DIGIPANEL Onderzoek Digipanel: Afvalscheiding

Transcriptie

1 Versie definitief Datum 21 april (38) Het tiende onderzoek Op 4 maart 2009 kregen alle panelleden van dat moment (725 personen) een met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over afvalscheiding wilden invullen. Na drie weken hadden 435 panelleden de vragenlijst ingevuld. Dit komt neer op een respons van 60 procent. De gemeente wil graag van zoveel mogelijk burgers weten hoe zij hun afval scheiden. Bovendien wil de gemeente het Digipanel uitbreiden. Daarom hebben we ervoor gekozen alle burgers van 18 jaar en ouder via de Molenkruier uit te nodigen om deel te nemen aan het onderzoek over afvalscheiding. Wanneer er in de resultaten een significant verschil is tussen de mening van het Digipanel en de mening van de overige burgers (een verschil van minimaal 11%), dan wordt dit in de notitie genoemd. Zij worden in de notitie aangeduid met de burgers. In de notitie wordt de mening van de panelleden (en burgers) alleen weergegeven wanneer minimaal 5 panelleden voor een antwoord hebben gekozen. Dit heeft te maken met privacyregels. Als een bepaalde antwoordmogelijkheid niet wordt behandeld of als er in een tabel een streepje staat, betekent dit dat minder dan 5 panelleden voor de betreffende optie gekozen hebben. In de notitie staat per afvalsoort aangegeven wat wel en wat niet bij de afvalsoort hoort. Deze informatie kunt u ook vinden in de afvalscheidingswijzer. Deze vindt u op

2 Versie definitief Datum 21 april (38) De uitkomsten GFT Ruim eenderde (35%) van de panelleden houdt al het GFT (groente-, fruit- en tuinafval) gescheiden. Negentien procent zamelt 90% van het GFT gescheiden in. In grafiek 1 staat hoeveel GFT de panelleden gescheiden inzamelen. Bij deze vraag hebben we gekeken naar het soort woning waarin de panelleden wonen en hoeveel van het GFT ze gescheiden houden. Daaruit blijkt dat van de panelleden die in een flat, etagewoning of appartement wonen, 62% niets van het GFT gescheiden inzamelt en dat 15% alles of 90% gescheiden houdt. Van de panelleden die in een grondgebonden woning wonen houdt 3% niets van het GFT gescheiden en scheidt 59% alles of 90%. Grafiek 1: Hoeveel van het GFT houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 35% 90% 19% 80% 11% 70% 5% 60% 3% 50% 6% 40% 2% 30% 4% 20% 4% 10% 3% Niets 10% 0% 10% 20% 30% 40%

3 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd welke resten er volgens hen al dan niet bij het GFT horen. In tabel 1 staat volgens hoeveel procent van de panelleden iedere afvalsoort bij het GFT hoort. Verder staat in de tabel of de afvalsoort ook echt bij het GFT hoort. Doel van deze vraag is om de kennis van de panelleden te toetsen en om de communicatie rond GFT hier eventueel op af te stemmen. In de tabel is onderscheid gemaakt tussen alle panelleden en de panelleden die al hun GFT of 90% daarvan gescheiden inzamelt. De meeste afvalsoorten die bij het GFT horen zijn bij de panelleden goed bekend. Tabel 1: Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij het GFT? (n = 435) Afvalsoort % panelleden dat denkt dat dit bij GFT hoort (van alle panelleden) % panelleden dat denkt dat dit bij GFT hoort (van panelleden die alles of 90% van GFT scheiden) % burgers dat denkt dat dit bij GFT hoort 1 Hoort bij Plantenmateriaal / snoeiafval 96% 98% Loof en schillen 96% 98% Gras, bladeren 96% 96% Etensresten 90% 94% Theebladeren en theezakjes 80% 86% 91% Koffiefilters met koffiedik 79% 87% 91% Noten, pitten 73% 78% Mest en stro van kleine huisdieren 62% 65% 73% Botjes / visgraten 61% 71% Kattenbakkorrels met milieukeur 26% 27% 38% Lucifers 13% 16% Kattenbakkorrels zonder milieukeur 3% 4% Papier 3% 3% Sanitair papier (papier zakdoeken, wegwerpluiers) 2% - Plastic zakjes - - Textiel / kleding - - GFT? 1 Gegevens alleen opgenomen wanneer er een verschil van minimal 11% is met de uitkomsten van de panelleden (totaal).

4 Versie definitief Datum 21 april (38) Wat mag niet bij het GFT en waarom niet? Kattenbakkorrels met milieukeur (hout, papier) én zonder milieukeur: Kattenbakkorrels zonder milieukeur bestaan uit kleine, poreuze steentjes. Deze verteren niet en mogen dus niet bij het GFT. Kattenbakkorrels mét milieukeur verteren wel. Maar het is, als de korrels tussen het GFT zitten, heel moeilijk te zien of de korrels wel of geen milieukeur hebben. Het vergistingbedrijf weigert daarom GFT met kattenbakkorrels er in. De partij GFT moet dan alsnog naar de verbrandingsoven. Lucifers horen niet bij het GFT, omdat ze zijn behandeld met chemicaliën. Papier: Een enkel velletje (kranten)papier om vlees of visresten voorkomt stank. Een dunne krant onderin de container tegen het vastvriezen in de winter is ook geen probleem. Maar meer papier is niet goed voor het vergistingsproces. Bovendien levert apart ingezameld papier meer geld op. Voor de burgers (bij beter scheiden kan de afvalstoffenheffing omlaag) en voor de scholen (zij krijgen een inzamelvergoeding). Sanitair papier (papieren zakdoekjes, wegwerpluiers e.d.): In luiers zit plastic, dat verteert niet. Ander sanitair papier mag uit hygiënisch oogpunt niet bij het GFT. Plastic zakjes: Plastic verteert niet en mag daarom niet bij het GFT. Textiel / kleding: Textiel bestaat vaak uit kunststof, dat verteert niet. Textiel kunt u beter inleveren via een textielbak of de huis-aan-huisinzameling. Bruikbare kleding wordt dan hergebruikt, anders textiel wordt verwerkt tot bijvoorbeeld poetskatoen. Ook mosselschelpen en kurken verteren niet. Een klein beetje in het GFT is niet erg, dat wordt er uit gezeefd. Maar doe de schelpen liever bij het restafval. Echte kurken (dus niet de moderne van plastic) kunt u op sommige plekken (bijvoorbeeld bij de slijter) ook apart inleveren, ze worden dan hergebruikt.

