Ondernemingsfinanciering II Bundel over kredieten Teksten Prof. Dieltjens - 2LN - Academiejaar

Transcriptie

1 Ondernemingsfinanciering II Bundel over kredieten Teksten Prof. Dieltjens - 2LN - Academiejaar Academiejaar Tom Peenen 2LN

2 Hoofdstuk 1. Financiering met vreemd vermogen 1 DRIE KARAKTERISTIEKE KENMERKEN ME FINANCIERING MET VREEMD VERMOGEN 3 verschilpunten met financiering met eigen vermogen: Financiering VV Vastgestelde rentevergoeding Bepaalde looptijd Verschaffers VV worden bij voorrang terugbetaald Financiering EV Vergoeding afhankelijk van resultaat en beslissing Algemene Vergadering (AV) Onbepaalde looptijd Geen prioriteit bij terugbetaling. Ze krijgen het restant. Rentevergoeding Betaalde rente = a) vergoeding voor het gebruik van het geld gedurende een bepaalde periode b) vergoeding voor het risico dat de hoofdsom (en of rente) niet (tijdig) terugbetaald wordt Andere vormen van vergoeding: lening uitgeven tegen disagio (minder dan nominale bedrag) lening laten aflossen met een agio (meer dan de hoofdsom) Bepaalde looptijd Vreemd vermogen: op een vast tijdstip terugbetalen uitzondering: perpetuals (eeuwigdurende obligatieleningen) Onderscheid in looptijden: A. Kortlopende kredieten tot 1, maximum 2 jaar tussentijds: meestal geen kapitaalaflossing meestal wel intrestbetaling ook onmiddellijk opeisbare kredieten: Vb.: Kaskredieten (er kan veel jaren gebruik van gemaakt worden toch kortlopend) B. Middellangetermijnkredieten van 2 tot 5 jaar, maximum 7 jaar tussentijds: meestal wel kapitaalaflossingen C. Langlopende kredieten 1

3 Manieren van kapitaalaflosing: A. Lineaire amortisatie gelijke kapitaalaflossingen B. Annuïteiten semesterialiteiten trimesterialiteiten - mensuliteiten jaarlijks halfjaarlijks driemaandelijks maandelijks terugbetaling van een vast bedrag voor kapitaal en intresten samen C. Grace period zowel bij A. als bij B. afspraak om in begin van de looptijd geen kapitaal af te lossen reden: veel investeringen brengen pas na verloop van tijd kasmiddelen op grace period = uitstel van kapitaalaflossing D. Bullets volledige kapitaalaflossing in 1 keer (einde van de looptijd) Voorrang op EV Kredietverschaffers van vreemd vermogen: PRIORITAIRE BEHANDELING: 1. In terugbetaling van kapitaal 2. In intrestbetalingen: intrest moet steeds betaald worden dividend kan verminderd of overgeslagen worden ook bij vereffening Versterking / afzwakking van dit principe: 1. Versterking: via zakelijke zekerheden kredietverschaffer krijgt als 1 e recht op de opbrengst uit de realisatie van het actiefbestanddeel waarop de zekerheid van toepassing is 2. Afzwakking: via achtergestelde leningen de kredietverschaffer gaat ermee akkoord dat zijn terugbetaling achtergesteld is op die van andere schuldeisers praktijk: terugbetaling hoofdsom nadat alle andere SE zijn terugbetaald 2

4 2. OBJECTFINANCIERING SUBJECTFINANCIERING PROJECTFINANCIERING Objectfinanciering vreemd vermogen aangewend om een bepaald actief te financieren aantal kenmerken: 1.) actief moet tijdens z n econ. levensduur voldoende middelen genereren om intresten en kapitaalaflossingen te kunnen betalen 2.) kredietverschaffer eist vaak formele zekerheden om een grotere zekerheid tot terugbetaling en intrestbetaling te genieten vaak: eis tot bevoorrecht zijn bij realisatie 3.) waarde van het actief moet gedurende hele looptijd voldoende groot zijn om bij realisatie inderdaad voldoende opbrengste te genereren om resterende schuld af te lossen Subjectfinanciering (= balansfinanciering) vreemd vermogen aangewend om het totale pakket van activa te financieren doelstelling: a) financiering van de bedrijfsactiviteit b) realiseren van de gewenste verhouding tussen EV en VV voorbeeld: uitgifte van obligaties met als doel financiering van de bedrijfsexpansie Projectfinanciering vreemd vermogen aangewend om een welbepaald project te financieren klemtoon: berekenen verwachte kasstromen van het project a) om aan intrestbetalingen te kunnen voldoen b) op het einde van het project: het kapitaal te kunnen terugbetalen kijken naar: - - > operationele kasstromen - - > opbrengst uit de verkoop van het eindproduct voorbeeld: oprichting appartementsgebouw 3. KREDIET VERSUS LENING Lening: zakelijk contract: dwz: komt pas tot stand door overhandiging van een som geld Krediet: consensueel contract: dwz: kredietnemer en gever komen overeen dat de kredietnemer kan beschikken over een welbepaalde kredietlijn waarvan hij ald an niet gebruik kan maken onder vastgestelde voorwaarden 3

