Casablanco. Werkervaringsproject Ondernemen in de sociale economie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Casablanco Werkervaringsproject Ondernemen in de sociale economie

2 Casablancovzw François Malherbelaan, Brussel T. 02/ F. 02/ Een initiatief met de steun van : Casablanco Jaarverslag 2012

3 Jaarverslag Casablanco 2 2. Tewerkstellings- en Opleidingsbeleid 3 3. Bouwen aan Maatschappelijke Meerwaarde Bouwen doe je niet alleen, Projecten en Partenariaten Organisatie en Financieel beleid Perspectieven en Uitdagingen

4 Casablanco Casablanco wordt in 2001 opgericht door de fusie van verschillende verenigingen, allen actief op diverse terreinen zoals de strijd tegen de armoede, hulpverlening aan jongeren, beroepsopleiding en het recht op wonen. Het dispositief van de werkervaring diende zich dan ook aan als een interessant sociaal en economisch instrument om deze verschillende actieterreinen op een integrale wijze te benaderen. De vaststelling was immers tweeledig: Terwijl de behoefte aan betaalbare en degelijke woningen en sociale infrastructuur in Brussel enorm was, voornamelijk in de 19de-eeuwse gordel, en de middelen voor het uitvoeren van de nodige renovatiewerkzaamheden beperkt, was het des te prangender dat een nog grotere groep van mensen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest amper toegang hadden tot de arbeidsmarkt, voornamelijk voor laaggeschoolden voor wie zelfs een eerste werkervaring haast onbereikbaar was. Met de ontwikkeling van heel wat interessante federale en gewestelijke tewerkstellings-maatregelen op het einde van de jaren '90 ziet Casablanco dan ook een reële kans om haar maatschappelijke doelstelling van sociaal-economische integratie en sociale mobiliteit voor de meest kwestbaren onder ons sterk te verankeren in Brusselse Hoofdstedelijke Gewest: na een gestage groei telt Casablanco vandaag 16 conventies in het kader van het Doorstromingsprogramma en 24 overeenkomsten in het kader van de Art-60 tewerkstelling. Casablanco werd bovendien erkend als geregistreerd aannemer en kan vandaag buigen op een uitgebreide dienstverlening. Casablanco wil zo sociale meerwaarde genereren door werkervaring en vorming in te zetten voor de realisatie van werven voor sociale huisvestingsinitiatieven, voor verenigingen en particuieren zonder of met beperkte middelen, voor school- en gemeenschapsinfrastructuur,... Voor particulieren met financiële moeilijkheden werkt Casabanco ook rond de problematiek van het energieverbruik, met een bijzondere aandacht voor diepgaande isolatiewerkzaamheden en voor het gebruik van duurzame materialen. Als laatste werden er sinds 2006 bijkomende activiteiten ontwikkelt in de zogenaamde Gewestelijke Wijkcontracten waardoor de werking zich sedertien uitdrukkelijk inschrijft in een zowel lokale als stedelijke dynamiek. Casablanco Jaarverslag

5 Tewerkstellings- en opleidingsbeleid Casablanco is voor vele doelgroepwerknemers een waardevol instrument voor wat vaak als een eerste reële en waardevolle werkervaring wordt ervaren. Voor Casablanco is dit een bewuste beleidskeuze: maatschappelijke deelname in het algemeen en socio-professionele inschakeling in het bijzonder, zijn immers slechts succesvol wanneer ook de werknemers zelf het gevoel krijgen dat ze via opleiding, vorming en inzet greep krijgen op hun eigen professionele toekomst. Casablanco wil zo haar bijdrge leveren aan de strijd tegen sociale en economische uitsluiting en een actief participeren aan de arbeidsmarkt stimuleren. Wat de aanpak van Casablanco echter zo specifiek maakt in vergelijking met ander vormen van tewerkstelling, is dat de socioprofessionele inschakeling als dusdanig de centrale doelstelling is en zo het kloppende hart van haar activiteiten. Gericht op de verzelfstandiging van haar doelgroepwerknemers en met het oog op hun doorstroom en integratie op de reguliere arbeidsmarkt in eerste instantie in de bouwsector vraagt een dergelijke aanpak dan ook om een coherente visie op de inspanningen