Kritische reflectie Academische Opleidingsschool ROSRijnland

Transcriptie

1 Kritische Reflectie

2 Kritische reflectie Academische Opleidingsschool ROSRijnland Kritische reflectie t.b.v. toetsing en advies (academische) opleidingsschool door NVAO Voor toetsing gekoppeld aan de accreditatieprocedure van de Hogeschool van Amsterdam Hillegom, maart 2015 Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding (p.5) 2. Algemene Beschouwing (6) 2.1. Terugblik NVAO beoordeling 2009 (6) 2.2. Terugblik NVAO beoordeling academische kop 2012 (8) 3. Kritische reflectie opleidingsschool (9) 3.1. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties (9) 3.2. Standaard 2 onderwijsleeromgeving (13) 3.3. Standaard 3 Toetsing (21) 3.4. Standaard 4 Kwaliteitszorg (23) 4. Kritische reflectie Academische kop (27) 4.1. Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties (27) 4.2. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving (29) 4.3. Standaard 4 Kennisdeling (32) 5. Conclusies (33) Bijlage 1: Administratieve gegevens ROSRijnland (35) Bijlage 2: Basisgegevens over de academische opleidingsschool (38) Bijlagen kritische reflectie: Opleidingsschool: 1. Algemene gegevens ROSRijnland 2. Basisgegevens over de academische opleidingsschool 3. Samenwerkingsovereenkomst ROSRijnland 4. Opleidingsplan ROSRijnland 5. kwaliteitsbeleid Academische Regionale Opleidingsschool Rijnland 5a Beoordeling 2009 Academische kop: 6. Stand van zaken Academische opleidingsschool ROSRijnland maart Onderzoeksprogramma ROSRijnland Beoordeling academische kop 2012 Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

4 Documenten ter inzage tijdens visitatie: Document 1. Stagegids ROSRijnland 2. Studiegidsen lerarenopleidingen 3. Rubrics (operationalisatie SBL, Dublin descriptoren) 4. Brochure werkplekleren HvA 5. Handboek kwaliteit ROSRijnland 6. Procedure speeddaten 7. Functiebeschrijving BOS en vakbegeleider 8. Uitwerking Beroepsopdrachten ROSRijnland Academische kop: 9 HvA: Onderzoeksleerlijn ROSRijnland ALO: Thema s en onderzoeksleerlijnen 11 Uitnodiging diner pensant 12 Uitnodiging miniconferentie Veel voorkomende afkortingen BOS CROS ROSSO MEO Begeleider Op School (de term is gemunt door onze opleidingspartner ICLON en komt min of meer overeen met de in het HBO meer gebruikelijke term: werk(plek)begeleider) Het hoogfrequente overleg van de opleidingscoördinatoren van de ROS met de directeur van de ROS. De opleidingscoördinatoren vertegenwoordigen de VO-scholen binnen ROSRijnland. De CROS is een beleidvoorbereidend - en een uitvoeringsoverleg. Het afstemmingsoverleg van de ROS tussen Scholen en Opleidingen. Kleine variant: DB ROSRijnland en stuurgroepleden opleidingen Grote variant: Instituutsopleiders, opleidingscoördinatoren, schoolopleiders, stuurgroepleden opleidingen, DB ROSRijnland Overleg van Managers Erkende Opleidingsscholen rond de HvA Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

5 1. Inleiding De Regionale Opleidingsschool Rijnland (ROSRijnland) vindt haar oorsprong in een regio-specifiek kweekvijverproject van het Regionaal Platform voor de risicoregio Rijnstreek, dat tussen 2005 en 2007 plaatsvond. Aan dat project deed een aantal scholen uit de regio Rijnstreek mee. Doel was om studenten die uit de regio vertrokken naar de omliggende steden om een lerarenopleiding te volgen, te behouden voor de regio. Daartoe kregen de studenten aantrekkelijke stage-arrangementen, voor een deel duaal, aangeboden. Kennis en ervaring op het gebied van Opleiden in de school werden gedeeld; samenwerking met de opleidingen geïntensiveerd en studenten uitgewisseld. Na afloop van het project in 2007 besloten de bij het Platform Rijnstreek aangesloten scholen de regiospecifieke kweekvijver voort te zetten uit eigen middelen. Op 6 oktober 2007 werd in Museum De Zwarte Tulp te Lisse het Convenant getekend dat de start van ROSRijnland markeert. In het najaar van 2009 heeft ROSRijnland bij de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie) een aanvraagdossier ingediend ter erkenning van de opleidingsschool. In maart 2010 heeft de NVAO ROSRijnland als goed beoordeeld. Daarmee is ROSRijnland een erkende en structureel gesubsidieerde opleidingsschool geworden voor de duur van zes jaar. Sinds 2012 heeft ROSRijnland de academische status. In ROSRijnland wordt anno 2015 samengewerkt door 6 scholen voor voortgezet onderwijs met in totaal 15 locaties en 5 lerarenopleidingen (zie onderstaand kader). VO-scholen 1. Bonaventuracollege te Leiden en Roelofarendsveen 2. Fioretticollege te Lisse en Hillegom 3. Northgo College te Noordwijk 4. Rijnlands Lyceum te Sassenheim 5. Scholengroep Leonardo da Vinci te Leiden 6. Teylingen College te Voorhout, Noordwijk en Oegstgeest Opleidingsinstituten 1. Hogeschool van Amsterdam (HvA) 2. Universiteit van Leiden - ICLON 3. TU Delft - MSc Science Education and Communication (SEC) 4. Academie Lichamelijke Opvoeding (ALO) Amsterdam 5. Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) Diversiteit ROSRijnland is een regionale opleidingsschool. Onze scholen bevinden zich in de regio s Leiden en de Bollenstreek. Dat betekent dat we een grote diversiteit kunnen bieden: scholen in een stedelijke omgeving en streekscholen, alle onderwijstypen (van VMBO-basis tot Gymnasium), vele onderwijsconcepten en profielen (zoals Tweetalig Onderwijs, Technasium, Topsport Talentschool, Cultuurprofielschool). Gedeelde visie De scholen binnen de ROS verschillen in cultuur en onderwijsaanbod, maar delen met elkaar de visie op opleiden en begeleiden. Dit betekent dat elk van onze scholen dezelfde herkenbare Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

