EENMANSZAAK OF VENNOOTSCHAP?

Transcriptie

1 IK BEREID ME VOOR IK START EENMANSZAAK OF VENNOOTSCHAP? Welke rechtsvorm kies je voor je onderneming PARTNER IN ONDERNEMEN MET BETERE ZEKERHEID VOOR ONDERNEMERS 1

2 IK BEREID ME VOOR IK START TIP Een goede voorbereiding: de eerste stap naar een zorgeloze toekomst Een goede voorbereiding is uiteraard slechts het begin van succesvolle loopbaan. Daarna begint het echte leven als zelfstandige met al haar heugelijke en minder aangename momenten, elk met hun eigen risico s en opportuniteiten. Als startende ondernemer kan je je hierop al voorbereiden dankzij het Sociaal Business Plan van Zenito. In dit plan vind je 13 sleutelmomenten die je loopbaan als zelfstandige kunnen kruisen en waarvoor wij jou telkens aangepaste oplossingen aanreiken. Al deze sleutelmomenten vind je op de achterflap van deze gids en op Laten we vooral beginnen bij het begin, namelijk de eerste twee fases waar elke ondernemer door moet: ik bereid me voor en ik start als zelfstandige. Het zijn deze twee sleutelmomenten die centraal staan in deze Startersgids. Veel leesgenot en veel succes! Het Zenito-team Maak van een goed idee een eigen zaak Je eigen zaak of praktijk, je eerste klant, op eigen benen staan... je hebt er waarschijnlijk meer dan eens van gedroomd. Je droom met succes waarmaken, begint met een goede voorbereiding. Daarom heeft Zenito samen met UNIZO, de Unie van Zelfstandige Ondernemers, deze startersgids ontwikkeld. Het is een praktische handleiding die je stap voor stap de weg wijst naar een carrière als zelfstandig ondernemer of vrije beroeper. Bereid je je voor op een eigen zaak? Wat moet je praktisch doen om van start te kunnen gaan? Hoe zorg je als ondernemer voor een goede sociale zekerheid? Welke rechtsvorm kies je het beste? Hoe financier je je plannen? Kom je in aanmerking voor steunmaatregelen? Dit en nog veel meer... kom je hier te weten. Zenito biedt bovendien meer! Wil je je plannen graag eens bespreken? Onze ervaren adviseurs zorgen ervoor dat je niets over het hoofd ziet. Zoek je een oriënterende infosessie of net een heel specifieke opleiding? Samen met UNIZO Startersservice kunnen wij je een brede waaier aan lokaal georganiseerd informatie-avonden voorstellen. Ben je er klaar voor en wil je van start gaan? In meer dan 30 kantoren kan je bij onze gespecialiseerde consulenten van het ondernemingsloket terecht. Zij zorgen voor een snelle en vlekkeloze opstart. Regel je je administratie liever online, dan kan dat ook. Surf naar en regel alles thuis. Zenito betekent betere zekerheid Kiezen voor Zenito betekent kiezen voor een betere zekerheid. Elk jaar mogen we meer dan nieuwe starters verwelkomen. Onze klanten en aangesloten vennootschappen kunnen rekenen op een betere zekerheid gedurende hun volledige carrière. Daar staat Zenito, de belangrijkste dienstengroep voor zelfstandigen en vrije beroepen, borg voor. Zenito ontwikkelde dit aanbod samen met UNIZO, de grootste ondernemersorganisatie in Vlaanderen en Brussel. UNIZO geeft haar leden advies en informatie, en organiseert opleidingen en netwerking. Zo krijg je ook na de start de beste ondersteuning. Zenito wenst je alvast veel succes! De belangen van de ondernemers en vrije beroepen zijn prioritair in de dienstverlening van Zenito. Omwille van die reden werkt onze dienstengroep actief samen met UNIZO, dé toonaangevende belangenorganisatie van zelfstandige ondernemers, kmo s en vrije beroepen. Aangezien de belangen van onze klanten altijd vooropstaan, wordt Zenito aanbevolen door UNIZO als de beste keuze. Copyright 2016 (50 e editie) Niets in deze uitgave mag op welke wijze dan ook verveelvoudigd of overgenomen worden, tenzij met uitdrukkelijke vermelding van: uit de Startersbrochure, een uitgave van Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vzw. Deze brochure is louter ten informatieven titel opgesteld. Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vzw als auteur en uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens. Wettelijk Depot: D/1984/4233/30. 2

