) nb 14% 15% 14% 16% 16% 15% 1 13% Huishouden (65+) nb 45% 43% 41% 44% 5 43% 3 38% Een op de acht respondenten heeft een functionele beperking (mobiliteit, zien, horen). Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en in Nederland. Beperkingen in mobiliteit en gezichtsvermogen komen in lage SES-wijken, met name in Palenstein, bij jarigen vaker voor dan in

8 andere wijken. Het percentage respondenten met functionele beperkingen neemt sterk toe met de leeftijd, deze trend is het sterkst voor beperkingen in mobiliteit (figuur 3). Bij senioren is sinds 2008 het percentage met beperkingen in de mobiliteit afgenomen van 27% in 2008 tot 2 in Onder de groep 65-plussers is ook gevraagd naar beperkingen in dagelijkse levensverrichtingen en in het huishouden. 15% ondervindt beperkingen bij algemene dagelijkse levensverrichtingen (traplopen, aankleden, zich wassen, etc.). Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en is niet veranderd sinds In Buytenwegh hebben relatief weinig senioren beperkingen bij algemene dagelijkse levensverrichtingen. De meeste senioren ondervinden beperkingen bij de trap op- en aflopen (13%) en zich verplaatsen buitenshuis (7%). 43% ondervindt beperkingen bij het huishouden, dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio. Hierbij zijn de meest voorkomende beperkingen: kleine reparaties of klusjes in of om het huis (3) en zwaar huishoudelijk werk (26%). Tussen lage SES-wijken en andere wijken zijn nauwelijks verschillen te zien, behalve in Palenstein, waar het percentage senioren met beperkingen in het huishouden relatief hoog is (5) mobiliteit zien horen algemene dagelijkse levensverrichtingen (65+) huishouden (65+) 85+ Figuur 3. Percentage met beperkingen in mobiliteit, zien, horen, algemene dagelijkse levensverrichtingen en huishouden, naar leeftijd (regio ZHW). Informatie en ondersteuning Informatie en ondersteuning (65+) Zoetermeer Zoetermeer Gebruikt maandelijks of vaker internet Krijgt hulp bij algemene dagelijkse levensverrichtingen SES wijken 2 Overige wijken nb 6 66% 67% 66% 58% 69% 69% 66% nb 9% 7% 8% 7% 11% 9% 6% 1 Krijgt hulp bij huishouden nb 34% 31% 29% 31% 38% 31% 2 28% Kent het WZI-loket nb 43% 49% 5 49% 6 49% 48% 5 Heeft het gevoel de regie te hebben over het eigen leven nb 88% 89% 88% 89% 83% 88% 9 87% 8

9 Twee derde van de senioren maakt regelmatig (maandelijks of vaker) gebruik van internet. Dit is meer dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West (6) en toegenomen sinds 2008 (47%). In Palenstein is het internetgebruik onder senioren relatief laag (58%). Een op de veertien senioren krijgt hulp bij algemene dagelijkse levensverrichtingen en drie op de tien bij het huishouden. Dit is lager dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Binnen Zoetermeer krijgen in Palenstein relatief veel senioren hulp bij algemene dagelijkse levensverrichtingen of bij het huishouden, terwijl in Buytenwegh relatief weinig senioren hulp krijgen bij het huishouden. Een klein deel van de Zoetermeerse senioren heeft behoefte aan (meer) hulp: 4% bij algemene dagelijkse levensverrichtingen en 6% bij het huishouden. Het percentage dat hulp krijgt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen of bij het huishouden is sinds 2008 afgenomen. 11% van de senioren woont in een woning specifiek voor senioren. Dit is een afname sinds 2004 (25%) en 2008 (17%). Respondenten in lage SES-wijken wonen minder vaak in een woning specifiek voor senioren dan respondenten in andere wijken (6% versus 13%). Het overgrote deel van alle senioren (95%) verwacht dat hun woning over vijf jaar nog geschikt is om zelfstandig te kunnen wonen, eventueel met kleine (14%) of grote (1%) aanpassingen. In Palenstein en Buytenwegh is dit percentage lager dan in andere wijken. Een deel van de senioren maakt gebruik van voorzieningen. De meest gebruikte voorzieningen zijn ouderenvervoer (13%), automatische deuropener met intercom (8%) en personenalarmering (7%). De helft van de senioren kent het WZI-loket, een kwart van de senioren