van de doelgroep en het traject dat deze doorloopt. Van bij de aanwerving tot en met de actieve zoektocht naar een duurzame baan en vaak zelfs tot de afsluiting van het contract met de nieuwe werkgever worden de werknemers dan ook aangemoedigd en gestimuleerd tot een zelfreflectief en bewust leerproces. Doelgroepwerknemers Om de tewerkstelling van het doelpubliek te financieren, doet Casablanco een beroep op het Doorstromingsprogramma (DSP), beheerd en deels gefinancierd door Actiris, dat tewerkstellingsperspectieven wil bieden aan personen die in het gewone arbeidscircuit nauwelijks kans maken. Bovendien wil de maatregel zo toelaten dat de organisaties die het DSP-programma uitvoeren sociale diensten en activiteiten ontwikkelen. Het Doorstromingsprogramma richt zich specifiek op langdurig en laaggeschoolde werkzoekenden. Daarnaast omkadert Casablanco ook personen die tewerkgesteld zijn via Artikel 60 7 van de Organieke OCMW-Wetgeving van 8 juli De voorwaarde voor tewerkstelling in Artikel 60-statuut is de teogang tot een sociaal integratie-inkomen of ondersteuning van het OCMW. En ook al lijken de administratieve voorwaarden minder streng dan die van het Doorstromingsprogramma, stellen we vast dat deze mensen ivaak nog verder van de reguliere arbeidsmarkt staan dan de doelgroep in het DSP-programma. Ze combineren immers vaak een opeenstapeling van sociale problemen met een zeer laag scholingsniveau en een zeer lange beroepsinactiviteit. Hun kennis van het Frans of het Nederlands is vaak problematisch. Het OCMW is de administratieve werkgever, terwijl Casablanco de werkervaring en het inschakelingstraject voor deze werknemers op zich neemt. De duur van de contracten is berekend op het aantal werkdagen dat nodig is voor het verkrijgen van toegang tot sociale rechten (werkloosheidsuitkering). In de praktijk gaat het meestal om een trajecten van 12, 18 of 24 maanden. Zowel DSP als Artikel 60 zijn contracten van beperkte duur waardoor vaak wordt gezinspeeld op hun precaire karakter. Hoewel deels terecht, stellen we vast dat dergelijke contracten voor velen zinvolle instrumenten zijn voor hun actieve deelname aan het sociale en economische gebeuren. Dat deze tewerkstelling slechts zinvol is wanneer er gedurende de arbeidstijd voldoende begeleiding en opleiding georganiseerd wordt is evident. Dat is dan ook de kern van hetgeen Casablanco via haar organisatie en activiteiten tracht te realiseren. Casablanco Jaarverslag

6 2012 Casablanco stelde in 2012 een totaal van 81 medewerkers, ofwel 57,96 vte te werk. In totaal waren er 61 doelgroepwerknemers actief, ofwel 38,46 vte en dus 66,35% van het totale personeelsbestand. Wanneer we rekening houden met de omkaderingsfuncties voor de stafleden (een instructeur en trajectbegeleider telt voor 1 vte, terwijl technisch coördinerende functies voor 0,5 vte worden gerekend), betekent dit een omkaderingspercentage van 32,5 %, ofwel 1 vte omkadering per 3 doelgroepwerknemers. Van de werknemers in doelgroep-statuut, werden 35 personen te werk gesteld in het renovatieproject, 3 personen in de logistieke ondersteuning en 3 medewerkers in een administratieve functie. Casablanco telde in 2012 maar liefst 20 verschillende nationaliteiten. 21 medewerkers hebben de Belgische nationaliteit, waarvan 17 genaturaliseerd. De anderen zijn overwegend afkomstig uit Noord-Afrika (Marokko, Tunesië en Algerije) en sub-sahariaans Afrika (Kameroen, Mauritanië, Soedan, RDC en Guinee). Verder meer zijn er medewerkers afkomstig uit Jordanië, Syrië, Libië, Joegoslavië, Roemenië, Columbia en Brazilië. Ook werden enkele werknemers uit Spanje, Italië en Portugal tewerkgesteld. De gemiddelde leeftijd van de werknemers bij Casablanco is 39 jaar. De jongste is 24, de oudste 62. Werkervaring in de praktijk: het trajectplan In samenspraak met de doelgroep zelf wordt er individueel beroepstraject uitgestippeld. De aandacht gaat hierbij uit naar : een aangepaste positionering ten aanzien van werk en tewerkstelling in het