EXCLUSIEF VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Verwerkingsbrochure Campagnereportage. Een campagne van

Transcriptie

1 EXCLUSIEF VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Verwerkingsbrochure Campagnereportage Een campagne van 1

2 VOOR JE AAN DE SLAG GAAT Armoede is een verhaal van 1 op 7. De campagnereportage brengt het complexe verhaal van armoede en laat mensen in armoede aan het woord. De reportage staat op een usb-stick. Op de stick vind je ook Och arme?, een jongerenreportage over armoede in Vlaanderen. Bij beide reportages kan je verwerkingstips downloaden op Armoede is geen eenvoudig thema om in een groep te bespreken. De kans is immers reëel dat iemand in de groep, van dichtbij of van iets verderaf, al geconfronteerd werd met de vicieuze cirkel van armoede. Een voorzichtige benadering bij het omgaan met de verwerkingsbrochure is dan ook aangewezen. Een aantal tips: Vermijd persoonlijke benaderingen. Merk je dat iemand eerder op de achtergrond blijft bij het bespreken van de campagnereportage, heb hier dan respect voor en forceer niets. Weinig zeggen betekent niet dat deze persoon zelf in armoede leeft. Het kan ook zijn dat hij/zij niet echt een mening heeft over maatschappelijke thema s. Dit kan je alleen maar respecteren. Veralgemenen is uit den boze. Verdiep je, bij wijze van voorbereiding, als begeleider even in de armoedeproblematiek. Je zal gauw merken dat er weinig algemene waarheden zijn. Elke situatie is uniek en verdient dan ook een individuele benadering. Hou dit in het achterhoofd bij de bespreking. Achtergrondinfo vind je terug via be of in het dossier dat geschreven werd voor deze campagne is te downlaoden op Fictie overstijgt non-fictie. Verwijs je naar voorbeelden uit je eigen leefwereld? Op zich geen probleem. Maar behoed je voor het gebruik van echte namen, adresgegevens, Verzin liever een fictieve figuur die gebaseerd is op jouw voorbeeld. Verbreding opent ogen. De kans bestaat dat iemand binnen de groep er een duidelijke, maar afwijkende mening op nahoudt. Maak jezelf niet de illusie dat je iemand in 2 à 3 uurtjes van mening kan laten veranderen. Het enige dat je kan doen is meningen respecteren en zelf met open vizier argumenteren, vanuit een onderbouwde mening over armoede. Colofon Samenstelling en eindredactie: Kusum Mertens Met dank aan: Hadewijch Van Hove Illustraties: Klaas Verplancke Taalcorrectie: Hadewijch Van Hove V.U. : Samen Tegen Armoede een campagne van Welzijnszorg, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel Nationaal secretariaat Openingsuren: 9u00 tot 12u30 en 13u30 tot 16u30. Gesloten op woensdag Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel T E info@samentegenarmoede Samen Tegen 2

3 Werkvorm 2 Tri-memory Doelstellingen De leerlingen kunnen zich verplaatsen in de situatie van iemand anders. De leerlingen krijgen inzicht in de moeilijke leefomstandigheden van mensen in armoede. De leerlingen begrijpen dat armoede complex is. De leerlingen kunnen in groep samenwerken. De leerlingen begrijpen dat armoede een vicieuze cirkel is. De leerlingen zien in dat mensen in armoede hun situatie moeilijk kunnen veranderen. Opdracht 1 1. Verdeel de klas in groepjes van 3 of 4 leerlingen. 2. De leerlingen spelen per groep het tri-memoryspel. De afbeeldingen van de omgedraaide kaartjes moeten drie maal hetzelfde domein zijn. 3. Wanneer er een trio gevonden is, wordt één van de drie prentjes op het armoedeweb gelegd. 4. De leerlingen blijven verder spelen tot het volledige armoedeweb is gelegd Materialen: - domeinkaartjes van het armoedeweb: drie sets (uitgeknipt) per groepje leerlingen. (bijlage 1) - Geef elke groep een leeg armoedeweb.(bijlage 2) 3