5 Versie definitief Datum 21 april (38) Als inzamelmiddel voor GFT gebruiken de panelleden vooral de groene container (kliko) (88%), het afvalbrengstation (30%) en de grijze container (kliko) (21%). In grafiek 2 staat welke inzamelmiddelen de panelleden gebruiken voor hun GFT-afval. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Composteren; Geen GFT-bak bij wooncomplex. Van de burgers brengt 43% het GFT naar het afvalbrengstation (vergeleken met 30% van de panelleden). Grafiek 2: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw GFT? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Groene container (kliko) 88% Afvalbrengstation 30% Grijze container (kliko) 21% Aan huis laten ophalen door RMN 12% Verzamelcontainer in of bij mijn wooncomplex 8% Anders 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

6 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun GFT gescheiden houden hebben we gevraagd wat de redenen zijn om het GFT niet (altijd) te scheiden. De meest genoemde reden is dat de panelleden het scheiden van GFT niet hygiënisch vinden / dat het stank veroorzaakt (45%). Verder noemen zij als reden dat ze te weinig GFT-afval hebben om het te scheiden (22%) en dat er geen verzamelcontainer in de wijk / buurt is (16%). In grafiek 3 staat waarom de panelleden hun GFT niet (altijd) scheiden. Van de panelleden die helemaal geen GFT scheiden geeft ruim de helft als reden voor het niet scheiden aan dat er geen verzamelcontainer in de wijk of buurt is. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: GFT wordt niet vaak genoeg opgehaald; Komt uiteindelijk toch bij het grijze afval terecht; Geen GFT-bakje in huis / moet ervoor naar buiten; Geen GFT-bak bij wooncomplex. Grafiek 3: Wat is voor u de reden om uw GFT niet (altijd) te scheiden? (n = 205 en n = 45) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik vind het niet hygienisch / het veroorzaakt stank 13% 45% Ik heb te weinig GFT-afval om het te scheiden Er is geen verzamelcontainer in de wijk / buurt Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite Het inzamelmiddel zit vol / is te klein 22% 24% 16% 14% 11% 56% Het is mij niet duidelijk wat onder deze afvalsoort valt 11% Ik zie het nut er niet van in 5% Er is geen ophaalservice, die op afspraak het GFT-afval ophaalt 4% 13% Anders 25% 27% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Panelleden die geen GFT scheiden Panelleden die 80% of minder van GFT scheiden

7 Versie definitief Datum 21 april (38) Tenslotte hebben we de panelleden gevraagd wat zij verbeterd willen zien, zodat ze hun GFT-afval (nog) beter gaan scheiden. De helft (51%) wil niets verbeterd zien; zij zijn tevreden. Zeventien procent wil een grotere groene container (kliko) en 11% wil een verzamelcontainer in of bij het wooncomplex. Van de panelleden die niet al hun GFT scheiden (zij scheiden 80% of minder) vindt 38% verbeteringen niet nodig en wil 20% een verzamelcontainer in of bij het wooncomplex. In grafiek 4 staat wat de panelleden verbeterd willen zien zodat ze hun GFT-afval nog beter gaan scheiden. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Vaker legen (vooral in de zomer); Apart GFT-bakje voor in huis. Van de panelleden die in een flat, etagewoning of appartement wonen, zou 58% een verzamelcontainer in of bij het wooncomplex willen. Grafiek 4: Wat zou u verbeterd willen zien zodat u uw GFT (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 205) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 38% 51% Grotere groene container (kliko) Veramelcontainer in of bij wooncomplex 10% 11% 17% 20% Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling Kleinere groene container (kliko) Tegen betaling extra ophalen aan huis / een extra container (kliko) Anders 9% 12% 9% 10% 4% 8% 1% 14% 20% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Panelleden die 80% of minder van GFT scheiden Alle panelleden

8 Versie definitief Datum 21 april (38) Oud papier Van de panelleden scheidt 48% al het oud papier en 37% bijna al het oud papier (90%). In grafiek 5 staat hoeveel oud papier de panelleden gescheiden inzamelen. Grafiek 5: Hoeveel van het oud papier houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 48% 90% 37% 80% 6% 70% 1% 60% 50% 2% 40% 30% 20% 10% Niets 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

