Kom nu met ideeën! Doe mee aan het eerste PlattelandsParlement Gelderland! Jaargang 19, nummer 2, juni 2006

Transcriptie

1 Vrienden van de Vereniging Kleine Kernen Lankhof Beveiliging & Telekom AALTEN Mini Camping De Wolboom AALTEN Klein Camping de Rijnstrangen AERDT Mondra Groep Metaalbewerking ANDELST SAB Advies voor Ruimtelijke Ordening BV ARNHEM Bouwbedrijf Th. H. Reusen en Zn. BREEDENBROEK Joh. Rutgers Timmer-Meubelfabriek BV DE HEURNE Rabobank Varsseveld-Dinxperlo DINXPERLO Bongers en Lemmers Makelaardij en Verzekeringen GAANDEREN Ernst Bouwbedrijf BV GAANDEREN Gamalco GAANDEREN Schildersbedrijf H.J. te Boekhorst vof GAANDEREN Hondeveld Weg- en Waterbouw GELSELAAR Rabobank Achterhoek-Oost GROENLO Coops Mengvoeders BV HALLE Rabobank Achterhoek-Noord LOCHEM M. Schouten Organisatie en Advies LOCHEM Woningstichting Beter Wonen LOENEN Mombarg Groep BV MARIËNVELDE Installatiebedrijf Pierik MEDDO Café Restaurant J. ter Voert Kiwitz Megchelen BV Tillman Chemische Bouwstoffen BV Wissing Hoveniers BV Rabobank Groesbeek/Millingen a/d Rijn MILLINGEN a/d RIJN Geerdink Groen NEEDE Geerdink Handelsmaatschappij BV NEEDE Bouwbedrijf Wivo NEEDE Wanders Metaalproducten BV NETTERDEN Pr. v. Fysiotherapie RIETMOLEN H.P. Goudswaard SILVOLDE M.I.D. Group B.V. SILVOLDE Hotel Restaurant Herberg Jan SILVOLDE Ankersmit Tuinmachines SINDEREN Fa. Kromkamp SINDEREN Hotel-Rest. De Roode Leeuw TERBORG Ulamo BV Metaal ULFT Straalbedrijf Gebr. Van Ginkel BV VALBURG G.J. Kramp BV VARSSEVELD Fokkink Makelaardij VARSSEVELD Restaurant Van Hal VOORST Fa. Lucassen Boomkwekerij VORDEN Rabobank Wehl WEHL Achterhoeks Reformhuis BV WINTERSWIJK WBC-Projekten BV WINTERSWIJK Bouwbedrijf H.J. Wiggers en Zn. WOOLD Rabobank Liemerse Poort ZEVENAAR Het bestuur van de Vrienden bestaat uit: Nico Wissing tel en Frans Postma tel Colofon De Kleine Kernen Koerier is het officiële orgaan van de VKK Gelderland en verschijnt vier keer per jaar. Jaargang 19, nummer 2, juni 2006, oplage 980. Plattelandshuis, Hummeloseweg 85, 7021 KN Wittebrink (Bronckhorst) Telefoon , Fax Het kantoor is geopend op dinsdag, woensdag en donderdag Website: Redactie: Martin Bouwmeesters Peter van Heek Peter Venhuis Tinie Voortman Eindredactie: Ben Kothuis Vormgeving: Ton Baake, Hengelo(O) Druk: Drukkerij Weevers Vorden Het volgende nummer Het volgende nummer verschijnt in oktober Reacties en kopij graag sturen of mailen naar het VKK-kantoor. Abonnement VKK-leden ontvangen drie exemplaren per nummer voor de voorzitter, secretaris en penningmeester van de dorpsbelangenorganisatie. Extra nummers of losse nummers sturen wij toe via een abonnement. Dit abonnement kost 15,- per jaar. Hiervoor ontvangt u vier nummers. Opgave voor een abonnement bij het VKK-kantoor. Jaargang 19, nummer 2, juni 2006 O P R O E P V O O R D E E L N A M E! Doe mee aan het eerste PlattelandsParlement Gelderland! Wonen, werken, leven op het platteland. Voor de één is het werkelijkheid, voor de ander misschien een droom. Maar voor velen is het ook een ver-vanmijn-bed-show, soms ook voor politici. Daarom is het goed dat er op 4 november a.s. in Arnhem het eerste PlattelandsParlement Gelderland wordt gehouden. Een debat tussen plattelandsbewoners en de Provinciale Statenleden over wat er werkelijk speelt op het Gelderse platteland. Kom nu met ideeën! Waarover? Vanaf medio juni kunt u, plattelandsbewoner uit Gelderland, onderwerpen voorstellen en uzelf aanmelden voor het debat en dat niet alleen. Via de website kan ook meteen worden gediscussieerd. De organisatoren van het debat kiezen eind augustus uiteindelijk vier onderwerpen uit, en vervolgens kunt u zich via de website meteen aanmelden voor deelname aan de voorbereidingsgroepen. Win-win Het PlattelandsParlement Gelderland staat voor een directe ontmoeting van Provinciale Statenleden met bewoners van het platteland. Vanuit de provincie bestaat een grote behoefte aan gesprekken met plattelandsbewoners. U als bewoner van het platteland bent immers de ervaringsdeskundige van uw eigen gebied, waardoor u zeker goede ideeën en oplossingen heeft! Het PlattelandsParlement Gelderland is voor u een mogelijkheid om met voorstellen te komen ter verbetering van uw eigen leefomgeving. Op deze manier wordt een win-win situatie gecreëerd: u informeert de politiek over problemen die er spelen in uw leefomgeving, en de politiek is daarvan direct op de hoogte. Met wie? De organisatie van het PlattelandsParlement Gelderland ligt in handen van de Vereniging Kleine Kernen Gelderland, die hierbij samenwerkt met de Plattelands Jongeren Gelderland, de Gelderse Milieufederatie, de Stichting Landschapsbeheer Gelderland, de Gelderse Plattelandsvrouwen Organisaties, de Federatie Dorpshuizen Gelderland, LTO Noord en de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij. Hoe gaat het? Alle plattelandsbewoners (dus u ook!) kunnen onderwerpen voorstellen en meedoen aan het debat. Als de uiteindelijke vier onderwerpen bekend zijn, kunt u een keuze maken uit één van de onderwerpen. Per onderwerp ontstaat zo een groep met plattelandsbewoners die in hetzelfde geïnteresseerd zijn. Nadat deze groepen zijn gevormd gaan procesbegeleiders van de VKK Gelderland aan de slag. Zij begeleiden deze zogenaamde voorbereidingsgroepen met het formuleren van concrete beleidsvoorstellen die tijdens het PlattelandsParlement Gelderland als basis dienen voor het debat. De onderwerpen waarover gedebatteerd zal worden gaan over zaken waar de provincie ook daadwerkelijk (minstens gedeeltelijk) het bevoegde gezag voor is. Het debat is voor de Provinciale Statenleden niet vrijblijvend - het is de bedoeling dat de politici op de voorstellen van

