LIGPLAATSENPLAN BEDRIJFSVAARTUIGEN 2009 maart 2009

Transcriptie

1 LIGPLAATSENPLAN BEDRIJFSVAARTUIGEN 2009 maart Inleiding In raadsbesluit (Evaluatie stimuleringsbeleid watertoerisme- oktober 2007) is opdracht gegeven tot uitwerking van concrete uitvoeringsvoorstellen voor een verbeteringslag voor beheer en handhaving op het water, om ervoor te zorgen dat het ondanks de toegenomen drukte op de vaarwegen ook aantrekkelijk, beheersbaar en leefbaar blijft. Het ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen is hier een belangrijk onderdeel van. In januari 2000 is een ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen vastgesteld dat nu moet worden geactualiseerd. Er zijn meerdere redenen om het huidige ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen te actualiseren. Het bezigen van dekschuiten, sleepboten e.d. is een uiting van bedrijvigheid die hoort in een stad met water en van oudsher worden bepaalde delen van het Leidse water gebruikt door bedrijven met dit soort vaartuigen. Het aantal boten is echter steeds verder uitgebreid. De vraag is of dit overal even wenselijk is. Verder is watertoerisme de afgelopen jaren enorm gestimuleerd in de stad maar de regelgeving is hierbij achtergebleven. Het gevolg is dat bedrijven zonder de vereiste vergunningen willekeurig een ligplaats hebben ingenomen in de Leidse wateren. Ook de toename van het aantal bedrijfsvaartuigen werd nauwelijks begrensd. Deze notitie is geschreven met als doel een beeld te geven van de verschillende overwegingen die een rol spelen in het proces van de totstandkoming van een nieuw ligplaatsenplan. Ook de uiteenlopende en vaak tegenstrijdige belangen die spelen worden belicht. Uiteindelijk wordt een keuze gemaakt met betrekking tot de vraag hoe we bedrijven die activiteiten ontplooien op het water formeel een ligplaats willen geven in het Leidse water. Deze notitie vormt samen met het bijbehorende kaartmateriaal het Ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen Afsluitend worden de uitvoeringsmaatregelen opgesomd die voortvloeien uit het besluit t.a.v. het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen Bedrijfsvaartuigen worden niet opgenomen in het bestemmingsplan. Het betreft immers geen vaartuigen die permanent ergens liggen, zoals woonschepen. Zowel in de vigerende als de nieuwe bestemmingsplannen staan dus geen ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen opgenomen. In dit geval is dus sprake van twee plannen die geheel naast elkaar gelden en niet allebei hetzelfde regelen, zoals nu met woonschepen (nog) wel het geval is. Het ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen komt dus overeen met bestemmingsplannen, en die zin dat het bestemmingsplan het neerleggen van een bedrijfsvaartuig mogelijk maakt binnen de Waterbestemming. Terrasboten vallen buiten het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen Wel zal na vaststelling van dit plan onderzocht worden of het mogelijk en wenselijk is om terrasboten ook in de winter in de stad te laten liggen. 2. Beleidsuitgangspunten

2 De eerste stap in de totstandkoming van een nieuw ligplaatsenplan voor bedrijfsvaartuigen is te bepalen wat de definitie is van het begrip bedrijfsvaartuig. In de APV 2007 is in artikel opgenomen: een bedrijfsvaartuig is elk vaartuig dat als magazijn of bergplaats voor goederen of ten behoeve van het uitoefenen van een bedrijf gebruikt wordt. Verder geldt dat transparantie, eenduidigheid en handhaafbaarheid sleutelwoorden zijn die ten grondslag moeten liggen aan een Ligplaatsenplan. Als basis voor het nieuwe ligplaatsenplan zijn voorts een aantal uitgangspunten opgesteld. Dit zijn de volgende: 1. In vergelijking met het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen 2000 is het aantal bedrijfsvaartuigen sterk toegenomen. Voor de bedrijfsvaartuigen zullen nieuwe ligplaatsen worden gerealiseerd. Om handhaving vervolgens te vergemakkelijken streven we ernaar de ligplaatsen te markeren (vaste afmetingen). Tussen de ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen wordt een tussenruimte van 2 meter gehanteerd. 2. We kiezen er voor alle bedrijven in Leiden die al een ligplaats innemen in de Leidse wateren een plek aan te bieden. Daarbij komen we zo veel mogelijk tegemoet aan wensen van een ieder. Ook worden een aantal vrije ligplaatsen gecreëerd om zo ruimte te bieden aan bedrijven op de wachtlijst. Ondanks een zorgvuldige belangenafweging zullen we niet aan alle wensen tegemoet kunnen komen. 3. Gezien het aanzien van de binnenstad en de beschikbare ruimte streven we ernaar om dekschuiten, sleepboten e.d. buiten de Singels te plaatsen. Binnen de Singels is dan ruimte voor rondvaartboten, sloepen en verhuurbootjes. 4. Op dit plan is verschillende regelgeving van toepassing, waaronder het landelijke Binnenvaartpolitiereglement en de Algemene Plaatselijke Verordening Leiden Zo mag een schip geen ligplaats innemen onder een brug. 5. Aan het Galgewater en in de hoek Oude Singel/Oude Herengracht bevinden zich de Historische Haven Leiden respectievelijk de Haven voor historische sleepboten. De gemeente wil het historische karakter van deze havens zo veel mogelijk in ere houden. 6. Om een goede doorvaart te waarborgen mogen boten niet dubbel gelegd worden. 7. Er komen geen aanlegmogelijkheden aan ecologische oevers.