heeft weleens contact gehad met dit loket. Hierin zijn nauwelijks verschillen tussen lage SES-wijken en andere wijken. Bijna negen op de tien senioren hebben het gevoel de regie te hebben over het eigen leven. Dit percentage neemt af met de leeftijd van 91% bij jarigen tot 79% bij 85-plussers. In Palenstein is het percentage senioren dat het gevoel heeft de regie te hebben over het eigen leven relatief laag (83%). Kwetsbare senioren Kwetsbaar (65+) Zoetermeer Zoetermeer SES wijken 2 Overige wijken Kwetsbare senioren nb 18% 18% 17% 18% 24% 17% 14% 21% 18% van de zelfstandig wonende senioren is kwetsbaar. Het percentage kwetsbaren neemt toe met de leeftijd en vrouwen zijn kwetsbaarder dan mannen (figuur 4). Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Binnen Zoetermeer is het percentage kwetsbare senioren relatief hoog in Palenstein (24%). Er zijn drie domeinen van kwetsbaarheid te onderscheiden: lichamelijke kwetsbaarheid (o.a. bewegen en beperkingen, komt voor bij 14%), psychische kwetsbaarheid (geheugenproblemen, somberheid, omgaan met problemen, komt voor bij 9%) en sociale kwetsbaarheid (alleenwonend, eenzaamheid en steun, komt voor bij 9%). Bij alle drie de domeinen neemt de kwetsbaarheid toe met de leeftijd; bij lichamelijke kwetsbaarheid het sterkst. 9

10 M V Figuur 4. Percentage kwetsbaren, naar leeftijd en geslacht (regio ZHW). Mantelzorg geven Mantelzorg geven (19+) Zoetermeer Zoetermeer SES Overige wijken 2 wijken Geeft mantelzorg 1 13% 14% 13% 14% 11% 14% 1 15% Voelt zich (tamelijk) zwaar 1 14% 13% 15% 13% 16% 15% 9% 17% 2 belast door mantelzorg Heeft behoefte aan (extra) hulp 1 nb 17% 18% 19% 18% 27% 13% 24% 1 Kent het Steunpunt 1,2 Mantelzorg nb 51% 53% 5 54% 39% 5 53% 55% Een op de zeven respondenten geeft mantelzorg (ten minste sinds 3 maanden of ten minste 8 uur per week), dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio. Ook zijn er nauwelijks verschillen tussen lage SESwijken en andere wijken. Sinds 2005 is bij jarigen het percentage mantelzorgers verdubbeld (2005: 7%, 2009: 11%, 2012: 14%). Bij 65-plussers is geen trend te zien. De meeste mantelzorg wordt gegeven door respondenten in de leeftijdsgroep jaar (figuur 5) jarigen geven het meest mantelzorg aan hun ouder(s) of schoonouder(s), 75-plussers geven vooral mantelzorg aan hun partner. Bij mantelzorg aan de eigen kinderen, andere familieleden of buren/vrienden/kennissen is minder verschil te zien tussen de leeftijdsgroepen. De meest genoemde activiteiten bij het geven van mantelzorg (alleen nagevraagd bij jarigen) zijn: gezelschap/troost/afleiding (76%) en begeleiding en/of vervoer (bij bezoek aan arts, kapper, etc) (6). 1 % van mantelzorgers 2 Zoetermeer: Stichting Rondom Mantelzorg. Regionaal: Regionale Mantelzorgorganisatie Haaglanden. 10

11 25% 2 15% 1 5% mantelzorger, tamelijk zwaar belast tot overbelast mantelzorger, enigszins belast mantelzorger, niet/nauwelijks belast Figuur 5. Percentage dat mantelzorg geeft en de mate van belasting naar leeftijd (regio ZHW). 15% van de mantelzorgers voelt zich tamelijk zwaar belast tot overbelast. Hierin is nauwelijks verschil met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West en tussen lage SES-wijken en andere wijken. Tussen leeftijdsgroepen zijn geen grote verschillen te zien in de ervaren belasting (figuur 5). Problemen waar mantelzorgers tegenaanlopen zijn dat het emotioneel te zwaar is, dat ze onvoldoende bekendheid zijn met de mogelijkheden voor financiële ondersteuning, dat ze te weinig tijd overhouden voor zichzelf (m.n. bij jaar) en dat het lichamelijk te zwaar is (m.n. bij 65+). 18% van de mantelzorgers geeft aan dat ze, naast eventuele hulp die ze al ontvangen, behoefte hebben aan praktische of emotionele hulp. De meeste behoefte is aan informatie en advies. Het Steunpunt Mantelzorg (voor Zoetermeer: Stichting Rondom Mantelzorg, regionaal: Regionale Mantelzorg Organisatie Haaglanden) is bekend bij 53% van de mantelzorgers. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. In Palenstein is bij jarige mantelzorgers de bekendheid van het steunpunt relatief laag (3). 1 van de Zoetermeerse mantelzorgers heeft wel eens contact gehad met het Steunpunt. Opvoeding van kinderen Opvoeding van kinderen 0-11 jaar 3 Zoetermeer Zoetermeer SES Overige wijken 2 wijken Eenoudergezin nb 11% 13% 16% % 17% 7% Zorgen over opvoeding/- gedrag/ontwikkeling nb 38% 36% 47% 33% 44% 53% 39% 4 3 ouders van 0-11-jarige kinderen 11