2 Doe mee aan het eerste PlattelandsParlement Gelderland! vervolg de voorbereidingsgroepen gaan reageren en dat ze met hen hierover in debat gaan. Tijdens het debat komen de wensen en meningen van beide partijen naar voren. Door deze open en directe dialoog kan het onderlinge begrip vergroot worden. Uiteindelijk zullen de verschillende politieke partijen aan moeten geven in hoeverre zij de besproken beleidsvoorstellen tot uitvoering zullen gaan brengen in de vorm van provinciaal beleid. Het PlattelandsParlement Gelderland wordt op 4 november 2006 gehouden in het Entreepaviljoen van het Openluchtmuseum in Arnhem. De voorbereidingsgroepen komen bijeen op woensdag 27 september en dinsdag 10 oktober Beide avonden beginnen om uur. Wilt u alvast een onderwerp voor het plattelandsparlement aandragen? Ga dan naar Ook voor meer informatie kunt u op deze website terecht. Mededelingen Dorpen Groeien op Eigen Wijze Op 5 september 2006 vanaf 17 uur wordt in de Regio Stedendriehoek de conferentie Dorpen Groeien op Eigen Wijze gehouden. Deze conferentie was gepland voor 12 juni, maar is dus verschoven naar 5 september. Alle dorpsbelangenorganisaties, gemeenten, woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars in de Regio Stedendriehoek ontvangen hiervoor een uitnodiging. De organisatie is in handen van de VKK, het Gelders Genootschap, de Gelderse Milieufederatie en Landschapsbeheer Gelderland. Ook de provincie Gelderland ondersteunt dit initiatief. Dorpen Groeien op Eigen Wijze staat voor gebruik van lokale wensen om leefbaarheid te verbeteren; de specifieke eigenheid en stijl van het dorp; de cultuurhistorische achtergronden van het dorp; de lokale behoefte aan woningen en andere functies. De regioconferentie is bedoeld om ervaring en kennis te delen met de mensen, die het in de regio moeten doen. Dorpen uit de Regio Stedendriehoek kunnen zich aanmelden als pilot-dorp voor dit project. Het gekozen pilot-dorp (één per regio) krijgt ondersteuning op maat bij de uitwerking van de plannen. Dit kan zijn: begeleiding bij het maken van het dorpsontwikkelingsplan, inbreng ervaringen van andere vergelijkbare projecten en hulp bij het oprichten van een stichting dorpsontwikkeling. In de Regio Rivierenland is het dorp Hellouw in de gemeente Neerijnen uitgekozen als pilot-dorp. Het bestuur komt naar u toe Het bestuur van de VKK is benieuwd naar wat er leeft onder haar leden. Alleen met inbreng van onderop kan de VKK beter vorm geven aan de belangenbehartiging op provinciaal en landelijk niveau. Op 19 april waren de leden in streek noord (Veluwe, IJsselvallei en Gelderse Vallei) uitgenodigd om in Stroe (wederom) kennis te maken met de VKK en ervaringen uit te wisselen. Op 31 mei vond een zelfde bijeenkomst plaats in Zoelen voor de leden en nietleden uit streek zuid en west (Rivierenland en KANgebied). Voor alle aanwezigen op beide bijeenkomsten was het een leerzame en interessante avond. Op 13 september zal het bestuur naar de leden van streek oost (Achterhoek en Liemers) komen. Thema-avond Dorpsplan maken Op 18 mei kregen de leden uit streek oost (Achterhoek en Liemers) de mogelijkheid ervaringen uit te wisselen over het maken van een dorpsplan. Doordat zowel dorpsbelangenorganisaties aanwezig waren die nog moeten beginnen met een dorpsplan als belangenorganisaties die al bezig zijn, werd het een interessante avond. Eén van de tips die deze avond naar voren kwam: vier kleine successen (realisatie van wensen) al tijdens het maken van een dorpsplan; het dorp wil graag resultaten zien. Z o m e r v a k a n t i e Het kantoor van de VKK is in de zomervakantie gesloten van 24 juli tot en met 11 augustus. Inhoudsopgave jaargang 19/2, juni Oproep voor deelname aan het PlattelandsParlement 2. Mededelingen 2. Inhoudsopgave 3. Van de voorzitter 3. Op zoek naar het Veluwegevoel 4. De DBO en lokale politiek 5. Welkom op het platteland 6. Afstudeeronderzoek: Ruimte voor plattelandsontwikkeling 7. Koninklijke onderscheiding 8. Nieuws van de LVKK 8. Even voorstellen 9. Vrienden van in the picture 10. Stand van zaken Bestuur VKK Gelderland 11. Jaarprogramma Vrienden van de VKK 12. Colofon Themanummer: Ruimtelijke ordening en de Gemeente Dorpsplan Verschillende kernen in Gelderland zijn bezig een dorpsplan te maken. In deze plannen staat beschreven hoe de bewoners hun dorp en buitengebied over een aantal jaren zien. Met het dorpsplan in handen kan een dorp kijken of nieuwe ideeën / plannen in de dorpsvisie passen. De