9 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd welke soorten afval er volgens hen al dan niet bij het oud papier horen. In tabel 2 staat volgens hoeveel procent van de panelleden iedere afvalsoort bij het oud papier hoort. Verder staat in de tabel of de afvalsoort ook echt bij het oud papier hoort. Doel van deze vraag is om de kennis van de panelleden te toetsen en om de communicatie rond oud papier hier eventueel op af te stemmen. In de tabel is onderscheid gemaakt tussen alle panelleden en de panelleden die al hun oud papier of 90% daarvan gescheiden inzamelt. Van de burgers denkt 8% dat melk- en vruchtensappakken bij het oud papier horen. Dit is minder dan de panelleden (21%). Afvalsoort Tabel 2: Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij het oud papier? (n = 435) % dat denkt dat dit bij oud papier hoort (van alle panelleden) % dat denkt dat dit bij oud papier hoort (van panelleden die alles of 90% van oud papier scheiden) Hoort bij oud papier? Kranten en tijdschriften 100% 100% Kartonnen dozen 97% 98% Kleine kartonnen en papieren verpakkingen 96% 98% Enveloppen zonder venster 95% 97% Papieren zakken 95% 97% Wc- en keukenrollen 86% 87% Eierdozen 84% 85% Waspoederdozen e.d. 59% 60% Behang 52% 52% Enveloppen met venster 49% 51% Diepvriespakken (bijv. spinazie) 46% 47% Melk- en vruchtensappakken 21% 19% In plastic verpakte reclamefolders 12% 12% Sanitair papier (papieren zakdoeken, wegwerpluiers e.d.) 4% 3% Ordners en ringbanden 3% 3% Verpakking van chips - - Textiel - -

10 Versie definitief Datum 21 april (38) Wat mag niet bij het oud papier en waarom niet? Behang: Behang mag niet bij het oud papier omdat het lijm bevat en mogelijk PVC of andere kunststoffen. Diepvriespakken (bijv. spinazie): Papier met etensresten mag niet bij het oud papier. Dat verstoord het recyclingproces. Diepvriesdozen hebben ook vaak een kunststoflaagje. Daar kunt u eenvoudig achter komen: als het karton makkelijk scheurt heeft het géén plastic laag, anders wel. Melk- en vruchtensap pakken: Deze pakken hebben een plastic laagje om ze vloeistofdicht te maken. Daardoor kunnen ze niet worden gerecycled. In plastic verpakte reclamefolders: De folders mogen uiteraard bij het oud papier, het plastic omhulsel niet. Sanitair papier (papieren zakdoekjes, wegwerpluiers e.d.): In luiers zit plastic, dat verstoort het recyclingproces. Ander sanitair papier mag uit hygienisch oogpunt niet bij het oud papier. Ordners en ringbanden: Door het ijzer en plastic dat hier aan zit kunnen ze niet met het oud papier worden gerecycled. Verpakking van chips: Deze verpakkingen bestaan uit plastic met (vaak) een metalen laagje. Textiel: Textiel bestaat vaak uit kunststof, dat verstoort het recyclingproces. Textiel kunt u beter inleveren via een textielbak of de huis-aan-huisinzameling. Bruikbare kleding wordt dan hergebruikt, ander textiel wordt verwerkt tot bijvoorbeeld poetskatoen. LET OP: papierafval mag alleen bij het oud papier wanneer het schoon is. Bijvoorbeeld Vette pizza- of taartdozen mogen niet bij het oud papier.

11 Versie definitief Datum 21 april (38) Bijna driekwart (73%) van de panelleden laat het oud papier aan huis ophalen door school / vereniging / kerk. Eenderde (35%) gooit het oud papier in de (ondergrondse) papiercontainer in de wijk of buurt. In grafiek 6 staat welke inzamelmiddelen de panelleden gebruiken voor het scheiden van hun oud papier. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Container elders; In zomervakanties gaat oud papier bij restafval. Grafiek 6: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw oud papier? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Aan huis laten ophalen door school / vereniging / kerk 73% (Ondergrondse) papiercontainer in wijk of buurt 35% Afvalbrengstation 14% Verzamelcontainer in of bij mijn wooncomplex 9% Brengen naar school / vereniging / kerk 7% Grijze container (kliko) 6% Anders 3% 0% 20% 40% 60% 80%

12 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun oud papier scheiden hebben we gevraagd waarom ze niet (altijd) hun oud papier scheiden. Een kwart (26%) geeft aan er geen zin in te hebben / het kost teveel moeite. Eenvijfde heeft te weinig oud papier om het te scheiden. In grafiek 7 staat wat de reden is om het oud papier niet (altijd) te scheiden. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Scheidt vies papier / papier met etensresten niet; Doe vertrouwelijke documenten niet bij oud papier; Verzamelpunt is te ver weg. Grafiek 7: Wat is voor u de reden om uw oud papier niet (altijd) te scheiden? (n = 66) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite 26% Ik heb te weinig oud papier om het te scheiden 20% De ophaaldagen en -tijden zijn mij niet bekend 15% Er is geen verzamelcontainer in de wijk / buurt 14% Ik zie het nut er niet van in 11% Anders 27% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

13 Versie definitief Datum 21 april (38) Op de vraag wat er verbeterd zou moeten worden, zodat men het oud papier (nog) beter gaat scheiden antwoordt 69% niets, ik ben tevreden. Vijftien procent zou een extra container (kliko) speciaal voor oud papier willen. Van de panelleden die 80% of minder van hun oud papier scheiden vindt 41% verbeteringen niet nodig. Een kwart (27%) wil een extra container speciaal voor oud papier en 18% wil meer ophaaldata. In grafiek 8 staan de uitkomsten van deze vraag. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Duidelijk ophaalschema; Kleine extra container. Grafiek 8: Wat zou u verbeterd willen zien, zodat u uw oud papier (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 66) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 41% 69% Een extra container (kliko) speciaal voor oud papier 15% 27% Meer ophaaldata 9% 18% Meer inzamelpunten in de buurt 4% 12% Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling 4% 9% 4% Anders 3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Panelleden die 80% of minder van oud papier scheiden Alle panelleden

14 Versie definitief Datum 21 april (38) Glas Tweederde van de panelleden zamelt al het glas gescheiden in. Eenvijfde (21%) houdt 90% van het glas gescheiden. In grafiek 9 staat hoeveel procent van het glas de panelleden gescheiden inzamelen. Grafiek 9: Hoeveel van het glas houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 66% 90% 21% 80% 4% 70% 2% 60% 50% 1% 40% 30% 20% 10% Niets 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