3 8. In verband met het historisch stadsgezicht komen in het Rapenburg en de Herengracht geen ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen. 9. Aanlegplekken voor passanten kunnen gedeeltelijk opgeofferd worden om ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen mogelijk te maken. 10. Nieuwe bedrijven die een aanvraag voor een ligplaatsvergunning hebben gedaan zullen op een wachtlijst komen te staan. Na vaststelling van het ligplaatsenplan 2009 zullen zij geïnformeerd worden over toewijzing van resterende vrije ligplaatsen. Als daarna nog bedrijven op de wachtlijst overblijven, zullen deze geïnformeerd worden als er bestaande plekken vrij komen of wanneer er nieuwe ligplaatsen ontstaan. Ruimtelijke kwaliteit is een belangrijke overweging geweest bij het vaststellen van de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan dit ligplaatsenplan. Een rommelig beeld op het water moet worden voorkomen. Zo is het dubbel liggen verboden vanuit het belang van doorvaart, maar ook geeft dubbel liggen een rommelige aanblik. Verder is er bewust voor gekozen om het Rapenburg en de Herengracht vrij te houden van ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen en zijn er twee historische havens die speciaal en uitsluitend bestemd zijn voor historische bedrijfsvaartuigen. Ook is omwille van de beeldkwaliteit de wens om grote boten (dekschuiten, sleepboten, etc.) zoveel mogelijk buiten het centrum te plaatsen. Om dat te realiseren gelden speciale box-afmetingen. Binnen de Singels geldt in principe de afmeting 4 x 12,5 meter en buiten de Singels 5 x 19 meter. In de Utrechtse veer geldt een uitzondering: ook hier is de afmeting van de boxen 5 x19 terwijl dit gebied binnen de singels ligt. Er is hier één box die de afmeting 5 x 25 heeft. Deze uitzonderingen worden toegestaan omdat deze boten hier al jaren liggen en de plekken al zijn opgenomen in het oude ligplaatsenplan uit In het Galgewater, de Blauwpoortshaven en de Haven gelden eveneens uitzonderingen. Hier krijgen een aantal bedrijven speciale box-afmetingen vanwege de afwijkende situatie die er geldt voor hun bedrijf op het water in die gevallen. Aan de Dorus Rijkerskade, buiten de Singels, is een box gemaakt met de afmeting 6x19. Op pagina 11 en 12 wordt verder ingegaan op de uitzonderingssituaties. De tussenruimte van 2 meter is gekozen om zodoende wat manoeuvreer ruimte te houden tussen boten van bedrijven onderling. Het is niet de bedoeling dat de boten van verschillende bedrijven boven op elkaar liggen. Het is niet toegestaan om meerdere boten in één box te leggen. Wel mogen buiten de singels grote vaartuigen in meerdere boxen geplaatst worden. De tussenruimte tussen de boxen zal dan ook berekend worden. Zo kan het voorkomen dat een boot van 30 meter twee boxen naast elkaar in beslag neemt. Tenslotte wordt ernaar gestreefd versnippering van soorten vaartuigen (bedrijfsvaartuigen, pleziervaartuigen e.d). tegen te gaan. Dat wil zeggen dat bedrijfsvaartuigen en pleziervaartuigen bij voorkeur niet door elkaar heen liggen maar dat delen van het water bestemd zijn voor pleziervaartuigen en andere

4 delen voor bedrijfsvaartuigen. Dit laatste heeft als bijkomend voordeel dat het de handhaving vergemakkelijkt. In een aantal gevallen betekent dit dat de ligplaatsen voor pleziervaartuigen opschuiven. Aan de Apothekersdijk is dit gegaan in goed overleg met de eigenaren van de ligplaatsvergunningen voor pleziervaartuigen. Er is hier een situatie gecreëerd die zowel voor de bedrijven op het water, als de houders van ligplaatsvergunningen voor pleziervaartuigen als de gemeente optimaal is. Aan de Oude Vest zijn 2 ligplaatsen voor pleziervaartuigen opgeschoven om plaats te maken voor een zone van bedrijfsvaartuigen. Deze personen zijn hierover geïnformeerd. 3. Implementatie 3.1 Huidige situatie In 2008 is bij bedrijven op het water informatie opgevraagd over de huidige situatie m.b.t. ligplaatsen van boten. Ook over wensen en mogelijke knelpunten is informatie gevraagd. Met een viertal bedrijven zijn toen eveneens individuele gesprekken gevoerd omdat daar de meeste knelpunten zaten met bovengenoemde uitgangspunten ofwel omdat het grote bedrijven betreft die veel ruimte op het Leidse water innemen. Uit de door bedrijven retourgestuurde vragenformulieren, telefonische en persoonlijke gesprekken en uit eigen waarneming in de stad blijkt dat veel bedrijven zich in de loop der jaren (soms in overleg, vaak ook zonder iets te vragen) op bepaalde plekken in de Leidse wateren gevestigd hebben. Ook het aantal boten heeft zich gedurende die jaren steeds verder uitgebreid. Ondanks herhaaldelijke mondelinge en schriftelijke verzoeken van de kant van een aantal bedrijven om een vergunning-achteraf zijn deze nooit verstrekt. Ook is er correspondentie tussen gemeente en bedrijven waarin afspraken worden gemaakt over ligplaatsen, uitbreiding of aanpassing hiervan, echter dit is nooit geformaliseerd. Nu worden we geconfronteerd met een situatie waarin een aantal bedrijven ligt op een plaats die, gezien onze nieuwe uitgangspunten, niet wenselijk is. Maar door het feit dat dit historisch zo gegroeid is en vaak in overleg is gegaan met (en soms zelfs op voorstel van) de gemeente, is het verzet tegen verplaatsing van boten groot. Er is in sommige gevallen bijvoorbeeld flink geïnvesteerd op een bepaalde plek. Dit maakt het belangrijk om samen met de ondernemers te zoeken naar een acceptabele oplossing. 3.2 Ruimtegebrek Eén van de knelpunten in het proces, is de beperkte ruimte in de Leidse wateren. Wat we bedrijven op dit moment buiten de Singels kunnen bieden, is een ligplaats in de Trekvliet. Een probleem daarbij vormt het recht van overpad dat besproken moet worden met de eigenaren van de particuliere wal (bedrijven). Particuliere eigenaren van de walkant moeten instemmen met dit recht van overpad en zijn, wat we weten uit ervaringen in het verleden met bijv. woonboten, niet erg genegen dit te doen. Dit maakt het hebben van een ligplaats op deze plek lastig. Aan de Trekvliet is in principe aan de westelijke zijde 510 meter beschikbaar voor de aanleg van boten. Als inderdaad alle