3 TIP Laat je inspireren op onze blog en ontdek er onze posts en e-books blog.zenito.be Welke rechtsvorm kies je voor je onderneming? Als starter moet je je zaak organiseren volgens een bepaalde ondernemingsvorm. Kies je niet voor een vennootschap, dan wordt je onderneming een eenmanszaak of handelszaak. Kiezen tussen handelszaak en vennootschap Handelszaak (natuurlijke persoon) In het dagelijks taalgebruik staat de term handelszaak of eenmanszaak voor een onderneming die, in tegenstelling tot de vennootschap, geen aparte rechtspersoonlijkheid bezit. Er is dus ook geen duidelijke splitsing tussen het privévermogen van de handelaar en het vermogen van de zaak. Beslissingen kunnen op een snelle en weinig formele manier genomen worden. Aangezien alle winst van de eenmanszaak wordt belast in functie van de natuurlijke persoon-ondernemer, komt het batig saldo na belastingen bij die ondernemer zelf terecht. Je beslist zelf hoeveel je hiervan investeert in de zaak. Beperkte administratieve en boekhoudkundige verplichtingen. Geen specifieke juridische structuur. Je bent zelf onbeperkt aansprakelijk en staat met je volledige persoonlijke vermogen in voor de verbintenissen van de onderneming. Opvolging en overname uitwerken is moeilijker. Het uitwerken van een preventieve opvolgingsregeling heeft de meeste kans op slagen als je onderneming een vennootschapsvorm heeft aangenomen. In dat geval kan je immers werken met aandelen en kan de zeggenschap over de onderneming gescheiden worden van de economische eigendom. Dat is onmogelijk in een eenmanszaak die niet zomaar valt op te splitsen. Inkomstenbelastingen: alle inkomsten van de onderneming worden belast via de personenbelasting van de ondernemer zelf. Er is geen aparte fiscale aangifte en aanslag voor de eenmanszaak. Vennootschap (rechtspersoon) Wanneer je kiest voor een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, dan zal de notaris je vragen om bij de opstart een financieel plan neer te leggen. Bij een faillissement binnen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit financieel plan opvragen. Blijkt dan dat je onvoldoende maatschappelijk kapitaal voorzag om de zaak kansen op succes te geven, kan de beperkte aansprakelijkheid worden opgeheven. Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. In de gevallen bepaald in het wetboek, kan een vennootschap worden opgericht door een rechtshandeling uitgaande van één persoon die goederen bestemt tot één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten. In de gevallen bepaald in het wetboek kan de vennootschapsakte bepalen dat de vennootschap niet is opgericht met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. (definitie volgens het Wetboek van Vennootschappen). Rechtspersoonlijkheid: de vennootschap heeft eigen rechten en plichten. Voor bepaalde vennootschapsvormen geldt een beperkte aansprakelijkheid. Fiscaliteit: het belastbaar resultaat wordt belast in het stelsel van de vennootschapsbelasting. Voor kmo s bestaat hier een zgn. verlaagd opklimmend tarief. Het fiscaal voordeel van een vennootschap ligt echter niet zozeer in de lagere tarieven, maar in de mogelijkheid te streven naar een optimale inkomstenmix. De inkomsten van vennootschap en individu kunnen zodanig worden georganiseerd dat in totaal zo weinig mogelijk belastin- 3

