KLEINE KERNEN KOERIER

Transcriptie

1 KLEINE KERNEN KOERIER Jaargang 23, nummer 2, juni 2010 Provinciale bezuinigingen worden gezocht binnen het takenpakket van het nieuwe provincieprofiel De provincie Gelderland zal in ,35 miljoen moeten bezuinigen. Het Interprovinciaal Overleg (IPO) heeft hier overeenstemming over bereikt. Behalve dat heeft het IPO een stevig provincieprofiel opgesteld. Hierin staat beschreven dat provincies meer moeten focussen, hun rol helder moeten neerzetten en de meerwaarde van de provincie als bestuurslaag moeten kunnen aantonen. Samen met de bezuinigingen betekent dit, dat de provincie haar taken zal herzien en waar mogelijk zal moeten schrappen en schaven. Wij vragen ons af hoe het takenpakket voor het vitale platteland uit deze bezuinigingsronde komt en welke invloed dat heeft op de VKK. Het Provincieprofiel Binnen het IPO-provincieprofiel is nog wel de taak voor een vitaal platteland terug te vinden. Verder wordt gesteld dat de provincie zich op sociaal gebied moet beperken tot het signaleren en agenderen van vraagstukken en tekortkoming. De uitvoering ligt bij de gemeente. Het provinciebestuur van Gelderland is daarom de discussie gestart over haar taken. De Gelderse kwaliteiten die staan beschreven in het streekplan en andere beleidsstukken zijn hierbij leidend. Het betreft het waarborgen en versterken van de kwaliteiten van Gelderland in de ruimtelijke structuur (het rode en het groenblauwe raamwerk), op het gebied van cultuur en op het gebied van zorg en welzijn. Een van de kerntaken van de provincie Gelderland is werken aan een vitaal platteland. De ambities voor het landelijk gebied staan beschreven in het Provinciaal MeerjarenProgramma Vitaal Gelderland (PMJP). Het plan heeft een looptijd tot 2013 en voor de uitvoering is ruim 700 miljoen euro vanuit het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) beschikbaar. Binnen het PMJP zijn acht thema s beschreven waaronder de verbetering van de sociaaleconomische vitaliteit van het landelijk gebied. VKK-medewerkers benaderen fractievoorzitters van Provinciale Staten om hen te vragen naar hun visie op de bezuinigingen en de consequenties voor de VKK

2 REACTIES OP DE BEZUINIGINGEN VAN: Toine van Bergen: fractievoorzitter Partij Groep van Bergen. "De noodzaak voor bezuinigingen is niet helder, van de verkoop van Nuon heeft de provincie genoeg geld om de bezuinigingen op te vangen. Als er geen kritische stem is vanuit bewoners van kleine kernen is het makkelijker om bijvoorbeeld buslijnen te saneren. Het is belangrijk om een club als de VKK te hebben, maar wordt geen uitvoeringsinstelling van de provincie. Houd je eigen doel en je eigen agenda" Jan Wijnia: fractievoorzitter Partij: Groen Links "Volgens ons zijn de bezuinigingen nu echt nog niet nodig. De provincie heeft veel vermogen en daarom vallen de bezuinigingen voor ons ook zo hoog uit. De huidige korting hoeft geen directe reden tot paniek te zijn, dan worden er in de haast beslissingen gemaakt waar we later spijt van krijgen. Laat kiezers volgend jaar de keuze maken. De VKK is een belangrijke club voor inwoners van Gelderland, maar het gaat er uiteindelijk over wat er gedaan wordt, er moet een duidelijk doel zijn." Twee contourennotities In twee contourennotities staan voorstellen beschreven hoe een deel van het provinciale takenpakket binnen het nieuwe profiel past. Hieronder worden enkele aandachtsvelden beschreven. Sociaal Beleid De provincie zal in haar nieuwe takenpakket de sociaalmaatschappelijke vraagstukken alleen signaleren en agenderen. Hiermee eindigt de eigen beleidsverantwoordelijkheid, bijvoorbeeld voor Kulturhusen. Wanneer er taken uitgevoerd moeten worden, komen de gemeenten in beeld en wanneer ondersteuning noodzakelijk is, komen de ondersteuningsinstellingen het meest in aanmerking. Toch wordt er op het budget voor en de werkwijze van de ondersteuningsinstellingen bezuinigd. Het provinciebestuur kan zich voorstellen dat ondersteuningsinstellingen zeer nauw samen moeten werken of dat samengaan wenselijk is. De provincie denkt aan het beëindigen van het subsidiëren van belangenorganisaties omdat dit niet langer een provinciale kerntaak is. Landelijk gebied en water Dit is een wettelijk verplichte taak. Na drie jaar ervaring met het ILG is het provinciebestuur van mening dat de organisatiestructuur rondom de uitvoering van het PMJP Vitaal Gelderland te log is geworden. Men is voornemens om zowel de eigen inzet vanuit Arnhem en de programmabureaus als de inzet van externe partijen meer te stroomlijnen. Vitaal platteland Het landelijk gebied is bij uitstek een taakveld in het fysieke domein waar de provincie volgens het bestuursakkoord en volgens het provincieprofiel van het IPO een kerntaak heeft. De provincie ziet zichzelf soms teveel in de rol van gemeenten, bijvoorbeeld door het verstrekken van subsidie voor picknickbanken. Voor zover de provinciale inzet echter is vastgelegd in de ILG-bestuursovereenkomst met het Rijk kan er tot en met 2013 niet bezuinigd worden. Dit geldt voor de taken reconstructie, leefbaar platteland en duurzame of biologische landbouw. Wat vinden de provinciale staten? Welke effecten de bezuinigingsmaatregelen straks zullen hebben houdt ons bij de VKK natuurlijk bezig. In telefonische interviews hebben we daarom de fractievoorzitters van de Provinciale Staten enkele vragen voorgelegd. In de koerier vindt u per Statenlid korte samenvattingen van de gesprekken. Over het algemeen worden de bezuinigingen als kans gezien. Iedere organisatie, zo ook de provincie moet geregeld kritisch naar haar eigen