5 grotere boten buiten het centrum geplaatst moeten worden, is dit echter niet genoeg. Het is bekend dat een aantal bedrijven ook boten in water van Domeinen heeft liggen. Het water van Domeinen wordt in de toekomst overgedragen aan de gemeente. Op dit moment heeft Domeinen nog de privaatrechterlijke bevoegdheden op dit water. Domeinen is eigenaar en exploiteert haar water (verhuur, verkoop). De gemeente heeft voor het water van Domeinen de overheidstaak en zou daar beheer, toezicht en handhaving moeten uitvoeren (publiekrechterlijke taak). Ligplaatsen in het water van Domeinen kunnen in het Ligplaatsenplan worden opgenomen, want die taak heeft de gemeente, maar daarmee worden alleen planologisch ligplaatsen gecreëerd. Of die ligplaatsen daadwerkelijk kunnen worden ingenomen is altijd nog afhankelijk van de privaatrechtelijke toestemming van Domeinen. Het innen van liggeld op deze plekken is ook nog iets waarover afspraken met Domeinen moeten worden gemaakt. Aangezien Domeinen huurpenningen int voor de vergunde plaatsen zou het heffen van belastingen (liggeld) door de gemeente betekenen dat bedrijven voor die plekken dubbel betalen. Mogelijk is er een constructie te verzinnen waarbij de gemeente het geld int en een deel afstaat aan Domeinen. Of een bepaald deel kan worden kwijtgescholden. Hier moeten met Domeinen afspraken over gemaakt worden. Ook binnen de singels is het niet eenvoudig voldoende plek te vinden omdat veel ruimte reeds ingenomen wordt door woonboten, pleziervaartuigen en passanten. Het creëren van plaatsen voor bedrijfsvaartuigen zal gedeeltelijk ten koste gaan van de ruimte voor andere gebruikers van het water. Bovendien moet rekening gehouden worden met de diepte van het water. Op een aantal plekken is het water te ondiep (geworden) om boten neer te leggen dus er moet rekening gehouden worden met baggerwerkzaamheden de komende jaren in Leiden (waar deze al dan niet plaatsvinden). Omdat de situatie ingewikkeld is en de consequenties groot kunnen zijn, is ervoor gekozen drie scenario s op te stellen. Deze drie scenario s worden gepresenteerd zodat de keuze die uiteindelijk in de conclusie gemaakt wordt, meer inzichtelijk wordt en begrijpelijk wordt waarom voor dit specifieke scenario wordt gekozen. 3.3 Uiteenzetting van de scenario s 1 Grotendeels legaliseren Zoals hierboven al is geconcludeerd, is de situatie zoals die nu is op het water veelal historisch zo gegroeid en vaak al tientallen jaren praktijk. Vergunningen zijn bijna niet verleend. En ook handhaving is nauwelijks mogelijk. De eerste oplossing is het nagenoeg legaliseren van de huidige situatie. Dit betekent in de praktijk dat het grootste deel van de bedrijven in principe met hun boten mag blijven liggen waar ze nu liggen. Waar wel strikt rekening mee wordt gehouden is of wet- en/of regelgeving (o.m. het Binnenvaartpolitiereglement) zich niet verzet tegen het innemen van die betreffende ligplaats. Ook zal, met het oog op een goede doorvaart, dubbel liggen van boten zo veel mogelijk beperkt worden (er zullen o.a. in verband met ruimtegebrek en investeringen die op bepaalde locaties gedaan zijn enkele uitzonderingssituaties worden toegestaan op plekken waar dit ook kan) en er

