Jaar- versl Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 Jaa versl Jaarverslag

2 industrieblick - Fotolia V.U.: Carl Heyrman, Koningsstraat 2/4, 1000 Brussel - JVS/mei20 4 Missie en visie 5-11 Kerncijfers Adviesverlening Zoom: Een selectie van activiteiten in Kenniscentrum 24-2 Organisatie van opleidingen en assessment Zoom: Assessment on site 2-29 Informatieverspreiding Zoom: Personaliseer onze affiches! Campagne Lever veilig: balans Jaa Jaarverslag Zoom: Studie- en doe-dag in Herentals van 25 april Samenwerking in België Zoom: POBOS: psychosociale begeleiding na een ernstig arbeidsongeval Zoom: Activiteit in samenwerking met ACV Bouw-Industrie & Energie (ACV BIE) 35 Internationale samenwerking Zoom: Het 20 ste ISSA Wereldcongres voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk

3 navb cnac Jaarverslag Beste lezer We hebben het genoegen u via dit jaarverslag te informeren over de activiteiten die navb-cnac Constructiv, kortweg het navb, het preventie-instituut van de bouw, in heeft verricht met het oog op het terugdringen van arbeidsongevallen en beroepsziekten op bouwplaatsen. Om een verdere terugdringing mogelijk te maken, is het noodzakelijk om stil te staan bij de wijzigende demografie op bouwplaatsen. Die worden immers gekenmerkt door een toenemende mate van samenwerking tussen gespecialiseerde bouwondernemingen. De bouwactiviteiten zelf worden uitgevoerd door werknemers, uitzendkrachten, stagiairs en zelfstandigen uit binnen- en buitenland. Carl Heyrman Directeur-generaal Elk van deze partijen introduceert veiligheids- en gezondheidsrisico s die specifiek zijn voor de activiteiten die ze uitvoeren op de bouwplaats. Maar vaak worden deze partijen ook blootgesteld aan de risico s die de activiteiten van andere personen op dezelfde bouwplaats met zich meebrengen. Arbeidsongevallen die betrekking hebben op werknemers van Belgische bedrijven, worden via de arbeidsongevallenverzekeraars doorgegeven aan het Fonds voor Arbeidsongevallen (FAO), dat jaarlijks cijfers genereert, analyseert en publiceert. Maar wat gebeurt er met de registratie van arbeidsongevallen die mensen betreffen die niet in dienst zijn van een Belgische werkgever? Tot op vandaag zijn hierover geen gegevens beschikbaar. René Van Cauwenberge Voorzitter Daarom is het navb vragende partij om na te gaan op welke manier de gegevens over alle arbeidsongevallen op bouwplaatsen, die doorgegeven moeten worden aan de veiligheids- en gezondheidscoördinator, centraal verzameld kunnen worden, zodat een goede monitoring van de totale omvang en de aard van de ongevallen in de bouwsector mogelijk wordt, ongeacht het statuut van het slachtoffer. Deze monitoring is ook nodig om de acties van het navb te kunnen afstemmen op de wijzigende omstandigheden op de bouwplaatsen, zodat het preventie-instituut maximaal kan blijven bijdragen aan het verminderen van het aantal arbeidsongevallen in de bouw. Daarnaast blijf het navb inzetten op de ontwikkeling van producten en diensten die kunnen bijdragen aan het op peil houden van het werkvermogen van de werknemers in de bouw. In dit jaarverslag vindt u een overzicht van de realisaties die tot stand kwamen onder het voorzitterschap van de heer Bob Van Poppel. 3

4 Missie en visie Opdracht en bestuur Opdracht Het navb, het preventie-instituut van de bouw, heeft tot doel het welzijn van de bouwvakkers op bouwplaatsen en in ateliers van bouwondernemingen te bevorderen door producten en diensten uit te werken en aan te bieden en door specifieke acties op te zetten. Het preventie-instituut maakt deel uit van de overkoepelende organisatie Constructiv, die preventie, vakopleiding, aanvullende sociale voordelen en pensioenen aanbiedt aan de Belgische bouwsector (PC 124). Bestuur Het beleid van het navb wordt bepaald door de Raad van Bestuur, waarin de werkgeversorganisaties (Confederatie Bouw, Bouwunie en FeMa) en de werknemersorganisaties (ACV BIE, AC-ABVV en ACLVB) vertegenwoordigd zijn. In was Bob Van Poppel (Confederatie Bouw) bezig aan de laatste termijn van een driejarig mandaat als voorzitter van de Raad van Bestuur. Vanaf 1 januari 20 wordt hij opgevolgd door René Van Cauwenberge (AC-ABVV). Eind is de samenstelling van de Raad als volgt: Justin Daerden (ACV BIE), Gabriël Delporte (Confederatie Bouw), Patrice Dresse (Confederatie Bouw), Patrick Franceus (ACV BIE), Pol Gilles (ACV BIE), Marc Lefebvre (Confederatie Bouw), Gabriël Marijsse (Confederatie Bouw), René Van Cauwenberge (AC-ABVV), Katharina Van der Helst (AC-ABVV), Johan Vandycke (ACLVB), Marnix Van Hoe (FeMa) Bob Van Poppel (Confederatie Bouw) Robert Vertenueil (AC-ABVV) Jean-Pierre Waeytens (Bouwunie). De Raad van Bestuur wordt geadviseerd door de paritair samengestelde Stuurgroep Welzijn, die voorgezeten wordt door Carl Heyrman, Directeur-generaal van het navb. Evolutie In werd een strategische oefening opgestart met als doel de acties van het navb in lijn te brengen met een aantal evoluties. Deze afstemming situeert zich op verschillende fronten: De acties moeten bijdragen tot de duurzame inzetbaarheid van de werknemers van de bouw. De acties moeten rekening houden met de wijzigende demografie van de werknemers van de sector. De acties moeten maximaal afgestemd worden op die van andere actoren. Vier strategische pijlers Multidisciplinaire benadering van veiligheid en gezondheid Integrale benadering over de gehele levensloop van de bouwvakker Integrale benadering over de gehele levenscyclus van het bouwwerk Dienstverlening met maximale toegevoegde waarde Actiegebieden Sensibilisering en promotie Advies en begeleiding Onderzoek Ontwikkeling Examens en opleidingen Coördinatie van posttraumatische dienstverlening 4

5 navb cnac Jaarverslag Kerncijfers De bouwsector in bouwvakarbeiders bouwbedrijven 2 FA 3 : 1,5 (Frequentiemeter Arbeidsongevallen) VA 3 : 10,62 (Verletmeter Arbeidsongevallen) GV 3 : 129,4 (Globale Verletmeter) De economische activiteiten van de bouwsector worden ingedeeld in drie subsectoren volgens de NACE-code: NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden 1 Aantal unieke arbeiders die opgenomen zijn in de DMFA-aangiftes, maar die geen leerling zijn, beperkt tot de werknemerscodes 0 en 027 en beperkt tot de RSZkerngetallen 024, 044 of Bouwbedrijven uit de reguliere sector waarvoor er een DMFA-aangifte is. 3 Zie definities op blz. 10 & 11. 5

