Jaarverslag Regionaal Centrum Prenatale Screening VU medisch centrum

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010 Regionaal Centrum Prenatale Screening VU medisch centrum 1

2 Regionaal Centrum Prenatale Screening VUmc VU medisch Centrum De Boelelaan HV Amsterdam Tel: Fax:

3 Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 4 Personele bezetting 5 Commissie Regionaal Centrum 5 Dagelijks bestuur 5 Bureau Prenatale Screening en Diagnostiek 5 Gegevens e Trimester Downsyndroom screening 6 1. combinatietest e trimester serumscreening 7 3. NT-metingen 7 Structureel Echoscopisch Onderzoek 8 Counseling 9 Auditing Laboratorium NT-mediaan NT-metingen SEO 12 Bijscholing / nascholing 13 3

4 Voorwoord In 2010 zijn er op landelijk niveau veel inspanningen verricht om de database voor prenatale screening Peridos te voltooien. Met de komst van deze database zal het mogelijk zijn om het nationale screeningsprogramma te evalueren. Inmiddels is Peridos uitgerold in alle regio s en is men gestart met het uploaden en importeren van excel bestanden vanuit bronsystemen van de zorgverleners. VWS heeft geld beschikbaar gesteld voor de uitrol van HL7 berichten tussen de bronsystemen en o.a. Peridos. Hiermee zal de uitwisseling van gegevens sneller en beter gaan. Maar ook de uitwisseling van gegevens met het regionale centrum zal geoptimaliseerd kunnen worden. De zorgverleners zelf kunnen Peridos gebruiken om analyses te doen op de gegevens van hun eigen centrum. In dit jaarverslag 2010 laat het regionale centrum prenatale screening VUmc verantwoordelijk voor de kwaliteitsborging van de screening in de regio Noord West Holland, zien dat de kwaliteit in de regio gewaarborgd is en stabiel ten opzichte van voorgaande jaren. Op die resultaten zijn wij trotst. Een dankwoord aan alle zorgverleners in de regio die dit mogelijk hebben gemaakt is op zijn plaats. In 2010 is er door het regionale centrum meer inspanning verricht op het gebied van certificering van de echoscopisten voor de NT-meting met zichtbaar resultaat. In 2012 zal er weer gestart worden met een ronde visitaties van de echocentra en zal er ook op het gebied van counseling uitgebreid aandacht zijn voor kwaliteitsborging. Wij hopen het volgend jaar een vergelijkbaar mooi resultaat neer te zetten. Amsterdam, 25 augustus 2011 Mw drs M Engels, screeningscoördinator Prof dr J.M.G van Vugt, voorzitter 4

5 Personele bezetting van de medische en administratieve staf van het Regionaal Centrum Prenatale Screening VUmc Commissie Regionaal Centrum Voorzitter: Prof dr JMG van Vugt, VUmc (2010); huidige voorzitter prof dr CJM de Groot VUmc Secretaris: mw drs M Engels, VUmc Dr P Hummel, Medisch Centrum Alkmaar Dr I de Graaf, Spaarne Ziekenhuis Dr H Clements, Kennemer Gasthuis Haarlem Dr R. Maas, St. Lucas Andreas ziekenhuis Dhr S Zum Vorde sive Vörding, verloskundige Kring Amsterdam mw P Pop, VSV Noord Holland-Noord mw E Dudink, verloskundige Kring West Friesland mw N Anker, verloskundige Kring Kennemerland Prof dr H Meijers-Heijboer, VUmc Prof dr MA Blankenstein, VUmc Dhr OGA van der Beek, VUmc Dagelijks bestuur Regionaal Centrum Voorzitter: Prof dr JMG van Vugt, gynaecoloog (2010) huidige voorzitter prof dr CJM de Groot, gynaecoloog, VUmc Secretaris: mw drs M Engels, antenatale screeningscoördinator, VUmc Bureau voor Prenatale Screening en Diagnostiek Hoofd Bureau: Assistent antenatale screeningscoördinator: Medewerkers: Mw I Wester Mw BM Kars Mw LJ Noord Mw MM den Ouden-Abbestee Mw J de Vries-Dijkstra Mw DM Wierda-Koning 5

6 GEGEVENS E TRIMESTER DOWNSYNDROOM SCREENING 1. Combinatietest In 2010 zijn in totaal 5785 combinatietesten verricht, hiervan is 68% verricht bij zwangeren jonger dan 36 jaar en 32% bij zwangeren van 36 jaar en ouder. In de 1 e lijns echocentra is 66.4% van de combinatietesten verricht, in de 2 e lijns echocentra 22.2% en in het VUmc 11.4%. In tabel 1 staan de aantallen combinatietesten uitgesplitst per echocentrum NT< 36 NT 36 Totaal SLAZ MCA SPA KG LAAN ZIEZO/PCA HEER ITE SAM SCHOOT ECW EWF LANG ZUID NWB VUMC Totaal Tabel 1. Aantal combinatietesten uitgesplitst per echocentrum Van de 5785 combinatietesten werd er bij 430 een verhoogd risico-uitslag gevonden (screenpositive rate = 7.4%). Bij 343 cases is er vervolgdiagnostiek verricht; in 46 gevallen werd er een afwijkend karyogram vastgesteld (zie tabel 2). 6