algemeen; het verwerven van de nodige competenties (kennis en beroeps- attitudes); de verbetering, of ten minste de stabilisering, van de persoonlijke sociale situatie. In het begeleidingsplan gaat de eerste aandacht naar de motivatie van de kandidaten en het nut dat een werkervaring bij Casablanco voor hen heeft. De doelgroepwerknemers van Casablanco zijn immers vaak kwetsbaar op sociaal, economisch, administratief en familiaal vlak. De sociale begeleiding die Casablanco biedt, ondersteunt de arbeiders op diverse sociale terreinen opdat ze op een solide basis hun beroepscarrière verder kunnen ontwikkelen. Het opleidingsplan volgt dan weer twee krachtlijnen: werkervaring en vorming. De kern van de opleiding bij Casablanco is en blijft de werkervaring zelf. Gedurende 34 uur per week zijn de doelgroepwerknemers actief op werven die hen confronteren met de praktijk en zo de basiscompetenties van hun eventuele toekomstige tewerkstelling onder de knie krijgen. Casablanco tracht zo goed mogelijk een voorafspiegeling te zijn van de realiteit op de werkvloer. In deze context vervullen de ploegbazeninstructeurs een eerstelijnsfunctie in de kennisoverdracht en een voorbeeldfunctie voor wat arbeidsattitude betreft. Om hun functie correct in te vullen, moeten de ploegbazen/instructeurs beroep doen op hun technische competenties maar evenzeer op hun kwaliteiten van leiderschap, kennisoverdracht en competentie-observatie. De doelgroepwerknemers nemen zelf deel aan de registratie van hun activiteiten op de werven. Dit maakt dat er een hoge mate van zelfreflectie ontstaat omtrent de relatie tussen het concrete werk op de werf, het pedagogische parcours dat ze doorlopen en de meer structurele evaluaties die Casablanco op vaste tijdstippen organiseert. Deze gesprekken hebben tot doel de werkervaring van individuele doelgroepwerknemers te koppelen aan een evaluatie van hun competenties en van hun functioneren in het kader van een arbeidsovereenkomst. Bovendien stellen de evaluaties ons ook in staat om de aangeboden opleidingen zo goed als mogelijk te laten aansluiten bij de werkervaring en het beroepsproject van de individuele doelgroepwerknemer. Het werkervaringstraject wordt vervolledigd met een klassiek opleidingsluik (gemiddeld 4 uur/week) voor het verwerven van bepaalde competenties en algemene kennis. Dit geheel van opleidingen beoogt de verbreding van de mogelijkheden voor tewerkstelling en de verhoging van de arbeidsmobiliteit van de doelgroepwerknemers na hun traject bij Casablanco. Casablanco Jaarverslag

7 Geen Werkervaring zonder vorming: Het Opleidingsplan Hoewel de werkervaring het instrument is waarrond het traject wordt uitgestippeld, investeerde Casablanco sedert 2006 heel wat eigen middelen en energie in de organisatie van een meer formeel opleidingsluik. Voor vele werknemers, vooral voor zij die met minder ervaring en voorkennis van start gaan, bleken opleidingen in meer schools kader bij te dragen aan de verbreding van hun mogelijkheden in het traject en de versterking van de arbeidsmobiliteit op de reguliere arbeidsmarkt. Bovendien zijn deze opleidingsmomenten een rustpunt en een aangename afwisseling voor het werk dat zij op de werven realiseren. Meer specifiek gaat het in deze opleidingen om het bevorderen van de competenties en kennis met betrekking tot de arbeidsmarkt in de brede zin van het woord en de socio-economische omgeving; De preventie van be - roepsrisico's; Bepaalde theoretische aspecten van de beroepen van de bouwsector en de articulatie van vakkennis met deze van andere bouwvakken in het kader van een globaal bouw- of renovatieplan. De opleidingen in Casablanco bestaan uit twee luiken: De algemene opleidingen die voor de gehele doelgroep worden georganiseerd; De opleidingen in het persoonlijke traject, waarbij wordt ingespeeld op het toekomstige beroepsproject van de werknemer zelf. Algemene opleidingen In 2006 werd een partnerschap aangegaan met het vormingscentrum Groep INTRO vzw. Twee modulaire