12 Opvoeding van kinderen jaar 4 Zoetermeer Zoetermeer SES Overige wijken 2 wijken Eenoudergezin nb 15% 18% 29% 15% 27% 3 26% 16% Zorgen over opvoeding/- gedrag/ontwikkeling nb 38% 36% 48% 33% 47% 48% 48% 36% Behoefte aan hulp of advies nb 9% 9% 11% 9% 1 14% 8% 11% Kent het Meerpunt nb 36% 38% 45% 36% 46% 45% 43% 49% Van de jarige respondenten heeft 26% (pleeg)kinderen in de leeftijd van 0 t/m 11 jaar. 13% van deze ouders geeft aan een eenoudergezin te vormen. Ruim een derde van de ouders van 0-11-jarige kinderen maakt zich soms (28%) of vaak (8%) zorgen om de opvoeding, het gedrag of de ontwikkeling van hun kind. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Ouders in lage SES-wijken maken zich vaker zorgen om hun kind dan ouders in andere wijken (47% versus 33%). Met name in de wijk Meerzicht geven relatief veel ouders dit aan (53%). Van de jarige respondenten heeft 28% (pleeg)kinderen in de leeftijd van 12 t/m 23 jaar. 18% van deze ouders geeft aan een eenoudergezin te vormen. In lage SES-wijken komen eenoudergezinnen relatief vaak voor, met name in Palenstein (3 van de gezinnen). Ruim een derde van de ouders van jarige kinderen maakt zich soms (28%) of vaak (9%) zorgen om de opvoeding, het gedrag of de ontwikkeling van hun kind. Ouders in lage SES-wijken maken zich vaker zorgen om hun kind dan ouders in andere wijken (48% versus 33%). De meest genoemde zorgen bij jarige kinderen zijn schoolprestaties, het gebruik van computer, internet en mobiele telefoon en het stellen van grenzen/het maken van afspraken. Bij de oudste groep (19-23 jaar) geven ook de onderwerpen zelfstandigheid, omgaan met geld, en relaties/verkering vaker reden tot zorg. Zowel bij 0-11-jarige kinderen als bij jarige kinderen is geen verschil te zien in de mate van zorgen tussen ouders in een eenoudergezin en ouders in een tweeoudergezin. 9% van de ouders van jarigen heeft behoefte aan deskundige hulp of advies. Onder ouders van kinderen van 12 t/m 23 jaar is Meerpunt bekend bij 38%. Dit is vergelijkbaar met de bekendheid van het Centrum voor Jeugd en Gezin gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Er is een verschil te zien tussen ouders in lage SES-wijken en ouders in andere wijken, maar dit is niet significant. Onder ouders die soms of vaak zorgen hebben over opvoeding, gedrag of ontwikkeling van hun kind, is de bekendheid van Meerpunt wat groter (45%). Van alle ouders met kinderen van 12 t/m 23 jaar heeft 6% wel eens contact gehad met Meerpunt. 4 ouders van jarige kinderen 12

13 Samen leven Samen leven (19+) Zoetermeer Zoetermeer Voelt zich weleens gediscrimineerd Oordeelt negatief over homoseksualiteit Ooit slachtoffer geweest van huiselijk geweld SES wijken 2 Overige wijken nb 13% 13% 19% 11% 25% 17% 2 14% nb 7% 8% 8% 7% 11% 1 6% 5% 7% 7% 8% 11% 7% 11% 9% 14% 7% Kent het Steunpunt huiselijk 5 nb 54% 53% 51% 54% 49% 54% 48% 57% geweld Een op de zeven respondenten voelt zich wel eens gediscrimineerd. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West, maar komt in lage SES-wijken vaker voor (19%). In de wijken Palenstein, Buytenwegh en Meerzicht voelen relatief veel jarigen zich gediscrimineerd (respectievelijk 28%, 23% en 2). De meest genoemde redenen van discriminatie zijn bij jarigen afkomst (7% van alle jarigen) en leeftijd (5%) en bij 65-plussers leeftijd (5%). Van de respondenten oordeelt 8% negatief over homoseksualiteit, dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Ook tussen lage SES-wijken en andere wijken is hierin geen significant verschil te zien. Het percentage dat negatief oordeelt over homoseksualiteit neemt toe met de leeftijd (figuur 6). 