4 gen worden betaald en dat er jarenlang een zo stabiel mogelijk inkomen wordt genoten. Alle afspraken tussen partners die samenwerken in de zaak staan duidelijk op papier. De vennootschap biedt een aantal interessante mogelijkheden om vóór het overlijden een goede opvolgingsregeling uit te dokteren. Formele besluitvorming en procedures. Meer juridische en administratieve verplichtingen dus meer kosten. De oprichting is voor de meeste vennootschapsvormen door diverse wettelijke verplichtingen duurder dan het starten met een eenmanszaak. Zwaardere boekhoudkundige verplichtingen. Welke vennootschapsvorm is geschikt voor je onderneming? Als je kiest voor een vennootschap, moet je ook nog opteren voor een bepaalde vennootschapsvorm. We zetten de belangrijkste vennootschapsvormen op een rij en bespreken hun voor- en nadelen. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ((E)BVBA) Oorspronkelijk bestonden er belangrijke verschillen tussen de BVBA en de naamloze vennootschap (NV). Een hele serie wetswijzigingen heeft het onderscheid tussen NV en BVBA steeds meer doen vervagen. Het belangrijkste juridische verschilpunt dat overblijft ligt in het besloten karakter van de BVBA. Dit wil zeggen dat de overdracht van aandelen (verkoop, schenking, vererving...) aan strikte regels gebonden is. Bovendien is het vereiste minimumkapitaal lager in de BVBA dan in de NV ( EUR, in plaats van EUR). Iedere handelaar, ondernemer of beoefenaar van een vrij beroep kan ook alleen een BVBA oprichten. Alle bepalingen die gelden voor een gewone BVBA blijven in principe gelden voor een eenpersoons-bvba. Het te volstorten minimumkapitaal ligt wel hoger bij de EBVBA. Algemeen is dat bij een BVBA 1/5 van het kapitaal in geld, met een minimum van EUR. Bij een EBVBA dient een minimumkapitaal van EUR te worden volstort. Een EBVBA kan opgericht worden door een vennoot (BVBA vanaf twee vennoten). Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. De aandelen zijn altijd op naam en slechts onder zeer strikte voorwaarden overdraagbaar aan derden zodat het familiaal karakter gewaarborgd blijft. Notariële akte nodig voor de oprichting van een (E)BVBA. Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen zijn zwaarder dan bij een eenmanszaak. 4

5 De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Starter (Starters-BVBA) De Starters-BVBA heeft alle kenmerken van de klassieke (E)BVBA, behalve dat er geen minimumkapitaal is. Het is dus mogelijk om een Starters-BVBA op te richten met slechts één euro kapitaal. Alleen natuurlijke personen kunnen een Starters-BVBA oprichten! De Starters-BVBA kan worden opgericht met slechts één euro kapitaal. De Starters-BVBA is een waardig alternatief voor de eenmanszaak. Zolang de Starters-BVBA bestaat moet ieder jaar 25% van de winst gereserveerd worden. Het is moeilijk om een Starters-BVBA op te richten en toch te kunnen genieten van het verlaagd tarief in de vennootschapsbelasting als je dividenden wil uitkeren. Voor de Starters-BVBA gelden dezelfde formaliteiten als voor de klassieke (E)BVBA: notariële akte, publicatie in Staatsblad... De naamloze vennootschap (NV) Hoewel de wetgever de vennootschapsvorm van de NV had uitgedacht als ondernemingsvorm voor grotere kapitaalkrachtige ondernemingen, kan de NV-vorm ook aangenomen worden door kleine en middelgrote (familiale) bedrijven. De NV blijft wel op de eerste plaats een kapitaalsvennootschap, met andere woorden een vennootschap die anoniem kapitaal zal aantrekken. Hou er echter rekening mee dat de wetgever besliste om anonieme effecten aan toonder af te schaffen. Vanaf 1 januari 2008 mogen geen nieuwe effecten met een anoniem karakter meer uitgegeven worden. Enkel gematerialiseerde effecten of aandelen op naam waren nog mogelijk. Al wie nog effecten aan toonder in een kluis bewaarde, moest die uiterlijk 31 december 2013 omzetten in effecten op naam of moest die op een effectenrekening laten zetten. Belangrijkste verschilpunten met de BVBA zijn de strakkere en meer ingewikkelde bestuursorganisatie en het hogere minimumkapitaal ( EUR). In naamloze vennootschappen zijn de aandelen doorgaans vrij overdraagbaar. Nochtans kan de overdracht van aandelen in de statuten beperkt worden. Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. Aandelen zijn in principe vrij overdraagbaar. Er kunnen winstbewijzen worden uitgegeven. Notariële akte nodig voor de oprichting van een NV. Minder goede waarborgen voor het behoud van het familiaal karakter. Vrij ingewikkelde besluitvorming en zware boekhoudkundige verplichtingen. Hoog startkapitaal vereist. 5