6 zullen geen ligplaatsen aan ecologische oevers uitgegeven worden. In verband met het historisch stadsgezicht komen er ook geen ligplaatsen aan het Rapenburg en de Herengracht. Plekken voor pleziervaartuigen zullen niet opgeofferd worden, maar wel zullen de ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen ten koste gaan van aanlegmogelijkheden voor passanten. Voor passanten kunnen eventueel andere aanlegmogelijkheden gecreëerd worden. Hierover wordt in 2009 een aparte notitie voorgelegd. De historische havens in het Galgewater en de Oude Singel/Oude Herengracht zullen in ere gehouden worden. Het is niet mogelijk een niet-historische boot in deze havens te leggen. Dit is ter beoordeling van een daartoe in het leven geroepen stichting. Een aantal grote boten blijft binnen de Singels liggen omdat verplaatsen in die gevallen (economisch) echt geen optie is. Enkele bedrijven zullen één of meer boten moeten verplaatsen of niet komen te liggen op de plek die zij in eerste instantie wensten. Van de overige bedrijven worden niet alle wensen gehonoreerd, maar wij verwachten dat de aangeboden ligplaatsen acceptabel zijn. Voordelen hiervan zijn: Bedrijven kunnen hun activiteiten op bijna gelijke wijze en in de meeste gevallen vanuit dezelfde ligplaats voortzetten en dus worden bedrijven niet of slechts minimaal geschaad in hun bedrijfsuitvoering. Conflicten en/of procedures (omdat bepaalde bedrijven noodgedwongen moeten verhuizen, bijvoorbeeld naar een plaats buiten de Singels) blijven achterwege. Handhaafbaar ( het aantal bedrijven op het water kan ook niet verder groeien zonder vergunning). De gemeente steekt hand in eigen boezem wat betreft het nalaten van vergunningverlening en bewijst de belangen van bedrijven op het water serieus te nemen. Nadelen hiervan zijn: Onduidelijkheid: een aantal uitzonderingssituaties wordt immers toegestaan. De bijgevoegde kaartjes met daarop de ingetekende ligplaatsen laten zien dat dit scenario betekent dat er veel nieuwe ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen gerealiseerd zullen worden. De aanlegmogelijkheden voor passanten worden, zoals eerder vermeld, hierdoor beperkt. Aan het begin van de Apothekersdijk worden ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen gecreëerd, net als aan de Boommarkt. Wel wordt het laatste deel van de Apothekersdijk richting stad vrij gehouden voor passanten, evenals het gebied naast de Zijlpoort, komende vanuit de Haven, waar zich een aantal aanlegsteigers bevindt voor passanten. Ook aan de Witte Singel en Oude Vest komen enkele ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen. Hoewel de aanlegmogelijkheden voor passanten beperkt worden, blijven de ligplaatsen voor pleziervaartuigen in dit scenario ongewijzigd. Op sommige kaartjes is te zien dat boxen voor bedrijfsvaartuigen (gedeeltelijk) over ligplaatsen voor woonboten heen zijn getekend. Dit komt in twee gevallen voor. Deze plekken zijn ofwel bestemd voor een bedrijfsvaartuig ofwel voor een

7 woonboot. In deze gevallen is gekozen er een ligplaats voor bedrijfsvaartuigen van te maken. Dit is kortgesloten met het team van Bestemmingsplannen (Stadsruimte). Eveneens is het integrale ligplaatsenplan van de huidige situatie bijgevoegd. Uit de gekleurde RAK-lijnen wordt duidelijk welke stukken nu bestemd zijn voor passanten (geel) en waar vaste ligplaatsen pleziervaartuigen (groen) en bedrijfsvaartuigen zijn uitgegeven (bruin). Voor passanten zijn bepaalde delen van het water aangewezen waar aangelegd kan worden. Het gaat hier dus niet om specifieke ligplaatsen. Waar gele lijnen op de kaart staan mogen passanten in de huidige situatie overal hun boot aanleggen. In dit scenario van het Ligplaatsenplan 2009 is voorzien in de ligplaatsen van alle bedrijfsvaartuigen die op dit moment in de Leidse wateren liggen. Daarbij is voorzien in een aantal vrije boxen voor nieuwe bedrijven die al een aanvraag voor een ligplaatsvergunning hebben ingediend bij de gemeente en er is rekening gehouden met het feit dat een aantal bedrijven te kennen heeft gegeven uit te willen breiden. In totaal zijn er in het Ligplaatsenplan vrije ligplaatsen binnen de Singels opgenomen voor bedrijfsvaartuigen. Buiten de Singels zijn nog 6 vrije ligplaatsen. Het is natuurlijk afwachten of elk bedrijf de aan hen toegewezen ligplaatsen ook daadwerkelijk gaat innemen. Dit zal mede afhankelijk zijn van de hoogte van het liggeld, wat nog vastgesteld moet worden. Op de wachtlijst staan 13 bedrijven die één of meerdere ligplaatsen wensen binnen de Singels. Dit betekent dus hoogstwaarschijnlijk (tenzij bedrijven afzien van een ligplaats) dat er niet genoeg ligplaatsen zullen zijn om de aanvragen die er nu al liggen te honoreren. Na vaststelling van dit scenario van het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen 2009 zullen de nog vrije ligplaatsen verdeeld worden onder de bedrijven op de wachtlijst. Alle nieuwe aanvragen die binnen komen voor een ligplaats binnen de singels zullen dan ook afgewezen moeten worden omdat er geen vrije boxen meer resteren. In een eerder stadium is gesproken over ligplaatsen aan de Kaasmarkt. Hier zouden in principe 7 ligplaatsen gecreëerd kunnen worden waardoor alle bedrijven op de wachtlijst een ligplaats zouden kunnen krijgen. Er is echter voor gekozen om de ligplaatsen aan de Kaasmarkt te schrappen hetgeen betekent dat er dus een wachtlijst blijft bestaan. In artikel van de Algemene Plaatselijke Verordening Leiden 2007 wordt een en ander geregeld over terrasboten. Lid 1 bepaalt dat hiervoor een vergunning moet worden aangevraagd. In de leden 3, 4 en 5 worden een aantal weigeringgronden genoemd. Volgens de APV kan er alleen vergunning worden verleend voor de periode van Goede Vrijdag/1 april (welke het vroegste is) tot 15 oktober. De mogelijkheid om terrasboten ook in de winter te laten liggen zal na vaststelling van het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen 2009 onderzocht worden. Als hiervoor gekozen wordt zal de APV moeten worden aangepast, aangezien terrasboten nu alleen van 1 april tot 15 oktober in de stad mogen liggen. Als terrasboten gedurende het hele jaar in de stad kunnen blijven liggen betekent dat, dat er ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen vrij zullen komen. Deze ligplaatsen worden nu immers gebruikt om terrasboten gedurende de winter te stallen. De locaties waar nu passantenplekken zullen worden opgeofferd zijn: de halve Apothekersdijk, een deel van de Aalmarkt, Boommarkt en Stille Rijn en een deel van de Oude Vest (zie kaartjes). Er is nauw overleg geweest met de unit