4 Thuiskomen Werkvorm 2 in het armoedeweb Met deze opdrachten gaan we dieper in op het armoedeweb en ondervinden we dat de verschillende domeinen van armoede sterk samenhangen. De leerlingen proberen het web te maken aan de hand van de verschillende domeinen uit onderstaand verhaal. Doelstellingen De leerlingen kunnen zich verplaatsen in de situatie van iemand anders. De leerlingen krijgen inzicht in de moeilijke leefomstandigheden van mensen in armoede. De leerlingen begrijpen dat armoede complex is. De leerlingen kunnen in groep samenwerken. De leerlingen begrijpen dat armoede een vicieuze cirkel is. De leerlingen zien in dat mensen in armoede hun situatie moeilijk kunnen veranderen. Materiaal bij opdracht 1 - Leeg armoedeweb en de domeinkaartjes, één per leerling. (bijlage 1 en 2) - De leerlingen knippen die domeinenkaartjes uit. Opdracht 1 1. De leerkracht leest onderstaande situatie voor aan de leerlingen. 2. De leerlingen zoeken de bijhorende domeinen uit het armoedeweb. 3. Ze kleven de domeinkaartjes die linken aan de situatie uit het verhaal op hun armoedeweb. Het verhaal van Katrien Katrien is 48 jaar. Ze werkte vroeger in een fabriek. Door zware rugproblemen is ze nu echter thuis met een kleine invaliditeitsuitkering. Katrien kon maar tot haar 15 jaar naar school gaan. Ze moest thuis helpen in het huishouden. Nieuw werk vinden is voor haar niet eenvoudig. Haar rugproblemen maken het daarenboven nog moeilijker om een job te vinden. Ze is onlangs gescheiden en leeft nu samen met haar 2 kinderen. Door de hoge kosten leeft het gezinnetje in een zeer kleine woning met veel vochtproblemen en tocht. Vaak heeft Katrien last van longontstekingen door de ongezonde leefomstandigheden. Toch houdt ze zich sterk en probeert het beste aan haar kinderen te geven. Zelf eet ze daarom nauwelijks een warme maaltijd. De uitgespaarde kosten geeft haar de mogelijkheid om de schoolkosten van haar kinderen te betalen. Haar jongste zoon heeft echter grote leerproblemen en zou naar de logopedist moeten. Katrien krijgt een depressie van de dagelijkse stress. De dokter raadt haar aan om een ontspanningsactiviteit te doen. Maar die kost kan ze niet dragen. Materiaal bij opdracht 2 - Armoedeweb (bijlage 3) - Invultabel (bijlage 4) Opdracht 2 1. Laat de leerlingen het verhaal van Johan of Katrien lezen en daarna op zoek gaan naar elementen uit het armoedeweb in dat verhaal. 2. In de tabel schrijven de leerlingen de situaties uit het verhaal die overeenkomen met de domeinen. 3. De leerlingen merken snel op dat ze bepaalde zinnen bij meerdere domeinen kunnen plaatsen, wat aangeeft dat de domeinen sterk verweven zijn met elkaar. Aanvullende schrijfopdracht - Laat de leerlingen zelf een situatie schrijven. - De leerkracht verzamelt de verschillende geschreven situaties en deelt ze willekeurig uit. - De leerlingen maken de opdracht opnieuw. Het verhaal van Johan Johan 52 jaar, vader van Jan. Hij kan zijn zoon niet helpen met het maken van zijn huiswerk, omdat hij nauwelijks goed kan lezen of schrijven. Johan durft dit niet te vertellen op de school van Jan. Hij is bang om iets te zeggen, omdat hij zich moeilijk kan uiten. De leerkrachten begrijpt hij niet goed, ze gebruiken dikwijls moeilijke woorden die hij niet verstaat. Johan beseft dat goed onderwijs nochtans een weg is om uit de miserie te geraken. Maar voor zijn eigen kind dat in armoede leeft, is studeren moeilijk. Ze wonen in een slechte woning met veel tocht- en vochtproblemen. Jan is dus vaak ziek en een doktersbezoek is niet altijd mogelijk. Johan moet elke maand keuzes maken en voorzichtig omgaan met zijn leefloon. Tip Deze opdracht kan ook klassikaal gedaan worden met een groot armoedeweb. 4