functioneren kijken. De uitvoering van projecten binnen het Provinciale Meerjaren Programma Vitaal Gelderland verloopt bijvoorbeeld zeer versnipperd. Het is goed om te kijken welke partijen hierbij betrokken zijn en wat er tot nu toe gerealiseerd is. Voordat de provincie haar sociale rol aan gemeenten overdraagt, moeten de effecten daarvan goed in kaart worden gebracht. Het werk van de VKK Gelderland wordt door de fractievoorzitters als zeer nuttig gezien. Het kan in deze tijden natuurlijk geen kwaad om als VKK je rol te verduidelijken en aan te geven welke projecten daar mogelijk nog meer bij kunnen passen. In het uitwerken van de rol van provincie Gelderland kan de VKK dan ook meedenken in haar taak daarbij. De verkenningen om nauwer samen te werken met de Federatie Dorpshuizen Gelderland wordt door de fractievoorzitters als een positieve ontwikkeling gezien. Vervolg Op 23 juni houdt GS de hele dag hoorzitting waarin betrokkenen hun visie kunnen presenteren. Uiteindelijk zullen de Provinciale Staten op 30 juni 2010 beslissen over de te nemen bezuinigingsmaatregelen. Informatie Wilt u de volledige contourennotities opvang provinciale bezuinigingen lezen? Ga naar klik op bestuur en politiek, vervolgens op begroting en dan kunt u de diverse documenten onder het kopje bezuinigingen vinden. Josien Hissink 2

3 REACTIES OP DE BEZUINIGINGEN VAN: John van Meteren: fractievoorzitter CDA "De VKK heeft haar sporen al wel verdiend. De provincie moet eerst goed naar zichzelf kijken, voordat andere partijen, die actief zijn in de uitvoering van projecten, worden gekort. Een organisatie zoals de VKK is nodig. De ondersteuning van dorpsbelangenorganisaties moet niet vanuit het provinciehuis gedaan worden, dat moeten uitvoeringsorganisaties buiten de deur doen." Jan Markink: fractievoorzitter VVD "De bezuinigingen doen pijn, zowel bij de provincie als bij de ondersteuningsinstellingen. Daarom zouden deze instellingen ook zelf moeten kijken of ze naast de provinciale subsidie een eigen financiering kunnen vinden. De provincie zal samen met organisaties gaan kijken naar oplossingen, taken en doelen. Wat daarbij ook belangrijk is, is dat belangenbehartiging en uitvoering van projecten niet onder dezelfde organisatie vallen, pas op voor een dubbele pet!" Van de voorzitter Het is gelukt! Voor 1 april hebben we samen met de Federatie Dorpshuizen Gelderland (FDG) een nieuwe subsidieaanvraag ingediend bij de provincie voor de jaren 2011 en VKK en FDG willen samen een ondersteuningsinstelling t.b.v. vitalisering platteland opzetten. Vragen van dorpsbelangenorganisaties, dorpshuisbesturen, gemeenten, woningcorporaties en andere organisaties komen dan bij één loket terecht. Ook wordt de samenwerking lokaal tussen dorpshuizen en dorpsbelang verder gestimuleerd. Zodra duidelijk wordt of de gevraagde subsidie ook beschikbaar komt krijgt de nieuwe ondersteuningsinstelling vorm. De verwachting is dat in de volgende Kleine Kernen Koerier meer nieuws gemeld kan worden. Tegelijkertijd met dit samenwerkingsproces loopt het bezuinigingsproces van de provincie. Hoe FDG en VKK hier uit komen is nog spannend. Op 30 juni nemen de statenleden een besluit over de voorstellen van het college van Gedeputeerde Staten. Zie ook hierover de reacties van de diverse politieke fracties in de staten elders in dit blad. Jarenlang was Gerard Verstappen onze contactambtenaar bij de provincie. Met diverse creatieve acts hebben zijn collega s afscheid van hem genomen. Rob Bögels heeft zijn werkzaamheden overgenomen. Gerard gaat nu genieten van zijn welverdiende pensioen. In deze koerier treft u ook een vacature aan voor consulent Veluwe en Vallei. Lex Hoefsloot gaat helaas stoppen bij de VKK. Vrij plotseling is hij beroepen tot wethouder Financiën, Economie, Klimaat en Cultuur van de gemeente Wageningen. Hij was al raadslid voor Groen Links in deze gemeente. Lex blijft gelukkig tot en met 24 september betrokken bij de organisaties van de werkconferentie, waarover u op het inlegvel in deze koerier nadere informatie aantreft. 3 Toevallig loopt dit vertrek van Lex Hoefsloot samen met het geplande verlof van Peter van Heek. Vanaf 1 mei tot half juli wandelt hij vanuit huis naar het Internationaal Scout Centre Kandersteg in Zwitserland. Lex en Peter zijn tijdelijk vervangen door Henk Pot, voormalig coördinator van de VKK Zuid-Holland en Sjouke Bakker, voormalig stagiaire en procesbegeleider van de VKK. De coördinatietaken van Peter zijn tijdelijk overgenomen door Joop Spijkers, voormalig penningmeester van de VKK. Op deze wijze hopen wij dat de ondersteuning kan doorlopen tot de zomervakantie. Namens het bestuur wens ik u een prettige vakantieperiode toe met mooi weer. Graag zien wij u allen op 24 september in het provinciehuis. Meld u wel vooraf aan! Willy Waalderbos, voorzitter Inhoudsopgave jaargang 23/2, juni Provinciale bezuinigingen 3 Van de voorzitter 3 Inhoudsopgave 4 Nieuws van de LVKK 4 Mededelingen 4 Even voorstellen: Ton Wormgoor 5 De magie van Niftrik 6 Boekbespreking: Bi-j ons op t platteland 7 Vacature consulent Veluwe - Gelderse Vallei 8 Samenwerking VKK en FDG 8 Dorpsauto 9 Leuvenheim maakt werk van haar dorpsplan 10 Vriend in the picture: Rabobank Noordoost-Veluwe 11 Vrienden van de VKK 11 Bestuur, adviseurs en medewerkers 11 Jaarprogramma 12 Colofon en mededelingen Inlegvel: Uitnodiging werkconferentie Topdorpen

