Nationaal Gevangenismuseum

Transcriptie

1 Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 3. Bajespoëzie

2 Les 3 Bajespoëzie Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 75 minuten (langer met uitbreiding) Samenvatting van de les In de derde les houden de leerlingen zich bezig met de vraag hoe zij hun eigen, zich nog vormende, visie over gevangenis (gevangenen, gevangenschap, gevangenisstraf) zouden kunnen vertalen in beeld. De les begint met een uitleg van de eindopdracht: het maken van een fotografisch tweeluik. In hun portfolio komt een zelfgeschreven elfje of haiku over het onderwerp. De les wordt afgesloten met korte presentaties van ieders gedichtje en eerste ideeën m.b.t. het tweeluik. Doelen De leerlingen: hebben een indruk van het Gevangenismuseum en wat daar te zien is; ontwikkelen eerste ideeën voor hun tweeluik; hebben hun gevoel m.b.t. het onderwerp in een haiku of een elfje verwoord; weten waar ze op moeten letten bij het maken van een foto (o.a. compositie en perspectief). Achtergrondinformatie In verband met het maken van de foto s voor de eindopdracht is het voor de leerlingen belangrijk dat zij van te voren een idee hebben van wat er in het museum en ook daarbuiten te zien is. Het Gevangenismuseum toont de Nederlandse geschiedenis van de vrijheidsstraf vanaf 1600 en de verschillende opvattingen die er in de loop van de eeuwen over opsluiting zijn geweest. Daarnaast is er aandacht voor de geschiedenis van het voormalige justitiedorp Veenhuizen. In voormalig strafgevangenis De Rode Pannen ervaart de bezoeker de sfeer van een echte gevangenis. Over het museum is het nodige te vinden op internet. Op youtube.com staan veel (amateur)filmpjes ; bekijk deze van te voren om te beoordelen wat geschikt is voor in de klas. Bijvoorbeeld: v=sb8hhrwvrzq v=qrsbc1uqo5a v=saud1zg8rxc Aan de hand van deze of andere beelden kunnen de kinderen zich al in de klas een beeld gaan vormen van hoe ze hun opdracht zouden kunnen aanpakken. Materiaal 2 Digibord om filmpje(s) over het Gevangenismuseum te laten zien. Portfolio s van de leerlingen PowerPointPresentatie bij Les 3. Voorbereiding Bekijk de filmpjes over het Gevangenismuseum op Youtube.com en beoordeel of er een geschikt filmpje bij zit. Je kunt ook zelf een filmpje zoeken. Bekijk de dia s in de PowerPoint. Tijd: 20 minuten Werkvormen Klassikale inleiding op het bezoek aan het Gevangenismuseum en daarna individuele voorbereiding op de foto-opdracht. Schrijven van een kort gedichtje. Lifestyle talenten in deze les Cognitief talent en creatief talent. De leerlingen denken na over de eindopdracht en schrijven een gedichtje (haiku of elfje) over het onderwerp.

3 Lesinhoud Inleiding 10minuten PowerPoint bij les 3. dia 1. PowerPoint dia 2. Bespreek de lesdoelen (dia 1.) Na deze les: hebben jullie een indruk van het Gevangenismuseum en wat daar te zien is; weten jullie wat de eindopdracht is en heb je daar ideeën voor; heb je een gedicht over het onderwerp geschreven; weet je waarop je moet letten bij het maken van een uitsnede voor een foto. Vertel: We zijn al twee lessen begonnen met het reclamefilmpje over de gevangenis. De eerste keer hebben jullie onderzoeksvragen bedacht en informatie gezocht over de gevangenis, gevangenisstraf en het leven van gevangenen. De tweede les zijn we naar aanleiding van datzelfde filmpje ingegaan op hoe beelden informatie overbrengen. We hebben daarvoor een aantal tweeluiken bekeken en besproken. Wat hebben die twee lessen met elkaar te maken? Het is de bedoeling dat jullie allemaal je eigen tweeluik maken met twee foto s over het onderwerp de gevangenis. En dat voor de mensen die jouw tweeluik bekijken duidelijk wordt wat jouw eigen mening of jouw gevoel is over gevangenschap of gevangenis, gevangenen, gevangenisstraf. Om dat goed te kunnen doen, moet je een aantal dingen van tevoren bedenken. Vraag: Wat denken jullie dat belangrijk is om over na te denken? (Onderwerp: wat wil ik laten zien en wat ga ik dan fotograferen? Locatie: waar ga ik fotograferen? Ontwerp: hoe ga ik het fotograferen? Welke twee beelden zijn geschikt?) Vertel: We gaan de rest van deze les besteden aan de voorbereiding. Gebruik als geheugensteuntje dia 2. Kern 50 minuten, Langer wanneer je gebruik maakt van de tips Op youtube.com staan veel (amateur)filmpjes over het museum en voormalig strafgevangenis de Rode Pannen. Bekijk de filmpjes even van te voren om te beoordelen wat geschikt is voor in de klas. v=sb8hhrwvrzq v=qrsbc1uqo5a v=saud1zg8rxc Zeg: Laten we beginnen met de plek. Vraag: Als je foto s gaat maken over de gevangenis of over gevangen zitten. Waar kun je dat het best doen? (iedereen roept natuurlijk: een gevangenis) Zeg: Een echte gevangenis mogen we jammer genoeg niet in. Vraag: Wat is dan de op één na beste plek om goede foto s te maken? Vertel: We gaan (dag noemen) naar het Gevangenismuseum en daar maken jullie de foto s. Vraag: Wie is er wel eens in het Gevangenismuseum geweest? Vraag: Wat kun je daar zien? (De geschiedenis van de gevangenissen; hoe het vroeger was en hoe het nu is. Je kunt er een leegstaande gevangenis bezoeken. Laat een filmpje van het museum en/of de Rode Pannen zien, met name het tweede filmpje is interessant. 3