5 Werkvorm 3 Gooi de link Doelstellingen: De leerlingen kunnen kritisch nadenken over oorzaken en gevolgen van armoede. De leerlingen hebben inzicht in de verschillende factoren die aan de basis liggen van armoede. De leerlingen hebben inzicht in de vicieuze cirkel van armoede. De leerlingen voelen zich solidair met mensen in armoede. De leerlingen kunnen zich verplaatsen in de situatie van iemand anders. De leerlingen krijgen inzicht in de moeilijke leefomstandigheden van mensen in armoede. De leerlingen begrijpen dat armoede complex is. De leerlingen kunnen in groep samenwerken. De leerlingen begrijpen dat armoede een vicieuze cirkel is. De leerlingen zien in dat mensen in armoede hun situatie moeilijk kunnen veranderen. Materiaal: - Dobbelsteen, één per groep. - Domeinkaartjes, één set per groep. (bijlage 1) - Het armoedeweb met enkel het domein onderwijs. (bijlage 5) - Twee verhalen, per groepje; Opdracht 1 1. De leerkracht verdeelt de klas in groepjes van 3 of 4 leerlingen. 2. De leerlingen lezen de verhalen. 3. Daarna gooien ze elk om de beurt met de dobbelsteen. 4. Het aantal ogen staat gelijk aan één domein of twee domeinen. 5. De leerlingen zoeken steeds: - Naar een situatie uit het verhaal die overeenkomt met het domein dat hij/zij gooide. - Naar het verband tussen het domein dat hij/zij gooide en het domein van de vorige speler. - De eerste speler moet de link leggen met het domein onderwijs (staat al op het lege web). - De leerling legt het kaartje van zijn gegooid domein op het lege armoedeweb. 6. Het kan zijn dat enkele domeinen meermaals aan bod komen. Dat is geen probleem omdat er meerdere verbanden mogelijk zijn. 7. De leerlingen speler tot het armoedeweb volledig is. Aantal ogen van de dobbelsteen staat gelijk aan de domeinen van het armoedeweb 1. Onderwijs of hulpverlening 2. Gezondheid 3. Justitie - inkomen 4. Huisvestiging of gezin 5. Vrije tijd of arbeid en tewerkstelling 6. Sociale contacten Het verhaal van Marleen & Dirk en het verhaal van Nadia Marleen en Dirk hebben een zoon David. Hij zou voor de eerste keer een hele week op bosklassen gaan. Sommige kansarme ouders vertellen de school dat hun kinderen niet mee kunnen omdat ze dat niet kunnen betalen. Maar dat was niet de reden. Ze hebben de nodige materialen (sokken, slaapzak, ondergoed, handdoeken, ) niet voor de heel week. Vroeger hadden ze het goed maar door het faillissement zijn ze bijna alles verloren. Bezoekjes van de gerechtsdeurwaarders verhogen de stress bij Marleen en Dirk. De schulden blijven zich opstappelen en zij weten niet wat eerst af te betalen! Nadia is 35 jaar. Enkele jaren geleden had zij een eigen kapsalon. Nadia kreeg zware gezondheidsproblemen en heeft met heel veel pijn in het hart haar kapsalon moeten sluiten. Door haar financiële en psychische problemen heeft ze veel vrienden verloren. Terwijl steun en sociale contacten op die momenten van groot belang zijn. Ze gaat wekelijks om voedselpakket, maar ze is het moe van te krijgen en nog eens krijgen. Ze voelt zich een schooier. Haar rekeningen blijven onbetaald. Nadia voelt zich vaak eenzaam. Er is geen ruimte voor uitstapjes of uitgaan en toch droomt Nadia van een gezin met kinderen, een job en betaalbare woning. Zij wil echt haar eigen toekomst opbouwen. 5