4 Rol van de LVKK In de vorige Kleine Kernen Koerier meldde ik dat binnen de LVKK volop werd gewerkt aan een sterke, financieel gezonde organisatie. Dit proces is nog steeds gaande. Alle Provinciale Verenigingen hebben in mei gesproken over welke taak zij specifiek voor de LVKK weggelegd zien en met welke taken die landelijke organisatie zich vooral niet moet bemoeien. Afbakening van provinciale en landelijke taken dus. Het zal duidelijk zijn wat de verwachtingen zijn en waar kansen liggen om elkaar te versterken. Dit laatste heeft ook betrekking op de samenwerking en kennisuitwisseling tussen de verschillende Provinciale Verenigingen. Hoe kunnen we beter gebruik maken van de successen, de goede projecten en de ervaringen van collega-organisaties. Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling De LVKK participeert in het Nationaal Netwerk Bevolkingsdaling. Hierin wordt bestudeerd hoe ook kleine kernen kunnen inspelen op een afname van de bevolking en zo veel mogelijk voorzieningen in stand houden of zelfs nieuwe realiseren. We volgen enkele experimenten op de voet. Kennisplatform Bewoners Ook wordt druk gewerkt aan verbetering en verdere verspreiding (over meer provincies) van Samen met provinciale verenigingen trachten we de lay-out gebruiksvriendelijker te maken en ook de inhoud van de site te verbeteren. Hopelijk zullen jullie dat de komende maanden bij een bezoek aan de site gaan merken. Topdorpen Door het demissionair worden van het kabinet is even geen prioriteit gegeven aan het uitwerken van het concept Topdorpen. Beleidsmatig gezien leek er weinig steun voor dat concept en werden activiteiten door LNV stopgezet. Minister Verburg heeft eind april in twee brieven aan de Tweede Kamer aangegeven door te willen met het concept en daarbij samen te willen werken met de LVKK. Dit, tezamen met het goede initiatief vanuit Gelderland om een werkconferentie rond Topdorpen te organiseren, zal hoogstwaarschijnlijk betekenen dat we het weer oppakken. Bestuur LVKK Tot besluit: Naar verwachting krijgt de LVKK een nieuwe, Gelderse, secretaris. Jan Hermsen neemt na een ontelbaar aantal jaren afscheid en indien de vergadering van het Algemeen Bestuur op 2 juni akkoord gaat, is de heer Geert Hoogeboom, scheidend directeur van Spectrum, zijn opvolger. Koos Mirck Nieuws van de LVKK Mededelingen Nieuwe directeur KNHM De heer Van Bussel (Frank) is per 1 april 2010 benoemd tot directeur Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM). Hij volgt Kees Joosse op die met ingang van dezelfde datum de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij ondersteunt mensen die hun buurt, wijk of streek willen verbeteren. Het gaat daarbij om ideeën en projecten van burgers, vrijwilligersorganisaties en ideële organisaties. Deze projecten richten zich op: actief burgerschap, plattelandsvernieuwing en water. De VKK werkt in diverse projecten plezierig samen met de KNHM en wenst dhr. Van Bussel veel succes en plezier toe met deze nieuwe functie. Even voorstellen Mijn naam is Ton Wormgoor. Ik woon inmiddels al meer dan 25 jaar in Heerewaarden, ingeklemd tussen Maas en Waal. Dit dorp is onderdeel van de gemeente Maasdriel. Na mijn studie elektrotechniek ben ik gaan werken in de computerindustrie. Mijn professionele leven speelde zich af in de wereld van productontwikkeling, waar ik gedurende mijn loopbaan de stormachtige ontwikkeling van deze industrie van binnenuit in alle hevigheid heb kunnen beleven. Ik kom dus uit de wereld van de nerds, waar ik diverse managementfuncties heb vervuld. De laatste jaren van mijn werkzaam bestaan werkte ik als zelfstandig interim-manager. Naast dit puur technische deel van mijn leven was er ook een meer bestuurlijke kant. Dit bracht mij in de ondernemingsraad en in het bestuur van een personeelsvereniging. Vanwege mijn interesse in theater ben ik veelvuldig op theaterfestivals te vinden. Dit leidde er ook toe dat ik al een aantal jaren voorzitter ben van de plaatselijke toneelvereniging, waar ik me probeer in te zetten voor de organisatie van theatervoorstellingen op bijzondere locaties. Daarnaast vind ik nog tijd voor andere hobby s, zoals tuinieren en restauratie van klassieke en antieke auto s. Toen de gemeente in 2004 het plan bekend maakte om de locale brandweerpost op te heffen. was dit het startsein om met een aantal dorpsgenoten een actiegroep op te richten. Vanuit deze actiegroep ontstond het idee om een dorpsbelangenorganisatie op te richten. We hebben toen de daad bij het woord gevoegd, een bestuur gevormd en leden geworven. Al snel zijn we toen lid geworden van de 4

5 REACTIES OP DE BEZUINIGINGEN VAN: Erik van Kaathoven: fractievoorzitter SP "Er moet niet worden bezuinigd op de sociale taken maar op de miljoenenverslindende prestigeprojecten van nu en in de toekomst zoals het doortrekken van de A15, het aanleggen van de Rijnboog-haven in Arnhem en het veel te dure station daar. Samenwerken van ondersteuningsinstellingen is prima als dat van onderop gaat maar veel geld zal het niet besparen. Een discussie over de VKK lijkt onwaarschijnlijk. De SP wil geen bezuinigingen ten koste van de leefbaarheid in de dorpen, dus niet op kulturhusen en ook niet op ambulancezorg. Betaalbare woningen en openbaar vervoer zijn ook van groot belang voor kleine kernen." Rob Spiegelenberg: fractievoorzitter PvdA "De partijen die taken voor het PMJP uitvoeren zouden partners kunnen zoeken en hun activiteiten kunnen bundelen. Durf samen te werken! Met het samengaan van ondersteuningsinstellingen zoals de VKK en de FDG verbreed je je werkveld. Zo verstevig je je positie, de organisatie wordt sterker en je hebt meer kans op behoud van subsidie. VKK Gelderland zou ook kunnen kijken welke provinciale taken zij op zich kan nemen. Een ondersteunende organisatie zoals de VKK blijft in