Eilandje, Verblijfskwaliteit, duurzaamheid. Technische fiche

Transcriptie

1 Stad Antwerpen Eilandje, Antwerpen Technische fiche Locatie: Londenstraat en Amsterdamstraat, Antwerpen, provincie Antwerpen Uitvoeringstermijn in werkdagen: 320 Jaar van realisatie: 2013 Oppervlakte: 5,6 ha Budget uitvoering werken (excl. BTW): ,12 euro Subsidies: , 74 euro van het Stedenfonds; ,40 euro van het Stadsvernieuwingsfonds; ,63 euro van ROI-Interreg Vlaanderen-Nederland IV A; ,40 euro van het Provinciaal Fietsfonds Projectpartners: District Antwerpen, Aquafin, Riolink Locatie: Binnenvaartstraat, Antwerpen, provincie Antwerpen Uitvoeringstermijn in werkdagen: 200 Jaar van realisatie: 2014 Oppervlakte: 1,4 ha Budget uitvoering werken (excl. BTW): ,00 euro Subsidies: 40% op het gehele project van EFRO Projectpartners: Aquafin, Riolink, Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen De aanleg van de publieke ruimte speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van het Eilandje. De Londenstraat/Amsterdamstraat, de centrale verkeersas van het Eilandje, is omgevormd tot een aangename stadsboulevard met veel aandacht voor de zachte weggebruiker en voor de verblijfskwaliteit. De kade van de Binnenvaartstraat is niet langer een utilitaire kade maar een groene verblijfsruimte in de Cadixwijk. Het Eilandje in Antwerpen, een karaktervolle havenbuurt, is in volle ontwikkeling tot bruisende stadswijk aan het water. Het Eilandje onderscheidt zich van de rest van de stad door de omgekeerde verhouding tussen bebouwde en onbebouwde ruimte. De stad besteedt dan ook veel aandacht aan de aanleg van de publieke ruimte, die de verdere ontwikkeling van de wijk een extra impuls moet geven. Op basis van een uitgebreid plannenkader (masterplan, beeldkwaliteitsplannen, waterplan en groenplan) maakten de stedelijke diensten zelf de ontwerpen voor de heraanleg van de publieke ruimte. Twee projecten die kenmerkend zijn voor deze aanpak zijn recent opgeleverd: de Londenstraat/Amsterdamstraat, de centrale verkeersas, en de kade van de Binnenvaartstraat, een groene verblijfsruimte aan het water. Verblijfskwaliteit, duurzaamheid en karakter De straten op het Eilandje waren afgestemd op het gebruik als havengebied. Bij de transformatie tot stadswijk is de verblijfskwaliteit van deze publieke ruimte erg belangrijk: die maakt een wijk aantrekkelijk en trekt nieuwe investeerders aan. De aantrekkingskracht van het water speelt een grote rol bij het verhogen van de verblijfskwaliteit. De stad kiest voor autovrije dokranden en voor het realiseren van een nieuw waterprogramma met ligplaatsen voor woonboten en pleziervaart. Groen speelde tot voor kort geen rol van betekenis op het Eilandje, maar in de nieuwe aanleg wordt het ingezet als structurerend element. De laanbeplanting aan de Londenstraat/Amsterdamstraat zorgt ervoor dat deze visueel aansluiten bij de Leien. Daarnaast is een specifieke groenstructuur 28

2 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 De Londenstraat is niet langer een barrière maar een verbindend element. Ben Caussyn 29

3 De jachthaven aan de kade van de Binnenvaartstraat, met op de achtergrond de ontwikkeling van de Kop Spoor Noord. op maat van de ruimte ontworpen, met bomen gegroepeerd in vakken. Dit concept is als parkstrook uitgewerkt langsheen de kade van de Binnenvaartstraat. De zachte weggebruiker krijgt zijn rechtmatige plaats op het Eilandje dankzij de aanleg van brede stoepen, comfortabele fietspaden en een nieuwe tramlijn. Respect voor het bestaande karakter van het Eilandje is een belangrijk aandachtspunt bij de keuze van materialen: de stad hergebruikt de kenmerkende kasseien en behoudt de bestaande maritieme elementen zoals meerpalen en kraanrails, en subtiele historische verwijzingen zoals de visualisatie in het wegdek van de voormalige Spaanse omwalling. Londenstraat/Amsterdamstraat: van barrière naar verbinding Voor de heraanleg domineerde de auto de Londenstraat/Amsterdamstraat met een brede rijweg en grote parkeervlaktes. Het wegdek was ernstig verzakt en zeer oncomfortabel. Vandaag is de Londenstraat/Amsterdamstraat geen barrière maar een verbindend element op het Eilandje. De straat trekt winkels en horecazaken aan en maakt ontmoetingen tussen bewoners en bezoekers mogelijk. Bijzondere aandacht ging naar het verbeteren van de oversteekbaarheid en de toegankelijkheid. De noordzijde van de Amsterdamstraat is een brede verblijfsruimte met plaats voor terrassen, groen, speel- en zitruimtes. De Londenstraat/Amsterdamstraat is nu een groene schakel tussen de Leien en Park Spoor Noord aan de ene kant en de Schelde(kaaien) aan de andere kant. Het Eilandje is ook verbonden met de binnenstad: via de Scheldekaaien en via de culturele noord-zuidas, een denkbeeldige lijn langs een aantal culturele stapstenen zo- 30