6 Werkvorm 4 Aan de slag met de campagnereportage Doelstellingen: De leerlingen kunnen aan de hand van vragen de inhoud weergeven van de campagnereportage. De leerlingen begrijpen door middel van de campagne reportage dat armoede een complex probleem is. De leerlingen zien in dat mensen in armoede moeilijk kunnen ontsnappen uit hun situatie. De leerlingen krijgen inzicht en begrijpen dat armoede een probleem is dat we samen moeten aanpakken. De leerlingen begrijpen dat Samen Tegen Armoede een solidariteitscampagne is van Welzijnszorg. De leerlingen zien in dat solidariteit broodnodig is om iets positief te bereiken in onze maatschappij. Materiaal: - Campagnereportage Opdracht 1 Ontwerp je eigen armoedeweb 1. Welke vijf domeinen worden expliciet besproken in de reportage? 2. Ontwerp jouw eigen armoedeweb, begin met de vijf besproken domeinen uit reportage. 3. Vervolledig het armoedeweb met de overblijvende domeinen. 4. Maak het armoedeweb van de verschillende personages uit de reportage. (Nadia, Julien, Tom, Jetty, Jelle, Layla, Angelino en Guido) Opdracht 2 Vragen doorheen de reportage 1. Hoeveel mensen leven er in België in armoede? 2. Is armoede op te lossen met eenvoudige maatregelen? 3. Speelt armoede zich af op één domein tegelijkertijd? 4. Wat maakt het moeilijk om uit armoede te ontsnappen? 5. In wat zitten mensen in armoede als het ware gevangen? 6. Wat vermijden mensen in armoede waardoor ze hun isolement vergroten? 7. Hoe proberen sommige mensen in armoede hun sociale contacten te onderhouden? 8. Wat stelt Julien uit als het niet hoogdringend is? 9. Wat verhoogt een goede gezondheid? 10. Op welke manier is Betty in de armoede terechtgekomen? 11. Waar werkt Timor en wat is hun groot aanbod? 12. Vinden de mensen in armoede steeds hun weg of de juiste manier om hulp te zoeken? 13. Wat vertelt Tom i.v.m. schuldbemiddeling? 14. Welk gevoel hield Hilde over aan elke OCMW bezoek? 15. Wat zijn vaak belangrijke knelpunten voor wie in armoede leeft? 16. Wat heeft Jelle beslist toen hij in het vierde middelbaar zat? 17. Welk attest heeft Layla behaald en welke keuze moest ze maken? 18. Waarom is mensen motiveren vanuit hun talenten een goed idee? Beschrijf of vertel het verhaal van Layla als voorbeeld. 19. Wat brengen slecht onderhouden woningen met zich mee? 20. Waarom kiest Guido voor een woning i.p.v. een appartementje? 21. Is een eigen woning hebben een garantie op een leven zonder armoede? Beschrijf of vertel het verhaal van Karolien als voorbeeld. 22. Verloopt het inschrijven voor een sociale woning steeds van een leien dakje? Beschrijf of vertel het verhaal van Betty als voorbeeld. 23. Waarom is het een nadeel voor Angelino dat ze sociale woningen buiten de rand van de stad bouwen? Opdracht 3 Samen voor meer solidariteit 1. Welke verschillende projecten komen er aan bod in de reportage en wat stellen zij centraal in hun werking? 2. Welzijnszorg slaagt dit jaar een nieuwe weg in en zal voortaan campagne voeren onder welke naam? Leg de nieuwe naam uit. Opdracht 4 Richt een eigen vzw op voor mensen in armoede. Doelstellingen: De Leerlingen kunnen verworven inhoudelijke informatie omzetten in iets creatief. De leerlingen kunnen in groep een opdracht tot het gewenste resultaat afwerken. De leerlingen kunnen een gerichte en gepaste manier hulp vragen en zich laten helpen. De leerlingen kunnen zorg, respect en waardering opbrengen in omgang met anderen. De leerlingen kunnen samenwerken en samenspelen met anderen zonder onderscheid te maken op basis van sociale achtergrond, geslacht of afkomst. De leerlingen kunnen hun eigen fantasie, originaliteit en creativiteit inzetten. De leerlingen praten over ervaringen om de visuele waarneming en het beeldend geheugen te versterken. In de reportage komen vier armoedeprojecten kort aan het woord. Leg aan je leerlingen uit wat een vzw is. (een vzw is een vereniging zonder winstoogmerk) Stel daarna de vier armoedeprojecten voor en bespreek hoe zij hun dromen 6