8 Parkeren, Markten en Water die de vergunningen afgeeft en met het team Stadskennis en cultuur dat zich bezig houdt met de bevordering van het watertoerisme. De gevolgen van dit scenario voor passanten zijn in de praktijk gering omdat bepaalde, erg populaire aanlegplekken voor passanten behouden blijven en omdat in de zomer ook veel vaste ligplaatsen voor pleziervaartuigen vrij zijn waar dan tijdelijk even aangelegd kan worden. Dit strookt dus met de integrale visie op het water en staat (bevordering van) watertoerisme niet ernstig in de weg. Het verschil met het bestaande ligplaatsenplan voor bedrijfsvaartuigen is aanzienlijk. In het ligplaatsenplan 2000 zijn er in totaal 23 ligplaatsen vastgesteld. In dit scenario van het ligplaatsenplan 2009 zijn dat er veel meer, namelijk 102. Hieronder worden per locatie het aantal ligplaatsen opgesomd. Binnen Singels Apothekersdijk/ Boommarkt/Stille Rijn/Aalmarkt 15 Oude vest vrij Galgewater 6 Haven 3 Witte Singel 5 Utrechtse Veer 11 Blauwpoortshaven/Galgewater 14 totaal binnen singels: 68 waarvan 10 vrij Buiten Singels Dorus Rijkerskade 1 Willem Barentzstraat 10 1 vrij Utrechts Jaagpad 4 Trekvliet 19 5 vrij totaal buiten singels: 34 waarvan 6 vrij Met dit scenario worden de volgende onvolkomenheden gelegaliseerd: Utrechts Jaagpad Hier liggen twee boten vast aan een woonboot. Dit is een uitzondering op de regel dat dubbel liggen niet is toegestaan. In dit geval wordt het toegestaan aangezien de eigenaar van de woonboot en de eigenaar van de bedrijfsvaartuigen elkaar kennen en wij dus verwachten dat bij verkoop door één van de eigenaren deze situatie ophoudt te bestaan. Deze plekken waren overigens ook al opgenomen in het Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen Blauwpoortshaven Er ligt een bedrijf met boten die de in dat gebied geldende maximaal toegestane afmetingen voor bedrijfsvaartuigen overschrijden. Dit wordt toegestaan omdat deze ligplaatsen stammen uit het ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen Omdat ze overeenkomstig dit ligplaatsenplan liggen, mogen ze blijven liggen en vormen