6 opleidingssituatie heeft, terwijl de student gedurende zijn opleiding kan kennismaken met de verschillende schoolculturen en onderwijsvormen die de ROS te bieden heeft. Algemene organisatiedoelen ROSRijnland De algemene organisatiedoelen van de ROS liggen besloten in haar missie en visie. De ROS wil: Een kwalitatieve opleidings- en begeleidingsstructuur in stand houden die herkenbaar onderdeel uitmaakt van de organisatiestructuur van de scholen. Opleiden voor de lokale en regionale onderwijsarbeidsmarkt. Een brug slaan tussen de theorie van de opleiding en de praktijk van de school. Bijdragen aan de professionalisering van het onderwijspersoneel om de kwalitatieve tekorten op te heffen en het behoud van personeel te stimuleren. In samenwerking met de opleidingen werken aan ontwikkeling en verbetering van het curriculum. Onderzoek koppelen aan de schoolontwikkeling van de afzonderlijke scholen. Leeswijzer Deze rapportage bevat de kritische reflectie van ROSRijnland op basis van het toetsingskader Opleidingsschool van de NVAO. Hoofdstuk 2 geeft een algemene beschouwing, waarbij wordt teruggeblikt naar de ontwikkeling ten opzichte van de NVAO beoordeling in 2009 (opleidingsschool) en 2012 (academische kop). Hoofdstuk 3 beschrijft de kritische reflectie volgens de standaarden en criteria voor de opleidingsschool, hoofdstuk 4 doet dit voor de academische kop. Tot slot sluit hoofdstuk 5 af met de belangrijkste conclusies en ambities voor de toekomst. De algemene gegevens van de opleidingsschool zijn opgenomen als bijlage. 2. Algemene beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft de ontwikkeling van ROSRijnland in de afgelopen jaren. Paragraaf 2.1 doet dit voor de ontwikkeling van de opleidingsschool ten opzichte van de beoordeling door NVAO in 2009, paragraaf 2.2 doet dit ten opzichte van de beoordeling van de academische kop in Terugblik NVAO beoordeling ROSRijnland is in 2009 als goed beoordeeld en erkend door de NVAO. In het adviesrapport van de NVAO is destijds een aantal sterke punten en aandachtspunten benoemd. Op basis van de adviezen uit het rapport en de eigen sterkte-zwakteanalyse uit 2009 heeft ROSRijnland de afgelopen jaren flinke stappen gezet, te weten: Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties: De visie op opleiden in de school binnen ROSRijnland is in de afgelopen jaren verder ontwikkeld en gedeeld: naast de uitwisseling van visie en expertise in de verschillende overleggremia van ROSRijnland, organiseert de opleidingsschool in een breder verband miniconferenties en diner pensants 2. De visie is geconcretiseerd in het opleidingsplan. De verbinding tussen theorie en praktijk in het opleidingsprogramma is in de afgelopen jaren verder versterkt door ontwikkelingen zoals les op locatie. 1 Zie Bijlage 5a 2 Zie documenten ter inzage 11 en 12 Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

7 Standaard 2 Onderwijsleeromgeving: De website ( is in de afgelopen periode verder ontwikkeld ter verbetering van de interne en externe communicatie. Dit heeft geresulteerd in een transitie van passieve informatiebron tot een actief communicatieplatform. Als laatste stap in deze ontwikkeling wordt een digitaal dossier gebouwd, waar betrokkenen documenten kunnen uploaden en delen met anderen. De informatievoorziening naar studenten is verder verbeterd. Recent heeft ROSRijnland een heldere en toegankelijke stagegids voor studenten ontwikkeld, waarin de nieuwe studenten kort en bondig worden geïnformeerd over de inhoud en de eisen van de stage en de faciliteiten op de stageschool. Hierdoor wordt direct duidelijk voor studenten wat wij van hen verwachten en wat zij van ons kunnen verwachten (zie Stagegids ter inzage)). ROSRijnland heeft van meet af aan de overtuiging gehad dat zij, naast haar opdracht toekomstig onderwijspersoneel op te leiden, een belangrijke rol moet spelen op het gebied van professionalisering van zittend personeel. In de afgelopen jaren heeft zij die brede professionaliseringopdracht uitgewerkt door te participeren in professionaliseringprojecten, die mede door de toenemende focus in het onderwijs op professionalisering tot stand kwamen. De hechte band van ROSRijnland met het Regionaal Platform Rijnstreek, platform van de knelpuntenregio, was daarbij behulpzaam. Zo speelt ROSRijnland een belangrijke rol in het project Begeleiding Startende Leraren (BSL) van de Universitaire Lerarenopleiding ICLON 3 en speelt zij zijdelings een rol bij het project Digitale Didactiek van het Regionaal Platform Rijnstreek, door de verworvenheden uit dit project te delen met haar opleidingspartners en het overleg met hen te stimuleren over aanpassing van het curriculum op dit gebied. Deze laatste ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen, maar laat mooi zien hoe het onderwijsveld een rol kan spelen bij verbetering van de kwaliteit van de lerarenopleiding en explicitering van de gewenste vaardigheden van haar toekomstig onderwijspersoneel. ROSRijnland heeft belangrijke stappen gezet in de borging van de kwaliteit van begeleiders. ROSRijnland inventariseert jaarlijks de scholingsbehoefte bij de begeleiders binnen het samenwerkingsverband en organiseert scholing in samenwerking met de HvA (cursus werkbegeleiders) en het ICLON (BOS-cursus). De tevredenheid van de studenten over de begeleiding, gemeten met de kwaliteitsmonitor van Kwaliteitscholen en de jaarlijkse tevredenheidsmeter van de HvA, voorziet tot op locatieniveau in informatie over de kwaliteit van de begeleiding. Maar allereerst wordt de kwaliteit van de begeleiding geborgd door middel van regelmatige contacten tussen de student 4 en het begeleidingsteam (zie basisbegeleidingscyclus in het opleidingsplan, bijlage 4, p.12 ). ROSRijnland stimuleert het streven naar kwaliteit in de afstudeerproducten door het organiseren van een onderzoekswedstrijd voor studenten en publicatie van de beste onderzoeken op de website van de opleidingsschool.(zie bijlage 6 hfst. Spelregels onderzoeksprijs) Standaard 3 Toetsing: Er zijn met de verschillende opleidingsinstituten duidelijke afspraken gemaakt over de beoordelingssystematiek (zie bijlage 4 opleidingsplan, p. 9). 3 In samenwerking met de Lerarenopleiding van de TU Delft (SEC) en de Lerarenopleiding van de Hogeschool van Rotterdam 4 In het belang van de leesbaarheid hanteren we consequent de mannelijke vorm, daar waar het zowel mannen als vrouwen betreft. Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

