Jaarplan Vereniging Zeeuwse Milieufederatie. Kousteensedijk JE Middelburg

Transcriptie

1 Jaarplan 2017 Vereniging Zeeuwse Milieufederatie Kousteensedijk JE Middelburg

2 1. Inleiding Op 5 december 1984 is de Vereniging Zeeuwse Milieufederatie opgericht als samenvoeging van de Stichting Zeeuws Coördinatieorgaan voor Natuur- Landschaps- en Milieuhygiëne en de Vereniging Milieuhygiëne Zeeland. In de visie en missie van de ZMf staat het belang van een schoon milieu, een rijke natuur en een aantrekkelijk landschap sinds de oprichting voorop en dat belang is sindsdien onveranderd groot gebleven. 25 bij de ZMf aangesloten, merendeels Zeeuwse lidorganisaties met vele duizenden particuliere leden en, als enige milieufederatie in Nederland, ruim 750 individuele Zeeuwse leden onderschrijven dat belang. De missie en de visie van de ZMf komen ook voort uit mondiale, Europese, nationale en regionale ontwikkelingen op natuur- en milieugebied. Zo is de natuur van Zeeland op uiteenlopende wijzen verbonden met andere streken en landen en gaan ook de mondiale klimaatveranderingen niet aan Zeeland voorbij. Daarnaast is Zeeland rijk aan typisch Zeeuwse landschappen waardoor de provincie zich nadrukkelijk onderscheidt van andere provincies. De ZMf richt zich daarmee op het ecologisch kapitaal van Zeeland. De mens drukt een duidelijk en sterk bepalend stempel op de staat van natuur en milieu. Van individuele inwoner, maatschappelijke organisaties, politiek tot bedrijfsleven. De ZMf richt zich daarom zowel op de inwoners van Zeeland, maatschappelijke organisaties, het bestuur, als op de hier gevestigde bedrijven om daarmee een bijdrage te leveren aan een gezond milieu, een rijke natuur en een mooi landschap. Deze positionering en de wortels in de Zeeuwse maatschappij vormen de basis van het werk van de ZMf. Missie ZMf Wij inspireren mensen, bedrijven en overheden in de transitie naar een duurzame samenleving. We treden op als aanjager en verbinder. We zoeken kansen, creëren mogelijkheden en stimuleren de realisatie. Daarvoor kiezen we positie midden in de Zeeuwse samenleving, actief, open en integer. Visie ZMf Een gezond milieu, rijke natuur en een mooi landschap zijn onmisbaar voor een leefbare omgeving én voor een toekomstbestendige economie. Vanuit onze centrale en gedragen rol in de samenwerkende natuur- en milieubeweging is de ZMf bij uitstek gelegitimeerd om invloed uit te oefenen in het bestuurlijke en maatschappelijke krachtenveld. Samen met andere positieve krachten van burgers, ondernemers en overheden willen we onze kwaliteiten maximaal benutten voor de transitie naar een duurzaam Zeeland. 2