15% 1 5% Figuur 6. Percentage dat een negatieve houding heeft ten opzichte van homoseksualiteit, naar leeftijd (regio ZHW). Van de respondenten geeft 8% aan dat ze ooit in hun leven slachtoffer zijn geweest van huiselijk geweld. Dit is vergelijkbaar met gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Onder jarigen in Buytenwegh zijn relatief veel slachtoffers van huiselijk geweld te vinden (15%). Bij senioren is sinds 2008 het percentage dat aangeeft slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld toegenomen van naar 6%. Bij jarigen is geen trend te zien. De meeste slachtoffers geven aan dat het huiselijk geweld langer dan 5 jaar geleden was, bij 1 was het korter dan een jaar geleden. 6 In de meeste gevallen ging het om psychisch of emotioneel geweld (7) of lichamelijk geweld (63%). 6 De meest genoemde daders zijn de ex-partner (4), de (stief)ouder(s) (35%) en de partner (16%). 6 Ruim de helft van alle volwassenen (19+) in Zoetermeer kent het Steunpunt Huiselijk Geweld. Hierin is nauwelijks verschil te zien tussen lage SESwijken en andere wijken. Een kleine minderheid van alle respondenten (1%) heeft wel eens contact gehad met het steunpunt. 5 % van alle respondenten 6 Dit percentage is van de totale regio ZHW, omdat het aantal slachtoffers van huiselijk geweld in de gemeente te laag is om hier aparte uitspraken over te kunnen doen. 13

14 Woonomgeving Samen leven (19+) Zoetermeer Zoetermeer ZHW Z SES wijken 1 Overige wijken Tevreden over de woning (19+) 94% 95% 91% 97% 8 94% 91% 95% Tevreden over de woonomgeving (19-64 jr) Ernstige hinder door (19-64 jr): - geluid - licht - geur Bezorgd over gezondheid vanwege omgevingsfactor (top-3): - zendmast voor radio/tv, antenne GSM - hoogspanningslijnen - drukke straat Er wordt dagelijks gerookt in huis (19-64 jr) 93% 94% 87% 96% 79% 91% 86% 93% 14% 3% 3% 3% 16% 4% 3% 16% 1% 4% 1% 3% 16% 1% 4% 4% 23% 1% 8% 8% 15% 1% 5% 3% 14% 3% 13% 1% 1% 3% 1% 3% 15% 14% 19% 1 19% 18% 2 15% 1 SES wijken: Palenstein, Meerzicht en Buytenwegh = verschil is statistisch significant Het overgrote deel van de respondenten is tevreden over hun woning en woonomgeving, inwoners van lage SES-wijken wat minder dan inwoners van andere wijken. Met name in Palenstein zijn relatief veel mensen ontevreden over hun woning en woonomgeving. 95% van de jarigen vindt het hebben van groen in de buurt belangrijk, terwijl 14% aangeeft dat dit in de eigen buurt onvoldoende het geval is. Inwoners van Palenstein geven wat minder vaak aan dat ze groen in de buurt belangrijk vinden (86% ten opzichte van 96% in overige wijken), toch zijn ze vaker ontevreden over de hoeveelheid groen in hun buurt. Bijna een op de tien respondenten ondervindt hinder uit de omgeving: door geluid (16%), licht () of geur (). Geluidsbronnen die de meeste hinder geven zijn brommers/scooters, buren en wegverkeer. In Palenstein ondervinden relatief veel mensen geluidshinder (23%). Zij hebben vooral veel last van geluid door buren en geluid van brommers/scooters. Geur en licht geven over het algemeen minder hinder dan geluid. Een klein deel van de respondenten is bezorgd om hun gezondheid vanwege zendmasten voor radio/tv of een antenne voor mobiele telefonie (4%), hoogspanningslijnen (3%), of een drukke straat bij de woning (). Er zijn geen verschillen tussen inwoners van lage SES-wijken en andere wijken. Inwoners van Palenstein maken zich wel relatief vaak zorgen over het effect van omgevingsfactoren op hun gezondheid. Relatief weinig respondenten wonen op verontreinigde grond, in de buurt van hoogspanningslijnen, in de buurt van een zendmast voor radio/tv of antennes voor mobiele telefoons of een route voor gevaarlijke stoffen, maar deze mensen maken zich door deze omgevingsfactor wel meer zorgen over hun gezondheid. 14% van de respondenten leeft in een ongezond binnenmilieu doordat er dagelijks wordt gerookt in huis en 5% door de aanwezigheid van vocht of schimmel in woonkamer of slaapkamer. Respondenten in lage SESwijken hebben vaker dan andere respondenten te maken met dagelijks roken in huis (19%). 14

