Evolutie van de ongevalsaangiften

Transcriptie

1 1 FONDS VOOR ARBEIDSONGEVALLEN Statistisch verslag van de arbeidsongevallen van privésector 1. Aangiften : Evolutie van de ongevalsaangiften In 2016 werden aangiften genoteerd. De dalende trend sedert 2011 zet zich in 2016 niet verder. Het betreft in 2016 een stijging van het aantal arbeidsongevallen van 2,2% ten opzichte van 2015.

2 Aangiften: evolutie aanvaard/geweigerd AANVAARD GEWEIGERD Van de aangegeven ongevallen werd in 2016 ongeveer 11,5% geweigerd. In 2015 bedroeg dit percentage 12,7%, wat wijst op een lichte daling van het aantal weigeringen. Bij de arbeidsplaatsongevallen betreft het een weigeringspercentage van 10,9% in 2016 t.o.v. 12,3% in Bij de arbeidswegongevallen betreft het een weigeringspercentage van 14,5% in 2016 t.o.v. 15,0 % in 2015.

3 3 2. Gevolgen van de aanvaarde arbeidsongevallen 2016 voorziene blijvende ongeschiktheid; 10,2% dodelijke; 0,1% zonder tijdelijke ongeschiktheid; 41,9% tijdelijke ongeschiktheid; 47,8% Bron : tabel In 2016 wordt door de verzekeraars voor 10,2% van de ongevallen een blijvende ongeschiktheid voorzien. In werkelijkheid is het aandeel met tijdelijke ongeschiktheid groter, omwille van de volgende twee redenen : 1. Een deel van de ongevallen zonder tijdelijke arbeidsongeschiktheid op 31 december 2016, blijkt later wel een tijdelijke arbeidsongeschiktheid te hebben. Het betreft hier de ongevallen van de maand december waarvoor de verzekeraars op 31 december 2016 nog over geen informatie beschikken met betrekking tot de periodes van arbeidsongeschiktheid. 2. Een deel van de arbeidsongevallen waarvoor een blijvende arbeidsongeschiktheid werd voorzien in december 2016, worden achteraf afgesloten ( geconsolideerd ) met genezenverklaring.

4 4 Evolutie van de gevolgen van de ongevallen ZG TO BO + Dod Bron : tabel In het totaal stijgen de arbeidsplaatsongevallen met 2,95% en de arbeidswegongevallen met 3,65% Evolutie van de gevolgen van de ongevallen - Arbeidsplaats ZG TAO vbo + dod Bij de arbeidsplaatsongevallen heeft men in 2016 een stijging van 2,6% t.o.v 2015 voor de groep van de arbeidsongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid en de dodelijke arbeidsongevallen. Voor de arbeidsongevallen met tijdelijke arbeidsongeschiktheid heeft

5 men een stijging van 4,1% t.o.v en voor de arbeidsongevallen zonder gevolg heeft men een stijging van 2,2% Evolutie van de gevolgen van de ongevallen - Arbeidsweg ZG TAO VBO + dod Bij de arbeidswegongevallen heeft men in 2016 een stijging van 2,5% t.o.v 2015 voor de groep van de arbeidsongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid en de dodelijke arbeidsongevallen. Voor de arbeidsongevallen met tijdelijke arbeidsongeschiktheid heeft men een stijging van 6,71% t.o.v en voor de arbeidsongevallen zonder gevolg heeft men een stijging van 10,3%.

6 6 60% Gevolgen: arbeidsplaats en arbeidsweg 50% 47,8% 47,9% 40% 42,2% 39,9% 30% 20% 10% 0% 12,0% 9,9% 0,1% 0,2% zg tao bao dodelijk AP AW Bron : tabel 2.1 en 21.1 De ongevallen op de arbeidsweg hebben ernstiger gevolgen, zoals ook in vorige jaren het geval was. Het percentage van ongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid en dodelijke afloop bedraagt 12,0 % bij arbeidswegongevallen tegenover 9,9% voor de ongevallen op de arbeidsplaats.

7 7 Duur van de tijdelijke ongeschiktheid: arbeidsplaats en arbeidsweg 50% 45% 40% 43,8% 41,7% 35% 30% 25% 31,2% 28,1% 20% 15% 10% 5% 11,2% 15,2% 9,8% 10,3% 4,0% 4,7% 0% 0 dagen 1-3 d 4-30 d 1-3 mnd > 3 mnd AP AW Bron : tabel 2.2 en 21.2 Dat arbeidswegongevallen ernstigere gevolgen hebben dan arbeidsplaatsongevallen komt ook in de duur van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid naar voor.