3 2. Context, trends en ontwikkelingen binnen de ZMf Algemene context Zeeland is een provincie van zon en wind, en van natuur van internationaal belang. De ZMf maakt zich sterk voor het ecologisch kapitaal van Zeeland. Een ecologisch kapitaal -natuur en milieu, flora en fauna, lucht en water- waar iedere inwoner en bezoeker van Zeeland dagelijks direct mee te maken heeft. De lucht die we inademen, het voedsel dat we eten, de kleding die we dragen, de natuur waarin we recreëren. Het belang van een schone en groene leef-, woon- en werkomgeving raakt daardoor direct aan economische en maatschappelijke ontwikkelingen, en andersom, economische en maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed op onze leef-, woon- en werkomgeving. Diverse trends en ontwikkelingen liggen ten grondslag aan de keuzes die de ZMf maakt. Samengevat zijn voor de ZMf de belangrijkste: Het belang van natuur- en milieubescherming is onveranderd groot en staat in de maatschappij niet ter discussie. Dat ligt anders met het urgentiebesef. De mondiale klimaatproblematiek heeft verstrekkende gevolgen en is geen ver-van-ons-bed-show, en de achteruitgang van de mondiale biodiversiteit zet zich nog steeds in hoog tempo door. Ambities en praktische stappen om deze ontwikkelingen om te keren zijn tot nu toe onvoldoende gebleken. Een belangrijke ontwikkeling die gaande is, is een transitie naar andere vormen van consumptie en productie. Er is sprake van een overgang naar andere manieren van energieopwekking en -gebruik, zuiniger productiemethoden, kritisch consumeren. Deze omslag is fundamenteel en raakt aan alle facetten van de maatschappij, burgers, bedrijfsleven en politiek. Duurzaamheid en een gezond milieu en een gezonde natuur raken aan alle aspecten van de maatschappij. Meer en meer worden raakvlakken opgezocht waar duurzaamheidsaspecten in bijvoorbeeld andere maatschappelijke situaties en ontwikkelingen aanwezig zijn, zoals op sociaalcultureel en economisch terrein. Het besef neemt toe dat uitsluitend economische motieven onvoldoende zijn om welvaart en welzijn te continueren en garanderen. Echter, de reflex om natuur- en milieubescherming ondergeschikt te maken aan economische motieven blijft sterk en is in veel gevallen nog steeds overheersend. De stem van individuele inwoners van Nederland, al dan niet georganiseerd, heeft zich de afgelopen jaren steeds meer doen gelden. Burgers organiseren en mobiliseren zich, ook rond thema s als natuur, landschap en milieu. Sociale media als Facebook spelen daar een belangrijke rol in, mondiaal en lokaal. Provinciale context De provinciale ontwikkelingen zijn voor de ZMf van groot belang en vormen uiteindelijk het belangrijkste kader waarbinnen haar werk wordt vormgegeven. De volgende kaders voor de ZMf zijn daarin mede richtinggevend: Coalitieakkoord Krachten bundelen, perspectief voor Zeeland In het coalitieakkoord wordt verwezen naar het natuurlijke, maatschappelijke en economische kapitaal van Zeeland. De ZMf zoekt de koppeling vanuit haar werkveld -het natuurlijke kapitaal- met de twee andere domeinen. Vanuit specifieke thema s in het coalitieakkoord genoemd betekent dat onder andere een verdere ontwikkeling van het werk van de ZMf aan de circulaire economie. 3

4 Kompas Interprovinciaal Overleg In Kompas 2020 van het Interprovinciaal Overleg komen zeven kerntaken van provincies naar voren. Op vier van deze kerntaken is de ZMf actief: Duurzame ruimtelijke ontwikkeling; Milieu, energie en klimaat; Vitaal platteland, natuurbeheer en ontwikkeling natuurgebieden; Regionale economie. Toekomstvisie Zeeland Kompas voor de lange termijn voor Zeeland Van de vier thematische scenario s die in de Toekomstvisie Zeeland 2040 worden beschreven is de ZMf op drie actief: Delta Zeeland, Ondernemend Zeeland en Avontuurlijk Zeeland. Convenant duurzame Havens Op 24 oktober 2016 is het convenant duurzame havens getekend door ZSP, Portiz, Provincie en ZMf. In deze nota zijn mileu- en natuurdoelstellingen opgenomen die de gezamenlijke agenda voor de komende jaren zullen bepalen. Ruimte voor verbetering - Kadernota Herziening Omgevingsplan Zeeland In het Omgevingsplan Zeeland zijn drie deelgebieden uitgewerkt. Op twee van deze gebieden levert de ZMf een concrete bijdrage: Produceren op Land en Zee en Beleven van Land en Zee. Terreinen waar dit op gebeurt zijn bijvoorbeeld de ontwikkeling van een visie op duurzame havenontwikkeling, kustbebouwing, een natuurvisie, inclusief de ontwikkeling van de nichemarkt natuurtoerisme. Voorbereiding nieuw omgevingsplan 2018 e.v. Het jaar 2017 wordt een belangrijk jaar voor de ontwikkeling en voorbereiding van het nieuwe omgevingsplan. De provincie ontwikkelt hiervoor de omgevingsvisie en gaat daarbij uit van een werkwijze waarbij de maatschappelijke partijen intensief worden betrokken. De ontwikkeling van de kustvisie voor de deltawateren zal daarin één van de onderwerpen zijn. 3. Strategie In de afgelopen periode heeft ZMf een intensief proces doorlopen van herbezinning op haar rollen en beleidsterreinen. Deze herbezinning heeft geleid tot meer focus en daarmee een strakkere taakafbakening. Onze organisatie onderscheidt een drietal rollen: 1. Vertegenwoordigen 2. Ontwikkelen 3. Beschermen Ad 1 vertegenwoordigen ZMf vertegenwoordigt een achterban van 25 lidorganisaties en 750 particuliere leden uit de Provincie Zeeland. Wij zijn aanspreekpunt voor onze achterban en slaan de brug naar overheid, burgers en bedrijfsleven. Ad 2 Ontwikkelen ZMf ziet het als haar taak nadrukkelijk betrokken te zijn bij ontwikkeling van beleid op het vlak van de door haar benoemde thema s. Door samenwerking met alle overheden en maatschappelijke organisaties, waaronder nadrukkelijk het bedrijfsleven (recreatie, landbouw, industrie, havens), proberen wij nieuwe 4

