COLOFON. Gemeente Den Haag Spui BT Den Haag Telefoon (070)

Transcriptie

1 COLOFON Gemeente Den Haag Spui BT Den Haag Telefoon (070) Uitgave Gemeente Den Haag in samenwerking met de corporaties HaagWonen en Staedion. Grafische vormgeving, pre-press en productie Wim Jansen Design Albert Rousselstraat ZN Den Haag Telefoon (070) Haag Wonen Zoutkeetsingel HN Den Haag Telefoon (070) Fotografie Peter van Oosterhout Peter Leurink Dienst Stedelijke Ontwikkeling Beeldmateriaal stedenbouwkundig plan Geurst & Schulze architecten Beeldmateriaal vernieuwing Paul Krugerlaan Regtop Ligtvoet Architecten Staedion Guntersteinweg KA Den Haag Telefoon (070) Digitaal printwerk Multimedia Print Service, Den Haag 102

2 F ASEN IN HET WIJKPLAN BIJLAGE 1 Fase Inhoud fase Tijdsplanning periode 1 Initiatieffase (idee) Woon- en leefsituatie in Transvaal verslechtert. Ingrijpende maatregelen zijn nodig. Een startnotitie wordt door de Dienst Stedelijke Ontwikkeling opgesteld. 1e kwartaal Definitiefase (wat) Wijkanalyse door publiek-private professionals en wijkbewoners en -ondernemers. Opstellen sterke/zwakke kanten (wijkprofiel). Uit de sterkte/zwakte analyse komt naar voren welke onderdelen verbeterd of vervangen moeten worden. In deze fase wordt de visie (programma van eisen) voor Transvaal voor de komende 10 jaar bepaald. 2e kwartaal 1998 tot 4e kwartaal Ontwerpfase (hoe) Op basis van het programma van eisen (visie) wordt een gemeenschappelijk gedragen raamwerk gemaakt voor de verbetering van Transvaal. Dit raamwerk wordt verwoord in het Startbesluit dat door de gemeenteraad wordt vastgesteld. De gemeenteraad besluit om een wijkplan te ontwikkelen met prioriteit nummer 1. 1e kwartaal 1999 tot 1e kwartaal Voorbereidingsfase (hoe te maken) Publiek-private en geven aan hoe in samenhang te komen tot verbetering. Het programma (resultaat) wordt opgesteld (wijkplan) en door de gemeenteraad vastgesteld. 1e kwartaal 2000 tot 4e kwartaal Eerste fase in uitvoering Realisatiefase (doen) Het programma wordt nader uitgewerkt en uitgevoerd Nazorgfase (in stand houden) Het resultaat wordt beheerd, gebruikt en onderhouden