9 ze een uitzondering op de in het Ligplaatsenplan 2009 genoemde uitgangspunten. Verder wordt toegestaan dat een bedrijf 4 bootjes rond het Brugwachtershuisje op de Blauwpoortsbrug legt. Deze bootjes liggen voor een ongebruikt bruggengat en liggen niet in de vaarroute. Aangezien op deze plek investeringen zijn gedaan en voorzieningen zijn getroffen, het een ongebruikt bruggengat betreft en de bootjes niemand in de weg liggen wordt deze situatie toegestaan. Galgewater Aan het bedrijf dat net naast de Blauwpoortsbrug in het Galgewater ligtwordt toegestaan boten op deze plek dubbel te leggen. Dit wordt toegestaan omdat de boten hier niemand in de weg liggen en er op deze locaties eveneens investeringen zijn gedaan. Ook verder in het Galgewater zijn ligplaatsen gecreëerd met afwijkende afmeting. Vaak gaat het hier om situaties die overeenstemmen met het Ligplaatsenplan In de overige gevallen wordt in de Blauwpoortshaven en het Galgewater grotendeels de bestaande situatie geformaliseerd. Haven Hier wordt toegestaan dat een bedrijf een boot aanlegt aan een eigen ponton. Dit is in feite strijdig met de regel dat dubbel liggen niet is toegestaan maar deze ligplaats is al opgenomen in het ligplaatsenplan uit 2000 en om die reden blijft de ligplaats als zodanig gehandhaafd Nieuwe Rijn/Utrechtse Veer Hier wordt een aantal slepers en duwboten toegestaan terwijl dit niet strookt met de uitgangspunten. Hier geldt echter wel de regel dat dubbel liggen niet is toegestaan. Hierop zal worden gehandhaafd. Ook zal worden gehandhaafd op boten die onder bruggen worden gestald. De overige ligplaatsen zijn conform de genoemde uitgangspunten. Alle boten op ongewenste plekken (bijv. onder bruggen of die dubbel liggen) wordt in dit scenario een alternatieve ligplaats geboden. Het gaat hierbij om vijf bedrijven die met één of meerdere boten niet conform de uitgangspunten liggen. Hier zal op gehandhaafd worden dus de boten zullen verplaatst moeten worden. Dit geldt ook voor de vaartuigen die momenteel ligplaats innemen onder de Sumatrabrug. Ingevolge artikel 7.02 onder 1d van het Binnenvaart Politie Reglement is het verboden ligplaats te nemen onder bruggen. Redenen hiervoor kunnen zijn: onvoldoende doorgang en/of onvoldoende zicht voor, onder en voorbij de brug. Daarnaast kan het in de duisternis een niet zichtbaar object zijn. Doorvarende schippers, verwachten misschien niet dat de doorvaart is versmald waardoor er gevaarlijke situaties zouden kunnen ontstaan. In het verleden zijn de ligplaatsen (2) onder de Sumatrabrug gedoogd en zijn aanpassingen aan de brug gedaan om een ligplaats op die plek mogelijk te maken. Zo zijn rode lichten aangebracht boven het ongebruikte bruggengat (te ondiep, dus niet doorvaarbaar) om andere boten te waarschuwen dat dit bruggengat niet doorvaarbaar is. Echter, scheepsbewegingen nemen toe en een feit is dat zien liggen, doet liggen. Het afmeren onder de bruggen kan een aanzuigende werking hebben bij andere schippers die dit als een goedkope winterberging zouden kunnen gaan beschouwen. Daarnaast ligt een boot redelijk beschut en is minder diefstal/inbraakgevoelig vanwege de beperkte zichtbaarheid. We willen voorkomen dat deze situatie praktijk gaat worden in

10 Leiden en daarom zijn wij van mening dat geen enkele uitzondering op deze regel gemaakt kan worden. Deze boten zullen verplaatst moeten worden naar een andere plek. Scheepswerven maken niet op dezelfde manier gebruik van het water als andere bedrijven. Voor scheepswerven geldt dat de ruimte die zij innemen in het water voor hun bedrijf indicatief aangegeven zal worden op het kaartmateriaal. In het geval van scheepswerven wordt niet gewerkt met boxen. Zij maken ruimer gebruik van het water. Voor hen geldt daarom ook een ander tarief berekening dan bij de andere bedrijven. Het aantal vierkante meter water dat zij (mogen) gebruiken voor de uitoefening van hun activiteiten zal in een later traject exact vastgesteld worden en aan de hand daarvan zal een tarief bepaald worden. De indruk bestond dat een aantal bedrijven dat aanspraak maakt op een ligplaatsvergunning voor bedrijfsvaartuigen in werkelijkheid geen bedrijfsvaartuig (meer) heeft, maar dat sprake is van een pleziervaartuig. Deze bedrijven zijn aangeschreven met het verzoek de inschrijving bij de Kamer van Koophandel te tonen, samen met 10 facturen uit dit kalenderjaar, voordat een ligplaats wordt toegewezen en een vergunning verstrekt wordt. In alle drie de gevallen was het niet mogelijk om facturen te tonen uit 2007 of Wel konden bedrijven een (oude) inschrijving bij de Kamer van Koophandel tonen. Dit is echter niet voldoende om een ligplaatsvergunning voor een bedrijfsvaartuig af te geven. Deze bedrijven moeten ofwel een vergunning aanvragen voor een plek voor pleziervaartuigen of kunnen, als ze aan de criteria voldoen wellicht een plek krijgen in de Historische (Sleepboot) Haven. In het Ligplaatsenplan pleziervaartuigen 2009 zullen 3 ligplaatsen voor pleziervaartuigen gecreëerd worden aan de Willem Barentzstraat waar deze vaartuigen geplaatst kunnen worden. Dit is nodig omdat deze vaartuigen langer zijn dan 7 meter en dus niet binnen de singels mogen liggen en omdat er buiten de singels geen ligplaatsen meer zijn voor pleziervaartuigen. In de Trekvliet is een ligplaats gecreëerd in het water voor de brandweerkazerne voor de politieboot van Hollands-Midden. Zie hebben toestemming van de brandweer om hier hun boot neer te leggen. Die specifieke plek kan alleen worden vergund ten behoeve van het aanmeren van een brandweer of politievaartuig. Deze plek is niet opgeteld bij het totaal van ligplaatsen bedrijfsvaartuigen omdat deze plek alleen voor politie of brandweer bestemd is. 2 Gedogen met toepassing van uitsterfbeleid Er bestaat ook nog de mogelijkheid tot uitsterfbeleid. Dat wil zeggen dat voor een bepaalde (ongewenste) ligplaats een vergunning op naam wordt verstrekt die niet overdraagbaar is zodat mocht het bedrijf verkocht, of de bedrijfsactiviteiten gestaakt worden, de ligplaats daarmee komt te vervallen. Ligplaatsen die niet geheel stroken met de uitgangspunten zouden dan tijdelijk gedoogd worden. Het probleem is dat als een dergelijk bedrijf verkocht wordt zonder ligplaats, dit het bedrijf mogelijk onverkoopbaar maakt. Dit moet dus wel in overleg met de ondernemer gedaan worden én met het bieden van een bruikbaar alternatief, of door middel van een acceptabele alternatieve ligplaats, dan wel door overname van zijn bedrijf/afkoop van de schade. Ook kan een dergelijk bedrijf bestuursrechtelijk wegbestemd worden doch ook dan moet in de beurs worden getast. Ook rechtmatige besluiten kunnen tot