5 kansen te creëren. Met het leveren van een goede bijdrage in de ontwikkeling aan de voorkant kunnen tevens kostbare en vervelende herstelmaatregelen achteraf worden vermeden. Ad 3 Beschermen Daar waar essentiële kwaliteiten als gevolg van voorgenomen ontwikkelingen onder druk dreigen te komen staan, zullen wij selectief onze beschermende en beherende rol op ons nemen. Wij zien dit echter nadrukkelijk als een noodmaatregel en streven ernaar om via overleg aan de voorkant wettelijke procedures te voorkomen. Ten aanzien van de bekostiging van de drie rollen strekt de provinciale subsidie voornamelijk ter dekking van onze vertegenwoordigende en ontwikkelende taak. De beschermende verantwoordelijkheid wordt voornamelijk bekostigd met bijdragen van de leden en projectgelden. Centraal bij al onze rollen staat dat wij belangen en partijen met elkaar willen verbinden, niet alleen binnen onze vertrouwde beleidsvelden N&M maar juist ook met bedrijfsleven en overheden. Bovenstaande rollen zetten wij in binnen drie onderscheiden beleidsterreinen: 1. Kwaliteit van natuur en landschap 2. Deltawateren 3. Circulaire economie en energietransitie Kwaliteit van natuur en landschap In 2017 zal het accent liggen op de voorbereiding van het nieuwe integrale provinciale omgevingsplan en bijbehorende ruimtelijke verordening. Verder zullen wij voorbouwen op en verder invulling geven aan de Zeeuwse Kustvisie, waaraan wij in 2016 een substantiële bijdrage geleverd hebben. Namens de Zeeuwse N&M-organisaties zullen wij deelnemen aan de Stuurgroep Kust en meewerken aan de realisering van het Actieprogramma Kust. Deltawateren Het in 2016 getekende convenant Duurzame Havens 2030 vraagt om een verdere verdieping en uitwerking tezamen met de convenantpartners ZSP, Portiz en de Provincie. Dit betreft alle zes onderscheiden doelstellingen, waarvoor in 2017 een monitoringsprogramma ontwikkeld wordt. De unieke samenwerking met ZSP, Portiz en provincie zien wij de komende jaren als hèt speerpunt voor de ontwikkeling van een duurzaam Deltagebied. Circulaire economie en energietransitie Het begin 2017 te tekenen Zeeuws Energieakkoord legt de basis voor een intensieve inhoudelijke samenwerking met onderwijsinstellingen. Zeker in Zeeland met veel energie-opwekking en energieintensieve bedrijven vraagt de overgang naar duurzame energie extra aandacht. Daarnaast zullen wij waar mogelijk binnen ons taakveld bijdragen aan de stimulering van de biobased economy. 5