VKK Gelderland stimuleert en ondersteunt haar leden met het maken van een dorpsplan. Een groep van ongeveer 20 enthousiaste vrijwilligers zijn opgeleid tot begeleiders van het proces van een dorpsplan maken. Op dit moment wordt in de volgende kernen druk gewerkt aan het maken van een dorpsplan: Barchem, Mariënvelde, Oosterhuizen en Uddel. Inmiddels zijn Almen, Haarlo en Harfsen startklaar om te beginnen. Daarnaast zijn de volgende kernen bezig om de wensen en doelstellingen in hun dorpsplan verder uit te werken: Halle, Harreveld, Kranenburg, Lievelde en Zieuwent. Voor dorpsbelangenorganisaties die erover denken een dorpsplan te maken heeft de VKK een brochure klaarliggen. In de brochure staat helder beschreven wat de voordelen van het maken van een dorpsplan zijn en wat voor stappen in het proces genomen worden. Deze brochure kan bij de VKK aangevraagd worden of u kunt deze downloaden op onze website ( onder wat doet de VKK en dan dorpsplannen ) 2 11 Het bestuur bestaat uit: Paul Peters, voorzitter pjjmpeters@hetnet.nl Tinie Voortman, vice-voorzitter tinietedorsthorst@planet.nl Joke v.d. Kerk, secretaris j.van.der.kerk@tip.nl Joop Spijkers, penningmeester joop.spijkers@hetnet.nl Wim Giesbers, bestuurslid wimgiesbers@fre .nl Theo Harbers, bestuurslid harbers@tref.nl Pieter Hulsegge, bestuurslid iet.pieter@hetnet.nl Robert Louzada, bestuurslid robertlouzada@cs.com Frans Turling, bestuurslid Michiel Verschoor, bestuurslid michiel.verschoor@planet.nl Medewerkers Peter van Heek, Lex Hoefsloot,, BESTUUR coördinator info@vkkgelderland.nl consulent lexhoefsloot@vkkgelderland.nl secretariaat/junior consulent secretariaat@vkkgelderland.nl JAARPROGRAMMA september Conferentie Dorpen Groeien op Eigen Wijze Regio Stedendriehoek 13 september Het bestuur komt naar u toe streek oost (Achterhoek en Liemers) 28 september Themabijeenkomst streek west en zuid (Rivierenland en KAN-gebied) 5 oktober Themabijeenkomst streek noord (Veluwe, IJsselvallei, Gelderse Vallei) 17 oktober Bijeenkomst kleine kernen en buurtschappen (tot 600 inwoners) 4 november PlattelandsParlement Gelderland

3 Stand van zaken... Van de voorzitter Op zoek naar het Veluwegevoel Subsidieregeling Leefbaarheid Platteland Sinds 2005 bestaat de provinciale subsidieregeling Leefbaarheid Platteland. In deze Kleine Kernen Koerier brengen we u weer op de hoogte over de voortgang. De subsidieregeling heeft als doel om initiatieven van onderop te stimuleren. Maximaal 50% van de projectkosten kunnen gefinancierd worden door de provincie met een minimum van 5000 en een maximum van De VKK biedt ondersteuning aan dorpsbelangenorganisaties en andere vrijwilligersgroepen bij het indienen van een subsidieaanvraag voor deze regeling. De subsidieregeling telt een vijftal thema s. Projectideeën moeten onder één of meer van de volgende thema s vallen: - Verbeteren van het voorzieningenniveau (bijvoorbeeld brede school) - Versterken van de sociale cohesie / culturele identiteit (bijvoorbeeld oprichten dorpsraad) - Blijven wonen op het platteland voor jongeren en ouderen (bijvoorbeeld splitsen van woningen in het buitengebied) - Werkgelegenheid op het platteland (bijvoorbeeld ondersteuning voor startende ondernemers) - Verbeteren van de bereikbaarheid van voorzieningen / kleine kernen (bijvoorbeeld kerkepaden of opzetten regionale buurtbus) De laatste projecten die met medewerking van de VKK zijn ingediend en onlangs zijn goedgekeurd, zijn: Dorpsplan Harfsen en Ruimtelijke Dorpsvisie Harreveld (deze vallen onder versterken van de sociale cohesie ), aanpassen Verenigingsgebouw Emma in Ratum, aanpassen en uitbreiding Dorpshuis t Onderschoer in Barchem en Kulturhus Haarlo (deze vallen onder verbeteren van het voorzieningenniveau ). Mocht u zelf ideeën hebben voor een project voor de subsidieaanvraag Leefbaarheid Platteland, dan kunt u voor ondersteuning contact opnemen met de VKK Gelderland: Telefoonnummer of info@vkkgelderland.nl Onze Vereniging Kleine Kernen in Gelderland bruist van levenslust en van activiteiten. We zijn verheugd te melden dat er drie nieuwe leden bij zijn gekomen die we hartelijk welkom heten. Dit zijn Buurtvereniging Holkerveen, Dorpsraad Gorssel en Dorpsraad Eefde. Spil van dit alles zijn onze mensen aan de basis in de kleine kernen. Door deze mensen wordt enorm veel werk gedaan om aan hun kleine kernen vorm en inhoud te geven. Op al deze initiatieven en op al dit werk drijft onze verenging. Ook heb ik grote waardering voor de vrijwilligers op provinciaal niveau die op een voortreffelijke manier presteren. Eén persoon is eruit gepikt om haar uitzonderlijke inzet voor onze samenleving, namelijk Tinie Voortman. Zij heeft op Koninginnedag een koninklijke onderscheiding gekregen voor het vele vrijwilligerswerk dat zij verricht, ook voor onze vereniging. Tinie van harte proficiat. Maar zonder de professionele ondersteuning van Peter van Heek en zijn kleine team zou dit alles niet kunnen. Met stijgende verbazing zie ik hoeveel goed en omvangrijk werk deze mensen verrichten. Dit verdient echt alle lof en waardering. Ik