5 Hoofdstuk 2. Vreemd vermogen op lange termijn 1. Investeringskrediet (= termijnkrediet) 2. Vaste voorschotten op lange termijn 3. Wentelkrediet (= revolving-krediet = roll-over krediet) 4. Leningen op afbetaling 5. Leasing 6. Overheidstussenkomst 7. Obligatieleningen 1. INVESTERINGSKREDIET = TERMIJNKREDIET Omschrijving Investeringskredieten zijn kredieten: 1.) op middellange tot lange termijn (5 tot 15 jaar) 2.) ter financiering van investeringen in VA / soms ter wedersamenst. van kapitaal 3.) tegen een vooraf bepaalde rentevoet 4.) tegen een vast aflossingsschema Doel 1.) Financieren van investeringen in VA 2.) Wedersamenstellen van bedrijfskapitaal 3.) Uitbreiden van bedrijfskapitaal vb.: uitbreiding activiteiten aangaan investeringskrediet om: a. stijgende behoefte aan permanent werkkapitaal te financieren b. vb.: financiering klantenkrediet en stijgende voorraden Looptijd afhankelijk van de aard van de investering principe: algemeen: afhankelijk van de technische/economische levensduur VA looptijd is maximaal de afschrijvingstermijn van de te financieren VA meubilair/rollend materieel: 5 jaar machines: 7 à 10 jaar zware uitrustingsgoederen / gebouwen: 10 à 20 jaar Rentevoet steeds een vaste rentevoet ( kaskrediet) bepaling rentevoet: a) richtinggevende rentevoet door NMKN b) individuele rente voor ieder krediet afhankelijk van: looptijd krediet opname- of terugbetalingsmodaliteiten risicograad investering kredietwaardigheid kredietnemer herziening rentevoet: mogelijk voor lange looptijd (vb.: om de 3 jaar herziening) herziening doet zich voor (op basis van marktrentevoet: Euribor) kredietnemer: a) recht om nieuwe rentevoet te weigeren, b) krediet terug te betalen zonder verdere kosten 4

6 Kredietopname Opnameperiode: kan gedurende een bepaalde periode opgenomen worden opname kan gebeuren: a) in 1 keer b) in uitbetalingsschijven (meerdere keren) (vb.: uitbetaling nieuwbouw: volgens de vordering van de werken) Na de opnameperiode: vast aflossingschema (zoals voor een lening) Aflossingsschema Principe: lineaire amortisatie (kapitaal : looptijd krediet) Andere methoden: 1. annuïteiten, semesterialiteiten, mensualiteiten (voordeel: steeds zelfde bedrag) 2. aflossingsplan op maat (vb.: schema met grace period) 3. bullets (voordeel: pas op het einde kapitaal voorzien) Vroegtijdige aflossing Terugbetaling voor verstrijken looptijd: betalen van een wederbeleggingsvergoeding reden: - - > kredietinstelling heeft zichzelf gefinancierd - - > stel: rentevoeten op markt sterk - - > kredietnemer is geneigd krediet vroegtijdig terug te betalen om elders een lening aan te gaan tegen de goedkopere rente Wederbeleggingsvergoeding a) FORFAITAIR: maximumbedrag = 6 maanden intrest b) ACTUARIEEL = FUNDING-LOSS Clausule: verschil tussen geldende rentevoet en marktrentevoet Voordelen en beperkingen Voordelen 1.) opname- en terubetalingsmodaliteiten vrij strak zekerheid over wat er wanneer betaald moet worden Nadelen 1.) er kan niet ingespeeld worden op een onverwacht tekort/overschot aan bedrijfsliquiditeiten 2.) er kan niet soepel gebruik gemaakt worden van een dalende rentevoet 3.) vaak gewaarborgd via zakelijke zekerheden want: lange looptijd: kredietgever wil meer zekerheid 5