7 Chromosoomafwijking Aantal Trisomie Trisomie 18 8 Trisomie 13 4 Turner syndroom 3 Triploïdie 0 Overig 6 Totaal 46 Tabel 2: Aantal vastgestelde chromosomale afwijkingen na verhoogd risico-uitslag bij de combinatietest. In 46 cases betrof het een foetus met een chromosoomafwijking. Daarmee komt de false positive rate (FPR) op : 384/5785 = 6.6%. De odds of being affected (tris 21) given a positive result (OAPR) is: 25 : 384 = 1 : 15.4 Aantal Verhoogd risico Invasieve FPR OAPR combitesten (1>200) diagnostiek : 15.4 Tabel 3. Overzicht van screeningsperformance van de combinatietest. 2. 1e trimester serumtesten (zonder NT-metingen) Er werden 10 1 e trimester serumtesten verricht waarbij een verhoogd risico uitslagen werd gevonden. In geen gevallen werd vervolgdiagnostiek verricht. 3. NT-metingen In totaal zijn er 236 kansberekeningen verricht op basis van alleen een NT-meting. Hiervan zijn er 209 verricht bij meerling graviditeiten en 27 bij eenling graviditeiten. Bij de tweeling graviditeiten werd in 17 cases een verhoogd risico vastgesteld. Bij 7 van hen werd er invasieve diagnostiek verricht. Bij geen enkele casus werd een trisomie 21 vastgesteld. Bij 13 eenling graviditeiten werd er een verhoogd risico gevonden; bij 13 van hen werd vervolgdiagnostiek verricht. In 7 van de gevallen werd een normaal karyogram gevonden. 7

8 Chromosoomafwijking Aantal Trisomie 21 2 Trisomie 18 2 Trisomie 13 0 Turner syndroom 2 Overig 0 Tabel 4: Aantal vastgestelde chromosomale afwijkingen na verhoogd risico-uitslag na NT-meting. 4. Triple test. In totaal zijn er 5 triple testen verricht (UMC Groningen), daarbij werd geen verhoogd risico voor trisomie 21 of neurale buisdefecten vastgesteld. 8

9 STRUCTUREEL ECHOSCOPISCH ONDERZOEK In 2010 zijn er SEO verrichtingen gedaan in 18 echocentra. In tabel 6 zijn de aantallen aangegeven per echocentrum. Contractnr totaal ITE SAM EWF HEER ECW ZIEZO/PCA LANG VUMC SCHOOT MCA SLAZ KG ZUID SPA LAAN WW HAAR NWB Totaal Tabel 5. Aantal SEO verrichtingen uitgesplitst per echocentrum. Het VU medisch centrum heeft in 2010, 7 verwijzingen gehad op verdenking van neurale buisdefect, allen bij een zwangerschapsduur tussen 18 en 24 weken. In 4 gevallen werd de bevinding bevestigd. Tevens waren er 499 verwijzingen voor andere afwijkingen. In het VU medisch centrum werden 1005 GUO 1 verrichtingen gedaan; in de andere satellietcentra 1209 GUO 1 verrichtingen; in totaal Daarmee hebben in totaal zwangeren in de regio een screeningsecho gehad. 9

10 COUNSELING Het exacte aantal counselinggesprekken dat in de regio in 2010 is verricht is niet bekend; niet alle verloskundigenpraktijken hebben de gegevens over de counseling verstrekt. Wel zou iedere zwangere die een SEO (14137 zwangeren) heeft gehad gecounseld zijn en zeer waarschijnlijk ook counseling hebben gehad over de combinatietest. Het totaal aantal counselinggesprekken dat in het VU medisch centrum is verricht, is wel bekend en bedraagt 1321 counselinggesprekken, waarvan 554 bij zwangeren < 36 jaar (41.9%) en jaar (58.1%). 10

11 AUDITING 1. Laboratorium In 2010 zijn er 5902 serumtesten verricht. In tabel 7 en 8 zijn de aantallen serumbepalingen en de maandelijkse mediane MoM waarden van de PAPP-A en β- hcg bepalingen te zien. Maand Aantal patiënten Median MoM PAPP-A Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Tabel 6. Maandelijkse mediane MoM waarden van PAPP-A-bepalingen in Maand Aantal patiënten Median MoM β-hcg Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Tabel 7. Maandelijkse mediane MoM waarden van de β-hcg-bepalingen in