hoop dat velen van deze talenten gebruik kunnen blijven maken. Dat wij deze talenten op vele terreinen nodig hebben, is wel duidelijk. Eén terrein wil ik hier extra belichten. Onze vereniging is een organisatie die binnen de provinciale grenzen van Gelderland werkt. Ook andere organisaties zijn met de belangen van leefbaarheid van kleine kernen bezig. Met deze organisaties zoeken wij op dit moment contact, om belangen op elkaar af te stemmen en om te bezien op wat voor een manier wij wat voor elkaar kunnen betekenen. Zo is onlangs overleg geweest met de Gelderse Milieufederatie, met de Stichting Landschapsbeheer Gelderland en met de Regio Achterhoek. Telkens blijkt dat wij elkaar hard nodig hebben om de gezamenlijke belangen voor de Gelderse burger op het platteland goed te kunnen dienen. Tevens blijkt dat wij over en weer grote waardering hebben voor elkaars werk. Met de Federatie Dorpshuizen Gelderland hebben wij zelfs zeer intensief contact over een mogelijke samenwerking. Een onafhankelijk deskundige onderzoekt zelfs tot hoever deze samenwerking kan gaan. Wij denken dat over deze samenwerking in de tweede helft van dit jaar meer resultaten naar buiten zullen komen. Als voorzitter wil ik stellen:"ik ben tevreden en heb grote waardering voor al onze mensen, maar wij leunen niet tevreden achterover, nee, de uitdaging voor de toekomst is groot en interessant. Wij durven met onze mensen deze toekomst aan". Wat vinden de bewoners van de Veluwe belangrijk aan hun gebied, aan hun leefomgeving? Om op deze vraag een antwoord te krijgen, zijn VKK Gelderland en de Gelderse Milieufederatie (GMF) met het project Op zoek naar het Veluwegevoel gestart. Als ondersteunende organisatie is de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM) betrokken. Op zoek naar het Veluwegevoel is een zoektocht naar de waarden van de Veluwe. In het project worden gesprekken gehouden met bewoners van twaalf Veluwse dorpen. De VKK en GMF zijn namelijk niet alleen geïnteresseerd in het gebied de Veluwe, maar juist ook in de mensen die daar wonen. De Veluwe is immers volop in ontwikkeling. De plannen voor het gebied zijn legio. Evenals het aantal organisaties dat zich ermee bezighoudt. Politiek, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties: stuk voor stuk hebben ze hun ideeën over hoe de Veluwe eruit moet zien. Maar hoe zit het met de bewoners? Wat voor waarden kennen zij toe aan de Veluwe? Wat moet behouden blijven en wat mag veranderen? Hoe kijken zij aan tegen de ontwikkelingen op de Veluwe? Door de dorpsgesprekken hopen we meer inzicht te krijgen in wat de Veluwe voor haar bewoners betekent. Op die manier hopen we hun belangen beter te kunnen vertegenwoordigen in de discussies met de provincie en anderen over toekomstige ontwikkelingen op de Veluwe. Begin juni zijn de eerste dorpsgesprekken gehouden. Na de zomervakantie hopen we met de resultaten te komen. De Kleine Kernen Koerier zal u hiervan zeker op de hoogte houden. Schets Kulturhus in Haarlo Paul JJM Peters, voorzitter VKK Gelderland 10 3

4 De DBO en lokale politiek Vrienden van in the picture Is er een wezenlijk verschil tussen het werk in een Dorpsbelangenorganisatie (DBO, zoals bijvoorbeeld een dorpsraad of leefbaarheidsgroep) en het werk in de gemeenteraad? Deze vraag is niet zomaar eenduidig te beantwoorden en kan vanuit drie invalshoeken bekeken worden. Bevoegdheden: Als we kijken naar de formele bevoegdheden, dan is het antwoord duidelijk: ja, er is een belangrijk verschil, namelijk dat de gemeenteraad formeel het hoogste orgaan van de gemeente is en opdrachtgever van Burgemeester en Wethouders van de gemeente, terwijl de DBO formeel geen bevoegdheid heeft in de gemeentelijke besluitvorming. Werkterrein: Als we kijken naar de doelstellingen en het werkterrein van de gemeenteraad en de DBO, dan is het allemaal veel minder duidelijk. Zowel de gemeenteraad als de DBO zijn er voor het algemeen belang van de gemeenschap, en het werkterrein van de DBO (leefbaarheid) dekt voor een heel groot deel het werkterrein van de Raad. Zeker in de grotere dorpen speelt over het algemeen hetzelfde als in de stad. Denk aan woningbouw, bereikbaarheid, verkeersveiligheid, jongerenbeleid, cultuur, onderhoud openbare ruimte, groenvoorzieningen, etc. Wat dit betreft is misschien het belangrijkste verschil dat de DBO niet de financiële afwegingen hoeft te maken "hoeveel geld hebben we over voor welk resultaat?". Daar tegenover staat dat veel raadsleden zich in die afweging geheel laten leiden door de voorstellen van B&W en de ambtenaren. De eigen rol: Als we kijken naar het persoonlijk functioneren in een DBO en in de gemeenteraad, dan is er een duidelijk verschil: ieder bestuurslid van de DBO wordt ook daadwerkelijk geacht te handelen ten behoeve van het algemeen belang van de dorpsgemeenschap, terwijl een gemeenteraadslid in eerste instantie vooral handelt ten behoeve van zijn/haar partijpolitieke achterban. Immers, in de gemeenteraad zitten meerdere partijen en een Raadslid is de volksvertegenwoordiger van diegenen die op