15 Belangrijkste resultaten in wijken Palenstein Gezondheid: Minder goede ervaren gezondheid. Evenveel chronische aandoeningen als gemiddeld in Zoetermeer, maar meer dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Relatief veel jarigen worden belemmerd in hun dagelijkse bezigheden door een ziekte of aandoening. 65-plussers hebben een even hoog valrisico als in andere wijken, maar ze zijn vaker bang om te vallen en een relatief groot deel heeft belangstelling voor een cursus valpreventie. Relatief veel mensen hebben een matig/hoog risico op een angststoornis of depressie, zowel bij jarigen als bij 65-plussers. Eenzaamheid komt relatief veel voor, eveneens in beide leeftijdsgroepen. Leefstijl: Lichaamsbeweging, overgewicht en zwaar en overmatig alcoholgebruik zijn vergelijkbaar met andere wijken. Ondervoeding onder 65-plussers komt relatief vaak voor. Roken komt relatief veel voor onder jarigen, cannabis- en harddruggebruik is vergelijkbaar met andere wijken. Relatief veel jarigen geven aan dat ze hun gezondheid willen verbeteren door gezonder te eten, beter met stress/spanningen om te gaan of persoonlijke problemen op te lossen, en relatief veel mensen geven aan hierbij behoefte te hebben aan begeleiding door een deskundige. Participatie: In de leeftijdsgroep jarigen hebben relatief weinig mensen betaald werk en doen relatief weinig mensen vrijwilligerswerk. Onder 65-plussers is geen verschil met andere wijken te zien in het hebben van sociale activiteiten. Sociale uitsluiting komt relatief veel voor onder zowel jarigen als 65-plussers jarigen hebben relatief veel moeite met rondkomen en veel risicovolle schulden. Beperkingen: Relatief veel beperkingen in mobiliteit en gezichtsvermogen bij jarigen. Relatief veel senioren ondervinden beperkingen bij het huishouden, er is geen verschil met andere wijken in beperkingen bij algemene dagelijkse levensverrichtingen. Informatie en ondersteuning (65+): Relatief weinig gebruik van internet. In vergelijking met andere wijken ontvangen relatief veel senioren hulp bij algemene dagelijkse levensverrichtingen of bij het huishouden. Relatief weinig 65-plussers wonen in een woning specifiek voor ouderen, relatief veel 65- plussers verwachten dat hun woning over 5 jaar niet meer geschikt is om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Er is veel behoefte aan een hulpdienst voor klussen in/om het huis. De bekendheid van het WZI-loket is groter dan in andere wijken. Relatief veel 65-plussers hebben het gevoel niet de regie te hebben over hun eigen leven. Kwetsbare senioren: Relatief veel senioren zijn kwetsbaar, met name op sociaal vlak. Mantelzorg geven: Het percentage mantelzorgers, de belasting die zij ervaren en de hulpbehoefte is vergelijkbaar met andere wijken. Het Steunpunt Mantelzorg is bij jarige mantelzorgers relatief weinig bekend. Opvoeding van kinderen: Er zijn relatief veel eenoudergezinnen met kinderen in de leeftijd jaar. Het percentage ouders dat zich zorgen maakt om gedrag, ontwikkeling of opvoeding van hun kind is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de behoefte aan deskundige hulp of advies en de bekendheid van Meerpunt. Samen leven: Relatief veel jarigen voelen zich soms/vaak gediscrimineerd. De sociale acceptatie van homoseksualiteit is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de bekendheid van het Steunpunt Huiselijk Geweld. Woonomgeving: Relatief veel jarigen geven een onvoldoende rapportcijfer voor hun woning en woonomgeving. Bij 65-plussers is het cijfer voor de woning vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage jarigen bij wie dagelijks in huis wordt gerookt is relatief hoog jarigen zijn vaker ontevreden over de hoeveelheid groen in de buurt. Ook ervaren ze vaker geluidshinder, met name van buren en van brommers/scooters. 15