6 4. Groen, Schoon en Duurzaam Het werk van de ZMf is in drie werkvelden onderverdeeld: kwaliteit van natuur en landschap, deltawateren en tot slot circulaire economie en energietransitie. Deze werkvelden vinden enerzijds vertaling in werkafspraken met de Provincie, anderzijds in zelf verworven opdrachten. Deze thema s zullen hieronder nader worden toegelicht en vormen daarmee het jaarplan Provinciale afspraken Kwaliteit van natuur en landschap 1. Voorbereiding integrale provinciale omgevingsplan 2018 en de bijbehorende ruimtelijke verordening. De ZMf zal deel nemen in de voorbereidingsorganisatie en bijdragen leveren aan het opstellen van een Provinciale omgevingsvisie t.b.v. het in 2018 vast te stellen nieuwe omgevingsplan Provincie Zeeland. 2. Afronding en uitvoering van de Kustvisie Noordzeekust. Deze visie is in 2016 ontwikkeld en nagenoeg afgerond. Het overleg met de achterbannen van de verschillende organisaties en overheden en de verwerking hiervan in de definitieve vaststelling vindt in de eerste maanden van 2017 plaats. Namens de Zeeuwse N&M-organisaties zullen wij deelnemen aan de Stuurgroep Kust en meewerken aan de realisering van het Actieprogramma Kust. De betrokkenheid van toeristen bij de Zeeuwse natuur maakt onderdeel uit van het uitvoeringsprogramma. 3. Aansluitend op de systematiek van de Kustvisie Noorzeekust wordt ook een visie ontwikkeld voor de kusten van de Deltawateren. 4. In februari 2018 staat de zesde Thijs Kramerlezing gepland. Hierbij is ZMf de trekker en werkt zij samen met de terreinbeherende organisaties en de ZB. Prestatiedocument is een afgerond programma met begroting Deltawateren 5. Uitvoering geven aan het convenant duurzame Havens Onderdeel hiervan is onder andere de ontwikkeling van een duurzame visie op de economische en ecologische ontwikkeling van de Westerschelde. Dit zal met secretariële ondersteuning en inhoudelijke inbreng door ZMf, tezamen met ZSP en de Coalitie Delta Natuurlijk worden uitgewerkt. Het grensoverschrijdende Zeeuws- Vlaamse projectplan duurzame havens zal in nauw overleg met ZSP, Haven Gent, Bond Beter Leefmilieu en de Provincie Oost Vlaanderen op het voorgaande punt worden afgestemd. Als laatste onderdeel bij dit punt noemen wij de monitoringssystematiek. De overeengekomen prestatie indicatoren zullen moeten worden gemonitord en aan de uitkomsten zal opvolging moeten worden gegeven. Tezamen met de convenantpartners Provincie, Portiz en ZSP zal de monitoringssytematiek en organisatie worden vormgegeven Circulaire economie en energietransitie 6. Bijdragen aan de ontwikkeling van de circulaire economie in Zeeland. Vertrekpunt is het SER Energieakkoord en het in februari 2017 te tekenen Zeeuws Energieakkoord. De ZMf wil een bijdrage leveren aan de energietransitie door het bieden van concreet handelingsperspectief aan particuliere woningeigenaren, initiatieven en verenigingen. Ter inspiratie willen wij een drietal visiedocumenten 6