zijn/haar partij gestemd hebben. Niet het individuele raadslid waakt over het algemeen belang. De optelsom en grote gemene deler van alle partijpolitieke standpunten wordt geacht het algemeen belang te vertegenwoor- digen. Naast de verschillen en gelijkenissen tussen een DBO en de gemeenteraad, zijn er ook momenten waarop deze partijen elkaar juist kunnen versterken en elkaar nodig hebben. Een dorpsplan van onderop (onder verantwoordelijkheid van de DBO) kan bijvoorbeeld een rol krijgen als input voor de gemeentelijke visies die de raad vaststelt. In de praktijk blijken DBO s een goede kweekvijver te zijn van politiek talent. Er zijn verschillende Gelderse Raadsleden die begonnen zijn als lid van de dorpsraad, terwijl het omgekeerde ook geldt: raadsleden die afzwaaien worden gemakkelijk actief binnen bijvoorbeeld de VKK. Het zijn werelden die makkelijk uitwisselen. Zijn ze dan ook te combineren? Of om de vraag anders te formuleren, is het mogelijk om zowel actief lid van de DBO te zijn, als lid van de Gemeenteraad? "Je moet vermijden met twee petten op te lopen" Die vraag hebben we voorgelegd aan Ariane van den Burg, voorheen voorzitter van de dorpsraad Radio Kootwijk, en sinds maart van dit jaar Raadslid in de gemeente Apeldoorn. "De dorpsraad is wel een ideale plek om interesse te krijgen in de lokale politiek. Je komt ermee in aanraking, het grijpt je, je krijgt contacten binnen het gemeentehuis. Maar werken in de dorpsraad is ook anders. Als dorpsraad gebruik je elke politieke partij die zich aandient, je gaat steeds voor het algemeen belang van iedereen. In de gemeenteraad daarentegen zit je als vertegenwoordiger van een bepaalde partij, waarvoor je een bepaald standpunt vertegenwoordigd. Het is eigenlijk niet te combineren, want als raadslid moet je afwegingen maken, of standpunten verdedigen die misschien niet in het belang van het dorp zijn, en aan de andere kant is de dorpsraad ook erg gebaat bij een onafhankelijk imago. Een eenvoudig voorbeeld is het "Apeldoorns Gala". Dit is een feestelijke bijeenkomst voor alle leden van de dorps- en wijkraden en andere belangrijke mensen uit Apeldoorn. Als voorzitter van de dorpsraad is het zeker nuttig daar aanwezig te zijn. Maar vanuit mijn partij zijn we tegen dit feest omdat het in onze ogen een verkwisting is van gemeenschapsgeld. Daarom moet je dus vermijden met twee petten op te lopen." Lex Hoefsloot Vanaf nu besteden we in elk nummer aandacht aan een Vriend van de Vereniging Kleine Kernen Gelderland. Vrienden van steunen de vereniging financieel, en daarvoor zijn we ze erg dankbaar. Zoekend in de archieven kwamen we erachter dat de Fysiotherapiepraktijk van Els Vennevertloo-Aarnink in Rietmolen een lid is van het eerste uur. Els Vennevertloo-Aarnink is begonnen als fysiotherapeute in het verpleeghuis te Hengelo (O), waar ze ruim zes jaar werkzaam is geweest. Ze trouwde, wilde graag kinderen en doorwerken. In die tijd bestonden er echter nog geen deeltijdbanen. Maar ze wilde helemaal niet stoppen met werken Ze begon met een eigen praktijk. Zo kon ze haar werk als fysiotherapeute met de kinderen prima combineren. Inmiddels heeft Els al bijna 25 jaar haar eigen praktijk in Rietmolen. Het grootste deel van haar patiënten is afkomstig uit Rietmolen. Eerst had ze de praktijk aan huis, maar twee jaar geleden is deze verhuisd. Ze wilde namelijk grotere behandelkamers. Er waren geen mogelijkheden om bij huis verder uit te breiden, 4 9 dus ging ze op zoek naar een alternatief. De Rabobank in Rietmolen wilde op dat moment juist inkrimpen qua ruimte. Dus er werd een huurder gezocht voor het vrijgekomen deel. Els schreef hierop in, en ze kreeg een positief bericht terug. Nu zit ze samen met twee parttime medewerkers op deze plek. Zo zitten de fysiotherapiepraktijk en de Rabobank in één pand met onder andere een gemeenschappelijke wachtkamer, toilet en keukentje. Een soort bedrijfsverzamelgebouw. Een aanwinst voor het dorp. Hiermee voorkom je leegstand. Bovendien ontstaat er zo een unieke combinatie van dienstverlening. Het werk is weliswaar niet meer direct aan huis, maar toch nog heel dichtbij. Daarnaast zijn haar kinderen inmiddels groot, waardoor het niet meer noodzakelijk is om constant thuis te zijn. Els zit met haar praktijk in een kleine kern. Ze draagt kleine kernen een warm hart toe. Wat zij erg belangrijk vind is dat deze kleine kernen leefbaar blijven. "Voorzieningen moeten zoveel mogelijk behouden blijven, anders is het niet meer aantrekkelijk voor jongeren om in een (geboorte-)dorp te gaan of te blijven wonen." Ze houdt ervan om in een klein dorp te wonen. Er is een hechte gemeenschap. Daardoor kunnen nieuwe initiatieven beter van de grond komen, "omdat we samen - met z n allen - de schouders er onder zetten." Daarnaast is de sociale controle in een dorp soms groot. Men leeft met elkaar mee in lief en leed. In een dorp ben je nooit anoniem. Als je daar niet tegen kunt, moet je niet in een kleine kern gaan wonen. Inge Waarlo Els Vennevertloo bij haar praktijk voor fysiotherapie in de Rabobank Rietmolen.