8 Standaard 4 Kwaliteitszorg: De kwaliteitszorg wordt verder versterkt door de ontwikkeling van het digitale ROS-dossier. Het kwaliteitshandboek wordt opgenomen in het digitale ROS-dossier. Dit vergroot de bereikbaarheid, het gebruiksgemak en de transparantie. Zo is de studentenregistratie, voorheen een formulierenkwestie, geheel gedigitaliseerd en voorzien van geautomatiseerd e- mailverkeer tussen studenten en de organisatie van ROSRijnland. 2.2 Terugblik NVAO beoordeling academische kop In 2012 heeft ROSRijnland haar functie uitgebreid met de academische kop. Hierover is destijds een advies uitgebracht. Hieronder wordt aangegeven welke acties naar aanleiding van de aandachtspunten uit dit advies zijn ondernomen binnen ROSRijnland: Standaard 1 Beoogde eindkwalificaties: Het concept en de begeleidingsinfrastructuur van de academische opleidingsschool is verbreed en omvat zowel het eerste- als tweedegraads gebied. De onderzoeksbegeleiding binnen ROSRijnland is dan ook gericht op alle studenten, zowel eerste- als tweedegraads. Ook wordt er jaarlijks een onderzoeksprijs uitgereikt, zowel op het eerste- als op het tweedegraads niveau. De verbinding tussen studentonderzoek en schoolontwikkeling is voortdurend een punt van aandacht voor ROSRijnland. Eén van de kernpunten van het didactisch concept is persoonsgericht. Dit betekent dat de student niet alleen de eigen leervragen formuleert, maar ook de eigen onderzoeksvraag. Voor studenten is het belangrijk dat zij de ruimte krijgen om een onderwerp te kiezen dat aansluit bij hun interessegebied en zone van naaste ontwikkeling. Tegelijkertijd is ROSRijnland zich bewust van het belang van verbinding van onderzoek met schoolontwikkeling. Het overkoepelende onderzoeksthema is in de afgelopen jaren losgelaten, omdat dit in de praktijk lastig te verenigen bleek met de individuele interesses van de studenten. Hierdoor hebben studenten meer ruimte voor hun eigen onderzoeksvraag, die zij formuleren onder begeleiding van hun onderzoeksbegeleider. Waar mogelijk betreft dit een actuele vraag uit de school. Standaard 2 Onderwijsleeromgeving: De begeleidingsinfrastructuur is verbreed naar alle ROS-scholen en omvat zowel het eerste- als tweedegraads gebied (zie ook standaard 1). In de afgelopen periode zijn stappen gezet om de academische kop te integreren in het kwaliteitszorgsysteem. Zo zijn in het handboek kwaliteit van ROSRijnland/ROS-dossier taakomschrijvingen opgenomen van docentonderzoekers en studentbegeleiders. Daarnaast maakt onderzoek inmiddels structureel onderdeel uit van het tevredenheidsonderzoek van Kwaliteitscholen dat onder de studenten wordt afgenomen. (zie Bijlage Interne Kwaliteitszorg p.17 ev.) Standaard 4 Kennisdeling: ROSRijnland participeert in een periodiek overleg met andere academische opleidingsscholen onder leiding van de HvA. Desalniettemin verdient dit punt ook de komende jaren aandacht. Het kenniscentrum van de HvA is bij de ontwikkeling van een relatie met de academische opleidingsscholen meer op Amsterdam en Noord-Holland gericht. Versterking van de relatie met het kenniscentrum en structurele samenwerking is de opdracht voor de komende jaren. 5 Zie Bijlage 8 Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

9 Afstudeerproducten van hoge kwaliteit worden via publicatie op de website gedeeld. Op een aantal ROS-scholen worden middagen georganiseerd waarop studenten hun onderzoeksresultaten presenteren. 3. Kritische reflectie opleidingsschool Dit hoofdstuk beschrijft de kritische reflectie van ROSRijnland voor de opleidingsschool. In de paragrafen wordt per standaard eerst op globaal niveau beschreven op welke wijze de opleidingsschool voldoet aan de standaard, gevolgd door een korte toelichting per criterium. Ook wordt per standaard een sterkte-zwakte analyse gegeven en worden de ontwikkeldoelen voor de betreffende standaard benoemd. 3.1 Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties De beoogde eindkwalificaties van de opleiding zijn wat betreft inhoud, niveau en oriëntatie geconcretiseerd en voldoen aan internationale eisen Beschrijving van de huidige situatie: beoogde eindkwalificaties Algemeen De eindkwalificaties van de opleidingen binnen ROSRijnland voldoen aan de geldende internationale eisen ( Dublin descriptoren ) en sluiten aan bij de bekwaamheidseisen voor leraren die landelijk zijn afgesproken en vastgelegd in de Wet BiO (Beroepen in het Onderwijs). Door de eindkwalificaties concreet te verbinden aan de bekwaamheidseisen, wordt geborgd dat de opleidingen aansluiten bij de beroepspraktijk. Voor de hbo lerarenopleidingen en de wo lerarenopleiding van de TU Delft geldt dat de eindkwalificaties concreet zijn uitgewerkt op basis van de zeven competenties voor leraren in het voortgezet onderwijs (vastgelegd in het Besluit Bekwaamheidseisen Onderwijspersoneel) en gerelateerd aan de Dublin descriptoren. Voor de studenten van de Hogeschool van Amsterdam staat de leerlijn werkplekleren centraal, die tot doel heeft om studenten maximaal te laten profiteren van de leermogelijkheden in de schoolpraktijk en hen in staat te stellen om de eindkwalificaties te behalen. De leerwerktrajecten kennen een systematische opbouw van leerdoelen, die zijn afgeleid van de eindkwalificaties. Bij het formuleren van de eindtermen voor de wo lerarenopleiding van het ICLON is gekozen voor een ordening van de competenties naar zogenaamde docentrollen, die voor de studenten herkenbaar zijn in de beroepspraktijk. Voor de invulling van de verschillende rollen in de eindtermen is gekozen voor de formuleringen die gebruikt worden bij de startbekwaamheidseisen. Voor de beoordeling van wo studenten wordt bij elk studieonderdeel gebruik gemaakt van rubrics, die gebaseerd zijn op de eindtermen van de opleiding. Voor elk van de zes beroepsrollen waarvoor wordt opgeleid, is een rubric beschikbaar. Op basis van verzameld bewijsmateriaal wordt voor elk aspect in een rubric aangegeven op welk niveau de student dit beheerst. Criterium 1a: De opleidingsschool heeft een geëxpliciteerde visie op opleiden in de school geconcretiseerd in een opleidingsplan. Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