3 PROJECTORGANISATIE BIJLAGE 2 De projectorganisatie Wijkplan Transvaal Werken aan de verbetering van Transvaal gebeurt in samenspraak met zeer veel verschillende partijen. Ieder met hun eigen belangen, tempo, organisatie en financieringsstructuur. Het aantal communicatielijnen en proces-bedreigingen nemen hierdoor toe. Met als gevolg dat ook de complexiteit toeneemt. Daarnaast is de opgave om het wijkplan binnen de door de raad vastgestelde beleidskaders (Startbesluit) te ontwikkelen. Een innovatief en integraal wijkplan dat bovendien ook interactief tot stand moet komen. Dat vraagt de nodige regie. De kern daarvan is partijen tot samenwerking te brengen, juist ook op die terreinen waar de gemeente Den Haag geen directe zeggenschap heeft. Het gestructureerd organisatiemodel om een dergelijk groot project aan te kunnen sturen is die van de projectorganisatie. Binnen de projectorganisatie worden flexibele rollen toegewezen en verantwoordelijkheden en bevoegdheden geregeld. Het werken aan het wijkplan is een proces van een aantal jaren. Om terugval in de voortgang en kwaliteit te voorkomen is het nodig dat het doel, de mijlpalen en beslispunten helder zijn. De projectorganisatie (zie organogram) bestaat uit een stuurgroep en een uitvoeringsorganisatie die samen de afstemming, coördinatie en voortgang bewaken en regelen. In totaal bestaat de projectorganisatie uit elf onderdelen, te weten: 01 Stuurgroep 02 Projectbureau 03 Regiegroep 04 Stedenbouw, Wonen en Verkeer 05 Economie en Bedrijvigheid 06 Leefbaarheid en Beheer 07 Onderwijs, Cultuur en Welzijn 08 Communicatie 09 Financiën 10 Publiek Private Samenwerking (PPS) 11 Begeleidingsgroep van bewoners en ondernemers De projectorganisatie is niet de instelling van een formele en nieuwe organisatie maar vooral een andere werkwijze. Een werkwijze gericht op het gezamenlijk opstellen van een integraal wijkprogramma. Dit is een complex gebeuren, vooral omdat de problemen niet allemaal op hetzelfde niveau kunnen worden aangepakt. Een aantal onderwerpen zoals bijvoorbeeld het onderwijs worden op stedelijk en zelfs regionaal niveau vormgegeven. Vanwege de verschillende schaalniveaus valt er op wijkniveau een aantal aspecten van de sociaal-economische vernieuwing moeilijk integraal aan te pakken. De projectorganisatie heeft dus niet altijd evenveel invloed op de vernieuwingsthema s. Dit vraagt om een praktische instelling en een langere adem. De integratie zal voor een aantal thema s vooral werkende weg tot stand moeten komen. ad.01 Stuurgroep De stuurgroep is verantwoordelijk voor het wijkplan. De leden beslissen over de voortgang en stellen middelen ter beschikking. Tevens moet men goedkeuring geven om het wijkplan verder in de besluitvorming te brengen. In de stuurgroep zijn vertegenwoordigd: het college van B&W vertegenwoordigd door de wethouder ROSW directeur Haags Ontwikkelingsbedrijf van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling directeur Beleid van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling bestuurder namens de corporaties Staedion en HaagWonen het projectbureau ad.02 Projectbureau Het dagelijkse projectmanagement is vertegenwoordigd in het projectbureau. Het projectmanagement is als staforganisatie verantwoordelijk voor de inhoudelijke productie van het wijkplan. De afgesproken kwaliteit, productietijd en ontwikkelingskosten zijn daarbij bepalend. Het projectmanagement stuurt de dagelijkse gang van zaken om tot een wijkplan te komen. In algemene zin is het projectmanagement verantwoordelijk voor de planning, de organisatie, de coördinatie en verleent facilitaire diensten voor de projectorganisatie. Het projectbureau bestaat uit een projectleider namens de gemeente die tevens voorzitter is van de regiegroep en een procesmanager namens de betrokken corporaties. ad.03 Regiegroep Er is een regiegroep ingesteld, waar alle lijnen samenkomen. Deze groep overlegt over de inhoudelijke productie van het wijkplan, bewaakt de diverse planningen, zorgt voor afstemming, coördineert de in- en externe communicatie, regelt capaciteit en middelen, lost knelpunten op en bereidt de besluitvorming voor de stuurgroep voor. Het overleg van de regiegroep is gericht op: Integrale afstemming van de (vernieuwende) voorstellen vanuit de en; Aansturing van en zorgdragend voor benodigde wisselwerking tussen de en; Zorg dragen voor benodigde wisselwerking tussen en; De samenhangende inzet van middelen; Bewaking van de uitgangspunten van de intentie-overeenkomst; Toetsing van de voortgang werkzaamheden; Opstellen en goedkeuring van voorstellen ter inbreng in het bestuurlijk overleg; Zorg dragen voor informatie aan en participatie van de begeleidingsgroep. 104

4 ORGANOGRAM Stuurgroep Gemeente Den Haag Wethouder ROSW namens B&W directeur Beleid / DSO directeur Haags Ontwikkelingsbedrijf / DSO Corporaties directeur Staedion namens Staedion en HaagWonen Regiegroep Gemeente Projectleider / voorzitter Corporaties Procesmanager Secretariaat Projectbureau Stedenbouw, Wonen & Verkeer Financiën & PPS Economie & Bedrijvigheid Onderwijs, Cultuur & Welzijn Leefbaarheid & Beheer Communicatie en Stedenbouw, Wonen & Verkeer Extern supervisor Financiën & PPS Economie & Bedrijvigheid Onderwijs, Cultuur & Welzijn Leefbaarheid & Beheer Communicatie Begeleidingsgroepen Bewoners Ondersteuning Bewonersbegeleiding Ondernemers Ondersteuning Kamer van Koophandel