theoretische programma s werden uitgetekend gespreid over 10 maanden (telkens halve dagen op vrijdag voormiddagen). Er bestaat tussen de verschillende modules geen specifieke hiërarchie zodat de arbeiders op zowat elk moment kunnen instappen. Aangezien de rotatie van werknemers groot is (maandelijks stromen nieuwe werknemers in bij Casablanco), kunnen we de deelname van elke doelgroepwerknemer verzekeren. De lessen worden gegeven door ervaren en gespecialiseerde instructeurs. In de opleiding is er bovendien aandacht voor het gebruik van het Nederlands (2 specifieke modules zijn gewijd aan basiswoordenschat technisch Nederlands) met de bedoeling om de arbeiders vertrouwd te maken met de aanwezigheid en rol van het Nederlands. Belangrijk is ook dat het examen VCA (Veiligheidstest) integraal deel uitmaakt van het opleidingsprogramma. Met slaagkansen voor 70 % van de deelnemers, mag dit een succes heten. Voor specifieke werven of projecten, worden voor de werknemers opleidingen georganiseerd bij gespecialiseerde opleidingscentra. In de recente jaren organiseerde Casablanco opleidingsmodules voor gevelrenovatietechnieken in samenwerking met het Centre FAC, de opleiding veilig werken op hoogte en een intensieve cursus thermische isolatie en luchtdichtheid in samenwerking met het Beroepenreferentiecentrum Bouw Brussel. Opleidingen in het persoonlijke Traject Naast algemenen opleidingen in het algemene trajectplan geven we de gelegenheid aan de arbeiders om opleidingen te volgen die passen in hun persoonlijke beroepsproject. Wie in aanmerking komt voor welke opleiding wordt mee bepaald dankzij de regelmatige evaluaties die plaatsvinden samen met de werknemers, de instructeurs en de trajectbegeleider. In het kader van UB3 (versterking van de beroepsopleiding in Brussel) werkten de Nederlandstalige inschakelingsprojecten in 2008 een aantal korte modules uit voor doelgroeparbeiders van de werkervaringsprojecten. De stuurgroep voor deze samenwerking bestaat uit Groep Intro, JES, Intec, FeBIO en Tracé Brussel. Voor de bouwsector gaat het o.a. over diverse renovatie- en isolatietechnieken, uitwisseling met werkgevers in de bouw en initiatie vaktechnisch Nederlands bouw (2 niveaus). De opleidingen worden afwisselend in het Frans en in het Nederlands gegeven door de instructeurs uit verschillende organisaties van de sector. Zowel de algemene opleiding als de individuele vormingen worden gefinancierd met de eigen middelen van Casablanco en gesteund door een interventie van het Fonds Risicogroepen van het paritaire comité 329,01. Zo investeerde Casablanco in 2012 voor een totaal van euro aan opleidingen. Casablanco Jaarverslag

8 Taal alleen maakt niet vrij. Maar het helpt... Met een specifieke aandacht voor de taalachterstand waar vele doelgroepwerknemers te kampen hebben ontwikkelde Casablanco in samen met het Huis van het Nederlands een Taalbeleidsplan. Casablanco neemt in haar taalbeleid steeds een pragmatische positie in: de vaststelling leert ons dat het gebrek aan kennis van het Nederlands geen onoverkomelijke barrière is in de zoektocht naar werk voor de uitstromende werk - nemers, vanzelfsprekend in zoverre de technische competenties en de beroepsattitudes beheerst worden. De bouwsector heeft immers de gewoonte om beroep te doen op handarbeiders van diverse afkomst. Wel is kennis van meerdere talen een belangrijke bijkomende troef om werk te vinden en de keuze om de doelgroepwerkne - mers in aanraking te brengen met het Nederlands meer dan evident. Zo zijn er geen instroomcriteria Nederlands: iedereen moet de kans krijgen om te genieten van een inschakelingstraject bij Casablanco. Zo krijgen ook alle werknemers de kans om Nederlands te leren. Bij de aanwerving worden de deelnemers grondig ingelicht over de plaats die het Nederlands inneemt binnen Casablanco. Groepen en streefdoelen Casablanco wenst rekening te houden met de diversiteit aan noden, verwachtingen en wensen van de doelgroepwerknemers met betrekking tot het aanleren van het