Ongewenste mobiliteit binnen de gemeenten Gulpen-Wittem & Vaals

Transcriptie

1 Ongewenste mobiliteit binnen de gemeenten Gulpen-Wittem & Vaals September 2013

2 Notitie ongewenste mobiliteit binnen de gemeenten Gulpen-Wittem & Vaals 1. Inleiding / probleemstelling Het buitengebied van de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals biedt mogelijkheden voor diverse vormen van dag- en verblijfsrecreatie. De draagkracht van het landschap bepaalt welke vormen van recreatie in een gebied kunnen plaatsvinden. Gelet op de draagkracht van ons buitengebied is het landschap bij uitstek geschikt voor extensieve dag- en verblijfsrecreatie zoals wandelen, fietsen en natuurgerichte recreatie. Intensievere vormen van recreatie zoals het gebruik van het gebied door verschillende vormen van gemotoriseerd verkeer komen eveneens voor en zorgen met name voor conflictsituaties op het moment dat beide vormen van recreatie, zowel intensief en extensief, elkaar ontmoeten in dezelfde ruimte. Op dergelijke momenten ervaren inwoners en bezoekers van het buitengebied een overdruk op het gebied. De conflictsituaties ontstaan met name door: Georganiseerde toertochten van gemotoriseerde voertuigen in stiltegebieden; Geluidsoverlast van gemotoriseerd verkeer; Het ongeoorloofd gebruik van onverharde wegen door quads, jeeps, crossmotoren e.d.. In onderhavige notitie wordt beschreven op welke wijze de overdruk op het buitengebied aangepakt kan worden. Daarbij wordt ingegaan op het juridisch kader (wat kunnen we?) en de uitgangspunten bij de uitvoering (wat willen we?). 2. Juridisch kader (Wat kunnen we?) De inzet van toezicht en handhaving wordt (mede) bepaald door de mate waarin de voorschriften zijn vastgelegd in wet- en regelgeving. Bedoeld juridisch kader wordt beheerst door: de regelgeving inzake de milieubeschermingszones, de Algemene Plaatselijke Verordening van beide gemeenten en de Wegenverkeerswet. Centraal staat de vraag of de voorschriften uit voornoemde wet- en regelgeving ruimtelijke ontwikkelingen positief kunnen sturen of juist kunnen tegengehouden. Voorts wordt beschreven welk orgaan belast is met het toezicht op de naleving van de voorschriften. a) Regelgeving omtrent milieubeschermingszones Het grondgebied van de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals is aangewezen als Nationaal Landschap 1. Binnen dit gebied zijn tevens beschermingszones voor stilte aanwezig: de zogenaamde stiltegebieden. De ligging van deze gebieden is vastgelegd in het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (hierna: POL). Een kaart met (een overzicht van) stiltegebieden treft u aan in bijlage 1 van deze notitie. De spelregels die vervolgens gelden in deze (stilte)gebieden zijn provinciaal vastgelegd in de Omgevingsverordening Limburg. Op gemeentelijk niveau zijn voornoemde beschermingszones opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied. Onderstaand wordt zowel het provinciaal als gemeentelijk beleid nader toegelicht. -Omgevingsverordening Limburg Stiltegebieden zijn van belang voor de rustzoekende mens en hebben dan ook een duidelijke functie ten behoeve van extensieve recreatie. In de Omgevingsverordening Limburg is de regelgeving voor stiltegebieden vastgelegd. Met betrekking tot de stiltegebieden is hoofdstuk 2, paragraaf 4, artikel 2.21 (lid 1 en 2) van de Omgevingsverordening Limburg van belang en luidt als volgt: 1 De aanwijzing van Zuid-Limburg als Nationaal Landschap heeft als doel de kenmerkende hoedanigheden die het eigen karakter van het landschap bepalen, te behouden, waar mogelijk te versterken en duurzaam te beheren. In het Nationaal Landschap Zuid-Limburg wordt de ruimtelijke ontwikkeling afgestemd op de kwaliteiten van het landschap. 1