onze ogen noodzakelijk voor een vitaal platteland!" VKK. Sinds 2007 ben ik namens de VKK (en FDG) lid van de streekcommissie rivierengebied west. Deze commissie adviseert de provincie op het gebied van plattelandsontwikkeling, waarbij ik als zetelhouder leefbaarheid mijn aandacht vooral op dit aspect richt. Sinds de ledenvergadering van afgelopen november ben ik lid van het algemeen bestuur van de VKK. Als bestuurslid uit het westelijk rivierengebied richt ik mij op de gemeentes in dit gebied, zeg vanaf Neder Betuwe en Druten. Vergeleken met bijvoorbeeld de Achterhoek zijn hier relatief weinig dorpsraden. Er worden wel veel dorpsplannen gemaakt, dus in de toekomst kan de achterstand worden ingelopen. Ik wil me inzetten om dit proces te ondersteunen. Werk aan de winkel dus. Ton Wormgoor De magie van Niftrik In de gemeente Wijchen ligt Niftrik. Er wonen 450 mensen en het bruist aan alle kanten! In januari 2010 is een dorpswerkgroep gestart om in samenwerking met de VKK een dorpsplan te maken. Tijdens de startbijeenkomst waarop inwoners hun ideeën voor de leefbaarheid konden geven, was een kwart van het dorp aanwezig. We hebben bestuursleden van de Stichting Leefbaarheidsgroep Niftrik en de voorzitter van de dorpswerkgroep gevraagd wat de magie van dit kleine, maar bruisende dorp is. "Niftrik is een hecht dorp waar je via vijf belangrijke peilers alle mensen kunt benaderen: de school, het verenigingsgebouw De Waayershof, de kerk, de leefbaarheidsgroep en het Schuttersgilde. De betrokkenheid en saamhorigheid in het dorp is groot" vertelt Annie van Wijchen, voorzitter van de leefbaarheidsgroep. De van oorsprong Leuse voelt zich thuis in het dorp. Door vanaf het begin dat ze er woonde actief te worden bij de vrouwenvereniging kwam ze gemakkelijk met dorpsgenoten in contact. "Het zijn niet alleen de bestuursfuncties, maar vooral ook de kleine dingen die het doen: elkaar ophalen met de auto, koffie drinken bij de buurvrouw, dat soort dingen." Ton in t Veen is als Hagenees ook goed geïntegreerd in het dorpse, "ik ben van de graai-cultuur in een zwaai-cultuur beland; als je elkaar hier niet groet dan is er iets mis!". Behalve met die kleine gebaren maken zij zich ook bestuurlijk sterk voor het dorp. Ton is penningmeester van verenigingsgebouw de Waayershof dat onlangs ingrijpend is verbouwd en nu is hij als voorzitter van de dorpswerkgroep bezig met het dorpsplan. De leefbaarheidsgroep van Niftrik is in 1993 opgericht. Aanleiding was een uitnodiging om de politieke dorpspartij van Hernen-Berharen namens Niftrik uit te breiden in de gemeente. Inwoners gaven in een enquête echter aan een neutrale groep te willen, een platform leefbaarheid. Zodoende is toen de leefbaarheidsgroep opgericht. Het eerste succes van de leefbaarheidsgroep was het opknappen van een speeltuin. Bij de oplevering werd er een culturele dag georganiseerd waarbij alle verenigingen zichzelf konden presenteren. Hiermee is een traditie in het leven geroepen want sindsdien wordt dit iedere twee jaar gedaan. Het is een gezellige dag voor het dorp en ieder- 5 Bestuursleden van de leefbaarheidsgroep Niftrik en de voorzitter van de dorpswerkgroep zijn enthousiast over hun dorp. Ze staan bij één van de speciale welkomstborden waarin verenigingen hun activiteiten kunnen aankondigen. Van links naar rechts: Annie van Wichen, Ton in t Veen, Twan van Stippent en Jan van Bronkhorst

6 een is dan op de been. De lijst successen van de leefbaarheidsgroep is lang, er is een herdenkingsmonument geplaatst, iedere vijf jaar zit het hele dorp samen aan tafel tijdens de dorpsbrunch en de doortocht van de Nijmeegse Vierdaagse is een waar feest geworden. "Toen het afgelopen winter zo hard vroor, werd ik op een dag om tien uur s ochtends gebeld door een mede-bestuurslid ", vertelt Twan van Stippent van de leefbaarheidsgroep. "Het vriest dus laten we een ijsbaan aanleggen!", was de mededeling. "We hadden zand en hekken, koek en zopie nodig. Een paar telefoontjes en de hele boel was geregeld. Amper twee uur later hadden we een ijsbaan in het dorp liggen!" De snelheid en het gemak waarop er dingen geregeld kunnen worden werken stimulerend en de groep houdt er zin in. "Het succes van de Stichting zit hem in de groep. We zijn enthousiast en dat stralen we ook uit! We kunnen rekenen op steun van de gemeente maar ook van inwoners en ondernemers in het dorp," vertelt Annie van Wichen enthousiast. "Behalve enthousiasme is er ook expertise nodig voor het op orde houden van de financiën, het aanvragen van subsidies en het organiseren van activiteiten. Gelukkig hebben we de juiste kennis in de groep en we zijn ook heel blij met drie vrouwen in het zevenkoppige bestuur. Het is belangrijk om een goede mix te hebben van mannen en vrouwen, leeftijd en achtergrond." Bestuurslid Jan van Bronkhorst praatte de startbijeenkomst aan elkaar en hij kijkt tevreden terug op die avond. "We hebben als leefbaarheidsgroep diverse malen een enquête in het dorp verspreid om ideeën te verzamelen. De respons is enorm hoog, want we brengen de formulieren bij de mensen langs en halen ze ook zelf op. Veel van de projecten die zijn uitgevoerd haalden we uit die enquêtes maar met een dorpsplan verbind je alle losse ballonnetjes tot een stevige toekomstvisie, waarin de gewenste ontwikkelingen zwart op wit staan. Hiermee kan Niftrik straks de toekomst in!" Het dorpsplan van Niftrik zal naar verwachting in de tweede helft van 2010 gereed zijn. Voor meer informatie over het dorp kunt u een kijkje nemen op de website: Josien Hissink Tijdens de startbijeenkomst voor het dorpsplan van Niftrik