11 schadeplichtigheid leiden indien daar niet op een nette manier in is voorzien. Niet alles valt onder de noemer ondernemersrisico. Voordelen hiervan zijn: Op termijn levert dit de gewenste situatie op in de stad (die strookt met genoemde uitgangspunten) Bedrijven kunnen hun activiteiten op bijna gelijke wijze en vanuit dezelfde ligplaats voortzetten Nadelen hiervan zijn: Er is geen sprake van eenduidigheid Conflicten en/of procedures (o.a. omdat een acceptabele alternatieve ligplaats niet geboden kan worden) Mogelijke schadeplichtigheid van gemeente aan bedrijven 3 Harde lijn De tegengestelde situatie is stringent hanteren van de eerder opgesomde uitgangspunten. Dan zullen alle bedrijven, niet zijnde een rondvaartbedrijf of verhuurbedrijf geweerd worden uit de binnenstad, en zal nergens worden toegestaan dat boten dubbel liggen. Voordelen hiervan zijn: Eenduidigheid Bedrijven weten waar ze aan toe zijn Handhaafbaar In overeenstemming met de huidige beleidsvisie met betrekking tot het historische centrum (geen grote boten in de binnenstad vanwege het historische stadsgezicht) Nadelen hiervan zijn: Conflicten en/of procedures tussen de gemeente en bedrijven, bijvoorbeeld omdat bedrijven noodgedwongen moeten verhuizen. Problemen voor bedrijven. In het ergste geval zullen ze hun werkzaamheden moeten staken; Er zullen bij verplaatsing in sommige gevallen aanvullende voorzieningen moeten worden getroffen, zoals bijvoorbeeld walstroom. Vanwege ruimtegebrek is het niet mogelijk alle bedrijven een alternatieve plek te bieden. Vooral buiten de Singels is dit een probleem. Bedrijvigheid op het water hoort van oudsher bij het karakter van de stad Leiden. Met het verplaatsen van grotere boten als dekschuiten en sleepboten naar locaties buiten de stad verander je deels ook het karakter en de uitstraling van de stad. Zoals eerder genoemd, is het grote probleem van dit scenario dat er te weinig ruimte is buiten de singels om alle grote boten neer te leggen. Ook is de ruimte in de binnenstad te beperkt om kleinere boten (sloepen) en rondvaartboten die weg moeten van de ene plek te verplaatsen naar een andere aanlegplek. Als

12 dit scenario gekozen wordt, dan zou dat ofwel ten koste gaan van ligplaatsen voor pleziervaartuigen, of zou een aantal bedrijven simpelweg geen ligplaats (meer) krijgen vanwege gebrek aan ruimte. Een acceptabel alternatief buiten de stad kan niet geboden worden. De ruimte in de Trekvliet is beperkt, bovendien moet recht van overpad verkregen worden wat lastig zal zijn. Ook bij water van Domeinen (Dorus Rijkerskade, Willem Barentszstraat) geldt in veel gevallen dat de oever behoort bij de aangrenzende particuliere woningen. De ruimte voor uitbreiding van ligplaatsen hier is dus ook beperkt. 4. Conclusie Uit de uiteenzettingen van de drie scenario s is gebleken dat scenario 3 niet haalbaar is. In het kader van de redelijkheid en billijkheid zou aan bedrijven een acceptabel alternatief geboden moeten worden, dat er niet is. De Trekvliet biedt beperkte ruimte en verder is recht van overpad noodzakelijk, wat problemen op kan leveren in een aantal gevallen. Ook in de stad is de ruimte erg beperkt vanwege andere gebruikers op het water. Als dit scenario gekozen zou zijn, dan zou dat ook betekenen dat de ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen ofwel ten koste gaan van ligplaatsen voor pleziervaartuigen, of een aantal bedrijven zou simpelweg geen ligplaats (meer) krijgen vanwege gebrek aan ruimte. En zelfs als er voldoende ruimte zou zijn en een acceptabel alternatief geboden kon worden dan nog zou de gemeente stuiten op groot verzet bij een aantal bedrijven, dat voor hun bedrijvigheid nauw gebonden is aan hun huidige ligplaats en/of hier investeringen heeft gedaan. Ook het toepassen van uitsterfbeleid (scenario 2) is geen optie. Hier zitten te veel nadelen aan. Scenario 1 is een compromis waarbij de meeste uitgangspunten worden gevolgd, of zo veel mogelijk, en waarbij daarnaast ligplaatsen zo veel mogelijk in overeenstemming zijn met de wensen van de ondernemers. Zo wordt dubbel liggen op een aantal locaties toegestaan omdat het daar de doorvaart niet hindert. Daarnaast blijft een aantal grote boten binnen de Singels liggen omdat verplaatsen in die gevallen (economisch) echt geen optie is. Enkele bedrijven zullen één of meer boten moeten verplaatsen of niet komen te liggen op de plek die zij in eerste instantie wensten. Van de overige bedrijven worden niet alle wensen gehonoreerd, maar wordt verwacht dat de aangeboden ligplaatsen acceptabel zijn. Scenario 1 is in feite het beste resultaat dat in de huidige situatie gerealiseerd kan worden. Dit scenario is de enige logische keuze die gemaakt kan worden als basis voor het ligplaatsenplan Het besluit van het College zal daarom luiden dat scenario 1 het meest gewenste scenario is. Deze notitie, met daarin de uiteenzetting van het gekozen scenario, zal samen met het bij scenario 1 behorende kaartmateriaal en de antwoorden op de inspraakreacties aangeboden worden als Ligplaatsenplan bedrijfsvaartuigen Na vaststelling van het Ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen door de Raad zal een besluit genomen moeten worden over de hoogte van het liggeld. Aangezien er verschillende box-afmetingen gehanteerd worden zullen er ook verschillende tarieven gaan gelden, afhankelijk van de afmeting van de box. Hiervoor moet een tariefvoorstel gedaan worden. Er resteert een wachtlijst voor bedrijfsvaartuigen. Op deze wachtlijst staan 13 bedrijven die voor één of meerdere boten een ligplaats wensen. Onderzocht zal worden of het mogelijk en wenselijk is om terrasboten ook in de winter in de stad