15 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd welke soorten afval volgens hen bij het glas horen. Het meest genoemd zijn flessen en glazen potten en potjes (beide 100%). In tabel 3 staat volgens hoeveel procent van de panelleden iedere afvalsoort bij het glas hoort. Verder staat in de tabel of de afvalsoort ook echt bij het glas hoort. Doel van deze vraag is om de kennis van de panelleden te toetsen en om de communicatie rond glas hier eventueel op af te stemmen. In de tabel is onderscheid gemaakt tussen alle panelleden en de panelleden die al hun glas of 90% daarvan gescheiden inzamelt. Afvalsoort Tabel 3: Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij het glas? (n = 435) % panelleden dat denkt dat dit bij het glas hoort (van alle panelleden) % panelleden dat denkt dat dit bij het glas hoort (van panelleden die alles of 90% van het glas scheiden) % burgers dat denkt dat dit bij het glas hoort 2 Hoort bij glas? Flessen 100% 100% Glazen potten en potjes 100% 100% Kapotte glazen 87% 88% Kapotte ruiten 63% 63% 50% Kleine cosmetica- en / of medicijnflesjes 35% 37% 49% Spiegels 24% 22% Gloeilampen 11% 9% Spaarlampen / tl-buizen 6% 4% Porselein / aardewerk 5% 4% 2 Gegevens alleen opgenomen wanneer er een verschil van minimal 11% is met de uitkomsten van de panelleden (totaal).

16 Versie definitief Datum 21 april (38) Wat mag niet in de glasbak en waarom niet? Kapotte ruiten: Vensterglas heeft een andere samenstelling dan verpakkingsglas. Vensterglas kan apart worden ingeleverd bij het afvalbrengstation of bij de glashandel. Spiegels: Spiegelglas is vensterglas met een opgedampt laagje metaal (vroeger kwik, tegenwoordig aluminium, koper of brons). Metalen mogen niet in het nieuwe glas terecht komen. Spiegelglas moet daarom bij het restafval. Gloeilampen: Alle gloei- en ledlampen moeten bij het restafval, omdat ze niet geheel uit glas bestaan. Spaarlampen / tl-buizen: Spaarlampen en tl-buizen moeten bij het KCA, omdat ze gevaarlijke stoffen bevatten en de starter niet van glas is. Porselein / aardewerk: Aardewerk en porselein zijn niet van glas gemaakt. Aardewerk en porselein kunnen bij het restafval of bij het puinafval. LET OP: niet leeg en / of vies glas mag niet in de glasbak. Glazen potten / flessen moeten leeg zijn en het liefst omgespoeld (een restje onder de rand is niet erg). Verder mag ook niet in de glasbak: Deksels, doppen en kurken: Deze moeten verwijderd worden van het glas, voor het glas in de glasbak wordt gedeponeerd. Kristalglas: Bevat loodoxide dat in het nieuwe glas terecht komt. Verpakkingsglas mag vrijwel geen loodoxide bevatten. Kristalglas moet daarom bij het restafval. Vuurvast glas: Vuurvast glas is anders gehard en heeft een andere samenstelling dan verpakkingsglas. Er komen brokjes niet-gesmolten vuurvast glas in het gesmolten glas terecht. Vuurvast glas moet daarom bij het restafval. Opaal glas: Opaal glas bevat fluor. Als er opaal glasscherven in het glasafval zitten, komt bij de productie van nieuw glas fluor terecht in de afvalgassen. Opaal glas moet daarom bij het restafval.

17 Versie definitief Datum 21 april (38) Van de panelleden brengt 84% het glas naar de (ondergrondse) glascontainer in de wijk of buurt. Eenvijfde (21%) brengt het glas naar het afvalbrengstation. In grafiek 10 staat welk(e) inzamelmiddel(en) de panelleden gebruiken voor de inzameling van het glas. Grafiek 10: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw glas? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. (Ondergrondse) glascontainer in de wijk of buurt 84% Afvalbrengstation 21% Verzamelcontainer in of bij mijn wooncomplex 17% Grijze container (kliko) 7% Anders 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

18 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun glas gescheiden inzamelen hebben we gevraagd waarom ze niet (altijd) hun glas scheiden. Eenderde geeft aan dat ze te weinig glas hebben om het te scheiden en eveneens eenderde heeft er geen zin in / het kost teveel moeite. In grafiek 11 staat waarom deze panelleden hun glas niet (altijd) gescheiden inzamelen. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Gemakzucht / vergeten; Vies glas soms in grijze bak. Grafiek 11: Wat is voor u de reden om uw glas niet (altijd) te scheiden? (n = 58) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik heb te weinig glas om het te scheiden 33% Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite 33% Ik vind het niet hygienisch / het veroorzaakt stank 12% Anders 26% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

19 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd wat ze verbeterd zouden willen zien, zodat ze hun glas (nog) beter gaan scheiden. Voor 82% hoeft er niets verbeterd te worden, zij zijn tevreden. Zes procent wil meer inzamelpunten in de buurt en ook zes procent wil meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling. Van de panelleden die 80% of minder van hun glas scheiden vindt 64% verbeteringen niet nodig. Veertien procent wil meer inzamelpunten in de buurt. In grafiek 12 staan de uitkomsten van deze vraag. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Ophalen aan huis; Afvalbak bij glascontainer voor deksels en dergelijke; Vaker legen; Grotere gaten in glasbak. Grafiek 12: Wat zou u verbeterd willen zien, zodat u uw glas (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 58) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 64% 82% Meer inzamelpunten in de buurt 6% 14% Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling 6% 10% Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling 3% Anders 5% 9% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Panelleden die 80% of minder van het glas scheiden Alle panelleden