7 opstellen in nauwe samenspraak met de Provinciale Commissie Omgevingsbeleid en/of de Provinciale Commissie Groene Ruimte: Een visie op de mogelijkheden van inpassing van zonneweides in de ruimtelijke omgeving; Visiedocument wonen zonder aardgas. Er komen steeds meer woningen zonder aardgas. Waar liggen de kansen en wat zijn de gevolgen voor de ruimtelijke omgeving van nieuwe warmtenetten en de hiermee samenhangende infrastructuur; Een visiedocument over de eiwittransitie in Zeeland, onder regie van ZMf in samenwerking met partijen uit de landbouw (Rusthoeve, ZLTO). Daarnaast aansluiting bij de verkenning van Zeker Zeeuws en Impuls Zeeland hoe de groene eiwittransitie in Zeeland te versnellen is. 7. Wij zullen met UCR en HZ uitvoering geven aan intensivering van de samenwerking op het gebied van circulaire economie. Doel is om onderwijs en bedrijfsleven gezamenlijk een aantal onderzoeksvragen te laten formuleren op het gebied van de circulaire economie in Zeeland. Dit krijgt in 2017 zijn vervolg met expertmeetings, symposia en dergelijke. 4.2 Zelfstandige taken en projecten 1. De ZMf zal haar coördinerende rol in de samenwerking tussen groene organisaties in Zeeland versterken. De ZMf borgt daarmee haar vertegenwoordigende rol in de richting van overheid en bedrijfsleven. 2. Toetsing ruimtelijke plannen: het volgen van de ruimtelijke ontwikkelingen in Zeeland op de aspecten natuur, landschap, milieu en duurzaamheid. Dit betreft omgevingsvergunningen, (wijzigingen van) bestemmingsplannen, gebiedsvisies, NB wet vergunningen, etc. Het volgen van deze ontwikkelingen resulteert in zienswijzen, beroepsprocedures, visie documenten, deelname in diverse werkgroepen en periodieke overleggen met Provincie, gemeenten en lidorganisaties (bijv. stuurgroep Veerse meer, PCGR, PCO). 3. ZMf zal invulling geven aan het herstel van het bestuurlijk overleg ZMf, ZLTO en aanverwante organisaties (bijv. Agrarische Adviescommissie Zeeland en de Rusthoeve). 4. 2B Connect is een INTEREG project Nederland- Vlaanderen. Het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie is projectverantwoordelijke van 2B Connect zowel voor Vlaanderen als voor Nederland. De provincie Antwerpen is inhoudelijk projectcoördinator. Het project loopt van januari 2016 tot december Met het project 2B Connect wordt beoogd minstens 70 bedrijven in Vlaanderen en Nederland hun terrein groener in te laten richten. In Zeeland werkt de ZMf samen met Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ) en de uitvoering vindt met name plaats bij bedrijven in de gemeente Terneuzen 5. De Westerschelde neemt in de Delta een bijzondere positie in. Het vormt een open verbinding met de Noordzee en de effecten van eb en vloed, zoet en zout, zijn van zeer grote waarde voor de natuur. Het is tevens de toegang voor de havens van Vlissingen en Terneuzen, en van Antwerpen en (indirect) Gent. Bescherming en herstel van een vitaal ecosysteem met internationaal belangrijke natuurwaarden en het onderhoud van de Westerschelde als toegangswater voor de havens zijn de komende jaren belangrijke onderwerpen. ZMf werkt als coördinator binnen de Coalitie Delta Natuurlijk. 6. ZMf zal gezamenlijk met andere onafhankelijke partijen inkoopacties opzetten voor particulieren, voor bijvoorbeeld zonnepanelen, spouwmuurisolatie en warmtepompen. 7. Nacht van de Nacht: op zaterdagvond 28 oktober 2017 zullen op minimaal 15 locaties in Zeeland nachtactiviteiten worden georganiseerd om de schoonheid van de donkere Zeeuwse nacht te vieren en lichthinder aan te kaarten en energieverspilling tegen te gaan. 7

8 5. Begroting Verwachting 2017 (*) Subsidies en bijdragen Basissubsidie Provincie Zeeland Contributies (leden) Bijdragen lidorganisaties NPL bijdrage basis (via NMF) NPL bijdrage projecten (via NMF) Overige (project) bijdragen Overige baten 0 Interest Totaal Indirecte kosten (vast) Personeelskosten Reis- en verblijfskosten Voorlichting en presentatie Huisvestingskosten Kantoorkosten Bestuurskosten Algemene kosten Administratie- en advieskosten Afschrijvingen 200 Projectkosten Totaal indirecte kosten Exploitatieresultaat 0 8

9 Begroot bedrag Provinciale subsidie Overige bijdragen Kwaliteit van de Zeeuwse natuur, 1 Zesde Thijs Kramerlezing a Visiedocument zonneparken in de ruimtelijke omgeving b Visiedocument wonen zonder aardgas Plan van aanpak betrokkenheid van toeristen op de Zeeuwse natuur Rapport over de mogelijkheden om van het duingebied van Oost Kapelle een dark sky gebied te maken Afronding en vervolg van de Kustvisie Noordzeekust Kustvisie van de Deltawateren Voorbereiding Omgevingsplan 2018 en omgevingsvisie Deltawateren Visie op de economische en ecologische ontwikkeling van de 8 Westerschelde Visiedocument op grensoverschrijdende duurzame havenontwikkeling Ontwikkeling van de monitoringssystematiek met procesaanpak Convenant Duurzame Havens Uitgangspuntennota voor de aanpak van prioritaire issues binnen de visserij Circulaire/duurzame economie Een visiedocument over de 12 eiwittransitie in Zeeland Met UCR en HZ uitvoering geven aan het klimaatjaar Concreet programma aanbod voor particuliere woningeigenaren en verenigingen Zelfstandige taken en projecten Versterken coördinerende rol tussen groene organisaties in 1 Zeeland 2 Toetsing ruimtelijke plannen Herstel van het bestuurlijk overleg ZMf, ZLTO en aanverwante 3 organisaties 4 2B Connect ZMf coördinator binnen de 5 Coalitie Delta Natuurlijk Inkoopacties verduurzaming 6 particulier woningbezit Nacht van de nacht 0 Overige inkomsten Opdracht WNF Lidmaatschappen Postcodeloterij Totaal