5 Nieuws van de LVKK Bestuur Alle provinciale verenigingen van kleine kernen in Nederland zijn aangesloten bij de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK). Inmiddels kent elke provincie een dergelijke vereniging behalve Noord Holland, maar daar wordt aan gewerkt. De LVKK is een landelijk netwerk van lokale dorpsbelangenorganisaties en richt zich, met inbreng vanuit de provinciale verenigingen, op de beïnvloeding van het landelijk beleid ten aanzien van kleine kernen en platteland. Het algemeen bestuur van de LVKK bestaat uit bestuursleden van de provinciale verenigingen. Vanuit Gelderland heeft onze voorzitter Paul Peters hierin zitting. Sinds kort kent ook het dagelijkse bestuur van de LVKK een Gelderse vertegenwoordiging in de persoon van Tinie Voortman, onze vice-voorzitter. Als enige vrouw (het dagelijks bestuur van de LVKK bestaat naast Tinie uit 4 mannen) weten we zeker dat ze haar mannetje wel weet te staan en we wensen haar hier veel succes mee! Dorpendag Op 8 april jl. kwamen vertegenwoordigers van provinciale verengingen van kleine kernen en van dorpsbelangenorganisaties uit heel Nederland bij elkaar in het Kulturhus van Manderveen, in Twente. Het thema van deze interessante bijeenkomst was Vertrouwen in de buurt. De heer Winsemius, lid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en oud-minister, hield een boeiend betoog dat de buurt (of kleine kern) er door eigen kracht en betrokkenheid zeker toe doet en heel wat kan bereiken. Tijdens de dorpendag passeerden een aantal leerzame en leuke adviezen voor dorpsbelangenorganisaties de revue, die wij u hier niet willen onthouden: -Een dorpsbelangenorganisatie heeft voortrekkers nodig (bewoners die initiatief nemen, zijpaden durven in te slaan en doorzettingsvermogen hebben) en rugdekkers (gemeente ambtenaren en wethouders die het initiatief van onderop steunen). Pieter Winsemius vertelt gloedvol over Vertrouwen in het dorp tijdens de Dorpendag 8 -Voor besturen van dorpsbelangenorganisaties: rouleer als bestuursleden regelmatig, werk met werkgroepen (met daarin één bestuurslid van de dorpsbelangenorganisatie, en niet als voorzitter), blijf buiten de politiek. -Het is verstandig één duidelijk communicatiekanaal te hebben binnen een kern: dus een (maand-)blad of/en website van alle verenigingen en activiteiten. Even voorstellen... Mijn naam is Inge Waarlo. Ik ben 19 jaar oud en woon bij m n ouders op een boerderij in de buurtschap Lochuizen. Mijn grootste hobby is jazz-dansen, en daarnaast zet ik me actief in voor de plaatselijke plattelandsjongerenvereniging, waar ik voorzitter van ben. Doordeweeks zit ik normaal gesproken op Hogeschool van Hall Larenstein in Deventer. Daar studeer ik Plattelandsvernieuwing. Misschien is die opleiding niet voor iedereen even bekend. Dat zou ook goed kunnen, want Plattelandsvernieuwing is nog een jonge opleiding die nu zes jaar bestaat. Mensen die op deze opleiding afstuderen houden zich bezig met het sturen van veranderingsprocessen op het platteland. Deze sturing moet zoveel mogelijk integraal aangepakt worden omdat een bepaald probleem vaak niet van invloed is op slechts één sector, maar juist op meerdere sectoren (natuur, landbouw, recreatie, wonen, water, infrastructuur) tegelijk. Studenten Plattelandsvernieuwing worden opgeleid tot procesbegeleider. Dat betekent dat zij kennis van zaken hebben, goed kunnen samenwerken, goede communicatieve vaardigheden hebben en dat ze als bemiddelaar kunnen optreden in conflictsituaties. Ik zit inmiddels in m n derde leerjaar, en dat betekent o.a. de halfjaarstage. En u raadt het denk ik al wel: deze stage doe ik bij de VKK Gelderland! 25 april ben ik hier begonnen en 4 november sluit ik af met het PlattelandsParlement Gelderland. De organisatie van dit parlement is mijn hoofdopdracht voor deze stage. Daarnaast vind ik het onderwerp een dorpsplan maken erg interessant. Ik probeer hier, in de tijd die ik over heb, ook aandacht aan te besteden. Verder doe ik nog een aantal redactionele werkzaamheden voor de Kleine Kernen Koerier. Naast deze inhoudelijke bezigheden vind ik het belangrijk en interessant om me wat meer te verdiepen in het functioneren van VKK Gelderland als organisatie. Ondertussen hoop ik dat ik voor de VKK Gelderland nuttig werk kan doen en dat ik straks mag terugkijken op een interessante en leerzame stageperiode. Inge Waarlo Student Plattelandsvernieuwing Hogeschool van Hall Larenstein Stagiaire VKK Gelderland Steeds meer mensen zoeken het platteland op om te wonen. Uit het project Van Spölleman tot Normaal (zoektocht naar plattelandswaarden in de Achterhoek) is naar voren gekomen dat het goed zou zijn om nieuwe bewoners van het platteland meer te betrekken bij het leven in een kleine kern. Sociale contacten zijn namelijk een belangrijk element van leefbaarheid in een kleine kern. Het project Welkom op het platteland biedt mogelijkheden om nieuwe bewoners welkom te heten. De Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM) heeft voor dit project toegezegd. Dit bedrag wordt verdeeld onder dorpsbelangenorganisaties in Gelderland die ideeën hebben om nieuwe bewoners op een originele en enthousiaste manier welkom te heten. De helft van de kosten hiervoor financiert de KNHM, de andere helft moet zelf gefinancierd worden (gemeente, andere organisaties, deelnemers laten bijdragen, etc.). Voor de regeling geldt; wie het eerst komt, wie het eerst