10 De missie en visie van ROSRijnland op opleiden in de school zijn geëxpliciteerd en geconcretiseerd in het opleidingsplan (bijlage 4 p. 6). De belangrijkste uitgangspunten van de missie en visie van ROSRijnland zijn: Het werkplekleren staat centraal. Door te leren via participatie in het arbeidsproces krijgt de student de gelegenheid vaardigheden en competenties te ontwikkelen in een authentieke situatie. Theorie wordt verbonden met de praktijk en de student wordt in staat gesteld daar direct op te reflecteren. Daarbij is er sprake van een toename en verdieping van reflectie in de vorm van praktijkonderzoek. Leren van en met elkaar op basis van reflectie op en onderzoek van de eigen onderwijspraktijk leidt tot verhoging van de kwaliteit van het onderwijs en de kwaliteit van de opleiding van toekomstig onderwijspersoneel. De veranderingsbekwaamheid is een belangrijk element in het opleiden in de school. In de opleiding leren studenten te participeren in onderwijsvernieuwingen die zij met hun collega s mede tot stand brengen en waarin zij een onderzoekende, lerende houding kunnen aannemen. Zo dragen aankomende leraren bij aan het creëren van nieuwe onderwijspraktijken. Het opleiden in de school is onderdeel van een bredere professionaliseringsopdracht om de instroom van onderwijspersoneel te bevorderen, onderwijspersoneel te behouden en door professionalisering en begeleiding de kwaliteit van het onderwijspersoneel te verhogen. De deelnemende scholen en lerarenopleidingen werken in de ROSRijnland in gezamenlijkheid aan een kwalitatief hoogstaande begeleiding van toekomstige, nieuwe docenten en zittende docenten. De visie is vertaald naar een didactisch concept, met als belangrijkste kenmerken: kennisintensief, omgevingsgericht en persoonsgericht. Het didactisch concept wordt nader toegelicht bij standaard 2 (paragraaf 3.2.1). Criterium 1b: De opleidingsschool waarborgt dat studenten de gelegenheid hebben de verbinding tussen theorie en praktijk te leggen. Het opleidingstraject in de school kent voldoende diepgang door verbindingen met de theorie. Het opleidingstraject in de lerarenopleiding sluit aan bij de praktijkervaringen in de school en is geconcretiseerd in een opleidingsplan. Studenten worden binnen ROSRijnland voortdurend uitgedaagd en gestimuleerd om de verbinding tussen theorie en praktijk te leggen. De begeleiders op school (BOSsen) spelen hierbij een cruciale rol. Hieronder wordt beknopt geschetst op welke wijze deze verbinding concreet wordt gemaakt in de diverse onderdelen van het opleidingsprogramma (zie tevens het opleidingsplan): Begeleiding door BOSsen en vakbegeleiders: Alle studenten worden vanuit de school begeleid door een BOS en een vakbegeleider, die in staat zijn om de student actief de verbinding te laten leggen tussen theorie en praktijk. In de contacten met studenten en docenten, bijvoorbeeld bij de bespreking van een plan van aanpak, reflectie en bij de beoordeling, zal een BOS in samenwerking met de student bijvoorbeeld verbindingen zoeken met colleges en met literatuur. Binnen elke school van ROSRijnland is de literatuur die gebruikt wordt op de lerarenopleiding van de Hogeschool van Amsterdam beschikbaar. Op termijn moet ook het materiaal van de andere opleidingsinstituten beschikbaar komen. (Beroeps)opdrachten: Studenten voeren in de praktijk (beroeps)opdrachten uit, die de transfer tussen theorie en praktijk bevorderen. Deze opdrachten bevatten altijd een sterke praktijkcomponent. Het combineren van theorie en praktijk is voorwaardelijk om de Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

11 verschillende opdrachten te kunnen maken. ROSRijnland heeft de beroepsopdrachten van de HvA nader uitgewerkt om zo de verbinding tussen de theorie en de praktijk te verstevigen (De uitwerking van de beroepsopdrachten ligt ter inzage ). Door deze uitwerking heeft de BOS meer inzicht in de theorie en kan hij de student op de werkplek aanmoedigen deze theorie uit de beroepsopdrachten toe te passen in de praktijk. Dit kan onder andere door gebruik te maken van de leertaken en leerwerktaken. Workshops: De scholen binnen ROSRijnland organiseren, waar mogelijk in samenwerking met de lerarenopleidingen, op locatie workshops voor studenten en docenten volgens het ROSRijnland format. Deze workshops vormen bij uitstek de plek om de verbinding tussen theorie en praktijkervaring te (leren) leggen. De inhoud van de workshops wordt verbonden aan de onderwijspraktijk op de school, waardoor het aanbod verschilt tussen de scholen. De workshops behandelen verschillende relevante thema s, zoals klassenmanagement, orde houden, reflectie en onderzoeken. Intervisiebijeenkomsten: Op de scholen worden ieder jaar meerdere intervisiebijeenkomsten georganiseerd, waarin actuele en persoonlijke dilemma s, vragen en problemen, die zich tijdens de stage voordoen, besproken worden. Hierbij reflecteren studenten en (nieuwe) docenten op het eigen handelen en worden zij door elkaar en de BOS uitgedaagd de verbinding te leggen tussen theorie en praktijk. Les op locatie (HvA): De eerste- en tweedejaars studenten van de Hogeschool van Amsterdam krijgen colleges op een locatie van ROSRijnland. De verbinding met de praktijk wordt gemaakt doordat de colleges consequent worden omzoomd door praktijkervaringen op dezelfde dag die in het teken staan van de besproken theorie. De student gaat direct na een college gericht onderzoeken wat in de praktijk is terug te vinden van de theorie uit het college. Studenten kunnen ook uitproberen of en hoe de theorie in een les kan worden toegepast. Onderzoeksopdrachten: de eerstegraads en tweedegraads studenten voeren onderzoeksopdrachten uit in de praktijk, gericht op vraagstukken uit de praktijk. Bij de onderzoeksopdrachten leggen studenten de verbinding tussen de algemene kennis (theorie) en de kennis vanuit hun dagelijkse onderwijspraktijk. Op basis van dit onderzoek kan de student zijn praktijk vervolgens verbeteren en/of kan de school vervolgbeleid ontwikkelen. In het tweedegraads gebied nemen onderzoeksopdrachten een prominente plaats in: ze vormen een schakel tussen de opleiding en de concrete beroepspraktijk en vormen samen de onderzoekslijn in de opleiding. In het eerstegraads gebied speelt onderzoek een grotere rol tijdens de gehele opleiding. Criterium 1c: De opleidingsschool waarborgt dat studenten de gelegenheid hebben ervaring op te doen in gevarieerde onderwijssituaties. Het werkplekleren binnen ROSRijnland heeft tot doel om studenten maximaal te laten profiteren van de leermogelijkheden in de schoolpraktijk. Binnen ROSRijnland zijn de leermogelijkheden optimaal door de grote diversiteit: scholen in een stedelijke omgeving en streekscholen, alle onderwijstypen (van VMBO-basis tot Gymnasium) en vele onderwijsconcepten en profielen (zoals tweetalig onderwijs 6, technasium, lootschool, cultuurprofielschool). Deze diversiteit maakt het mogelijk om studenten ervaring op te laten doen in gevarieerde onderwijssituaties (bijvoorbeeld verschillende 6 Opleidingspartner ICLON heeft een aparte poot voor de eerstegraads opleiding voor TTO (en internationaal onderwijs) namelijk het WTTP, World Teacher Training Programm. Onze TTO-vestigingen betrekken hier jaarlijks enkele studenten van. Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