3 lid 1: Het is verboden zich in een stiltegebied met een motorvoertuig of een bromfiets met draaiende verbrandingsmotor te bevinden buiten de voor deze voertuigen openstaande wegen en terreinen. Lid 2: Het is verboden in een stiltegebied een toertocht of wedstrijd voor motorvoertuigen of bromfietsen te houden of daaraan deel te nemen. Gelet op het bovenstaande zijn geen gemotoriseerde toertochten in het stiltegebied toegestaan en is het verboden om zich met een motorvoertuig te bevinden buiten de voor deze voertuigen openstaande (openbare) wegen en terreinen. De juridische omschrijving van een toertocht bij toepassing van de Omgevingsverordening luidt daarbij als volgt: Van een toertocht is sprake bij een georganiseerde tocht over een bepaald parcours waarvoor mensen zich kunnen inschrijven, al dan niet met een wedstrijd en prijzen. Voor eventuele ontheffingen van bovenstaande verbodsbepalingen dient men zich te richten tot Gedeputeerde Staten. Gedeputeerde Staten hebben in het Toetsingskader ontheffingen stiltegebieden bepaald dat het in zijn algemeenheid mogelijk is om een ontheffing te krijgen van verboden uit de Omgevingsverordening, indien het een eenmalige activiteit betreft, géén alternatieve route buiten het stiltegebied beschikbaar is en in het betreffende stiltegebied in dat kalenderjaar niet eerder een ontheffing is verleend. Op grond van de Omgevingsverordening Limburg kan ingegrepen worden wanneer de natuurlijke rust en stilte wordt verstoord. Gelet hierop kunnen ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen positief worden gestuurd of worden tegengehouden. Doel is de stilte en de rust in de gebieden te behouden en te versterken. Het preventief en repressief toezicht houden op een overtreding (verbodsbepalingen) van de Omgevingsverordening Limburg is in strafrechtelijke zin mogelijk door de Groene Brigade (eventueel in samenwerking met de politie). Tevens is het mogelijk dat Staatsbosbeheer en de Buitengewone Opsporingsambtenaren van gemeenten (hierna te noemen: BOA s) de bevoegdheid verkrijgen om op te treden tegen overtredingen van de Omgevingsverordening. -Bestemmingsplan Buitengebied Gulpen-Wittem en Vaals De ligging van het Nationaal landschap en de stiltegebieden zijn op gemeentelijk niveau verankerd in het bestemmingsplan Buitengebied. De kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap (schaalcontrast, groene karakter en reliëf) worden beschermd door de regels in het bestemmingsplan. Bedoelde regels zien toe op het verrichten van vergunningsplichtige werken en werkzaamheden. De voorschriften die voor beide gemeenten gelden, staan in onderstaand schema weergegeven. Gemeente Gulpen-Wittem Stiltegebieden - De (ligging van de) stiltegebieden zijn middels een aanduiding op de verbeelding van het bestemmingsplan weergegeven. - Ter plaatse van deze aanduiding worden geen (gemeentelijke) regels gesteld aan het gebruik. Er wordt enkel verwezen naar het provinciale beleid zoals opgenomen in de Omgevingsverordening Limburg en het POL. Vaals (Artikel 30.2 Bestemmingsplan Buitengebied) - De (ligging van de) stiltegebieden zijn middels een aanduiding op de verbeelding van het bestemmingsplan weergegeven. - Ter plaatse van deze aanduiding worden geen nieuwe ontwikkelingen toegelaten die het natuurlijk heersende geluidsniveau van 40 db(a) structureel aantasten. Dit betekent in ieder geval dat onderstaande functies niet zijn toegestaan: lawaaisporten; nieuwvestiging van intensieve recreatie; 2

4 nieuwvestiging van niet-agrarische bedrijvigheid; laagvliegbewegingen; Gelet op het vorenstaande kunnen enkel ongewenste (vergunningsplichtige) ruimtelijke ontwikkelingen positief worden gestuurd. Rekeninghoudend met de aard van de problematiek (de conflictsituaties verplaatsen zich snel en het gaat om excessen) wordt het repressief handhaven door publiekrechtelijk optreden op basis van het bestemmingsplan ontoereikend geacht. Het repressief toezicht houden op het gebruik van de gronden in strijd met het bestemmingsplan geschiedt overigens door de toezichthouders en handhavers van beide gemeenten. b) Algemene Plaatselijke Verordening van beide gemeenten De oorzaken die veelal leiden tot een conflictsituatie staan in onderstaand schema weergegeven. Per oorzaak is vervolgens aangegeven of binnen de Algemene Plaatselijke Verordening, zoals deze geldt voor de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals, voorschriften zijn opgenomen die ertoe strekken om conflictsituaties in het buitengebied te voorkomen. Georganiseerde toertochten van gemotoriseerde voertuigen in stiltegebieden Geluidsoverlast van gemotoriseerd verkeer Het ongeoorloofd gebruik van onverharde wegen door quads, jeeps, crossmotoren e.d.. Gulpen-Wittem / Vaals Artikel 2.25 Evenement Het is verboden zonder vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren. Het verbod geldt niet voor eendaagse evenementen, indien het aantal bezoekers niet meer bedraagt dan 200 en voor wedstrijden op of aan de weg, voor zover in het geregelde onderwerp wordt voorzien door artikel 10 juncto artikel 148 van de Wegenverkeerswet (Gu-Wi) Artikel 4:6b (Geluid)hinder door bromfietsen en dergelijke Het is verboden zich met een motorvoertuig of een bromfiets zodanig te gedragen, dat daarvoor voor een omwonende of overigens voor de omgeving (geluid)hinder ontstaat. (Gu-Wi) Artikel 5:32 Crossterreinen Het is verboden op enig terrein, geen weg zijnde, met een motorvoertuig of een bromfiets een wedstrijd dan wel, ter voorbereiding van een wedstrijd, een trainings- of proefrit te houden of te doen houden dan wel daaraan deel te nemen, dan wel een motorvoertuig of een bromfiets met het kennelijke doel daartoe aanwezig te hebben. (Gu-Wi en Vaals) Artikel 5:33 Beperking verkeer in natuurgebieden Het is verboden voor publiek toegankelijke natuurgebieden, parken, plantsoenen of voor recreatief gebruik beschikbare terreinen te rijden of zich te bevinden met een motorvoertuig, quad, bromfiets, een fiets of een paard. (Gu-Wi en Vaals) Het repressief toezicht houden op het handelen in strijd met de bepalingen zoals opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening geschiedt door de toezichthouders en handhavers van beiden 3

5 gemeenten. Door de gemeente Vaals is de Groene brigade aangewezen als toezichthouder en handhaver voor de APV. Dit kan ook worden uitgebreid door een aanwijzingsbesluit van de gemeente Gulpen-Wittem, zonodig ook voor BOA s van Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en eventueel Limburgs Landschap. c) Wegenverkeerswet Gemeenten zijn als wegbeheerder verantwoordelijk voor de doorstroming van het verkeer, de leefbaarheid langs de lokale wegen en de verkeersveiligheid. De Wegenverkeerswetgeving geeft gemeenten het juridische instrument om de noodzakelijke maatregelen te nemen. Bijvoorbeeld het nemen van verkeersbesluiten of verkeersmaatregelen en het plaatsen van bewegwijzering. Met betrekking tot verkeershinder is de Wegenverkeerswet en de daarop gebaseerde regelgeving het primaire toetsingskader. Ingevolge artikel 5 is het eenieder verboden zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt, of kan worden veroorzaakt, of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd. Daarnaast kunnen snelheidsovertredingen van motoren op grond van de Wegenverkeerswet worden aangepakt. Repressief toezicht op snelheidsovertredingen en (gevaarzettend) verkeersgedrag gebeurt door de politie. Tot slot bestaat er op grond van EU-richtlijnen een wettelijke limiet voor het geluidsniveau van voertuigen. Wie een motorvoertuig bestuurt, mag daarmee geen onnodig geluid veroorzaken. Bijvoorbeeld doordat de uitlaat 2 niet goed werkt of door onnodig getoeter. De politie kan optreden tegen bestuurders van motorvoertuigen die geluidsoverlast veroorzaken. Bij een politiecontrole of aanhouding controleert de politie of een motorvoertuig voldoet aan de geluidsnormen. 3. Uitgangspunten bij de uitvoering (Wat willen we?) 3.1 Inleiding Beide gemeenten streven naar een gerichte aanpak van de ongewenste mobiliteit in het buitengebied. Bedoelde aanpak is gestoeld op een goede balans tussen preventieve, repressieve en fysieke maatregelen, die rekening houden met de typische kenmerken van het gebied en respect hebben voor de natuur en het landschap. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de economische ontwikkeling van het gebied en de wijze waarop het gemeentelijk beleid 3 zich verhoudt met de aanpak van de ongewenste mobiliteit in het buitengebied. In deze paragraaf wordt allereerst ingegaan op de aanpak langs een drietal lijnen: preventief, repressief en fysiek. Daarna volgt ingedeeld naar doelgroep, maatregel en instrument een concreet activiteitenplan. 