maalt. De ervaringen en effecten van de uitgevoerde plannen worden door de VKK Gelderland en KNHM gebundeld in een brochure die voor alle leden beschikbaar zal zijn. U kunt zich inschrijven voor deelname aan dit project door het aanmeldformulier van de website te downloaden en vóór 1 september 2006 ingevuld op te sturen of te mailen naar de VKK Gelderland. Voor toezending van een aanmeldformulier kunt u ook even contact opnemen met de VKK (telefoonnummer ). Inmiddels zijn twee initiatieven voor dit project goed gekeurd. In Ressen wordt Rondje Ressen georganiseerd door Vereniging Dorpsbelang Ressen. Om nieuwe bewoners kennis te laten maken met Ressen en omgeving zal op een middag een fietstocht gehouden worden. s Avonds maken de aanwezigen kennis met verschillende verengingen die zich presenteren. Gedacht wordt aan een sketch van de toneelvereniging, een presentatie van de historie van Ressen door de historische vereniging en tussendoor een vrolijke noot van een lokaal dweilorkest. Daarnaast worden de aanwezigen getrakteerd op regionale hapjes en drankjes. Welkom op het platteland 5 In de gemeente Neerijnen zijn ze dit voorjaar al van start gegaan met een zogenaamde inburgeringscursus (met knipoog) voor nieuwkomers. Om nieuwe bewoners meer bekend te maken met de omgeving waar ze in wonen en in contact te laten komen met bewoners, werd er een gevarieerd programma opgezet (o.a. avonden over het landschap in Neerijnen, Betuwse liedjes, recepten van biestpannenkoeken en rolpens, geschiedenis van Neerijnen). Voor deze bijeenkomsten waren meer aanmeldingen dan beschikbare plaatsen. Wegens groot succes en om iedereen de mogelijkheid te bieden deze interessante avonden bij te wonen, wordt het programma in de herfst van 2006 herhaald. Belangenvereniging Exel en omstreken (BEO) heeft al jaren een traditie wat betreft het verwelkomen van nieuwe bewoners. Naast een uitgebreid informatieboekje over Exel, waarin Exel en haar verenigingen en activiteiten worden voorgesteld, worden nieuwe bewoners getrakteerd op een mandje met allerlei regionale streekproducten, die vaak gratis beschikbaar gesteld worden door lokale bedrijven. Het mandje wordt aangeboden namens BEO en wordt overhandigd door de buurtcontactpersoon. Deze buurtcontactpersoon heeft nauw contact met enerzijds de bewoners in haar of zijn gebied en anderzijds met BEO, zodat alle nieuwe bewoners in Exel informeel welkom worden geheten. In het informatieboekje worden nieuwe bewoners ook in de gelegenheid gesteld om lid te worden van BEO, wat velen na dit warme welkom dan ook doen. Ook Meddo s Belang heeft sinds kort een brochure over Meddo. Naast een algemene introductie wordt uitleg gegeven over het leven in een buurt en alle tradities die hierbij horen (o.a. buurtmaken, kroamschudden en meiboom zetten). Deze brochure kan bij bestuursleden bij Meddo s Belang worden afgehaald door bewoners die hun nieuwe buren als welkomstgebaar het boekje kunnen overhandigen. Zowel in Exel als in Meddo heeft dit gebaar van welkom heten alleen maar positieve reacties opgeleverd.

6 Afstudeeronderzoek: Ruimte voor plattelandsontwikkeling Het platteland staat op dit moment volop in de belangstelling vanwege de verandering die het ondergaat. De plattelandssamenleving is al lang niet meer overwegend agrarisch. Hoewel de landbouw nog altijd sterk het grondgebruik en de identiteit van het landschap bepaalt, is deze in veel regio s niet meer de belangrijkste economische drager. Het platteland is aan het veranderen van voedselproducent naar consumptieruimte, voor álle Nederlanders. Bij dit omvormingsproces van het platteland wordt tegen problemen aangelopen. Eén van die problemen heeft te maken met knellende en belemmerende weten regelgeving voor burgers, ondernemers en agrariërs die in het kader van plattelandsvernieuwing wat willen ondernemen in het buitengebied. Bij deze plattelandsvernieuwing valt te denken aan invulling van vrijkomende agrarische bebouwing, ontwikkeling van nieuwe economische dragers en het ontplooien van nevenfuncties. Deze plattelandsvernieuwing is belangrijk om de vitaliteit van het platteland te vergroten, en wordt in toenemende mate ondersteund door de overheid. Maar in de praktijk wordt er nog vaak tegen problemen aangelopen. Het afstudeeronderzoek Om duidelijkheid en inzicht te verkrijgen waar in de praktijk precies problemen worden ondervonden bij plattelandontwikkelingsprojecten, wordt in opdracht van de VKK Gelderland een onderzoek uitgevoerd. Het doel van het onderzoek is inzichtelijk te maken welke huidige en gewenste mogelijkheden er in de praktijk zijn op het gebied van regelgeving, beleid en procesvorming voor plattelandsvernieuwing. Hierdoor kunnen maatregelen aangeboden worden aan de VKK om ruimtelijke ontwikkelingen op het platteland te kunnen bevorderen door zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande bebouwing, zonder daarbij de agrarische sector onevenredig te hinderen. Om de praktijk helder en overzichtelijk te maken is gekozen voor onderzoek in een praktijkvoorbeeldgebied. Dit is de gemeente Berkelland, en met name het gebied rondom de kern Beltrum. Hier zijn typerende voorbeelden van plattelandsvernieuwingsprojecten onderzocht en hebben er gesprekken plaatsgevonden met overheden, maatschappelijke organisaties, belanghebbende partijen en burgers. De knelpunten bij functieveranderingsprocessen In het onderzoek zijn veel ergernissen en