12 lessituaties, werkzaamheden, werkvormen, buitenlesactiviteiten). Dit wordt binnen de ROS op verschillende manieren geborgd. Ten eerste speelt de BOS een belangrijke rol. De BOS en de student selecteren samen geschikte situaties om ervaring op te doen, passend bij de individuele leerdoelen van de student zoals geformuleerd in het POP en PAP. De BOS ziet erop toe dat er voor de studenten voldoende mogelijkheden zijn om alle competenties te kunnen ontwikkelen en lost eventuele knelpunten op. Ten tweede krijgen ROS-studenten standaard de gelegenheid een volgend stagejaar op een andere ROS-school door te brengen. In het voorjaar organiseert de ROS een interne speeddate om doorstroming binnen ROSRijnland te bevorderen. Voor eerstegraads studenten van ICLON en TULO gelden dit soort zaken niet of minder omdat hun opleiding korter en anders van structuur is dan de 2 e graadsopleidingen. Dat neemt niet weg dat ook deze studenten in ieder geval de mogelijkheid hebben bij aanvang van hun stage en via de speeddate een keuze te maken uit de variëteit aan schoolprofielen en onderwijssituaties. Steeds weer blijkt dat de speeddate een krachtig instroominstrument is dat erg helpt bij het vinden van de juiste match tussen school en student Sterkte-zwakte analyse beoogde eindkwalificaties Deze paragraaf beschrijft de resultaten van de sterkte-zwakte analyse voor standaard 1 (beoogde eindkwalificaties). Sterke punten De visie op opleiden in de school binnen ROSRijnland is in de afgelopen jaren verder doorontwikkeld en gedeeld. Naast de uitwisseling van visie en expertise in de verschillende overleggremia van ROSRijnland, organiseert de opleidingsschool in een breder verband miniconferenties en diners pensant. De visie is geconcretiseerd in het opleidingsplan. De verbinding tussen theorie en praktijk staat centraal in het werkplekleren binnen ROSRijnland en is een cruciaal onderdeel van de diverse onderdelen van het opleidingsprogramma. De verbinding tussen theorie en praktijk in het opleidingsprogramma is in de afgelopen jaren verder versterkt door ontwikkelingen zoals les op locatie. ROSRijnland heeft, in samenwerking met een IO van de HvA, een nadere uitwerking van de beroepsopdrachten gemaakt. Hierdoor heeft de BOS meer inzicht in welke theorie er in welke beroepsopdracht behandeld wordt. De BOS kan zo de student aanmoedigen de theorie toe te passen in de praktijk. Dit kan onder andere met behulp van leertaken en leerwerktaken. Op alle locaties van ROSRijnland is de vakliteratuur die op de HvA gebruikt wordt, beschikbaar. De komende tijd zal dat ook voor de literatuur van de andere opleidingen gelden. De verscheidenheid binnen ROSRijnland biedt een krachtige leeromgeving voor de studenten: het praktijkdeel van de opleiding wordt afgestemd op de schoolcontext, waardoor het leerproces van studenten aansluit op de praktijk en de studenten in staat worden gesteld de verbinding te leggen tussen theorie en praktijk. Zo bieden alle scholen een eigen workshopprogramma aan, waarbij uniformiteit wordt geborgd middels het ROSRijnland format. Via de interne speeddate stimuleert de ROS doorstroming van studenten binnen de eigen opleidingsschool. Verbeterpunten De partners binnen ROSRijnland werken structureel samen in de opleiding van studenten, maar de afstemming kan op sommige gebieden nog verder worden versterkt. Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

13 Afstemming tussen de planning van praktijkopdrachten op de scholen (beroepsopdrachten en les op locatie) en de activiteiten op het opleidingsinstituut zijn een logistieke uitdaging waar nog wel winst is te behalen. De BOS speelt een cruciale rol in de opleiding van de studenten, bijvoorbeeld als het gaat om het verbinden van theorie-praktijk en het bieden van voldoende gevarieerde onderwijssituaties. Dit zou nog meer geborgd kunnen worden. Op termijn moet de vakliteratuur van alle opleidingsinstituten op de ROS-scholen beschikbaar zijn Ontwikkeldoelen beoogde eindkwalificaties Op basis van de sterkte-zwakte analyse voor standaard 1 (beoogde eindkwalificaties) zijn de volgende ontwikkeldoelen geformuleerd: Versterken van de afstemming tussen de partners, onder andere middels het digitale ROSdossier en het voeren van het afstemmingsoverleg ROSSO op twee niveaus (1. Het DB van de ROS met de vertegenwoordigers van de opleidingen. 2. De schoolopleiders met de instituutsopleiders). Het verder concretiseren van de uniformiteit binnen ROSRijnland en het borgen hiervan in de praktijk. Het verder vergroten van de synergie tussen theorie en praktijk, onder andere door: o workshops structureel door scholen en lerarenopleidingen gezamenlijk uit te voeren; o het beschikbaar stellen van de literatuur van de wo lerarenopleidingen op de schoollocaties en er structureel op toezien dat studenten in de praktijk ook daadwerkelijk gebruik maken van deze literatuur; o het inhoudelijk en logistiek stroomlijnen van de praktijkopdrachten en het curriculum van het opleidingsinstituut. 3.2 Standaard 2: Onderwijsleeromgeving Het programma, het personeel en de opleidingspecifieke voorzieningen maken het voor de instromende studenten mogelijk de beoogde eindkwalificaties te realiseren Huidige situatie: Onderwijsleeromgeving Algemeen Voor ROSRijnland is het van groot belang dat er een transparante samenwerking is tussen het opleidingsinstituut, de ROSschool en de student. De samenwerkingspartners van ROSRijnland streven ernaar om de kwaliteit van het opleiden van studenten en de professionalisering van docenten voortdurend te verbeteren. Op verschillende manieren wordt geborgd dat de studenten in staat worden gesteld de eindkwalificaties te behalen: De eindkwalificaties van de opleidingen zijn helder en inzichtelijk voor de studenten en de begeleiders (o.a. middels studiegidsen, rubrics); De eindkwalificaties van de opleidingen zijn direct gekoppeld aan de bekwaamheidseisen (competenties en rollen, wet BiO) en uitgewerkt in concrete doelen en gedragsindicatoren; Alle opleidingsactiviteiten binnen ROSRijnland zijn gericht op het behalen van de eindkwalificaties en kennen een duidelijke opbouw; Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