3.2 Aanpak Preventieve handhaving / maatregelen Ten aanzien van de preventieve handhaving wordt het communicatieve spoor ingezet. Binnen de handhavingscommunicatie zijn verschillende vormen van communicatie te onderscheiden die allemaal van invloed zijn op het nalevingsgedrag van de doelgroep. Een van deze vormen is door middel van argumentenvoorlichting een doelgroep te stimuleren een voorschrift c.q. regel na te leven. Niet vanwege mogelijke sancties wanneer men de regels overtreedt, maar vanuit het maatschappelijk 2 Alle uitlaten van voertuigen moeten een Europese typegoedkeuring hebben. Uitlaten met deze typegoedkeuring voldoen aan de wettelijke geluidsnormen. 3 De toeristische beleidsnotitie Gulpen-Wittem Hart van t Heuvelland, Duurzaam versterken en ontwikkelen Strategische visie Gulpen-Wittem , De strategische visie Vaals 2020 en Intergemeentelijke Structuurvisie Gulpen-Wittem, Vaals en Valkenburg aan de Geul. 4

6 belang en een algemeen verantwoordelijkheidsbesef. Het doel is te zorgen voor kennis over en een positieve houding ten aanzien van de regels. In het activiteitenplan wordt nader uitgewerkt op welke wijze communicatie kan worden ingezet om op de meest effectieve en efficiënte wijze inwoners en toeristen te motiveren over te gaan tot een consequente en correcte naleving van regels en voorschriften in stiltegebieden en het gebruik van (on)verharde wegen door gemotoriseerd verkeer in het overige buitengebied. Daarbij zal de inzet van overheidsinstanties, beheerders van de terreinen, verhuurders van gemotoriseerde voertuigen en de VVV noodzakelijk zijn als het gaat om de positieve werking van zowel stiltegebieden als het overige buitengebied onder de aandacht van de inwoners en bezoekers te brengen. Zij zullen in de informatievoorziening over het gebied de kwaliteiten rust en stilte een plek kunnen geven. Repressieve handhaving / maatregelen Bij repressieve handhaving gaat het om alle handelingen die worden uitgevoerd nadat een overtreding is vastgesteld of indien een redelijk vermoeden bestaat van een strafbaar feit. Het gaat bijvoorbeeld om het uitvoeren van gerichte controles naar aanleiding van eerder geconstateerde overtredingen of binnengekomen klachten. Zowel de gemeenten als de Groene Brigade zijn beperkt in het aantal manschappen en tijd, waardoor repressief optreden, middels het opmaken van een proces-verbaal, in de huidige situatie enkel plaats vindt naar aanleiding van klachten of verzoeken om handhaving inzake ongewenste mobiliteit in het buitengebied. Repressief toezicht door de politie vindt voornamelijk plaats op snelheidsovertredingen door middel van verkeerscontroles. Het ontmoedigingsbeleid is reeds door de politie ingezet door verkeerscontroles op de Epenerbaan uit te voeren, waarbij in april motoren zijn gecontroleerd, waarvan 72 bestuurders zijn geflitst en een viertal rijbewijzen zijn ingevorderd. In het activiteitenplan wordt nader bekeken of de gemeenten, Staatsbosbeheer, politie en Groene Brigade een betere afstemming en inzet van mens en middelen kan bereiken, zodat een zo optimaal mogelijke aanpak van de ongewenste mobiliteit in het buitengebied wordt bereikt. Tevens worden terreinbeheerders in het activiteitenplan betrokken, nu zij ook BOA s in dienst hebben die daadwerkelijk kunnen handhaven. Met name in de gemeenten Vaals en Gulpen-Wittem beschikken zij over aanzienlijke terreinen die vaak ook (deels) binnen de stiltegebieden zijn gelegen. Fysieke maatregelen Tot slot kunnen fysieke maatregelen worden getroffen om een gedragsverandering te laten ontstaan, waarbij verkeershinder in de vorm van snelheidsovertredingen en geluidsoverlast of het onrechtmatig gebruik van onverharde wegen wordt ontmoedigd. Dergelijke maatregen zijn over het algemeen ingrijpend van aard Activiteitenplan Het activiteitenplan geeft de richting aan waarop de ongewenste mobiliteit in het buitengebied kan worden aangepakt. Het plan heeft als doel om de activiteiten die ontwikkeld (gaan) worden in beeld te brengen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar maatregel, instrument en doelgroep. Als algemeen uitgangspunt geldt dat bij de uitvoering van het activiteitenplan het accent ligt op een combinatie van preventie en repressie. Zo kunnen de activiteiten die bij uitstek als repressief gelden (controles, sancties) ook een preventieve werking hebben, omdat ze bijvoorbeeld een afschrikkende werking hebben of ervoor zorgen dat inwoners en bezoekers van het buitengebied alerter zijn op de regels die ze na moeten leven. Andersom kunnen bij uitstek preventieve activiteiten een repressief karakter krijgen, wanneer in voorlichting bijvoorbeeld de nadruk ligt op de negatieve consequenties wanneer iemand zijn plichten niet nakomt. 5