6 Arbeidsongevallen in de bouw Dit jaar tonen de statistieken van de arbeidsongevallen in de bouw opnieuw een neerwaartse tendens. De onderstaande grafieken tonen een significante daling van zowel de frequentie als de ernst van de ongevallen. GRAADMETERS VOOR ARBEIDSONGEVALLEN Frequentiegraad (Fg): graadmeter voor het aantal arbeidsongevallen, die gedefinieerd wordt als de verhouding van het totaal aantal ongevallen dat de dood of een volledige ongeschiktheid van ten minste een dag, de dag van het ongeval niet meegerekend, voor gevolg had, welke tijdens de beschouwde periode werd opgetekend, vermenigvuldigd met , tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule: Werkelijke ernstgraad (Eg): graadmeter voor de ernst van arbeidsongevallen, die gedefinieerd wordt als de verhouding van het aantal werkelijk verloren kalenderdagen ingevolge arbeidsongevallen, vermenigvuldigd met 1.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule: Globale ernstgraad (Geg): graadmeter voor de ernst van arbeidsongevallen, die ook rekening houdt met dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende ongeschiktheid door het invoeren van forfaitair verlet. De globale ernstgraad is de verhouding van het aantal werkelijk verloren kalenderdagen, vermeerderd met het aantal dagen forfaitaire werkongeschiktheid, vermenigvuldigd met 1.000, tot het aantal uren blootstelling aan het risico, wat uitgedrukt wordt door de formule: Fg = Eg = Geg = aantal ongevallen x aantal uren blootstelling aan het risico aantal werkelijk verloren kalenderdagen x aantal uren blootstelling aan het risico (aantal werkelijk verloren kalenderdagen + aantal dagen forfaitaire werkongeschiktheid) x aantal uren blootstelling aan het risico Frequentiegraad (Fg) 60 56, ,79 49,25 49,61 46,50 47,2 43,2 44,61 39,22 40,0 40, , NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal 20 De frequentiegraad vertoont een verder dalende trend en is uitgekomen op het laagste niveau ooit. Deze evolutie doet zich voor in alle subsectoren van de bouw. De daling is verhoudingsgewijs het meest uitgesproken voor nace-code 42 (weg- en waterbouw). Hoogste frequentiegraad: 1. Dakwerkzaamheden (6,07) 2. Glaszetten (62,77) 3. Chapewerken (56,22) Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen De meest recente cijfers voor deze graadmeters hebben betrekking op de arbeidsongevallen van 20. 6

7 navb cnac Jaarverslag Werkelijke ernstgraad (Eg) 2,0 1,69 1,5 1,55 1,30 1,44 1,54 1,25 1,22 1,31 1,46 1, 1, 1,24 1,0 0,5 0,0 NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal 20 Ook de werkelijke ernstgraad voor de totaliteit van de sector vertoont een dalende trend en is uitgekomen op het laagste niveau ooit. Deze evolutie doet zich voor in alle subsectoren van de bouw. Ook hier is de daling verhoudingsgewijs het meest uitgesproken voor nace-code 42 (weg- en waterbouw). Hoogste werkelijke ernstgraad 1. Uitvoeren van metsel- en voegwerken (2.22) 2. Dakwerkzaamheden (2.09) en Bouw van civieltechnische werken voor vloeistoffen (2.09) 3. Chapewerken (2.05) Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen Globale ernstgraad (Geg) 7 7,44 6,6 7,11 7, ,36 6,09 4,0 5,44 5,77 4,96 4,9 5, NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal NACE 41 NACE 42 NACE 43 Totaal 20 Ten slotte is ook de globale ernstgraad voor de totaliteit van de sector vertoont een dalende trend en is uitgekomen op het laagste niveau ooit, maar in tegenstelling tot de 2 andere parameters, doet zich hier een lichte stijging voor bij nace-code 42. Hoogste globale ernstgraad: 1. Afbraakwerken (14,10) 2. Glaszetten (10,6) 3. Uitvoeren van metsel- en voegwerken (9,42) Bron: Fonds voor Arbeidsongevallen

8 Oorzaken van dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende arbeidsongeschiktheid Het Fonds voor arbeidsongevallen heeft in de ongevallen geanalyseerd die in 2009 plaatsvonden en geleid hebben tot de dood of een blijvende arbeidsongeschiktheid (situatie december ). In de volgende tabel worden de percentages van de drie belangrijkste oorzaken van deze ongevallen in de drie belangrijkste subsectoren van de bouw weergegeven. Oorzaken van dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende arbeidsongeschiktheid (%) NACE-code 41 NACE-code 42 NACE-code 43 Vallen van personen Uitglijden of struikelen met val, vallen van personen - op dezelfde hoogte Glijden, vallen, instorten van het betrokken voorwerp - hoger gelegen (op het slachtoffer vallend)

9 navb cnac Jaarverslag Dodelijke ongevallen In vonden in de bouwsector acht dodelijke ongevallen plaats waarvoor fbz-fse Constructiv de rechthebbenden van het slachtoffer een uitkering toegekend heeft. Dit cijfer omvat ook drie ongevallen op de weg van en naar het werk. Hierbij moet worden opgemerkt dat dodelijke arbeidsongevallen niet altijd onmiddellijk erkend worden. Het cijfer voor zou dus nog kunnen veranderen. Dodelijke arbeidsongevallen van bouwvakarbeiders: Bron: fbz-fse Constructiv, december

10 Sectoranalyse Om tegemoet te komen aan de vraag van de sociale partners om de evolutie van de arbeidsongevallencijfers in de bouwsector van naderbij te kunnen opvolgen, heeft het navb in de sectoranalyse ontwikkeld. Daarvoor gebruikt het navb de gegevensstromen van de Kruispuntbank van Ondernemingen, waardoor ze over cijfers beschikt die een jaar recenter zijn dan die van het FAO. De bouwsector wordt geanalyseerd op basis van drie parameters die een beeld geven van de evolutie van het welzijn op het werk in de bouwsector. De gegevens die opgenomen zijn in deze analyse, hebben uitsluitend betrekking op de arbeiders die onder paritair comité 124 vallen. Bij de berekening van deze parameters wordt geen rekening gehouden met prestaties van uitzendkrachten of met arbeidsongevallen waarvan uitzendkrachten het slachtoffer geworden zijn. De frequentiemeter arbeidsongevallen (FA) geeft aan hoe vaak arbeiders in een bedrijf gemiddeld het slachtoffer worden van een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschikt is. FA 2,40 2,20 2,00 1,0 1,60 1, Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden Bron: Constructiv, op basis van gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen De Verletmeter Arbeidsongevallen (VA) geeft aan hoe lang arbeiders in een bedrijf gemiddeld afwezig zijn door een arbeidsongeval waardoor de arbeider meer dan 30 kalenderdagen arbeidsongeschikt is. VA,00 14,00,00 12,00 11,00 10,00 9, Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden Bron: Constructiv, op basis van gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen 10