schreven inwoners, jong en oud, hun ideeën op 6 Het is al weer een hele tijd geleden dat we in Sinderen hebben meegedaan aan het project Van Spölleman tot Normaal van de VKK en de KNHM. We gingen met de bewoners van het dorp in discussie over de menselijke maat van de Achterhoek. Met het project probeerden we te achterhalen wat de kernwaarden van de Achterhoeker zijn. Als je het zo op papier ziet staan is het allemaal niets nieuws, we zien het nog steeds om ons heen, hoewel het wel minder wordt. Maar nu de praktijk, stel je woonde in de stad en hebt eindelijk je eigen paradijs gevonden: een oud boerderijtje, wat ruimte erom heen, niet aan een drukke weg en de dichtstbijzijnde buren ver genoeg om geen last te hebben. In gedachten zie je het al voor je na de verbouwing: een mooie oprijlaan met lampen, een groen haag om je tuin en misschien een pony voor de kinderen. Maar dan blijkt dat de buurt waar je terecht gekomen bent eigenlijk ook verwachtingen van jou heeft. Misschien wordt je gevraagd of je soms buurt wilt maken, of er een meiboom gezet mag worden als je het hoogste punt in je verbouwing hebt bereikt. Allemaal zaken die je in de stad niet kende, maar die op het platteland zorgen voor een stuk sociale samenhang, ook al woon je hier verder uit elkaar. Dit boekje probeert die beide kanten bij elkaar te brengen. Het helpt je in je inburgering als nieuwe plattelander. Aan de andere kant biedt dit boekje een kans voor dorpsverenigingen om het als presentje aan nieuwkomers te geven. Ze hebben dan een reden om op de koffie te komen en wat over zichzelf en de activiteiten en de gewoontes van de buurt te vertellen, zodat het ijs gebroken is. Het boek Bi-j ons op t platteland van Helma Tuenter is een uitgave van de Stichting Plattelandsraad Oude IJsselstreek. De verhalen zijn eerder verschenen als column in het huis aan huisblad de Gelderse Post. Met de bijpassende foto s en tekeningen is de gemoedelijke sfeer van de Achterhoek perfect weergegeven. De prijs van het boek is 9.95 en is te koop bij het Staring Instituut, Grutstraat 31 in Doetinchem, bij diverse boekhandels, winkels en VVV kantoren in de Achterhoek. ISBN nummer: Helma Tuenter Boekbespreking: Bi-j ons op `t platteland

7 Vacature consulent Veluwe - Gelderse Vallei De Vereniging Kleine Kernen Gelderland is een vrijwilligersorganisatie die volop in beweging is.samen met de Federatie Dorpshuizen Gelderland werken we aan de vitalisering van het platteland.op dit moment zijn 129 dorpsbelangenorganisaties lid van onze vereniging.ter ondersteuning van de vele vrijwilligers werken op het VKK kantoor drie consulenten. In verband met het vertrek van één van onze collega s is er plaats voor een: Consulent m/v werkgebied Veluwe - Gelderse Vallei (32 uur per week) De consulent heeft als taak: - Het ondersteunen van de besturen van dorpsbelangenorganisaties in kleine kernen en buurtschappen in de provincie Gelderland. - Het stimuleren van bottom-up processen. - Informatie en advies geven in nauwe samenwerking met de provinciale programmabureau s over de subsidiecriteria en aanvraagprocedure van de regeling Sociale Cohesie. - Stimuleren van en advies geven bij de oprichting van nieuwe dorpsbelangen-verenigingen in kleine kernen en buurtschappen. - Overleggen met en adviseren aan gemeenten over leefbaarheid in de dorpen. Functie-eisen: - affiniteit met het wonen en werken op het platteland - aantoonbare ervaring met het begeleiden van projecten - ervaring met het werken met vrijwilligers is een pré - ervaring met het organiseren en leiden van bijeenkomsten - bereid om onregelmatig en in de avonduren te werken - beschikbaarheid van een auto - HBO of vergelijkbaar opleidingsniveau Gelderland ook de Landelijke Vereniging Kleine Kernen (LVKK), het Plattelandshuis, het Provinciaal Bureau Achterhoek en Liemers en Stichting Staring Advies gehuisvest zijn. Wij bieden: Een zelfstandige baan in een platte en mensgerichte organisatie en een salaris, afhankelijk van kennis en ervaring conform CAO Welzijn. Informatie: Informatie over de inhoud van de werkzaamheden kunt u opvragen bij dhr.willy Waalderbos, voorzitter van de VKK Gelderland. Zijn telefoonnummer is / Solliciteren: Schriftelijke reacties uiterlijk vóór 16 augustus 2010 richten aan het bestuur van de VKK Gelderland, Dr. Grashuisstraat 8, 7021 CL in Zelhem. Of per info@vkkgelderland.nl. De sollicitatiegesprekken worden gehouden op 25 augustus Standplaats: De werkzaamheden worden verricht op het bureau Veluwe/Vallei in Apeldoorn, het programmabureau SVGV in Scherpenzeel en het Streekhuus in Zelhem, waar naast de VKK Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie stellen wij niet op prijs 7

8 REACTIES OP DE BEZUINIGINGEN VAN: Martin Schuurman: fractievoorzitter Christen Unie "Wij willen eerst heel duidelijk hebben wat de gevolgen zijn van bezuinigingen op het sociale beleid. Wat is het effect als de VKK wegvalt of wat is het effect als de VKK samen gaat met de FDG. bijvoorbeeld? Er kan in de toekomst ook meer gebruik gemaakt worden van projectsubsidie in plaats van reguliere subsidie. Nu we kritisch naar onze portemonnee moeten kijken is het heel belangrijk om duidelijk te krijgen waar de geldstromen van het PMJP naartoe gaan en wat er gedaan wordt." Samenwerking Vereniging Kleine Kernen en Federatie Dorpshuizen Gelderland Op het gebied van leefbaarheid sluit het werkgebied van de VKK nauw aan bij dat van de Federatie Dorpshuizen Gelderland (FDG). De FDG richt zich specifiek op het dorpshuis of de multifunctionele accommodatie, waar de VKK zich daarbuiten bezig houdt met de leefbaarheid