16 Meerzicht Gezondheid: De ervaren gezondheid is vergelijkbaar met andere wijken. Chronische aandoeningen komen evenveel voor als in andere wijken, maar meer dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Onder 65-plussers is het percentage valongevallen en het percentage senioren met een verhoogd valrisico vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen met een matig/hoog risico op een angststoornis of depressie en het percentage eenzamen is vergelijkbaar met andere wijken. Leefstijl: Lichaamsbeweging, overgewicht en zwaar en overmatig alcoholgebruik zijn vergelijkbaar met andere wijken. Relatief veel jarigen roken en ook relatief veel jarigen geven aan dat ze hun gezondheid willen verbeteren door te stoppen met roken. Cannabis- en harddruggebruik vergelijkbaar met andere wijken. Participatie: Er is geen verschil in betaald werk en vrijwilligerswerk en het hebben van sociale activiteiten (65+). Onder jarigen relatief veel sociale uitsluiting, veel moeite met rondkomen en veel risicovolle schulden. Beperkingen: Het voorkomen van beperkingen (mobiliteit, gezichtsvermogen, gehoor, algemene dagelijkse levensverrichtingen en huishouden) is vergelijkbaar met andere wijken. Informatie en ondersteuning (65+): Het internetgebruik is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage senioren dat hulp ontvangt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen of bij het huishouden is vergelijkbaar met andere wijken. Relatief weinig 65-plussers wonen in een woning specifiek voor ouderen. De bekendheid van het WZI-loket is even groot als in andere wijken. Het percentage senioren dat het gevoel heeft de regie te hebben over het eigen leven is vergelijkbaar met andere wijken. Kwetsbare senioren: Het percentage kwetsbare 65-plussers is vergelijkbaar met andere wijken. Mantelzorg geven: Het percentage mantelzorgers, de belasting die zij ervaren, de hulpbehoefte en de bekendheid Steunpunt Mantelzorg is vergelijkbaar met andere wijken. Opvoeding van kinderen: Zowel onder ouders van 0-11-jarige kinderen als onder ouders van jarige kinderen is het percentage ouders dat zich soms/vaak zorgen maakt om gedrag, ontwikkeling of opvoeding van hun kind relatief groot. Het percentage ouders van jarigen dat behoefte heeft aan deskundige hulp of advies en de bekendheid van Meerpunt is vergelijkbaar met andere wijken. Samen leven: Relatief veel jarigen voelen zich soms/vaak gediscrimineerd. De sociale acceptatie van homoseksualiteit is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de bekendheid van het Steunpunt Huiselijk Geweld. Woonomgeving: Het rapportcijfer dat mensen geven voor hun woning en woonomgeving is vergelijkbaar met andere wijken. Ook het ervaren van hinder door geluid, licht of geur is vergelijkbaar met andere wijken. 16

17 Buytenwegh Gezondheid: Minder goede ervaren gezondheid bij jarigen; in deze groep ook relatief veel chronische aandoeningen en mensen die hierdoor worden belemmerd in hun dagelijkse bezigheden. Relatief weinig 65-plussers hebben een verhoogd valrisico of zijn in de 12 maanden voor het onderzoek gevallen. Onder jarigen relatief veel mensen met een matig/hoog risico op een angststoornis of depressie en relatief veel eenzamen. Leefstijl: Bij jarigen geen verschil in lichaamsbeweging en overgewicht met andere wijken; bij 65- plussers meer beweging en minder overgewicht. Het voorkomen van overmatig en zwaar alcoholgebruik is vergelijkbaar met andere wijken, evenals cannabis- en harddruggebruik. Er zijn relatief veel rokers, zowel bij jarigen als bij 65-plussers. Relatief veel jarigen geven aan dat ze hun gezondheid willen verbeteren door beter met stress/spanningen om te gaan. Participatie: Relatief weinig jarigen hebben betaald werk. Er is geen verschil met andere wijken in het doen van vrijwilligerswerk door jarigen en 65-plussers en het hebben van sociale activiteiten door 65-plussers. Sociale uitsluiting komt relatief veel voor, onder zowel jarigen als 65-plussers. Eveneens in beide leeftijdsgroepen relatief veel moeite met rondkomen, onder jarigen veel risicovolle schulden. Beperkingen: Het voorkomen van beperkingen (mobiliteit, gezichtsvermogen, gehoor, algemene dagelijkse levensverrichtingen en huishouden) is vergelijkbaar met andere wijken. Informatie en ondersteuning (65+): Het internetgebruik is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage senioren dat hulp ontvangt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen is vergelijkbaar met andere wijken, het percentage dat hulp ontvangt bij het huishouden is relatief laag. Relatief weinig 65- plussers wonen in een woning specifiek voor ouderen, relatief veel 65-plussers verwachten dat hun woning over 5 jaar niet meer geschikt is om zelfstandig te kunnen blijven wonen. De bekendheid van het WZI-loket is even groot als in andere wijken. Ook het percentage senioren dat het gevoel heeft de regie te hebben over het eigen leven is vergelijkbaar met andere wijken. Kwetsbare senioren: Het percentage kwetsbare 65-plussers is vergelijkbaar met andere wijken. Mantelzorg geven: Het percentage mantelzorgers, de belasting die zij ervaren, de hulpbehoefte en de bekendheid Steunpunt Mantelzorg is vergelijkbaar met andere wijken. Opvoeding van kinderen: Het percentage ouders dat zich zorgen maakt om gedrag, ontwikkeling of opvoeding van hun kind is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de behoefte aan deskundige hulp of advies en de bekendheid van Meerpunt. Samen leven: Relatief veel jarigen voelen zich soms/vaak gediscrimineerd. De sociale acceptatie van homoseksualiteit is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld is onder jarigen relatief hoog. De bekendheid van het Steunpunt Huiselijk Geweld is vergelijkbaar met andere wijken. Woonomgeving: Relatief veel jarigen geven een onvoldoende rapportcijfer voor hun woonomgeving. Het rapportcijfer voor de woning is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage jarigen bij wie dagelijks in huis wordt gerookt is relatief hoog. De ervaren hinder door geluid, licht of geur is vergelijkbaar met andere wijken. 17

18 Seghwaert Gezondheid: De ervaren gezondheid is vergelijkbaar met andere wijken. Chronische aandoeningen komen evenveel voor als in andere wijken, maar meer dan gemiddeld in de regio Zuid-Holland West. Onder 65-plussers is het percentage valongevallen en het percentage senioren met een verhoogd valrisico vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen met een matig/hoog risico op een angststoornis of depressie en het voorkomen van eenzaamheid is vergelijkbaar met andere wijken. Leefstijl: Lichaamsbeweging, overgewicht en zwaar en overmatig alcoholgebruik is vergelijkbaar met andere wijken, evenals cannabis- en harddruggebruik. In vergelijking met andere wijken is het percentage rokers hoog, maar het verschil is niet significant. Participatie: Geen verschil in betaald werk en vrijwilligerswerk bij jarigen en het hebben van sociale activiteiten door 65-plussers. Het voorkomen van sociale uitsluiting is vergelijkbaar met andere wijken, evenals het percentage dat moeite heeft met rondkomen of risicovolle schulden heeft. Beperkingen: Het voorkomen van beperkingen (mobiliteit, gezichtsvermogen, gehoor, algemene dagelijkse levensverrichtingen en huishouden) is vergelijkbaar met andere wijken. Informatie en ondersteuning (65+): het internetgebruik onder 65-plussers vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage senioren dat hulp ontvangt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen of bij het huishouden is vergelijkbaar met andere wijken. Veel 65-plussers hebben behoefte aan een hulpdienst voor klussen in/om het huis. De bekendheid van het WZI-loket is even groot als in andere wijken. Ook het percentage senioren dat het gevoel heeft de regie te hebben over het eigen leven is vergelijkbaar met andere wijken. Kwetsbare senioren: Het percentage kwetsbare 65-plussers is vergelijkbaar met andere wijken. Mantelzorg geven: Het percentage mantelzorgers, de belasting die zij ervaren, de hulpbehoefte en de bekendheid Steunpunt Mantelzorg is vergelijkbaar met andere wijken. Opvoeding van kinderen: Het percentage ouders dat zich zorgen maakt om gedrag, ontwikkeling of opvoeding van