4 Opmerking: bij beperkte tijd, kun je deze opdracht ook tijdens een taalles laten maken. PowerPoint dia 3 t/m 8 Elfje: vijf regels, elf woorden 1 e regel: 1 woord 2 e regel: 2 woorden 3 e regel: 3 woorden 4 e regel: 4 woorden 5 e regel: 1 woord als samenvatting of clou. Leg uit: Je weet nu waar je de foto s gaat maken. Maar het allerbelangrijkst is natuurlijk: wat wil je laten zien? Wat wordt het onderwerp van jouw tweeluik? Wat is jouw mening? Of wat is jouw gevoel? Gaat het over de gevangenis als gebouw? Of over de mensen die er zitten? Maak je foto s die laten zien hoe het is om gevangen te zijn? Of over het hebben van straf? Jullie krijgen een paar minuten de tijd om in alle rust en stilte hierover na te denken. Vraag: iedereen een idee? Vertel: Dan ga je nu over je onderwerp een haiku of een elfje schrijven. Leg uit: een elfje is ; een haiku is (zie hiernaast voor instructie; gebruik de dia s 3 t/m 8 van de PowerPointPresentatie bij Les 3. voor de uitleg.) Zeg: Je hebt 25 minuten de tijd voor deze opdracht. Eerst nadenken, dan pas schrijven. Schrijf je gedichtje eerst in het klad en dan in je portfolio. Deel de portfolio s uit terwijl de kinderen bezig zijn. Als iedereen klaar is, lezen een paar kinderen voor wat ze hebben geschreven. Haiku: drie regels, 17 lettergrepen 1 e regel: 5 lettergrepen 2 e regel: 7 lettergrepen 3 e regel: 5 lettergrepen PowerPoint dia 9. Tip 1. Oefenen in het maken van een (fotografische) uitsnede. Ieder kind maakt in het midden van een velletje A4 een rechthoekig gat van 11 x 15 cm. Dit gat fungeert als kijkkader. Zowel in de klas als daarbuiten kunnen zij door dit kader naar dingen kijken om te onderzoeken hoe verschillende uitsnedes van een totaal eruit zien. Laat hen bijvoorbeeld experimenteren met veraf en dichtbij, met omhoog en omlaag kijken. Bespreek met hen wat ze zien en ontdekken. Tip 2. Leerlingen kunnen van de uitsnede die ze het meest interessant vonden een tekening maken. Vertel: Jullie weten nu waar je gaat fotograferen en je hebt misschien ook al een idee wat je onderwerp is. Wat je nu nog moet bedenken is hoe je het gaat fotograferen. Vraag: welke keuzes kun je allemaal maken? Kom klassikaal tot een lijst van mogelijkheden. (Kleur of zwartwit; perspectief: het standpunt van de fotograaf; veraf of dichtbij; welke overeenkomsten kies je om eenheid te creëren en welke tegenstellingen kies je om het interessant te maken om naar te kijken, enz. Maak gebruik van de beeldaspecten uit de achtergrondinformatie bij Les 2.) Schrijf de lijst op het bord, gebruik dia 9 van de PPT als checklist. Vraag: Zijn er al kinderen die een idee hebben van hoe ze het gaan aanpakken? (Laat een paar leerlingen vertellen en ga er zo nodig op in) Suggesties om de les uit te breiden, zie hiernaast Tip 1.: het maken van (fotografische) uitsneden. Tip 2: het maken van een tekening: - Naar aanleiding van de oefening met het maken van een uitsnede. - Wat je ziet als je door een sleutelgat kijkt. 4

5 Of: Laat leerlingen een tekening maken van wat je ziet als je door een sleutelgat kijkt. Afsluiting 15 minuten Bekijk met elkaar de doelen van deze les, dia 1. Zijn de doelen behaald? Bespreek het museumbezoek. Herhaal nog een keer wanneer jullie naar het museum gaan en leg uit hoe het bezoek is georganiseerd (tijd, vervoer, misschien gaan jullie samen met een anders school, enz.). Wees heel duidelijk over wat leerlingen mee moeten nemen die dag: - Een tussendoortje (wat ze gewend zijn mee te nemen voor in de pauze) - Een digitaal fototoestel of een mobieltje waarmee foto s gemaakt kunnen worden. Denk ook aan: reservebatterijen/accu s. En heeft iedereen een snoertje om zijn foto s op de computer te zetten? - Een opschrijfboekje om te noteren wat ze hebben gefotografeerd. Vraag: Hebben jullie allemaal een mobieltje of digitale camera om foto s mee te maken? Vraag: Wie wil er met (jantje, pietje, truusje) samendoen? Zorg ervoor dat iedere leerling tijdens het bezoek digitale foto s kan maken. Vraag: Wie zorgt ervoor dat de lijst met vragen over de gevangenis uit de vorige les mee genomen wordt? En wie zorgen ervoor dat we deze vragen ook beantwoord krijgen? (Maak afspraken.) Vraag: Hebben jullie het idee dat jullie goed voorbereid op stap gaan? Waarom wel/niet? Vraag: Kunnen jullie je allemaal al een voorstelling maken van de manier waarop je je idee gaat uitwerken in twee foto s? Vraag: Hoe is het om na te denken over fotograferen op een plek waar je misschien nog nooit geweest bent? Vraag: Is het lastig of juist moeilijk om je van te voren een voorstelling te maken? Vraag: Hoe zou je je nog verder voor kunnen bereiden? 5