Nederlands. In functie hiervan kunnen we drie groepen identificeren voor wie we verschillende aandachtspunten vooropstellen. Groep 1: Doelgroepwerknemers voor wie Nederlands leren geen prioriteit is. Ze hebben er bijvoorbeeld veeleer baat bij om eerst hun Frans te verbeteren, alfabetisering te volgen enz. Het gaat om personen die een minimale kennis van het Frans als contacttaal hebben (verworven tijdens hun verblijf in Brussel of in hun thuisland) maar die nog verder moeten werken aan hun beheersing van de taal om in hun doorstroom naar de arbeidsmarkt te kunnen slagen. Groep 2: Deze doelgroep wordt door Casablanco zoveel mogelijk gesensibiliseerd voor het Nederlands. In dit kader worden ze warm gemaakt om deel te nemen aan het Kennismakingstraject Nederlands. Voor hen stelt Casablanco tot doel dat ze een reeks woorden en uitdrukkingen in het Nederlands begrijpen. De nadruk ligt op het leren van enkele overlevingszinnen. Groep 3: De personen willen Nederlands leren: sommigen onder hen volgen naast het traject in Casablanco ook lessen Nederlands in het reguliere aanbod buiten de werkuren. Anderen hebben al een basiskennis Nederlands en moeten louter hun kennis van het beroepsspecifiek Nederlands uitbreiden. Voor beiden is het streefdoel het verwerven van een basistaalvaardigheid Nederlands. Kennismakingstraject i.s.m. het Huis van het Nederlands Casablanco stimuleert haar medewerkers om deel te nemen aan het Kennismakingstraject Nederlands. Ze worden geïnformeerd over de mogelijkheden, de voordelen en de moeilijkheden die Nederlands leren met zich kan meebrengen met de bedoeling om eventuele drempels om de lessen te volgen weg te nemen. De trajectbegeleider van Casablanco nodigt de doelgroepwerknemers uit om deel te nemen aan het kennismakingstraject. Hij enthousiasmeert hen en geeft een woordje uitleg over het doel. In een eerste sessie participeren de deelnemers aan een groepsgesprek over het belang van het Nederlands in Brussel en in België, op de arbeidsmarkt en in de sector bouw. In een volgende sessie nemen ze deel aan een proefles Nederlands. Ten slotte is er voor diegenen die graag Nederlandse les willen volgen een screening en oriëntering in het Huis van het Nederlands om te bepalen wat de meest gepaste cursus Nederlands voor hen is. Later wordt er nog een debriefingsmoment georganiseerd voor de doelgroepwerknemers die al een tijdje Nederlandse les volgen om na te gaan of alles goed verloopt zodat eventuele problemen tijdig geremedieerd kunnen worden. Kennismakingstraject INTRO In het kader van de wekelijkse opleidingsmodules door Groep Intro wordt er eveneens gewerkt aan het Nederlands. Zo worden twee modules gewijd aan de sensibilisering voor het Nederlands en elke week wordt een deel van de opleidingstijd gewijd aan het leren van de basiswoordenschat van de bouwberoepen. Casablanco Jaarverslag

9 Taallessen buiten de werkuren Casablanco moedigt alle werknemers aan om een cursus Nederlands buiten de werkuren te volgen. De inschrijvingskosten van die taallessen zijn ten laste van Casablanco en de arbeiders genieten van tijdskrediet in functie van hun effectieve aanwezigheid op de cursus: Casablanco heeft een intern systeem van tijdkrediet opgesteld die de werknemers toelaat om 50% van de bestede tijd aan bijkomende opleidingen te recupereren als extra verlof In tegenstelling tot de periode , dat voornamelijk gericht was op de uitwerking en implementatie van een taalbeleidsplan (het taalbad, de identificatie van de verschillende niveaus van de doelgroepwerknemers en de hieraan verbonden streefdoelen, de wijze van meten en evalueren, enz.) was 2012 vooral een jaar van evaluatie, zelfreflectie en zelfkritiek. Want hoewel de ernst van Casablanco inzake het Nederlands er niet minder op is geworden, was 2012 wel het uitgelezen moment om te evalueren in hoeverre de inspanningen ten aanzien van andere trajectacties niet de bovenhand namen. Zo kwamen we tot vaststelling dat bijvoorbeeld de praktijk van het Taalbad veeleer