7 2. VASTE VOORSCHOTTEN OP LANGE TERMIJN Omschrijving Een vast voorschot op lange termijn = 1.) een krediet tegen een vaste rentevoet 2.) voor een vaste looptijd (> 1 jaar) 3.) en voor een vast kredietbedrag Doel 1.) Alternatief voor investeringskrediet (vb.: als kredietnemer een rentedaling verwacht) 2.) Overbruggingskrediet (vb.: in afwachting van de realisatie van een actief) 3.) Andere tijdelijke kredietbehoeften Looptijd periode van telkens 1 à 5 jaar Rentevoet op basis van de Euribor, verhoogd met een marge (Euribor + marge) bij iedere opname/verlenging van een voorschot: rentevoet opnieuw vastgesteld rekening houdend met rentestand op dat ogenblik Kredietopname Principe: opname van het totale bedrag in 1 keer kredietnemer heeft keuze: a) in welke munt (vb.: munt met laagste rentevoet) b) en voor welke termijn Aflossingsschema totaalbedrag in één keer terugbetalen op vervaldag (BULLET) eventueel: afspraak van een aflossingsplan Voordelen en beperkingen Voordelen 1.) opname- en terubetalingsmodaliteiten vrij strak zekerheid over wat er wanneer betaald moet worden 2.) er kan ingespeeld worden op een onverwacht tekort aan liquiditeiten Nadelen 1) er kan al soepeler ingespeeld worden op een rentedaling maar wentelkrediet biedt hieromtrent een nog betere oplossing 6

8 3. WENTELKREDIET = REVOLVINGKREDIET = ROLL-OVER KR. Omschrijving Een wentelkrediet = 1.) een krediet op middellange tot lange termijn 2.) waarbij de kredietinstelling er zich toe verbindt gedurende de overeengekomen periode aan de kredietnemer: opeenvolgende hernieuwbare vaste voorschotten op korte termijn (1 tot 12 m) toe te staan 3.) en dit tot een bepaald maximumbedrag Doel 1.) Zie vaste voorschotten (maar er kan soepel ingespeeld worden op liquiditeitsveranderingen: want bedrag wijzigt na iedere wentelperiode) Looptijd opeenvolging van vaste voorschotten op korte termijn (= wentelperiode: 1 12 m) Rentevoet op basis van de Euribor: bij iedere opname/wenteling: aanpassing aan geldende Euribor bij toestaan wentelkrediet: commitment fee (= bereidstellingsprovisie) - - > pro-rata temporis aangerekend op niet-opgenomen deel van het krediet Kredietopname zie vaste voorschotten stel: valutaclausule : kredietnemer kan bij iedere nieuwe opname vragen om bedrag ter beschikking te stellen in de valuta van zijn keuze vaak appreciatiebevoegdheid van de kredietgever: indien muntrisico te groot wordt kan hij overstappen op Belgische munt Aflossingsschema iedere tussentijdse vervaldag: kredietnemer kapitaal + intresten terugbetalen hij kan onmiddellijk tot een nieuwe opname overgaan Vroegtijdige terugbetaling terugbetaling voor een tussentijdse vervaldag: a) terugbetaalde bedrag op wachtrekening geplaatst b) met toekenning creditintresten tot op de vervaldag Voordelen en beperkingen Voordelen 1.) soepel inspelen op liquiditeitsschommelingen 2.) soepel inspelen op evolutie rentevoeten 3.) vaak geen aanvullende zekerheden 7

9 4. LENINGEN OP AFBETALING Omschrijving Een lening op afbetaling = 1.) op middellange termijn (meestal tot 5 jaar) 2.) ter financiering van een specifiek voorwerp 3.) terugbetaalbaar dmv mensualiteiten Doel 1.) voor beperkte investeringen (vb.: aankoop roerende goederen, machines) Looptijd toegestaan aan consumenten: zie wet op het consumentenkrediet principe voor bedrijven: maximum de afschrijvingstermijn van de te financieren VA Rentevoet vaste rentevoet voor gehele looptijd mannier van uitdrukken: a) Forfaitair maandelijks lastenpercentage (FML) b) Jaarlijks kostenpercentage (JKP) Kredietopname via overhandiging van het geleende bedrag (= lening en geen krediet) in 1 KEER principe: deel van de investering wordt met eigen middelen betaald (vb.: 15%) rest wordt door kredietinstelling rechtstreeks aan leverancier overgemaakt Aflossingsschema via mensualiteiten met: a) progressief kapitaalgedeelte b) degressief intrestgedeelte 8