20 Versie definitief Datum 21 april (38) Textiel Ruim eenderde (36%) van de panelleden zamelt al het textiel gescheiden in. Een kwart (24%) houdt 90% van het textiel gescheiden. In grafiek 13 staat welk deel van het textiel de panelleden gescheiden inzamelen. Grafiek 13: Hoeveel van het textiel houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 36% 90% 24% 80% 12% 70% 8% 60% 3% 50% 6% 40% 30% 1% 20% 10% Niets 7% 0% 10% 20% 30% 40% 50%

21 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd welke soorten afval volgens hen bij het textiel horen. Het meest genoemd zijn dekens, lakens, tafellakens (92%). In tabel 4 staat volgens hoeveel procent van de panelleden iedere afvalsoort bij het textiel hoort. Verder staat in de tabel of de afvalsoort ook echt bij het textiel hoort. Doel van deze vraag is om de kennis van de panelleden te toetsen en om de communicatie rond textiel hier eventueel op af te stemmen. In de tabel is onderscheid gemaakt tussen alle panelleden en de panelleden die al hun textiel of 90% daarvan gescheiden inzamelt. Tabel 4: Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij het textiel? (n = 435) Afvalsoort % dat denkt dat dit bij het textiel hoort (van alle panelleden) % dat denkt dat dit bij het textiel hoort (van panelleden die alles of 90% van het textiel scheiden) Hoort bij textiel? Dekens, lakens, tafellakens 92% 92% Oude gordijnen 87% 86% Nog bruikbare kleding 86% 87% Lapjes stof 84% 83% Kapotte kleding 74% 73% Poetsdoeken 33% 29% Schoenen 22% 28% Vloerbedekking en tapijt 7% 8% Ook accessoires mogen in de textielbak: riemen, tassen, dassen, hoeden, petten en handschoenen. Wat mag niet bij het textiel en waarom niet? Vloerbedekking en tapijt: Deze afvalsoorten zijn niet herbruikbaar en zijn ook niet geschikt voor recycling. LET OP: textiel / kleding met een vlek erin die er niet meer uitgaat mag bij het textielafval. Dit textiel wordt gebruikt om poetsdoeken van te maken. Echt vuil textiel dat al als poetsdoek is gebruikt, met bijvoorbeeld olie- verf- of schoenpoetsvlekken erin, mag niet bij het textielafval. Dit moet in de grijze container (kliko).

22 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden laten hun textiel voor het grootste deel aan huis ophalen in een plastic zak behorende bij een inzamelactie (45%) of ze brengen het naar school / vereniging / kerk (43%). In grafiek 14 staat welk(e) inzamelmiddel(en) de panelleden gebruiken voor de inzameling van hun textiel. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Leger des Heils; Kledingbak bij supermarkt / winkelcentrum. Grafiek 14: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw textiel? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Aan huis laten ophalen van textiel in plastic zak behorende bij een inzamelactie 45% Brengen naar school / vereniging / kerk 43% Kringloopcentrum (brengen of laten halen) 39% Afvalbrengstation 25% Grijze container (kliko) 23% (Ondergrondse) container in wijk of buurt 3% Aan huis laten ophalen door RMN 2% Anders 12% 0% 20% 40% 60%

23 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun textiel gescheiden inzamelen hebben we gevraagd wat voor hun de reden is om het textiel niet (altijd) te scheiden. De meest genoemde reden is dat men te weinig textiel heeft om het te scheiden (40%). In grafiek 15 staan de redenen om het textiel niet (altijd) te scheiden. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Ik scheid alleen wat nog te gebruiken is; Ik wist niet dat je textiel gescheiden kan inzamelen; Ik gebruik het zelf als poetslappen. Grafiek 15: Wat is voor u de reden om uw textiel niet (altijd) te scheiden? (n = 173) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik heb te weinig textiel om het te scheiden 40% Er is geen verzamelcontainer in de wijk / buurt 26% Het is mij niet duidelijk wat onder deze afvalsoort valt 19% Er is geen ophaalservice, die op afspraak het textiel ophaalt 10% Ik vind het niet hygienisch 7% De ophaaldagen en -tijden zijn mij niet bekend Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite 7% 7% Het inzamelmiddel zit vol / is te klein 5% Ik zie er het nut niet van in 3% Anders 16% 0% 10% 20% 30% 40% 50%

24 Versie definitief Datum 21 april (38) We hebben de panelleden gevraagd wat ze verbeterd zouden willen zien zodat ze hun textiel (nog) beter gaan scheiden. Voor bijna tweederde (65%) hoeft er niets verbeterd te worden, zij zijn tevreden. Achttien procent wil graag meer inzamelpunten in de buurt. Van de panelleden die 80% of minder van hun textiel scheiden vindt 44% verbeteringen niet nodig. Ruim een kwart (28%) wil graag meer inzamelpunten in de buurt, 23% wil meer (achtergrond) informatie over gescheiden inzameling en 21% wil duidelijke informatie over gescheiden inzameling. In grafiek 16 staat wat de panelleden verbeterd zouden willen zien zodat ze hun textiel (nog) beter gaan scheiden. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Inzamelpunt(en) in de buurt. Van de burgers vindt 49% verbeteringen niet nodig, zij zijn tevreden. Dit is minder dan de panelleden (65%). Grafiek 16: Wat zou u verbeterd willen zien, zodat u uw textiel (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 173) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 44% 65% Meer inzamelpunten in de buurt 18% 28% Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling 13% 23% Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling 11% 21% Grotere container (kliko) 1% Anders 4% 4% 0% 20% 40% 60% 80% Panelleden die 80% of minder van hun textiel scheiden Alle panelleden