een theoretisch gegeven was en in de praktijk moeilijk te realiseren. Gek genoeg, zijn de voornaamste redenen hiertoe het gevolg van de troeven en sterktes die Casablanco op het terrein ontwikkelde: Casablanco heeft zich doorheen de jaren ontwikkelt tot een belangrijke operator op het domein van de werkervaringsprojecten: meer dan anderen is ze erin geslaagd om een reële werksituatie te ontwikkelen, en dit via vele reële en complexe werven. Deze insteek om de werkervaring in te bedden in een sociale onderneming en aannemer heeft een grote impact op de interne mogelijkheden om externe "pedagogische" methodes te integreren in de dagelijkse werking, zo ook wat het taalbad Nederlands betreft; Als sterk ingebedde organisatie op lokaal en Gewestelijk niveau, en met een belangrijke drijfveer om sociale mobiliteit te promoten binnen de doelgroep zelf, is het personeelsbestand, en in het bijzonder de instructeurs, sociaal en cultureel zeer divers; Naar analogie met, en ter uitbreiding van de opleidingen die Casablanco organiseert op vrijdagochtend, heeft Casablanco de beleidskeuze gemaakt om van vrijdag een opleidingsmoment te maken. De arbeiders zijn dan allen in opleiding of betrokken in een interne werking (groepswerk rond veiligheid en preventie, participatie rond welzijnsthema's, rond burgerschap, etc..). Om de inzet van Casablanco voor wat het Nederlands betreft te versterken, wil zij werk maken op vrijdagochtend een module Nederlands te organiseren voor een groep van 10 à 12 doelgroepwerknemers). Aan het Huis van het Nederlands werd dan ook gevraagd om deze keuze te analyseren en uit te werken. Vooral de vraag in hoeverre een dergelijke module wenselijk en mogelijk is (cvo vs basiseducatie, niveaus, aantal uren, etc.), en in hoeverre de verschillende opleidingspromotoren interesse hebben in het verstrekken van een dergelijk programma. Concreet zou een aanbod en programma Nederlands op de Werkvloer door de VDAB het meest aangewezen zijn. Momenteel is de fase van uitwerking volop aan de gang: de groepssamenstelling wordt beter gedefinieerd (COVAAR en screening van niveau), de totaal aantal uren en spreiding, de taal- en lesdoelen, etc. In juli zal een definitief voorstel worden uitgewerkt in samenwerking met het Huis van het Nederlands en aan de VDAB worden overgemaakt. In september hopen we met de module van start te kunnen gaan en zo de engagementen die werden aangegaan in het taalbeleidsplan hard te maken. Casablanco Jaarverslag

10 Naar een duurzame integratie op de arbeidsmarkt Het uiteindelijke doel van het traject dat Casablanco voor haar werknemers organiseert is een duurzame integratie op de arbeidsmarkt of het perspectief op een inkomstengenererende activiteit. Dit laatste is niet onbelangrijk: het doorstromen naar een arbeidscontract van onbepaalde duur is vanzelfsprekend het ideaaltype van een geslaagd parcours, maar het engagement om na Casablanco te investeren in een (kwalificerende) opleiding is dit evenzeer. Voor anderen is de verlenging van de tewerkstelling in Art.60 in het Doostroomprogramma bij Casablanco dan weer zinvol wanneer onvoldoende stabiliteit in de privésituatie werd bekomen en bijkomende vorming en ervaring nodig. Het hoeft geen betoog dat voor enkelen het traject minder gunstig verloopt en een verdere begeleiding door partners noodzakelijk is. Uitstroomprofiel Eens de doelgroepwerknemers voldoende werkervaring hebben opgedaan om zich op de arbeidsmarkt te begeven, verlaten ze Casablanco. Meestal is dat na 18 à 24 maanden. Casablanco bereidt haar doelgroepwerknemers voor op de beroepen die door de bouwsector gevraagd worden. In algemene termen beantwoordt de door Casablanco verstrekte ervaring aan het officiële profiel van geoefende hulpwerkman. Het uitstroomprofiel kan als volgt omschreven worden: Het kunnen uitvoeren van werkzaamheden met een normaal en constant rendement en dit met een gangbare kwaliteit; Een gekwalificeerde arbeider kunnen bijstaan in het uitvoeren van zijn taken; Zich aan