10 5. LEASING Omschrijving Financiële leasing = financieringshuur = 1.) een kredietvorm waarbij de leasinggever (lessor) een bedrijfsobject financiert 2.) dat de leasingnemer (lessee) gebruikt zonder dat deze er eigenaar van wordt 3.) de leasingnemer verbindt zich ertoe het door de leasinggever ter beschikking gestelde vermogen (+ rente) terug te betalen binnen de contractduur 4.) economisch risico: ten laste van de leasingnemer - - > want: duur contract geschat volgens vermoedelijke levensduur actief Doel Typisch voorbeeld van objectfinanciering: leasing: enkel betrekking op een specifiek productiemiddel Soorten objecten: A.) Roerende leasing vooral auto s / computermaterieel terugval: a) auto s: door nieuwe reglem. inzake bel. op inverkeersst. b) computers: snelle veroudering, terhoudendheid leasinggever B.) Onroerende leasing nieuw opgericht onroerend goed door lange looptijd contract: vaak indexatie van de vergoeding C.) Sale-and-lease-back toekomstige leasingnemer verkoopt zijn eigen goed aan de leasinggever en dan leased hij het terug DOEL: liquiditeitspositie onderneming verbeteren Looptijd financiële leasing: termijn = economische levensduur bedrijfsuitrusting A.) Financiële leasing = full pay out leasing: 1.) betrekking op bedrijfsmaterieel enkel voor beroepsdoeleinden gebruikt 2.) leasinggever koopt het aan op specifieke aanwijzing van leasingnemer 3.) waarbij leasingtermijn = duur bedrijfsgebruik van het materiaal 4.) huurprijs zo worden bepaald dat de waarde van het goed erdoor wordt afgeschreven over de in het contract bepaalde leasingtermijn 5.) leasingnemer moet over een koopoptie beschikken na het contract (= residuele waarde betalen) = full pay out leasing (terugbetalingen moeten kapitaal + intrest berijken) B.) Operationele leasing = non full pay out leasing juridisch gezien = gewone huur leasinggever blijft eigenaar maar draagt ook economisch risico (hij kan te snel verouderd materieel niet verhuren tot aan eind van de afschr.duur) ook geen koopoptie C.) Renting = operationele leasing met bijkomende dienstverlening vb.: verzekering, onderhoud,... 9

11 Rentevoet leasing vaak duurder dan traditionele investeringskredieten toch objectieve vergelijking met andere vormen moeilijk want leasing biedt extra troeven: 1. Leasing = 100%-financiering ook alle bijkomende kosten zitten in de leasingtermijnen (andere kredietvormen: vaak gedeelte financieren met eigen middelen) toch recente ontwikkeling: geen 100%-financiering meer: a) eisen zakelijke zekerheden b) eisen gedeeltelijke eigen financiering door leasingnemer 2. Geen (pre)financiering van de BTW nodig leasinggever betaalt de BTW op de aankoop leasingnemer betaalt enkel BTW op de huurfacturen spreiding BTW vooral van belang voor niet-btw-belastingplichtingen die de BTW niet kunnen terugvorderen 3. Kredietlijnen bij de bankier blijven onaangetast want 100%-financiering 4. Minder aanvullende zakelijke zekerheden want leasinggever blijft eigenaar Aflossingsschema prenumerando mensualiteiten / trimesterialiteiten slechts uitzonderlijk: andere aflossingsschema s Voegtijdge aflossing financiële leasing = onopzegbaar contract dus: vroegtijdige beëindiging zware penalisatie Schematische voorstelling: Financiële leasing Operationele leasing Financiële leasing Operationele leasing type materieel naar keuze standaard contracttermijn afschrijvingsduur korte(re) termijn opzegbaarheid neen meestal wel investeringsrisico leasingnemer leasinggever economische eigendom leasingnemer leasinggever koopoptie leasingnemer ja nee 10