knelpunten naar voren gekomen. Deze zijn geanalyseerd en er is geprobeerd de dieperliggende oorzaken van de problemen te achterhalen. Complexe wet- en regelgeving en de vele veranderingen die daarin doorgevoerd zijn/worden zorgen voor onduidelijkheid bij gemeenten en burgers en leiden tot vertraging van plannen. Argwanendheid en wantrouwen van boeren richting overheid door steeds weer veranderende wet- en regelgeving en het niet nakomen van beloftes. Knelling tussen milieuwetgeving en planologisch en ruimtelijk kader. De milieuwetgeving is te weinig gebiedsgericht waardoor gewenste ontwikkelingen niet altijd van de grond kunnen komen. Bestemmingsplan is te weinig ontwikkelingsgericht. Er is vraag naar een meer ontwikkelingsgericht bestemmingsplan om in te spelen op de vele en snelle veranderingen die spelen op het platteland. Maar tegelijkertijd moet de rechtsbescherming van eigendommen optimaal blijven. De gemeente moet meer doorzettingskracht tonen. Als je met z'n allen een zelfde weg inslaat, moet er veel meer mogelijk zijn. Een gewenste ontwikkeling kan door juiste interpretatie van wet- en regelgeving en een degelijke onderbouwing wel mogelijk zijn. De provincie toont te weinig vertrouwen in de gemeenten. Om echt gebiedsgericht te kunnen werken, moet de provincie haar regierol gedeeltelijk los laten en de gemeenten meer haar eigen verantwoordelijkheid laten nemen. Te weinig begrip tussen boeren en burgers. Te weinig respect voor de boer die wil boeren en de burger die rustig wil wonen. De problemen die naar voren komen zijn te classificeren in een aantal categorieën: Classificatie van problemen bij functieveranderingsprocessen, gezien vanuit de aanvrager 6 7 Probleem Activiteit mag absoluut niet. Activiteit mag relatief niet. (Met goede wil en inventiviteit is het mogelijk zo om te gaan met de regels dat het toch wel kan) Geen besluitvorming over aanvraag Aanvrager ziet af van de aanvraag voor de activiteit. Activiteit mag worden uitgevoerd, maar tegen hoge (onnodige) voorwaarden of (onnodige) beperkingen. Aanvraag gaat gepaard met hoge kosten en ergernissen. Aanvraag gaat gepaard met lange termijnen. Aanvragen komen niet tot stand. Oorzaak Regels zijn star Ontbreken van flexibiliteitsbepalingen Regels te gedetailleerd, geen maatwerk mogelijk Gebrek aan kennis bij ambtelijk apparaat Slechte houding ambtelijk apparaat Gebrekkige communicatie van overheid en/of aanvrager Gebrek aan kennis bij aanvrager Angst voor planschade en/of procedures Prioriteiten overheid door politieke prioriteiten, goede wil, capaciteitsproblemen (kwalitatief en kwantitatief) Het wachten is op nieuw beleid van hogere overheden Het wachten is op goedkeuring van hogere overheden Het wachten is op nieuw beleid van de gemeente 'Hete aardappel' Gebrek aan kennis bij de aanvrager Dreiging planschade, met doorberekening naar aanvrager Dreiging van procedures Starre regelgeving (absoluut) Weinig kennis van regelgeving (relatief) Slechte communicatie over regelgeving (relatief) Niet de goede houding (relatief) Onderzoekskosten: eigen arbeidskosten en inhuren van deskundigen Legeskosten voor vergunningen Gebrekkige communicatie Dubbelwerk, vertragingen, aanvrager ziet noodzaak niet Algemeen: prioriteit, kennis, houding, communicatie Gedurende de aanvraagtermijn verandert beleid of regelgeving, waardoor telkens aan nieuwe eisen moet worden voldaan. Gedurende het proces komen er steeds nieuwe eisen op tafel. De eisen van de gemeente worden verspreid in de tijd kenbaar gemaakt. Gebrek aan kennis bij aanvrager Reële inschatting van mogelijke barrières Gebrek aan kennis over de mogelijkheden De oplossingsrichtingen Het onderzoek is nu in het stadium dat er gezocht wordt naar oplossingsrichtingen. De verschillende soorten problemen vragen om een pakket aan maatregelen.ondanks dat het onderzoek nog niet geheel is afgerond, zijn er al wel een aantal ideeën van oplossingsrichtingen te geven. - Een buurttoets/regioconvenant waarin afspraken tussen het gebied en de gemeente worden vastgelegd, temeer om argwanendheid bij boeren en burgers weg te nemen en functieveranderingsprocessen te versnellen. - Een plattelandsbestemming of -woning kan er voor zorgen dat knellende stankwetgeving minder belemmeringen in het buitengebied met zich mee brengt. - Door een bestemmingsplan meer op hoofdlijnen op te stellen, ontstaat er meer ruimte voor ontwikkeling. - Werkkapitaal in het gebied. Om meer initiatieven sneller van de grond te krijgen, is het belangrijk om de financiële middelen hiervoor zo dicht mogelijk bij de uit te voeren projecten in het gebied te brengen. - Cultuuromslag binnen gemeente. Vaak is niet de wetgeving het grootste probleem, maar de interpretatie ervan. Met meer ambtelijke en bestuurlijke daadkracht is er veel meer mogelijk. - Een inburgeringscursus voor nieuwkomers kan de burger en de boer dichter tot elkaar brengen en zorgen voor wederzijds respect en begrip. Patrick Kemperman, student Saxion Hogeschool Deventer, opleiding ruimtelijke ordening en planologie. Koninklijke onderscheiding Onze vice-voorzitter Tinie Voortman-te Dorsthorst heeft op 28 april een lintje mogen ontvangen voor het vele bestuurswerk wat zij gedaan heeft en doet voor o.a. de VKK, Leader +, Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, Raad van toezicht Bibliotheek Gaanderen, stichting Achterhoek Promotie, etc. Tinie Voortman met burgemeester Dijkstra van Doetinchem