13 te laten liggen. Als terrasboten gedurende het hele jaar in de stad kunnen blijven liggen betekent dat, dat er ligplaatsen voor bedrijfsvaartuigen vrij zullen komen. Deze ligplaatsen worden nu immers gebruikt om terrasboten gedurende de winter te stallen. Wat betreft handhaving van het LPB2009: er is door Handhaving geen extra capaciteit geclaimd. Tot nu toe was de inzet m.b.t. boten gemiddeld 0,25 fte (voor incidenten). Handhaving is voornemens om vanaf fte projectmatig vrij te maken om structureel in te zetten voor de ondersteuning van de aanpassingen en extra toezicht en handhaving in de eerste fase van de gewijzigde wet- en regelgeving (2009 en 2010), waarvan 1 fte vervolgens vanaf 2011 structureel door zal blijven lopen. Om handhaving te vergemakkelijken worden boten met dezelfde functie zoveel mogelijk bij elkaar geplaatst in zones. Dat wil zeggen dat bedrijfsvaartuigen en pleziervaartuigen niet door elkaar liggen maar dat delen van het water bestemd zijn voor pleziervaartuigen en andere delen voor bedrijfsvaartuigen. Hiervoor is een aantal ligplaatsen voor pleziervaartuigen verschoven om zodoende zones te kunnen vormen. Dit is in overleg gegaan met de vergunninghouders. Alle ligplaatsen zullen gemarkeerd worden aan de wal en gekoppeld worden aan een specifiek nummer. Met het ligplaatsenplan Pleziervaartuigen 2009 is onlangs eveneens een begin gemaakt. Het streven is om voor het einde van 2009 een Ligplaatsenplan voor pleziervaartuigen vastgesteld te hebben. 5. Uitvoeringsmaatregelen 2009 Na vaststelling van het Ligplaatsenplan Bedrijfsvaartuigen 2009 door de Raad zal aan een aantal concrete maatregelen uitvoering gegeven worden die voortvloeien uit dit ligplaatsenplan. Dat zijn de volgende: Vergunningverlening en handhaving op orde brengen. Vanwege baggerwerkzaamheden van Hoogheemraadschap kan het voorkomen dat boten hun ligplaats nog niet kunnen innemen. Hier moeten afspraken over gemaakt worden. Informeren van bedrijven op de wachtlijst over aan hen toegewezen ligplaats(en). Liggelden bepalen voor de verschillende box-afmetingen. Tariefvoorstel maken. Exacte aantal vierkante meter vaststellen dat door scheepswerven gebruikt mag worden voor uitoefening van hun activiteiten en daarvoor een tarief bepalen. Markeren van de ligplaatsen. Mogelijkheden m.b.t. walvoorzieningen in kaart brengen. Wensen van ondernemers op het water zijn al geïnventariseerd. Verwijderen van oude bebording, bv. bij Watertaxi en plaatsen van nieuwe bebording met de tekst alleen in- en uitstappen. Overleg met Domeinen over ligplaatsen in hun water (financiële constructie). Onderzoeken of het mogelijk en wenselijk is om de terrasboten het hele jaar door in de stad te laten liggen en eventueel aanpassen van de APV.

14 Opstellen van een ligplaatsenplan m.b.t. pleziervaartuigen en passanten (hierin rekening houden met 3 extra ligplaatsen voor voormalige bedrijfsvaartuigen aan de Willem Barentzstraat). Actualiseren van de integrale waterkaart van Leiden met ingetekende gekleurde RAK-lijnen die de bestemming van waterkant en oever tonen (plezier- en bedrijfsvaartuigen, passantenkades, ecologische oevers, particuliere wal e.d.).