van het dorp. Beide organisaties staan voor vitale dorpen. In het licht van de bezuinigingen, waar deze koerier mee opent, wordt geadviseerd om als ondersteuningsinstelling samenwerking te zoeken binnen het eigen werkgebied. De VKK heeft samen met de FDG een subsidieaanvraag ingediend met daarbij een samenwerkingsvoorstel. Op 16 juni zal het voorstel mondeling worden toegelicht in de vergadering van de commissie Jeugd, Gezin, Zorg, Welzijn en Cultuur van de Provinciale Staten. Integrale aanpak met één ondersteuningsinstelling VKK en FDG willen hun krachten bundelen om de besturen van dorpsbelangenorganisaties en dorpshuizen nog beter te kunnen ondersteunen. In de praktijk zien we dat de besturen van dorpshuis en dorpsbelangenorganisatie al vaak nauw samenwerken. Ook is de scheidslijn tussen dorpshuis of algemeen belang bij overheden en maatschappelijke organisaties niet terug te vinden. Dit principe van integrale aanpak spreekt ons zeer aan en wij denken daarom dat de ondersteuning van VKK en FDG kan verbeteren door een verdergaande samenwerking tussen onze organisaties. In de uitwerking betekent dit een nieuwe werkorganisatie met als werktitel Ondersteuningsinstelling VKK-FDG. Hiermee willen we nastreven dat de uitvoerders van dorpsontwikkelingen -besturen van dorpshuizen en dorpsbelangenorganisaties, maar ook gemeenten of maatschappelijke organisaties- te maken krijgen met één organisatie waar ze terecht kunnen met hun vragen. Ondersteuning vanuit één loket dus. Eigen identiteit behouden De VKK en de FDG zijn vrijwilligersorganisaties. Onze Luuk van der Veer: fractievoorzitter Partij van de dieren "Wij vinden het positief dat ondersteuningsinstellingen in Gelderland bestaan want er wordt vanuit een ideaal gewerkt met passie en overtuiging. Dit is beter dan dat de provincie de uitvoering van projecten doet. De VKK doet veel in dit opzicht. Er moet gekeken worden naar de eigen bijdrage van gemeenten. Op het gebied van duurzaamheid kan in dorpen ook veel opgezet worden door de VKK, bijvoorbeeld het isoleren van woningen." leden zijn vrijwilligersbesturen van dorpshuizen of dorpsbelangenorganisaties. Ook het algemeen en het dagelijks bestuur van zowel VKK als FDG opereren op geheel vrijwillige basis. Dit is mede de kracht van de VKK als de FDG; er wordt bestuurd vanuit betrokkenheid en bevlogenheid. De dagelijkse besturen van VKK en FDG zullen het bestuur van de ondersteuningsinstelling VKK-FDG vormen en consulenten en adviseurs aansturen. Beide moederorganisaties zullen als zelfstandige organisaties blijven bestaan ten behoeve van de invulling van hun belangenbehartigende functie voor hun leden en achterban. Ook hebben beide organisaties een duidelijke eigen identiteit die behouden moet blijven. In de ondersteuningsinstelling VKK-FDG bundelen de Vereniging Kleine Kernen en de Federatie Dorpshuizen Gelderland hun krachten om uitvoerders van dorpsontwikkeling nog beter en efficiënter te ondersteunen. Wij kijken uit naar deze samenwerking en we hopen dit nog lang met en voor u te kunnen doen. Josien Hissink De dorpsauto: alleen betalen als je m nodig hebt Azewijn, Bredevoort, Geesteren, Vorden en Zelhem starten met het werven van leden voor de komst van dorpsauto s. Op 28 april 2010 vond in het Streekhuus in Zelhem de kick off plaats van de pilot dorpsauto. Dit is een auto waar je gebruik van kunt maken als je hem nodig hebt. Bijvoorbeeld voor de boodschappen op zaterdag. Hierdoor is vaak een tweede auto overbodig. Tijdens deze avond gaven de aanbieders Greenwheels en Wheels4all informatie over de dorpsauto, zoals de kosten en de voorwaarden om ervoor in aanmerking te komen. Belangrijkste uitkomst is dat een gebruiker van een dorpsauto fors kan besparen op autokosten. Onderzoek van de Consumentenbond wijst uit dat het delen van een auto een gemiddelde besparing oplevert van 1.440,- per jaar. 8

9 Daarnaast krijgt de nieuwe gebruiker als aanmoediging een voucher ter waarde van 300,-. Er zijn circa 15 personen nodig voor één dorpsauto. Per dorp of wijk zouden er bij de start twee à drie moeten staan. De dorpen Azewijn, Bredevoort, Geesteren, Vorden en Zelhem hebben plannen om het benodigde aantal leden te gaan werven dat vereist is om in aanmerking te komen voor de vouchers. Ze hebben hiervoor tot 1 juli 2010 de tijd. Na 1 juli kunnen alle dorpen en wijken in de Achterhoek in aanmerking komen voor de vouchers. Mocht blijken dat er vanuit andere dorpen of wijken grote belangstelling is, dan wordt de pilot mogelijk uitgebreid. Er hebben zich inmiddels al verschillende mensen opgegeven bij de VKK die wel interesse hebben in dit concept. Mensen in de vijf pilotdorpen worden nu geïnformeerd en gevraagd of ze mee willen doen aan het project. Hiervoor worden onder andere informatiebijeenkomsten georganiseerd. Oproep: Wilt u meedoen met dit project of meer informatie, neem dan contact op met het VKK kantoor. Sjouke Bakker Leuvenheim maakt werk van haar dorpsplan In het plan voor nieuwbouw in Leuvenheim hebben 22 appartementen plaatsgemaakt voor vier 2-onder-één-kap woningen en negen koopwoningen in de sociale sector. is te lezen dat Leuvenheims Belang na het bekend maken van het dorpsplan nadrukkelijk als gesprekspartner is betrokken bij de planvorming. Het dorpsplan is voor de belangengroep leidraad voor de toetsing van het project. De samenspraak leidde ertoe dat er een streep werd getrokken door een gepland appartementengebouw. Leuvenheims belang vindt hoogbouw niet passen binnen het dorpse karakter. Nu ligt er een plan voor 17 woningen. "Door samen met inwoners plannen te maken lijkt de