12 6. 0VERHEIDSTUSSENKOMST Expansiesteun doel: stimuleren van de economische expansie toekennen voordelen aan investerende bedrijven door de gewesten! Vlaams Gewest / Brussels Hoofdstedelijk Gewest onderscheid tussen financiering met eigen middelen / vreemde middelen gedeelte met vreemde middelen gefinancierd: rentetoelage gedeelte met eigen middelen gefinancierd: kapitaalpremie Waals Gewest enkel kapitaalpremies Tip: beroep doen op deskundige bij indien dossier want: a) vrij complexe en omvangrijke regelgeving b) voortdurend veranderende regelgeving Bij vaststellen steunpercentage: volgende variabelen: a) grootte bedrijf b) ligging bedrijf (ontwikkelingszone of niet) c) bijkomende tewerkstelling door investering of niet d) strategisch belang / ecologische waarde project e) bijkomende stimulansen voor bepaalde doelgroepen (vb.: startende ondernemingen) Landbouw-Investeringsfondssteun (LIF-steun) specifiek stelsel van maatregelen voor land- en tuinbouwers toegekend door het LIF: a) subsidies b) waarborgen voor kredieten Gereglementeerde kredieten Specifieke sectoren: gereglementeerde investeringskredieten kredietmodaliteiten vastgelegd tussen: a) banken b) spaarbanken c) overheid via standaarddocument vb.: scholenbouwkredieten, ziekenhuiskredieten, kredieten voor service-flats 11

13 7. OBLIGATIELENINGEN Inleiding: Vorige 6: vreemd vermogen verschaft door financiële sector Nu: vreemd vermogen rechtstreeks op de kapitaalmarkt gehaald door Grote Maatschappijen via emissie obligatielening Omschrijving: Een obligatielening = 1.) een lening waarbij de debiteur zich ertoe verbindt 2.) om aan de houder van de obligatie jaarlijks de vastgestelde rente te betalen 3.) en om op de vervaldag het kapitaal terug te betalen emissie meestal via bemiddeling van een bank Redenen van emissie obligatielening 1.) kostprijsoverwegingen 2.) publiciteitseffect (debiteur heeft goede naam all-in-kostprijs < markt) 3.) naambekendheid debiteur vergroten Varianten: 1.) achtergestelde obligaties 2.) aflosbare obligaties perpetuals (eeuwigdurende obligatieleningen) 3.) loten of premieleningen 4.) kapitalisatiebons zerobonds 5.) obligaties met progressieve rente 6.) obligaties met bepaalde garanties 7.) voordeelverstrekkende obligaties: bep. obligatiehoud. kunnen rechten verkrijgen die in principe aan aandeelhoud. behoren voorbeelden: a.) winstdelende obligaties (recht op vaste rente + vooraf bepaald deel van de winst) b.) converteerbare obligaties (omzetbaar in aand. onder bepaalde voorwaarde en tijd) c.) obligaties met warrant (warrant: geeft recht in te schrijven op nieuwe aandelen) 12

14 Hoofdstuk 3. Vreemd vermogen op korte termijn schulden aan kredietinstellingen (dit hoofdstuk) handelsschulden belastingschulden 1. HET KASKREDIET Omschrijving Het kaskrediet is: 1.) een kredietopening 2.) waarbij de kredietnemer fondsen mag opnemen van zijn rekening courant 3.) tot een overeengekomen maximumbedrag (= kredietlijn) De Rekening-Courant is: 1.) een rekening waarin de geldverrichtingen ts. kredietinst. en kredietnemer boekhoudkundig verwerkt worden, 2.) bij wijze van credit- en debetboekingen 3.) en waarbij alle bewegingen uiteindelijk in 1 saldo zullen weergegeven worden uiteindelijke saldo bij afsluiting rekening: geeft vordering of schuld: - - > door wil van beide partijen - - > vervaldag van het krediet - - > faillissement of overlijden 1 der partijen Doel zeer uiteenlopende kredietbehoeften MAAR VAN KORTE DUUR!!! kaskrediet // voorschottenkrediet in rekening courant want: aanvulling bedrijfskapitaal nodig om vlottende activa te financieren voorbeelden: 1.) Voorraadvorming vlot verkoopbare voorraden kunnen in afwachting van hun verkoop gefin. w. moeilijk verkoopbare voorraden: NIET MET KASKREDIET financieren 2.) Betalingsuitstel aan klanten indien de looptijd van de vordering beperkt blijft indien de vordering niet dubieus is 3.) Later te ontvangen betaling allerlei prestaties en uitgaven overbruggen vb.: BTW-uitgaven financieren in afwachtingvan de teruggave ervan NOOIT: voortdurende aanvulling bedrijfskapitaal permanent op plafondbedrag = zeer duur!!! Looptijd 1.) meestal van onbepaalde duur toegestaan tot nader berricht toch kortlopend krediet want op ieder ogenblik opzegbaar (met opzegtermijn: vb. 1m) 2.) bepaalde vervaldag 3.) terugbetaalbaar volgens een aflossingsschema 13