8 Voorziene blijvende ongeschiktheid 2016 : arbeidsplaats en arbeidsweg Arbeidsplaatsongevallen 2016 : voorziene blijvende ongeschiktheid 8 3,5% 90,1% 0, ,9% 0,3% 5,2% 0,1% Bron : tabel 2.3 zonder voorziene BO met voorziene BO 1 tot 4,5 % 5 tot 9,5 % 10 tot 15,5% 16% en meer dodelijk Arbeidswegongevallen 2016 : voorziene blijvende ongeschiktheid 4,5% 87,8% 0, ,3% 0,6% 5,7% 0,2% Bron : tabel 2.3 zonder voorziene BO met voorziene BO 1 tot 4,5 % 5 tot 9,5 % 10 tot 15,5% 16% en meer dodelijk Waar de arbeidswegongevallen een groter aandeel met voorziene blijvende ongeschiktheid kennen is de graad van voorziene blijvende ongeschiktheid ook hoger dan voor de arbeidsplaatsongevallen. Bij de arbeidsplaatsongevallen wordt immers voor meer dan 52%

9 een blijvende ongeschiktheid kleiner dan 5% voorzien. Bij de arbeidswegongevallen omvat deze klasse van ongeschiktheid slechts 46,6 % van de gevallen. Tewerkstelling : aantal ongevallen per 1000 VTE 9 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Arbeidsplaats 75,8 73,3 72,9 66,7 68,2 65,3 59,3 55,4 52,7 50,3 50,8 38,0 36,9 36,4 32,6 33,0 32,0 28,9 26,0 25,0 23,8 24,3 6,1 5,9 6,6 6,1 6,0 5,7 5,2 5,0 5,0 5,0 5, TAO VBO TOTAAL Bron : tabel ,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Arbeidsweg 9,4 9,3 12,4 10,2 10,4 9,9 10,4 9,7 9,0 9,0 9,5 4,6 4,6 4,9 5,3 6,1 5,0 4,9 5,2 4,3 4,3 4,5 1,2 1,1 1,3 1,3 1,4 1,2 1,2 1,2 1,1 1,2 1, TAO VBO TOTAAL Bron : tabel Zowel het aantal arbeidsplaatsongevallen als het aantal arbeidswegongevallen per 1000 VTE toont in 2016 een lichte stijging t.o.v Leeftijdscategorie en tewerkstelling

10 Aantal ongevallen per 1000 VTE jaar jaar jaar jaar TOTAAL Bron : tabel Aantal ongevallen met VBO per 1000 VTE 7 6 6,3 5,9 5,8 5,8 5,7 5, ,7 4,5 4,3 4,2 4,3 4, jaar jaar jaar jaar TOTAAL

11 11 Bron : tabel Het aantal ongevallen per 1000 VTE stijgt opnieuw in 2016 in alle leeftijdscategorieën na een daling gedurende vijf opeenvolgende jaren ( ). De leeftijdscategorie van jaar kent een meer dan gemiddelde graad van aantal ongevallen. De overige leeftijdscategorieën hebben een graad onder het gemiddelde. Leeftijden lager dan 20 jaar (3%) en hoger dan 60 jaar (2%) werden niet opgenomen omdat ze een zeer klein aandeel in de tewerkstelling omvatten. Het aantal ongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid per 1000 VTE toont een omgekeerde verdeling. Hier kent de leeftijdscategorie van jaar een minder dan gemiddelde graad; de graad neemt toe samen met de leeftijd van het slachtoffer. Dus jongere werknemers hebben meer ongevallen maar met minder zware gevolgen (deels ook te verklaren doordat men op jonge leeftijd sneller/beter herstelt dan op latere leeftijd). Wanneer we we ook de leeftijden lager dan 20 jaar (3%) en hoger dan 60 jaar (2%) opnemen, stelt men vast dat het aantal ongevallen per 1000 VTE voor de leeftijden lager dan 20 jaar ver boven het gemiddelde ligt en toeneemt Aantal ongevallen per 1000 VTE jaar jaar jaar jaar jaar 60 jaar en ouder TOTAAL