25 Versie definitief Datum 21 april (38) KCA De helft (52%) van de panelleden houdt al het KCA (klein chemisch afval) gescheiden. In grafiek 17 staat welk deel van het KCA de panelleden gescheiden inzamelen. Grafiek 17: Hoeveel van het KCA houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 52% 90% 21% 80% 8% 70% 5% 60% 4% 50% 4% 40% 30% 1% 20% 1% 10% 1% Niets 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

26 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden is gevraagd welke soorten afval volgens hen bij het KCA horen. Het meest genoemd zijn batterijen (99%) en verf- en spuitbussen met restanten (97%). In tabel 5 staat volgens hoeveel procent van de panelleden iedere afvalsoort bij het textiel hoort. Verder staat in de tabel of de afvalsoort ook echt bij het KCA hoort. Doel van deze vraag is om de kennis van de panelleden te toetsen en om de communicatie rond KCA hier eventueel op af te stemmen. In de tabel is onderscheid gemaakt tussen alle panelleden en de panelleden die al hun KCA of 90% daarvan gescheiden inzamelt. Volgens 64% van de burgers horen verf- en spuitbussen zonder restanten bij het KCA. Dit is minder dan de panelleden (76%). Verf- en spuitbussen zonder restanten hoeven niet bij het KCA, maar mogen in de grijze container. (zie kader Wat hoeft niet bij het KCA en waarom niet? ). Tabel 5: Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij het KCA? (n = 435) Afvalsoort % dat denkt dat dit bij het KCA hoort (van alle panelleden) % dat denkt dat dit bij het KCA hoort (van panelleden die alles of 90% van het KCA scheiden) Hoort bij KCA? Batterijen 99% 99% Verf- en spuitbussen met restanten 97% 96% Oplosmiddelen, zoals terpentine en kwastreinigers 95% 95% Accu s 94% 94% Bestrijdingsmiddelen / insecticide 90% 92% Fotofixeer en ontwikkelaar 87% 87% Verf- en spuitbussen zonder restanten 76% 74% Opgedroogde kwasten en verfrollers 74% 75% Spaarlampen / tl-buizen 71% 73% Oude medicijnen 64% 65% Gloeilampen 50% 52% Wat hoeft niet bij het KCA en waarom niet? Verf- en spuitbussen zonder restanten: Spuitbussen moeten bij het KCA vanwege de drijfgassen. Lege spuitbussen bevatten geen drijfgassen meer en mogen daarom gewoon bij het restafval. Opgedroogde kwasten en verfrollers: Verf moet bij het KCA vanwege de oplosmiddelen. Opgedroogde verf bevat geen oplosmiddelen meer en mag daarom gewoon bij het restafval. Gloeilampen: Gloeilampen bevatten geen gevaarlijke of waardevolle materialen en mogen bij het restafval. Deze lampen mogen niet in de glasbak, omdat er teveel ijzer aan zit.

27 Versie definitief Datum 21 april (38) Het merendeel van de panelleden brengt het KCA naar het afvalbrengstation (85%). In grafiek 18 staat welk(e) inzamelmiddel(en) de panelleden gebruiken voor de inzameling van hun KCA. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Oude medicijnen naar apotheek; Batterijen naar school / werk. Grafiek 18: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw KCA? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Afvalbrengstation 85% Brengen naar verzamelbak bij winkel / supermarkt / elders 44% Grijze container (kliko) 12% KCA-box 9% Verzamelcontainer in of bij mijn wooncomplex 3% Anders 4% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

28 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun KCA gescheiden houden hebben we gevraagd wat de reden is om het KCA niet (altijd) te scheiden. Bijna de helft (48%) geeft aan te weinig KCA te hebben om het te scheiden. In grafiek 19 staan de redenen om het KCA niet altijd te scheiden. In de categorie anders, namelijk is meerdere malen genoemd: Geen inzamelpunten in de buurt; Heb geen KCA-box. Van de burgers geeft 38% aan dat hen niet duidelijk is wat onder deze afvalsoort valt. Voor 19% is een reden om het KCA niet (altijd) te scheiden dat er geen ophaalservice is die op afspraak het KCA ophaalt. Grafiek 19: Wat is voor u de reden om uw KCA niet (altijd) te scheiden? (n = 120) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik heb te weinig KCA om het te scheiden 48% Er is geen ophaalservice, die op afspraak het KCA ophaalt 30% Het is mij niet duidelijk wat onder deze afvalsoort valt 27% Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite 15% Anders 19% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

29 Versie definitief Datum 21 april (38) We hebben de panelleden gevraagd wat er ze verbeterd willen zien, zodat ze hun KCA (nog) beter gaan scheiden. Voor 46% hoeft er niets te veranderen, zij zijn tevreden. Eenderde (32%) zou een eigen KCA-box willen hebben. Van de panelleden die 80% of minder van hun KCA scheiden, zou de helft (51%) een eigen KCA-box willen hebben. Twintig procent wil duidelijkere informatie over gescheiden inzameling en ook 20% wil meer (achtergrond) informatie over gescheiden inzameling. In grafiek 20 staan de uitkomsten van deze vraag. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Splitser / chemokar terug / (gratis) ophalen aan huis; Inzamelpunten in wijk / buurt (bijvoorbeeld bij ondergrondse containers of bij winkels). Grafiek 20: Wat zou u verbeterd willen zien, zodat u uw KCA (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 120) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 27% 46% Een eigen KCA-box 32% 51% Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling 16% 20% Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling 13% 20% Anders 7% 10% 0% 20% 40% 60% Panelleden die 80% of minder van KCA scheiden Alle panelleden