een arbeidsreglement kunnen houden, rechten en plichten kennen, begaan zijn met de veiligheid op de werf Wat competenties betreft, is het uitstroomprofiel van de arbeiders van Casablanco niet gestandaardiseerd, en dit is een bewuste keuze. Casablanco gaat uit van een persoonlijke benadering, die het afgelegde traject in relatie tot de individuele vaardigheden en ambities in kaart brengt. Zo zullen we voor sommige arbeiders de nadruk leggen op polyvalentie, terwijl voor anderen de nadruk gelegd op de efficiënte beheersing en het rendement van bepaalde taken zoals pleisterwerk, cementeerwerk en plamuurwerk. De perspectieven op werk die na het parcours bij Casablanco de voorkeur genieten zijn: Bedrijven actief in de afbouw en afwerking; Kleine bedrijven van algemene aanneming; Bedrijven gespecialiseerd in gevelrenovatie; Diverse organisaties die mensen tewerkstellen voor het onderhoud van hun gebouwen zoals sociale woningmaatschappijen, sociale Verhuur-kantoren. Het is echter niet uitzonderlijk dat de doelgroepwerknemers na hun vertrek bij Casablanco ook andere beroepsprojecten ontwikkeld hebben dan deze van de bouwsector. Wat de doorstroomresultaten voor 2012 betreffen, merken we op, hoewel een kleine terugval in vergelijking met voorgaande jaren een gegeven is, de continuïteit van het geleverde werk grotendeels verzekerd werd. De terugval is wellicht terug te brengen tot de sociaaleconomische crisis die sedert 2008 de arbeidsmarkt overheerst en de algemene terugval van de bouwactiviteiten. De tegenvallende groeiperspectieven voor 2012, en met een daling van de activiteit voor de bouwsector met 1,5 procent in het bijzonder, ligt het aantal zichtbare werkaanbiedingen in de bouwsector gevoelig lager dan het niveau van 2008, voor het toeslaan van de crisis. De crisis zorgt echter ook voor een andere opmerkelijke situatie: vele van de arbeiders bij Casablanco zijn niet langer gefocust op de doorstroom, maar beschouwen het werk bij Casablanco als een volwaardige baan. Het einde van hun traject ervaren zij dan ook vaak als een belangrijke én negatieve gebeurtenis, met een tijdelijke terugval van hun motivatie om actief te zoeken naar werk ten gevolg. Casablanco Jaarverslag

11 De bouwsector blijft in onze ogen echter pertinent in het kader van de beroepsinschakeling: de doorstroom als arbeider naar de bouw vraagt immers niet om specifiek diploma, en de bouwsector zal, rekening houdend met de verwachte demografische explosie, de komende jaren hoe dan ook een blijvende bron van tewerkstelling blijven in Brussel en omstreken. De bouwsector biedt bovendien ook perspectieven op het vlak van carrière voor zij die de mogelijkheid hebben om in de loop van hun parcours te groeien op het vlak van hun kennis en competenties. Ook mag uit het werk in 2012 blijken dat een doelgericht beleid vruchten afwerpt: de steun die Casablanco verleende aan de opstart en groei van het ecologische bouwbedrijf Limbourg et Fleury in samenwerking met het Beroepsreferentiecentrum Bouw Brussel gaf aan drie arbeiders uitzicht op een duurzame job. Ook de ervaring met de sociale clausule is hiervan een toonvoorbeeld. De 65 % van de doelgroep die de organisatie in 2012 hebben verlaten en perspectief hebben op een duurzame integratie op de arbeidsmarkt, mogen getuigen van de efficiëntie en inzet die Casablanco op dit vlak aan de dag legt In 2012 verlieten 22 personen Casablanco, waarvan 2 vroegtijdig door ontslag of ziekte. Voor de 20 andere doelgroepwerknemers: 5 werknemers hebben na het tewerkstellingsparcours bij Casablanco in 2012 een duurzame betrekking gevonden, waarvan 3 in de bouwsector: 1 werd tewerkgesteld als binnenhuisschrijnwerker bij CORACO te Vilvoorde; 1 werd, in het kader van een samenwerking met het BRC, tewerkgesteld bij Limbourg et Fleury, een Brusselse aannemer in duurzaam bouwen 1 kon, na een korte werkervaring via de sociale clausule, aan de slag bij Limbourg et Fleury ; 1 doelgroepwerknemer ging aan de slag als gemeentearbeider in Brainl'Alleud; 1 persoon werk op regelmatige interim-basis en behaalde in 2012 het diploma Schilderwerken en binnenhuisdecoratie aan het Institut Diderot 3 personen in een Art.60 tewerkstelling werden, in overleg met de betrokken OCMW's, verlengd in het kader van het Doorstromingsprogramma. 