4 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 De Londenstraat/Amsterdamstraat biedt ruimte voor verblijven en spelen. Stad Bart Antwerpen Gosselin / AG Vespa Het multisportveld voor jongeren fungeert als schakel in de parkstrook. als het MAS en het Red Star Line Museum. Als ontbrekende schakel in deze as werd de Nassaustraat omgevormd tot een aangename wandelboulevard. Kade Binnenvaartstraat: verblijfs- en activiteitenruimte aan het water De Cadixwijk is een gevarieerd maar minder bekend deel van het Eilandje, waar nu maar enkele honderden mensen wonen. De stad wil van deze buurt een nieuwe woonwijk aan het water maken met meer dan 4000 bewoners. De kade van de Binnenvaartstraat, langs het Kempisch Dok, is één van de eerste projecten in de Cadixwijk. Tot voor kort was de kade in gebruik als vrachtwagenparking. Een binding met de wijk en met de aangrenzende sociale jachthaven ontbrak. In afwachting van de restauratie van de taludkaai en de definitieve aanleg werd de brede kasseivlakte tijdelijk ingericht met kadetuinen. Deze gaven een blik op de toekomst en verscherpten tijdens het communicatietraject het defini- De stadsbarbecue is een ontmoetingspunt voor wijkbewoners en bezoekers. 31

5 De Londenstraat onderging een metamorfose. De situatie voor en na de heraanleg en een ontwerptekening. tieve programma voor de kade. Nu is de kade een kwaliteitsvolle verkeers-, verblijfs- en activiteitenruimte voor de hele buurt. De straat vormt de oostelijke ontsluiting van de wijk, de kade werd een strook met parkvakken. Kasseivlakken met groene voegen rijgen de parkvakken aan elkaar. De zichtassen vanuit de wijk zijn gevrijwaard om het contact met het water te versterken. Een strook tegels in blauwe hardsteen doorkruist het geheel en is een onderdeel van een wandelpad over heel het Eilandje, zodat de kade in de toekomst een schakel zal zijn in een continue publieke ruimte langs de dokken. De functies op de kade sluiten aan bij de functionele structuur van de wijk. Aan de zuidkant, in de buurt van twee grote scholen, is er een multisportveld met aansluitend een picknick- en barbecueplek. Halverwege de kade is er een rustiger programma in relatie tot een groot rust- en verzorgingshuis. In de toekomst wordt de kade nog uitgebreid met een maritiem geïnspireerde buurtspeeltuin, aansluitend bij de nieuwe bouwblokken die jonge gezinnen moeten aantrekken. De kade vormt met dit programma ook een nieuwe verbinding tussen de wijk en de jachthaven. Zo biedt de Binnenvaartstraat met haar kade voor ieder wat wils en zal ze een nieuwe impuls geven aan de ontwikkeling van de wijk. 32

6 praktijkboek PUBLIEKE RUIMTE 2015 De Amsterdamstraat onderging een transformatie van verkeersvlakte naar groene stadsboulevard. Contactgegevens Opdrachtgever / bouwheer AG VESPA Generaal Lemanstraat 55 b Antwerpen info@vespa.antwerpen.be Hoofdopdrachthouder ontwerp Stad Antwerpen, stadsontwikkeling, ontwerp & uitvoering publieke ruimte Hoofdaannemer uitvoering werken Londenstraat/Amsterdamstraat DCA nv Binnenvaartstraat Van Geel Wegenbouw Impressie van het plannenkader voor het Eilandje. 33