7 hebben omgezet in de praktijk. Als de leerlingen de nodige achtergrondinformatie gekregen hebben, verdeel je de klas in verschillende groepen. Je geeft aan elke groep de volgende opdracht: Richt een vzw op voor mensen die in armoede leven. 1. Zoek een gepaste naam voor jullie vzw en ontwerp een bijhorend logo. 2. Ontwikkel samen een project voor mensen die in armoede leven. 3. Per groep worden de projecten voorgesteld. 4. Ieder lid van de groep legt zijn takenpakket binnen zijn vzw uit! 5. Leg uit waarom jullie gekozen hebben voor dat project. Afhankelijk van de leeftijd van je leerlingen of de samenstelling van je klas, pas je de opdracht aan. Deze opdracht kan ook vakoverschrijdend werken: het omschrijven van het project gebeurt tijdens de les Nederlands. In de les Plastische Opvoeding ontwerpen de leerlingen hun logo. Het opzoekingswerk kan gebeuren tijdens de ICT lessen. De voorstelling van de projecten kan gebeuren tijdens de les Nederlands of levensbeschouwelijke vakken. 7

8 Werkvorm 5 Kleur bekennen Doelstellingen De leerlingen kunnen zich verplaatsen in de situatie van iemand anders. De leerlingen krijgen inzicht in de moeilijke leefomstandigheden van mensen in armoede. De leerlingen begrijpen dat armoede complex is. De leerlingen kunnen in groep samenwerken. De leerlingen begrijpen dat armoede een vicieuze cirkel is. De leerlingen zien in dat mensen in armoede hun situatie moeilijk kunnen veranderen. Materiaal - Kaartjes of flappen - Stickers in drie verschillende kleuren - Stiften in drie verschillende kleuren 8. Wie wil werken, kan altijd werken. 9. Mensen met schulden moeten hun geld uit handen geven, anders komt het nooit goed. 10. Mensen moeten maar uitzoeken waar ze recht op hebben. 11. In het onderwijs wordt er te weinig aandacht besteed aan de persoonlijke omstandigheden van leerlingen uit kansarme gezinnen. 12. Mensen die arm zijn, moeten geen nieuwe computer kopen. 13. Ouders in armoede laten hun kinderen aan hun lot over. 14. Vrijwilligerswerk is even waardevol als betaald werk. 15. Een diploma hebben is heel belangrijk en verhoogt de kansen op een goede job. Opdracht Werken met stellingen is een manier om de leerlingen hun mening te laten uiten. Er bestaan geen foute of juiste antwoorden. Je schrijft de stellingen op kaartjes. Je laat een leerlingen naar voor komen om één stelling te kiezen. De leerling leest de stelling voor. Alle leerlingen denken over de gekozen stelling na met argumenten voor of tegen of schrijven de argumenten op. Bespreek daarna in groep de verschillende argumenten. Vraag ook aan de leerlingen welke gedachten en/of gevoelens deze uitspraken bij hen oproepen. Of Je schrijft de stellingen op flappen en hangt deze verspreid in de klas rond. Iedere leerling krijgt stickers of stiften in drie verschillende kleuren. Iedere leerling kleeft een sticker of zet een kruisje bij de stelling. Spreek een kleurcode af voor akkoord, niet akkoord, geen mening. De leerkracht verzamelt de uitspraken en ze worden in groep overlopen. De stickers of kruisjes tonen meteen hoe de meningen in de klas verdeeld zijn. Vraag aan een paar leerlingen waarom ze die keuze hebben gemaakt. Zijn er leerlingen die om andere redenen voor hetzelfde kozen? Stellingen: 1. Iedereen kan gezond leven. 2. Wie foute keuzes maakt, moet maar de gevolgen dragen. 3. Openbaarvervoer moet gratis worden. 4. Werken met je hoofd is belangrijk dan werken met je handen. 5. Als mensen in armoede meer toekomst gericht zouden denken, zouden sneller uit armoede geraken? 6. Iedereen kan zelf beslissen over zijn toekomst. 7. Wie een eigen huis heeft, zal niet in armoede terecht komen. 8

