Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid IMr. 2 BRIEF VAN DE MINISTER EN DE STAATSSECRETARIS VAIM SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal 's-gravenhage, 27 augustus 1991 Op 16 juli 1991 is u een afschrift gezonden van de brief van die datum aan de Sociaal-Economische Raad (SER), waarin een reactie op hoofd lijnen is gegeven op het advies van de SER van 12 juli 1991 (kamerstuk , , nr. 1). De in die brief van 16 juli 1991 opgenomen voornemens met betrekking tot de WAO hebben in de samenleving tot zodanig sterk afwijzende reacties geleid dat aanpassing van die voornemens naar de mening van het kabinet noodzakelijk is. Anderzijds is de problematiek van de toename van het beroep op de arbeidsongeschiktheidsregelingen van dien aard dat niet aan ingrijpende maatregelen kan worden ontkomen. Wellicht ten overvloede zij er op gewezen dat ook de SER unaniem deze opvatting is toegedaan. Het voorgaande heeft het kabinet ertoe gebracht de in de brief van 16 juli 1991 geformuleerde voorstellen met betrekking tot de beperking van de duur van de w.a.o.-uitkering bij te stellen. Daarbij onderscheidt het kabinet tussen enerzijds (a) de structurele situatie en anderzijds het overgangsrecht. Binnen het overgangsrecht wordt onderscheid gemaakt tussen (b) personen, die eerst na de inwerkingtreding van de wijzigingen arbeidsongeschikt worden (nieuwe gevallen) en personen die reeds ten tijde van de wetswijziging een w.a.o.-uitkering hebben (oude gevallen). Binnen deze laatste groep wordt onderscheid gemaakt tussen (c) personen, die op het moment van inwerkingtreding van de wetswijzi gingen 50 jaar of ouder zijn en (d) personen, die op dat moment jonger dan 50 jaar zijn. a. In de structurele situatie ontvangt een ieder gedurende enige tijd (naar analogie van de w.w. afhankelijk van de leeftijd: voor een nadere uitwerking zie de bijlage) recht op een uitkering van 70% van het laatst verdiende loon. Aansluitend bestaat recht op een uitkeringsniveau zoals dat door de meerderheid van de SER is voorgesteld. Dit komt neer op 70% van het minimumloon vermeerderd met 1,75% van het verschil tussen het vroegere loon en het minimumloon voor ieder jaar tot het 58 e F ISSN Sdu Uitgeverij Plantijnstraat 's-gravenhage 1991

2 dat men ouder is dan 18 jaar. Ten opzichte van de eerdere voorstellen betekent dit dat er geen terugval plaatsvindt tot het a.a.w.-niveau (70% van het minimumloon). Dit betekent voorts dat - anders dan in de voorstellen genoemd in de brief van 16 juli ook personen van 50 tot 58 jaar die na inwerkingtreding van de wijzigingen in de w.a.o. komen, na enige tijd geconfronteerd worden met een - gelet op hun leeftijd relatief lichte - terugval in uitkeringsniveau. b. Voor nieuwe gevallen die op de datum van inwerkingtreding van de wetswijzigingen 50 jaar of ouder zijn wordt de bestaande uitkeringsyste matiek van de w.a.o. niet gewijzigd, hetgeen betekent dat tot het 65ste jaar recht bestaat op 70% van het laatstverdiende loon. c. Voor oude gevallen die op het moment van inwerkingtreding van de wetswijzigingen jonger zijn dan 50 jaar zal gelden dat zij vanaf die datum allereerst recht hebben op een uitkering van 70% van het laatst verdiende loon gedurende de termijn die ook voor nieuwe gevallen van dezelfde leeftijd geldt. Voor de vaststelling van de duur is bepalend de leeftijd op de datum van inwerkingtreding van de wetswijziging. Daarna gaat men geleidelijk over naar het niveau dat voor nieuwe gevallen van gelijke leeftijd geldt. Dit wordt bereikt door nominale bevriezing van de uitkering. Daardoor gaat niemand er in guldens op achteruit: de koopkrachtontwikkeling wordt bepaald door het inflatietempo en de toekomstige wijzigingen in het bruto-netto traject. d. Voor oude gevallen die op het moment van inwerkingtreding van de wetswijzigingen 50 jaar of ouder zijn blijft de thans bestaande uitkerings systematiek onverkort van toepassing, hetgeen betekent dat tot het 65 e jaar recht bestaat op 70% van het laatst verdiende loon. Als datum van inwerkingtreding van de wetswijziging gaat het kabinet uit van 1 juli Het resultaat van de beschreven voorstellen is, dat niemand voor 1 juli 1993 een lagere w.a.o.-uitkering ontvangt dan hij onder het oude regime heeft of zou hebben gehad. De voorgestelde bijstellingen in de w.a.o.-voorstellen zullen tot gevolg hebben dat in miljoen minder aan besparingen optreden. In de brief van 16 juli 1991 is reeds melding gemaakt van het voornemen om de toekomstige malusbijdrage die zal worden opgelegd aan de werkgever indien één van zijn werknemers in de w.a.o. komt, te verhogen. Het kabinet meent dat die malus stapsgewijs moet kunnen worden gesteld op maximaal 12 maanden salaris, waarbij per bedrijf tevens een maximum geldt van 5% van de loonsom. Het kabinet verwacht dat als gevolg van een geringer beroep op de w.a.o. door deze verhoging 300 miljoen besparingen zullen optreden. Ten opzichte van de besparingen die zouden voortvloeien uit het pakket van 16 juli 1991 treedt per saldo als gevolg van deze wijzigingen in 1994 een vermindering op van 425 miljoen. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, B. de Vries De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, E. ter Veld