7 1. Preventieve maatregelen Het preventief optreden bevat activiteiten die moeten voorkomen dat een overtreding wordt gemaakt. Als preventieve instrumenten onderscheiden we het geven van voorlichting, het inrichten van een vergunningenstelsel en het inrichten van een meldpunt. Het geven van voorlichting In deze notitie is het geven van voorlichting als een van de belangrijkste instrumenten genoemd om invloed uit te oefenen op het nalevingsgedrag van de bezoekers en inwoners van ons buitengebied. Om die reden is in bijlage 2 van deze notitie een communicatieplan opgenomen. Bedoeld communicatieplan doorloopt een aantal stappen, te weten: - Wie willen we bereiken?; - Wat willen we communiceren?: - Wat willen we bereiken - Hoe bereiken we de doelgroep? Om het communicatiemiddel zo effectief mogelijk in te zetten, is het allereerst van belang om te bepalen wie de doelgroep is. Gelet op de conflictsituaties die in het buitengebied ontstaan 4 is het streven om door middel van communicatie de gebruikers van ons buitengebied, in de breedste zin van het woord (mogelijke overtreders, bezoekers, inwoners en bedrijven), te informeren over de regels die gelden in onze natuurgebieden. De doelstelling is om het gewenste gedrag te formuleren in termen van kennis en houding. Naast het bepalen van de doelgroep is het eveneens van belang welke boodschap er wordt uitgedragen. Een belangrijk deel van onze doelgroep wordt gevormd door de (mogelijke) overtreders van bestaande wet- en regelgeving. Om het overtredingsgedrag door communicatie te veranderen of te beïnvloeden worden grofweg twee strategieën ingezet: enerzijds informatiecampagnes in bijvoorbeeld (motor)vakbladen om het overtredingsgedrag te verminderen en anderzijds meer specifieke interventies gericht op gepakte overtreders. Uitgangspunt is dat de boodschap op een strategische manier wordt overgebracht, waarvoor meerdere communicatiemiddelen ingezet kunnen worden. Te denken valt aan informatie op de website van de gemeenten en VVV, huis-aan-huisbladen, informatiefolders, flyers, publicatie in regionaal dagblad, (motor)vakbladen etc. Hoewel we via verschillende kanalen willen communiceren, hebben we eveneens te maken met verschillende groepen mensen aan wie we een boodschap willen overbrengen. Om eenduidigheid te benadrukken, is het goed om herkenbaar te zijn voor de ontvangers. Hier zijn meerdere manieren voor, waarvan communiceren onder een pakkende slogan een eenduidige, herkenbare huisstijl er één is. De uitvoering van de informatievoorziening dient tot slot helder, transparant en eenduidig te zijn. De overheidsinstanties, beheerders van de terreinen en de VVV dienen de dezelfde boodschap uit te dragen en spelen open kaart over de regelgeving. Activiteit: Voorlichting geven aan de doelgroep door te handelen conform bijgevoegd communicatieplan, waarbij: Achtergrondinformatie wordt gegeven over de regels die in het buitengebied gelden en de controles die daarop uitgeoefend worden; specifieke informatie wordt gegeven aan de doelgroep, o.a. via regionale pers en (motor)vakbladen of individuele personen; 4 Conflictsituaties ontstaan door georganiseerde toertochten van gemotoriseerde voertuigen, de geluidsoverlast van gemotoriseerd verkeer en het ongeoorloofd gebruik van onverharde wegen door quads, jeeps, crossmotoren. 6