14 ROSRijnland heeft op alle aangesloten scholen dezelfde begeleidingscyclus als uitgangspunt voor een individueel in te vullen traject, die het mogelijk maakt voor studenten om de beoogde eindkwalificaties te realiseren; Er wordt gewerkt met kwalitatief goede en geschoolde begeleiders en schoolopleiders; De schoolopleider en instituutsopleider zorgen samen voor een optimale integratie van het leren in twee leeromgevingen; Er zijn onderling kwaliteitsafspraken gemaakt en vastgelegd, bijvoorbeeld over de professionalisering van begeleiders en de begeleidingsuren; De kwaliteitscyclus waarborgt de naleving van de gemaakte afspraken, zodat de kwaliteit van de onderwijsleeromgeving is geborgd. Programma Criterium 2a: Het programma dat door de opleidingsschool is uitgewerkt stelt de studenten in staat om de eindkwalificaties te bereiken. ROS Rijnland leidt studenten op van verschillende lerarenopleidingen. Centraal uitgangspunt is dat de inhoud van het programma de studenten in staat stelt om de vereiste competenties te ontwikkelen tot het eindniveau. Voor de studenten zijn de stage-eisen per studiefase inzichtelijk middels de stagegids en de studiegids(en) van de opleidingen. Alle studenten worden bij hun individuele ontwikkelingsproces begeleid door een BOS en een vakbegeleider. De BOS begeleidt de student bij het formuleren van de leerdoelen en de leerroute, passend bij de opleidingsvariant. De ontwikkeling van competenties vindt vooral plaats door handelen in praktijksituaties aan de hand van (beroeps)opdrachten. Door reflectie op dit handelen verbindt de student zijn praktijkervaring met eerder verworven competenties en met theoretische kennis. Daarnaast bestaat het programma uit diverse algemene opleidingsactiviteiten, zoals workshops, intervisiebijeenkomsten en les op locatie, waarin de studenten competenties ontwikkelen die hen in staat stellen de eindkwalificaties te behalen. Criterium 2b: De opleidingsschool heeft een samenhangend programma waarbinnen het gedeelte van het curriculum dat in de school wordt verworven en het gedeelte van het curriculum dat in de lerarenopleiding wordt verworven een geïntegreerd geheel vormen. De individuele trajecten zijn verankerd in dit programma. In de opleiding worden het praktijkgedeelte van de opleiding en het instituutsdeel van de opleiding geïntegreerd. Studenten passen de kennisbasis toe in de praktijk aan de hand van (beroeps)opdrachten. In het opleidingsprogramma worden de studenten voortdurend gestimuleerd om de theorie uit het instituutsdeel toe te passen in de praktijk van de school. Dit geldt voor zowel de algemene opleidingsactiviteiten als voor de individuele begeleidingstrajecten. Zo wordt in het onderdeel les op locatie (HvA) het instituutsdeel en het praktijkdeel expliciet geïntegreerd: studenten worden direct uitgedaagd om de verbinding met de praktijk te maken. In de individuele begeleidingstrajecten zorgen de schoolopleider en instituutsopleider samen voor een optimale integratie van het leren in twee leeromgevingen. Op basis van de praktijkervaringen en theorie ontwikkelen studenten een eigen visie op het leraarschap en maken studenten persoonlijke keuzes binnen het curriculum op basis van hun POP. De samenhang in het programma van het praktijkdeel en het instituutsdeel wordt geborgd binnen de overlegstructuur van ROSRijnland. Op de verschillende niveaus is er regelmatig afstemming tussen de Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

15 scholen en de lerarenopleidingen. Het ROSSO is een overleg waarin vertegenwoordigers van de opleidingsinstituten en vertegenwoordigers van de scholen de gang van zaken binnen de opleidingsschool, zowel op organisatorisch gebied als inhoudelijk, met elkaar bespreken, afstemmen en evalueren. In de relatie met opleidingspartner HvA speelt een aantal overleggremia een belangrijke rol. In deze overleggen wordt tevens het contact, de uitwisseling en de afstemming met andere opleidingsscholen onderhouden. In het opleidingsplan (bijlage 4, p.22 ev.)) wordt de overlegstructuur nader omschreven. Criterium 2c: De afstemming tussen de instroomkwalificaties van de studenten en het te volgen programma is transparant. Verleende vrijstellingen moeten inhoudelijk worden verantwoord. De rol van EVC wordt hierbij beschreven. ROSRijnland hanteert haar eigen instroomprocedure. Tijdens speeddates tussen scholen en studenten wordt gezocht naar de beste match. Scholen zowel als studenten kunnen zo hun voorkeur bepalen. Vervolgens moet elke student solliciteren naar de stageplaats van zijn keuze. Een stagiair maakt binnen ROSRijnland deel uit van een team van professionals. Bij de selectie van de studenten acht de opleidingsschool met name de motivatie voor het beroep van groot belang, evenals de wens om te leren door opleiding en reflectie op praktijkervaringen. Tijdens het sollicitatiegesprek wordt nadrukkelijk op die motivatie gefocust. Daarnaast wordt de student gevraagd om aan de hand van zijn portfolio concrete voorbeelden te geven of producten te tonen waaruit reflectie blijkt. Op grond van ervaring, kennis, vaardigheden en alle in andere studie- en beroepssituaties ontwikkelde competenties volgen studenten van ROSRijnland een programma dat zo veel mogelijk aansluit bij de individuele behoefte van de student. Dit kan zijn een volledig programma voor een beginnende student zonder werkervaring, maar ook een verkort of versneld programma voor studenten die voldoen aan de eisen van de EVC-procedures van de lerarenopleidingen. Als uitgangspunt voor het individueel in te vullen traject wordt een basisbegeleidingscyclus gehanteerd, waarbij rekening wordt gehouden met de ontwikkeling en leerbehoefte van de student. De verantwoordelijkheid voor het verlenen van vrijstellingen ligt bij de lerarenopleidingen. Voor het verlenen van vrijstellingen hebben de lerarenopleidingen assessments en EVC-procedures ontwikkeld voor de verschillende doelgroepen. Op basis hiervan wordt het te volgen programma bepaald Criterium 2d: De scholen en de lerarenopleidingen hanteren in functie van het traject in de opleidingsschool een didactisch concept waarmee alle partners instemmen. De scholen en de lerarenopleidingen die binnen ROSRijnland samenwerken hebben in gezamenlijkheid een didactisch concept ontwikkeld, met als basis competentiegericht opleiden. De belangrijkste kenmerken van het didactisch concept zijn: kennisintensief: in het programma is veel aandacht voor het beheersen van kennis (theorie) als voorwaarde voor competent handelen en het bereiken van het gewenste niveau. Het kennisaspect komt primair aan bod op de lerarenopleidingen; de toepassing ervan vindt plaats in de scholen. omgevingsgericht: door te leren via participatie in het arbeidsproces krijgt de student voortdurend de gelegenheid vaardigheden en competenties te ontwikkelen in een authentieke situatie. Op de school worden studenten geconfronteerd met de schoolpraktijk en de wereld van de leerlingen. Deze ervaringen worden binnen de lerarenopleiding gekoppeld aan de theorie. Aan de hand van de verworven ervaring en theorie verwerken studenten hun kennis Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