11 navb cnac Jaarverslag De Globale Verletmeter (GV) geeft de gemiddelde duur aan van een arbeidsongeschiktheid van meer dan 7 kalenderdagen van een arbeider in een bedrijf. 200,00 10,00 160,00 GV 140,00 120,00 100,00 0, Nationaal NACE-code 41: Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten NACE-code 42: Weg- en waterbouw NACE-code 43: Gespecialiseerde bouwwerkzaamheden Bron: Constructiv, op basis van gegevens van de Kruispuntbank van Ondernemingen Conclusie Wanneer de cijfers van de sectoranalyse van het navb naast de cijfers tot en met 20 van het Fonds voor Arbeidsongevallen worden gelegd, blijkt in beide gevallen duidelijk dat de parameters het hoogst zijn voor NACE-code 41 (bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten). Voor de cijfers van NACE-code 42 (weg- en waterbouw) valt op dat de frequentiegraad die berekend wordt door het Fonds voor Arbeidsongevallen, lager is dan die voor NACE-code 43 (gespecialiseerde bouwwerkzaamheden), terwijl de frequentiemeter van de sectoranalyse van het navb het omgekeerde toont. Daar liggen de cijfers voor NACE-code 42 hoger dan voor NACE-code 43. In de vermelde statistieken wordt immers enkel rekening gehouden met arbeidsongevallen waarvan arbeiders het slachtoffer werden die op de loonlijst van een Belgische bouwwerkgever staan. Maar hoe is het gesteld met de arbeidsongevallen waarvan zelfstandigen en buitenlandse werkkrachten die actief waren op de Belgische bouwplaatsen, het slachtoffer werden? Om dit te achterhalen pleit het navb ervoor om in 20 werk te maken van een register van alle arbeidsongevallen, inclusief die waar buitenlandse werknemers en zelfstandigen bij betrokken waren. Dit verschil kan verklaard worden doordat het Fonds voor Arbeidsongevallen alle arbeidsongevallen meerekent in de frequentiegraad, terwijl de frequentiemeter arbeidsongevallen uit de sectoranalyse van het navb enkel rekening houdt met arbeidsongevallen met meer dan 30 dagen werkverlet. Dit betekent dat er voor NACE-code 42 relatief meer ernstige ongevallen (werkverlet van meer dan 30 dagen) gebeurden dan voor NACE-code 43. Voor 20 leiden de frequentie- en de ernstgraad van het Fonds voor Arbeidsongevallen en de sectoranalyse van het navb tot dezelfde conclusie, namelijk dat er minder ernstige ongevallen gebeurd zijn voor NACE-code 42 (weg- en waterbouw) dan voor NACE-code 43 (gespecialiseerde bouwwerkzaamheden). In verband met de evolutie van de arbeidsongevallenstatistieken stellen we vast dat zowel de frequentie- en de ernstgraad van het Fonds voor Arbeidsongevallen als het aantal ernstige ongevallen volgens de parameters van het navb al vijf jaar lang blijven dalen, wat erg bemoedigend is. Toch blijft waakzaamheid geboden. 11

12 Adviesverlening Het navb in cijfers In : werfmeldingen: bouwplaatsbezoeken op verschillende bouwplaatsen 3.35 bouwplaatsen die minstens twee keer bezocht werden.44 adviesverslagen 79.4 adviezen bureelbezoeken 6 vergaderingen voor het bespreken van het algemene preventiebeleid 222 actieplannen 653 coördinatievergaderingen 214 begeleide startende ondernemingen 5 adviezen met doorverwijzing naar het fvb voor het organiseren van opleidingen 234 activiteiten van andere organisaties waaraan het navb heeft meegewerkt schriftelijke en telefonische adviezen examens basisveiligheid BeSaCC-VCA Verdeling van het aantal unieke werfmeldingen per navb-sector Oostende 196 Ieper 5259 Brugge Beveren Turnhout Antwerpen Eeklo Gent Mechelen Aalst Londerzeel 4629 Hasselt Leuven Ninove Brussel Kortrijk Bertem Bruxelles 3194 Ath Wavre Tournai Liège Nivelles 2144 Verviers Huy 409 Mons 46 Charleroi Namur 3407 Dinant Marche-en-Famenne 2123 Chimay 191 Bastogne Neufchâteau Arlon 12

13 navb cnac Jaarverslag Doelgroepen Bouwplaatsbezoeken In het kader van zijn statutaire opdrachten verdeelt het navb zijn begunstigden onder in twee subgroepen. Een van de kerntaken van het navb is welzijnsadvies verlenen aan de werkgevers en werknemers van bouwbedrijven. Dit gebeurt meestal naar aanleiding van bouwplaatsbezoeken. Tijdens deze bezoeken worden vaststellingen van tekortkomingen gedaan, die ter plaatse worden besproken met de werfverantwoordelijke, de werknemers en hun vertegenwoordigers en in sommige gevallen met de directie of de preventieadviseur. De primaire doelgroep De primaire doelgroep omvat alle werkgevers en werknemers die behoren tot het Paritair Comité voor het Bouwbedrijf (PC 124). Nagenoeg 6% van alle adviesverzoeken kwam in van deze groep, wat ongeveer hetzelfde percentage was als in 20, toen het 5% bedroeg. De secundaire doelgroep Het navb beantwoordt niet alleen adviesverzoeken van aannemers en bouwvakkers, maar van iedereen die kan bijdragen tot het welzijn in de bouw. Hierbij kan het gaan om opdrachtgevers, veiligheidscoördinatoren, architecten, studiebureaus, enz. In 22 is kwam 14 % van alle adviesaanvragen uit deze doelgroep. Dit ongeveer hetzelfde percentage als in 20, toen % van alle adviesaanvragen uit de secundaire doelgroep kwam ,5 % Mens : 0,24% ,34 % 200 Uitrusting 19: 71,02% ,77 % ,65 % 2009 Product : 1,93% 19 2,1 % 7,65 % 6,67 % 6,43% 2,27 % 1,93 % 2,27 % 67,44% 1,93 % 67,44% 71,02% ,34 % 0,41 % : 2,1% 20 : 2,27% 6,67 % : 6,43% 20 :67,44% 22 6,43% ,14% 22,30 % 20,14% 20,5 % % 22, , : 0,41% 20 : 0,34% 22 0,24 % 0,34 % 0,41 % ,41 % In de onderstaande grafieken vindt u de verdeling van de adviezen over deze vijf hoofdcategorieën voor, 20 en Voor de formulering van de adviezen hanteert het navb een indeling volgens de MUOPO-systematiek. Hierbij worden de adviezen opgedeeld in vijf hoofdcategorieën: Mens, Uitrusting, Omgeving, Product en Organisatie Na het bezoek worden de vaststellingen verwerkt in een informaticatoepassing, Preventieatlas genoemd, en ontvangen de werkgevers een adviesverslag waarin de gedetecteerde tekort komingen, meestal verduidelijkt aan de hand van een foto, werden omgezet in adviezen. In werden bouwplaatsbezoeken afgelegd. In 4% van de gevallen ging het om een herbezoek. Tijdens de bouwplaatsbezoeken in werden 79.4 adviezen verstrekt aan bouwbedrijven. 0,24 % Omgeving 20,5 % : 6,67% 20,14% 22,30 % : 7,77% 20 : 7,65% 7,77 % 2,1 % Organisatie : 20,14% 7,65 % 6,43% 6,67 % 20 1,93 % 2,27 % 67,44% 71,02% : 20,5% 20 : 22,30% Bron: navb-cnac Constructiv, Preventieatlas