8 eveneens algemene informatie wordt verstrekt; gestreefd wordt naar meer mondelinge informatie (groepsgericht, individueel); daar waar mogelijk gebruik wordt gemaakt van moderne technologie (internet, mobiele communicatie etc.). Het inrichten van een vergunningstelsel Het begrip vergunning wordt gehanteerd als het bevoegd gezag geen verbod wenst op een bepaalde activiteit, maar die wel gereguleerd wil zien. Middels een vergunning wordt toestemming verleend door het bevoegd gezag aan een burger of organisatie om activiteiten te verrichten, nadat toetsing heeft plaats gevonden of aan de voorschriften wordt voldaan. Uit paragraaf 2 van deze notitie blijkt dat tussen beide gemeenten geen uniforme aanpak bestaat voor wat betreft georganiseerde toertochten van gemotoriseerde voertuigen. In de huidige situatie vraagt de gemeente Vaals geen vergunning, terwijl binnen de gemeente Gulpen-Wittem een vergunning benodigd is indien sprake is van een eendaags evenement met meer dan 200 bezoekers. Nu de georganiseerde toertochten van gemotoriseerde voertuigen een grote druk leggen op het buitengebied, bestaat bij beide gemeenten de wens om een vergunningstelsel in te richten door middel van het opnemen van een toereikende bepaling in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). 5 Een evenement kent daarbij verschillende categorieën: van klein en eenvoudig tot groot en complex. Ten aanzien van toertochten door gemotoriseerde voertuigen wordt onderscheid gemaakt tussen 3 categorieën: -Categorie 1: In deze categorie bevinden zich kleinschalige toertochten die binnen de gemeente te allen tijde vergunningsvrij kunnen worden georganiseerd. Het gaat om toertochten waarbij minder dan 50 voertuigen betrokken zijn. -Categorie 2: Vanaf 50 tot 100 voertuigen wordt gesproken van een middelgrote toertocht, waarvoor een melding wordt ingediend bij de gemeente. Via een meldingsformulier dient te worden gemeld: de organisator (naam, adres en telefoonnummer), de activiteit, de datum, het tijdstip en welk gebied er in gebruik wordt genomen. De organisator stelt de burgemeester tenminste 4 weken voorafgaand aan het evenement in kennis via het meldingsformulier. Indien binnen 2 weken na ontvangst van het meldingsformulier door de burgemeester geen tegenbericht is verzonden, kan het evenement zoals gemeld plaatsvinden. -Categorie 3: Grote toertochten omvatten meer dan 100 voertuigen en voor dergelijke evenementen dient een evenementenvergunning aangevraagd te worden. De gemeente beoordeelt de vergunning, waarbij op de navolgende gronden een vergunning onder voorwaarden kan worden verleend c.q. kan worden geweigerd: in het belang van de openbare orde; om overlast te voorkomen of te beperken; de verkeersveiligheid of de veiligheid van personen of goederen komt in gevaar; voor de bescherming van het (natuur)gebied. Op een aanvraag voor een vergunning wordt in principe binnen acht weken na de datum van ontvangst van de aanvraag beslist. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat de regulering van gemotoriseerd verkeer dat van de weg gebruik maakt, geschiedt op basis van de Wegenverkeerswet 5 Het vergunningsstelstel uit de APV staat los van de bepalingen die gelden conform de Omgevingsverordening Limburg zoals beschreven in paragraaf 2 van deze nota. 7

9 1994 (WVW 1994) door middel van een verkeersmaatregel. Hierbij gaat het om een regeling ten aanzien van het gebruik van wegen in de zin van de WVW Voor de overige gebieden, buiten de wegen in de zin van de WVW 1994, maar binnen een natuurgebied hebben beide gemeenten een regeling opgenomen in de APV. Activiteit: Bij de algehele actualisatie van de APV stellen de gemeenten Vaals en Gulpen-Wittem aan hun gemeenteraad voor om onderstaande (gelijkluidende) bepaling in de verordening op te nemen waarbij georganiseerde toertochten met meer dan 100 deelnemende gemotoriseerde voertuigen aan een evenementenvergunning worden onderworpen. Artikel inzake evenementenvergunning: 1. Het is verboden, zonder vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren. 2. Het verbod uit het eerste lid geldt niet voor eendaagse evenementen, indien het aantal gemotoriseerde voertuigen die aan een toertocht op of aan de weg deelnemen minder dan 100 bedraagt, mits vanaf 50 deelnemende voertuigen melding wordt gemaakt van de toertocht. Het inrichten van een meldpunt Het inrichten van een meldpunt heeft primair tot doel om gegevens te genereren ten behoeve van de repressieve handhaving. Voor het slagen van een meldpunt zijn toegankelijkheid, duidelijkheid, snelheid en betrouwbaarheid belangrijke indicatoren. Om het meldpunt toegankelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van het bestaande klachtenformulier Openbare ruimte en Milieu (Gulpen-Wittem) en Meldpunt Vaals (Vaals). Aan het bestaande klachtenformulier wordt het onderdeel (geluids)overlast van gemotoriseerd verkeer toegevoegd. Hiervoor wordt het bestaande meldpunt verder ingericht. 