12 2. NT-mediaan In tabel 9 zijn de aantallen NT-metingen en de maandelijkse mediane MoM waarden van de NT-metingen te zien, verricht in Maand Aantal patiënten Median MoM NT Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Tabel 8. Maandelijkse mediane MoM waarden van de NT-verrichtingen. 3. NT-verrichtingen In 2010 waren er 40 echoscopisten gecertificeerd voor het verrichten van de NT waarvan 2 in de loop van 2010 zijn gestopt. De auditing, bij 39 echoscopisten, wordt als voldoende beschouwd als er ten minste 150 NT-metingen zijn verricht per echoscopist, de mediaan niet meer afwijkt dan 10% van de referentiemediaan (2010 mediaan = 1.05) en het percentage metingen boven de P50 tussen de 40 en 60% ligt. Het aantal metingen onder de P5 en boven de P95 mag niet meer dan 10% bedragen. Van de 39 echoscopisten zijn er 6 die voldoen aan alle gestelde criteria. Er zijn 9 echoscopisten die tussen de 100 en 150 metingen hebben verricht, maar die wel aan de andere criteria voldoen. Er zijn 8 echoscopisten die minder dan 100 metingen hebben verricht (50 onder de gestelde landelijke norm), maar die wel aan de andere criteria voldoen. De overige 16 echoscopisten voldoen niet aan de bovengenoemde criteria. 2 echoscopisten zijn inmiddels gestopt met het verrichten van NT s. Bij 6 van de overige echoscopisten week de mediaan iets meer dan 10% af van referentiemediaan (waarvan de mediaan bij 4 meer dan 10% lager was en bij 2 meer dan 10% hoger). Bij 8 van de overige echoscopisten week de mediaan significant meer dan 10% af van referentiemediaan (waarvan de mediaan bij 7 significant meer dan 10% lager was en bij 1 significant meer dan 10% hoger). Bij deze 8 echoscopisten is de audit reden voor bijscholing in het VU medisch centrum. Bij hen zal naar aanleiding van de bevindingen bij bijscholing en obv in te leveren logboeken beoordeeld worden of ze de verrichtingen mogen blijven doen. 12

13 Alle echoscopisten worden geacht intercollegiale toetsing te realiseren en dienen in 2010 een logboek in te leveren met 3 NT-metingen en bijbehorende CRL-meting. De volgende audit zal begin 2011 worden verricht. 4. SEO In 2010 waren er 52 echoscopisten gecertificeerd voor het verrichten van SEO. 33 echoscopisten verrichten een voldoende aantal SEO s om aan de landelijke gestelde eis van 150 te voldoen. 6 echoscopisten hebben tussen de 100 en 150 SEO s gedaan. 13 echoscopisten halen het aantal niet. Vier (4) van hen (artsechoscopisten / gynaecologen) halen het aantal SEO s niet, maar zijn tevens bevoegd voor het verrichten van het geavanceerde ultrageluid onderzoek (GUO). Indien die aantallen worden meegenomen hebben zij allen meer dan 150 SEO / GUO in 2010 verricht. 5. KWALITEITS AUDIT In 2010 voltooide RCPS VUmc de eerste ronde kwaliteits audits: in een periode van 2 jaar hebben alle 16 echocentra en kwaliteits audit gekregen. Er is bij alle centra een schriftelijk verslag van de bevindingen met aanbevelingen en verbeterpunten. De centra met verbeterpunten hebben een half jaar na de visitatie een brief gekregen met het verzoek een up-date te geven over de stand van zaken tav de verbeterpunten. BIJSCHOLING / NASCHOLING Counselors In 2010 is de cursus Counselen over prenatale screening 7 keer gegeven. In totaal zijn er 121 deelnemers geweest, waarvan: 6 Gynaecologen, 74 AIOS / ANIOS, 2 (arts-)echoscopisten, 27 (klinisch) Verloskundigen. 12 Echoscopisten In 2010 is tevens een bijscholing gegeven in samenwerking met het Stichting Prenatale Screening Amsterdam en Omstreken (SPSAO) over uitbreiding van de combinatietest, inclusief pre- en post-test counseling over trisomie 13 en 18. Er waren circa 110 deelnemers. Polikliniek en baliemedewerkers. In 2010 is de cursus Prenatale screening voor Polikliniek en praktijkmedewerkers 2 keer gegeven. In totaal zijn er 169 deelnemers geweest. 13

14 Echoscopisten In 2010 is 2 maal een casuïstiekbspreking geweest. In totaal zijn er 79 deelnemers geweest. Regionale bijeenkomst Met de SPSAO is er ten behoeve van de Introductie van de Database Peridos 3 keer een bijscholing gegeven. In totaal zijn er circa 400 deelnemers geweest. 14