A.R.Caram Institute for Graduate Studies and Research Hakrinbank Leerstoel Geld-, Krediet en Bankwezen Paramaribo 12 juni 2013
|
|
- Alfons Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HET FUNDAMENT VAN ONZE WELVAART: het belang van natuurlijke hulpbronnen A.R.Caram Institute for Graduate Studies and Research Hakrinbank Leerstoel Geld-, Krediet en Bankwezen Paramaribo 12 juni
2 INLEIDING Er wordt in de vakliteratuur verschillend gedacht over het sociaaleconomische belang van het bezit van natuurlijke hulpbronnen. Het gaat dan om zowel vervangbare als niet-vervangbare hulpbronnen. Bepaalde critici beschouwen bedoeld bezit als een belemmering, omdat het aanleiding kan geven tot ongewenste reacties. Suriname disease. Op basis van een dimensionale benadering wordt gewezen op de relatief snelle groei van landen zonder natuurlijke hulpbronnen. Toepassing van multidimensionale analyse leidt echter tot de conclusie dat de achterliggende oorzaken van de minder gunstige ontwikkeling elders moeten worden gezocht. De bedoelde oorzaken spruiten veeleer voort uit het falend beleid bij het vaststellen van de condities voor het exploiteren van de natuurlijke hulpbronnen en de wijze van benutting van de hiermee gegenereerde opbrengsten. 2
3 CONDITIONEEL WAARDEVOLLE ACTIVA Natuurlijke hulpbronnen zijn waardevolle activa indien zij volgens de beginselen van duurzaam beheer worden benut. Een wijs beleid is noodzakelijk. Zij zijn de kurk waarop de economie van Suriname drijft. Volgens de Wereldbank staat Suriname op de zeventiende plaats op een landenlijst van natuurlijke hulpbronnen per hoofd van de bevolking. Wereldwijd nemen de voorraden natuurlijke hulpbronnen af, terwijl de vraag stijgt door de groeiende bevolking. Bijgevolg wordt verwacht dat de prijzen structureel zullen stijgen. De prijs van aluminium zal echter vrij stabiel blijven, mede vanwege de flauwe mondiale conjunctuur en de opkomst van kunststoffen. In potentie en bij wijs beleid heeft Suriname voldoende comparatieve voordelen bij de exploitatie van zijn natuurlijke hulpbronnen of moet in staat worden geacht deze te creëren, indien wij erin slagen voldoende goedkope energie te produceren. Er zijn echter risico s, die deels het gevolg zijn van de eenzijdige afhankelijkheid ten opzichte van buitenlandse ondernemingen en van de conjunctureel grillige markten. 3
4 BELEIDSDOELSTELLINGEN Teneinde een bevredigend resultaat te kunnen behalen bij de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen heeft de Surinaamse wetgever expliciete beleidsdoelstellingen geformuleerd. Zo dient op grond van de Planwet 1973 het economisch beleid zich primair te richten op een doelmatige ordening van het grondgebruik, als drager van de natuurlijke hulpbronnen; onze welvaartbasis. De exploitatie dient op planmatige en duurzame wijze dienstbaar te worden gemaakt aan de welvaart en welzijn van de gehele bevolking. De productie en daarmee het inkomen per hoofd van de bevolking dienen zoveel mogelijk te worden opgevoerd, waarbij een optimale welvaartsverdeling moet worden bevorderd. Regionale spreiding van activiteiten dient te leiden tot het ontstaan van een gunstig evenwicht tussen de beschikbare ruimte en daarop te entameren activiteiten. Er dienen ruimtelijke voorwaarden te worden geschapen voor behoud van een gezond leefmilieu, rekening houdend met de toekomstige bevolkingsomvang. 4
5 DE GROEIPOLENBENADERING Op basis van de Planwet heeft een commissie onder leiding van dr.ir. Essed in 1975 ter voorbereiding van onze staatkundige onafhankelijkheid een integrale fysiek-ruimtelijke planning gemaakt voor de ontwikkeling van Suriname. Deze planning is gebaseerd op de gedachte dat de productie dient te worden geconcentreerd in geografisch gespreide gebieden met een maximum aan mogelijkheden in verschillende sectoren; de groeipolen. Een groeipool kenmerkt zich door de aanwezigheid van één of enkele stuwende grootschalige ondernemingen, met daarom heen een samenhangende scala aan middelgrote en kleine bedrijven die voorzien in de plaatselijke behoeften van de bevolking aan goederen en diensten. Op deze wijze kunnen nieuwe innovatieve productie- en bevolkingscentra ontstaan. Mede door investeringen buiten de stuwende ondernemingen en door transacties met andere groeipolen kunnen duurzame leefgemeenschappen ontstaan. 5
6 DE WEST-SURINAME CONTROVERSE Het plan voorzag in het tot ontwikkeling brengen van groeipolen in onder andere het West-Surinamegebied, waar productiemogelijkheden in vrijwel alle sectoren waren geïdentificeerd. Een belangrijk deel van de Nederlandse ontwikkelingsgelden was gereserveerd voor dit plan. Voorts bleek de Wereldbank bereid een waterkrachtproject voor energieopwekking te financieren. De in 1980 aangetreden beleidsvoerders zagen echter geen heil in de grootschalige projecten. Zij gaven er de voorkeur aan de beschikbare Nederlandse ontwikkelingsgelden te benutten voor kleinschalige agrarische bedrijven. Het resultaat is bekend: het West-Surinameproject is niet gerealiseerd. Kleinschalige agrarische bedrijven zijn nauwelijks van de grond gekomen als gevolg van een samenstel van structurele knelpunten. Achteraf beseffen wij hoe anders onze economie eruit zou zien indien wij deze groeipool daadwerkelijk hadden ontwikkeld en wij thans zouden kunnen beschikken over voldoende goedkope hydro-energie. 6
7 PUBLIC-PRIVATE PARTNERSHIPS Mede door het tekort aan complementaire binnenlandse productiefactoren, dient het in productie nemen van onze natuurlijke hulpbronnen te geschieden in het kader van public-private partnerships met buitenlandse ondernemingen. Hierbij dienen enerzijds de doelstellingen van de Planwet te worden gerealiseerd. Anderzijds moet het voor ondernemingen aantrekkelijk zijn zich hier duurzaam te vestigen. Dit houdt in dat het nationaal-economisch rendement van een project in een evenwichtige relatie dient te staan tot het commerciële rendement. Elke stakeholder heeft in het partnerschap primair een specifieke eigen verantwoordelijkheid, maar tot op zekere hoogte ook een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Bedrijven zijn primair verantwoordelijk voor het waarborgen van een aanvaardbare winst, daarbij rekening houdend met de eisen die een maatschappelijk verantwoord ondernemen stelt. De overheid is primair verantwoordelijk voor het scheppen van een omgevingsklimaat waarin ondernemingen kunnen gedijen, daarbij rekening houdend met het winststreven van de onderneming. 7
8 CONDITIES VOOR OVERHEIDSSTEUN Om hun comparatief voordeel op de wereldmarkt te behouden kunnen private ondernemingen gedwongen worden in het kader van het partnerschap een beroep te doen op speciale overheidsfaciliteiten en steun. Aanvragen daartoe dienen te worden beoordeeld aan de hand van de uitkomst van een onderzoek naar de lange termijneffecten op de maatschappelijke opbrengsten en kosten, tot uitdrukking komend in een gekwantificeerd nationaal-economisch rendement Er dient concreet inzicht te worden verkregen in de effecten op de staatsfinanciën, de werkgelegenheid en andere relevante variabelen. Ook dienen beleidvoerders na te gaan of de te verlenen steun niet beter voor alternatieve doelen dient te worden benut. Een basisvoorwaarde voor steunverlening is dat de onderneming vanuit een economisch optiek structureel levensvatbaar moet zijn, rekening houdend met een verantwoord pakket van stimuleringsmaatregelen die de overheid aan de onderneming biedt. Indien de onderneming niettemin in zwaar weer komt te verkeren, zal zij allereerst haar eigen reserves dienen te mobiliseren. Ik pleit voor het opzetten van company wealth funds door ondernemingen. Als een onderneming echter geen duurzaam comparatief voordeel heeft, dient zij te worden geherstructureerd en in het uiterste geval worden gesloten. De voorgaande condities houden in dat het voor de overheid alleen verstandig is te interveniëren bij verlieslatende ondernemingen indien die interventie een positief nationaaleconomisch rendement afwerpt. 8
9 UITDAGINGEN VOOR SURALCO De volgende beschouwingen zijn gebaseerd op eigen inschattingen van de situatie bij Suralco. Ik beschik nog niet over voldoende harde gegevens over de bedrijfseconomische positie van de onderneming om mijn mening afdoend kwantitatief te onderbouwen. Ik baseer mij allereerst op de berichtgeving dat de Surinaamse aluinaardesector onder de huidige duurzaam onrendabel is. De betreffende onderneming kampt met een energieprobleem, omdat zij haar relatief goedkope hydro-energie tegen een aan de vrije markt gerelateerde prijs verkoopt aan de Staat Suriname en bijgevolg zelf dure stookolie moet gebruiken. Bovendien kampt de onderneming met een tijdelijk ontoereikend lokaal aanbod van bauxiet. Verder is de wereldmarktprijs van aluminium laag, mede waardoor de vooruitzichten voor dit metaal niet gunstig zijn. Door dit samenstel van factoren moet de kostprijs van aluinaarde met minimaal 20% worden teruggebracht om rendabel te kunnen produceren. De ondernemer maakt nu van haar problemen een gemeenschapsprobleem door te eisen dat de overheid goedkope energie levert om de bauxietvoorkomens in het Nassaugebied rendabel te kunnen exploiteren. 9
10 BELEIDSAFWEGINGEN In het voorgaande heb ik in algemene zin aangegeven aan welke condities de overheid aanvragen voor steunverlening ten laste van de collectieve middelen moet beoordelen. Deze condities moeten uiteraard ook gelden voor Suralco. Allereerst dient een kwantitatieve schatting te worden gemaakt van het te verwachten nationaal rendement van de eventueel te bieden overheidssteun, alsook van de financiële en maatschappelijke risico s die zij daarbij loopt. Van belang is evenzeer of het vanuit een nationaal optiek bezien de voorkeur verdient de met de gevraagde interventie gemoeide gelden in andere productieve richtingen aan te wenden. Dit is te meer van belang gelet op het bescheiden toekomstperspectief van de aluinaarde-industrie. De gedachte om een commissie te vormen ter bestudering van deze problematiek dient dan ook positief te worden beoordeeld. Zij zal zich wel primair moeten richten op nadere analyse van de problematiek en het doen van voorstellen voor maatschappelijk verantwoorde oplossingen. 10
11 AFNEMEND BELANG BAUXIETSECTOR Bij beoordeling van de zin van de interventie in de bauxietindustrie moet worden bedacht dat het belang van deze industrie voor de economie van Suriname in de loop der tijd fors is afgenomen. Dit afnemend belang is enerzijds het gevolg van de snelle opkomst van de olie- en goudindustrie, maar vooral na 2008 ook van een geleidelijke afbrokkeling van de aluinaardeproductie. Indicatief is dat sedert 2000 haar bijdrage in de binnenlandse productie fors is gekrompen van bijna 9% tot minder dan 1% en in de export van 70% tot 18%. Zij draagt voorts voor1,5% bij tot de staatsinkomsten. Het grootste knelpunt ligt bij de werkgelegenheid. Thans biedt Suralco direct emplooi aan bijna personen. Een deel geschoolde en ervaren krachten zullen elders emplooi vinden, maar voor de anderen zullen oplossingen moeten worden gevonden. Hierbij heeft de werkgever een primaire verantwoordelijkheid. 11
12 GLOBALE KWANTIFICERING Bij het beoordelen van de effecten van een eventuele terugdringing van de aluinaardeproductie met twee derde deel in de jaren 2015 en 2016, mag vooralsnog ervan worden uitgegaan dat deze effecten in belangrijke mate zullen worden gecompenseerd door de huidige en de voorgenomen investeringen in de olie- en goudindustrie. Dit betekent dat wij in de genoemde jaren geen boven normale groei zullen hebben zoals oorspronkelijk was voorzien. De groei zal dan beperkt blijven tot een meer gebruikelijk niveau van 3 tot 4% per jaar. Onder de aangeduide omstandigheden is een dergelijk groeipercentage acceptabel. Het voorgaande houdt in dat ik vooralsnog van oordeel ben dat een eventuele tijdelijke inkrimping c.q. beëindiging van de aluinaardeproductie een ernstige tegenslag, maar geen fatale calamiteit zal zijn voor onze economie. 12
13 CONCLUSIES De aluinaarde-industrie kampt al geruime tijd met een samenstel van zwaarwichtige vraagstukken, die nu een acuut karakter hebben gekregen. Allereerst doet de zwakke wereldmarkt zich gevoelen, wat voor ons een niet beïnvloedbaar gegeven is. Er is geen uitzicht op verbetering. Voor het vraagstuk van de hoge energiekosten zal pas op termijn een duurzame oplossing kunnen worden gevonden. Het voorzien in het huidige tekort aan grondstoffen zal productie belemmerend en wellicht kostenverhogend werken. De onderneming heeft aangegeven dat zij als uitvloeisel van aangeduide vraagstukken niet in staat zal zijn deze op eigen kracht op te lossen en doet een beroep op staatssteun. Het effect van een eventuele inkrimping of tijdelijke beëindiging van de aluinaardeproductie zal goeddeels worden opgevangen indien de investeringen in de goud- en aardolie-industrie volgens de huidige voornemens zullen worden gerealiseerd. 13
14 AANBEVELINGEN In het kader van de public-private partnership zal moeten worden gezocht naar een maatschappelijk verantwoorde oplossing. De besluitvorming over de overheidsinterventie dient vooral te geschieden op basis van de uitkomst van het onderzoek naar het nationaal economisch rendement van de interventie. Mocht er geen werkbare oplossing worden gevonden dan is inkrimping en tijdelijke stopzetting van de productie welhaast onvermijdelijk. Laat de bauxiet dan maar rustig in de grond blijven. Het doorvoeren van een maatschappelijk onrendabele oplossing lijkt niet zinvol, te meer omdat de effecten van de verdere afkalving van de bauxietsector zonder drastische gevolgen zullen kunnen worden opvangen. Nader kwantitatief onderzoek is nodig om deze opvatting deugdelijk te onderbouwen. 14
Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland
Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog
Nadere informatieResultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014
Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 214 Willemstad, Maart 214 Inleiding In juni 214 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) de bedrijven benaderd met vragenlijsten op Curaçao. Doel van deze
Nadere informatieDatum : 6 september 2005 Nummer PS : PS2005IME06 Dienst/sector : MEC/DER Commissie : IME
S T A T E N V O O R S T E L Datum : 6 september 2005 Nummer PS : PS2005IME06 Dienst/sector : MEC/DER Commissie : IME Registratienummer : 2005MEC001704i Portefeuillehouder: Ger Mik Titel : Projectvoorstel
Nadere informatiePortefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)
Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der
Nadere informatieResultaten Conjunctuurenquete 2014
Willemstad, april 15 Inhoud Inleiding... 2 Methodologie... 2 Resultaten conjunctuurenquête... 3 Investeringsbelemmeringen en bevorderingen...3 Concurrentiepositie...5 Vertrouwen in de economie...5 Vertrouwen
Nadere informatieVAN OERS AGRO SECTORRAPPORT SEIZOEN 2016/2017
VAN OERS AGRO SECTORRAPPORT SEIZOEN 2016/2017 AMBITIE VOEGT ONDERNEMINGSZIN ONMISKENBAAR WAARDE RESULTAAT TOE VOORBIJE SEIZOEN & VERWACHTINGEN BOS- EN HAAGPLANTSOEN Het voorbije seizoen hebben de bos-
Nadere informatieBBP per hoofd in prijzen 2000, SRD 2000. jaartal
1954 1958 1962 1966 1970 1974 1978 1982 1986 1990 1994 1998 2002 2006 2010 2014 Suriname Nederland 1975-2015 Bijdrage Door Dr. Marein van Schaaijk aan conferentie 25 oktober in het Tropenmuseum (Amsterdam)
Nadere informatieExamenprogramma economie vwo
Examenprogramma economie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Arbeidsmarkt
Nadere informatieArbeidsproductiviteit in MKB en grootbedrijf
M21221 Arbeidsproductiviteit in MKB en groot Verklaring van verschillen tussen MKB en groot en ontwikkelingen 1993-29 Anne Bruins Ton Kwaak Zoetermeer, november 212 Arbeidsproductiviteit in MKB en groot
Nadere informatieExamenprogramma economie havo
Examenprogramma economie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Arbeidsmarkt
Nadere informatieResultaten Conjuntuurenquête jaar 2015
Resultaten Conjuntuurenquête jaar 2015 Willemstad, Mei 2016 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Methodologie... 3 Resultaten conjunctuurenquête... 3 Concluderende opmerkingen... 17 1 CBS Curaçao mei 2016 Inleiding
Nadere informatieHuiseigenaren Vereniging Meerzicht Bergwijk
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Toetsingscriteria... 2 A. Redelijk... 2 B. Consistent... 2 C. Eenvoud... 2 3. Verdeelsleutels... 2 Verdeelsleutel 1: Huidig... 3 Verdeelsleutel 2: 50/50... 3 Verdeelsleutel
Nadere informatieExamenprogramma economie havo/vwo
Examenprogramma economie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieMANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND
MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,
Nadere informatieSamenvatting Economie Module 2
Samenvatting Economie Module 2 Samenvatting door S. 1008 woorden 3 januari 2013 6,7 62 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Praktische economie Module 2 Economie Module 2 Eenmaal, andermaal,verkocht
Nadere informatieI. Vraag en aanbod. Grafisch denken over micro-economische onderwerpen 1 / 6. fig. 1a. fig. 1c. fig. 1b P 4 P 1 P 2 P 3. Q a Q 1 Q 2.
1 / 6 I. Vraag en aanbod 1 2 fig. 1a 1 2 fig. 1b 4 4 e fig. 1c f _hoog _evenwicht _laag Q 1 Q 2 Qv Figuur 1 laat een collectieve vraaglijn zien. Een punt op de lijn geeft een bepaalde combinatie van de
Nadere informatieVOORSTEL STRUCTURELE WIJZIGINGEN VAN DE BEGROTINGEN
VOORSTEL STRUCTURELE WIJZIGINGEN VAN DE BEGROTINGEN Paramaribo, 26 maart 2015 Inleiding Reeds vele jaren hebben we te maken met een onnauwkeurige en ondoorzichtige wijze van de opstelling en presentatie
Nadere informatieSPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER UUR
SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 15.30-17.00 UUR SPD Bedrijfsadministratie Algemene economie vrijdag 16 december 2016 B / 12 2016 NGO-ENS B / 12 Opgave
Nadere informatieUIT groei en conjunctuur
Economische groei. Economische groei drukken we uit in de procentuele groei van het BBP op jaarbasis. De groei van het BBP heeft twee oorzaken. Het BBP kan groeien omdat de prijzen van producten stijgen
Nadere informatieSamenvatting Economie H 6
Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije
Nadere informatieSurinaams Spaar en Stabilisatie Fonds (SSFS) - scenario analyse. Minister van Financiën 4 mei 2017
Surinaams Spaar en Stabilisatie Fonds (SSFS) - scenario analyse Minister van Financiën 4 mei 2017 Historisch moment Wij beleven een historisch moment omdat de realisering van een zo noodzakelijke spaarfonds
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1990-1991 22187 Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid IMr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER EN DE STAATSSECRETARIS VAIM SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter
Nadere informatieVergelijking tussen sectoren (In (Aandeel procenten) arbeidsplaatsen in procenten)
Staat van 2014 Sectorstructuur In welke sectoren is sterker vertegenwoordigd dan het s gemiddelde? Zakelijke diensten (16,5%), Informatie en Communicatie (6,5%), Financiële instellingen (4,5%) Vergelijking
Nadere informatieConjunctuurenquête Technologische industrie. november 2016
Conjunctuurenquête Technologische industrie november 2016 Voorzichtige groei in onzekere markt Het CBS kwam vorige week donderdag naar buiten met het bericht dat de positieve stemming onder ondernemers
Nadere informatieVoor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:
economie 1 Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs 20 05 Tijdvak 2 Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels
Nadere informatieDe Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie
De Drievoudige Bottom Line, een noodzakelijke economische innovatie Feike Sijbesma, CEO Royal DSM In de loop der tijd is het effect van bedrijven op de maatschappij enorm veranderd. Vijftig tot honderd
Nadere informatieAan de gemeenten in de GR Breed Griffier ter attentie van gemeenteraad. Datum: 31 maart 2014 Onderwerp: gewijzigde begroting 2015
Aan de gemeenten in de GR Breed Griffier ter attentie van gemeenteraad Datum: 31 maart 2014 Onderwerp: gewijzigde begroting 2015 Geachte gemeenteraadsleden, In december 2014 hebben wij u geïnformeerd over
Nadere informatieHET BAUXIETBELEID IN HISTORISCH PERSPECTIEF EN EEN BLIK IN DE TOEKOMST Dr. Gregory Rusland Minister van Natuurlijke Hulpbronnen 14 februari 2006
HET BAUXIETBELEID IN HISTORISCH PERSPECTIEF EN EEN BLIK IN DE TOEKOMST Dr. Gregory Rusland Minister van Natuurlijke Hulpbronnen 14 februari 2006 1 INHOUDSOPGAVE INLEIDING DE PERIODE VOORAF AAN DE BAUXIETWET
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5: Verdienen en Uitgeven
Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5: Verdienen en Uitgeven Samenvatting door D. 1403 woorden 18 januari 2014 7 3 keer beoordeeld Vak Economie Conjunctuurbeweging/Conjunctuur: Het patroon van het stijgen
Nadere informatieExtra opgaven hoofdstuk 1
Extra opgaven hoofdstuk 1 Opgave 1 Er zijn economische problemen, omdat: a. de middelen en de behoeften beide onbeperkt zijn; b. de behoeften beperkt zijn in relatie tot de middelen; c. de middelen beperkt
Nadere informatieProjectformat Agenda van Twente, jaarschijf 2010 Aanvrager: gemeente Almelo Project : Transitiestrategie Noordflank Bijlagen:
Projectformat Agenda van Twente, jaarschijf 2010 Aanvrager: gemeente Almelo Project : Transitiestrategie Noordflank Bijlagen: Algemene informatie over het project Aanleiding voor het project Het Almelose
Nadere informatieNo. 162 DE PRESIDENT VAN DE REPUBLIEK SURINAME
2013 1 No. 162 2013 STAATSBLAD No. 162 VAN DE REPUBLIEK SURINAME WET van 10 september 2013, houdende toestemming tot het aangaan van een Delfstoffenovereenkomst met Suriname Gold Company LLC betreffende
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieResultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015
Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Inleiding Chris M. Jager In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten. Doel
Nadere informatieSamenvatting Economie Toetsweek 2
Samenvatting Economie Toetsweek 2 Samenvatting door E. 1301 woorden 3 december 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Economie VERKOOPWAARDE 2000 INKOOPWAARDE: (INTERMEDIAIR VERBRUIK) GRONDSTOFFEN 1100 DIENSTEN
Nadere informatieWe doen zeven aanbevelingen om de aanpak van drukte en de leefbaarheid te
Aanbevelingen Rekenkamer t.a.v. Drukte Amsterdam december 2016 Aanbevelingen We doen zeven aanbevelingen om de aanpak van drukte en de leefbaarheid te verbeteren. Vier aanbevelingen hebben betrekking op
Nadere informatieADVIES. Ontwerp van richtplan van aanleg. «Voormalige kazernes van Elsene» 21 februari 2019
ADVIES Ontwerp van richtplan van aanleg «Voormalige kazernes van Elsene» 21 februari 2019 Economische en Sociale Raad voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Bischoffsheimlaan 26 1000 Brussel Tel : 02
Nadere informatie5,8. Praktische-opdracht door een scholier 1585 woorden 12 december keer beoordeeld
Praktische-opdracht door een scholier 1585 woorden 12 december 2007 5,8 10 keer beoordeeld Vak Economie Conjunctuur Deze praktische opdracht gaat over conjunctuur. Ik beantwoord een aantal vragen in mijn
Nadere informatieInternationale varkensvleesmarkt 2012-2013
Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt
Nadere informatieMeer zicht op de overmaat in basisscholen
Meer zicht op de overmaat in basisscholen De groeiende (verborgen) leegstand bij basisscholen, of noem het overmaat, is een bijzonder actueel thema. Het gaat om scholen die meer ruimte ter beschikking
Nadere informatieLangdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking Geeke Waverijn, Mieke Rijken
Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Langdurig ziekteverzuim van werknemers met een chronische ziekte of beperking, G. Waverijn & M. Rijken, NIVEL, januari
Nadere informatieUIT VWO geld en banken
Hoe ontstaat geld in de economie? Geld heb je nodig om spullen mee te kunnen kopen, zonder geld valt er niets te kopen, en als er te weinig geld is zitten mensen te wachten op geld voordat ze het uit kunnen
Nadere informatieDit document, waarachter alle fracties in de Nationale Assemblée zich hebben geschaard, wordt U hierbij aangeboden.
DNA no: 1942/15 Paramaribo, 30 Ney. 2015 De President van de Republiek Suriname, de heer D.D. Bouterse Heer President, De Nationale Assemblée heeft in de Huishoudelijke Vergadering van donderdag 26 november
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 1985-1986 16431 Zeescheepsnieuwbouw Nr. 16 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-gravenhage,
Nadere informatieGELDERSE GIETERIJEN TOEKOMSTBESTENDIG
GELDERSE GIETERIJEN TOEKOMSTBESTENDIG Plan van aanpak 21 juni 2017 AGENDA: 9.15 uur 9.30 uur 9.45 uur Inloop Welkom door Dirk Jan van den Hout, Managing Director Lovink Technocast B.V, Presentatie van
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal
Eerste Kamer der Staten-Generaal I Vergaderjaar 2017-2018 CXXV Europees Semester 2018 B BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIEN Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 16 februari
Nadere informatieFaculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam
Faculteit der Rechtsgeleerdheid Amsterdam Center for International Law Postbus 1030 1000 BA Amsterdam T 020 535 2637 Advies Luchtaanvallen IS(IS) Datum 24 september 2014 Opgemaakt door Prof. dr. P.A. Nollkaemper
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Dit advies bevat de reactie van de Sociaal-Economische Raad op de adviesaanvraag over het voorkómen van arbeidsmarktknelpunten in de collectieve sector. Hierover hebben de ministers van
Nadere informatiePresentatie onderdirecteur Handel, Mw. Mr. H. Djosetiko voor de ASFA workshop op 20 oktober 2004. Lokatie: Ballroom Hotel Torarica
Presentatie onderdirecteur Handel, Mw. Mr. H. Djosetiko voor de ASFA workshop op 20 oktober 2004. Lokatie: Ballroom Hotel Torarica Voorzitter ASFA, dagvoorzitter Etc, Dames en heren,.. Goedemorgen, Met
Nadere informatie- Achtergrond. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus LV DEN HAAG. Geachte heer Kamp,
Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 9080 1 2509 LV DEN HAAG 2509 LK DEN HAAG T 070-3 499 577 F 070-3 499 796 E info@stvda.nl
Nadere informatieHoofdstuk 14 Conjunctuur
Hoofdstuk 14 Conjunctuur Open vragen 14.1 CPB: groei Nederlandse economie valt terug naar 1% in 2005 In 2005 zal de economische groei in Nederland licht terugvallen naar 1% ten opzichte van een groei van
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE TRUMAKKERS
RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE TRUMAKKERS School : basisschool De Trumakkers Plaats : Heeze BRIN-nummer : 03BV Onderzoeksnummer : 108035 Datum schoolbezoek
Nadere informatieAfbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus
26-8-24 Links: NBB.Stat Algemene informatie Maandelijkse conjunctuurenquête bij de bedrijven - augustus 26 Afbrokkeling van het ondernemersvertrouwen in augustus De conjunctuurbarometer van de Nationale
Nadere informatieKwijtschelding voor ondernemers Dienst Belastingen
Rapport Gemeentelijke Ombudsman Kwijtschelding voor ondernemers Dienst Belastingen 8 mei 2006 RA0611562 Samenvatting Met enige regelmaat wenden ondernemers met financiële problemen zich tot de ombudsman.
Nadere informatietijdelijke en betaalbare woonruimte voor mensen met een urgente woonvraag
tijdelijke en betaalbare woonruimte voor mensen met een urgente woonvraag 02 Visie Er is in Noord-Limburg nauwelijks geschikte tijdelijke en betaalbare woonruimte voor mensen met een urgente woonvraag.
Nadere informatieEindexamen economie havo I
Beoordelingsmodel Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 Een antwoord waaruit blijkt dat
Nadere informatieSamenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3
Samenvatting Economie Werk hoofstuk 1 t/m 3 Samenvatting door H. 1812 woorden 16 juni 2013 6 4 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie samenvatting Werk hoofdstuk 1, 2 en 3 Hoofdstuk 1. Werken
Nadere informatieGeachte heer Brenninkmeijer, d.d. 6 november 2007 bericht ik u als volgt. Nationale ombudsman rapport Op waarde geschat
Directie Bestuurlijke en Juridische Zaken De Nationale ombudsman Postbus 93122 2509 AC 'S-GRAVENHAGE Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 11 maart 2008 6 november 2007; BJZ 2008 0137 M 2007.06666.014 Onderwerp
Nadere informatieIntentieovereenkomst tussen het Ministerie van. Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en. Rabobank met betrekking tot het Revolverend
Intentieovereenkomst tussen het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Rabobank met betrekking tot het Revolverend Fonds Energiebesparing 11 Juli 2013 Betrokken partijen Initiatiefnemer:
Nadere informatieNo.W /III 's-gravenhage, 11 november 2016
... No.W12.16.0277/III 's-gravenhage, 11 november 2016 Bij Kabinetsmissive van 19 september 2016, no.2016001567, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
Nadere informatie116 De Pensioenwereld in 2015
12 116 De Pensioenwereld in 2015 Verslaggeving & communicatie 117 Meer inzicht nodig in evenwichtige belangenbehartiging bij uitvoeringskosten Auteurs: Myrna van Engelen en Tristan Helsloot Pensioenfondsen
Nadere informatieEconomische Barometer 2017 Bergen op Zoom en Roosendaal. Kernuitkomsten vergeleken, februari >
Economische Barometer 2017 Bergen op Zoom en Roosendaal Kernuitkomsten vergeleken, februari 2018 > www.ioresearch.nl Een barometer is gericht op het volgen en (door middel van cijfers) in beeld brengen
Nadere informatieDeze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen.
SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 15.30-17.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat
Nadere informatieDatum 9 januari 2014 Betreft Beantwoording vragen inzake faillissement aluminiumproducent Aldel
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van woensdag 21 december
A D V I E S Nr. 1.539 ----------------------------- Zitting van woensdag 21 december 2005 ------------------------------------------------------- Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat,
Nadere informatieParagraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving?
Antwoorden door een scholier 1490 woorden 7 april 2006 4,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? In 1948
Nadere informatiePIJPLIJN GROEIT IN RAP TEMPO
PIJPLIJN GROEIT IN RAP TEMPO Publicatie Datum: 2016-03-04 10:30 Bron: Pharmaprojects en Axon Volgens een rapport van Pharmaprojects steeg het aantal medicijnen in de pijplijn vorig jaar met 11,5 procent.
Nadere informatieAgenda. De huidige structuur. De strategische stappen. De tijdslijn. De wettelijke splitsing. Vragen
Agenda De huidige structuur De strategische stappen De tijdslijn De wettelijke splitsing Vragen 1 Agenda De huidige structuur 2 Huidige Structuur DELTA NV 70% 50% Wholesale (=Delta Energy bv)/ Retail (=Delta
Nadere informatie18475/11 las/gra/fb 1 DG H 2A
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 12 december 2011 (13.12) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2009/0157 (COD) 18475/11 JUSTCIV 356 CODEC 2397 NOTA van: het voorzitterschap aan: de Raad nr. vorig doc.:
Nadere informatieOp 19 januari 2005 schreef de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de voorzitter van de Gezondheidsraad (brief kenmerk SV/AL/05/614):
Bijlage A Adviesaanvraag Op 19 januari 2005 schreef de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de voorzitter van de Gezondheidsraad (brief kenmerk SV/AL/05/614): Binnenkort zal ik het wetsvoorstel
Nadere informatieStartkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te vinden. Het gaat dan om een diploma, havo, vwo of mbo.
Samenvatting door D. 1363 woorden 7 februari 2016 0 keer beoordeeld Vak Economie Paragraaf 1; De werknemer Startkwalificatie Het minimale onderwijsniveau dat volgens de overheid nodig is om en baan te
Nadere informatie7,1. Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september keer beoordeeld. MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie?
Samenvatting door een scholier 818 woorden 19 september 2004 7,1 10 keer beoordeeld Vak Economie MODULE 1: HOOFDSTUK 1 Waarover gaat economie? Economie gaat over de behoeften (de wensen) van mensen. Behoeften
Nadere informatie16 december 2010 Drs. Waddy Sowma
16 december 2010 Drs. Waddy Sowma MKB: bedrijven met aantal medewerkers < 50 Wereldwijd zijn economen het eens dat ondernemers door hun creativiteit en innovatievermogen een belangrijk aandeel leveren
Nadere informatie5 Kansen en knelpunten voor de houtsector en boseigenaren
5 Kansen en knelpunten voor de houtsector en boseigenaren In dit hoofdstuk wordt de vergelijking van vraag en aanbod samengevat en gekeken welke kansen en knelpunten er gesignaleerd kunnen worden voor
Nadere informatieOns kenmerk Rfv/1999079288 Doorkiesnummer 070-3027232
De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20011 2500 EA DEN HAAG Bijlagen Inlichtingen bij G.A. van Nijendaal Onderwerp Stimulering kinderopvang Uw kenmerk DJB/PJB-993207 Ons kenmerk
Nadere informatieTekststudio Schrijven en Schrappen 06-13 59 30 44 www.schrijven-en-schrappen.nl - lotty@schrijven-en-schrappen.nl -
Graag zou ik je bij dezen iets vertellen betreffende onnodig moeilijk taalgebruik dat geregeld wordt gebezigd. Alhoewel de meeste mensen weten dat ze gerust in spreektaal mogen schrijven, gebruiken ze
Nadere informatieInhoud. In het kort. Het vermogensplanningsproces in vogelvlucht. Persoonlijke planning en begeleiding van uw vermogen. Uw wens is ons startpunt
VERMOGENS PLANNING Inhoud In het kort Het vermogensplanningsproces in vogelvlucht Persoonlijke planning en begeleiding van uw vermogen Uw wens is ons startpunt Adequate vermogensplanning voor directeuren/grootaandeelhouders
Nadere informatieToekomst voor verzekeraars
Position paper Toekomst voor verzekeraars Position paper ten behoeve van het rondetafelgesprek op 11 juni 2015 van de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer naar aanleiding van het rapport
Nadere informatieGeconsolideerde versie Beleidsregel bescherming landschap 2008, inclusief wijziging januari 2014
Geconsolideerde versie Beleidsregel bescherming landschap 2008, inclusief wijziging januari 2014 Aanpassingen onderstreept, geschrapte tekst onderstreept en doorgehaald. BELEIDSREGEL BESCHERMING LANDSCHAP
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1A 2513 AA s-gravenhage
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1A 2513 AA s-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon
Nadere informatievws Huisartsenzorg Tandheelkundige zorg Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Den Haag, juli 2000
vws0001134 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Den Haag, juli 2000 Inleiding Bij deze wil ik u informeren over de uitkomsten van het overleg «huisartsenzorg
Nadere informatieALGEMENE ECONOMIE /01
HBO Algemene economie Raymond Reinhardt 3R Business Development raymond.reinhardt@3r-bdc.com 3R 1 Het begrip economie M Economie: grof vanuit Grieks vertaald: management van huishouding. Sociale wetenschap
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Zitting 1974-1975 13 412 Protocol van de regeringsconferentie Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen, van 20 en 21 mei te Paramaribo, en de conclusies van het
Nadere informatieFormule Jeugddorp De Glind
Je hoort erbij en je doet mee Formule Jeugddorp De Glind Veerkrachtig opgroeien Introductie In dit document wordt de formule van Jeugddorp De Glind toegelicht. De formule beschrijft waar Stichting Jeugddorp
Nadere informatieArbeidskosten per eenheid product
Arbeidskosten per eenheid product CPB Achtergronddocument, behorend bij: MEV 2012 September 2011 Martin Mellens CPB Memo Aan: Belangstellenden Centraal Planbureau Van Stolkweg 14 Postbus 80510 2508 GM
Nadere informatieGroei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2
Groei of krimp? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 7 en 4K Hoofdstuk 5 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 2 Als je moet kiezen welk plaatje je op je cijferlijst zou willen hebben,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland
Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting door een scholier 583 woorden 8 februari 2005 4,7 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 3, aantekeningen.
Nadere informatieModule 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging
Module 8 havo 5 Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging Economische conjunctuur hoogconjunctuur Reëel binnenlands product groeit procentueel sterker dan gemiddeld. laagconjunctuur Reëel binnenlands product groeit
Nadere informatieAfdeling Hellendoorn. Inleiding. D66 afdeling Hellendoorn-Nijverdal Secretariaat: Ninaberlaan AD Hellendoorn
Afdeling Hellendoorn Inleiding Vorig jaar gaven wij aan, dat we trots zijn op onze rol als coalitiepartij, dat is nog steeds zo. Dit houdt echter niet in, dat wij dit college en de plannen die het maakt
Nadere informatie8.5 HANDEL EN TOERISME
Meerjaren Ontwikkelingsplan 21 t/m 25 8.5 HANDEL EN TOERISME HANDEL De activiteiten in de sector handel worden onderscheiden in groothandel, kleinhandel en markthandel. In onze economie neemt de handel,
Nadere informatieBIJLAGE EXPO 2025 COMMITMENT
LETTER OF COMMITMENT BIJLAGE EXPO 2025 COMMITMENT Vrijdag 2 oktober 2015, 2 e concept Leeswijzer en de relatie van dit document tot andere documenten 1. De afzender van een Letter of Commitment wordt aangeduid
Nadere informatieBijlage 3: Budget impactanalyse
Bijlage 3: Budget impactanalyse Inleiding Tijdens de ontwikkeling van de generieke module Arbeid als medicijn werd een budget impactanalyse uitgevoerd waarin de impact werd onderzocht van het toepassen
Nadere informatie*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 15.00 UUR*
*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 100 UUR* Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp Programmarapportage 2011-1 team SBSBD raadsnummer 2011 54 collegevergadering raadsvergadering fatale termijn programma
Nadere informatieIn onderstaand memo licht NBNL het onderwerp Toetsingskader begininkomsten onder de huidige wetgeving toe.
4. Memo toetsingskader begininkomsten bij huidig wettelijk kader Aanleiding Als voorlopige reactie van ACM op de presentatie van NBNL tijdens de klankbordgroep van 29 juni 2015 stelt ACM ter zake van het
Nadere informatieDe kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt
Nadere informatieCompensatieverordening gemeente Midden-Drenthe
Compensatieverordening gemeente Midden-Drenthe Verordening vastgesteld: 26-06-2003 In werking getreden: 15-09-2003 COMPENSATIEVERPLICHTING Artikel 1 Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan
Nadere informatieSuriname: een aantrekkelijke optie voor outsourcing van diensten
Suriname: een aantrekkelijke optie voor outsourcing van diensten 24 September 2015, Hotel Intercontinental Amstel, Amsterdam Drs. J.D. Bousaid, CEO Hakrinbank N.V. / Vice Chairman Surinam Bankers Association
Nadere informatie5,7. Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari keer beoordeeld 4.1
Samenvatting door een scholier 1664 woorden 2 januari 2016 5,7 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode H4 4.1 Mensen hebben verschillende motieven om te werken. Behalve om geld te verdienen, werken
Nadere informatie