6 De melding komt vervolgens centraal binnen bij de afdeling handhaving van de desbetreffende gemeente, die vervolgens ervoor zorgt draagt dat de melding bij de juiste dienst of persoon terecht komt. Daarbij is het van belang dat helderheid bestaat over wat tot wiens verantwoordelijkheid behoort. In dat licht bezien, dient duidelijk te zijn wie de terreinbeheerder en/of bevoegd toezichthouder is van het terrein of gebied alwaar de overtreding plaatsvindt. De snelheid waarmee opgetreden wordt, zal met het inrichten van het meldpunt worden gehaald uit het effect van de gegevensuitwisseling tussen verschillende organisaties en instanties. Hiertoe is een overzichtskaart ontwikkeld waaruit blijkt wie terreinbeheerder, toezichthouder en contactpersoon in het desbetreffende (deel)gebied zodat op een effectieve manier kan worden opgetreden tegen de gemelde overtreding. Deze overzichtskaart treft u als bijlage 3 aan bij deze notitie. Tot slot kan door de gemeenten, met het instellen van een meldpunt, de klachten en de daarmee gepaard gaande overlast worden gemonitord. Activiteit: - Het inrichten van een meldpunt binnen de gemeentelijke organisatie; - Gegevens monitoren zodat middels het meldpunt inzicht wordt verkregen in de in deze notitie genoemde conflictsituaties en de (repressieve) handhaving daarop; - Om de dienstverlening te optimaliseren wordt het meldpunt (en de afhandeling van de meldingen) na 1 jaar geëvalueerd. 6 Een nadeel van een dergelijk meldpunt is dat men er rekening mee dient te houden dat de mailbox enkel wordt gelezen tijdens de kantooruren. 8

10 2. Repressieve maatregelen Repressief optreden is het controleren op het naleven van de regels met als doel ongewenste situaties op te sporen. Wanneer daadwerkelijk een overtreding wordt begaan, wordt opgetreden (correctie). De gemeenten Vaals en Gulpen-Wittem hebben toezichthouders in dienst die controleren of iedereen zich aan de regels houdt. Om het werk goed en efficiënt te doen, is onderscheid gemaakt in toezichthouders voor bouwen, toezichthouders voor milieu en toezichthouders voor openbare orde en veiligheid (de zogenaamde Buitengewoon opsporingsambtenaren). Deze buitengewone opsporingsambtenaren (kortweg: BOA s) zijn daarbij bevoegd tot de opsporing van bepaalde strafbare feiten en mogen een proces-verbaal opmaken. Niet elke BOA heeft dezelfde bevoegdheden. De functies van de BOA s zijn namelijk ondergebracht in verschillende werkterreinen (domeinen). Er bestaan in totaal 6 domeinen. De BOA s die binnen de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals werkzaam zijn, zijn opgeleid voor domein 1 Openbare ruimte. BOA s openbare ruimte hebben een breed pakket aan bevoegdheden. De oude functies APV controleur, parkeercontroleur, brandweercommandant, gemeentelijke opsporingsambtenaar en controleur openbare ruimte vallen onder het domein Openbare ruimte. Gelet op het vorenstaande is in de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals specifiek gekozen om de bevoegdheden voor de BOA s in te delen in Domein 1, zodat de gemeente in staat is om tegen de overlast en kleine ergernissen binnen de openbare ruimte op te treden. Om te kunnen controleren op mogelijke overtredingen van de Omgevingsverordening Limburg dient een BOA opgeleid te zijn in Domein 2: Milieu en Welzijn. Echter, de wens om tegen dergelijke overtredingen op te treden, is in de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals kleiner dan de wens om op te treden tegen overtredingen in de openbare ruimte. De reden hiertoe is dat de omstandigheden waaronder de BOA s overtreding(en) op grond van de Omgevingsverordening moeten opsporen vaak ingewikkeld zijn en veel tijd vergen. Bovendien is de Groene Brigade (eventueel in samenwerking met de politie) reeds bevoegd om in strafrechtelijke zin toezicht te houden op een overtreding. Het toezicht houden en handhavend optreden in het kader van de geschetste problematiek in deze notitie vindt in hoofdzaak plaats naar aanleiding van een melding of een vooraf geprogrammeerde activiteit. Bedoelde repressieve instrumenten worden onderstaand nader toegelicht. Afhandeling melding