9 Bijlage 1 Domeinkaartjes VRIJE TIJD JUSTITIE INKOMEN HUISVESTING SOCIALE CONTACTEN HULPVERLENING GEZIN ARBEID EN TEWERKSTELING ONDERWIJS GEZONDHEID 9

10 Bijlage 2 Leeg armoedeweb 10

11 Bijlage 3 Armoedeweb 11

12 Bijlage 4 Invultabel GEZIN WONEN ONDERWIJS ARBEID/WERK GEZONDHEID INKOMEN JUSTITIE SOCIALE CONTACTEN HULPVERLENING VRIJE TIJD 12

13 Bijlage 5 Armoedeweb met enkel het domein onderwijs 13

14 Verwerkingstips bij Och arme?! Een jongerenreportage over armoede in Vlaanderen 14

15 1. KRINGLOOP VAN ARMOEDE Armoede wordt vaak enkel en alleen verbonden met een tekort aan geld. Dat is maar een stuk van de waarheid. In de meeste gevallen is armoede een ingewikkeld kluwen van oorzaken en gevolgen, waarbij je moeilijk kan zeggen daar ligt het nu aan of die of dat heeft de schuld. Met deze oefening denken de leerlingen na over de verschillende oorzaken en gevolgen van armoede. Stap 1 Eerste brainstorming Aan de leerlingen wordt gevraagd wat het begrip armoede bij hen oproept. De leerlingen vertellen elkaar wat ze weten over armoede (in Vlaanderen). Stap 2 Kijkopdracht Verdeel de leerlingen in groepjes en geef iedere groep een verschillend element uit de kringloop van armoede (zie verder). Na het bekijken van de reportage vult iedere groep zijn onderdeel aan met voorbeelden uit de verschillende getuigenissen. Stap 3 Kringloop van armoede Overloop met de leerlingen de neergeschreven voorbeelden en stel met hen de kringloop van armoede samen. 2. Kijk op armoede Iedereen kijkt op zijn manier naar de wereld, naar de samenleving en dus ook naar armen en armoede. Hoe je naar iets kijkt, bepaalt hoe je ermee omgaat en welke reacties eruit volgen. Stap 1 Mijn gevoel De leerlingen verwoorden hun gevoelens over de reportage aan de hand van een lijst met mogelijkheden. Beoordeel volgende omschrijvingen met behulp van deze schaal: ++ Ik ga volledig akkoord. + Ik ga akkoord.? Ik weet het niet. - Ik ga niet akkoord. -- Ik ga helemaal niet akkoord. Stap 2 Armoede in beeld De leerlingen verwoorden hun indrukken en leerpunten over de reportage aan de hand van een aantal richtvragen. Ze denken ook na over de mogelijke gevolgen van een leven in armoede. Enkele richtvragen: 1. Wat is je eerste reactie na het bekijken van de reportage? 2. Welk beeld had je van armoede vóór het bekijken van de reportage? Is dat beeld veranderd? In welke in? 3. Welk fragment is je het meeste bijgebleven? Waarom? 4. Welke belangrijke informatie kan je uit de reportage halen? 5. Welke elementen kunnen aan de oorzaak van een leven in armoede liggen? 6. Welke gevoelens hebben de getuigen bij hun leven in armoede? 7. Met welke getuigen kan je je het sterkst identificeren? Is er ook een getuige die je helemaal niet begrijpt? 8. Bart, Marleen en Peter zetten zich in voor de strijd tegen armoede. Zie je zelf ook een opdracht? 3. Schrijfopdrachten Opdracht 1 Voordat je de reportage bekijkt, geef je de leerlingen de naam van één van de mensen die zich inzetten voor de strijd tegen armoede: Bart, Marleen of Peter. Geef hen de opdracht om goed te onthouden wat deze persoon zegt en doet. Laat hen nadien zelf een pagina uit een vriendenboek opmaken. Laat plaats voor extra vragen zoals: mijn droom is enz. Opdracht 2 De reportage start met de vraag naar de toestand van armoede in Vlaanderen. Na het bekijken van de verschillende getuigenissen laat je alle leerlingen hun persoonlijk antwoord neerschrijven (of terug mailen naar info@welzijnszorg.be). Opdracht 3 Laat de leerlingen reporter van deze uitzending zijn. Welke vijf vragen zouden zij graag aan (één van) de getuigen stellen? Hoe vond je de reportage? - Levensecht/ Aangrijpend/ Choquerend/ Vervelend/ Voorspelbaar/ Spannend/ Realistisch/ Pessimistisch/ Ontroerend/ Hoopvol/ - Of heb je er zelf nog een andere omschrijving voor? 15