5 WERKGROEPEN BIJLAGE 2 en Voor de productie van het wijkplan zijn er zeven sectorale en in het leven geroepen. De en bereiden de werkbare stukken op onderdelen voor en stemmen deze onderling af. Vervolgens worden de producten voorgelegd aan de regiegroep voor afstemming en planning. De en hebben elk een eigen werkveld, doelstelling(en) en verantwoordelijkheden die verwoord staan in een plan van aanpak. Verder staat er in het plan van aanpak het verwachte resultaat van de en, de termijn waarin deze resultaten gehaald moeten worden en de deelnemers van de en. Het plan van aanpak per is geen doel op zich, maar een belangrijke hulpmiddel bij het uitwerken van ideeën naar een uitvoerbaar plan. Het maken van een plan van aanpak dwingt de en om systematisch de gedachten en ideeën op een rij te zetten ten aanzien van alle denkbare aspecten m.b.t. het wijkplan. Alle onderdelen van het plan kan men toetsen op samenhang en haalbaarheid. Eventueel kunnen doelgericht verschillende scenario's uitgewerkt worden die men op hun consequenties kan beoordelen. Hieronder worden de en nader beschreven. ad.04 Stedenbouw, Wonen en Verkeer (SWV) De taak van de SWV is het ontwerpen van een stedenbouwkundig plan. De is aangevuld met een extern architect / stedenbouwkundige als supervisor stedenbouw. ad.05 Economie en Bedrijvigheid (EB) De taak van de EB is het ontwikkelen van een programma ten behoeve van zowel de bestaande als de te bevorderen toekomstige bedrijvigheid in Transvaal. ad.06 Leefbaarheid en Beheer (LB) De taak van de LB is het ontwikkelen van een programma gericht op schoon, heel en veilig voor, tijdens en na de transformatie van Transvaal. ad.07 Onderwijs, Cultuur en Welzijn (OCW) De taak van de OCW is het ontwikkelen van een wijkprogramma gericht op onderwijs, cultuur en welzijn. ad.08 Communicatie De taak van de communicatie is gericht op communicatie (communicatie- en mediaplan) en marketing (marketingplan). Het gaat daarbij om enerzijds het sturen van de interactie tussen de en en de begeleidingsgroep, het informeren van de wijk en anderzijds om een visie te ontwikkelen voor het betrekken van nieuwe doelgroepen in Transvaal (imagobouw). 106

6 ad.09 Financiën De taak van de financiën is om het proces van planvorming, de financiële toetsing hiervan, de optimalisering en het regelen van de financiering parallel te laten verlopen. Deze is verantwoordelijk voor het opstellen van de financiële paragraaf in het wijkplan. Het gaat daarbij om het in beeld brengen van de lusten en de lasten, hoe deze berekend worden, hoe de kosten en opbrengsten over de partijen worden verdeeld en wie (globaal) welke bedragen investeert. Het product van de bestaat uit een financiële paragraaf bij het wijkplan. ad.10 Publiek Private Samenwerking (PPS) De taak van de PPS is het vormgeven van de voorgenomen samenwerking tussen gemeente en de betrokken corporaties Staedion en HaagWonen. Dat zal gebeuren door het gezamenlijk opstellen van een samenwerkingsovereenkomst, waarin de verdeling van taken, verantwoordelijkheden, investeringen en financiële risico s van partijen in de uitvoeringsperiode vastgelegd zijn. ad. 11 begeleidingsgroepen Het toekomstplan voor Transvaal is gemaakt samen met de burgers en ondernemers uit de wijk. Zij weten als ervaringsdeskundigen waar de knelpunten zitten, maar zien ook de kansen en mogelijkheden die er zijn in hun wijk. Werken aan het wijkplan is een ingewikkeld en langdurig proces. Om daadwerkelijk een bijdrage te kunnen leveren in de planontwikkeling, wordt van bewoners en ondernemers erg veel gevraagd. Niet alleen qua tijd door de vele vergaderingen, ook qua kennisname van vaak ingewikkelde nota's. Daarom is ondersteuning hard nodig. Alleen dan kunnen bewoners en ondernemers als gelijkwaardige partner deelnemen in de overleggen over de vernieuwing van Transvaal. Om de bewoners en ondernemers te ondersteunen in de meningsvorming zijn er twee begeleidingsgroepen opgericht. Een begeleidingsgroep voor ondernemers met ondersteuning van de Kamer van Koophandel en een begeleidingsgroep van bewoners ondersteunt door een professionele bewonersondersteuner. Deze begeleidingsgroepen hebben geen juridische status, maar wel een adviserende stem. Individuele burgers en bewonersorganisaties, zoals de BOT en BTZ en de winkeliersvereniging Paul Krugerlaan, kunnen er gevraagd en ongevraagd hun stem laten horen. Het doel is daarbij niet zozeer het verkrijgen van draagvlak voor de plannen, maar het verzamelen van visies en buurtkennis van bewoners en ondernemers. De burgers die hier aan meedoen worden dan ook niet beschouwd en behandeld als dé vertegenwoordigers van de wijk. Het zijn vooral actieve buurtexperts die de kwaliteit van het wijkplan kunnen verhogen. Werken aan het wijkplan via begeleidingsgroepen is ook als middel ingezet om de betrokkenheid, participatie en sociale cohesie in Transvaal te bevorderen. De randvoorwaarden voor de interactie met bewoners heeft de gemeenteraad vastgelegd in het Startbesluit. De taak van de bewonersondersteuner is: Het organiseren van de regelmatige terugkoppeling vanuit de en naar de bewonersbegeleidingsgroep en de ondernemersgroep; Het bewaken van de inbreng vanuit de wijk en het leggen van het verband met lopende projecten; Het organiseren en voorbereiden van themabesprekingen; Feeling houden met andere groepen en sleutelfiguren in de wijk, met name met allochtonen- en jongerengroeperingen; Het peilen van de gevoelens in de wijk en het assisteren van de bewonersbegeleidingsgroep bij het formuleren van het commentaar tijdens de inspraak; Het bijdragen aan de algemene communicatie met de wijk over het wijkplanproces en aan de organisatie van het inspraakproces.