16 en kunde in een eigen visie op het leraarschap en maken zij persoonlijke keuzes binnen het curriculum gebaseerd op hun POP. persoonsgericht: studenten leren reflecteren op hun persoonlijke competentieontwikkeling aan de hand van didactische middelen zoals het portfolio en het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). Personeel Criterium 2e: De opleidingsschool zet voldoende personeel in om de studenten op te leiden, te begeleiden en te beoordelen. Bij de algemene gegevens van de opleidingsschool wordt aangegeven het percentage master en hbo geschoolde docenten. Op elke ROS-school wordt gewerkt met dezelfde basisbegeleidingscyclus. De grootte van de ROSschool (meerdere vestigingen) bepaalt of functies/taken bij één persoon liggen of over meerdere personen verdeeld zijn). Hieronder wordt per functie aangegeven hoeveel personen binnen ROSRijnland deze rol vervullen en hoe zij hiervoor worden gefaciliteerd: Begeleidingsrol Aantal functionarissen binnen ROS Aantal klokuren Ten laste van ROSRijnland Aantal klokuren Ten laste van de VO-school Opleidingscoördinator 6 (1 per school) 200 Maximaal 300 Schoolopleider BOS Instituutsopleider* Vakbegeleider 15 (1 per vestiging) Afhankelijk van grootte school en aantal studenten. Gemiddeld 5 studenten per BOS 50 (vergadervergoeding) Maximaal 225 Opmerking leerlingafhankelijk: max bij ll. of meer leerlingafhankelijk: max bij vestiging van ll. of meer 20 uur per student gemiddeld; differentiatie naar studiejaar Elke ROS-school (6) heeft een vaste instituutsopleider van de HvA. Het ICLON werkt met een systeem van supervisors die studentgebonden zijn, niet schoolgebonden. Vakbegeleiders worden in principe niet gehonoreerd voor hun begeleidingsactiviteiten. Het is aan de scholen zelf om hier een uitzondering op te maken indien de situatie daar in alle redelijkheid om vraagt. *De kleinere opleidingsinstituten binnen het samenwerkingsverband zijn over het algemeen niet in staat formatie vrij te maken voor schoolbezoeken. Het betreft hier de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) en de Hogeschool voor de kunsten (AHK), beide te Amsterdam, en de TU Delft. Binnen ROSRijnland is afgesproken dat één van de coördinatoren fungeert als aanspreekpunt/contactpersoon voor deze opleidingen. Voor de TU Delft geldt dat het ICLON fungeert als contactpersoon.. Overigens Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

17 worden de vertegenwoordigers van alle opleidingen via mail voortdurend van alles op de hoogte gehouden. Het aantal en percentage hbo en master opgeleide begeleiders op de scholen is opgenomen in bijlage 2. Criterium 2f: Het personeel dat wordt ingezet voor de opleidingsschool is deskundig in het opleiden, begeleiden en beoordelen van de studenten. Binnen ROSRijnland wordt gewerkt met kwalitatief goede en geschoolde schoolopleiders, BOSsen en vakbegeleiders.de BOS bewaakt het proces rondom de te verwerven competenties. De BOS heeft een opleiding gevolgd en is bekwaam om op een juiste manier begeleiding te bieden. Begeleiding door BOSsen gaat al jaren verder dan begeleiding van studenten van lerarenopleidingen. Er zijn gaandeweg verschillende categorieën bij gekomen: nieuwe docenten, startende docenten, nieuwe docenten met een verlengd tijdelijke aanstelling en een opdracht van de schoolleiding, ervaren docenten met een begeleidingsvraag. Deze nieuwe categorieën vragen om meer en andere expertise. ROSRijnland moedigt daarom verdere scholing van BOSsen aan, organiseert de scholing en vergoedt de scholen de kosten daarvan. Opleidingscoördinatoren zijn BOSsen die, naast hun begeleidingswerk, een belangrijke organisatorische en stimulerende taak hebben binnen hun locatie(s). Behalve de opleiding die alle BOSsen moeten volgen en de aanvullende opleidingen, wordt met name van hen gevraagd om buiten de school de ontwikkelingen te volgen, bijvoorbeeld via congressen en studiedagen. De opleidingscoördinatoren vormen met de directeur het hart van de organisatie, de CROS. Dit gremium organiseert jaarlijks drie tot vier studiedagen rond relevante thema s en in het kader van de kwaliteitszorg. De vakbegeleider ontfermt zich meer over de vakdidactische en pedagogische competenties. De verantwoordelijkheid voor de vakinhoud en de vakdidactiek is ondergebracht bij deze vakbegeleider, die een coachopleiding binnen de school of vanuit het opleidingsinstituut kan hebben gevolgd. Ook van deze vakbegeleider vragen we betrokkenheid en begeleidingsvaardigheid. De schoolopleiders en BOSsen van de ROSRijnland letten bij plaatsing van studenten dan ook zorgvuldig of aan deze eisen wordt voldaan. ROSRijnland inventariseert jaarlijks de scholingsbehoefte bij de begeleiders binnen het samenwerkingsverband en organiseert scholing in samenwerking met de HvA (cursus werkbegeleiders) en het ICLON (BOS-cursus). Hieronder wordt een overzicht gegeven van het scholingsaanbod binnen ROSRijnland: Doelgroep Scholing Verplicht/optioneel Aanbieder BOSsen BOScursus Verplicht ICLON, Universiteit van Leiden (of gelijkwaardige opleiding) BOSsen BOScursus 2, begeleiding ervaren docenten Verplicht ICLON, Universiteit van Leiden (of gelijkwaardige Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