15 Rente Totale kostprijs: 3 componenten: 1.) Basisrentevoet: variabel en afhankelijk van marktrentevoet 2.) Marge afhankelijk van risico voor de kredietgever (vb.: # zekerheden) 0,5% 1,5% 3.) Provisie (= Commissie) of Reserveringscommissie op niet-opgenomen bedragen ter vergoeding van de flexibiliteit van de kredietvorm 0,125 0,25% op hoogste kwartaaldebetstand per dag dat gebruik gemaakt wordt van krediet / meestal 3maandelijks gedebiteerd op rek. deze kostprijs wordt onmiddellijk bij het kapitaal gevoegd (om de 3 maand) kan op deze manier extra intrest opbrengen voor de kredietgever Kredietopname kaskrediet = kredietopening in rekening-courant DUS tal van opnamemogelijkheden: overschrijving, cheques, domiciliëring, betaalkaarten/kredietkaarten, speciën,... geen enkele formaliteit (geen documenten voorleggen) grote flexibiliteit van de kredietvorm MAAR: groot risico voor de kredietgever - - > krediet kan makkellijk aangewend worden voor langetermijnfinanciering - - > vandaar dat het een duur krediet is Waarborgen Onderscheid tussen LENINGEN / KREDIETOPENINGEN: leningen: zekerheden verdwijnen als lening terugbetaald is krediet: zekerheden dekken het geheel van de verbintenissen van de kredietnemer (m.a.w.: dekken het uiteindelijke schuldsaldo) 14

16 Variante vormen van kaskrediet 1.) Tijdelijk kaskrediet indien er een uitzonderlijke (éénmalige) kredietbehoefte ontstaat dat gedurende een bepaalde termijn aanwezig is 2.) Overbruggingskrediet = Soudurekrediet ook een uitzonderlijke kredietbehoefte maar: anticipeert op een toekomstige en zekere ontvangst van gelden 3.) Seizoenskrediet kaskrediet toegestaan ter dekking van behoeften die jaarlijks terugkeren vb.: wijnhandelaar die tegen eindejaarsperiode grote voorraad aankoopt 4.) Niet-seizoensgebonden voorraadkrediet financiering van permanente voorraden tegen goedkoper tarief dan gewoon kaskrediet voorwaarden: a) kredietgever is ZEKER dat de kredieten aangewend worden ter fin. van voorraad b) kredietgever krijgt bijkomende zekerheden 5.) Kasfaciliteit kortstondige / zeer frequente terugkerende tekorten in liquiditeiten kredietnemer verschil met kaskrediet: a) R/C mag slechts zeer kortstondig een tekort vertonen (vb.: 10d 1m) b) R/C moet regelmatig een creditsaldo (positief saldo) vertonen c) hogere rentevoet dan bij kaskrediet: geen aanrekening provisie risico kredietinstelling ligt nog hoger Vb.: voor maandelijkse uitbetaling van de weddes Evaluatie De kredietnemer 1.) soepelste kredietvorm die er is 2.) door hoog risico voor krediegever: hogere rentevoet bij foutieve aanwending: zeer duur De kredietgever 1.) geen controle mogelijk op aanwending gelden 2.) geen derde partij die instaat voor de terugbetaling ( voorschottenkrediet/discontokr.) 3.) moeilijk mobiliseerbaar hoog risico 15

17 2. GESPECIFIEERDE VOORSCHOTTENKREDIETEN Voorschotten Kaskrediet Waarom is kaskrediet duur? 1.) geen controle mogelijk op aanwending gelden 2.) geen derde partij die instaat voor de terugbetaling ( voorschottenkrediet/discontokr.) 3.) moeilijk mobiliseerbaar hoog risico Oplossing: 1.) voorlegging of afgifte van bepaalde documenten 2.) indpandgeving of overdracht ten gunste van kredietinstelling van wat gefinancierd wordt Dus: gespecifieerd voorschottenkrediet = nog steeds een kredietopening op R/C maar minder soepel en dus goedkoper krediettermijn beperkt in functie tot de onderliggende transactie kredietlijn telkens opnieuw aangepast aan: a) bedrag onderliggende verrichtingen b) duur van de onderliggende verrichtingen Voorschotten op facturen in pand Omschrijving kredietnemer krijgt een kredietlijn die pas benut mag worden: a) na voorlegging van facturen voor klantenvorderingen b) na endosseren van deze facturen als pand voor de verschafte kredieten Voordelen kredietinstelling: controle op gebruik van de kredietbedragen waarborg door het ontvangen van de geëndosseerde facturen Voorwaarden: 1.) Bevoorschottingspercentage: Vb.: 80% van de factuurbedragen incl. BTW 2.) Aard van de aanvaarde facturen: a.) zuiver facturen (geen onkostennota s bv.) b.) Belgische debiteuren c.) debiteur facuur moet solvabel zijn d.) pakket facturen moet spreiding vertonen e.) aanvaarde facturen f.) vervaldatum facturen mag een bepaalde termijn niet overschrijden 16