14 De tendens van de voorbije jaren werd ook in bevestigd: het grootste aantal adviezen (71%) heeft betrekking op de rubriek Uitrusting (gebreken aan arbeidsmiddelen) gevolgd door de rubriek Organisatie met 20% (bv. het ontbreken van informatie en instructies). De campagne Lever veilig, die ook in werd verdergezet, heeft deze tendens wellicht nog versterkt. De adviezen in verband met de levering van bouwmaterialen hadden vooral betrekking op de organisatie van de werf (bv. inrichten van opslagplaatsen) en het gebruik van aangepaste arbeidsmiddelen (bv. om hoge palletten te verplaatsen). Tijdens de maandelijkse interne werkvergaderingen met de adviseurs worden de vastgestelde problemen op de bouwplaatsen uitvoerig besproken en worden bijkomende initiatieven vastgelegd. Zo kan beslist worden om sectoroverschrijdend de bouwplaatsen van een bepaalde onderneming te bezoeken, waarbij voorafgaand een aantal specifieke aandachtspunten naar voren worden geschoven. De resultaten van deze gecoördineerde bezoeken kunnen op hun beurt aanleiding geven tot verdere acties om het algemene preventiebeleid van bouwondernemingen te verbeteren. In hebben 6 ondernemingen van dergelijke dienstverlening kunnen genieten. Bureelbezoeken Deze bezoeken zijn bedoeld om, op basis van een overzicht van de vaststellingen die gemaakt werden tijdens bouwplaatsbezoeken, hiaten in het algemene preventiebeleid op te sporen, te bespreken en gezamenlijk oplossingen te zoeken. In werden 243 contacten gepland op de zetel van een onderneming met de bedoeling een actieplan op te stellen. Dit aantal ligt op hetzelfde peil als vorig jaar. Er werden uiteindelijk 222 actieplannen opgesteld. Voor 39 ondernemingen werd in een opvolgingsbezoek afgelegd om een balans op te maken van de uitvoering van de actiepunten die eerder waren opgenomen in hun actieplan. Startende ondernemingen In werd het pilootproject Starters uitgebreid en konden alle adviseurs via de informaticatoepassing Preventieatlas informatie opvragen over nieuwe ondernemingen. 214 Startende ondernemingen werden gecontacteerd en ontvingen tijdens een overleg allerhande nuttige informatie. 14

15 navb cnac Jaarverslag ZO ZOOM Een selectie van activiteiten in Hieronder volgt een selectie uit de 234 activiteiten waaraan het navb heeft deelgenomen in : VDAB in samenwerking met Vlawebo en het fvb opleiding dieprioolleggen voor bouwwerknemers en leerlingen van het VTI Roeselare in het VDAB-opleidingscentrum in Gits op januari. Het navb gaf er informatie over veiligheid en wegsignalisatie. BAM Groep nv (Betonac, BAM Track, BAM Asphalt, Interbuild en BAM Mat) driedaagse veiligheidsopleiding voor de wegenwerkers en de werknemers van de materieeldienst in Haasrode op 27, 29 en 30 januari. In het kader van de navb-campagne Lever veilig werden verschillende workshops georganiseerd over ladingzekering bij voertuigen met een open laadbak. Willemen groep nv uitreiking van de Innovatiepremie in Mechelen op 29 januari. Een navb-medewerker was jurylid voor de toekenning van de innovatiepremie en was aanwezig bij de uitreiking van de premie. ACLVB vormingsdag Bouw voor vakbondsafgevaardigden in Gent op 31 januari. Hier werden een voorstelling van het navb en een informatiesessie over het motiveren en overtuigen van collega s om veilig te werken op de werf, gegeven. Koeckelberg sa driemaandelijkse bedrijfsinterne vergadering in Charleroi op 19 februari, waar een informatiesessie Verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn bij een ongeval werd gegeven. Bekaert Building Company driedaagse veiligheidsnamiddagen voor de werknemers van de afdelingen atelier, werven en algemene bouwwerken in Waregem op 7, 14 en 21 maart. Het navb gaf er informatiesessies over het veilig hanteren van prefab elementen, veilig hijsen, persoonlijke beschermingsmiddelen, brandpreventie, veilig werken met houtbewerkingsmachines en orde en netheid. AC-ABVV tweedaagse opleiding voor de regionale vakbondsafgevaardigden van Namen, Luxemburg en Verviers in La Roche-en- Ardenne op en 14 maart. Het navb gaf er een informatiesessie over algemene preventie en welzijn op het werk. Chambre de la Construction de Liège - opleiding voor leraren uit het secundair onderwijs en startende ondernemingen in Luik op 2 maart. Hier werd een toelichting gegeven over het navb en zijn opdrachten, zijn adviseurs en de verschillende diensten die het navb aanbiedt. Viabuild Group - informatiesessie in Schaarbeek op 6 januari voor wegenwerkers over de signalisatie bij wegenwerken en voor project- en werfleiders over het organiseren van toolboxmeetings en over hoe een werf veilig voorbereid kan worden. Bouw Francis Bostoen nv informatieavond voor de onderaannemers en leveranciers van de onderneming Bostoen nv in de lokalen van de Confederatie Bouw Oost-Vlaanderen in Zwijnaarde op 31 maart. Het navb gaf er een informatiesessie over de verantwoordelijkheden van de hiërarchische lijn. Maison Blavier sa preventiebeleid voor al het Nederlandstalige en Franstalige personeel in Saint-Georges-sur-Meuse op 11 april. Het navb gaf er een informatiesessie over het welzijn van de werknemers en de rol van de hiërarchische lijn. ACV BIE West-Vlaanderen - bouwhappening voor bouwvakkers en hun gezin in Kuurne op 26 april. Constructiv was er aanwezig met een stand. Het navb gaf er informatie over de aansprakelijkheid van de werknemers, werken op steigers, werken bij lage temperaturen, PBM s, organisatie van de eerste hulp, enz. Confederatie Bouw Waasland informatieavond in het kader van het peterschapsproject Brics (een groep van KMO-zaakvoerders en leidinggevenden) in Sint-Niklaas op 27 mei, met als thema s veiligheid en welzijn en de rol van het navb. Democo nv tweedaagse workshops voor werknemers, ploegbazen, meestergasten en werfleiders in Hasselt op en 20 juni. Het navb gaf er een informatiesessie over het aanslaan van lasten en het correct opbouwen van een steiger. C.F.E. sa informatiesessie voor de directeurs der werken en exploitatie, werfleiders en projectmanagers in Oudergem op 24 september. Het navb gaf er een informatiesessie over de verantwoordelijkheden van de hiërarchische lijn. Bouwunie KMO-drink van de bouwsector in Roeselare op 14 november, met als thema De West-Vlaamse bouwwereld in een economisch perspectief. AC-ABVV Limburg vormingstweedaagse voor vakbondsafgevaardigden in Hasselt op 20 en 21 november 20. Het navb gaf mee invulling aan het programma.

16 Schriftelijk en telefonisch advies Naast adviezen naar aanleiding van bouwplaatsbezoeken, verstrekt het navb ook schriftelijk en telefonisch advies. Sommige adviesverzoeken kunnen onmiddellijk worden beantwoord, maar heel wat adviesverzoeken vergen studie- en opzoekingswerk. wetswijzigingen van 20 in verband met de organisatie van de controle van de collectieve beschermingsmiddelen5, zijn zeker een belangrijke reden voor de toename van het aantal vragen in deze categorie. Meer dan een op de vier adviesverzoeken heeft echter nog altijd betrekking op de categorie Uitrusting. Hoewel het aandeel van de categorie Uitrusting blijft dalen, is de vraag naar het bestaan van conforme en aangepaste arbeidsmiddelen altijd een belangrijk aandachtspunt bij de werkgevers en de werknemers in de bouw. Ook hier speelt de wijziging van de regelgeving met betrekking tot de controle op de collectieve beschermingsmiddelen een belangrijke rol. In ontving het navb schriftelijke en telefonische adviesverzoeken, waarvan er 43 specifiek studieen opzoe 22 kingswerk vereisten De onderstaande grafieken tonen de verdeling van de advies verzoeken over de hoofdcategorieën van de MUOPO-systematiek. Net zoals in het voorbije jaar, is decategorie Organisatie kop 22 vragen. De loper met 45% van alle schriftelijke en telefonische % % % % 23 % % 49 % % % : 52% 20 : 33% 52% 45 % 33% 26% % Product : 7% 4% Uitrusting 49 % 19 : 26% 9% 14 % 9% : 14% 20 : 9% Mens 200 : % % : 3%14 %20 : 4% 9% 5% 5%% % Omgeving : 5% 4% : % 20 : 5% 3% 49 % % 7% 20 33% Organisatie : 45%52% 45 % 26% : 23% 20 : 49% 5% 4% 5% Bron: navb-cnac Constructiv, 7 %Preventieatlas Impact van het vrije verkeer van werknemers op de Belgische bouwplaatsen Een van de vier vrijheden die EU-burgers genieten, is het vrije verkeer van werknemers. Dit omvat het reis- en verblijfsrecht van werknemers en het recht om in een andere EU-lidstaat te werken. Het vrije verkeer van werknemers is een van de grondslagen van de EU en houdt in dat elke vorm van discriminatie op grond van nationaliteit tussen de werknemers van de lidstaten wat betreft werkgelegenheid, beloning en de overige arbeidsvoorwaarden, wordt afgeschaft Eind verbleef 2,%6 van de EU-burgers (wat neerkomt op 14,1 miljoen personen) in een andere lidstaat dan die waarvan hij onderdaan was. Tussen 2007 en waren beperkingen van toepassing op het vrije verkeer van onderdanen uit de nieuwe lidstaten Bulgarije en Roemenië. Sinds 1 januari zijn deze beperkingen opgeheven en hebben werknemers uit de nieuwe lidstaten dezelfde rechten. Momenteel gelden enkel nog beperkingen voor onderdanen van Kroatië, die uiterlijk tegen 1 juli 2020 opgeheven zullen worden. K oninklijk Besluit van 30 augustus 20 tot vaststelling van algemene bepalingen betreffende de keuze, de aankoop en het gebruik van collectieve beschermingsmiddelen M arion Schmid-Drüner,, Vrij verkeer van werknemers, Europees Parlement Think Tank 45 %

17 navb cnac Jaarverslag De populatie op Belgische bouwplaatsen De Limosa-aangiftes Elke vorm van tewerkstelling van buitenlandse loontrekkenden of zelfstandige werknemers in België moet worden aangegeven door middel van een Limosa-aangifte, die ingevuld wordt via de website Het doel van de Limosa-aangifte is het creëren van een centrale databank van de tewerkstelling van buitenlanders in België en het garanderen van administratieve vereenvoudiging om het vrije verkeer van buitenlandse werknemers te bevorderen. Bepaalde categorieën van personen zijn vrijgesteld. Dit is afhankelijk van de aard of de korte duur van de verrichte activiteiten. Ook op Belgische bouwplaatsen kan sinds een aantal jaren een toename van het aantal buitenlandse werknemers en zelfstandigen waargenomen worden. Deze nieuwe populatie op de bouwplaatsen brengt een aantal evoluties met zich mee waarover het navb als preventie-instituut van het welzijn in de bouw moet nadenken met het oog op het garanderen van het welzijn van zowel Belgische als buitenlandse uitvoerders. De meldingsplicht van bouwplaatsen aan het navb Tussen 1 januari en 31 december werden door werkgevers Limosa-aangiftes ingevuld voor verschillende personen (met begindatum van tewerk stelling in ). De informatieplicht aan het navb is van toepassing op alle aannemers die behoren tot het Paritair Comité Bouw en die een overeenkomst hebben gesloten met een opdrachtgever voor alle werken in onroerende staat. De aangiftes moeten ingediend worden via de onlinedienst Aangifte van werken, die beschikbaar is op Iedere hoofdaannemer moet ook aangifte doen voor alle onderaannemers met wie hij een overeenkomst heeft gesloten. In de onderstaande grafieken wordt een aantal resultaten van gegevens uit de Limosa-aangiftes getoond (herkomst, periode van tewerkstelling, werknemers, ) om een duidelijker beeld te geven van de evoluties van de populatie op de bouwplaatsen. Tussen 1 januari en 31 december werden 79.5 unieke aangiftes ingediend. Hiervan werden aangiftes ingediend door Belgische aangevers in combinatie met (een) Belgische onderaannemer(s) Aangiftes werden ingediend door Belgische aangevers in combinatie met (een) buitenlandse onderaannemer(s). Verdeling van de werkgevers volgens land van herkomst NL PL 40,0 % 30,0 % DE 20,0 % FR PT ES SK RO Overige GB LU 10,0 % %, 5 % 1, 5 % 1, 6 % 2, 6 % 2, 9 % 2, 9 % 3 % 3, % 7, 1 % 29,5 36,9 % 0,0 % Bron: Limosa-aangiftes RSZ In de grafiek hierboven blijkt dat 66% van de werkgevers afkomstig is uit Nederland en Polen samen. 7 et aantal aangiftes is niet identiek aan het aantal aangiftes in de rubriek Het navb in cijfers in het hoofdstuk Adviesverlening van dit jaarverslag. Dat H heeft te maken met het tijdstip waarop de gegevens werden gegenereerd. B etreft unieke personen.. Deze werden slecht één keer geteld, maar kunnen meerdere keren voorkomen in een Limosa-aangifte.

18 Verdeling van de personen aangegeven via Limosa volgens nationaliteit 30,0 % Percentage aangiftes Percentage werknemers 25,0 % 20,0 %,0 % 10,0 % 5,0 % 0,0 % NL PL PT RO FR DE HU BG ES BE Overige Bron: Limosa-aangiftes RSZ Verdeling van de opdrachten volgens de periode van tewerkstelling 32 % 1>7 9% > % 11 % > % dagen dagen dagen 14 % 30 > 60 dagen 61 > 210 dagen > 210 dagen Bron: Limosa-aangiftes RSZ Van alle opdrachten was 32% van korte duur (tussen 1 en 7 dagen). Werken met een duurtijd van meer dan 210 werkdagen maakten met 11% een beperkt deel uit van de opdrachten. 1

19 navb cnac Jaarverslag Verdeling van de werkgevers volgens het aantal personen aangegeven via Limosa dat tewerkgesteld werd in : 66,4 %,0 % 4,5 % 3, %,3 % 5,1 % 2,4 % 0,7 % 0,3 % Bron: Limosa-aangiftes RSZ Van de verschillende 9 personen 10 aangegeven via Limosa werden er (66,4%) tewerkgesteld door slechts één werkgever. De andere (33,6%) personen werden in tewerkgesteld door meerdere werkgevers. De bevindingen op de bouwplaats De grafieken tonen aan dat er een aanzienlijk aantal buitenlandse werknemers actief was op bouwplaatsen in België in. Deze realiteit heeft een invloed op het welzijn op de bouwplaatsen. Dat werd ook bevestigd door de bevindingen van de navb-adviseurs tijdens bouwplaatsbezoeken: Door taalbarrières tussen de diverse tewerkgestelden van verschillende nationaliteiten kunnen communicatieproblemen optreden. Er dient nagegaan te worden of instructies wel begrepen werden. Buitenlandse werknemers werken ook vaak buiten de normale werkuren. Toezicht of begeleiding dient ook dan te worden gegarandeerd. Er dient over gewaakt te worden dat ook buitenlandse werknemers beschikken over PBM s die aangepast zijn aan de risico s waaraan ze worden blootgesteld. Er dient nagegaan te worden of ook de buitenlandse werknemers de opleidingen hebben gevolgd die verplicht zijn in het kader van de Belgische of Europese regelgeving. Bijvoorbeeld verplichte opleidingen voor werknemers die op een steiger werken, een steiger monteren of demonteren en opleidingen voor het besturen van gemechaniseerde arbeidsmiddelen. Voor het bedienen van bepaalde toestellen en voor het uitoefenen van een veiligheidsfunctie moeten werknemers een medisch onderzoek ondergaan. Ook voor buitenlandse werknemers dient erover gewaakt te worden dat de medische opvolging geregeld is. Verder onderzoek is nodig zodat aangepaste acties kunnen uitgewerkt worden, waardoor zowel buitenlandse werknemers als hun binnenlandse collega s gevrijwaard blijven van arbeidsongevallen en beroepsziekten. Desalniettemin heeft het navb in al een aantal concrete maatregelen getroffen. Zo werd beslist om de bouwplaatsverslagen ook in het Engels beschikbaar te stellen, naast de drie al beschikbare landstalen. Tevens werd een verduidelijking gevraagd aan de FOD WASO over de toepassing van de Belgische veiligheids- en gezondheidsreglementering op buitenlandse werknemers 10. Dit zijn eerste stappen om buitenlandse werkgevers en werknemers te betrekken bij het preventiebeleid op een bouwplaats en om hen te sensibiliseren. Daarnaast pleit het navb ervoor om in 20 werk te maken van een register van alle arbeidsongevallen waar buitenlandse werknemers, maar ook zelfstandigen, bij betrokken zijn. 9 Betreft unieke werknemers. Deze werden slecht één keer geteld, maar kunnen meerdere keren voorkomen in een Limosa-aangifte. 10 Werknemers of zelfstandigen 11 Zie constructiv info vierde trimester, artikel blz. 5: Verplichtingen van buitenlandse werkgevers en werknemers, interview met Christian Deneve, Directeur-generaal van FOD WASO 19

20 Kenniscentrum Onderzoek Return on Prevention In heeft het navb onderzoek gedaan naar de economische aspecten van arbeidsongevallen in de bouw. Methodologie Op basis van de analyse van de balansen voor de jaren 200 tot en met van bouwbedrijven die de verplichting hadden een bedrijfsrevisor aan te stellen, werden de productiviteits- en rendabiliteitsratio s berekend. Vervolgens werd nagegaan of er een correlatie bestaat tussen deze ratio s en de Globale Verletmeter (GV) 11 van deze bedrijven. Daarnaast werd onderzocht hoe de GV zich verhield tot het sectorgemiddelde in de vijf jaren die voorafgingen aan het faillissement van 603 bouwbedrijven in. Ten slotte werd, aan de hand van een balansanalyse en diepteinterviews in bedrijven die een dodelijk arbeidsongeval te betreuren hadden in, nagegaan welke impact een dodelijk arbeidsongeval had op de rendabiliteit van het bouwbedrijf. Resultaten Uit het onderzoek bleek het volgende: De toegevoegde waarde ( ) van een bouwbedrijf per werknemer daalt naarmate het gemiddeld globaal verlet (GV) 12 groter wordt. Toegevoegde Waarde per Werknemer ( ) Gemiddeld Globaal Verlet (GV) De loonkost ( ) per werkuur stijgt naarmate het gemiddeld globaal verlet groter wordt. Loonkost per Werkuur ( ) Het globaal verlet (GV) van een bedrijf dat failliet is gegaan in, was gemiddeld genomen 4,7 maal hoger en lag bovendien tweemaal hoger in de voorgaande vier jaar dan het gemiddelde voor de subsector. Globaal verlet (%) De gemiddelde kwantificeerbare niet-recupereerbare kost van een dodelijk arbeidsongeval voor een bouwbedrijf bedraagt Besluit Gemiddeld Globaal Verlet (GV) Uit dit onderzoek is gebleken dat de economische impact van arbeidsongevallen op bouwbedrijven aanzienlijk is. Het is een illusie te denken dat alle kosten van arbeidsongevallen vergoed worden door verzekeraars of sociale zekerheidsinstellingen. In economisch barre tijden, waarbij grosso modo een op de vijf bouwbedrijven verlieslatend is, is het meer dan ooit raadzaam om bijkomende inspanningen te leveren om arbeidsongevallen te voorkomen. Arbeidsongevallen kosten bedrijven immers handenvol geld en zorgen bovendien voor immens leed voor de slachtoffers en hun naasten. 11 Zie definitie op blz. 11 van dit jaarverslag 12 Gemiddeld globaal verlet (GV) over de laatste 5 jaar Konings, S. en Vanormelingen, S. (), Een economische analyse van de concurrentiekracht, loonkosten en jobcreatie in de bouw, elektro, distributie en transport in België, KU Leuven. 20

21 navb cnac Jaarverslag Arbeidsbelasting van torenkraanmachinisten Hoogte van de kraan Nog in heeft navb een studie gevoerd naar de arbeidsbelasting van torenkraanmachinisten. Methodiek Aan de hand van een bevraging van 74 torenkraanmachinisten werd gepeild naar de arbeidsbelasting van deze beroepsgroep. De analyse van deze bevraging werd vergeleken met resultaten van een Frans onderzoek 14. Daarnaast werd aan de hand van een controlelijst op 2 bouwplaatsen door navb-adviseurs en agenten van externe diensten voor technische controles nagegaan welke voorzieningen al dan niet voor handen waren. Ten slotte werd ook gepeild naar het gebruik van antibotssystemen. Resultaten Hoogte van de torenkraan Iets minder dan een derde van de respondenten werkte met een kraan lager dan 40 meter. Zowat de helft van de respondenten (51%) werkte met een kraan tussen 40 meter en 60 meter. De anderen werkten met een kraan hoger dan 60 meter. Invloed van de leeftijd De hoogste kranen werden bediend door de oudere torenkraanbestuurders. Deze vaststelling werd door de respondenten in verband gebracht met de grotere ervaring die nodig blijkt voor de bediening van hoge kranen. 51 % Tussen 40 en 60 m 31 % Minder dan 40 m 1 % Meer dan 60 m 14 Courjaret, M-H. en Leandre, K., 2007, Contraintes physiologiques du poste de conduite des grues à tour, 29èmes Journées Nationales de Santé au Travail dans le BTP Deauville. 21

22 Anderzijds verklaarden oudere torenkraanbestuurders meer tijd nodig te hebben om naar de cabine te klimmen. Tevens rustten ze vaker onderweg. Toegang tot de torenkraancabine Een ladder met meerdere tussenplatformen was het meest gebruikte toegangsmiddel tot de kraancabine. Bij meer dan 75% van de onderzochte kranen was een vaste ladder met rustplatformen het enige toegangsmiddel. In geen enkele van de onderzochte torenkranen was een machinistenlift voorzien. Bovendien bleek het houden van evacuatieoefeningen eerder uitzondering dan regel te zijn. Evacuatievoorzieningen 3 % 3 % 7 % Ook het gebruik van een inpandige lift voor het volledige traject of een gedeelte ervan, blijkt eerder een uitzondering te zijn. Het Franse onderzoek toont een verband aan tussen het gebruik van ladders als toegangsmiddel tot de torenkraan en fysieke klachten zoals verhoogde bloeddruk en hartritme. Sanitaire voorzieningen In geen enkele kraan die tijdens deze studie werd onderzocht, waren sanitaire voorzieningen aanwezig. Nochtans bleek uit de bevraging dat 75% van de torenkraanbestuurders de hele dag in de cabine blijft. Antibotssystemen Van de bevraagde torenkraanmachinisten stelde 66% dat bijna nooit werd gewerkt met torenkranen die zijn uitgerust met een antibotssysteem om botsingen met andere kranen te voorkomen. De hogere torenkranen, (hoger dan de mediaan van 45m) zijn vaker uitgerust met een antibotssysteem. % van de respondenten 100% 90% 0% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gebruik van antibotssystemen Kranen lager dan 45 m Kranen vanaf 45 m Bijna nooit < 50 % gevallen 50 % gevallen > 50 % gevallen Besluit 7% Uit dit onderzoek bleek dat er op het vlak van de uitrusting van torenkranen een aantal leemten zijn. Het gebruik van liften om grote hoogten te overbruggen is in België zo goed als onbestaande. In 20 zal een overleg opgestart worden met de fabrikanten van torenkranen om na te gaan welke mogelijkheden voor handen zijn en op welke wijze het gebruik van liften in België kan aangemoedigd worden om de toegang tot de kraancabine te vergemakkelijken. Hierdoor zou de belasting voor de torenkraanbestuurders kunnen verminderd worden en zou ook een werkbare oplossing gevonden kunnen worden om het al voorziene sanitair op de bouwplaats te gebruiken. In meer dan de helft van de gevallen In ongeveer de helft van de gevallen In minder dan de helft van de gevallen Bijna nooit Evacuatievoorzieningen Op slechts één van de acht onderzochte bouwplaatsen bleek de nodige uitrusting aanwezig te zijn om een vlotte evacuatie van de kraanmachinist vanuit de cabine mogelijk te maken (o.a. een draagberrie die aan een ophangpunt kan worden bevestigd en een afdaallier). 22

23 navb cnac Jaarverslag Ontwikkeling RiMoBo OiRA, een hulpmiddel bij de risicoanalyse Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) heeft een project gelanceerd voor de ontwikkeling van een interactieve online tool die het maken van een risicobeoordeling vergemakkelijkt: OiRA. Met dit project wil het agentschap kleine ondernemingen stimuleren om risicoanalyses uit te voeren. Daarmee is het een geschikt hulpmiddel voor de bouwsector, die voornamelijk bestaat uit kleine ondernemingen. Nadat OiRA in België al werd ontwikkeld voor kappers en voor de houtsector, werd aanvang genomen met een specifiek luik voor de bouwsector. Hiervoor werd een beroep gedaan op het navb, dat voor de uitwerking en de opvolging van het project een werkgroep oprichtte. De werkgroep bestaat uit het navb, de sociale partners van de sector, Prevent, de FOD WASO en Co-Prev. Dankzij OiRA zullen bouwondernemingen gemakkelijk de meest voorkomende risico s op hun bouwplaatsen kunnen opsporen. Enkele van de thema s die aan bod zullen komen, zijn: werken op hoogte, het gebruik van arbeidsmiddelen, manueel hanteren van lasten, de organisatie van preventie, de werfinrichting, gevaarlijke producten en psychosociale risico s. Voor elk thema zullen ondernemingen in OiRA adviezen, pistes naar aanvullende informatie, referenties naar de reglementering en vooral voorstellen voor oplossingen kunnen vinden om het hoofd te bieden aan de opgespoorde risico s. Op basis daarvan kan bepaald worden welke acties opgezet kunnen worden om tot een efficiënt beleid inzake welzijn op het werk te komen. OiRA Bouw zal vanaf oktober 20 online beschikbaar zijn via Sinds november werkt het navb samen met Adhesia 16 aan het project RiMoBo (Risico Monitor Bouw), een project om overbelastingsletsels in de bouwsector terug te dringen. Dit project werd mede gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds (ESF) en werd eind december afgerond. Om zowel werkgevers als werknemers een beter idee te geven van het risico op vervroegde uitval, rees het idee te werken met een risico-indicator. Deze werd opgesteld op basis van de resultaten van een gestandaardiseerde gewogen bevraging. Eind werd gestart met de ontwikkeling van de online tool RiMoBo. Via deze tool worden zowel voor werknemers als voor werkgevers online de risico-indicator berekend. Deze gegevens worden samengebracht in een online rapport waarin de resultaten van de werknemers kunnen worden vergeleken met die van de werkgever. Vervolgens worden de resultaten vergeleken met de gemiddelde RiMoBo-resultaten voor de bouwsector. Samen met de benchmarkinggegevens over arbeidsongevallen en verlet, vormt de risico-indicator een waardevol hulpmiddel voor een bouwondernemer om een beleid op te zetten dat gericht is op het voorkomen van vroegtijdige uitval. Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. 16 Sinds november Mensura. 23

24 In oktober werd Rimobo gevalideerd door ESF. Op 19 november werd het instrument RiMoBo tijdens een studienamiddag in Gent voorgesteld aan de bouwsector en de preventieorganisaties. Tot slot werd Rimobo ook voorgesteld tijdens het ISSA Wereldcongres voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (zie Zoom p. 35) Met dit instrument beschikt de bouwsector over een nieuwe tool om het werkvermogen van werknemers op peil te houden. Uitwerking beroepscompetentieprofielen Ontwikkeling van welzijnsopleidingen In heeft het navb de ontwikkeling van welzijnsopleidingen, waarmee gestart werd in 20, verdergezet. Zo werd een opleiding Signalisatie bij inname van de openbare weg ontwikkeld voor personen die door de werkgever worden aangesteld om erover te waken dat de signalisatie te allen tijde in overeenstemming blijft met het signalisatieplan en de vergunning. Assessment tools Op vraag van de sociale partners werkt het navb assessment tools uit. In werd een examen ontwikkeld voor betonmixerchauffeurs. Bij de uitwerking van de beroepscompetentieprofielen staat het navb in voor het bepalen van de vereiste competenties op het vlak van welzijn op het werk. Bovendien treedt het navb op als ontwikkelaar van opleidingen die gericht zijn op de welzijnsaspecten van werk op bouwplaatsen in samenwerking met het fvb. 24

25 navb cnac Jaarverslag Organisatie van opleidingen en assessment Opleidingen Het navb biedt een uitgebreid gamma examens over welzijn in de bouw aan. Bovendien ontwikkelt het navb ook zelf specifieke opleidingen. De organisatie van deze opleidingen gebeurt in samenwerking met partners. Opleidingen in samenwerking met partnerorganisaties Sinds de regelgeving in verband met tijdelijke of mobiele bouwplaatsen van kracht geworden is, is het navb door de federale overheid (FOD WASO) erkend als inrichter van de opleiding voor veiligheidscoördinatoren niveau B. PHOTO Verder verzorgt het navb verschillende lesmodules over specifieke welzijnsaspecten op bouwplaatsen in opleidingen die georganiseerd worden door andere opleidingsinstituten, zoals: Lucina (Prevent Academy) Pellenberg KU Leuven Brussel KaHo Sint-Lieven Gent KU Leuven Leuven Syntra Waasland Sint-Niklaas Assessment Slaagpercentages VCA-opleidingen in VCA-examinering Sinds september 1996 is het navb erkend als examencentrum in het kader van het VGM-zorgsysteem VCA, dat beheerd wordt door de vzw BeSaCC-VCA. Het navb is erkend als examencentrum voor het afnemen van drie types van examens: Slaagpercentage 100 % 0 % 60 % 100 % 1 % 94 % Basisveiligheid (B-VCA); Veiligheid voor operationeel leidinggevenden (VOL-VCA); 40 % Veiligheid voor intercedenten en leidinggevenden van een uitzendbureau (VIL-VCU). 20 % Van de personen die in aan het examen B-VCA deelnamen, behaalden er 4.63 een erkend diploma, wat een slaagpercentage van 1% vertegenwoordigt. Dit is ongeveer 4% hoger dan in 20. Sinds 1996 behaalden al 0.50 deelnemers een diploma. Het gemiddelde slaagpercentage bedraagt 79%. 0 % VIL-VCU B-VCA VOL-VCA 25

26 In namen 40 personen deel aan het examen VOL-VCA. Hiervan behaalden 34 deelnemers het diploma. Sinds de start van de examinering Veiligheid voor operationeel leidinggevenden door het navb in september 1996, behaalden personen dit diploma, wat een slaagpercentage van 90% vertegenwoordigt. Het navb organiseert ook het examen VIL-VCU. In hebben 63 deelnemers aan dit examen deelgenomen. Alle deelnemers waren geslaagd. VIL-VCU 77 VIL-VCU 62 VOL-VCA De onderstaande grafieken tonen 656 de evolutie van het aantal deelnemers aan de diverse VCA-examens. Uit deze cijfers blijkt dat het aantal deelnemers aan VCA-examens in de afgelopen zes jaar stelselmatig is afgenomen. Dit kan gedeeltelijk worden verklaard door het feit dat het navb zelf geen opleidingen meer organiseert sinds Daardoor is ook het aantal afgenomen examens gedaald B-VCA VIL-VCU 77 VOL-VCA 63 VIL-VCU VIL-VCU 62 VOL-VCA 79 VOL-VCA VIL-VCU VIL-VCU 79 VOL-VCA 32 VOL-VCA B-VCA B-VCA B-VCA B-VCA B-VCA VIL-VCU VIL-VCU79 VOL-VCA 32 VOL-VCA VIL-VCU VIL-VCU 32 VOL-VCA 34 VOL-VCA VIL-VCU 63 VOL-VCA B-VCA B-VCA B-VCA B-VCA B-VCA VIL-VCU VOL-VCA VOL-VCA 34 VIL-VCU VIL-VCU 63 VOL-VCA B-VCA B-VCA B-VCA 26