30 Versie definitief Datum 21 april (38) WEB WEB (wit- en bruingoed) bestaat uit groot WEB (grote elektrische apparaten, zoals koelkast en stofzuiger) en klein WEB (kleine elektrische apparaten, zoals radio en strijkijzer). Ruim de helft (59%) van de panelleden houdt al het klein WEB gescheiden. In grafiek 21 staat welk deel van het klein WEB de panelleden gescheiden inzamelen. Grafiek 21: Hoeveel van het klein WEB houdt u gescheiden? (n = 435) Alles 59% 90% 17% 80% 70% 60% 50% 6% 3% 2% 4% 40% 30% 20% 10% Niets 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

31 Versie definitief Datum 21 april (38) Het merendeel van de panelleden brengt het klein WEB naar het afvalbrengstation (80%). In grafiek 22 staat welk(e) inzamelmiddel(en) de panelleden gebruiken voor de inzameling van hun klein WEB. Van de burgers deponeert 36% het klein WEB in de grijze container. Dit is meer dan de panelleden (24%). Grafiek 22: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw klein WEB? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Afvalbrengstation 80% Kringloopcentrum (brengen of laten halen) 43% Afgeven in de winkel (bij aankoop van een nieuw product) 28% Grijze container (kliko) 24% Aan huis laten ophalen door RMN 10% KCA-box 1% Verzamelcontainer in of bij mijn wooncomplex 1% 0% 20% 40% 60% 80% 100%

32 Versie definitief Datum 21 april (38) Ook voor de inzameling van het groot WEB maakt het grootste deel van de panelleden gebruik van het afvalbrengstation (74%). In grafiek 23 staat welk(e) inzamelmiddel(en) de panelleden gebruiken voor de inzameling van hun groot WEB. In de categorie anders, namelijk is meerdere keren genoemd: Bij levering nieuw product laat ik het meenemen. Grafiek 23: Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw groot WEB? (n = 435) Meerdere antwoorden mogelijk. Afvalbrengstation 74% Kringloopcentrum (brengen of laten halen) Afgeven in de winkel (bij aankoop van een nieuw product) 39% 43% Aan huis laten ophalen door RMN 29% Anders 2% 0% 20% 40% 60% 80% Welke inzamelmiddelen wel en niet gebruiken voor het WEB? WEL Kringloopcentrum (brengen of laten halen): voor al het WEB dat nog werkt. Afvalbrengstation: voor al het WEB dat kapot is. Afgeven in de winkel (bij aankoop nieuw product): zowel voor kapot als nog werkend WEB. Denk ook aan: Inzamelacties voor mobiele telefoons (kijk op internet voor diverse acties); Inleveren van gereedschap ten behoeve van ontwikkelingslanden, bij de doe-het-zelfwinkel en op het afvalbrengstation (zie gered gereedschap ). NIET Grijze container (kliko) Groene container (kliko) KCA-box Verzamelcontainer in of bij wooncomplex (Ondergrondse) container in de wijk of buurt Aan huis laten ophalen door RMN (kan alleen voor groot WEB)

33 Versie definitief Datum 21 april (38) De panelleden die 80% of minder van hun klein WEB gescheiden houden hebben we gevraagd wat de reden is om het klein WEB niet (altijd) te scheiden. Ruim eenderde (37%) geeft aan te weinig klein WEB te hebben om het te scheiden. Bijna eenderde (31%) heeft er geen zin in om het te scheiden of vindt dat het teveel moeite kost. In grafiek 24 staan de redenen om het KCA niet altijd te scheiden. Grafiek 24: Wat is voor u de reden om uw klein WEB niet (altijd) te scheiden? (n = 105) Meerdere antwoorden mogelijk. Ik heb te weinig klein WEB om het te scheiden 37% Ik heb er geen zin in / het kost me teveel moeite 31% Geen verzamelcontainer in de wijk of buurt 29% Niet duidelijk wat onder deze afvalsoort valt 26% Ophaaldagen en -tijden zijn mij niet bekend 11% Er is geen ophaalservice, die op afspraak het klein WEB ophaalt 9% Ik zie er het nut niet van in 8% Anders 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Reden voor de burgers om hun klein WEB niet altijd te scheiden is dat de hoeveelheid afval te weinig is (58%). Dit is meer dan de panelleden (37%). Zes procent heeft er geen zin in / vindt dat het teveel moeite kost. Dit is minder dan de panelleden (31%). We hebben de panelleden gevraagd wat er ze verbeterd willen zien, zodat ze hun klein WEB (nog) beter gaan scheiden. Voor 60% hoeft er niets te veranderen, zij zijn tevreden. Bijna eenderde (29%) zou inzamelpunten in de buurt willen hebben. Van de panelleden die 80% of minder van hun klein WEB scheiden wil 51% inzamelpunten in de buurt. Bijna eenderde (29%) vindt verbeteringen niet nodig; zij zijn tevreden. Een kwart wil meer (achtergrond)informatie over gescheiden inzameling en 22% wil duidelijkere informatie over gescheiden inzameling. In grafiek 25 staan de uitkomsten van deze vraag.

34 Versie definitief Datum 21 april (38) Van de burgers vindt 44% verbeteringen niet nodig, zij zijn tevreden. Dit is minder dan de panelleden (60%). Grafiek 25: Wat zou u verbeterd willen zien, zodat u uw klein WEB (nog) beter gaat scheiden? (n = 435 en n = 105) Meerdere antwoorden mogelijk. Niets, ik ben tevreden 29% 60% Inzamelpunten in de buurt 29% 51% Meer (achtergrond)informatie over (gescheiden) inzameling Duidelijkere informatie over (gescheiden) inzameling Grotere container (kliko) Tegen betaling extra ophalen aan huis 11% 10% 2% 5% 1% 25% 22% Anders 2% 0 0,2 0,4 0,6 0,8 Panelleden die 80% of minder van hun klein WEB scheiden Alle panelleden

35 Versie definitief Datum 21 april (38) Tot slot De panelleden konden aan het eind van de vragenlijst nog opmerkingen maken over het onderwerp afvalscheiding. De volgende opmerkingen en tips zijn door meerdere panelleden gemaakt / gegeven: Waarom (nog) geen inzameling van plastic?; Meer mogelijkheden bieden voor scheiden van KCA; Meer bekendheid afval scheiden; Groene (en grijze) container wekelijks legen (vooral s zomers); Containers voor gescheiden inzameling bij wooncomplexen; Financieel is afval scheiden onaantrekkelijk (bijvoorbeeld kosten afvalbrengstation).