planvorming langer te duren maar uiteindelijk win je tijd omdat er geen bezwaar wordt gemaakt." Vertelt Bob Altena, voorzitter van Leuvenheims Belang. Een ander leerpunt is dat omwonenden de ontwerpen kunnen controleren op onjuistheden. "Als er een belangrijk detail uit de omgeving wordt vergeten dan wordt het lastig om de tekening goed te lezen. Door alles juist weer te geven wordt de tekening duidelijk en dat scheelt veel onrust." Pieter Bas Zwiers is beleidsmedewerker Ruimtelijke Ordening en Verkeer bij de gemeente Brummen. "De gemeente Brummen worstelde aanvankelijk nog met de status van het dorpsplan," vertelt hij. Er is door de gemeente voor gekozen om het plan niet in de gemeenteraad vast te stellen. "Dan loop je het risico dat de scherpe kantjes eraf worden gehaald, dat de gemeente de eindredactie doet. Laat het maar een plan van het dorp blijven" licht Pieter Bas toe. De gemeente kijkt bij aanvragen en projectvoorstellen vanzelfsprekend naar haar eigen beleid maar sinds een jaar is ook het dorpsplan van Leuvenheim aan dat toetsingskader toegevoegd. Ontwikkelingen die zich aandienen kunnen natuurlijk in strijd zijn met het dorpsplan. "Dankzij het dorpsplan weten we als gemeente wat het dorp vindt en daarom kunnen wij ons beter De VKK Gelderland ondersteunt dorpen bij het opstellen van een dorpsplan, een toekomstvisie voor het dorp. In dorpsplannen zien we steevast het thema wonen terug, zo ook in het dorpsplan van Leuvenheim. Leuvenheim presenteert in 2009 haar plan aan de burgemeester van Brummen. Het dorpsplan is gebaseerd op ideeën vanuit de Leuvenheimse bevolking. Op het gebied van wonen ging de prioriteit naar het behouden van het dorpse karakter en het aantrekken van jonge gezinnen. Op 27 maart 2010 verscheen er een artikel in de Stentor: Aangepaste bouwschets voor Leuvenheim. In het artikel 9 Bob Altena en Yolanda Jansen van Leuvenheims Belang en omwonenden Winnie Endenburg en Danny Korevaar praten naar aanleiding van het dorpsplan mee over het nieuwbouwproject in Leuvenheim

10 REACTIES OP DE BEZUINIGINGEN VAN: Herman Veraart: fractievoorzitter D66 "De provincie is en blijft rijk dus er is volgens ons geen noodzaak om te bezuinigen. Bezuinigen vinden we echter wel nuttig. Volgens ons moet de provincie namelijk terug naar de kerntaken: ruimtelijke ordening, jeugdzorg, mobiliteit, economische ontwikkeling etcetera. De provincie doet nu nog teveel in de uitvoering en zou volgens ons een betere rol hebben als zij kennis deelt, projecten coördineert en initiatieven stimuleert. Voor een verbreding van het takenpakket van gemeenten, met name op sociaal gebied moet meer via het gemeentefonds vanuit het rijk beschikbaar worden gesteld." Eppie Klein: fractievoorzitter SGP "Aan bezuinigingen zullen wij in de provincie Gelderland niet ontkomen. Maar om de uitgaven opnieuw kritisch tegen het licht te houden is niks op tegen. De SGP-statenfractie heeft als een van haar speerpunten: de leefbaarheid van het platteland. De VKK vervult hierbij een prima rol. Hierop willen wij als SGP niet bezuinigingen. De VKK wordt wat ons betreft ook niet gedwongen op te gaan in een andere organisatie. Samenwerking op dit gebied is prima." opstellen. Ook zullen wij het dorp informeren als er iets gebeurt binnen één van de thema s uit het dorpsplan." Een voorbeeld van een ander onderwerp waarvoor het dorpsplan wordt gebruikt is de doorgaande provinciale weg. "In de gesprekken met de provincie over de N348 neem ik het dorpsplan mee," zegt Pieter Bas. "De knelpunten van de weg en de ideeën ter verbetering van de inwoners staan er duidelijk in en dat geeft mij houvast." De nieuwe woningen in Leuvenheim zullen gebouwd worden door V.O.F. Lovenen. Han Kleinjan is hier projectontwikkelaar en hij heeft het proces tot nu toe ook positief ervaren. "De omwonenden en de mensen van Leuvenheims Belang dachten goed mee, ze dachten door en we kwamen tot betere plannen. Met deze goede samenwerking hebben we ook wel geluk gehad." Hij vindt een dorpsplan een goed middel om de verschillende meningen op een rij te krijgen. "Ieder dorp zou een visie moeten hebben. Daaraan heb je houvast, het geeft sturing. Het heeft draagvlak in het dorp en dat is beter dan dat er op het laatste moment nog even snel een visie wordt gemaakt." Meer informatie over Leuvenheim, zie: Josien Hissink Vriend in the picture Rabobank Noordoost-Veluwe De Kleine kernen Koerier besteedt altijd aandacht aan bedrijven die de Vereniging Kleine Kernen financieel ondersteunen. In deze koerier staat Rabobank Noordoost-Veluwe in de belangstelling. Rabobank Noordoost-Veluwe is in 2009 vriend van de VKK geworden. Directievoorzitter Smit vertelt: "De Rabobank staat met beide benen in de samenleving. Voor haar werkgebied voelt de bank zich dan ook verantwoordelijk. In veel dorpen zie je dat het lastig is om algemene voorzieningen op peil te houden. Vooral in de 10 kleine dorpen. Deze maatschappelijke ontwikkelingen kun je soms niet tegenhouden. Wel kun je met een positieve benadering kijken wat er mogelijk is en dit dan voor elkaar krijgen vanuit het principe samen staan we sterker. Het behoud van de geldautomaten na het sluiten van onze kantoren in de kernen Emst en Oene is hiervan een voorbeeld. Onze ledenraad, waarin leden en dus bewoners uit het gebied zitten, heeft zorgvuldig de mitsen en maren op een rij gezet. Dit is het mooie, dat het van onderop komt en dat je hier mensen lokaal naar laat kijken. Zij snappen waar het om gaat. We hebben besloten de geldautomaten te handhaven, hoewel dit financieel niet meteen rendabel is." Voor de ondersteuning van