3 Bijlage In deze bijlage wordt voor vijf verschillende leeftijden aangegeven hoe de voorstellen in de praktijk uitwerken. Daarbij is een vergelijking gemaakt met de voorstellen zoals die in de brief van 16 juli 1991 waren opgenomen. Uitgegaan is van doorvoering van de voorstellen per 1 juli De duur van de 70% loongerelateerde uitkering is afhankelijk van de leeftijd. Leeftijd <33 jaar jaar jaar jaar jaar jaar >58 jaar Duur 1 jaar 1,5 jaar 2 jaar 2,5 jaar 3 jaar 4 jaar (max.) 5 jaar Na afloop van de 70%-uitkering bestaat recht op de a.a.w.-uitkering (70% van het minimumloon) vermeerderd met 1,75%van het verschil tussen het laatstverdiende loon en het minimumloon voor ieder jaar tot het 58 e dat men ouder is dan 18. Dit betekent dat de persoon die op 58-jarige ieeftijd in de w.a.o. komt, recht heeft op 70% van het laatstver diende loon, ook na ommekomst van de hierboven genoemde termijn van 5 jaar. Voor een goed begrip van navolgende tabellen zij erop gewezen dat daarin is geabstraheerd van de mogelijkheid van toekenning van toeslagen op grond van de Toeslagenwet. Voorts wordt per geval steeds in de laatste tabel tussen haakjes een uitkeringsbedrag in 1991 opgevoerd. Het gaat om een fictief bedrag (betrokkenen ontvangen in dat jaar nog geen uitkering) dat is opgevoerd ter wille van de vergelijkbaarheid met de overige tabellen.

4 Leeftijd op 1 juli 1992: 25 jaar Julivoorstel: beperking duur tot 1 jaar vanaf 1 juli 1992 Gewijzigde voornemens voor personen die op 1 juli 1992 een uitkering hebben Situatie ultimo Gewijzigde voornemens voor personen die na 1 juli 1992 arbeidsongeschikt worden Situatie ultimo () () () (1 jaar 70% vroeger loon, vervolgens 70% min. loon vermeerderd met 7 x 1,75% van het verschil tussen min. loon en vroeger loon)

5 Leeftijd op 1 juli 1992: 35 jaar Julivoorstel: beperking duur tot 1,5 jaar vanaf 1 juli 1992 Gewijzigde voornemens voor personen die op 1 juli 1992 een uitkering hebben Bruto uitkeringspercentage per maand (indexering 3"A> per jaar) Situatie per ultimo Gewijzigde voornemens voor personen die na 1 juli 1992 arbeidsongeschikt worden Bruto uitkeringsniveau per maand (indexaring 3% per jaar) () () () (1,5 jaar 70% vroeger loon, vervolgens 70% min. loon vermeerderd met 17x1,75% van het verschil tussen min. loon en vroeger loon)

6 Leeftijd op 1 juli 1992: 45 jaar Julivoorstel: beperking duur tot 2,5 jaar vanaf 1 juli 1992 Bruto uitkeringsniveau per maand (indexering 3 A> per jaar) Gewijzigde voornemens voor personen die op 1 juli 1992 een uitkering hebben Gewijzigde voornemens voor personen die na 1 juli 1992 arbeidsongeschiktheid worden Bruto uitkeringsniveau per maand (indexering 3 /o per jaar) () () () (2,5 jaar 70% vroeger loon, vervolgens 70% min. loon vermeerderd met 27 x 1,75% van het verschil tussen tnin. loon en vroeger loon)

7 Leeftijd: 50 jaar Julivoorstel: geen wijziging in bestaande systemen Situatie per ultimo Gewijzigde voornemens voor personen die op 1 juli 1992 een uitkering hebben en voor personen die na 1 juli 1992 een uitkering krijgen en op die datum 50 jaar of ouder zijn Situatie ultimo Gewijzigde voornemens voor personen die na 1 juli 1992 arbeidsongeschikt worden en op die datum jonger zijn dan 50 jaar () () () (3 jaar 70% vroeger loon, vervolgens 70% min. loon vermeerderd met 32 x 1,75% van het verschil tussen min. loon en vroeger loon)

8 Leeftijd: 55 jaar Julivoorstel: geen wijziging in bestaande systemen Gewijzigde voornemens voor personen die op 1 juli 1992 een uitkering hebben en voor personen die na 1 juli 1992 een uitkering krijgen en op die datum 50 jaar of ouder zijn Situatie per ullimo Gewijzigde voornemens voor personen die na 1 juli 1992 arbeidsongeschikt worden en op die datum jonger zijn dan 50 jaar Situatie per ultimo () () () (4 jaar 70% vroeger loon, vervolgens 70% min. loon vermeerderd met 37 x 1,75% van het verschil tussen min. loon en vroeger loon)