18 Voorschotten op goederen Principe: zie algemeen voorschottenkredieten Waarborg: inpandgeving goederen: 1.) Pandcontract ts. kredietgever en kredietnemer 2.) Buitenbezitstelling goederen opgeslagen bij derde-pandhouder kredietinstelling: a) wil verzekeringspolis voor de goederen zien b) controleert regelmatig het pand Gebruik: omslachtige procedure (door pandgeving) + samenhangende kosten dus enkel gebruik indien: a) uitzonderlijke, sporadische b) seizoensgebonden activiteiten Ook hier: bevoorschottingspercentage Voorschotten op vorderingsstaten Vooral toegestaan aan: aannemers van werken in opdracht van overheid doel: vaak grote discrepantie tussen binnenleveren vorderingsstaten en betaling door overheidsorgaan (kan ook in privé-sector) Manier van werken: kredietnemer geeft nog niet-geïnde vorderingsstaten af aan kredietgever kredietgever geeft dan een voorschot op korte termijn - - > ten belope van 70-80% van de vorderingsstaat - - > = veiligheidsmarge wegens bestaand risico op niet-betaling Voorschotten op wisselbrieven, effecten,... wisselbrieven, effecten kunnen ook in pand gegeven worden komt weinig voor voor wisselbrieven: die worden eerder verdisconteerd in kader van het wisseldiscontokrediet (zie later) 17

19 3. STRAIGHT-LOANS Omschrijving Een straigh-loan (= voorschot op vaste termijn) = 1.) een lening van een bedrag in BEF of in deviezen 2.) dat de kredietnemer opneemt voor een vaste maar korte termijn Doel dekken van een tekort aan liquiditeiten wordt ontdekt bij opmaken van de financiële planning minimumvoorschot = 5 miljoen Looptijd korte termijn: 1 dag tot 1 jaar Rentevoet interbankentarief + marge in deviezen: Euribor + marge rentevoet: ongewijzigd zolang lening loopt goedkoper dan kaskrediet Kredietopname totale bedrag in 1 keer opnemen opname in deviezen: kan lagere rente geven maar geeft ook muntrisico Kredietaflossing vervaldag: ontleende bedrag + intrest in 1 keer terugbetalen niet-revolving karakter: voorschot NIET hernieuwbaar 18

20 4. HET WISSELDISCONTOKREDIET Situering verkoper geeft betalingsuitstel aan klant maar trekt een wissel op klant verkoper wil graag onmiddellijk over de liquiditeiten beschikken: WISSELDISCONTOKREDIET kredietinstelling disconteert wissel en betaalt onmiddellijk het bedrag discontokost. uit: a) disconto - - > berekend op resterende looptijd wissel - - > intrest voor de periode tot aan de vervaldag b) provisie / commissie - - > voor bemiddelling van de kredietinstelling c) incassokosten en BTW op de verrichting hoe? via endossering wisselbrief aan kredietinstelling discontokredietlijn: tot aan deze lijn zal de kredietinstelling wissels disconteren regresrecht (optioneel): kredietinstelling kan het geld terugeisen van de trekker indien niet betaald wordt op de vervaldag Wisseldiscontokrediet Kaskrediet wisseldiscontokrediet goedkoper dan kaskrediet omwille van volgende redenen: 1.) risico voor de kredietinstelling is kleiner ze kent de aanwending van het geld = handelstransactie iedereen die handtek. op wissel zet = solidair en hoofdelijk aansprakelijk voor bet. 2.) makkelijk mobiliseerbaar (Herdisconteerings- en Waarborgsinstituut) 3.) krediet is self-liquidating (op vervaldag: sommen komen automatisch vrij) 4.) kredietinstelling kan bijkomende voorwaarden stellen voor toekennen krediet: dienen geaccpeteerd te zijn WB getrokken op minder solvabele debiteuren worden geweigerd,... Cliëntendiscontokrediet kredietinstelling staat discontokrediet toe aan de VERKOPER verkoper vraagt aan eigen kredietinstelling om wisselbrieven die hij trok te disconteren indien kredietinstelling akkoord: crediteren rek. verkoper voor het bedrag agio s en kosten vervaldag: kredietinstelling biedt de wissel bij de acceptant aan ter betaling geen betaling: kredietinstelling debiteert opnieuw rekening an de verkoper Leveranciersdiscontokrediet kredietinstelling staat discontokrediet toe aan de KOPER koper vult zelf de wisselbrief in ter acceptatie en laat de verkoper als trekker tekenen de verkoper gaat met de WB naar de bank van de koper en hij krijgt het nominaal bedrag koper betaalt nu het disconto vervaldag: kredietinstelling debiteert de rekening van de koper betaalt niet: bank van koper kan zich verhalen op de verkoper maar: wordt vaak contractueel uitgesloten: leveranciersdisconto zonder verhaal Opmerkingen: a) Dit is een onrechtstreeks disconto kredietinstelling financiert niet eigen klant maar de leverancier van de klant b) Voordelen voor de koper: laat toe om contant te betalen: betere voorwaarden mogelijk toch: bedrag op vervaldag pas vereffend c) Speciaal document in 3 delen (zie p. 24 in syll.) 19