6 De vennootschap onder firma (VOF) De vennootschap onder firma is de eenvoudigste vennootschapsvorm. Het is een zuivere personenvennootschap. Dat betekent dat in principe: De vennootschap ontbonden wordt door het overlijden van een vennoot De vennoten hun aandeel niet kunnen verkopen of schenken zonder akkoord van de medevennoot Alle beslissingen met eenparigheid genomen worden Er is geen minimumkapitaal vereist. De inbreng van de vennoten kan bestaan uit arbeid. De oprichting van een VOF kan via een onderhandse akte. Er is een minimum aan formele regels en je hoeft geen notaris in te schakelen. De aandelen zijn niet overdraagbaar aan derden zodat het familiaal karakter gewaarborgd blijft. Beperkte verplichtingen inzake openbaarmaking van stukken. Alle vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van de VOF Het faillissement van de VOF brengt onvermijdelijk het faillissement van de vennoten met zich mee. De gewone commanditaire vennootschap (Comm. V) De gewone commanditaire vennootschap of Comm. V verschilt van de VOF in die zin dat er naast de beherende vennoten ook stille vennoten of geldschieters bestaan. De stille vennoten hebben, in tegenstelling tot de onbeperkt aansprakelijke beherende vennoten, een beperkte aansprakelijkheid. De voordelen zijn dezelfde als bij de VOF met dit verschil dat de stille vennoten enkel aansprakelijk kunnen worden gesteld voor hun inbreng van kapitaal dat recht geeft op deelname in de winst. Hun aandeel in het eventueel verlies blijft eveneens beperkt tot het kapitaal dat zij zelf hebben ingebracht. De oprichting kan via een onderhandse akte. Er is een minimum aan formaliteiten en je hoeft geen notaris in te schakelen. De nadelen zijn dezelfde als bij de VOF met dit verschil dat de stille vennoten zich niet openlijk kunnen inlaten met het beheer van de vennootschap. Indien zij dit wel doen, worden zij onbeperkt aansprakelijk. De Comm. V mag geen winst uitkeren zolang er overgedragen verlies is. De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA) De commanditaire vennootschap op aandelen heeft eveneens stille vennoten en beherende vennoten. Het grote verschil met de gewone commanditaire vennootschap is dat de aandelen gedematerialiseerde effecten kunnen zijn, net zoals in een NV. Deze vennootschapsvorm combineert de voordelen van een personenvennootschap (stabiel bestuur) met die van een kapitaalsvennootschap. De stille vennoten zijn enkel aansprakelijk ten belope van hun inbreng. De aandelen zijn vrij overdraagbaar. 6

7 De beherende vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor alle schulden van de vennootschap. De Comm. VA moet worden opgericht bij notariële akte. De Comm. VA moet voldoen aan alle boekhoudkundige verplichtingen van de dubbele boekhouding inzake publicatie, etc. Er is een hoog startkapitaal vereist ( EUR). De coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid (CVBA - CVOA) Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA) en de coöperatieve vennootschap met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid (CVOA). Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag van hun inbreng in de CVBA. De vennoten kunnen gemakkelijk in- en uittreden. Notariële akte nodig voor de oprichting van een CVBA. Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen zijn zwaarder. TIP Je staat sterker in je onderhandeling met de bank als je een goed ondernemings- en financieel plan kan voorleggen. Op startsimulator vind je een gratis online stappenplan voor het opstellen van zo n financieel plan. Neem een vliegende start met de startsimulator Een goed idee In de eerste fase neemt UNIZO je ondernemingsidee onder de loep. Is je idee goed en maakt het kans op de markt? UNIZO gaat na of je idee haalbaar is. Wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik? Hier kan je testen of je ondernemersbloed in je hebt. Bovendien controleert UNIZO of je volledig in orde bent met de nodige bewijzen en vergunningen. Ondernemingsplan In de derde fase stelt UNIZO je ondernemingsplan en financieel plan op. Dat doen ze door een marktanalyse te maken, je bedrijfsmissie en strategie te formuleren en je marketingplan vorm te geven. Daarnaast bekijken ze samen met jou een aantal financieringsmogelijkheden en behandelen ze het financieel plan in al zijn aspecten. Formaliteiten Na een laatste controle van de wettelijke en praktische formaliteiten kan je van start gaan met je eigen zaak! Wil je je plan aftoetsen bij iemand met ervaring? Contacteer dan de UNIZO Ondernemerslijn op het nummer of per ondernemerslijn@unizo.be. Je kan er 7 dagen op 7, 24u op 24 terecht. 7

8 Op deze website vind je een handige tool om de opstart van je zaak voor te bereiden. Aan de hand van een aantal korte vragen, ontvang je meteen een overzicht van alle etappes die je moet doorlopen, én volledig gepersonaliseerd op maat van jouw zaak. We wensen je alvast veel succes! Verantwoordelijke uitgever: Jan Steverlynck, Willebroekkaai 37, 1000 Brussel Op zoek naar bijkomende info of inspiratie? Neem ook eens een kijkje op onze blog. BLOG.ZENITO.BE