Door het inrichten van het meldpunt komen de meldingen centraal binnen. Door de integrale samenwerking en afstemming van gemeenten met diverse organisaties (politie, Groene Brigade en Staatsbosbeheer) kan na ontvangst van een melding het bevoegd gezag sneller actie ondernemen en gerichter optreden tegen een overtreding. Over de afhandeling van de melding kan de indiener sneller worden bericht, omdat ook sneller bekend is wie welke actie gaat ondernemen. Gelet op het vorenstaande is het bijvoorbeeld mogelijk om efficiënter op te treden tegen overtredingen die worden begaan door gemotoriseerde voertuigen in stiltegebieden. De Groene Brigade kan sneller door de gemeente worden geïnformeerd en is vervolgens bevoegd om verbaliserend op te treden tegen overtredingen die worden begaan op grond van de Omgevingsverordening Limburg. Geprogrammeerde activiteit De geprogrammeerde activiteit heeft betrekking op het gemotoriseerd verkeer in zowel het buitengebied als binnen de kernen. In samenwerking met het regionaal verkeersteam zijn door de politie namelijk een achttal data vastgesteld waarop motorcontroles zullen plaatsvinden. Deze controles vinden plaats op wegen, welke gelegen zijn binnen de gemeenten Gulpen-Wittem en Vaals waarvan bekend is dat ze veelvuldig worden bereden door motorrijders (Mergelland-route). Onderdeel van deze controles zijn onder andere snelheidsmetingen en geluidsmetingen. Tevens zal gekeken worden of de motorrijder in bezit is van de benodigde documenten (rijbewijs, kentekenbewijs etc.) en of de motor zelf voldoet aan de wettelijk gestelde eisen. 9

11 Incidenteel zal tijdens de controle gebruik worden gemaakt van een onopvallende politiemotor cq. politievoertuig welke is uitgerust met beeldopnameapparatuur. Bij dergelijke controles wordt met name aandacht besteed aan het rijgedrag van de motorrijders binnen het gebied. Alle controles betreffen repressieve controles hetgeen inhoudt dat er tegen eventuele overtredingen verbaliserend zal worden opgetreden. Activiteit: Repressief optreden vindt plaats naar aanleiding van een melding of geprogrammeerde activiteit; Het ontmoedigingsbeleid dat door de politie is ingezet, wordt in 2013 voortgezet doormiddel van een achttal geprogrammeerde controles, waaronder geluidcontroles, op wegen waarvan ze bekend zijn dat ze veelvuldig worden bereden door motorrijders (Mergelland-route). 3. Fysieke maatregelen Tot slot kunnen fysieke maatregelen worden getroffen om een gedragsverandering te laten ontstaan, waarbij verkeershinder in de vorm van snelheidsovertredingen en geluidsoverlast of het onrechtmatig gebruik van onverharde wegen wordt ontmoedigd. Dergelijke maatregen zijn over het algemeen (financieel en landschappelijk) ingrijpend van aard. Zo draagt bijvoorbeeld het plaatsen van flitspalen niet bij aan de verfraaiing van het prachtige uiterlijk van ons buitengebied. Bovendien is het treffen van een dergelijke fysieke maatregel niet het meest geschikte middel om de overlast met betrekking tot het gemotoriseerd verkeer aan te pakken. Uit ervaring met flitspalen (onder andere op de autoweg N281) is namelijk gebleken dat er voldoende motorvoertuigen zijn die bij nadering van een flitspaal afremmen, doch daarna weer vol gas geven tot een eventueel volgende paal. Vanwege financiële overwegingen zijn andere fysieke maatregelen niet nader onderzocht in het kader van deze notitie. 4. Evaluatie Binnen twee jaar na vaststelling van deze nota vindt een evaluatie plaats, waarbij gekeken wordt in hoeverre de geformuleerde activiteiten 7 zijn ontplooid en wat de resultaten zijn. Dit en eventuele andere ontwikkelingen kunnen ertoe leiden dat deze nota geactualiseerd dient te worden. Aan het vorenstaande wordt toegevoegd dat deze nota een kaderstellend deel vormt in de aanpak van de ongewenste mobiliteit in ons buitengebied. Het binnen deze kaders (verder) invullen van de genoemde activiteiten valt binnen de bevoegdheid van het college van Burgemeester en Wethouders. Van de twee-jaarlijkse evaluatie van het beleid wordt een afschrift verzonden aan de gemeenteraad. 7 De activiteiten staan per paragraaf aangegeven en zijn omringd door kaders. 10

12 BIJLAGE 1: Overzicht stiltegebieden GEMEENTE VAALS 11

13 12