36 Versie definitief Datum 21 april (38) Gebruik van de uitkomsten van dit onderzoek In dit onderzoek zijn per afvalsoort vijf vragen gesteld over kennis over, gedrag bij en wensen voor de afvalscheiding. De uitslagen uit dit onderzoek worden gebruikt om de mogelijkheden om afval te scheiden te verbeteren, om nut en noodzaak van afvalscheiding duidelijk te maken en om gerichter te communiceren over afvalscheiding. Hieronder zijn per vraag de belangrijkste aandachtspunten weergegeven. De uitkomsten uit dit onderzoek worden meegenomen in de al benoemde (en door B&W vastgestelde) acties in het Actieplan Afval Apart. In het actieplan zijn 11 acties beschreven gericht op afvalscheiding, afvalpreventie en het hergebruik van gescheiden afval. Hoeveel van het XX houdt u gescheiden? De uitkomsten van de vragen over het scheidingsgedrag van de pannelleden leggen we, per afvalstroom, naast de resultaten van de (jaarlijkse) sorteeranalyse. De sorteeranalyse geeft weer hoeveel procent van het afval apart wordt aangeboden en hoeveel procent er nog in de grijze container verdwijnt. Vervolgens wordt, bij grotere afwijkingen, nagegaan wat de oorzaak van die afwijking kan zijn. Een voorbeeld: 50% van de panelleden scheidt meer dan 80% van het textiel. Uit de sorteeranalyses blijkt dat slechts 21% van al het textiel gescheiden wordt aangeleverd. Een mogelijke oorzaak voor dit verschil is dat textiel naar inzamelpunten gaat die buiten het zicht van de gemeente liggen, bijvoorbeeld naar de kerk. Door deze verschillen tussen het digipanel en de sorteerproeven in beeld te brengen en de mogelijke oorzaken te achterhalen, krijgen we een beter beeld van het werkelijke scheidingsgedag van de inwoners van Nieuwegein. Welke van de onderstaande soorten afval horen volgens u bij XX Met de uitkomsten van de kennisvragen kunnen we doelgericht communiceren over misverstanden en veelgemaakte fouten. Welk(e) inzamelmiddel(en) gebruikt u voor de inzameling van uw XX? Deze vraag geeft inzicht in goed en verkeerd aanbiedgedrag. Daarnaast kunnen we zien welke (juiste) inzamelmiddelen weinig worden gebruikt. We zullen nagaan of dit komt door onbekendheid met het middel of doordat het middel niet gebruiksvriendelijk is. Zowel de bekendheid als de gebruiksvriendelijkheid zullen we waar mogelijk verbeteren. Wat is voor u de reden om uw XX niet (altijd) te scheiden? Er is geen inzamelpunt in de buurt wordt vaak genoemd als reden om niet te scheiden. We gaan onderzoeken voor welke stromen het nuttig en mogelijk is om het aantal inzamelpunten uit te breiden. Ook Ik heb te weinig afval om te scheiden is een vaak genoemde reden om het afval niet te scheiden. Door middel van communicatie gaan we duidelijk maken dat het de moeite loont om ook kleinere hoeveelheden afval te scheiden (uit oogpunt van kosten en van milieu). Uit het onderzoek blijkt verder dat het digipanel niet altijd op de hoogte is van de mogelijkheden om het afval te scheiden: de ophaaldagen / tijden zijn niet bekend,

37 Versie definitief Datum 21 april (38) niet scheiden omdat er geen ophaalservice zou zijn (als die er wel is), niet weten wat onder de afvalstroom valt. Wat zou u verbeterd willen zien zodat u uw XX (nog) beter gaat scheiden? Het digipanel heeft behoefte aan meer en duidelijkere informatie over de afvalscheiding. De afvalcommunicatie wordt toegespitst op deze en de andere conclusies die we uit dit onderzoek kunnen trekken. Hiermee is overigens al een begin gemaakt door de afvalinfo op de gemeetnelijke website te verbeteren, meer toegankelijk te maken en uit te breiden ( Ook meer inzamelpunten in de buurt wordt veel genoemd. Zoals bij de vorige vraag al is aangegeven gaan onderzoeken voor welke stromen het nuttig en mogelijk is om het aantal inzamelpunten uit te breiden.

38 Versie definitief Datum 21 april (38) Het digipanel In 2006 is er een digitaal panel van Nieuwegeinse inwoners van 18 jaar en ouder gevormd, het Digipanel. Het Digipanel bestaat uit een min of meer vaste groep Nieuwegeiners die via internet reageert op actuele onderwerpen. Omdat het een bestaand panel is en het proces gedigitaliseerd is, krijgen we als gemeente snel een beeld van wat er leeft onder de Nieuwegeinse bevolking. Met deze informatie kunnen we het gemeentelijke beleid verbeteren. Uiteraard beschikt niet iedereen in Nieuwegein over een computer met en internet, waardoor niet iedereen kan meedoen. Maar wanneer wij kijken naar de persoonskenmerken geslacht en woonwijk dan zien we dat het Digipanel een goede afspiegeling is van de totale volwassen Nieuwegeinse bevolking. Bij leeftijd is er sprake van een goede afspiegeling van 18 tot 80 jaar. Met behulp van het Digipanel kunnen we dus geen uitspraken doen over mensen van 80 jaar en ouder.