5 werknemers hebben na het tewerkstellingsparcours bij Casablanco in 2012 een kwalificerende opleiding aangevat: 1 persoon volgt een intensieve cursus Nederlands ter voorbereiding van de opleiding Polyvalent klusjesman bij Groep Intro; 1 persoon volgt de opleiding Agent de maintenance HVAC bij Bruxelles Formation Construction 1 persoon volgt de opleiding Plafonneur bij Bruxelles Formation Construction 1 persoon volgt, na een parcours als logistiek medewerker bij Casablanco, een opleiding Conducteur poids Lourds bij Bruxelles Formation Logistique 1 persoon is recentelijk ingeschreven in een kwalificerende opleiding (verder nieuws is voorlopig niet voorhanden) 5 werknemers volgen momenteel een programma Actief Zoeken naar Werk (AZW-RAE), waarvan 1 persoon via de Uitstroombegeleiding in samenwerking met het VGC- Sectoroverleg en Groep Intro en 4 via Casablanco zelf. 2 personen hebben jammer genoeg geen contact behouden met Casablanco. Er is een vermoeden dat beiden hun thuisland hebben bezocht, waarna ze hopelijk hun AZW-RAE programma bij Casablanco zullen verder zetten. Casablanco Jaarverslag

12 En toch... Knelpunten voor succesvolle doorstroom Werkaanbod en economische conjunctuur De recente crisis heeft, hoewel reeds langere tijd een gekend fenomeen, een grote impact gehad op de praktijk van precaire, tijdelijke en zelfs illegale arbeidsvormen. Hoewel dit laatste gelukkig eerder marginaal blijft, zien we dat de bouwsector steeds meer beroep doet op tijdelijke en minder duurzame werkaanbiedingen. Naast de tendens om beroep te doen op interim-arbeid voor basisfuncties in de bouwsector, merken we dat ook de arbeiders van Casablanco na hun traject voorstellen voor illegale contracten ontvangen, zoals een contract waarin de uren worden betaald in functie van de gerealiseerde hoeveelheden, halftijdse contracten aangevuld met zwartwerk en dergelijk meer Daarenboven verscherpen de werkgevers voortdurend de vereisten die ze stellen aan handenarbeiders, voornamelijk wat hun autonomie op de werven betreft. Inzetten op leren op de werkvloer zoals via IBO-contracten, verliezen zo hun potentieel voor de doorstroom van de doelgroep. Sociale kwetsbaarheid Terwijl de motivatie van de arbeiders in het algemeen hoog en strijdbaar blijft, lijkt het wel of dat ook geldt voor hun sociale kwetsbaarheid. Dit uit zich in problemen met betrekking tot administratie, huisvesting, schulden, familiebanden... De sociale begeleiding die Casablanco biedt, tracht mee te zoeken naar oplossingen voor elementen die vaak een grote hindernis vormen in de verdere uitbouw van de beroepsloopbaan van de werknemers. De specificiteit van de problemen zijn echter vaak hardnekkiger dan hetgeen Casablanco vanuit een generalistische visie aankan en de toeleiding naar begeleidingscentra niet altijd evident. Discriminatie bij aanwerving Discriminatie bij aanwerving op basis van afkomst blijft een wijdverspreid fenomeen. Het Brusselse beleid van strijd tegen discriminatie en racisme moet concrete resultaten halen, want deze onrechtvaardigheid weegt te zwaar door voor de werkzoekende die hier trouwens totaal geen vat op heeft. Onmogelijkheid van bedrijfsstage voor DSP-werknemers De federale wet werd aangepast opdat vanaf 1 september 2007 DSP-werknemers een stage zouden kunnen volgen in commerciële bedrijven. Een dergelijke stage kan integratie in het klassieke arbeidscircuit bevorderen. Maar Actiris moet de toepassingsmodaliteiten van deze maatregel voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nog bepalen. Vier en een half jaar na deze wetswijziging, zijn bedrijfsstages voor DSPwerknemers nog steeds niet mogelijk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Casablanco Jaarverslag