21 5. FACTUURDISCONTOKREDIET Situering Probleemstelling WB: niet iedere koper die betalingsuitsel wil, is bereid WB te accepteren kopersmarkt: leverancier moet zich schikken naar de grillen van zijn klang vooral wanneer KMO s aan Grote bedrijven leveren (vb.: distributiesector) grote bedrijven putten zo de thesaurie van hun leveranciers uit Oplossing: factuurdisconto Werking kredietinstelling koopt de facturen van een verkoper tot een vastgestelde kredietlijn en schiet het bedrag voor verminderd met discontokosten bij discontering van een bepaalde factuur: kredietinstelling brengt debiteur op de hoogte via aangetekende brief + ontvangstbewijs + origineel van de factuur of voor eensluitend verklaard afschrift met endossementsregel evaluatie: veel administratief werk niet mobiliseerbaar krediet DUS: duurder dan wisseldiscontokrediet 6. FORFAITING Omschrijving: kredietinstelling koopt een nog niet vervallen schuldvordering aan die voortkomt uit de levering van goederen of diensten waarbij deze kredietinstelling afziet van elk verhaal tegen de verkoper van de vordering. Praktijk: meestal: kredietinstelling koopt uitvoerverrichtingen op halflange termijn meestal gematerialiseerd in een wisselbrief dus: = discontoverrichting = disconto à forfait 20

22 7. FACTORING Omschrijving Factoring = de verkoop van kortlopende commerciële schuldvorderingen aan een factor via een endossement van facturen waardoor de klant rechtstreeks aan de factor zal moeten betalen en waarbij de factor: a) debiteurenadministratie b) risico van insolvabiliteit c) financiering openstaande facturen (eventueel) op zich neemt Debiteurenadministratie- en bewaking (factoringmaatschappij incassobureau) volledige debiteurenadministratie en bewaking uitbesteed aan factoringmaatschappij activiteiten factor: a) aansporen tot betalen b) opvolgen betalingsachterstallen verschil met incassobureau: a) factor: eist dat leverancier ALLE klantenvorderingen overdraagt (ook stipte betalers) = globaliteitsprincipe b) incasso: enkel klantenvorderingen met inningsproblemen Dekking van insolvabiliteitsrisico overname insolvabiliteitsrisico door de factor a) factuur per factuur b) of klant per klant eens aanvaard: factor draagt insolvabiliteitsrisico voor 100% concreet: goedgekeurde factuur: 3m na vervaldag nog niet betaald factor betaalt factuurbedrag aan onderneming die overeenkomst met factor heeft UITZ.: factor met verhaal : insolvabiliteitsrisico blijft bij de verkoper Financiering van openstaande facturen bij overdracht facturen kan de factor eventueel reeds ongev. 80% van het bedrag uitbetalen onder aftrek van een disconto (berekend tot op de vervaldag van de factuur) debiteur betaalt NIET stipt: disconto loopt door tot de betaling (max. 3m tussen vervaldag en betaling) Bijkomende vooraarden factoring: mogelijk voor bijna alle B2B-activiteiten vanaf minimumjaaromzet van miljoen vergoeding die onderneming betaalt aan factor = FACTORINGRECHT = bepaald % op factuurbedragen varieert in functie van: a) totale omet b) economische sector c) gemiddelde factuurbedrag meestal: ongeveer 1% van de omzet 21