16 4. Omgaan met vooroordelen Sommige mensen zeggen dat er in ons land geen armoede is, anderen denken dat het allemaal de schuld van de arme mensen zelf is. Iedereen heeft zijn of haar mening. Soms is die wit, zwart of lichtgrijs. Met de volgende oefening moet iedere leerling kleur bekennen. Er wordt gewerkt met een set van drie kaarten (groen, rood en oranje). Iedere kleur staat voor een antwoordmogelijkheid: akkoord, niet akkoord, twijfelen. Iedere leerling krijgt een set kaarten. Per stelling kiest de leerling een antwoordoptie en maakt zijn keuze bekend door een kaart op te steken. Nadien kan iedere leerling zijn mening toelichten via een klasgesprek. Het is niet onmiddellijk de bedoeling tot een discussie te komen; Ieder heeft een mening en dat verdient in de eerste plaats respect. Als laatste stap vraag je of er leerlingen hun oorspronkelijke mening herzien en waarom. 1. Armoede is een schending van de mensenrechten. 2. Je bent arm als je te weinig geld hebt. 3. Arme mensen zijn vaak te lui om te werken en ze verkwisten hun geld. 4. Je wordt arm geboren. 5. Hoe langer iemand arm is, hoe kleiner de kans om uit de armoede te ontsnappen. 6. Armoede en uitsluiting zijn twee verschillende onderwerpen. 7. Schulden hebben is je eigen schuld. 8. Armoede kent geen kleur of nationaliteit. 9. De samenleving heeft de plicht om mensen met (financiële) problemen te steunen: steun aan werklozen, zieken, mensen met een handicap enz. 10. Bij ons in België is er geen echte armoede. 16

17 Nationaal Openingsuren: 9u00 tot 12u30 en 13u30 tot 16u30. Gesloten op woensdag. Regionale diensten Openingsuren: 10u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30. Gesloten op maandag. Antwerpen Rolwagenstraat Antwerpen T E antwerpen@welzijnszorg.be Brussel Huidevettersstraat Brussel T E brussel@welzijnszorg.be Vlaams-Brabant/Mechelen Varkensstraat Mechelen T E mechelen@welzijnszorg.be Samen Tegen Armoede Een campagne van Welzijnszorg Huidevettersstraat Brussel T E info@samentegenarmoede.be Facebook: Samen Tegen Armoede Limburg Tulpinstraat Hasselt T E hasselt@welzijnszorg.be Oost-Vlaanderen Sint-Salvatorstraat Gent T E gent@welzijnszorg.be West-Vlaanderen Sint-Jorisstraat Roeselare T E roeselare@welzijnszorg.be V.U. Welzijnszorg vzw, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel, WZZ