7 Afkortingen BIJLAGE 3 APV Algemene Politie Verordening CBS Centraal Bureau voor de Statistiek DSB gemeentelijke Dienst Stadsbeheer DSO gemeentelijke Dienst Stedelijke Ontwikkeling EU Europese Unie GFT groente- fruit- en tuinafval GSB Grote Steden Beleid I/D-baan Instroom/Doorstroom-baan (vroeger ook Melkertbaan genoemd) ISV Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing OCW gemeentelijke dienst Onderwijs, Cultuur & Welzijn PPS Publiek-Private Samenwerking ROSW wethoudersportefeuille Ruimtelijke Ordening, Stedelijke Ontwikkeling en Wonen SZW gemeentelijke dienst Sociale Zaken & Werkgelegenheid TRIPO Transvaal Informatiepunt Ouderen VROM Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu WBO Woningbehoefte-onderzoek 108

8 Begrippen BIJLAGE 4 bebouwingsdichtheid Het gemiddeld aantal gebouwen (vaak woningen) per oppervlakteeenheid (meestal hectare). bestemmingsplan Een gemeentelijk plan voor een klein deel van de gemeente en bindend voor de burgers, waarin de ruimtelijke inrichting heel precies (in voorschriften en op een plankaart) is vastgelegd. Op grond van bestemmingsplannen kan worden onteigend. doelstelling 2 Prioritaire doelstelling regionaal beleid EU. Economische en sociale omschakeling van gebieden die in structurele moeilijkheden verkeren. gentrification Een proces waarbij stedelijke buurten voor het eerst of opnieuw worden bewoond door mensen met relatief hoge inkomens. Voorbeelden: de Pijp in Amsterdam en Lombok in Utrecht. inspraak De mogelijkheid voor burgers om vooraf kenbaar te maken hoe zij denken over de plannen van de gemeentelijke, provinciale of nationale overheid meervoudig ruimtegebruik Ruimtegebruik is meervoudig als de bestaande ruimte intensiever wordt ingericht, als er meer menging van functies plaatsvindt en als meer ruimte wordt gecreëerd op hetzelfde oppervlak en/ of in de tijd duurzamer wordt ingericht. PPS Publiek-private samenwerking. PPS is een samenwerkingsverband waarbij overheid en bedrijfsleven, met behoud van eigen identiteit en verantwoordelijkheid, gezamenlijk een project realiseren op basis van een heldere taak- en risicoverdeling stedelijke vernieuwing Dit zijn allerlei activiteiten met als doel wijken, of delen daarvan beter leefbaar te maken. Het kan nieuwbouw van woningen na sloop zijn, maar ook renovatie. Niet alleen de woningen, maar ook de woonomgeving wordt verbeterd stedenbouwkundig plan Voor het (ver)bouwen van een woonwijk heb je een stedenbouwkundig plan nodig. Hierin zijn de woningen, het groen, de winkelvoorzieningen, de waterpartijen, de wegen, de parkeerplaatsen etc onderling op elkaar afgestemd structuurvisie Een door de gemeente opgesteld plan waarin de gewenste ontwikkeling met betrekking tot het ruimtegebruik in een deel van de wijk is aangegeven. VINEX-locaties In de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra aangewezen uitleggebied voor de periode 1995 tot Woningbehoefte-Onderzoek Grootschalige, landelijke enquête over het wonen die sinds 1964 periodiek uitgevoerd wordt. Het is een gezamenlijk project van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het onderzoek is bedoeld om inzicht te krijgen in de huishoudenssamenstelling, de huisvestingssituatie, de woonwensen en het verhuisgedrag van de Nederlandse bevolking. Het unieke van het WBO is dat kenmerken van het huishouden en van de woning bij elkaar worden gebracht. ruimtelijke segregatie Het proces van het ruimtelijk groeperen van de bevolking met gemeenschappelijke kenmerken (b.v. inkomen, sociale klasse, cultuur, etniciteit, huishoudensamenstelling) in bepaalde wijken of grotere ruimtelijke gehelen. Veelal door selectieve migratieprocessen. sociale woningbouw Dit zijn woningen die worden of zijn gebouwd voor mensen die een laag inkomen hebben. Het kunnen koop- of huurwoningen zijn. Vooral woningcorporaties verhuren deze woningen.

9 concept Gemeente Den Haag, Haag Wonen en Staedion Concept Wijkplan Transvaal versie: Augustus 2003 Wim Jansen Design - Den Haag T (070) E wjdinfo@xs4all.nl