12 12 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Aantal ongevallen met VBO per 1000 VTE 8,7 8,1 8,0 6 6,3 5,5 6,8 5,4 5,5 5,9 5,4 5,4 5,8 5,8 5,7 5,9 6,0 5, jaar jaar jaar jaar jaar 60 jaar en ouder TOTAAL

13 13 3. Kenmerken Ernstige ongevallen-absolute aantallen 8% 7% Ernstige ongevallen-aandeel in percent % 5% 4% 3% 2% 1% 3,77% 3,78% 3,80% 3,86% 3,80% 3,68% 3,64% 2,59% 2,74% 2,85% 3,07% 3,20% 3,46% 3,47% % Zeer ernstig Ernstig Zeer ernstig Ernstig Bron : tabel 1.6 Het betreft hier de beoordeling van de ernst in de zin van artikel 94bis van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. De criteria zijn bepaald in art.26 4 van het KB van betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk. Bijzonder ernstige ongevallen zijn de ongevallen begrepen onder art. 26 4,1 en 2 a), de ernstige ongevallen zijn de ongevallen onder art. 26 4, 2 b). We zien hier dat het totaal aantal toeneemt maar dat het aandeel binnen de groep van ongevallen min of meer gelijk blijft.

14 14 Geslacht van het slachtoffer ; 7,1% 2011; 6,2% 2016; 8,6% 2011; 7,0% 2016; 27,0% 2011; 25,3% 2016; 57,3% 2011; 61,6% AP Vrouwen AP Mannen AW Vrouwen AW Mannen Bron : tabel Indien men een opdeling maakt van de ongevallen volgens geslacht en arbeidsplaats stelt men vast dat het aandeel van de arbeidswegongevallen is toegenomen en dit zowel bij de mannen als de vrouwen; waar in 2011 het aandeel arbeidsplaatsongevallen nog 87% ( 25,3% V, 61,6% M) bedroeg is dit in % (27% V ; 57,3% M) ; het aandeel arbeidswegongevallen is gestegen van 13% (7,0% V, 6,2% M) naar 16% (8,6% V, 7,1% M). Vrouwen (8,6%) hebben zichtbaar meer arbeidswegongevallen dan mannen (7,1%). Afwijkende gebeurtenis

15 15 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Arbeidsplaats : code afwijkende gebeurtenis (1 positie) 28% 20% 19% 18% 17% 16% 15% 13% 12% 11% 5% 5% 5% 4% 4% 2% 3% 3% 1% 1% ongevallen vbo - dod Bron : tabellen en Geen informatie 1 Elektrische storing, explosie, brand 2 Overlopen, kantelen, lekken, leeglopen, verdampen, vrijkomen 3 Breken, barsten, glijden, vallen, instorten van het betrokken voorwerp 4 Verlies van controle (geheel of gedeeltelijk) over een machine, vervoer- of transportmiddel, handgereedschap, voorwerp, dier 5 Uitglijden of struikelen met val, vallen van personen 6 Bewegen van het lichaam zonder fysieke belasting (doorgaans leidend tot uitwendig letsel) 7 Bewegen van het lichaam met of zonder fysieke belasting (doorgaans leidend tot inwendig letsel) 8 Verrassing, schrik, geweldpleging, agressie, bedreiging, aanwezig zijn 9 Overige afwijkende gebeurtenissen, niet in deze lijst vermeld Wanneer we de ongevallen in beschouwing nemen dan zien we dat verlies van controle over een machine, vervoer- of transportmiddel, handgereedschap, voorwerp, dier (4), uitglijden of struikelen met val (5) en bewegen van het lichaam (6) het grootste aandeel uitmaakt. Wanneer we evenwel enkel de ongevallen met voorziene blijvende ongeschiktheid of dodelijk gevolg beschouwen is het vooral groep 5 die naar voor komt.

16 16 16% 14% 14,7% Arbeidsplaatsongevallen met VBO of dodelijk : code afwijkende gebeurtenis (2 posities) 12% 10% 8% 10,4% 7,7% 6% 4% 2% 5,5% 5,4% 5,0% 4,1% 3,7% 3,5% 0% vbo + dod Bron : tabellen en Uitglijden of struikelen met val, vallen van personen - op ± dezelfde hoogte 64 Ongecoördineerde, onbeheerste of verkeerde bewegingen 51 Vallen van personen - van hoogte 44 Verlies van controle (geheel of gedeeltelijk) - over een voorwerp (dat wordt gedragen, verplaatst, gehanteerd enz.) 71 Optillen, dragen, opstaan 50 Uitglijden of struikelen met val, vallen van personen - niet gespecificeerd 33 Glijden, vallen, instorten van het betrokken voorwerp - hoger gelegen (op het slachtoffer vallend) 42 Verlies van controle (geheel of gedeeltelijk) - over een vervoer- of transportmiddel (al dan niet gemotoriseerd) 63 Door een voorwerp of de vaart daarvan gegrepen of meegesleept worden

17 17 Contactwijze verwonding 35% 30% Arbeidsplaats:code contactwijze verwonding (1 positie) 30% 25% 24% 24% 20% 15% 20% 16% 14% 13% 18% 10% 8% 10% 8% 5% 0% 4% 4% 3% 2% 0,2% 0,1% % ongevallen vbo + dod Bron : tabellen en Contact met elektrische stroom, temperatuur, gevaarlijke stof, 2 Verdrinking, begraving 3 Verplettering... tegen een onbeweeglijk voorwerp (het slachtoffer beweegt) 4 Stoot door een bewegend voorwerp, botsing 5 Contact met een snijdend, puntig, hard of ruw voorwerp 6 Beknelling, verplettering, enz. 7 Fysieke belasting van het lichaam, psychische belasting 8 Beet, trap enz. 9 Overige Hier kan men zien dat 1 ongeval op 4 een code van de groep 5 als contactwijze verwonding heeft, maar ook dat de groepen 3 en 7 het meest vertegenwoordigd zijn bij dodelijke ongevallen of ongevallen met VBO.

18 18 25% 20% 23,7% Arbeidsplaatsongevallen met VBO of dodelijk : code contactwijze verwonding (2 posities) 17,4% 15% 10% 5% 7,0% 6,1% 6,0% 4,6% 4,0% 3,8% 3,6% 2,0% 0% vbo + dod Bron : tabellen en Verticale beweging, verplettering op/tegen (gevolg van een val) 71 Fysieke belasting - van het bewegingsapparaat 53 Contact met een hard of ruw voorwerp 63 Beknelling, verplettering - tussen 42 Stoot door voorwerp - vallend 51 Contact met een snijdend voorwerp (mes enz.) 70 Fysieke belasting van het lichaam, psychische belasting - niet gespecificeerd 32 Horizontale beweging, verplettering op/tegen 99 Overige contacten - wijzen van verwonding 44 Stoot door voorwerp, voertuigen daaronder begrepen - draaiend, bewegend, zich verplaatsend

19 19 Arbeidsongevallen in het verkeer ,4 105,8 102,3 102,6 100,0 100,8 100,0 95,4 97,2 93,7 92, AP AW Bron : thema s 10 en 29 Verkeersongevallen tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst stijgen in arbeidsplaatsongevallen per 1000 VTE volgens grootte onderneming 1000 en wn 64,6 58, en + 55, wn 52,7 50,3 50, wn 1-9 wn wn wn wn wn wn wn 1000 en + totaal Bron : thema 11 In de grafiek werden de klassen 1-4 wn en 5-9 wn samengevoegd tot 1-9 wn en wn en wn omdat deze een zelfde tendens vertonen en zich beide respectievelijk onder en boven het gemiddelde bevinden.

20 20 Graden a. Frequentiegraad per activiteitensectie K FINANCIËLE ACTIVITEITEN EN VERZEKERINGEN J INFORMATIE EN COMMUNICATIE M VRIJE BEROEPEN EN WETENSCHAPPELIJKE EN TECHNISCHE ACTIVITEITEN 1,7 1,6 2,2 2,2 3,0 3,0 S OVERIGE DIENSTEN P ONDERWIJS 6,5 6,1 6,9 7,2 ANDERE E DISTRIBUTIE VAN WATER; AFVAL- EN AFVALWATERBEHEER EN SANERING G GROOT- EN DETAILHANDEL; REPARATIE VAN AUTO'S EN MOTORFIETSEN I VERSCHAFFEN VAN ACCOMMODATIE EN MAALTIJDEN Q MENSELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING R KUNST, AMUSEMENT EN RECREATIE GEMIDDELDE C INDUSTRIE 10,0 10,6 10,8 13,2 12,9 12,9 13,6 13,9 15,4 16,4 16,0 15,3 16,2 16,2 17,5 17,4 N ADMINISTRATIEVE EN ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN H VERVOER EN OPSLAG 26,3 27,2 28,4 29,4 F BOUWNIJVERHEID 36,8 35, FG 2015 FG 2016 Bron: thema 13

21 21 b. Werkelijke ernstgraad per activiteitensectie K FINANCIËLE ACTIVITEITEN EN VERZEKERINGEN J INFORMATIE EN COMMUNICATIE M VRIJE BEROEPEN EN WETENSCHAPPELIJKE EN TECHNISCHE ACTIVITEITEN 0,04 0,04 0,05 0,06 0,06 0,06 S OVERIGE DIENSTEN P ONDERWIJS 0,16 0,17 0,18 0,19 E DISTRIBUTIE VAN WATER; AFVAL- EN AFVALWATERBEHEER EN SANERING ANDERE 0,29 0,29 0,31 0,41 G GROOT- EN DETAILHANDEL; REPARATIE VAN AUTO'S EN MOTORFIETSEN I VERSCHAFFEN VAN ACCOMMODATIE EN MAALTIJDEN Q MENSELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING R KUNST, AMUSEMENT EN RECREATIE GEMIDDELD C INDUSTRIE 0,32 0,34 0,33 0,37 0,34 0,36 0,40 0,37 0,42 0,42 0,45 0,45 N ADMINISTRATIEVE EN ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN 0,60 0,64 H VERVOER EN OPSLAG 0,87 0,94 F BOUWNIJVERHEID 1,14 1,19 0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 WEG 2015 WEG 2016 Bron: thema 13

22 22 Globale ernstgraag per activiteitensectie K FINANCIËLE ACTIVITEITEN EN VERZEKERINGEN M VRIJE BEROEPEN EN WETENSCHAPPELIJKE EN TECHNISCHE ACTIVITEITEN J INFORMATIE EN COMMUNICATIE S OVERIGE DIENSTEN P ONDERWIJS Q MENSELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING G GROOT- EN DETAILHANDEL; REPARATIE VAN AUTO'S EN MOTORFIETSEN I VERSCHAFFEN VAN ACCOMMODATIE EN MAALTIJDEN E DISTRIBUTIE VAN WATER; AFVAL- EN AFVALWATERBEHEER EN SANERING GEMIDDELD ANDERE C INDUSTRIE 0,28 0,23 0,28 0,28 0,29 0,29 0,59 0,63 0,69 0,71 1,09 1,17 1,15 1,21 1,19 1,32 1,26 1,69 1,69 1,75 1,60 1,81 1,73 2,50 R KUNST, AMUSEMENT EN RECREATIE N ADMINISTRATIEVE EN ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN 2,19 2,10 2,24 2,29 H VERVOER EN OPSLAG 3,94 4,07 F BOUWNIJVERHEID 5,02 5, GEG 2015 GEG 2016 Bron: thema 13

23 23 K FINANCIËLE ACTIVITEITEN EN VERZEKERINGEN AANTAL UREN BLOOTSTELLING , ,2 J INFORMATIE EN COMMUNICATIE M VRIJE BEROEPEN EN WETENSCHAPPELIJKE EN TECHNISCHE ACTIVITEITEN S OVERIGE DIENSTEN P ONDERWIJS ANDERE E DISTRIBUTIE VAN WATER; AFVAL- EN AFVALWATERBEHEER EN SANERING , , , , , , , , , , , ,3 G GROOT- EN DETAILHANDEL; REPARATIE VAN AUTO'S EN MOTORFIETSEN , ,6 I VERSCHAFFEN VAN ACCOMMODATIE EN MAALTIJDEN , ,7 Q MENSELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING , ,6 R KUNST, AMUSEMENT EN RECREATIE , ,8 C INDUSTRIE N ADMINISTRATIEVE EN ONDERSTEUNENDE ACTIVITEITEN H VERVOER EN OPSLAG F BOUWNIJVERHEID , , , , , , , , AANTAL UREN BLOOTSTELLING 2015 AANTAL UREN BLOOTSTELLING 2016 In bovenstaande grafieken omvat de rubriek ANDERE de secties A,O,L,D,U,T,B met elk minstens 1% van de totale tewerkstelling.