18 BOSsen die starters begeleiden PLG, project Begeleiding Startende Docenten (BSL) Verplicht cursus) ICLON, Universiteit van Leiden Vakbegeleiders Cursus werkbegeleider Optioneel Hogeschool van Amsterdam Vakbegeleiders Coachingscursus Optioneel Binnen de school of vanuit het opleidingsinstituut Vakbegeleiders workshops ROSRijnland Optioneel ROSRijnland Tevens dragen regelmatige bijeenkomsten tussen de opleidingscoördinatoren (CROS) en de schoolopleiders en instituutsopleiders (ROSSO) in het kader van de overlegstructuur bij aan de professionaliteit van de begeleiding. Tijdens deze bijeenkomsten worden met name de begeleidingsaanpak, de begeleidingsprocedure en de professionaliteit van de begeleiding van studenten verder aangescherpt en uitgebouwd. Tevens dragen de oplis-netwerken door twee- of driejaarlijkse bijeenkomsten bij aan de brede informatie- en deskundigheidsbevordering. De voortdurende scholing en professionalisering van de betrokkenen bij het samen opleiden, evenals de periodieke evaluaties en jaarplannen, zorgen voor een constante kwaliteit van personeel en materiaal. Criterium 2g: De opleidingsschool heeft een visie op professionalisering uitgeschreven en borgt op systematische wijze de kwaliteit van alle personeel dat betrokken is bij de opleidingsschool. ROSRijnland ziet de opleidingsschool als onderdeel van een bredere professionaliseringsopdracht. De deelnemende scholen werken in de ROSRijnland in gezamenlijkheid aan een kwalitatief hoogstaande begeleiding van zowel toekomstige en nieuwe docenten als van zittende docenten. Om de kwaliteit van de begeleiding te borgen, wordt binnen ROSRijnland veel aandacht besteed aan de professionalisering van de betrokken begeleiders. Een en ander is uitgewerkt in een scholingsplan (zie bijlage 4 opleidingsplan, p.25 en toelichting op criterium 2f). ROSRijnland organiseert bijeenkomsten tussen de verschillende groepen die in de ROS participeren, denk hierbij aan opleidingscoördinatoren (CROS overleg), stuurgroepleden of overleg met het opleidingsinstituut. Thema s als programmering, samenwerking, innovaties maar ook intervisie kunnen onderdeel van de agenda zijn. Men blijft zo op de hoogte van elkaars functioneren en men kan als critical friend de kwaliteit van begeleiden ondersteunen. Om de kwaliteit van de begeleiding te bewaken en te borgen, hanteert de ROS een zelfevaluatiekader (studentenenquête kwaliteitscholen) waarmee de opleidingsschool jaarlijks tegen het licht gehouden wordt. Daarnaast wordt jaarlijks de scholingsbehoefte geïnventariseerd en verzorgd via onze opleidingspartners. Het belang dat ROSRijnland hecht aan brede professionalisering blijkt tevens uit de verbindingen van ROSRijnland met het Regionaal Platform Rijnstreek en het BSL-project (project inductiefase) van de Universitaire Lerarenopleiding ICLON en de TU Delft. Studiebegeleiding Criterium 2h: De opleidingsschool zorgt ervoor dat de begeleiding vanuit de school en vanuit de lerarenopleiding op elkaar is afgestemd, transparant is voor studenten en andere betrokkenen en Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart

19 aansluit bij de specifieke behoeften van de studenten binnen dit traject. Iedere student wordt begeleid door een team van begeleiders vanuit de school en het opleidingsinstituut. In de stagegids (Ter inzage) die alle studenten bij aanvang van hun stage, worden de begeleidingsstructuur en de taken en rollen van de verschillende begeleiders helder uiteengezet voor de studenten. Tevens spelen de schoolopleiders een cruciale rol in de voorlichting over de begeleidingsstructuur aan de studenten. De begeleidingsstructuur bestaat uit: Opleidingscoördinator (schoolniveau) Schoolopleider (locatieniveau) Begeleidingsteam student: o Instituutsopleider 7 o BOS o Vakbegeleider Overlegstructuur Het begeleidingsteam van de student stemt onderling af over de individuele begeleiding van de student. De basisbegeleidingscyclus van ROSRijnland vormt het uitgangspunt voor de begeleiding (zie bijlage 4 opleidingsplan, p. 9). Er vindt structureel overleg plaats tussen de instituutsopleider en de BOS (minimaal twee keer per jaar); incidenteel sluit de vakbegeleider aan bij dit overleg. Afhankelijk van de behoefte kan het overleg frequenter plaatsvinden (maatwerk). Daarnaast vindt tussentijds (waar nodig) afstemming plaats via en telefoon. De BOS stemt daarnaast frequent af met de vakbegeleider. Voor de kleine opleidingen (ALO en AHK) is het vaak formatief niet haalbaar om instituutsbegeleiders langs de scholen te sturen. Veelal vindt dit contact plaats via en telefoon. Om het contact tussen de scholen en deze kleine opleidingen te waarborgen, is één van de opleidingscoördinatoren verantwoordelijk voor het afstemmingsoverleg. Naast deze individuele afstemming organiseert de ROS door het jaar heen overlegmomenten op verschillende niveaus waardoor de transparantie gewaarborgd blijft: Het CROS overleg: hierin overleggen de opleidingscoördinatoren die elk één van de deelnemende VO-scholen vertegenwoordigen. Samen met de directeur van ROSRijnland vormen zij het CROS overleg. In dit driewekelijks uitvoeringsoverleg wordt de samenwerking tussen de scholen geborgd. Het ROSSO overleg: ROSSO staat voor ROS-Scholen en Opleidingsinstituten. Het ROSSO is een overleg waarin vertegenwoordigers van de opleidingsinstituten en vertegenwoordigers van de scholen de gang van zaken binnen de opleidingsschool, zowel op organisatorisch gebied als inhoudelijk met elkaar bespreken, afstemmen en evalueren. Dit ROSSO-overleg kan op verschillende niveaus plaatsvinden: Een overleg tussen het DB en de stagecoördinatoren van de opleidingen (3 x per jaar structureel en incidenteel, indien nodig) Een overleg tussen DB, CROS, schoolopleiders en instituutsopleiders (3 x per jaar) Sterkte-zwakte analyse onderwijsleeromgeving Hieronder worden de sterke en verbeterpunten ten aanzien van de onderwijsleeromgeving gepresenteerd. 7 De terminologie voor de begeleider namens de lerarenopleidingen verschilt tussen de instituten. Bij het ICLON begeleidt de supervisor; bij de TU Delft begeleidt de vakdidacticus. Kritische reflectie toetsing academische opleidingsschool, ROSRijnland, maart