initiatieven uit de samenleving heeft Rabobank Noordoost-Veluwe, net als veel andere Rabobanken, een coöperatiefonds ingesteld. Jaarlijks wordt een deel van de winst afgedragen aan dit fonds. De ledenraad vervult ook hier weer een belangrijke rol. Zij beslissen waar de middelen aan worden uitgegeven. Voorwaarden voor een bijdrage uit het coöperatiefonds zijn dat de plannen van onderop komen en dat ze door bewoners zelf worden uitgevoerd. "Een stuk verantwoordelijkheid wordt bij de bewoners gelegd," aldus de heer Smit. "Zij moeten met goede plannen komen. Dat is meestal geen probleem. Kleine dorpen zetten enthousiast de schouders eronder en hebben een groot organiserend vermogen. Deze actieve houding maakt dat ze vaak meer voor elkaar krijgen dan grotere dorpen. Ze bereiken echt wat." We wensen Rabobank Noordoost-Veluwe veel succes toe voor de toekomst. Rianne Boenink Directievoorzitter Jan Smit van Rabobank Noordoost- Veluwe: "Kleine dorpen zetten enthousiast de schouders eronder en hebben een groot organiserend vermogen"

11 Vrienden van de VKK Gelderland Lankhof Beveiliging & Telecom AALTEN Mini Camping De Wolboom AALTEN Hoftijzer LMB AALTEN Hoftijzer Verhuur en Aannemersbedrijf BV AALTEN IJzerlo Holding BV AALTEN Kleine Camping de Rijnstrangen AERDT SAB Arnhem BV ARNHEM Esselink Hoveniers DE HEURNE Postma en Partners elektrotechniek BV DUIVEN Rabobank Noord-Oost Veluwe EPE Ernst Bouwbedrijf BV GAANDEREN Gamalco GAANDEREN Schildersbedrijf te Boekhorst GAANDEREN Hondeveld Weg- en Waterbouw GELSELAAR Rabobank Achterhoek-Oost GROENLO Coops Mengvoeders BV HALLE Geni Horstink Advies HARFSEN Notariskantoor Van der Reijt en Reijenga S HEERENBERG Mart Schouten Advies LOCHEM Woningstichting Beter Wonen LOENEN Hoveniers&Groencentrum Wenninkhof MEDDO Installatiebedrijf Pierik MEDDO Café Restaurant J. ter Voert MEGCHELEN Kiwitz Megchelen BV MEGCHELEN Tillman Chemische Bouwstoffen BV MEGCHELEN Wissing Hoveniers BV MEGCHELEN Geerdink Groen NEEDE Wanders Metaalproducten BV NETTERDEN Mevr. E.M. Vennevertloo Fysiotherapie RIETMOLEN H.P. Goudswaard SILVOLDE Hotel Restaurant Herberg Jan SILVOLDE Rabobank Graafschap-Zuid SILVOLDE Ankersmit Tuinmachines SINDEREN Kramp Nederland BV VARSSEVELD Kuenen Makelaardij VARSSEVELD Restaurant Van Hal VOORST Drukkerij Weevers VORDEN Fa. Lucassen Boomkwekerij VORDEN WBC-Projekten BV WINTERSWIJK Bouwbedrijf Wiggers-Nijenhuis WOOLD Scheffer Badkamers ZELHEM Rabobank Graafschap-Noord ZUTPHEN Het bestuur van de Vrienden bestaat uit: Reiny Dijkstra , Pieter Hulsegge , Paul Peters tel en Nico Wissing tel Willy Waalderbos, voorzitter wwaalderbos@planet.nl Tinie te Dorsthorst, vice-voorzitter tinie.tedorsthorst@gmail.com Wim Kruisselbrink, penningmeester wiminakruisselbrink@hetnet.nl Ate van Balen, bestuurslid atevanbalen@versatel.nl Wim Giesbers, bestuurslid wim_giesbers@hotmail.com Theo Harbers, bestuurslid harbers@planet.nl Pieter Hulsegge, bestuurslid iet.pieter@hetnet.nl Joop Spijkers, bestuurslid joop.spijkers@hetnet.nl Ria Vreman, bestuurslid m.vreman@hetnet.nl Ton Wormgoor, bestuurslid twormgoor@planet.nl Jan Bruinshoofd, Eduard Poodt, Henk Reijmer, Gerard Roos, Ton Hissink, Specialisme ruimtelijke ordening landbouw, natuur/landschapsprojecten, agrarisch natuurbeheer onderwijs en openbaar vervoer plattelandsvernieuwing, reconstructie, leefbaarheid, kleine kernenbeleid PR en communicatie De VKK adviseurs zijn bereikbaar via het VKKkantoor: Telefoonnummer: info@vkkgelderland.nl Peter van Heek, Josien Hissink, Henny Hermans, BESTUUR VKK-ADVISEURS MEDEWERKERS coördinator info@vkkgelderland.nl consulent josienhissink@vkkgelderland.nl medewerker secretariaat hennyhermans@vkkgelderland.nl JAARPROGRAMMA September Werkconferentie Topdorpen 9 november Extra Ledenvergadering VKK Gelderland 30 november Bijeenkomst kleine kernen en buurtschappen tot 1000 inwoners 11

12 Zomerreces Het kantoor van VKK Gelderland is gesloten van 19 juli tot 16 augustus 2010 Een fijne vakantie toegewenst! Werkconferentie: Werken aan Topdorpen in Gelderland Ieder dorp zou zich een topdorp willen noemen. Maar hoe word je dat en wie doet er mee? Tijdens deze werkconferentie worden instrumenten en methoden besproken om topdorpen dichterbij te brengen. Welke bestaande instrumenten zijn geschikt en welke moeten ontwikkeld worden? De gezamenlijke voorbereiding voor deze werkconferentie van VKK Gelderland en FDG is in volle gang. In het inlegvel vindt u de uitnodiging met een weergave van een interview met Gerda Verburg. Wij nodigen u van harte uit om aanwezig te zijn! Datum: 24 september 2010 Tijd: uur (inloop uur) Locatie: Huis der Provincie in Arnhem Colofon Jaargang 23, nummer 2, juni 2010 De Kleine Kernen Koerier is het officiële orgaan van de VKK Gelderland en verschijnt vier keer per jaar. Oplage: 1100 VKK Gelderland, Dr. Grashuisstraat 8, 7021 CL Zelhem Telefoon , Fax Het kantoor is geopend op dinsdag, woensdag en donderdag info@vkkgelderland.nl, Website: Redactie: Rianne Boenink Martin Bouwmeesters Tinie te Dorsthorst Peter van Heek Josien Hissink Eindredactie: Ben Kothuis Vormgeving: Ton Baake, Hengelo(O) Druk: Drukkerij Weevers Vorden Het volgende nummer Het volgende nummer verschijnt in oktober Reacties en kopij graag sturen of mailen naar het VKK-kantoor. Abonnement VKK-leden ontvangen drie exemplaren per nummer voor de voorzitter, secretaris en penningmeester van de dorpsbelangenorganisatie. Extra nummers of losse nummers sturen wij toe via een abonnement. Dit abonnement kost 15,- per jaar. Hiervoor ontvangt u vier nummers. Opgave voor een abonnement bij het VKK-kantoor. kijk ook op onze site: