Jaarlijks onderzoek onder gasten 2015

Transcriptie

1 Jaarlijks onderzoek onder gasten 2015 Elk jaar voert Resto VanHarte een impact- en tevredenheidsmeting uit onder haar gasten. Deze is in 2015 verspreid in 32 vestigingen van Resto VanHarte, in 20 steden/gemeenten. De enquête is afgenomen in de periode september tot en met december Waar mogelijk is een vergelijking gemaakt met de resultaten van voorgaande jaren. Tijdens de openingsavonden hebben de Horeca- en Restomanagers hun gasten gevraagd om de enquête ter plekke in te vullen. In totaal hebben 664 gasten de enquête ingevuld. Hiervan gaven 205 aan de enquête ook in een voorgaand jaar te hebben ingevuld. Resto VanHarte vindt dat iedereen erbij hoort en biedt een plek in de wijk waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Gasten van alle leeftijden bezoeken Resto VanHarte, de jongste respondent was 9 en de oudste 101 jaar. Resto VanHarte bereikt juist de mensen die op zoek zijn naar contact en die ook vaak minder geld hebben. Het overgrote deel van de gasten komt uit eenpersoonshuishoudens/eenoudergezin met een inkomen op bijstandsniveau en/of beneden modaal. Een gedeelte van de gasten zal minder goed in staat zijn om de enquête in te vullen. Dit geldt bijvoorbeeld voor gasten die de Nederlandse taal niet goed machtig zijn en voor kinderen. Hierdoor zullen deze groepen ondervertegenwoordigd zijn in de meting. Er waren 431 vrouwelijke en 201 mannelijke respondenten, 40 respondenten hebben hier geen antwoord gegeven. De percentages die genoemd worden zijn (tenzij anders vermeld) gerelateerd aan het aantal respondenten dat een valide antwoord gaf.

2 Doelgroepen Iedereen is welkom bij Resto VanHarte. Mensen of groepen die sociaal geïsoleerd zijn of dreigen te raken krijgen onze speciale aandacht. Wij willen daar zijn waar we het meeste nodig zijn. Onderzoek wijst uit dat bepaalde groepen een verhoogde kans hebben op eenzaamheid, onder andere: Volwassenen met een lage sociaaleconomische status Kinderen en jongeren waarvan de ouders een lage economische status hebben Mensen met een hogere leeftijd Mensen die gescheiden of verweduwd zijn Surinaamse, Marokkaanse en Turkse Nederlanders Alleenstaanden Mensen zonder baan (Machielse, 2006) Sociaaleconomische status is een concept dat is samengesteld uit verschillende indicatoren: opleidingsniveau, beroepsstatus en hoogte van het inkomen. Gemakshalve is het in ons doelgroepenonderzoek geoperationaliseerd met het begrip minima. Dit zijn personen die een huishoudinkomen hebben van maximaal 110 van het sociaal minimum. Het Sociaal Cultureel Planbureau komt met cijfers waaruit blijkt dat sociale uitsluiting vaak gekoppeld is aan armoede. Er zijn vier type huishoudens waarbij armoede veel voorkomt: Eenoudergezinnen Eenpersoonshuishoudens Niet-westerse Nederlanders Uitkeringsgerechtigden (Sociaal Cultureel Planbureau, 2011) Uit de onderstaande resultaten blijkt dat de Resto s veel gasten bedienen die in de beoogde doelgroepen vallen, met uitzondering van de Niet-westerse Nederlanders die, in de enquête, ondervertegenwoordigd zijn. (ter vergelijking: in 2015 bestond de totale Nederlandse bevolking voor ongeveer 6,58 uit eerste generatie Niet-westerse Nederlanders en 5,48 tweede generatie). (CBS Statline 29 januari 2016) Zoals al eerder opgemerkt kan dit gedeeltelijk liggen aan een taalbarrière, waardoor er relatief minder respondenten in deze groep zijn. 1 1 Bij de vrijwilligers geeft 11,1 aan Niet-westerse Nederlander te zijn, dus hier lukt het de Resto s zeker wel om deze doelgroep te bereiken.

3 Slechts 21,8 van de respondenten geeft aan een inkomen te hebben uit arbeid en/of eigen onderneming. 58 heeft een inkomen via een uitkering (bijv. AOW, WAO, Bijstand, Wajong) en 2,1 geeft aan geen zelfstandig inkomen te hebben. 2,4 heeft studiefinanciering en 1,3 een WW-uitkering en 25,5 heeft een aanvullend pensioen. 2 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 Eenpersoonshuishouden 71,5 Eenoudergezin 3,5 inkomen op bijstandsniveau 44,6 inkomen boven bijstandsniveau maar beneden modaal 37,1 Leeftijd ,2 0,00 Huishouden Inkomen Leeftijd Figuur 1: doelgroepen Niet Westers 5,1 Afkomst Westers 3,5 Nederlands 91,3 Figuur 2: Culturele achtergrond 2 Het totaal komt boven de 100 uit omdat meerdere inkomsten per persoon mogelijk zijn.

4 Sociale contacten Resto VanHarte wil een plek bieden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Uit dit onderzoek blijkt dat Resto VanHarte een goede plek is om nieuwe vrienden te maken. In voorgaande jaren gaf ongeveer procent aan nieuwe vrienden/kennissen gemaakt te hebben in 2014 was dit 79 procent, dit jaar is dit 75,6 procent (88,6 onder de gasten die ook een voorgaand jaar de enquête hebben ingevuld). Met deze vrienden worden ook activiteiten buiten het Resto om ondernomen. Dit jaar gaf 38,2 procent aan af te spreken met deze nieuwe vrienden buiten Resto VanHarte om (50,0 onder de gasten die ook een voorgaand jaar de enquête hebben ingevuld). In 2014 lag dit percentage op 44,2 procent. In onderstaande figuur is te zien dat veel gasten zich minder eenzaam voelen sinds ze Resto VanHarte bezoeken: Voelt zich minder eenzaam Voelt zich minder eenzaam Figuur 3: Percentage gasten dat zich minder eenzaam voelt sinds/doordat ze Resto VanHarte bezoeken. Ook onder de gasten die een voorgaand jaar de enquête hebben ingevuld lag dit percentage dit jaar op 65,7 procent. 3 3 Dit jaar is t.o.v. voorgaande jaren de vraagstelling gewijzigd, niet meer sinds, maar doordat ik Resto VanHarte bezoek voel ik mij over het algemeen minder eenzaam. Hierdoor kan er nog meer waarde gehecht worden aan de invloed van het Resto op dit gevoel.

5 Waardering maaltijd en sfeer De maaltijd wordt net als in voorgaande jaren goed tot zeer goed gewaardeerd. In onderstaande tabel een overzicht van de waarderingscijfers voor de smaak, variatie en de gezondheid van de maaltijd, en de waarderingscijfers voor de sfeer (Gastvrijheid, gezelligheid en de mogelijkheid tot het voeren van een gesprek). Zeer goed Goed Niet goed/niet slecht Slecht of Zeer slecht Smaak 34,4 61,6 4,0 0,0 Variatie 33,6 62,2 4,0 0,2 Gezondheid 30,6 62,3 6,7 0,4 Gastvrijheid 54,6 44,1 1,1 0,2 Gezelligheid 43,1 54,4 2,1 0,4 Mogelijkheid tot voeren gesprek 28,9 64,4 6,1 0,6 Figuur 4: Percentages waardering maaltijd en sfeer. Zoals gezegd is de waardering eigenlijk al jaren op een zeer hoog niveau met dit jaar waarderingspercentages van meer dan 93 procent voor goed tot zeer goed. Sociale activering, het belang van samen eten Resto VanHarte biedt een plek waar men samen kan eten en sociale contacten kan leggen, op deze manier wordt de eenzaamheid bestreden. Maar Resto VanHarte daagt haar gasten ook uit om mee te doen en weer regie over hun leven te nemen, door te beginnen met kleine stapjes, zoals deelnemen met het meedoenprogramma.

6 Het ontmoeten van mensen en de maaltijd zelf zijn de belangrijkste redenen voor mensen om voor het eerst een Resto te bezoeken met resp. 60,4 en 46,9 procent. Het Meedoenprogramma met 9,7 procent in mindere mate. 4 (3,75 gaf aan te komen voor de sfeer en gezelligheid) Het Meedoenprogramma is door 496 respondenten beoordeeld, zij gaven een gemiddeld cijfer van 7,8 op een schaal van 1 tot 10. Slechts 8 van de respondenten gaven een onvoldoende (5 of lager) De gasten geven over het algemeen aan tevreden te zijn geweest met hun sociale leven voordat ze Resto VanHarte bezochten (80,4), dit stijgt zelfs naar 91,5 tevredenheid nadat VanHarte is bezocht. 5 Toch geeft 64,3 procent van de respondenten aan zich minder eenzaam te voelen doordat 6 ze Resto VanHarte bezoeken. 75,6 procent geeft aan nieuwe vrienden/kennissen gemaakt te hebben bij Resto VanHarte, 38,2 procent geeft aan ook buiten het Resto met deze nieuwe vrienden/kennissen om te gaan. (de percentages onder gasten die de enquête een eerder jaar hebben ingevuld zijn resp. 65,7-88,6 en 50,0 procent) De gasten komen niet alleen naar een Resto om anderen te ontmoeten, 63 procent geeft aan ook minimaal één keer een nieuwe gast meegenomen te hebben naar het Resto. 60,3 procent geeft ook aan te helpen om VanHarte tot een succes te maken. Van deze groep geeft 68,2 procent aan dit te doen door middel van het promoten van VanHarte en 23,1 procent helpt of heeft als vrijwilliger meegeholpen. Donateur is 10,4, en 18,4 geeft een fooi na de maaltijd. 9,7 doet dit op een andere manier, door voornamelijk te helpen bij een activiteit. 7 4 Hoewel er gevraagd werd om slechts één antwoord aan te vinken, hebben veel respondenten hier meerdere antwoorden aangevinkt, vandaar dat de totale percentages boven de 100 uitkomen. 5 Dit betekent natuurlijk niet doordat VanHarte is bezocht, andere redenen kunnen hieraan ten grondslag liggen, dat is echter niet onderzocht. 6 Dit jaar is t.o.v. voorgaande jaren de vraagstelling gewijzigd, niet meer sinds, maar doordat ik Resto VanHarte bezoek voel ik mij minder eenzaam. Hierdoor kan er nog meer waarde gehecht worden aan de invloed van het Resto op dit gevoel. 7 Omdat een aantal gasten op meerdere manieren Resto VanHarte helpt komt het totaal percentage boven de 100 uit.

7 ,60 36, ,20 44, Meer verbonden met bewoners in wijk Figuur 5: verbondenheid en betrokkenheid bij de wijk Meer op de hoogte van activiteiten in de wijk Figuur 5 laat zien dat de gasten zich meer verbonden voelen met de bewoners in de wijk en meer op de hoogte zijn van de activiteiten in de wijk doordat ze Resto VanHarte bezoeken. 8 Bewegen, letten op uitgaven en gezonder eten In 2012 en 2013 is de vraag gesteld aan de gasten of ze het eens waren met de stelling dat ze sinds ze Resto VanHarte bezoeken meer zijn gaan bewegen, meer zijn gaan letten op hun uitgaven en of ze meer zijn gaan letten op gezond eten. (ze konden aangeven of ze het hier helemaal mee eens, mee eens, niet mee eens/oneens, oneens of helemaal mee oneens waren) Vanaf 2014 is ervoor gekozen om de vraag iets anders te stellen, n.l. niet sinds, maar doordat ze Resto VanHarte bezoeken, tevens moesten ze aangeven of ze meer, even veel of minder waren gaan bewegen etc. Hierdoor is een vergelijking met 2012 en 2013 niet zomaar te maken, maar denken we wel een reëler beeld te krijgen van de impact van Resto VanHarte op deze gedragingen. (zie ook voetnoten 3 en 6) 8 Ook hier is in 2015 de vraagstelling gewijzigd in doordat i.p.v. sinds ik bij VanHarte kom.

8 35,00 30,00 32,30 31,70 28,90 25,90 25,00 21,20 20, ,00 15,00 16,90 17,20 16,20 15,30 14,50 13, (voorgaand jaar ook enquete ingevuld) (voorgaand jaar ook enquete ingevuld) 10,00 5,00 0,00 meer gaan bewegen meer gaan letten op uitgaven meer gaan letten op gezond eten Figuur 5: vergelijk op meer bewegen, letten op uitgaven en gezonder gaan eten Bekendheid en trouwe bezoekers Verreweg de meeste gasten zijn in contact gekomen met VanHarte via vrienden/bekenden 64,5 procent. De locatie waar de Resto s gevestigd zijn, waar ook andere activiteiten worden gehouden, zorgen ook voor bekendheid van de Resto s (15,7 ). Andere organisaties (gemeente, school, wijkverpleging, huisarts, maatschappelijke organisaties, etc.) verwijzen

9 ook door (19,3). Wijkkrant/Dagbladen zijn voor 8 procent een trigger geweest voor gasten om naar een Resto te komen en 3,4 procent door de Stadspas. 9 In de periode dat de enquête werd ingevuld (september tot en met december) waren 12,8 procent van de gasten voor de eerste keer dit jaar bij een Resto, 32,0 procent was tot dan 2 t/m 9 keer geweest en 56 procent zelfs 10 keer of meer. Iets meer dan de helft (55,2) van de gasten komt gemiddeld 1 keer in de week eten bij een Resto, een kwart (25,4) minder dan 1 keer in de week en een vijfde (19,4) 2 keer of vaker. 9 Hier hebben sommige respondenten meerdere antwoorden aangevinkt, waardoor het minder duidelijk is wat de belangrijkste trigger is geweest, waarschijnlijk hebben meerdere zaken elkaar versterkt.

10 Jaarlijks onderzoek onder vrijwilligers 2015 Sinds 2012 voert Resto VanHarte een jaarlijks onderzoek uit onder haar vrijwilligers. Dit jaar is er een aparte versie gemaakt voor incidentele vrijwilligers (mensen die, al dan niet uitgezonden via een bedrijf/sponsor, een dagje komen helpen). In voorgaande jaren maakten we nog geen onderscheid tussen vast of incidenteel. Hierdoor is een vergelijking niet zomaar te maken. Daar waar een verklaring in afwijkende percentages met voorgaande jaren mogelijk uit de splitsing gegeven kan worden, zijn de percentages onder de incidentele vrijwilligers bijgevoegd. In totaal hebben 137 vrijwilligers de enquête ingevuld, 112 vaste en 25 incidentele. Ongeveer fiftyfifty vrouwen en mannen. In leeftijd variërend van 14 tot 74 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 46 jaar (15 tot 68 jaar bij de incidentele vrijwilligers en gemiddeld 31,5 jaar). Ook qua opleidingsniveau, culturele achtergrond, type huishouden en bezigheden naast werken bij VanHarte is de groep vrijwilligers divers in haar samenstelling. De vaste vrijwilligers werken gemiddeld ruim twee jaar bij een Resto (25,39 maanden) en gemiddeld werken zij bijna 8 uur (7,84) per week, meer dan de helft (54,5) werkt gemiddeld één keer in de week, ruim een derde (38,4) twee keer en 7,1 werkt gemiddeld meer of minder dan 1 of 2 keer. Doelgroepen Ook onder (vooral de vaste) vrijwilligers komen veel mensen voor die tot de doelgroepen van Resto VanHarte worden gerekend: Alleenstaanden, eenpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen Niet-westerse Nederlanders Mensen zonder baan, uitkeringsgerechtigden Ouderen Mensen met een lage sociaaleconomische status 10 (Machielse 2006 en SCP 2011) 10 In de enquête is dit gekoppeld aan het opleidingsniveau, mensen met een opleidingsniveau van MBO 2 of lager. Dit is maar 1 factor die de sociaaleconomische status bepaald.

11 60,0 50,0 40,0 30,0 48,2 Doelgroepen 46,3 20,0 10,0 9,1 11,1 15,5 Doelgroepen 0,0 Figuur 4: percentages doelgroepen onder vaste vrijwilligers De percentages onder de incidentele vrijwilligers zijn resp. 12,5 8,35 4,2 16,7 4,2 11 Activiteit die de meeste tijd kost naast werken bij VanHarte Een betaalde baan 14,9 Ander vrijwilligerswerk 40,6 Onbetaald werk zoals Huismoeder/vader 28,7 Studie/School 16,8 Figuur 2: Tijdsbesteding naast VanHarte door vaste vrijwilligers Voorgaande jaren was er nog geen splitsing in vast of incidenteel, maar werden de percentages van de totale groep vrijwilligers gegeven. 12 Deze vraag is dit jaar niet gesteld aan de incidentele vrijwilligers. (sommige vrijwilligers hebben meerdere antwoorden gegeven, vandaar dat het gecumuleerd percentage boven de 100 uitkomt

12 Meedoenprogramma en Sociale contacten Van alle vaste vrijwilligers geeft 62,5 procent aan de activiteiten die rondom de maaltijd worden georganiseerd (het Meedoenprogramma) ook zelf daadwerkelijk mee te maken. Van deze groep geeft bijna de helft (46,6) aan meer te zijn gaan bewegen, (66,1) geeft aan meer op de hoogte te zijn van de organisaties in de wijk. Ongeveer een derde (34,5) geeft aan meer te zijn gaan letten op gezond eten en 21,4 is meer gaan letten op zijn/haar uitgaven. 13 In figuur 3 is te zien dat het werken bij Resto VanHarte de tevredenheid over het sociale leven vergroot en het gevoel van eenzaamheid vermindert. Was u tevreden met uw sociale leven voordat u VanHarte bezocht? vs Bent u op dit moment tevreden met uw huidige sociale leven Bent u op dit moment tevreden met uw huidige sociale leven Totaal ja nee Was u tevreden met uw ja sociale leven voordat u VanHarte bezocht? nee Total Was u tevreden met uw sociale leven voordat u VanHarte bezocht? vs Ik voel mij, sinds ik Resto VanHarte bezoek, over het algemeen minder eenzaam Ik voel mij, sinds ik Resto VanHarte bezoek, over het algemeen minder eenzaam Totaal eens oneens Was u tevreden met uw ja sociale leven voordat u VanHarte bezocht? nee Total Figuur 3: Sociale tevredenheid en gevoel van eenzaamheid voor en na werken bij VanHarte Niet alle vrijwilligers gaven een antwoord op deze vier vragen. De percentages hebben betrekking op degene die wel een antwoord hebben gegeven. 14 Hoewel niet het hele resultaat aan VanHarte kan worden toegeschreven, zal het wel een belangrijke factor zijn geweest.

13 De vrijwilligers maken door het werken bij Resto VanHarte nieuwe vrienden/kennissen, waardoor ze ook buiten het werk om meer sociale contacten hebben gekregen (75,5 dit jaar. 74,5 in 2014 en in 2013 was dit ongeveer 67). Ook nemen ze nieuwe vrijwilligers/gasten mee naar het Resto, gemiddeld ruim twee keer per jaar(2,29 keer). (in 2015 gaf 56,5 aan één of meer keer een nieuwe gast/vrijwilliger te hebben meegenomen, in 2014 was dit 56,1 en in 2013 was dit 42,9). Beoordeling van het vrijwilligerswerk bij Resto VanHarte door vrijwilligers In de enquête is de vaste vrijwilliger gevraagd naar een beoordeling van de werkzaamheden bij VanHarte. Hiervoor zijn een aantal stellingen gegeven op het terrein van werkomstandigheden, arbeidstevredenheid en samenwerking. Zij konden aangeven of ze het hiermee helemaal mee eens, eens, niet eens/oneens, oneens of helemaal oneens mee waren. In onderstaande drie grafieken per onderwerp de gecumuleerde, rekenkundig afgeronde, percentages van de vrijwilligers die het eens of helemaal eens waren met de stelling is tevreden over de werksituatie (hygiëne, veiligheid,enz.) mag zelfstandig taken uitvoeren en initiatief nemen kan moeilijke taken met makkelijke taken afwisselen heeft voldoende tijd om werk af te ronden kan het werk, emotioneel gezien, goed aan Figuur 4: Werkomstandigheden, percentages rekenkundig afgerond

14 De uitkomsten zijn redelijk consistent over alle vier de jaren. De vrijwilligers beoordelen de werkomstandigheden, mate van zelfstandigheid, tijds- en mentale druk met percentages van 89 tot 98 procent naar tevredenheid. De gevarieerdheid van het werk wordt door iets minder vrijwilligers positief beoordeeld, maar geeft wel een stijgende lijn te zien de afgelopen twee jaar gaat met plezier naar werk werk is uitdagend is tevreden over de waardering voor zijn/haar werk werk sluit goed aan op kennis en ervaring krijgt voldoende kans om te doen waar hij/zij goed in is Figuur 5: Arbeidstevredenheid, percentages rekenkundig afgerond

15 Figuur 6: Samenwerking, percentages rekenkundig afgerond Mogelijkheden tot groei en ontplooiing Het doen van vrijwilligerswerk bij Resto VanHarte heeft ook tot doel om de vrijwilligers op weg te helpen naar ander (betaald) werk. Door het verkrijgen van meer zelfvertrouwen, nieuwe kennis, het leren van samenwerken en meer zelfstandig en gestructureerd te werken en het aandacht geven aan de persoonlijke ontwikkeling van de vrijwilligers. In onderstaande grafiek de gecumuleerde percentages van de vrijwilligers die het eens of helemaal eens waren met de stelling.

16 Door mijn werk bij VanHarte heb ik meer zelfvertrouwen gekregen In mijn werk kan ik voldoende nieuwe kennis opdoen Door mijn werk bij VanHarte heb ik geleerd om beter samen te werken Er is voldoende aandacht voor mijn persoonlijke ontwikkeling Door mijn werk bij VanHarte heb ik geleerd zelfstandiger te werken Door mijn werk bij VanHarte heb ik geleerd om meer gestructureerd te werken Figuur 7: groei en ontwikkeling, percentages rekenkundig afgerond Motivatie en communicatie De motivatie van vrijwilligers om bij VanHarte te gaan werken is zeer divers, meest genoemd worden: het sociale karakter van het werk (36,7), maatschappelijke betrokkenheid (35,8) en interesse in koken en eten (48,7). Dit zijn ook de meest genoemde redenen om te blijven werken als vrijwilliger, terwijl hier ook de positieve werksfeer (30,6) vaak genoemd wordt. Re-integratie (9,3 resp. 6,4) en het opdoen van werkervaring (15,3 resp. 17,0) worden ook genoemd, maar minder vaak dan de eerder genoemde redenen. 15

17 De meeste vrijwilligers hebben Resto VanHarte leren kennen via vrienden of bekenden, vacaturebank en andere organisaties (resp. 31,6, 22,3 en 20,5). Andere communicatiemiddelen (stadspas, sociale media enz. worden minder vaak (<5) genoemd). 10 procent geeft aan eerst zelf gast te zijn geweest en 9,0 procent heeft kennis gemaakt via een school/stage markt. 8,1 heeft over het Resto gelezen in een dagblad en 5,5 in de wijkkrant 16 De vrijwilligers kijken over het algemeen (weer) positief tegen de toekomst aan, waarbij velen hoop en/of plannen hebben voor een nieuwe betaalde baan of het volgen van een nieuwe opleiding. Meer dan de helft (55,2) is het eens of helemaal eens met de stelling: Ik wil mij verder ontwikkelen binnen de functie die ik bij Resto VanHarte uitvoer (Kok, gastvrouw/-heer, activiteitenbegeleid(st)er. Ruim een derde (41,0) heeft de afgelopen drie maanden actie ondernomen om ander werk of scholing te krijgen, of heeft dit voor de komende drie maanden gepland. Incidentele vrijwilligers De incidentele vrijwilligers zijn zeer gemotiveerd en hebben grote waardering voor het werk. Gemiddeld geven zijn een 8,7(op een schaal van 1 tot 10), voor hen ervaring met een dagje meewerken bij een Resto. Voor twee derde was het de eerste keer dat zij bij een Resto vrijwilligerswerk deden. 41,7 doet ook nog vrijwilligerswerk bij (een) andere organisatie(s). De meesten hebben Resto VanHarte leren kennen via school/stagemarkt of via hun huidige werkgever (beide 37,5). Met resp. 41,7 en 33,3 zijn het sociale karakter en maatschappelijke betrokkenheid belangrijke drijfveren om vrijwilligerswerk bij VanHarte te gaan doen. 25 doet het voor de werkervaring en 16,7 heeft interesse in koken-eten. 17 6/8 Omdat hier door sommige respondenten meerdere antwoorden werden gegeven komen de gecumuleerde percentages boven de 100 uit.