hun kind is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de behoefte aan deskundige hulp of advies. De bekendheid van Meerpunt onder ouders van jarigen is relatief groot. Samen leven: Gevoelens van discriminatie komen even vaak voor als in andere wijken. De sociale acceptatie van homoseksualiteit is vergelijkbaar met andere wijken. Het percentage mensen dat aangeeft ooit slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld is vergelijkbaar met andere wijken, evenals de bekendheid van het Steunpunt Huiselijk Geweld. Woonomgeving: Het rapportcijfer dat mensen geven voor hun woning en woonomgeving is vergelijkbaar met andere wijken. De ervaren hinder door geluid, licht of geur is vergelijkbaar met andere wijken. 18

19 Definities: Ervaren gezondheid: Antwoord op de vraag: "Hoe is over het algemeen uw gezondheid?" Verhoogd valrisico: Volgens Valrisicotest (VeiligheidNL): Valrisico vastgesteld op basis van gegevens over een recente val, mobiliteitsproblemen en angst om te vallen. Angststoornis/depressie: Op basis van de K10 (Kessler Psychological Distress Scale), een serie van 10 vragen. Eenzaamheid: Op basis van de Eenzaamheidsschaal van De Jong-Gierveld, een reeks van 11 stellingen Voldoende lichaamsbeweging: Een half uur matig intensieve lichamelijke activiteit op tenminste vijf, maar bij voorkeur alle dagen van de week (Nederlandse Norm Gezond Bewegen). Overgewicht: Op basis van de Body Mass Index (BMI) (gewicht(kg)/lengte 2 (m)). Matig overgewicht: BMI 25-30, ernstig overgewicht (obesitas): BMI 30 of hoger. Ondervoeding: BMI <= 20 OF BMI en recent onbedoeld afgevallen (>= 6 kg in de afgelopen 6 maanden of >= 3 kg in de afgelopen maand). Overmatig alcoholgebruik: Mannen: meer dan 21 glazen/week, vrouwen: meer dan 14 glazen/week. Zwaar alcoholgebruik: Mannen: 6 of meer glazen per dag, vrouwen: 4 of meer glazen per dag. Zware roker: 20 of meer sigaretten per dag Harddrugs: Amfetamine, XTC, LSD, cocaïne, heroïne of GHB Vrijwilligerswerk: Werk dat in georganiseerd verband (bv. Sportvereniging, kerkbestuur, school) wordt uitgevoerd. Sociale activiteit: Activiteiten waarbij contact met anderen plaatsvindt, zoals activiteiten bij een club of vereniging, sociale contacten of dienstverlening aan anderen. Schulden: Op basis van set van 5 vragen over o.a. aantal, hoogte en duur van schulden en of men deze zelfstandig kan oplossen. Functionele beperkingen: Vragenset OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), een set van 7 vragen over beperkingen in mobiliteit, zien en horen. Beperkingen algemene dagelijkse levensverrichtingen: vragenset van 8 vragen (o.a. traplopen, aan- /uitkleden, wassen, etc.) Beperkingen huishouden: vragenset van 10 vragen (o.a. eten klaarmaken, huishoudelijke werkzaamheden, etc.) Regie over het eigen leven: vragenset van 7 vragen (in welke mate heeft de respondent het gevoel de regie te hebben over het eigen leven). Sociale uitsluiting: Samengesteld op basis van gegevens op de terreinen sociale participatie (o.a. eenzaamheid), materiele deprivatie (o.a. rondkomen), toegang tot sociale grondrechten (o.a. tevredenheid over de woning) en normatieve integratie (o.a. af en toe iets doen voor de buren) Kwetsbare senioren: vragenset Tilburg Frailty Indicator, een set van 15 vragen over lichamelijke, psychische en sociale kwetsbaarheid. Mantelzorg : De zorg die iemand geeft aan een bekende uit de eigen omgeving, zoals partner, ouders, kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Discriminatie: Zich wel eens gediscrimineerd voelen, bijvoorbeeld vanwege geloof, huidskleur, seksuele voorkeur of leeftijd. Oordeel over homoseksualiteit: Op basis van vragenset Sociaal Cultureel Planbureau (SCP): 11 vragen over de houding van de respondent t.o.v. homoseksualiteit. Huiselijk geweld: Geweld dat door iemand uit de huiselijke kring wordt gepleegd (gezinsleden, familieleden, (ex)partners, huisvrienden). Hinder: Vragenset van 17 vragen over hinder door diverse bronnen van geluid, licht of geur. Voor de bronnen zie tabellenboek. 19